Class 6

Regular practice with TS 6th Class Science Bits with Answers 6th Lesson Habitat improves students’ confidence and readiness for assessments and examinations.

TS 6th Class Science Bits 6th Lesson Habitat

Question 1.
Components of a habitat
A) temperature
B) moisture
C) shelter
D) above all
Answer:
D) above all

Question 2.
AIl habitats are grouped into
A) terrestrial
B) aquatic
C) A and B
D) air habitat
Answer:
C) A and B

Question 3
Habitats show the of nature.
A) environment
B) plants
C) animals
D) diversity
Answer:
D) diversity

Question 4.
Our intestine is a habit at for
A) several animals
B) several microbes
C) several plants
D) none of the above
Answer:
B) several microbes

Question 5.
One of the following is a reptile
A) Wolf
B) Parrot
C) Garden Lizard
D) House fly
Answer:
C) Garden Lizard

Question 6.
An example that belongs to aquatic habitat is
A) hydrill
B) vallisneria
C) lotus
D) all
Answer:
D) all

Question 7.
Organism that lives in the bottom of the pond is
A) fis
B) lotus
C) hydrilla
D) whirling beetle
Answer:
C) hydrilla

Question 8.
Desert animal
A) Rat
B) Camel
C) Horse
D) Cow
Answer:
B) Camel

Question 9.
Organism lives in underground
A) Cat
B) Earthworm
C) Hen
D) Dog
Answer:
B) Earthworm

Question 10
Identify the plant which float on the surface of the pond.
1) Hydrilla
2) Pistia
3) Lotus
4) Vallisneria
A) 1,2,3
B) 2,3
C) 3
D) 2
Answer:
D) 2

Question 11.
Identify the plant which is not a hydrophyte (water plant)
A) Hydrilla
B) Tulasi (Holy basil)
C) Lotus
D) Vallisneria
Answer:
B) Tulasi (Holy basil)

Question 12.
In the following which belongs to desert habitat?
A) elephant
B) horse
C) camel
D) lion
Answer:
C) camel

Question 13.
An example of terrestrial habitat
A) forest
B) pond
C) sea
D) river
Answer:
A) forest

Question 14.
……………. is the suitable place for cockroaches.
A) Wet and dark
B) Dry and dark
C) Wet and light
D) A and B
Answer:
B) Dry and dark

Question 15.
Which of the following is a desert plant?
A) Cactus
B) Acaria
C) Aloevera
D) All of these
Answer:
D) All of these

Question 16.
The birds and animals take temporary habitat in our school during midday meal
A) Crow
B) Dog
C) House-flies
D) All
Answer:
D) All

Question 17.
Identify desert plant
A) Cactus and Aloevera
B) Neem and Teakwood
C) Mango
D) Apple and Guava
Answer:
A) Cactus and Aloevera

Question 18.
Ozone day is celebrated on
A) September -16
B) October -16
C) November -16
D) December -16
Answer:
A) September -16

Question 19.
Birds from Siberia come to Kolleru lake. This is
A) Change of habitat for laying eggs
B) Distance from hunters
C) For maintaining ecological balance
D) To entertain visitors
Answer:
A) Change of habitat for laying eggs

Question 20.
All habitats on land collectively known as
A) Desert habitat
B) Terrestrial habitat
C) Aquatic habitat
D) Forest habitat
Answer:
B) Terrestrial habitat

Question 21.
Hydrilla plant grows
A) on water
B) on the land
C) in water
D) at any place
Answer:
C) in water

Question 22.
The plants that are grown in our house.
A) Peepal
B) Tamarind
C) Neem
D) Crotan
Answer:
A) Peepal

Question 23.
The following plants need less water.
A) Desert plants
B) Water plants
C) Terrestrial plants
D) Garden plants.
Answer:
A) Desert plants

Question 24.
Example of aquatic plant.
A) Hydrilla
B) Hydra
C) Rose
D) Hibiscus
Answer:
A) Hydrilla

Question 25.
Read the following sentences.
a) In orchards, farmers grow a single type of fruit plants.
b) In a mango orchards different types of trees can be grown.
A) both a and b are true
B) a is true, b is false
C) a is false, b is true
D) both a and b are false
Answer:
B) a is true, b is false

Question 26.
The animal that lives on both terrestrial and aquatic habitats
A) Bird
B) Frog
C) Leech
D) Fish
Answer:
B) Frog

Question 27.
This is not an aquatic habitat
A) lake
B) canal
C) river
D) desert
Answer:
D) desert

Question 28.
If pond habitat is destroyed
A) fish will die
B) birds will die
C) insects disappear
D) trees will die
Answer:
A) fish will die

Question 29.
This is not a pet animal
A) Cow
B) Dog
C) Tiger
D) Cat
Answer:
C) Tiger

Question 30.
Identify the odd one.
A) Hydrilla
B) Lotus
C) Vallisnaria
D) Tamarind
Answer:
D) Tamarind

Question 31.
Identify the plant which is different from other plants.
A) Aloevera
B) Opuntia
C) Vallisnaria
D) Cactus
Answer:
C) Vallisnaria

Question 32.
If we disturb the habitat of any organism what would happen?
A) Organism will die
B) It will impact other organisms in the habitat
C) No change will occur
D) All the organisms will be happy
Answer:
B) It will impact other organisms in the habitat

Question 33.
The components of a habitat are
A) air
B) water and food
C) shelter
D) all the above
Answer:
D) all the above

Question 34.
Hydrilla plants are formed in habitat.
A) sand
B) tree
C) aquatic
D) desert
Answer:
C) aquatic

Question 35.
If you want to create habitat for birds what would you do?
A) growing trees
B) cutting trees
C) sowing trees
D) killing trees
Answer:
A) growing trees

Read the paragraph and answer the questions (36- 38).
The plants that grow ¡n coastal regions differ from those of Telangana or Rayalaseema.

Question 36.
What will you understand from the above sentence?
A) Difference in states
B) Difference in plants
C) Diversity of habitat
D) Diversity of land
Answer:
C) Diversity of habitat

Question 37.
Battameka pitta is seen in district.
A) Krishna
B) Kurnool
C) Vizag
D) Hyderabad
Answer:
B) Kurnool

Question 38.
We can see mangroves only in districts
A) coastal
B) deccan
C) mountain
D) desert
Answer:
A) coastal

Question 39.
During the months of October to March birds like appear near Kolleru lake.
A) Pelican
B) Peacocks
C) Sparrows
D) Vultures
Answer:
A) Pelican

Question 40.
Identify the animal belongs to pond habitat.

A) Lion
B) Crow
C) Fish
D) Elephant
Answer:
C) Fish

Question 41.
Identify the given diagrams.
A) Cockroach; Dragonfly
B) Dragon fly; House fly
C) House fly; Cockroach
D) Pond skater; Dragonfly
Answer:
D) Pond skater; Dragonfly

Question 42.
Identify the given plant.
A) Pistia
B) Lotus
C) Ichornia
D) Hydrilla
Answer:
A) Pistia

Question 43.
Interdependency of organisms is disappearing due to
A) Industrialisation
B) Pollution
C) Man made activities
D) Any one of the above
Answer:
C) Man made activities

Question 44.
All the desert animals can adjust in any dry habitat. Can a human being adjust?

A) Yes
B) No
C) Can’t say
D) Yes / No
Answer:
B) No

Question 45.
A beautiful habit at

A) An orchand
B) Dry land
C) Dumping yard
D) B and C
Answer:
A) An orchand

Question 46.
The barks bear green velvety growth that are seen in
A) Summer season
B) Autumn season
C) Rainy season
D) Dry condition
Answer:
C) Rainy season

Question 47.
……………. is voluntary organisation to work for animal rights and protection
A) Red Cross
B) Green Cross
C) Blue Cross
D) All
Answer:
C) Blue Cross

Question 48.
Good example for diversity of habItat
A) Grapes grown in Telangana and Andhra
B) Apples grown in Kashmiî but not in A.P.
C) Lions are seen all over India.
D) Buttameka pitta is in all the states.
Answer:
B) Apples grown in Kashmiî but not in A.P.

Question 49.
Unharmed habit at leads to
A) better war
B) better food searching
C) unfavourable life
D) better life
Answer:
D) better life

Question 50.

A) Scaly
B) Large
C) Hard
D) Long
Answer:
A) Scaly

TS 6th Class Science Study Material Guide Telangana Pdf

TS SCERT Class 6 Science Solutions

• 1st Lesson Our Food
• 2nd Lesson Playing with Magnets
• 3rd Lesson Rain: Where Does it Come From?
• 4th Lesson What Do Animals Eat?
• 5th Lesson Materials and Things
• 6th Lesson Habitat
• 7th Lesson Separation of Substances
• 8th Lesson Fibre to Fabric
• 9th Lesson Plants: Parts and Functions
• 10th Lesson Changes Around Us
• 11th Lesson Water in Our Life
• 12th Lesson Simple Electric Circuits
• 13th Lesson Learning How to Measure
• 14th Lesson Movements in Animals
• 15th Lesson Light, Shadows and Images
• 16th Lesson Living and Non Living

TS 6th Class Study Material

Telangana SCERT TS 6th Class Telugu Guide Pdf Download ఉపవాచకం 5th Lesson వాగ్గేయకారుడు రామదాసు Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 5th Lesson వాగ్గేయకారుడు రామదాసు

కింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
వాగ్గేయకారుడు రామదాసు పాఠ్యభాగ సారాంశాన్ని రాయండి.
జవాబు.
పరిచయం : భారతదేశంలోని పవిత్రమైన నదుల్లో ఒకటైన గోదావరీ తీరంలోని భద్రాచలంలో వెలసిన శ్రీరాముని సేవించి తరించిన భక్తుడు, వాగ్గేయకారుడు అయిన రామదాసు జీవిత విశేషాలే ఈ పాఠ్యభాగం. ఇందులో రామదాసు బాల్యం, విద్యాభ్యాసం, తాగక మంత్రోపదేశం, తహసీలుదారు ఉద్యోగం, రామదాసు కావడం, చెరసాల జీవితం, రామలక్ష్మణులు విడిపించడం అనే అంశాలు ఉన్నాయి.

బాల్యం, విద్యాభ్యాసం : ఖమ్మం జిల్లాలోని నేలకొండపల్లి గ్రామంలో క్రీ.శ. 17వ శతాబ్దంలో కంచెర్ల లింగన్న, కామమ్మ దంపతులు తమ కుమారుడికి గోపన్న అని పేరు పెట్టారు. రఘునాథ భట్టాచార్యుల వద్ద బాలరామాయణం చదువుకున్న గోపన్న అన్ని శాస్త్రాలలో పండితుడేకాక రాముడికి భక్తుడు కూడా అయ్యాడు.

తారక మంత్రోపదేశం : కబీరుదాసు చేసి తారకమంత్ర ఉపదేశాన్ని ఆనందతన్మయంతో పారాయణ చేశాడు. నిత్యం భజన కాలక్షేపాలు, అన్న సంతర్పణల వల్ల ఆస్తి తరిగిపోవటంతో ఉద్యోగం కోసం గోలకొండ కోటలో ముఖ్య ఉద్యోగులైన అక్కన్న మాదన్నలను ఆశ్రయించాడు.

తహసీలుదారు ఉద్యోగం : గొప్పవాడైన తానాషా ప్రభువు అక్కన్న మాదన్నల సూచనల మేరకు గోపన్నను భద్రాచలానికి తహసీలుదారుగా నియమించాడు.

రామదాసు కావడం : గోపన్న తహసీలుదారుగా తన బాధ్యతలను చక్కగా నిర్వహించటంతో పాటు భద్రాచల రామచంద్రుడి సేవలు, రామకోటి రాయడం కూడా కొనసాగించాడు. ఒకసారి రామకోటి పూర్తిచేసిన సందర్భంగా అన్న సమారాధన ఏర్పాటు చేసినప్పుడు అక్కడ అన్నం వార్చిన గంజిగుంటలో పడి అతని కుమారుడు మరణించాడు. గోపన్న చేసిన ప్రార్థనతో ఆ బాలుడు తిరిగి బతకడం వల్ల నాటినుండి గొప్ప భక్తుడైన గోపన్న రామదాసుగా పిలవబడ్డాడు.

చెరసాల జీవితం : ప్రభువు అనుమతి లేకుండా ప్రజల డబ్బును ఆలయ నిర్మాణానికి ఖర్చుపెట్టడం వల్ల రామదాసు జైలు జీవితం గడిపాడు.

రామలక్ష్మణులు విడిపించడం : రామదాసు భక్తి ప్రపత్తులకు మెచ్చి రామలక్ష్మణులే స్వయంగా వచ్చి సేవకుల వేషంలో వెళ్ళి తానాషాకు డబ్బు కట్టడం వల్ల రాజు రామదాసును విడిపించి పశ్చాత్తాపపడ్డాడు.

ముగింపు : దాశరథి శతకం, ఎన్నో కీర్తనలు రచించిన రామదాసు కవిగా, రామభక్తుడిగా, గొప్ప వాగ్గేయకారుడిగా పేరుపొందాడు.

ప్రశ్న 2.
తానాషా ప్రభువు గొప్పదనం తెలపండి.
జవాబు.
పరిచయం: గోల్కొండ రాజ్యాన్ని పాలించిన చిట్టచివరి రాజు అబుల్ హసన్ కుతుబ్షా. ఎంతో ఉత్తముడై తన ప్రజలందరినీ నిష్పక్షపాత బుద్ధితో పాలించి ప్రజలచేత తానాషా (మంచిరాజు) అనే బిరుదును పొందాడు.

అక్కన్న మాదన్నలు : ముస్లిం అయిన తానాషా ప్రభువుకి హిందువులైన అక్కన్న మాదన్నలు మంత్రులుగా ఎంతో విశ్వాసంతో సేవ చేశారు. ఇది గిట్టని ఢిల్లీ పాదుషా ఔరంగజేబు హెచ్చరించినా అక్కన్న మాదన్నలను వదులుకోని స్నేహశీలి, గొప్పవ్యక్తి తానాషా. అక్కన్న మాదన్నల సూచన మేరకు భద్రాచలానికి తహసీలుదారుగా నియమించి కంచెర్ల గోపన్నకు మేలు చేశాడు.

రామదాసు చెర : రామదాసు ప్రజల సొమ్ముతో ఆలయాన్ని నిర్మించి తనకు ఎంతో కీర్తి తెచ్చినందుకు లోపల్లోపల సంతోషించాడు తానాషా. కానీ తక్కిన తహసీలుదార్లు కూడా ఇలాగే చేస్తే ప్రభుత్వ ఖజానా ఖాళీ అయిపోతుందేమోననే భయంతో రామదాసును చెరసాలలో బంధించాడు.

శ్రీరామ లక్ష్మణ దర్శనం : రామదాసును విడిపించమని చెప్పి డబ్బు చెల్లించడానికి వచ్చి రామలక్ష్మణులు సేవకుల రూపంలో తానాషాకు దర్శనం ఇచ్చారు. తానాషా వెంటనే రామదాసును చెరనుంచి విడిపించి రాజమర్యాదలు చేశాడు. పశ్చాత్తాపం : మహాభక్తుడైన రామదాసును చెరలో చిత్రహింసలు పెట్టినందుకు తానాషా ఎంతో పశ్చాత్తాపపడ్డాడు. అందుకే రామలక్ష్మణులు తనకు చెల్లించిన డబ్బుతో పాటు పట్టువస్త్రాలు గూడా ఇచ్చి భద్రాచలాన్ని శ్రీరామచంద్రునికి మాన్యంగా ప్రకటించాడు.

ముగింపు : స్నేహానికి, మంచితనానికి మారుపేరైన తానాషా హిందూ ముస్లింల ఐకమత్యానికి, తెలుగు భాష అభివృద్ధికి పాటుపడిన మహానుభావుడు.

పరిచిత గద్యభాగాలు

1. కింది పేరా చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

తల్లిదండ్రులు ఆ బిడ్డకు ‘గోపన్న’ అనే పేరు పెట్టారు. గోపన్నకు తగిన వయస్సు రాగానే ఉపనయనం చేశారు. అయిదో ఏటనే అక్షరాభ్యాసం చేశారు. శాస్త్ర పండితులయిన రఘునాథ భట్టాచార్యుల వంటి వైష్ణవదీక్షా గురువులు గోపన్నకు బాల రామాయణాన్ని తాత్పర్య సహితంగా చెప్పటం జరిగింది. అందువల్ల చిన్నతనం నుంచే గోపన్న మనసులో శ్రీరాముడి మహిమలు నాటుకొనిపోయాయి. ఎప్పుడూ సీతారాముల విగ్రహాలకు భక్తితో పూజలు చేసేవాడు. తన స్నేహితులతో రామభజనలు చేసేవాడు.

రామకోటి రాసేవాడు. ఐదేళ్ళ వయసులోనే గోపన్నకు ఎంత రామభక్తి ఉండేదంటే, తాను గూడా ఆ రాముడున్న కాలంలోనే పుట్టి ఉంటే సుగ్రీవుడు, ఆంజనేయుడు వలె భక్తితో శ్రీరాముడిని సేవించే భాగ్యం లభించేది గదా అని అనుకునేవాడు. ఈ విధంగా ఎంత రామభక్తి పరాయణుడైనా, గోపన్న సర్వశాస్త్రాలను నేర్చుకొని తల్లిదండ్రులను తృప్తి పరిచాడు. కాని విద్యావంతుడు, దైవభక్తియుక్తుడైన పుత్రుడి అభివృద్ధిని చూసి ఆనందించే భాగ్యం ఆ తల్లిదండ్రులకు లేదు. కొద్ది రోజులకే వారు కన్నుమూశారు.

ప్రశ్నలు :

1. అక్షరాభ్యాసం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
‘ఓ నమః’ అంటూ పలకమీద రాయించి చదువు నేర్పడం మొదలు పెట్టడాన్ని అక్షరాభ్యాసం అంటారు.

2. గోపన్నకు బాలరామాయణాన్ని తాత్పర్యసహితంగా బోధించిన గురువు ఎవరు?
జవాబు.
గోపన్నకు బాలరామాయణాన్ని తాత్పర్య సహితంగా బోధించిన గురువు పేరు రఘునాథ భట్టాచార్యులు

3. సీతారాముల విగ్రహాలకు పూజలతో పాటు గోపన్న ఇంకేమి చేసేవాడు ?
జవాబు.
స్నేహితులతో భజనలు చేసేవాడు. ‘రామకోటి’ రాసేవాడు.

4. రామకోటి అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
శ్రీరామ అనే మూడు అక్షరాల నామాన్ని కోటిసార్లు రాయడాన్ని ‘రామకోటి’ అంటారు.

5. గోపన్న చక్కగా చదువుకోవడం చూసి ఎవరు తృప్తిపడ్డారు ?
జవాబు.
గోపన్న చక్కగా చదువుకోవడం చూసి అతని తల్లిదండ్రులు తృప్తిపడ్డారు.

2. కింది పేరాను చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

అక్కన్న – మాదన్నలనే వాళ్ళు తానాషా కొలువులో ఉండేవాళ్ళు. వాళ్ళలో అక్కన్న మంత్రిగా, దండనాయకుడిగా కూడా బాధ్యతలు నిర్వహించాడు. మాదన్న ప్రధానమంత్రి. మాదన్న అసలు పేరు సూర్యప్రకాశరావు. ఈ అన్నదమ్ములిద్దరూ ఔరంగజేబు దాడుల నుంచి గోల్కొండ రాజ్యాన్ని కాపాడటంలో ప్రధాన పాత్ర వహించారు. మహారాష్ట్ర నాయకుడు శివాజీకీ తానాషాకూ సంధి జరిపారు. అక్కన్న మాదన్నలు బతికి ఉన్నంతకాలం ఢిల్లీ సుల్తాను, గోల్కొండను ఆక్రమించుకోలేకపోయాడు. వాళ్ళ అన్నదమ్ములు కాకపోయినా ఒకరినుంచి మరొకరిని వేరుచేయలేనంత సన్నిహితంగా కలిసిపోయారు. వీరి హత్య జరిగిన అనంతరమే ఔరంగజేబు తానాషాను బందీ చేయగలిగాడు. ఒక ముస్లిం రాజ్యానికి మంత్రులుగా హిందువులుండటం ఔరంగజేబు సహించలేకపోయాడు. అక్కన్న మాదన్నలను వదిలించుకొమ్మని ఔరంగజేబు ఎంత చెప్పినా తానాషా వారిని వదులుకోలేదు. అక్కన్న మాదన్నలకు తానాషాతో గల అనుబంధం హిందూ, ముస్లింల ఐకమత్యాన్ని, స్నేహసౌహార్ద్రతలను చాటుతున్నది.

ఖాళీలు:

1. అక్కన్న మాదన్నలు గోల్కొండ రాజ్యాన్ని………………….. దాడుల నుంచి కాపాడారు.
2. ఔరంగజేబు ముస్లిం రాజ్యానికి హిందువులు …………….. ఉండటం సహించలేకపోయాడు.
3. తానాషా కొలువులో అక్కన్న …………….. పదవులు నిర్వహించాడు.
4. తానాషా ప్రధానమంత్రి అయిన సూర్యప్రకాశరావు ………………….. పేరుతో ప్రసిద్ధుడు.
5. అక్కన్న మాదన్నలు తానాషాకి ………………. తో సంధి జరిపారు.
జవాబు.
1. అక్కన్న మాదన్నలు గోల్కొండ రాజ్యాన్ని ఔరంగజేబు దాడుల నుంచి కాపాడారు.
2. ఔరంగజేబు ముస్లిం రాజ్యానికి హిందువులు మంత్రులుగా ఉండటం సహించలేకపోయాడు.
3. తానాషా కొలువులో అక్కన్న మంత్రి, దండనాయకుడు పదవులు నిర్వహించాడు.
4. తానాషా ప్రధానమంత్రి అయిన సూర్యప్రకాశరావు మాదన్న పేరుతో ప్రసిద్ధుడు.
5. అక్కన్న మాదన్నలు తానాషాకి శివాజీ తో సంధి జరిపారు.

3. ఈ క్రింది పేరాను చదివి తప్పు / ఒప్పులను గుర్తించుము

దక్షిణ భారత రాజ్యాల్లో గోల్కొండ రాజ్యం కూడా ఒకటి. గోల్కొండను పాలించిన రాజులు ప్రజల హితం కోరిన వారు. ధర్మబద్ధంగా పాలించారు. ఆ రాజుల మాతృభాష తెలుగుకాదు. అయినా వాళ్ళలో కొందరు తెలుగు నేర్చుకొని తెలుగు భాషను ప్రోత్సహించి తెలుగు కావ్యాల్ని అంకితంగా తీసుకున్నారు గూడా. తెలుగు చాటువుల్లో కనిపించే ‘మల్కిభరాముడు’ గోల్కొండ ప్రభువైన ‘ఇబ్రహీం కులీకుతుబ్షా’ అన్నది అందరికీ తెలిసిన విషయమే. మహ్మద్ కులీకుతుబ్షా కాలంలోనే నేటి హైదరాబాద్ నగరం నిర్మాణమయింది. గోల్కొండ రాజ్యాన్ని పాలించిన చిట్ట చివరి రాజు అబుల్ హసన్ కుతుబ్షా.

ప్రశ్నలు :

1. గోల్కొండను పాలించిన రాజులు ప్రజలహితం కోరినవారు
2. గోల్కొండ రాజ్యాన్ని పాలించిన చిట్ట చివరి రాజు కులీకుతుబ్షా
3. ఇబ్రహీం కుతుబ్షా కాలంలో హైదరాబాద్ నగరం నిర్మాణమయింది
4. గోలకొండ రాజుల మాతృభాష తెలుగు కాదు
5. ఇబ్రహీం కుతుబ్షాకు మల్కిభరాముడని పేరు.
జవాబు.
1. గోల్కొండను పాలించిన రాజులు ప్రజలహితం కోరినవారు (ఒప్పు)
2. గోల్కొండ రాజ్యాన్ని పాలించిన చిట్ట చివరి రాజు కులీకుతుబ్షా (తప్పు)
3. ఇబ్రహీం కుతుబ్షా కాలంలో హైదరాబాద్ నగరం నిర్మాణమయింది (తప్పు)
4. గోలకొండ రాజుల మాతృభాష తెలుగు కాదు (ఒప్పు)
5. ఇబ్రహీం కుతుబ్షాకు మల్కిభరాముడని పేరు. (ఒప్పు)

4. కింది పేరాను చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

ఇంటి భారమంతా గోపన్న మీద పడింది. బంధుమిత్రుల సలహామీద గోపన్న పెండ్లి చేసుకున్నాడు. భార్య కమల సౌందర్యవతి. సకల సద్గుణాలు గల ఇల్లాలు. ఆ దంపతులిద్దరూ ఇంటికి వచ్చే అతిథులను సేవించుకుంటూ అన్నప్రదానం చేసేవారు. ఒకనాడు కబీరుదాసు గోపన్న ఇంటి సమీపంలోకి హరినామ సంకీర్తన చేసుకుంటూ వచ్చాడు. ఇంట్లో నుండి బయటికి వచ్చి గోపన్న కబీరును చూశాడు. అతడు కూడా గోపన్నను చూచి చేతులు చాచి పిలిచాడు. గోపన్నలో భగవద్భక్తి లక్షణాలు కనిపించాయి కబీరుకు. గోపన్నా! నీలో శాంతి, సౌమనస్యం వంటి సద్గుణాలున్నాయి. నీకు అఖండయోగం, శ్రీరామచంద్రుడి అనుగ్రహం కలుగుతాయి.

ఖాళీలు:

1. గోపన్న భార్య పేరు …………….
2. గోపన్నలో కబీరుకు ……………. లక్షణాలు కనిపించాయి.
3. హరినామ సంకీర్తన చేసుకుంటూ …………….. గోపన్న ఇంటి సమీపంలోకి వచ్చారు.
4. ఇంటికి వచ్చే అతిథులను సేవించుకుంటూ ……………. చేసేవారు.
5. నీకు అఖండ యోగం, ……………. అనుగ్రహం కలుగుతాయి అని కబీరు చెప్పాడు.
జవాబు.
1. గోపన్న భార్య పేరు కమల.
2. గోపన్నలో కబీరుకు భగవద్భక్తి లక్షణాలు కనిపించాయి.
3. హరినామ సంకీర్తన చేసుకుంటూ కబీరు గోపన్న ఇంటి సమీపంలోకి వచ్చారు.
4. ఇంటికి వచ్చే అతిథులను సేవించుకుంటూ అన్నదానం చేసేవారు.
5. నీకు అఖండ యోగం, శ్రీరామచంద్రుడి అనుగ్రహం కలుగుతాయి అని కబీరు చెప్పాడు.

Telangana SCERT TS 6th Class Telugu Guide Pdf Download ఉపవాచకం 4th Lesson తెలంగాణ పల్లెలు-సంస్కృతి Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 4th Lesson తెలంగాణ పల్లెలు-సంస్కృతి

1. కింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘తెలంగాణ పల్లెలు – సంస్కృతి’ పాఠ్యభాగ సారాంశాన్ని రాయండి.
జవాబు.
పరిచయం : తెలంగాణ సంస్కృతికి ఆట, పాట, భాష, యాస ఇప్పటికీ సజీవంగా ఉన్న పల్లెలే పట్టుగొమ్మలు. పల్లెలు వివిధ పండుగలతో, రకరకాల కులవృత్తుల ప్రజలతో, పాడి పంటలతో, ఆటపాటలతో, పెళ్ళిళ్ళు పేరంటాళ్ళతో, ఉ మ్మడి కుటుంబాలతో, వినోద ప్రదర్శనలతో ఎప్పుడూ కళకళలాడుతూ ఉంటాయి.

పండగలు : సంవత్సరంలో రెండు పంటలు పండించే రైతులు పంట చేతికి వచ్చిన ఆనందంతో పదిమందిని పిలిచి కడుపునిండా భోజనం పెట్టగానే కొత్త పండుగ అంటారు. భక్తి శ్రద్ధలతో, నియమనిష్ఠలతో రైతులు వ్యవసాయపు పనులు మొదలుపెట్టే పవిత్ర దినాన్ని సాగువాటు లేక ఏరువాక అంటారు.

కులవృత్తులు : పల్లెల్లో ఎవరికి వారే తమ తమ కులాలకు సంబంధించిన వస్తువులను తయారు చేసి వాటిని అవసరమైన వారికి ఇచ్చి వారి దగ్గర తమకు అవసరమైన వస్తువులను, సేవలనుగాని తిరిగి పొందే వస్తుమార్పిడి పద్ధతి ఉండేది. గ్రామ ప్రజలకు అవసరాలు తీర్చడం కోసం వడ్రంగులు కర్ర పనిముట్లను, కమ్మరి వాళ్ళు ఇనుప వస్తువులనూ, కుమ్మరులు మట్టివస్తువులనూ, అవుసుల వాళ్ళు బంగారు నగలను తయారు చేయగా, కోమట్లు ఇతర సరుకులను, రైతులు ఆహార ధాన్యాలను, కూరగాయలను సమకూర్చేవారు.

పాడి పంటలు : ఊర్లో నాలుగు పాడి బర్రెలు ఉంటే ఊరందరికీ పాలు, పెరుగు, చల్ల పంచబడుతుంది.

ఆటపాటలు : పల్లెలో ఆడుకునే గోటీలు, చిర్ర గోనె, కబడ్డి, ఓమన గుంటలు, గచ్చకాయలు, తొక్కుడు బిళ్ళ మొదలైన ఆటల వల్ల శరీరం గట్టిబడటమే కాకుండా మానసిక ఎదుగుదల కూడా కలిగేది. ఇంకా బతుకమ్మ, కోలాటం, జాజిరి, అలావా వంటి ఆటల్లో పాటలుకూడా పాడడం వల్ల సంగీత సాహిత్యాలలో చరిత్ర ప్రవేశం లభించేవి. వాటివల్ల ఆచార వ్యవహారాలు తెలియడమే కాక గ్రహణ శక్తి, ఆలోచనా పరిధి, భాషా పరిజ్ఞానం పెరిగేవి.

పెళ్ళిళ్ళు : ఎవరింట్లో పెళ్ళి జరిగినా పందిళ్ళు వేయడం, విస్తళ్ళు కుట్టడం, వడ్లు దంచడం, బియ్యం ఏరడం, సన్నాయి వాయించడం, పూలు అల్లివ్వడం, పత్రికలు పంచడం మొదలైన పనులలో ఊరి వాళ్ళందరూ పాలుపంచుకొనే వాళ్ళు.

ఉమ్మడి కుటుంబాలు : ప్రతి ఇంట్లో తాతయ్య, నాయనమ్మలు, పెద్దమ్మ, పెద్దనాయనలు, అత్తయ్య, మామయ్యలు, పిల్లలు మొదలైన వారంతా ఉమ్మడిగా కలిసే ఉండేవారు. తాతలు, అవ్వలు చెప్పే నీతికథల ద్వారా పిల్లలు కష్టం, సుఖం, శ్రమ, నీతి, వినయం, మర్యాద వంటి మంచి విషయాలు నేర్చుకొనేవారు.

ముగింపు :పల్లెల్లో నాటకాలు, యక్షగానాలు, బుర్రకథలు, చెంచు బాగోతాల ద్వారా ప్రజలు వినోదంతో పాటు సందేశాన్ని కూడా పొందేవారు.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ పల్లెల్లో జరుపుకునే పండగల గురించి రాయండి.
జవాబు.
పరిచయం : పాడి పంటలతో తులతూగే తెలంగాణ పల్లెలు పండుగరోజుల్లో ఆటపాటలతో కళకళలాడుతూఉంటాయి. వీటిలో కొత్త పండుగ, సాగువాటు ముఖ్యమైన పండుగలు.

కొత్త పండుగ : కొత్త వడ్లను దంచి, కొత్త బియ్యం తీసి, వండి పదిమందిని పిలిచి, కడుపు నిండా భోజనం పెట్టి పంచడమే కొత్త పండుగ. ఏడాదిలో రెండుసార్లు పంట చేతికి వస్తుంది. కాబట్టి కొత్త పండుగను రెండుసార్లు చేసుకుంటారు. కడుపునిండా అన్నం దొరకని కాలంలో ప్రజలకు ‘కొత్త’ ఒక పెద్ద పండుగ. కుండను దేవుడిగా పూజించే తెలంగాణ సంస్కృతిలో పండుగలకు, శుభకార్యాలకు ‘కూరాడు’ పేరుతో కుండను పూజిస్తారు.

సాగువాటు : ఏరువాక, ఏరొక అని కూడా పిలిచే సాగువాటు అంటే రైతు వ్యవసాయం పనులు మొదలుపెట్టే పవిత్రమైన రోజు. ఈ రోజున రైతు దంపతులు తెల్లారకుండానే నిద్రలేచి తలస్నానం చేసి దేవునికి మొక్కుకుంటారు. ముందురోజే కడిగి కొమ్ములకు రంగులు వేసిన ఎద్దులనూ, శుభ్రం చేసి ఉంచిన నాగలి, పార, తట్ట, కొడవలి వంటి పనిముట్లను తీసుకొని తెల్లవారకుండానే రైతు పొలం వెడతాడు. పొలంలో నాగలికట్టి దున్నడం గానీ, నాలుగు తట్టల మట్టిని తవ్విపోయడం గానీ చేసే ఆ రోజున రైతు ఎవ్వరితోనూ మాట్లాడాడు. రైతు ఇంటికి వచ్చేవరకూ ఇంట్లో ఎవ్వరూ నిద్రపోరు.

ముగింపు : ఈ విధంగా తెలంగాణ సంస్కృతిలో వ్యవసాయానికి సంబంధించిన పండుగల ప్రాధాన్యం తెలుస్తుంది.

ప్రశ్న3.
కులవృత్తుల ద్వారా పల్లె ప్రజల మధ్య ఏర్పడే అనుబంధాలను వివరించండి.
జవాబు.
పరిచయం : పల్లెల్లో పూర్వం ఎవరికి వారు తమ తమ కులాలకు సంబంధించిన వస్తువులు తయారు చేసి, ఆ వస్తువులను ఇచ్చి తమకు అవసరమైన వాటిని తీసుకునేవారు. కొందరు తమ సేవలను అందించేవారు.

వస్తువుల తయారీ : వడ్రంగి వాళ్ళు రైతుకు కావలసిన నాగండ్లను, గొర్రులను, ఇతర కర్ర పనిముట్లను తయారు చేసి ఇచ్చేవారు. కమ్మరివాళ్ళు కర్రు, కొడవలి, పార, గడ్డపార, బండికమ్ములు మొదలైన ఇనుప వస్తువులను తయారు చేసి ఇచ్చేవారు. కుమ్మరివాళ్ళు కుండ, గురిగి, పటువ, ఎసుల, కాగు, గూన వంటి మట్టి వస్తువులనూ, అవుసుల వాళ్ళు బంగారు నగలనూ తయారుచేసేవారు.

సేవలు అందించడం : సవరం పనిచేసి మంగలివాళ్ళు, బట్టలు నేసి పద్మశాలి వాళ్ళు, తట్టబుట్టలను అల్లి మేదరి వాళ్ళూ, ఎరుకలవాళ్ళు, బట్టలను కుట్టి మేర వాళ్ళు పల్లె ప్రజలకు అవసరమైన ఆహారధాన్యాలు, కూరగాయలు పండించేవారు. రైతులు పండించిన పల్లికాయలు, నువ్వులు, కుసుమలను, గానుగ పడితే వాటివల్ల అటు మనుషులకు నూనె, ఇటు పశువులకు మేత దొరికింది.

వస్తు మార్పిడి : పల్లెల్లో డబ్బుతో పని లేకుండా ఆయా వృత్తుల ప్రజలు తమ దగ్గర ఉన్నది. ఇతరులకు ఇచ్చి వారి దగ్గర తమకు అవసరమైనది తీసుకొనేవారు. వ్యవసాయంతో, కుల వృత్తులతో సంబంధం లేని కళాకారులు తమ కళానైపుణ్యంతో ప్రజలను మెప్పించి వారి నుంచి తమ అవసరాలకు సరిపడా వస్తువులనూ, ధాన్యాన్ని సేకరించేవారు. ముగింపు : ఈ విధంగా ప్రజల్లో ఈ ఇచ్చిపుచ్చుకునే విధానం వల్ల బలమైన అనుబంధాలు ఏర్పడేవి.

పరిచిత గద్యభాగాలు

1. కింది గద్యభాగాన్ని చదవండి. ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయండి.

తెలంగాణ సంస్కృతికి పల్లెలు పట్టుగొమ్మలు. ఆట, పాట, భాష, యాస, ఇప్పటికీ పల్లెల్లో సజీవంగా ఉన్నాయి. రైతులు, వివిధ వృత్తుల వారు ఒకరికొకరు సహకరించుకుంటూ బతికేవాళ్ళు. పల్లెల్లో ప్రజలంతా ప్రధానంగా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడి జీవించేవారు. ఊరిమీది చెరువుతో, ఊరి కింది వాగుతో వారు సహజీవనం చేసేవారు. వివిధ కులాల వారు తమ వృత్తికి సంబంధించిన వస్తువులు తయారు చేసేవారు. వస్తుమార్పిడి జరిగేది. రైతు పండించిన పంటలో అందరికీ భాగం దక్కేది. పండుగలు, జాతరలు, పెండ్లిండ్లకు అన్ని వృత్తుల వారి భాగస్వామ్యం ఉండేది. ప్రతి పండుగలో పాట ఒక భాగమైపోయేది. పాటలేని పండుగలు, వేడుకలు తెలంగాణలో లేనేలేవు.

ప్రశ్న 1.
పల్లెల్లో ప్రజలందరూ ప్రధానంగా దేనిమీద ఆధారపడి జీవించేవారు ?
జవాబు.
పల్లెల్లో ప్రజలందరూ ప్రధానంగా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడి జీవించేవారు.

ప్రశ్న 2.
వృత్తి పనివారు తమ వస్తువులను ఇతరులకు ఇచ్చి ఇతరులు మంచి వస్తువులను తాము తీసుకోవడానికి ఏమని పేరు?
జవాబు.
వృత్తి పనివారు తమ వస్తువులను ఇతరులకు ఇచ్చి ఇతరుల నుంచి వస్తువులను తాము తీసుకోవడానికి వస్తుమార్పిడి అని పేరు.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ సంస్కృతికి పట్టుగొమ్మలు ఏవి ?
జవాబు.
తెలంగాణ సంస్కృతికి పల్లెలు పట్టుగొమ్మలు.

ప్రశ్న 4.
ప్రతి పండుగలో ఏది ఒక భాగమై పోయింది ?
జవాబు.
ప్రతి పండుగలో పాట ఒక భాగమైపోయింది.

ప్రశ్న 5.
ఇప్పటికీ పల్లెల్లో సజీవంగా ఉన్నవి ఏవి ?
జవాబు.
ఆట, పాట, భాష, యాస ఇప్పటికీ పల్లెల్లో సజీవంగా ఉన్నాయి.

2. కింది పేరాను చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు గుర్తించండి.

రైతుకు కావలసిన నాగండ్లను, గొర్రులను, ఇతర కర్ర పనిముట్లను వడ్రంగి వాళ్లు తయారు చేసి ఇచ్చేవారు. కర్రు, కొడవలి, పార, గడ్డపార, బండికమ్ములు మొదలైన ఇనుప వస్తువులను కమ్మరి వాళ్ళు తయారు చేసి ఇచ్చేవారు. కుండ, గురిగి, పటువ, ఎసుల, కాగు, గూన వంటి మట్టివస్తువులను కమ్మరివాళ్ళు తయారు చేసి ఇచ్చేవారు. బంగారు నగలను అవుసుల వాళ్ళు తయారు చేసేవారు. మంగలివాళ్లు సవరం పని చేస్తే, పద్మశాలివాళ్ళు బట్టలు నేసేవారు. మేదరివాళ్ళ, ఎరుకలవాళ్ళు తట్టబుట్టలను అల్లేవారు. బట్టలను మేరవాళ్ళు కుట్టేవాళ్ళు, కోమటివాళ్ళు అందరికి కావలసిన ఇతర సరుకులను అమ్మేవారు. రైతులు వీళ్లనుంచి తనకు కావలసిన వస్తువులను తీసుకుని పొలం దున్ని పంటను పండించేవారు. పండించిన పంటను అన్ని కులాల వారికి ‘ఎరం’ పేరుతో పంచేవారు. ఈ ధాన్యాన్ని ఆయా కులాలవారు తమ తిండికి సరిపోను నిలువ చేసుకుని మిగతాది షావుకారికి అమ్మి ఇతర వస్తువులు తీసుకునేవారు.

ప్రశ్నలు:

1. బట్టలు నేసేవారిని ఏమంటారు ?
(అ) మంగలి వాళుళ
(ఆ) మేదరి వాళ్ళు
(ఇ) పద్మశాలి వాళ్ళు
(ఈ) కుమ్మరి వాళ్ళు
జవాబు.
(ఇ) పద్మశాలి వాళ్ళు

2. కింది వాటిలో కుమ్మరివాళ్ళు తయారు చేయని వస్తువు ఏది ?
(అ) బంగారు నగలు
(ఆ) కాగు
(ఇ) కుండ
(ఈ) పటువ
జవాబు.
(అ) బంగారు నగలు

3. మేదరివాళ్ళు ఎరుకలవాళ్ళు ఏమి చేసేవారు ?
(అ) బట్టలు కుట్టడం
(ఆ) తట్ట బుట్టలను అమ్మడం
(ఇ) పంటలు పండించడం
(ఈ) తట్టబుట్టలను అల్లడం
జవాబు.
(ఈ) తట్టబుట్టలను అల్లడం

4. పండించిన పంటను అన్ని కులాల వారికి పంచడానికి ఏమని పేరు ?
(అ) శిరం
(ఆ) ఎరం
(ఇ) వరం
(ఈ) గరం
జవాబు.
(ఆ) ఎరం

5. కర్ర పనిముట్లను ఎవరు తయారు చేస్తారు ?
(అ) వడ్రంగులు
(ఆ) కుమ్మరులు
(ఇ) కమ్మరులు
(ఈ) రైతులు
జవాబు.
(అ) వడ్రంగులు

3. కింది పేరా చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

చెరువు నీళ్లను పొలాలకు సమంగా పంచడానికి ‘పెద్ద నీరటికాడు’ ఉండేవాడు. ఇతడు తూములను జాగ్రత్తగా చూసుకొంటూ నీళ్లను కాలువలకు సమంగా పంచేవాడు. ఒక్కొక్క కాలువకు ఒక నీరటికాడు ఉండేవాడు. అతడు కాలువల్లోని నీటిని పొలాలకు సమానంగా పంచేవాడు. వీరిద్దరు కలిసి నీటిచుక్కను కూడా వృధా పోనీయకుండా పంటచేలకు, కాలువలకు ఉపయోగించేవారు. ‘పెద్ద నీరటికాడు’ పదవి వంశపారంపర్యంగా వచ్చేది. కాని చిన్న నీరటి గాళ్లను ఆయా పొలాల రైతులే నియమించుకునేవారు.

ఖాళీలు:

1. కాలువల్లోని నీటిని పొలాలకు సమానంగా పంచేవాడు …………………
2. పెద్ద నీరటికాడు ……………….. నీళ్ళను పొలాలకు సమంగా పంచేవాడు.
3. చిన్న నీరటిగాళ్లను …………………. నియమించుకుంటారు.
4. నీరటిగాళ్ళు ………………… వృథా చేయరు.
5. తూములను జాగ్రత్తగా చూసుకుంటూ నీళ్లను కాలువలకు సమంగా పంచేవాడు ………………
జవాబు.
1. కాలువల్లోని నీటిని పొలాలకు సమానంగా పంచేవాడు నీరటికాడు
2. పెద్ద నీరటికాడు చెరువు నీళ్ళను పొలాలకు సమంగా పంచేవాడు.
3. చిన్న నీరటిగాళ్లను పొలాల రైతులే నియమించుకుంటారు.
4. నీరటిగాళ్ళు చుక్క నీటిని వృథా చేయరు.
5. తూములను జాగ్రత్తగా చూసుకుంటూ నీళ్లను కాలువలకు సమంగా పంచేవాడు పెద్ద నీరటికాడు

4. క్రింది పేరాను చదివి ‘5’ ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

సాగువాటు అంటే రైతు వ్యవసాయం పనులు మొదలు పెట్టేరోజన్న మాట. దీన్ని ఎరువాక పండుగ అని కూడా అంటారు. రైతు వ్యవసాయం పని చేయని రోజంటూ ఉండదు. కాని సంవత్సరంలో ఒక మంచి రోజు చూసుకొని నాగలి కట్టి నాలుగు సాళ్లు దున్ని పారతో నాలుగుసార్తు తవ్వి భూదేవతను మొక్కుకుంటాడు. సాగువాటు అనేది రైతు జీవితంలో ఒక భాగంగా పల్లె సంస్కృతికి అద్దం పడుతుంది. ఆరోజు రైతు దంపతులు కూరుకు రాత్రే నిద్ర లేస్తారు. తలంటుస్నానం చేస్తారు. దేవుడికి మొక్కుకుంటారు.
జవాబు.
1. రైతు వ్యవసాయ పనులు మొదలుపెట్టే రోజును ఏమంటారు ?
2. సాగువాటుకు మరో పేరేమిటి ?
3. రైతు సాగువాటు రోజు ఏ దేవతకు మొక్కుకుంటాడు ?
4. ఎవరు పని చేయని రోజంటు ఉండదు ?
5. ఎరువాక రైతు జీవితంలో దేనికి అద్దం పడుతుంది ?

5. కింది పేరా చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

పల్లెల్లో ప్రజలు నాటకాలు, యక్షగానాలు, బుర్రకథలు, ఒగ్గుకథలు, చిందుబాగోతాలతో కాలక్షేపం చేసేవారు. వీటితో ప్రజలకు మంచి సందేశం అందేది. రాత్రంత మెలకువతో ఉండి నాటకాలు, బాగోతాలు చూసేవారు. ఎండకాలం వచ్చిందంటే చాలు ఏ చెట్టుకిందనో, కూలిన గోడలమధ్యనో బాగోతాలు ఆడేవారు. ఆ పాటలు విన్న పిల్లలు మరునాడు ఏచూరు కిందనో అరుగులమీదనో అదే పాటలతో ఆటలను ఆడేవారు. ఇప్పుడు ఇంటింటా టీవీలు, సినిమాలు వచ్చాయి. టీవీల్లో అసభ్య సన్నివేశాలతో సీరియళ్లు వస్తున్నాయి. అవి మనుషుల్లో జుగుప్సను, దురాలోచనలను పెంచుతున్నాయి. కారణాలు ఏవైనా పల్లెల సంస్కృతి కనుమరుగైపోతున్నది.

ఖాళీలు

1. రాత్రంత మెలకువతో ఉండి నాటకాలు, ……………………. చూసేవారు.
2. ఇప్పుడు ఇంటింటా ……………… సినిమాలు వచ్చాయి.
3. కారణాలు ఏవైన ……………. కనుమరుగై పోతున్నది.
4. పిల్లల్లో దురాలోచనలను కలుగజేసేవి …………….
5. చెట్టు కిందనో, కూలిన గోడల మధ్యనో ……………. ఆడేవారు
జవాబు.
1. రాత్రంత మెలకువతో ఉండి నాటకాలు, బాగోతాలు చూసేవారు.
2. ఇప్పుడు ఇంటింటా టీవీలు సినిమాలు వచ్చాయి.
3. కారణాలు ఏవైన పల్లెల సంస్కృతి కనుమరుగై పోతున్నది.
4. పిల్లల్లో దురాలోచనలను కలుగజేసేవి సినిమాలు టీవీలలో వచ్చే అసభ్య సన్నివేశాలు
5. చెట్టు కిందనో, కూలిన గోడల మధ్యనో బాగోతాలు ఆడేవారు

6. క్రింది పేరాను చదివి ఐదు ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

పల్లెల్లో ఆటపాటలు విభిన్నంగా ఉండేవి. గోటీలు, చిర్రగోనె, కబడ్డి, గుడ్డిరాజు, ఓమనగుంటలు, గచ్చకాయలు, తొక్కుడు బిళ్ళ, పరమపదసోపానపటం, పచ్చీసు, అష్టా చెమ్మ, మట్టికుప్పలు, రేసు, కాశెపుల్ల, దాల్దడి దస్సన్న పొడి వంటి ఆటలతో శారీరక దృఢత్వమే కాదు మానసిక ఎదుగుదల ఉండేది. కలిసి ఆడటం వలన స్నేహం బలపడేది. జీవితంలో పోటీ తత్వం పెరిగేది. బతుకమ్మ, కోలాటం, జాజిరి, అలావా, చప్పట్లు వంటి ఆటల్లో పాటలు కూడా ఉండేవి. పాటను, ఆటను కలిపి లయబద్ధంగా ఆడి పాడటంలో సంగీతం, సాహిత్యాల్లో ప్రవేశం లభించేది. గ్రహణశక్తి పెరిగేది. పాటల ద్వారా మంచి విషయాలు, చరిత్ర తెలిసేది. ఆలోచనా పరిధి విస్తరించేది. తరం నుంచి తరానికి ఆచార వ్యవహారాలు తెలిసేవి. భాషా పరిజ్ఞానం అలవడేది.
జవాబు.
1. లయబద్ధంగా ఆడి పాడటంలో దేనిలో ప్రవేశం లభించేది ?
2. తరం నుంచి తరానికి ఏమి తెలిసేవి ?
3. పల్లెల్లో ఆటలు ఎలా ఉండేవి ?
4. కలిసి ఆడటం వలన ఏం బలపడేది ?
5. పాటల ద్వారా ఏఏ విషయాలు తెలిసేవి ?

Telangana SCERT TS 6th Class Telugu Guide Pdf Download ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళిTextbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 3rd Lesson ఎలుకమ్మ పెళ్ళి

కింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
ఎలుకమ్మ పెళ్ళి పాఠ్యభాగ సారాంశం రాయండి.
జవాబు.
పరిచయం : సంతానం లేని బ్రహ్మయ్య తమకు దొరికిన ఎలుక పిల్లను భార్య కోరిక మేరకు తన మంత్రశక్తితో చిన్న పాపగా మార్చి పెంచి పెద్ద చేసి పెళ్ళి జేయడమే ఈ పాఠ్యభాగంలోని ప్రధానాంశం.

మూషిక బాల సహజ లక్షణం : ఆ పాపకు మూషిక బాల అని పేరు పెట్టి బ్రహ్మయ్య దంపతులు అల్లారుముద్దుగా పెంచుకుంటున్నారు. పెరిగి పెద్ద అయిన ఆ పాప ఎప్పుడూ అటూ ఇటూ తిరుగుతూండడం, ప్రతి వస్తువునూ కొరకడం, చిరుతిండ్ల కోసం వెతకడం, రంధ్రాలున్న చోట ఆడుకోవడం, పిల్లలు కనిపిస్తే భయపడడం వంటి ఎలుక లక్షణాలతో ప్రవర్తించేది.

మూషికబాల వినాయక భక్తి : మూషిక బాల ఒకసారి హఠాత్తుగా అమ్మానాన్నలకు చెప్పకుండా శివాలయానికి వెళ్ళి అక్కడ జరిగే నవరాత్రి ఉత్సవాలలో వినాయకుని విగ్రహానికి పూజలు చేసింది. నవరాత్రులు పూర్తయ్యాక కూడా ఆమె పొద్దస్తమానం శివాలయంలోని వినాయక విగ్రహం దగ్గరే ఆనందంగా గడిపేది.

మూషిక బాల చదువు సంధ్యలు : మూషిక బాలను బడిలో చేర్పించినా కూడా గుడికి వెళ్ళటం మాత్రం మానేది కాదు. బాగా అల్లరి చేస్తూ పుస్తకాలు అన్నీ కొరికేది. ఒకసారి వాళ్ళ టీచరు తోటి బాలలతో విహార యాత్రకు తీసుకెళ్ళినప్పుడు ఒక బాలిక వలలో చిక్కుకుపోతే తన పదునైన పళ్ళతో వలను కొరికి ఆమెను రక్షించింది.

మూషిక బాల పెళ్ళి : బ్రహ్మయ్య తన మంత్రశక్తితో సూర్యుణ్ణి వీరుడిగా తెచ్చి పెళ్ళి చేసుకోమని కూతురుని అడిగితే మిరుమిట్లు గొలిపే ఆ వెలుగులను భరించలేనన్నది. నల్లగా ఉన్నాడని మేఘుణ్ణి, నిలకడ లేని వాడని వాయుదేవుణ్ణి, మృదుత్వం లేకుండా బండబారినట్లున్నాడని మేరు పర్వతుణ్ణి ఆమె పెళ్ళాడటానికి ఒప్పుకోలేదు. చివరికి మూషిక రాజును చూసి వలచి వరించింది.

ప్రశ్న 2.
మూషిక బాల స్వభావాన్ని వివరించండి.
జవాబు.
పరిచయం : తుంగభద్రా నది ఒడ్డున ఉన్న గ్రామంలో నివసిస్తున్న సంతానం లేని బ్రహ్మయ్య దంపతులకు తమ కుటీరం ముందు ఒక ఎలుక పిల్ల కనిపించింది. దానికి సపర్యలు చేసిన బ్రహ్మయ్య భార్య కోరిక మేరకు తన మంత్రశక్తితో ఆ ఎలుకపిల్లను చిన్న పాపగా మార్చి మూషిక బాల అని పేరు పెట్టాడు.

ప్రవర్తన : అల్లారుముద్దుగా పెరిగి పెద్దదైన మూషిక బాల ఎప్పుడూ ఒకచోట స్థిరంగా ఉండేది కాదు. కనిపించిన వస్తువులన్నింటినీ కొరకడం, చిరుతిండ్ల కోసం వెతకడం, పచ్చి కూరగాయలు తినడం, పప్పు డబ్బాలు వెతకడం, వడ్ల బస్తాల దగ్గర, బియ్యం బస్తాల దగ్గర తిరగడం, రంధ్రాలున్న చోటనే ఆడుకోవడం, పిల్లలు కనిపిస్తే భయంతో ఉరకడం, మూషిక బాలకు సహజ లక్షణాలుగా మారిపోయాయి.

వినాయక భక్తి : మూషిక బాల ఒకసారి తల్లిదండ్రులకు చెప్పాపెట్టకుండా శివాలయానికి వెళ్ళి అక్కడ నవరాత్రి మండపంలోని వినాయకుని విగ్రహం ముందు పూజారితో పాటు పూజలు చేసింది.

చదువు సంధ్యలు : మార్పు వస్తుందని భావించి బళ్ళో వేసినా ఆమె గుడికి వెళ్ళడం మాత్రం మానలేదు.

వివాహం : మూషిక బాలకు గొప్ప వరుణ్ణి తేవాలని తండ్రి ప్రయత్నించినా ఆమె సూర్యుణ్ణి, మేఘుణ్ణి, వాయుదేవుణ్ణి, మేరు పర్వతుణ్ణి తిరస్కరించి మూషికరాజును పెళ్ళి చేసుకుంది.

ప్రశ్న 3.
ఎలుకమ్మ ఎవరిని ఎందుకు వరించింది ?
జవాబు.
పరిచయం : మూషిక బాలకు పెళ్ళీడు రాగానే పెళ్ళి చేయాలనుకున్నారు బ్రహ్మయ్య దంపతులు. సూర్యుణ్ణి పెళ్ళి కొడుకుగా తీసుకు వచ్చాడు తండ్రి. కానీ మూషిక బాల తండ్రి తీసుకు వచ్చిన సూర్యుడు, మేఘుడు, వాయుదేవుడు, మేరు పర్వతుడు వంటి గొప్ప వరులను తిరస్కరించి మూషిక రాజును వరించింది.

సూర్యుడు : తండ్రి వరుడుగా తెచ్చిన సూర్యుణ్ణి చూసి బాగానే ఉన్నాడు కానీ అతని మిరుమిట్లు గొలిపే కాంతిని తాను భరించలేనన్నది మూషిక బాల.

మేఘుడు : మేఘుణ్ణి చూసిన మూషిక బాల వరుడు అందగాడే గాని నల్లగా ఉన్నాడు అని తిరస్కరించింది.

వాయుదేవుడు : ఇతడు అందగాడే గానీ ఇతనికి అస్సలు నిలకడలేదు. ఈయనకంటే మంచివాడూ, గొప్పవాడూ లేడా అని తండ్రిని ప్రశ్నించింది మూషిక బాల.

మేరు పర్వతుడు : మేరు పర్వతుడు మృదుత్వం లేకుండా బండబారినట్లుండడం వల్ల మూషిక బాలకు నచ్చలేదు. మూషికరాజు : మూషిక రాజును చూసీ చూడగానే మూషికబాల సిగ్గుతో తలవంచుకొని వినయంగా నమస్కరించింది. ఈ అందగాణ్ణి పెండ్లి చేసుకోవడానికి అనుమతించండి అన్నది మూషిక బాల.

ముగింపు : అందరికంటే ధనవంతుడూ, యోగ్యుడూ, చక్కని అందగాడూ, చదువుకున్న వాడయిన వరుణ్ణి తేవాలనుకున్నా మూషికబాల మూషిక రాజుని పెళ్ళాడింది కదా! అని బ్రహ్మయ్య దంపతులు ఆశ్చర్యపోయారు.

పరిచిత గద్యభాగాలు

1. కింది పేరాను చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు గుర్తించండి.

ధనం లేకపోయినా బ్రహ్మయ్యకు కొన్ని అపూర్వశక్తులున్నాయి. ఒకరోజున బ్రహ్మయ్య కుటీరం ముందర కూర్చొని ఉన్నాడు. కాకి ఒకటి ఎలుక పిల్లను ముక్కున కరుచుకొని వెళ్ళుతుండగా జారి బ్రహ్మయ్య ఇంటిముందర పడింది. వెంటనే బ్రహ్మయ్య, అతని భార్య దాన్ని పైకి తీసి ఒళ్ళంతా తుడిచి చక్కగా నిమిరారు. భార్య భర్తను చూసి, ‘మనకు పిల్లలు లేరు కదా! మీ మంత్రశక్తిని ఉపయోగించి ఈ ఎలుకను పాపగా మార్చండి” అన్నది.

భార్య మాట కాదనలేక, ‘సరే, నీ ఇష్టం!’ అన్నాడు బ్రహ్మయ్య. ఏదో మంత్రం జపించి కమండలంలోని నీళ్ళను చిట్టెలుకమీద చల్లాడు. వెంటనే ఆ ఎలుక చిన్న పాపగా మారిపోయింది. బ్రహ్మయ్య భార్య ఆనందించింది. ఆ పాపను అల్లారుముద్దుగా పెంచసాగింది. వాళ్ళిద్దరూ ఆ పాపకు ‘మూషిక బాల’ అని పేరు పెట్టారు.

1. బ్రహ్మయ్య ఇంటి ముందర ఏమి పడింది ?
(అ) కాకిపిల్ల
(ఆ) కోకిల పిల్ల
(ఇ) ఎలుక పిల్ల
(ఈ) పక్షి పిల్ల
జవాబు.
(ఇ) ఎలుక పిల్ల

2. కింది వాటిలో బ్రహ్మయ్యకు లేనిది ఏమిటి ?
(అ) ధనం
(ఆ) విద్య
(ఇ) మంత్రశక్తి
(ఈ) తెలివి
జవాబు.
(అ) ధనం

3. బ్రహ్మయ్య చిట్టెలుకను ఎట్లా మార్చాడు ?
(అ) పెద్ద ఎలుక
(ఆ) పక్షిలా
(ఇ) చిలుకలా
(ఈ) చిన్న పాపలా
జవాబు.
(ఈ) చిన్న పాపలా

4. ఎలుకను ముక్కున కరుచుకొని వెడుతున్నది ఏది ?
(అ) చిలుక
(ఆ) కాకి
(ఇ) పిల్లి
(ఈ) గద్ద
జవాబు.
(ఆ) కాకి

5. చిన్న పాపకు పెట్టిన పేరు ఏమిటి ?
(అ) హంసరాజు
(ఆ) మూషిక బాల
(ఇ) వెన్నెల బాల
(ఈ) హిమబాల
జవాబు.
(ఆ) మూషిక బాల

2. కింది పేరా చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

“మీరు చెప్పిన గుర్తులన్నీ ఉన్న బాలికను నేను శివాలయంలోనే చూశాను. ఆలయ ప్రాంగణంలో వినాయక నవరాత్రుల సందర్భంగా పెద్ద వినాయక విగ్రహం ఒకటి ఏర్పాటు చేశారు. నిన్న ఉదయం నుంచి ఆ బాలిక అక్కడే ఉన్నది” అని అసలు సంగతి చెప్పింది ఆ మనిషి. వెంటనే బ్రహ్మయ్య, అతని భార్య శివాలయానికి పోయారు. అక్కడ మూషిక బాల పూజారి దగ్గరే కూర్చుని, పూజలో అతనికి సాయంచేస్తున్నది. భక్తులకు ప్రసాదాలు ఇస్తున్నది. తదేకంగా వినాయకుణ్ణి చూస్తూ తన్మయమై పోతున్నది.
తల్లిదండ్రులను చూసి, తననక్కడి నుంచి తోలుకొని పోతారేమోనని భయంతో దేవుడి విగ్రహం వెనుకకు పోయి దాక్కున్నది.

ఖాళీలు :

1. వినాయక నవరాత్రుల సందర్భంగా వినాయక విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేసిన చోటు ………………
2. మూషిక బాల …………… దగ్గరే కూర్చొని ఉన్నది.
3. మూషిక బాల ……………. ను చూస్తూ తన్మయమై పోతున్నది.
4. బాలిక శివాలయంలో ………………. నుంచి ఉన్నది.
5. తల్లిదండ్రులు తనను తీసుకుపోతారేమోనని ……………. వెనుక దాక్కున్నది.
జవాబు.
1. వినాయక నవరాత్రుల సందర్భంగా వినాయక విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేసిన చోటు శివాలయం
2. మూషిక బాల పూజారి దగ్గరే కూర్చొని ఉన్నది.
3. మూషిక బాల వినాయకుణ్ణి ను చూస్తూ తన్మయమై పోతున్నది.
4. బాలిక శివాలయంలో నిన్న ఉదయం నుంచి ఉన్నది.
5. తల్లిదండ్రులు తనను తీసుకుపోతారేమోనని దేవుడి విగ్రహం వెనుక దాక్కున్నది.

3. క్రింది పేరాను చదివి ‘ఐదు’ ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

మూషికబాల నాలుగో తరగతిలో ఉండగా ఒక సంఘటన జరిగింది. బడిపిల్లలను తీసుకొని వాళ్ళ టీచర్ అడవిలోని చెరువు దగ్గరికి పిక్నిక్కు పోయారు. దారిలో గీత అనే ఒక బాలిక ప్రమాదవశాత్తూ, ఆ అడవిలో వేటగాడు పన్నిన వలలో ఇరుక్కున్నది. ఎంత మంది ప్రయత్నించినా ఆ వలనుంచి గీతను తప్పించలేకపోయారు. అప్పుడు మూషిక బాల తన పదునైన పండ్లతో ఆ వల తాళ్ళను క్షణాల్లో కొరికి, గీతను కాపాడింది. దాంతో పిల్లలందరికి మూషిక బాల పట్ల ప్రత్యేక అభిమానం ఏర్పడింది. పరుగు పందెంలో కూడా ప్రతిసారీ మూషిక బాలదే మొదటి బహుమతి. మెల్లమెల్లగా మూషిక బాలకు చదువు పట్ల ఇష్టం పెరిగి కళాశాల విద్య కూడా నిరాఘాటంగా పూర్తిచేసింది.

ప్రశ్నలు :
1. సంఘటన జరిగినపుడు మూషికబాల ఏ తరగతిలో ఉంది ?
2. బడి పిల్లలు టీచర్తో కలిసి ఎక్కడికి పోయారు ?
3. ప్రమాదంలో చిక్కుకున్న బాలిక పేరు ఏమిటి ?
4. గీతను ప్రమాదం నుండి తప్పించింది ఎవరు ?
5. మూషిక బాలకు దేని పట్ల ఇష్టం పెరిగింది ?

4. క్రింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ఖాళీలను పూర్తి చేయండి.

కొంతకాలం గడిచింది. పాప పెరిగి పెద్దదయింది. ఎప్పుడూ ఒక చోట స్థిరంగా ఉండకుండా తిరగడం అలవాటయింది. కనిపించిన వస్తువులన్నీ కొరుకడం, చిరుతిండ్లకోసం వెతుకడం, పచ్చికూరగాయలు తినడం, పప్పుడబ్బాలు వెతకడం, వడ్ల బస్తాల దగ్గర, బియ్యం బస్తాల దగ్గర తిరుగడం, రంధ్రాలున్న చోటనే ఆటలాడుకోవడం, పిల్లులు కనిపిస్తే భయంతో ఉరకడం, మూషిక బాలకు సహజలక్షణాలుగా మారిపోయాయి.

ఖాళీలు :

1. మూషిక బాల ………………. కనిపిస్తే భయంతో ఉరకడం చేసేది
2. ఒక చోట ………………. ఉండకుండా తిరగడం అలవాటయింది.
3. ……………….. ఉన్న చోట ఆటలాడుకునేది.
4. కనిపించిన వస్తువులన్నీ …………………. చేసేది.
5. ……………. కోసం వెదికేది
జవాబు.
1. మూషిక బాల పిల్లులు కనిపిస్తే భయంతో ఉరకడం చేసేది
2. ఒక చోట స్థిరంగా ఉండకుండా తిరగడం అలవాటయింది.
3. రంధ్రాలు ఉన్న చోట ఆటలాడుకునేది.
4. కనిపించిన వస్తువులన్నీ కొరుకడం చేసేది.
5. చిరుతిండ్లు కోసం వెదికేది

Regular practice with TS 6th Class Science Bits with Answers 5th Lesson Materials and Things improves students’ confidence and readiness for assessments and examinations.

TS 6th Class Science Bits 5th Lesson Materials and Things

Question 1.
Eco-friendly products are
A) wood
B) jute
C) A & B
D) plastic
Answer:
C) A & B

Question 2.
Find the transparent substances correctly:
A) Oil paper, stone
B) Glass, polythene cover
C) Stone, tracing paper
D) Water
Answer:
B) Glass, polythene cover

Question 3.
One of the following is not made of wood
A) Chair
B) Table
C) Glass
D) Bench
Answer:
D) Bench

Question 4.
Example for opaque substance
A) Rubber
B) Oil paper
C) Plastic cover
D) Glass
Answer:
B) Oil paper

Question 5.
Identify the object which is made up of more than one material.
A) Wooden bowl
B) Ceramic bowl
C) Chair
D) Plastic mug
Answer:
C) Chair

Question 6.
Which one is opaque substance?
A) Glass
B) Water
C) Oil paper
D) Wood
Answer:
D) Wood

Question 7.
Oil paper is substance.
A) Translucent
B) Opaque
C) Transparent
D) Above all
Answer:
C) Transparent

Question 8.
One of the following is not translucent substance
A) Oil paper
B) Window glass
C) A & B
D) Wood
Answer:
B) Window glass

Question 9.
One of the followings not transparent substance
A) Oil paper
B) Bus front glass
C) Polythene paper
D) Air
Answer:
B) Bus front glass

Question 10.
If you threw the paper bowl into water
A) It will sink
B) It will float
C) It will bounce back
D) Nothing happen
Answer:
D) Nothing happen

Question 11.
Identify the transparent object from below given options.
A) Oil paper
B) Glass before the bus driver
C) Face mirror
D) Rough glass
Answer:
B) Glass before the bus driver

Question 12.
The materials which don’t change their shape
A) liquids
B) gases
C) solids
D) none of them
Answer:
C) solids

Question 13.
The fumes of candle is a good example of
A) liquid
B) solid
C) mixed
D) gas
Answer:
D) gas

Question 14.
Which of the following floats on water?
A) leaf
B) iron nail
C) stone
D) cell phone
Answer:
A) leaf

Question 15.
Example of soluble substance
A) sugar
B) sand
C) saw dust
D) oil
Answer:
A) sugar

Question 16.
The material that does not dissolve in water
A) insoluble
B) soluble
C) opaque
D) transparent
Answer:
A) insoluble

Question 17.
Salt is soluble in
A) kerosene
B) water
C) petrol
D) oil
Answer:
B) water

Question 18
Floats on water
A) Iron nail
B) stone
C) rice
D) oil
Answer:
D) oil

Question 19.
The water floating object Is
A) Wood
B) Stone
C) Iron nail
D) Potato
Answer:
A) Wood

Question 20.
Density of water is
A) 1 gm/ml
B) 2 gm/ml
C) 3 gm/ml
D) 4 gm/ml
Answer:
A) 1 gm/ml

Question 21.
You will see the type of glass in shopping malls
A) Transparent
B) Opeque
C) Translucent
D) Hand glass
Answer:
A) Transparent

Question 22.
……………. is insoluble in water
A) Sugar
B) Saw dust
C) Salt
D) All the above
Answer:
B) Saw dust

Question 23.
Which of the following is not a liquid?
A) Water
B) Milk
C) Mercury
D) Salt
Answer:
D) Salt

Question 24.
Read the following sentences.
i) Lemon juice is soluble in water
ii) Salt is insoluble in water.
iii) Sugar is soluble in water
Correct sentences from above.
A) i & ii
B) i & iii
C) ii & iii
D) i, ii & iii
Answer:
B) i & iii

Question 25.
Find out the odd one regarding solubility of substance.
A) sugar
B) salt
C) sand
D) camphor
Answer:
C) sand

Question 26.
Pick up the correct sentence.
A) Kerosone is insoluble in water
B) Oil is soluble in water
C) Sand is completely soluble in water
D) Dissolved substances are stones
Answer:
A) Kerosone is insoluble in water

Question 27.
“All the materials that float cannot be made to sink” The above sentence is ………..
A) wrong
B) right
C) can’t say
D) either right or wrong
Answer:
A) wrong

Question 28.
Why doesn’t sand mix with water?
A) It has soluble capacity
B) It has melting capacity
C) It is insoluble in water
D) A & B
Answer:
C) It is insoluble in water

Question 29.
Find out the wrong match.

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Answer:
C) 3

Question 33.
Water is a liquid. Then it dissolves
A) all the substances
B) only some substances
C) no substances
D) A & C
Answer:
B) only some substances

Question 34.
The substance which is available in three states
A) Oil
B) Dalda
C) Petrol
D) Water
Answer:
D) Water

Question 35.
Solid material among the following
A) Water
B) Water vapour
C) Ice
D) Oil
Answer:
C) Ice

Question 36.
What question will you ask your teacher about state of the material?
A) How many states of materials are available in nature?
B) What is the use of gases?
C) How can you hold material?
D) Into how many states, liquids are classified
Answer:
A) How many states of materials are available in nature?

Question 37.
What will happen if some substances are not soluble in water?
A) They will float
B) We can’t eat substances
C) They will sink
D) A & C
Answer:
D) A & C

Question 38.
Can you make a chair with glass or mud ? If not why?
A) We can’t make. Because mud is a loose soil
B) We can make. Because mud is a hard soil
C) We can’t make. Because mud is a hard soil
D) We can make. Because mud is loose soil.
Answer:
A) We can’t make. Because mud is a loose soil

Question 39.
If you put a wood piece in salt water
A) sinks in water
B) floats on water
C) dissolves in water
D) remains in the middle
Answer:
B) floats on water

Question 40.
Identify mis – matched Rair.
A) Tansparent – mirror of us
B) Opaque-wood
C) Translucent-stone
D) Reflecting matter – wood
Answer:
C) Translucent-stone

Question 41.
Water bottle is made up of
A) three different materials
B) two different materials
C) one material
D) A & C
Answer:
C) one material

Question 42.
The item which are made of wood
A) Chair
B) Doors & Chairs
C) iron nails
D) Glass
Answer:
B) Doors & Chairs

Question 43.
If you want to see the objects unclearly we should use
A) Translucent substances
B) Transparent substances
C) Opaque substances
D) All
Answer:
A) Translucent substances

Question 44.
The colour of smoke comes from extinguished candle wick
A) grey
B) black
C) blue
D) white
Answer:
D) white

Question 45.
Material is converted from liquid to solid on
A) boiling
B) heating
C) cooling
D) pressing
Answer:
C) cooling

Question 46.
What did you use to make a paper translucent?
A) water
B) oil
C) salt
D) sugar
Answer:
B) oil

Question 47.
Arrange the order of sentences for doing the candle and burn matching stick experiment
i) See a column of white smoke
ii) Hold a burning matchstick
iii) Extinguish the flame
iv) Keep burning matchstick close to smoke.
A) i, iii, ii, iv
B) iv, iii, ii, i
C) ii, iii, i, iv
D) iv, iii, i, ii
Answer:
C) ii, iii, i, iv

Question 48.
What will you observe from the experiment candle burning match stick?
A) Solid can he converted into liquid
B) A solid can be converted into liquid and then gases
C) A solid can be converted into semi-solid
D) A solid cannot be converted
Answer:
B) A solid can be converted into liquid and then gases

Question 49.
Iron nail is put in water. Empty iron tin is put in water.
A) Iron nail floats
Empty iron tin sinks

B) Iron nail floats
Empty iron tin floats

C) Iron nail sinks
Empty iron tin sinks

D) Iron nail sinks
Empty iron tin floats
Answer:
D) Iron nail sinks
Empty iron tin floats

Question 50.
Transparent substances are mostly used here
A) Saloon shops
B) Packing of sweets by shop keeper
C) Bus windows
D) All the above
Answer:
D) All the above

Question 51.
Read the sentence and answer the question.
We sort material as solids, liquids and gases based on their state at normal temperature.
What factor mainly influences the state of material?
A) Light
B) Temperature
C) Humidity
D) Rain
Answer:
B) Temperature

Question 52.

Air is a good example for …………… state of material. ( )
A) gaseous
B) liquid
C) solid
D) opaque
Answer:
A) gaseous

Question 53.

What do we use to make plates?
A) Ceramic
B) Leather
C) Rock
D) Stone
Answer:
A) Ceramic

Question 54.

Wood is used in making ……………..
A) Bicycle, pot
B) Pot, door
C) Bicycle, door
D) Pot, door, cycle
Answer:
C) Bicycle, door

Question 55.

Which are transparent?
A) Glass jar, bus, window glass
B) Oil paper
C) Steel glass
D) Oil papers, steel glass
Answer:
A) Glass jar, bus, window glass

Question 56.
This is an opaque material
A) Glass
B) Plastic used for lamination
C) Water
D) Wood
Answer:
D) Wood

Question 57.
A person is easily observing outside environment from his closed window. So it is made up of
A) Glass
B) Iron sheet
C) Wood
D) Aluminium
Answer:
A) Glass

Question 58.
You construct the windows with the following object to see the inner objects outside and outer objects inside ……….
A) Glass
B) Metal sheet
C) Thermacol
D) Plywood
Answer:
A) Glass

Question 59.
Which of the following jars is used by a shopkeeper to exhibit sweets?
A) Glass jar
B) Wooden jar
C) Iron jar
D) Steel jar
Answer:
A) Glass jar

Question 60.
Which of the following material is used to make a boat?
A) Wood
B) Cement
C) Paper
D) Glass
Answer:
A) Wood

Question 61.
The opaque substance that protects house
A) water
B) walls
C) curtains
D) glass
Answer:
B) walls

Question 62.
Gin wants to use mirror in his house for light, at the same time the things should not be seen from outside. Which type of mirrors are to be used?
A) Transparent
B) Opaque
C) Translucent
D) None of the above
Answer:
C) Translucent

Question 63.
Floating a ship on surface of sea water is an amazing work and hardship behind it. This creditgoesto
A) The scientists who designed it
B) The people who sail in it
C) The people who built it
D) The businessman who built it
Answer:
A) The scientists who designed it

Question 64.
Wooden piece sinks but not wooden bowl. The reason is
A) material in one shape will sink in water but float when they are in other shape
B) material sinks in other shape.
C) material floats in any shape
D) material sinks or floats in any shape
Answer:
A) material in one shape will sink in water but float when they are in other shape

Telangana SCERT TS 6th Class Telugu Guide Pdf Download ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర-జన జాతర Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 2nd Lesson మన జాతర-జన జాతర

ప్రశ్న 1.
మన జాతర-జన జాతర పాఠ్యభాగ సారాంశం రాయండి.
(లేదా)
సమ్మక్క-సారక్కల గురించి రాయండి.
జవాబు.
పరిచయం : వరంగల్ జిల్లాలోని మేడారంలో రెండేళ్ళకోసారి మూడు రోజులపాటు జరిగే సమ్మక్క-సారక్క జాతర గురించిన విశేషాలను ఈ పాఠ్య భాగంలో వివరించారు.
సమ్మక్క-సారక్క అనే తల్లీకూతుళ్ళు వీరవనితలు. 12వ శతాబ్దంలో కరీంనగర్ జిల్లా పాలవాస ప్రాంతాన్ని పాలించిన మేడరాజు అనే గిరిజన దొర అడవిలో పులుల మధ్య ఆడుకుంటున్న చిన్నపిల్లను సమ్మక్క అని పేరు పెట్టి పెంచాడు. మేడారం రాజు అయిన పగిడిద్దరాజును పెళ్ళిచేసుకుని నాగులమ్మ, సారలమ్మ, జంపన్న అనే ముగ్గురు పిల్లల్ని కన్నది. మేడారం మహారాణిగా ప్రజల మేలుకోసం ఎన్నో మంచి పనులు చేసింది.

కాకతీయుల దండయాత్ర : మేడరాజుకు ఆశ్రయం ఇచ్చాడనీ, కప్పం కట్టలేదనీ, స్వతంత్రం ప్రకటించుకున్నాడని మేడారం రాజుపై కాకతీయ ప్రతాపరుద్రుడు యుద్ధానికి సైన్యాన్ని పంపాడు. అంత పెద్ద సైన్యాన్ని ఓడించలేక పగిడిద్దరాజు, జంపన్న వీరమరణం పొందినా సమ్మక్క మాత్రం వీరోచితంగా పోరాడింది. చివరికి కాకతీయ సైనికుల దొంగ దెబ్బవల్ల గాయపడి చిలకలగుట్ట మీదికి వెళ్ళి మాయమయ్యింది. కులదైవం కలలో కనిపించి సమ్మక్క దేవత అని చెప్పడంతో రాజు జాతరకు ఏర్పాట్లు చేయమని ఆదేశించాడు.

జాతర జరిగే విధానం : నియమనిష్ఠలతో గిరిజన పురోహితులు పవిత్రమైన చిలకలగుట్ట మీది నుంచి పసుపు కుంకుమ భరిణను, వెదురుగడను తెచ్చి గద్దెపై నిలపడంతో జాతర మొదలవుతుంది. దేవతల వన ప్రవేశంతో ముగిసే ఈ జాతరలో ప్రజలు బంగారం అని పిలిచే బెల్లాన్ని తమ బరువు సరిపడా తూచి పంచి తమ మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.

పరిచిత గద్యభాగాలు

1. కింది పేరా చదవండి. ప్రశ్నలకు సరియైన జవాబులు గుర్తించండి.

ఆమెకు పెండ్లి వయస్సు వచ్చింది. మేడరాజు మేనల్లుడు పగిడిద్దరాజు. ఇతడు కాకతీయులకు సామంతరాజుగా ఉండి మేడారంను పాలిస్తుండేవాడు. పగిడిద్దరాజుకు సమ్మక్కనిచ్చి పెళ్లి చేశారు. సమ్మక్క మేడారం రాజ్యంలోకి అడుగు పెట్టింది. వీరికి నాగులమ్మ, సారలమ్మ అనే ఇద్దరు బిడ్డలు, జంపన్న అనే కొడుకు పుట్టారు. సమ్మక్క ప్రజల పక్షం | వహించి పరిపాలనలో మార్పులు చేసింది. గిరిజనుల కోసం ఎన్నో సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టింది. ప్రజల బాగోగులు స్వయంగా తెలుసుకున్నది. మహారాణులంటే మేడల్లోనే ఉంటారు. ప్రజలకు కనిపించరు. కాని మేడారం మహారాణి సమ్మక్క మాత్రం ఎప్పుడు ప్రజల మధ్యనే ఉండేది.

1. మేడరాజు ఎవరికి మేనమామ ?
(అ) జంపన్న
(ఆ) సమ్మక్క
(ఇ) పగిడిద్దరాజు
(ఈ) సారలమ్మ
జవాబు.
(ఇ) పగిడిద్దరాజు

2. మేడారం మహారాణి ఎవరు ?
(అ) సమ్మక్క
(ఆ) సారక్క
(ఇ) అమ్మక్క
(ఈ) చిన్నక్క
జవాబు.
(అ) సమ్మక్క

3. పగిడిద్దరాజు ఎవరికి సామంతుడు ?
(అ) నిజాం నవాబుకు
(ఆ) ఢిల్లీ సుల్తానులకు
(ఇ) చాళుక్యులకు
(ఈ) కాకతీయులకు
జవాబు.
(ఈ) కాకతీయులకు

4. పరిపాలనలో సమ్మక్క ఎవరి పక్షం వహించింది ?
(అ) భర్త పక్షం
(ఆ) ప్రజల పక్షం
(ఇ) బిడ్డల పక్షం
(ఈ) తండ్రి పక్షం
జవాబు.
(ఆ) ప్రజల పక్షం

5. మహారాణులు సాధారణంగా ఎక్కడ ఉంటారు ?
(అ) ప్రజల మధ్యన
(ఆ) యుద్ధరంగంలో
(ఇ) మేడల్లో
(ఈ) గుడిసెల్లో
జవాబు.
(ఇ) మేడల్లో

2. కింది పేరా చదవండి. ఖాళీలను పూరించండి.

యుద్ధంలో ముందుండి పోరాడుతారు తప్ప వెనకనుంచి వచ్చి దెబ్బకొట్టరు. ఇది యుద్ధనీతి. సమ్మక్క పోరాటాన్ని చూసి కాకతీయ సైన్యం ఆందోళన చెందింది. ఒక సైనికుడు దొంగచాటుగా వెనుకనుంచి వెళ్లి బల్లెంతో వీపులో పొడిచాడు. గాయపడిన సమ్మక్క గుర్రంమీద ఈశాన్య దిక్కున ఉన్న చిలకలగుట్టమీదికి పోయింది. ఎంత వెతికినా మళ్ళీ ఎవరికీ కనిపించలేదు. ఆమెకోసం వెదుకుతున్న గిరిజనులకు ఓ నెమలినార చెట్టు, దానికింద ఓ పుట్ట. పుట్టమీద ఓ కుంకుమ భరిణ కనిపించింది. ఆ భరిణలో పసుపు, కుంకుమ, చెట్ల మూలికలు కనిపించాయి. సమ్మక్క తల్లి దేవతారూపం పొందిందని గిరిజనులు నమ్మారు.

ఖాళీలు :
1. చిలకలగుట్ట ఉన్న దిక్కు …………………….
2. సమ్మక్క కోసం వెతుకుతున్న గిరిజనులకు పుట్టమీద కనిపించినది ………………..
3. యుద్ధంలో …………….. పోరాడడం యుద్ధనీతి.
4…………………. పోరాటాన్ని చూసి కాకతీయ సైన్యం ఆందోళన చెందింది.
5. సమ్మక్క తల్లి ………………. రూపం పొందిందని గిరిజనులు నమ్మారు.
జవాబు.
1. చిలకలగుట్ట ఉన్న దిక్కు ఈశాన్యం.
2. సమ్మక్క కోసం వెతుకుతున్న గిరిజనులకు పుట్టమీద కనిపించినది కుంకుమ భరిణ
3. యుద్ధంలో ముందుండి పోరాడడం యుద్ధనీతి.
4. సమ్మక్క పోరాటాన్ని చూసి కాకతీయ సైన్యం ఆందోళన చెందింది.
5. సమ్మక్క తల్లి దేవతా రూపం పొందిందని గిరిజనులు నమ్మారు.

పై పేరాననుసరించి తప్పు ( X ), ఒప్పు ( √ ) లను గుర్తించండి.

6. యుద్ధంలో వెనుక నుంచి దెబ్బకొడతారు. (X)
7. సమ్మక్క పోరాటాన్ని చూసి, కాకతీయ సైన్యం ఆనందించింది. (X)
8. సైనికుడు దొంగ దెబ్బతీశాడు. ( √ )
9. సమ్మక్క యుద్ధంలో మరణించింది. (X)
10. గిరిజనులు సమ్మక్క తల్లి దేవతగా మారిందని నమ్మారు. ( √ )

3. క్రింది గద్యాన్ని చదవండి. దాని కింద ఇవ్వబడిన పదాల నుండి సరైన పదాన్ని ఎన్నుకొని సంబంధిత ఖాళీలను పూరించండి.

12వ శతాబ్దంలో పూర్వపు కరీంనగర్ జిల్లా పొలవాస ప్రాంతాన్ని గిరిజన దొర మేడరాజు పాలిస్తుండేవాడు. అతడికి ……………… లేదు. ఒకనాడు (2) ……………….. మధ్య ఆడుకుంటున్న చిన్న పిల్లను చూశాడు. దేవుడిచ్చిన వరంగా భావించి ఆ (3) ……………
ఇంటికి తెచ్చి సాదుకున్నాడు. (4) …………….. అని పేరు పెట్టుకున్నాడు. చిన్నప్పటి నుండి సమ్మక్క చెట్ల వైద్యం చేస్తూ, తోటి (5) ………………… ను రక్షించేది. (పాప, వేట, శతాబ్దం, జాతర, గిరిజనుల, బాగోగులు, సమ్మక్క, సంతానం)
జవాబు.
12వ శతాబ్దంలో పూర్వపు కరీంనగర్ జిల్లా పొలవాస ప్రాంతాన్ని గిరిజన దొర మేడరాజు పాలిస్తుండేవాడు. అతడికి సంతానం లేదు. ఒకనాడు వేట మధ్య ఆడుకుంటున్న చిన్న పిల్లను చూశాడు. దేవుడిచ్చిన వరంగా భావించి ఆ పాప ఇంటికి తెచ్చి సాదుకున్నాడు. సమ్మక్క అని పేరు  పెట్టుకున్నాడు. చిన్నప్పటి నుండి సమ్మక్క చెట్ల వైద్యం చేస్తూ, తోటి గిరిజనులను ను రక్షించేది.

4. క్రింది గద్యాన్ని చదివి, తప్పు – ఒప్పులను గుర్తించండి.

జాతరకు ప్రత్యేకంగా గిరిజన పురోహితులు ఉంటారు. వారు నియమ నిష్ఠలతో జాతర కార్యక్రమం చేస్తారు. చిలకల గుట్టను గిరిజనులు పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. ఆ గుట్ట పైకి ఎవరూ పోరు. జాతర ముందర ఒక కోయ యువకుడు చిలకల గుట్ట మీదికి పోయి పసుపు కుంకుమ ఉన్న భరిణను, వెదురుగడను తెచ్చి గద్దెలపై నిలపడంతో జాతర మొదలవుతుంది. అతడు పూనకంతో ఉంటాడు. సమ్మక్క గాయపడ్డ చోటును తల్లి గద్దె అని, సారలమ్మ వీరమరణం పొందిన చోటును పిల్ల గద్దె అని అంటారు. ఈ తతంగాన్ని ‘దేవతలను ఆహ్వానించడం’ అంటారు. తర్వాత భక్తులు గద్దెలను దర్శించుకోవడం మొదలవుతుంది. మూడవనాడు దేవతల వనప్రవేశంతో జాతర ముగుస్తుంది.

తప్పు ( X ), ఒప్పు( √ ) లను గుర్తించండి.

1. చిలకల గుట్టపైకి ఎవరైన పోతారు (X)
2. జాతరలో కోయ యువకుడు పూనకంతో ఉంటాడు. (√)
3. పసుపు, కుంకుమ భరిణ, వెదురుగోడ చిలకల గుట్టపై ఉంటాయి. (√)
4. దేవతల ఆహ్వానం తర్వాతనే భక్తులు గద్దెలను దర్శించుకుంటారు. (√)
5. మేడారం జాతర ఏడవ రోజుకు ముగుస్తుంది. (X)

5. ఈ క్రింది పేరాను చదివి ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

జయశంకర్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవి మధ్యలో ‘చిలకల గట్టు’ ఉన్నది. చుట్టు దట్టమైన అడవి. ఇక్కడ రెండేండ్లకొకసారి మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది. మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి (ఫిబ్రవరి నెలలో) మొదలకొని మూడు రోజుల పాటు జరిగే ఈ జాతరనే సమ్మక్క – సారక్క జాతర అంటారు. ఇది పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయరీతిలో జరిగే జాతర. కేవలం మన రాష్ట్రం నుంచేకాక పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, చత్తీస్గఢ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాలనుండి కూడా లక్షల మంది వచ్చి మొక్కు తీర్చుకుంటారు.

ప్రశ్న 1.
సమ్మక్క – సారక్క జాతర ఎన్ని రోజులు జరుగుతుంది ?
జవాబు.
మూడు రోజులు జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 2.
జాతరకు ఏయే రాష్ట్రాల నుండి భక్తులు వస్తారు ?
జవాబు.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, చత్తీస్ గఢ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్.

ప్రశ్న 3.
గిరిజన సంప్రదాయంలో జరిగే జాతర ఏది ?
జవాబు.
సమ్మక్క – సారక్క జాతర

ప్రశ్న 4.
సమ్మక్క – సారక్క జాతర ఎప్పుడు జరుగుతుంది ?
జవాబు.
మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి (ఫిబ్రవరి నెలలో)

ప్రశ్న 5.
మేడారం ఏ జిల్లాలో ఉంది ?
జవాబు.
జయశంకర్ జిల్లాలో ఉంది.

6. క్రింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ఖాళీలను పూర్తి చేయండి.

గిరిజనులు దేవతామూర్తులుగా కొలిచి ఆరాధించే సమ్మక్క, సారక్కలు ఇద్దరూ తల్లీకూతుళ్ళు. గిరిజన హక్కుల కోసం ఎదురుతిరిగి పోరాడిన వీర వనితలు. 12వ శతాబ్దంలో పూర్వపు కరీంనగర్ జిల్లా “పొలవాస” ప్రాంతాన్ని మేడరాజు పాలిస్తుండేవాడు. అతనికి సంతానం లేదు. ఒకనాడు వేటకు వెళ్లి అడవిలో పులుల మధ్య ఆడుకుంటున్న చిన్న పిల్లను చూశాడు. దేవుడిచ్చిన వరంగా భావించి, ఆ పాపను ఇంటికి తెచ్చి సాదుకున్నాడు. సమ్మక్క అని పేరు పెట్టుకున్నాడు. చిన్నప్పటి నుంచి సమ్మక్క చెట్ల వైద్యం చేస్తూ తోటి గిరిజనులను రక్షించేది. ఆమెకు మహిమలు ఉన్నాయని, దేవతామూర్తి అని గిరిజనులు భావించేవారు. సమ్మక్క గిరిజన గూడేనికి తలలో నాలుకయింది. ఆమెకు పెండ్లి వయసు వచ్చింది. మేడరాజు మేనల్లుడు పగిడిద్దరాజు.

ఖాళీలు :
1. సమ్మక్క, సారక్కలను గిరిజనులు …………… గా కొలుస్తారు.
2. “పొలవాస” ప్రాంతాన్ని ……………..రాజు పాలించేవాడు.
3. అడవిలో పాప ………………… మధ్య ఆడుకుంటుంది.
4. సమ్మక్క …………… వైద్యం చేసేది.
5. మేడరాజు మేనల్లుడు ………………
జవాబు.
1. సమ్మక్క, సారక్కలను గిరిజనులు దేవతామూర్తులుగా గా కొలుస్తారు.
2. “పొలవాస” ప్రాంతాన్ని మేడరాజు రాజు పాలించేవాడు.
3. అడవిలో పాప పులుల మధ్య మధ్య ఆడుకుంటుంది.
4. సమ్మక్క చెట్ల వైద్యం వైద్యం చేసేది.
5. మేడరాజు మేనల్లుడు పగిడిద్దరాజు

Telangana SCERT TS 6th Class Telugu Guide Pdf Download ఉపవాచకం 1st Lesson సోమనాద్రి Textbook Questions and Answers.

TS 6th Class Telugu Guide ఉపవాచకం 1st Lesson సోమనాద్రి

కింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
సోమనాద్రి పాఠ్యభాగ సారాంశం రాయండి.
జవాబు.

పరిచయం: సురవరం ప్రతాపరెడ్డి గారి ‘హైందవ ధర్మవీరులు’ అనే గ్రంథం ఆధారంగా రచించిన సోమనాద్రి పాఠ్యభాగంలో గద్వాల సంస్థానపు రాజులలో ప్రముఖుడు, వీరుడు అయిన సోమనాద్రి గురించి వివరించారు.

తల్లిదండ్రులు : క్రీ.శ. 1750 ప్రాంతంలో జీవించిన సోమనాద్రి తల్లి బక్కమ్మ, తండ్రి పెద్దారెడ్డి, భార్య లింగమ్మ. గద్వాల కోట నిర్మాత ఇతడే.

స్వరూపం : సోమనాద్రి ఆరడుగుల ఎత్తుగల గంభీర విగ్రహం. దృఢమైన నల్లని శరీరం కలవాడు. సాముచేత కండలు తిరిగిన పొడవైన చేతులు కలిగినవాడు.

కళాపోషణ : సోమనాద్రి తనకు దైవవశాత్తూ దొరికిన గొప్ప నిక్షేపం (ధనం) తో నగరాన్ని, దేవాలయాలనూ అభివృద్ధి చేశాడు. కంచి, శ్రీరంగం, తిరుపతి వంటి చోట్ల నుంచి వచ్చిన అనేకమంది కవులకూ, కళాకారులకూ బహుమానాలను ఇచ్చాడు.

యుద్ధ విజయాలు : గొప్ప పరాక్రమవంతుడైన సోమనాద్రి యుద్ధాలలో ఎన్నో విజయాలు సాధించాడు. రాయచూరు నవాబును, ప్రాగటూరు పాలకుణ్ణి తోడుతెచ్చుకున్నప్పటికీ సయ్యద్ దావూర్మియాను సోమనాద్రి యుద్ధంలో ఓడించాడు. సైన్యంతో వచ్చిన నిజాం నవాబు కూడా సోమనాద్రి ధాటికి తట్టుకోలేక సంధి చేసుకున్నాడు.

ముగింపు : ఈ విధంగా గద్వాల సంస్థానాన్ని ఏలిన సోమనాద్రి తన కాలంలో చుట్టు ప్రక్కల ప్రాంతాలలో ఎదురులేని వీరునిగా కీర్తి సాధించాడు.

ప్రశ్న 2.
తుంగభద్రా నదీ తీరంలో సోమనాద్రి సాధించిన యుద్ధ విజయాన్ని వివరించండి.
జవాబు.
పరిచయం : సురవరం ప్రతాపరెడ్డి రచించిన ‘హైందవ ధర్మవీరులు’ అనే గ్రంథం ఆధారంగా రచించిన సోమనాద్రి పాఠ్యభాగంలో గద్వాల పాలించిన సోమనాద్రి అనే రాజు పరాక్రమం వర్ణించబడింది. సోమనాద్రి చేతిలో ఒకసారి ఓడిపోయి పరిహారం చెల్లించిన ఉప్పేడు పాలకుడు సయ్యద్ దావూద్ మియా నిజాం నవాబు సైన్యం సాయంతో మళ్ళీ యుద్ధానికి వచ్చాడు.

శత్రువుల కూడిక : దావూద్మియా నిజాం నవాబు సైన్యంతో యుద్ధానికి సిద్ధం కావడంతో అంతకు ముందు సోమనాద్రి చేతిలో ఓడిపోయిన రాయచూరు, ప్రాగటూరు నవాబులు కూడా కక్ష తీర్చుకోవాలని నిజాం సైన్యంలో చేరారు. ఇంకా గుత్తి దుర్గాధిపతి, కర్నూలు నవాబు, బళ్ళారి నవాబులు కూడా నిజాం నవాబు సైన్యంలో వచ్చి చేరారు.

సోమనాద్రి పరాక్రమం : సోమనాద్రి తెల్లవారక ముందే నిజాం సైన్యాన్ని ముట్టడించాడు. ఆ రోజంతా నిజాం సైన్యాన్ని చీల్చి చెండాడాడు.

నవాబు ఉపాయం : సోమనాద్రి పరాక్రమానికి కలవరపడిన నిజాం నవాబు సోమనాద్రి శక్తికి కారణమైన అతని గుర్రాన్ని వశం చేసుకున్నాడు.

సోమనాద్రి తన గుర్రాన్ని తిరిగి రప్పించడం : గుర్రం లేకపోయినా ఆ రోజు సోమనాద్రి ధైర్యంగా యుద్ధం చేశాడు. బొచ్చెంగన్నపల్లి గ్రామానికి చెందిన బోయ సర్దారు అయిన హనుమప్ప నాయుడు ప్రాణాలకు తెగించి నిజాం డేరాలలో ఉన్న గుర్రాన్ని తెచ్చి సోమనాద్రికి అప్పజెప్పాడు.

కర్నూలు కోట ముట్టడి : తిరిగి వచ్చిన తన గుర్రంపై స్వారీ చేస్తూ సోమనాద్రి నిజాం సేనను కర్నూలు కోట వరకూ తరిమికొట్టాడు. తలుపులు మూసుకొని పోయిన కోటలో కొద్దిపాటి సైన్యంతోనే పోరాడి సోమనాద్రి కర్నూలు కోటను వశం చేసుకున్నాడు.

ముగింపు : సోమనాద్రి పరాక్రమాన్ని గమనించిన నిజాం నవాబు సోమనాద్రితో సంధి చేసుకున్నాడు.

పరిచిత గద్యభాగాలు

1. కింది పేరాను చదవండి. ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయండి.

శతాబ్దాల చరిత్ర గల ఈ సంస్థానపు రాజులలో మొదటి వాడు, ప్రసిద్ధి వహించిన వాడు సోమనాద్రి. సోమనాద్రికి “పెద్ద సోమభూపాలుడు’ అనే ప్రసిద్ధనామం కూడా ఉన్నది. ఇతడు క్రీ.శ. 1750 ప్రాంతం వాడు. బక్కమ్మ, పెద్దారెడ్డిలు ఈయన తల్లిదండ్రులు. భార్య లింగమ్మ. గద్వాల కోటను నిర్మించింది ఇతడే. అనేక యుద్ధాలలో విజయాలను పొందిన వాడు. దైవ సహాయం చేత ఈయనకు గొప్ప నిక్షేపం దొరికింది. ఆ ధనంతో నగరాన్ని, దేవాలయాలను అభివృద్ధి చేసి కంచి, శ్రీరంగం, తిరుపతి వంటి చోట్ల నుంచి వచ్చిన అనేక మంది కళాకారులకు బహుమానాలను ఇచ్చిన కళాభిమాని, గద్వాల సంస్థానంలో కాణాదం పెద్దన మొదలైన కవులు రామాయణాది గ్రంథాలు రచించారు.

ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సోమనాద్రి ఏ కాలం వాడు?
జవాబు.
సోమనాద్రి క్రీ.శ. 1750 ప్రాంతం వాడు.

ప్రశ్న 2.
లింగమ్మ ఎవరు ?
జవాబు.
లింగమ్మ సోమనాద్రి భార్య

ప్రశ్న 3.
సోమనాద్రి ఏ పేరుతో ప్రసిద్ధుడు.
జవాబు.
సోమనాద్రి పెద్ద సోమభూపాలుడు’ అనే పేరుతో ప్రసిద్ధుడు.

ప్రశ్న 4.
సోమనాద్రి నగరాన్ని, దేవాలయాలను ఏ ధనంతో అభివృద్ధి చేశాడు ?
జవాబు.
సోమనాద్రి దైవసహాయం చేత దొరికిన నిక్షేపంతో నగరాన్ని, దేవాలయాలను అభివృద్ధి చేశాడు.

ప్రశ్న 5.
గద్వాల సంస్థానంలో ఉండి గ్రంథాలు రచించిన కవి ఎవరు ?
జవాబు.
గద్వాల సంస్థానంలో ఉండి కాణాదం పెద్దన రామాయాణాది గ్రంథాలు రాశారు.

2. కింది పేరాను చదవండి. ఖాళీలు పూరించండి.

తుంగభద్రానదికి దక్షిణాన ఉన్న ‘నిడుదూరు’ కు చేరుకున్నది నిజాం సైన్యం. తుంగభద్రకు ఉత్తర తీరంలో ఉన్న ‘కలుగోట్ల’ గ్రామంలో సోమనాద్రి సైన్యం విడిది చేసింది. ఈ రెండు గ్రామాల్లో ఇప్పటికీ ఆనాటి యుద్ధపు ఆనవాళ్ళుగా తాత్కాలిక బురుజులు, మిట్టలు దర్శనమిస్తాయి. ఆలస్యం చేయడం ఇష్టం లేని సోమనాద్రే మొదట తన సైన్యంతో తుంగభద్రానదిని దాటి తెల్లవారకముందే నిజాం సైన్యాన్ని ముట్టడించాడు. సాయంకాలం వరకూ భయంకరంగా యుద్ధం చేస్తూ నిజాం సైన్యాన్ని చీల్చి చెండాడాడు. చీకటి పడడంతో తన సైన్యాన్ని మరల్చి, నదిని దాటి కలుగోట్లను చేరి విశ్రమించాడు.

ఖాళీలు

1. నిడుదూరు తుంగభద్రానదికి ………………….. దిక్కున ఉన్నది
జవాబు.
దక్షిణ

2. సోమనాద్రి సైన్యం. ………………….. గ్రామంలో విడిది చేసింది.
జవాబు.
కలుగోట్ల

3. నిడుదూరు, కలుగోట్ల గ్రామాలలో ఇప్పటికీ ఆనాటి యుద్ధపు ఆనవాళ్ళు ………………….. దర్శనమిస్తాయి.
జవాబు.
బురుజులు, మిట్టలు

4. సోమనాద్రి తెల్లవారకముందే ………………….. సైన్యాన్ని ముట్టడించాడు.
జవాబు.
నిజాం

5. చీకటి పడ్డాక ………………….. తన సైన్యాన్ని మరల్చి నదిని దాటి కలుగోట్లను చేరాడు.
జవాబు.
సోమనాద్రి

3. క్రింది పేరాను చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గద్వాలకు పది మైళ్ళ దూరంలో ‘బొచ్చెంగన్నపల్లి’ అనే గ్రామం ఉన్నది. అక్కడి నుంచి వచ్చిన బోయసర్దారు హనుమప్పనాయుడు ఈ విషయం తెలుసుకున్నాడు. వెంటనే గుర్రాన్ని తేవడానికి సిద్ధపడ్డాడు. అతడు జొన్న చొప్పను ఒక మోపుగా కట్టి నెత్తిన పెట్టుకొని నిజాం డేరాలను సమీపించాడు.

ఆ మోపును అయిదు రూపాయలు ఇస్తేనే కానీ ఇవ్వను అంటూ బేరం కుదరనివ్వకుండా సోమనాద్రి గుర్రం కోసం ముందు డేరాలకు పోతున్నాడు హనుమప్ప ఒక ప్రత్యేక స్థలంలో గుర్రం కనబడింది. గుర్రం కూడా హనుమప్పను చూసి సకిలించింది. గుర్రం కళ్ళల్లో కాంతి, నిక్కించిన చెవులు, తల ఆడించడం వంటి చేష్టలను చూసిన సిపాయిలు హనుమప్ప నాయుడిని అనుమానంగా చూశారు. అయినా గుర్రందంటు పుల్లల కోసం ఇట్లా చేసిందనుకొని సమాధానపడ్డారు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
గద్వాలకు పదిమైళ్ళ దూరంలో ఉన్న గ్రామం ఏది ?
జవాబు.
బొచ్చెంగన్న పల్లి

ప్రశ్న 2.
గుర్రాన్ని తేవడానికి సిద్ధపడింది ఎవరు ?
జవాబు.
హనుమప్ప నాయుడు

ప్రశ్న 3.
హనుమప్ప నాయుడు జొన్న చొప్పను మోపుగా కట్టి ఎక్కడికి సమీపించాడు ?
జవాబు.
నిజాం డెరాలను

ప్రశ్న 4.
హనుమప్ప నాయున్ని చూసి గుర్రం ఎలా స్పందించింది ?
జవాబు.
గుర్రం సకిలించింది.

ప్రశ్న 5.
హనుమప్ప నాయుడు జొన్న చొప్పను ఎంతకు బేరం పెట్టాడు ?
జవాబు.
ఐదు రూపాయలకు.

4. ఈ క్రింది గద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

నిజాం నవాబు సంధి కోరుతూ సోమనాద్రి దగ్గరకు ఒక రాయబారిని పంపాడు. సమయస్ఫూర్తి గల సోమనాద్రి కూడా సంధికి అంగీకరించాడు. యుద్ధ పరిహారంగా కర్నూలులోని కొండారెడ్డి బురుజులో వున్న ‘ఎల్లమ్మ ఫిరంగిని, రాయచూరు నవాబు ఆధీనంలో వున్న రామ, లక్ష్మణ అనే పేర్లు గల రెండు ఫిరంగులను సోమనాద్రి స్వీకరించాడు. కర్నూలు ఏలుబడిలోని కొంత భాగాన్ని సోమనాద్రికి ఇచ్చాడు. ఈ ప్రకారం సోమ భూపాలుడు సంధి చేసుకొని, యుద్ధపరిహారం పొంది విజయోత్సాహంతో గద్వాల కోటకు చేరుకున్నాడు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
సోమనాద్రి గద్వాల కోటకు ఎలా తిరిగి వచ్చాడు ?
జవాబు.
విజయోత్సాహంతో

ప్రశ్న 2.
సంధి కారణంగా సోమనాద్రి నవాబు నుండి ఏమి పొందాడు ?
జవాబు.
ఎల్లమ్మ ఫిరంగిని, రామలక్ష్మణ అనే పేరు గల ఫిరంగులు.

ప్రశ్న 3.
నిజాం నవాబు సోమనాద్రి వద్దకు రాయబారిని ఎందుకు పంపాడు ?
జవాబు.
సంధికొరకు

ప్రశ్న 4.
కర్నూలులోని బురుజు పేరు ఏమి ?
జవాబు.
కొండా రెడ్డి బురుజు

ప్రశ్న 5.
సోమనాద్రికి గల గుణగణాలేమిటి ?
జవాబు.
సమయస్ఫూర్తి

5. ఈ క్రింది గద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

హనుమప్ప నొప్పితో ప్రాణాలు పోయే స్థితి వచ్చినా, స్వామి కార్యం తలుచుకుంటూ, కదలక మెదలక ఆ బాధను ఓర్చుకున్నాడు. అర్ధరాత్రి అయింది. సైనికులు అంతా నిద్రిస్తున్నారు. హనుమప్ప తన మీద ఉన్న గడ్డిని పక్కకు నెట్టి కూర్చున్నాడు. కుడిచేయి కదలడం లేదు. గూటం కూడా కదలడం లేదు. ఆలస్యం చేయకుండా ఎడమచేత్తో తన నడుముకు ఉన్న కత్తిని లాగాడు. కుడిచేతిని నరుక్కున్నాడు. రక్తపు మడుగులో ఉన్న మొండి చేతిని తలపాగాలో చుట్టి గుర్రాన్ని తీసుకుని డేరాలు దాటాడు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
హనుమప్ప నొప్పిని భరించడానికి కారణం?
జవాబు.
స్వామి కార్యం

ప్రశ్న 2.
సైనికులంతా ఏం చేస్తున్నారు ?
జవాబు.
నిద్రిస్తున్నారు

ప్రశ్న 3.
హనుమప్ప దేనిని పక్కకు నెట్టి కూర్చున్నాడు ?
జవాబు.
తన మీద ఉన్న గడ్డిని

ప్రశ్న 4.
హనుమప్ప కత్తితో ఏ చేయిని నరుక్కున్నాడు ?
జవాబు.
కుడి చేతిని నరుక్కున్నాడు.

ప్రశ్న 5.
హనుమప్ప మొండిచేతిని దేనిలో చుట్టాడు ?
జవాబు.
తలపాగాలో చుట్టాడు.

6. క్రింది పేరాను చదివి, ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

సోమనాద్రి పరాక్రమాన్ని చూసిన నిజాం నవాబు కలవరపడ్డాడు. వెంటనే దర్బారు చేసి “సోమనాద్రిని లొంగదీసుకునే ఉపాయం చెప్పమన్నాడు. అప్పుడొక సర్దారు సోమనాద్రి శక్తి అంతా అతని గుర్రంలోనే ఉన్నది, దాన్ని వశం చేసుకుంటే గాని అతడు వశం కాడు” అని వివరించాడు. వెంటనే నిజాం ఎట్లాగైనా సోమనాద్రి గుర్రాన్ని దొంగిలించి, అతన్ని వంచాలని ఆలోచించాడు, “తెల్లారేసరికి సోమనాద్రి గుర్రాన్ని తెచ్చేవారికి జాగీరు ఇస్తను” అని ప్రకటించాడు.

చూస్తూ చూస్తు మృత్యుముఖంలోకి ఎవరు ప్రవేశిస్తారు ? చివరకు ఒక సైసు సిద్ధమయ్యాడు. ప్రాణాలకు తెగించి నడుముకు కళ్ళెం బిగించి, ఒంటరిగా కలుగోట్లకు ప్రయాణమయ్యాడు. ఎట్లాగో కష్టపడి సైసు మెల్లగా చప్పుడు కాకుండా గుర్రాన్ని సమీపించాడు. కళ్ళెం తగిలించి పాగానుంచి తప్పించాడు. గుర్రం మీదికి ఎక్కి వేగంగా తిరుగుముఖం పట్టాడు. గుర్రాన్ని చూడగానే నిజాము ఆనందానికి అంతులేకుండా పోయింది. వెంటనే ఆసైసుకు జాగీరుతో పాటు ఒక బంగారు కడియాన్ని కూడా బహుమానంగా ఇచ్చాడు.

ఖాళీలు:
1. సోమనాద్రి పరాక్రమానికి కారణం ……………………………
జవాబు.
సోమనాద్రి గుర్రం

2. మృత్యుముఖం అంటే ……………………………
జవాబు.
చావు నోట్లోకి వెళ్ళడం

3. నిజాం కలవరపడ్డాడు ఎందుకంటే ……………………………
జవాబు.
సోమనాద్రి పరాక్రమాన్ని చూసి

4. నవాబు దర్బారు చేయడానికి కారణం ……………………………
జవాబు.
సోమనాద్రిని లొంగదీసుకునే ఉపాయం కోసం.

5. సైసుకు నిజాం బహుమతులు ఇవ్వడానికి కారణం ……………………………
జవాబు.
సోమనాద్రి గుర్రాన్ని తీసుకువచ్చినందుకు.

7. క్రింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కోటలోపల కొద్దిమంది సైన్యంతోనే ఉన్న సోమనాద్రి వీరోచితంగా పోరాడుతున్నాడు. తన సైన్యం చాలా వరకు హతమైంది. ఈలోగా బయట ఉన్న తన సైన్యం లోపలికి ప్రవేశించి తనకు బాసటగ నిలిచింది. నిజాం సైన్యంలో అలజడి హెచ్చింది. పిడికెడు మందితోనే సోమనాద్రి కోట లోపల అల్లకల్లోలం సృష్టించాడు. ఇప్పుడు తెల్లవారితే ఇంకేం చేస్తాడో అని భయపడ్డారు. చావగా మిగిలిన గుత్తి, రాయచూరు నవాబులు యుద్ధ విముఖులయ్యారు. ఈ స్థితిలో సోమనాద్రితో సంధి చేసుకోవడమే అన్ని విధాల మంచిదని మంత్రులు నిజాం నవాబుకు ముక్త కంఠంతో నచ్చజెప్పారు. ఈ యుద్ధానికి అసలు కారకుడయిన సయ్యద్ దావూద్ మియా ఏం చేయాలో తెలియక ఊరుకున్నాడు.

ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
నిజాం సైన్యంతో పోరాడుతున్న రాజు ఎవరు ?
జవాబు.
సోమనాద్రి

ప్రశ్న 2.
యుద్ధం వద్దని ఎవరెవరు అనుకున్నారు ?
జవాబు.
గుత్తి, రాయచూరు నవాబులు

ప్రశ్న 3.
మంత్రులు నవాబుకు ఇచ్చిన సలహా ఏమి ?
జవాబు.
సోమనాద్రితో సంధి చేసుకోమని

ప్రశ్న 4.
యుద్ధానికి ప్రధాన కారకుడెవరు ?
జవాబు.
సయ్యద్ దావూద్ మియా

ప్రశ్న 5.
సోమనాద్రికి తోడుగా ఉన్న సైనికుల సంఖ్య ఎంత ?
జవాబు.
పిడికెడు మంది సైన్యం.

Telangana SCERT 6th Class Telugu Guide Telangana 7th Lesson ఉడుత సాయం Textbook Questions and Answers.

ఉడుత సాయం TS 6th Class Telugu 7th Lesson Questions and Answers Telangana

బొమ్మను చూడండి – ఆలోచించండి – మాట్లాడండి 

ప్రశ్న 1.
బొమ్మలో మీకు ఎవరెవరు కనిపిస్తున్నారు?
జవాబు.
బొమ్మలో ఒక తల్లీబిడ్డ; ఒక అబ్బాయి, ఒక కళ్ళులేని వ్యక్తి; ఒక బాలుడు-బాలిక కనిపిస్తున్నారు.

ప్రశ్న 2.
వారు ఏం చేస్తున్నారు ?
జవాబు.
తల్లికి బిడ్డ కూరలు తరగటంలో సాయం చేస్తున్నది. ఒక బాలుడు కళ్ళులేని వ్యక్తికి రోడ్డు దాటటంలో సాయం చేస్తున్నాడు. ఒక బాలుడు, బాలిక పరిసరాలు శుభ్రం చేస్తున్నారు.

ప్రశ్న 3.
వారు చేసే పనులవల్ల ఎవరికి మేలు జరుగుతుంది ?
జవాబు.
వారు చేసే పనులవల్ల వారికి, చుట్టుప్రక్కల వారికి మేలు జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 4.
మీరు ఎవరికి, ఎప్పుడు, ఏ సందర్భంలో సహాయం చేశారు ?
జవాబు.
నేను ఒకసారి, రోడ్డు దాటుతూ కింద పడిపోయిన పిల్లవాడిని స్కూటరు కింద పడకుండా తప్పించాను. అతని పెద్దలకు అప్పగించాను.

ఆలోచించండి – చెప్పండి (TextBook Page No. 66)

ప్రశ్న 1.
“నిర్మల భక్తి” అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
నిర్మల భక్తి అంటే ఏ ఆలోచనలూ, కోరికలూ కోరకుండా దేవుని సన్నిధిని కోరుతూ పవిత్రంగా దేవుని మీద మనసు లగ్నం చేయడం, ప్రార్థించటం.

ప్రశ్న 2.
‘అడుగు దామరలు మనమున జేర్చి’ అంటే నీకేమి అర్థమైంది ?
జవాబు.
అడుగు దామరలు అంటే పాద పద్మములు. దేవుని పూజించేటప్పుడు పూలుగాని, అక్షతలుగాని దేవుని పాదాల ముందే ఉంచుతాము. అందుకే భక్తి అనగానే పాదాలే గుర్తుకొస్తాయి. అటువంటి పాదపద్మాలను మనసులో తలచుకోవటం అని అర్థం.

ప్రశ్న 3.
ఉడుత నీళ్ళలో మునిగి ఇసుకలో పొర్లాడి వేగంగా వచ్చి కట్టపై రాలుస్తున్నది కదా! అట్లా ఎందుకు చేయాలని అనుకున్నది?
జవాబు.
నీళ్ళలో తడిసిన ఒంటికి ఎక్కువ ఇసుక అంటుకుంటుంది. వారధి కట్టే రాళ్ళమీద తనకు చేతనైనంత ఇసుక పోద్దామనుకుంది ఉడుత. అందుకే తడి ఒంటికి ఇసుక అంటించుకొంది. వేగంగా అని ఎందుకన్నారంటే నిదానంగా వెళితే దారిలోనే ఇసుక రాలిపోతుందేమోనని ఉడుత అలా చేసింది.

ప్రశ్న 4.
రామలక్ష్మణుల సంభాషణ ద్వారా మీరు ఏమి గ్రహించారు ?
జవాబు.
రామలక్ష్మణుల సంభాషణ ద్వారా వాళ్ళిద్దరి మధ్య ఉన్న ప్రేమ, అవగాహన అర్థమౌతుంది. ఇద్దరూ ఒకరి అభిప్రాయంతో ఒకరు ఏకీభవిస్తారు. అన్నమాటను తమ్ముడు ఎప్పుడూ కాదనడు. తమ్ముడికి రామునిపై ఎంతో భక్తి అని అర్థమౌతుంది.

ప్రశ్న 5.
‘ఉడుతాభక్తి’ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ఉడుతకు రామునిమీద అమితమైన భక్తి. ఆ భక్తితో రాముడు చేస్తున్న గొప్పపనికి తాను కూడా సాయం చెయ్యాలని ఆశపడింది. అక్కడ గొప్పగొప్ప వానరవీరులు చెట్లు, బండలు ఎంతెంతో బరువులు మోస్తున్నారు. తాను అంతచెయ్యలేక పోయినా తన చేతనైనంత సాయం చేద్దామని నీళ్ళలో మునిగి తడి ఒంటికి ఇసుక అంటించుకొని వంతెన మీద దులిపింది. ఎంత చేశామన్నది ముఖ్యం కాదు. చేశామా లేదా అనేది ముఖ్యం. అలా శక్తికి తగినట్లు సాయంచేయడాన్ని ఉడుతాభక్తి అంటారు.

ఇవి చేయండి

I. విని అర్థం చేసుకొని, ఆలోచించి మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
పాఠాన్ని (ద్విపదను) రాగ, భావయుక్తంగా పాడండి.
జవాబు.
విద్యార్థి చేయవలసిన పని.

ప్రశ్న 2.
మీరు ఎవరికైనా సాయం చేశారా ? అప్పుడు వారు ఏవిధంగా స్పందించారు ?
జవాబు.
ఒకసారి నాన్నగారు నాకిచ్చిన వందరూపాయలు తీసుకొని పుస్తకం కొనుక్కుందామని వెళుతున్నాను. దారిలో ఒక ముసలివాడు జ్వరంతో వణికిపోతూ రోడ్డు ప్రక్కన పడి ఉన్నాడు. దగ్గరలో ఉన్న మందుల షాపుకు వెళ్ళి జ్వరం బిళ్ళలూ, తినడానికి రొట్టె, తాగడానికి మంచినీళ్ళు తెచ్చి యిచ్చాను. వాళ్లింటిదగ్గర దింపాను. నాకెంతో ఆనందం అనిపించింది. ఆ తాత ఎంతో సంతోషించి చల్లగా ఉండమని దీవించాడు.

II. ధారాళంగా చదవడం – అర్థం చేసుకొని, ప్రతిస్పందించడం

1. కింది అర్థం గల పద్యపాదాలు మీ పాఠంలోని పద్యాలలో ఎక్కడ ఉన్నాయో గుర్తించి ఆ పాదాలు రాయండి.

(అ) త్వరగా సేతువు నిర్మాణం కావాలి.
జవాబు.
గొబ్బున సేతువు కొనసాగవలయు

(ఆ) తన ఒంటికంటిన యిసుకను రాలుస్తున్నది.
జవాబు.
తామేను జలముల దడిపి గట్టునకు జని వేగనిసుకపై జల్లాడి తిరుగ చనుదెంచి కొండల సందున రాల్చి

(ఇ) పలు విధాల పొగడి
జవాబు.
పలుతెరంగుల జాల ప్రస్తుతి జేసి

(ఈ) భక్తితో గడ్డిపోచంత పనిచేసినా అది కొండతో సమానం.
జవాబు.
భవదంఫ్రి కమలయుగ్మమును, నెవ్వడు మదినిల్పియెసగుఁ దృణంబు నవ్వేల్పుగిరి బోలు.

2. కింది పద్యాన్ని చదివి సరైన జవాబును గుర్తించండి.

ఉపకారికి నుపకారము
విపరీతము కాదు సేయ వివరింపంగాఁ
అపకారికి నుపకారము
నెపమెన్నక చేయువాడె నేర్పరి సుమతీ!

(అ) అపకారి
(క) కీడుచేసేవాడు
(ఖ) మేలు చేసేవాడు
(గ) సాహసం చేసేవాడు
(ఘ) ఏదీకాదు
జవాబు.
(క) కీడుచేసేవాడు

(ఆ) పద్యం ఎవరి గురించి తెలియపరుస్తున్నది ?
(క) ఉపకారి
(ఖ) మమకారం
(గ) అపకారి
(ఘ) నేర్పరి
జవాబు.
(క) ఉపకారి

(ఇ) గొప్ప విషయం
(క) అపకారికి ఉపకారం చేయడం
(ఖ) ఉపకారికి ఉపకారం చేయడం
(గ) అపకారికి అపకారం చేయడం
(ఘ) ఏదీకాదు
జవాబు.
(క) అపకారికి ఉపకారం చేయడం

(ఈ) పద్యంలో ‘తప్పు’ అనే అర్థం వచ్చే పదం
(క) ఎన్నక
(ఖ) నెపము
(గ) విపరీతము
(ఘ) నేర్పరి
జవాబు.
(ఖ) నెపము

(ఉ) పద్యమకుటం
(క) సుమతీ
(ఖ) కుమతీ
(గ) మందమతి
(ఘ) ఏదీకాదు
జవాబు.
(క) సుమతీ

III. స్వీయ రచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

(అ) తొందరగా సేతువు నిర్మాణం కొనసాగాలని ఉడుత అనుకోవడంలో గల ఉద్దేశం ఏమిటి ?
జవాబు.
సేతువు నిర్మాణం పూర్తయితే గాని రాముడు సైన్యంతో లంక చేరలేడు. లంకకు వెళ్ళకపోతే అక్కడ రావణుని చెరలో సీతమ్మ కష్టాలు తీర్చలేడు. దుర్మార్గుడైన రావణుని సంహరిస్తే తప్ప లోకాలకు వాని పీడ వదలదు. సీతను విడిపించుకొని తెచ్చుకోవాలంటే వనవాసం గడువుకూడా పూర్తైపోతోంది. గడువు పూర్తయ్యే లోపల అయోధ్య చేరకపోతే భరతుడు ప్రాణాలు వదులుతానని ప్రతిజ్ఞ చేశాడు. కనుక తొందరగా సేతువు నిర్మాణం పూర్తి కావాలని ఉడుత అనుకున్నది.

(ఆ) భక్తితో చేసే చిన్నపనైనా పెద్ద ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. సమర్థిస్తూ రాయండి.
జవాబు.
భక్తితో చేసిన చిన్న పనైనా పెద్ద ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. ఉడుత రాముని మీద భక్తితో తన శక్తిమేరకు సాయం చేయాలనుకుంది. వానర వీరులు చేసే పనిలో ఉడుత చేయగలిగిన పని చాలా తక్కువ. ఐనా ఉడుత నిరాశ పడకుండా సముద్రం నీటిలో మునిగి గట్టుమీద ఇసుకలో పొర్లి వంతెన మీద ఆ ఇసుక దులిపింది. ఇక్కడ ఎంత ఇసుక మోసింది అనికాదు చూడాల్సింది. ఉడుత భక్తిని గమనించాలి. శ్రీరాముడు గమనించాడు. తన వద్దకు ఉడుతను రప్పించుకొని తన కుడి చేతితో ప్రేమగా దాని వీపు మీద నిమిరాడు. ఆయన వేళ్ళ గుర్తులు దాని వీపు మీద మూడు చారలుగా ఏర్పడ్డాయి. ఇప్పటికీ అవి ముచ్చట గొలుపుతూ శాశ్వతంగా ఉండి పోయాయి.

(ఇ) రాముడు ఉడుత చేసిన సహాయాన్ని మెచ్చుకొని వీపును దువ్వాడు. అట్లాగే మీరు చేసిన సహాయాన్ని ఇతరులు మెచ్చుకొన్న సంఘటన గురించి రాయండి.
జవాబు.
మా నాన్నగారు నా పుట్టిన రోజున, నీ స్నేహితులందరినీ పిలుచుకో. పార్టీ ఇద్దువు గాని అన్నారు. నేను నాన్నగారి నడిగి అనాథాశ్రమంలోని పిల్లల్ని పిలిచి వారితో కలిసి పుట్టిన రోజు చేసుకున్నాను. వారందరికీ మిఠాయిలు, పళు కేకు పంచి పెట్టాను. ఆటలు ఆడుకున్నాము. వారందరికీ బహుమతిగా పెన్నులు, పుస్తకాలు ఇచ్చాను. వాళ్ళెంతో సంతోషించారు. నేను చేసిన ఈ పనికి నా తల్లిదండ్రులు, నాన్నమ్మ, తాతయ్య, ఇరుగు పొరుగు వారు ఎంతో మెచ్చుకున్నారు. ఒక మంచి పని చేశానని నాకు గర్వమూ, ఆనందమూ కలిగాయి.

(ఈ) ఈ పాఠం ఆధారంగా గోన బుద్ధారెడ్డి కథ చెప్పిన విధానం ఎట్లా ఉన్నది ? వివరించండి.
జవాబు.
ఈ పాఠం ద్విపద ఛందస్సులో ఉన్నది. చక్కగా పాడుకోవచ్చు. ఇక కవి ఇందులో చెప్పిన కథ ఉడుత చేసిన సాయం. ఇందులో భాష భావం తేలికగా అర్థమయ్యేటట్లు తేలికైన పదాలు ఉపయోగించాడు కవి. ఉడుత చేసిన పని చదువుతుంటే ఎదురుగా జరుగుతున్నట్లే అనిపిస్తుంది. అంత స్పష్టమైన వర్ణనలు. నాకీ పాఠం ఎంతగానో నచ్చింది.

2. కింది ప్రశ్నకు పది వాక్యాల్లో జవాబు రాయండి.

(అ) ఉడుత సాయం పాఠ్యభాగ సారాంశాన్ని సొంత మాటల్లో రాయండి.
జవాబు.
సముద్రంపై వానరులు వారధి నిర్మిస్తున్న సమయంలో వానరభల్లూకాలు నలుని చేతికి రాళ్ళూ, రప్పలూ, కొండలూ తెచ్చి ఇస్తుండగా నలుడు వాటిని తీసుకొని సేతువు నిర్మాణం చేస్తున్నాడు. ఆ సమయంలో ఒక ఉడుత “తొందరగా సేతువు నిర్మాణం జరగాలి. అందుకోసం ఈ వీరులకు చేయూతనిస్తాను.” అంటూ శ్రీరాముని పాదపద్మాలను మనసులో నిల్పుకొన్నది. అతని ఎదురుగా, నిర్మలభక్తితో సముద్రంలో మునిగి వచ్చి యిసుకలో పొర్లి వెంటనే కట్టపైకి వచ్చి, తన ఒంటికి అంటిన యిసుకను రాలుస్తున్నది. మళ్ళీ సముద్రంలో మునిగి యిసుక నంటించుకొని వారధిపై విదిలిస్తూ ఉన్నది. భక్తితో ఉడుత చేస్తున్న చిన్న సాయాన్ని శ్రీరాముడు చూసి, తమ్ముడు లక్ష్మణుని పిలిచి “నా పై భక్తితో ఉడుత సముద్రజలాల్లో తడిసి యిసుకనంటించుకొని రాళ్ళమధ్య విదిలిస్తున్నది.

బలవంతులైన వానరులు కొండలను, వృక్షాలను తెచ్చి వేస్తుంటే తానెంత ? తన శక్తి యెంత ? అని అనుకోకుండా ప్రేమతో సహాయం చేస్తున్నది. చూశావా?” అని అన్నాడు. అది విన్న లక్ష్మణుడు “నీ పాదాలను మనసులో నిలిపి, భక్తితో, గడ్డిపోచంత (కొంచెం) పనిచేసినా అది కొండతో సమానం. భక్తే ప్రధానం కదా!” అన్నాడు. శ్రీరాముడు సంతోషించి సుగ్రీవునితో ఉడుతను తన దగ్గరికి తీసుకొని రమ్మన్నాడు. సుగ్రీవుడు ఉడుతను తెచ్చి రామునికి ఇచ్చాడు. శ్రీరాముడు ఉడుతను పలువిధాల పొగడి తన కుడిచేతితో దాని వీపుపై దువ్వాడు. ఉడుత వీపుపై మూడు రేఖలు చూడడానికి అందంగా, ఆనందకరంగా ఏర్పడ్డాయి.

IV. సృజనాత్మకత/ప్రశంస

ప్రశ్న 1.
ఈ పాఠాన్ని గేయ రూపంలో రాయండి.
జవాబు.
ఉడుత సాయం (గేయం)

చిన్ని ఉడుత చూడండి ఎంత ముద్దుగా ఉందో
వీపుమీద నల్లనైన – మూడు చారలున్నాయి
ఎక్కడివీ ఈ చారలు – కనులకింపు గొలుపుతూ
చూపు తిప్పుకోనీవు – ముచ్చటైన చారలు
రాముడిచ్చినాడమ్మా – ఉడుతకు ఈ అందాలు
మునివేళ్ళతో వీపునిమిరి తన ప్రేమను అద్దినాడు
ఎందుకంత ప్రేమంటే – దాని కథను వినండి
“రాముడు లంకను జేరగ – కోతులు వంతెన గట్టెను
పెద్ద పెద్ద బండరాళ్ళు – మోయుచున్న కోతులగని
శ్రీరాముని కార్యంలో – నేను ఏమి చెయ్యగలను ?
అని ఆలోచించి ఉడుత – శ్రీరాముని పాదాలను
భక్తితోడ మదిని దలచి సముద్రంపు నీటమునిగి
తన ఒంటిని తడుపుకొని – గట్టుమీద ఇసుకలోన
అటూ ఇటూ పొరలాడి – అంటిన ఆ ఇసుక తెచ్చి
మరల నీట మునిగింది వంతెనపై దులిపింది
అలుపులేక సొలుపులేక – మరల మరల తిరిగింది
అది చేసిన సాయానికి అది చూపిన వినయానికి
ముచ్చటపడి శ్రీరాముడు – మునివేళ్ళతో నిమిరెదాని
వీపున నల్లని చారలు – శాశ్వతముగ నిలచిపోయె

2. కింది బొమ్మను చూసి సంభాషణలు రాయండి.

జవాబు.
చీమ : ఉడుతమ్మా! రా. ఏంటిలా వచ్చావు ?

ఉడుత : ఊరికెనే నిన్నుచూసి పోదామని వచ్చాను చీమమ్మా!

చీమ : చాలా సంతోషం. ఇదిగో ఈ వేరుసెనగ పప్పులు తిను.

ఉడుత : ధన్యవాదాలు. నీ దగ్గర ఎప్పుడూ సిద్ధంగా ఉంటుందా ఆహారం.

చీమ : అవును. కష్టపడి తెచ్చుకున్నదాంట్లో కొంత తిని కొంత దాచుకుంటాం.

ఉడుత : అలాగా! దాచుకోటానికి, ఉండటానికి మీరు కట్టుకున్న ఇళ్ళు ఎంత బాగున్నాయో!

చీమ : మేమంతా కలిసి ఇలా కట్టుకుంటాం. కలిసి మెలిసి ఉంటాం.

ఉడుత : మిమ్మల్ని చూసి చాలా నేర్చుకోవాలి చీమమ్మా !

చీమ : నీవు మాత్రం తక్కువేంటి ? నీ భక్తితో రామయ్య తండ్రిని మెప్పించావు. ఆయన వేళ్ళ గుర్తులు ఇప్పటికీ మోస్తున్నావు. వాటివల్ల నీకెంత అందమొచ్చిందో.

ఉడుత : ఆట్టే పొగడకు. నాకు సిగ్గుగా ఉంటుంది. మరి నేను వెళ్ళొస్తాను.

V. పదజాల వినియోగం

1. కింది వాక్యాలు చదవండి. ప్రతి వాక్యంలోను ఒక పదానికి అర్థం వచ్చే మరో రెండు పదాలు ఉన్నాయి. ఆ పదాల కింద గీత గీయండి.

(అ) హిమాలయ పర్వతాల్లోని ఎవరెస్టు శిఖరాన్ని పూర్ణిమ, ఆనంద్లు ఎక్కి, ఆ అద్రిపై భారత జాతీయపతాకం ఎగురవేసి, కొండంత కీర్తిని పొందారు.
(ఆ) రామాపురానికి, రంగాపురానికి మధ్యన వంతెన కట్టడంవల్ల రెండు గ్రామాల ప్రజలు ఆ వారధి మీదుగా రాకపోకలు సాగిస్తున్నారు. ఆ సేతువు పుణ్యంకొద్ది ఆ గ్రామాల మధ్య దూరం చాలా తగ్గింది.
(ఇ) ప్రజాధనం పచ్చికలా మేసినవాణ్ణి గడ్డిపోచలా భావించి, వాడికి తృణమే తిండిగా పెట్టాలి.
(ఈ) సముద్రంలో ముత్యాలు దొరుకుతాయి. అదే వార్ధిలో జలచరాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఆ వనధి నీటి నుండే ఉప్పు లభిస్తుంది.

2. ఈ కింది వాక్యాలలోని ప్రకృతి – వికృతులను గుర్తించి రాయండి.

ఉదా ॥ హనుమంతుడు రాముణ్ణి భక్తితో కొలిచాడు. ఆ బత్తి ఎన్నటికీ తరగదు. భక్తి – బత్తి

(అ) మనుషులు దవ్వుగా ఉన్నా మమతలు దూరం కాకూడదు.
జవాబు.
దూరం (ప్రకృతి) దవ్వు (వికృతి)

(ఆ) స్వచ్ఛభారత్ కార్యక్రమానికి నావంతు సహాయం చేస్తున్నాను. మీరూ నాలాగే సాయం చెయ్యండి.
జవాబు.
సహాయం (ప్రకృతి) సాయం (వికృతి)

(ఇ) వానరాల శక్తితో పోలిస్తే ఉడుత శక్తి కొంచెమే అయినా ఆ కొంచెం సత్తువతోనే అది వారధి కట్టడంలో సాయం చేసింది.
జవాబు.
శక్తి (ప్రకృతి) – సత్తువ (వికృతి)

VI. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం

1. ఖాళీలను సరైన భాషాభాగాలతో పూరించి అవి ఏ భాషాభాగాలో రాయండి.

(అ) రవి పుస్తకం తెరిచి పాఠం చదివాడు. (క్రియ)

(ఆ) రాముడు సీత తో కలిసి అరణ్యానికి పోయాడు. (నామవాచకం)

(ఇ) కిరణ్ పరుగు పందెంలో పాల్గొన్నాడు. అతడు చాలా వేగంగా పరుగెత్తి మొదటి స్థానంలో నిలిచాడు. (సర్వనామం)

(ఈ) అయ్యో! అంతపని జరిగిందా ? (అవ్యయం)

(ఉ) పండుగరోజు విమల కొత్త బట్టలు కట్టుకున్నది. (విశేషణం)

2. కింది వాక్యాల్లో విభక్తి ప్రత్యయాలను గుర్తించి వాటికింద గీతలు గీయండి. అవి ఏ విభక్తులో బ్రాకెట్లలో రాయండి.

(అ) మౌనిక మల్లెపూలను ధరించినది. (ద్వితీయా విభక్తి)
(ఆ) రాజేందర్ అడవికి వెళ్ళి ఉసిరికాయలు తెచ్చాడు. (షష్ఠీ విభక్తి)
(ఇ) చిన్నపిల్లలు పెద్దలతో గౌరవంగా మెలగాలి. (తృతీయా విభక్తి)
(ఈ) కీర్తన ఇంజనీరింగ్ చదవడంకోసం బాసర వెళ్ళింది. (చతుర్థీ విభక్తి)
(ఉ) సహాయం చేయడంవల్ల రహీం కష్టాల్లోంచి గట్టెక్కాడు. (పంచమీ విభక్తి)

3. కింది పేరాలో ఉన్న విభక్తి ప్రత్యయాలను, భాషాభాగాలను గుర్తించి పట్టికలో రాయండి.

పూర్వం ఉజ్జయినీ నగరమందు విక్రమార్కుడనే రాజు ఉండేవాడు. అతడు ప్రజలను కన్నబిడ్డలవలె పరిపాలించేవాడు. ఒకసారి ఆయన దేశసంచారం కొరకు బయలుదేరి అనేక ప్రాంతాలు తిరుగుతూ, కాశీపట్టణం చేరుకున్నాడు. అక్కడ పవిత్రమైన గంగానదిలో స్నానంచేసి, అక్కడి గుడిలో దేవతలను పూజించి, గుడినుంచి బయటకు వస్తుండగా చెవులకు ఇంపైన సంగీతం వినబడింది. ఆ మధురమైన సంగీతం వినవచ్చేవైపు నడిచాడు. అక్కడ ఒక తోటలో ఒక స్త్రీ, స్నేహితురాళ్ళతో కలిసి వీణను వాయిస్తూ పాట పాడుతున్నది. ఆ పాటను వింటూ రాజు చాలా ఆనందపడి ఆ స్త్రీకి రత్నాలహారాన్ని బహుమానంగా ఇచ్చారు.

ప్రాజెక్టు పని:

రామాయణంలో పాత్రల పేర్లు తెలుసుకొని రాయండి. నివేదిక రాసి ప్రదర్శించండి.

1. ప్రాజెక్టు శీర్షిక : రామాయణంలోని పాత్రల పేర్లు తెలుసుకొని నివేదిక రాయడం.

2. సమాచార సేకరణ : (అ) సమాచారం సేకరించిన తేది : XXXX
(ఆ) సమాచార వనరు : గ్రంథాలయం
(ఇ) చదివిన పుస్తకం : వాల్మీకి రామాయణం

3. సేకరించిన విధానం: నేను మా పాఠశాల గ్రంథాలయంలో రామాయణం పుస్తకాన్ని చదివి సమాచారాన్ని సేకరించాను.

4. నివేదిక :

శ్రీరాముడు : దశరథమహారాజు, కౌసల్యల కుమారుడు. మంచిగుణములు కలవాడు, ఆపదల్లో తొణకని వాడు, ధర్మమూర్తి. ఆడినమాట తప్పనివాడు. పెద్దల యందు గౌరవం, దేవతలు, మునులయందు భక్తి కలవాడు. తనమంచి గుణాల చేత మహానీయుడుగా ఖ్యాతి పొందినవాడు.

సీత : జనక మహారాజు కుమార్తె, శ్రీరాముని అర్థాంగి. భర్తతో పాటు అరణ్యవాసం చేసింది. రావణుడు అవహరించినపుడు అశోకవనంలో భర్తనే తలచుకుంటూ గడిపింది. రాముడు రావణున్ని సంహరించి తనను తీసుకువెళ్ళాలని కోరుకుంది. అగ్ని ప్రవేశం చేసి తన పై నిందను తొలగించుకున్న ఆదర్శనారి సీత.

హనుమంతుడు : సుగ్రీవుని మంత్రి. శ్రీరామునికి, సుగ్రీవునితో మైత్రి కుదిర్చినవాడు. సీతను వెతకడానికి వెళ్ళి, సీత జాడను తెలిసికొన్నవాడు. “చూసి రమ్మంటే కాల్చివచ్చినవాడు” హనుమంతుడు. శ్రీరామునికి పరమభక్తుడు.

లక్ష్మణుడు : దశరథమహారాజు, సుమిత్రల కుమారుడు. రాముణ్ణి అన్నివేళలా అనుసరించేవాడు. అన్నదమ్ముల బంధానికి ప్రతీక రామలక్ష్మణులు. అన్నతో పాటు అడవులకు వెళ్ళాడు.

5. ముగింపు : రామాయణంలోని పాత్రల ద్వారా రాముని గొప్పదనం, సీత ఆదర్శనారి అని తెలుసుకున్నాను. రామలక్ష్మణులు అన్నదమ్ముల బంధానికి ప్రతీకలు. హనుమంతుడు స్వామి భక్తి పరాయణుడు అని తెలుసుకొన్నాను.

TS 6th Class Telugu 8th Lesson Important Questions ఉడుత సాయం

ప్రశ్న 1.
వానరులు సేతువును నిర్మించిన విధం తెల్పండి.
జవాబు.
కోతులూ, ఎలుగుబంట్లూ పెద్ద పెద్ద చెట్లనూ, బండరాళ్ళనూ మోసుకొచ్చి నలుని చేతికిస్తున్నారు. నలుడు వాటిని సముద్రం మీదికి విసురుతున్నాడు. అలా రాళ్ళను వరుసగా పేర్చుతూ వంతెన నిర్మిస్తున్నారు. ఆ మహావీరులకు తన చేతనైనంత సాయం చేయాలని ఉడుత ఆశపడింది. సముద్రం నీళ్ళలో ఒళ్ళు తడుపుకొని ఇసుకలో పొర్లాడి ఆ ఇసుకను వంతెన మీద రాల్చి ఉడుత సేతు నిర్మాణంలో సాయపడింది.

ప్రశ్న 2.
శ్రీరాముడు లక్ష్మణునితో ఏమన్నాడు?
జవాబు.
శ్రీరాముడు ఉడుత చేస్తున్న పనిని శ్రద్ధగా చూశాడు. ఆయనకు ఎంతో ముచ్చట వేసింది. తమ్ముడు లక్ష్మణుని వంక చూసి ఇలా అన్నాడు. “ఆ ఎదురుగా ఒక ఉడుత పొర్లాడుతున్నది చూడు. అది నా మీద గల గొప్ప భక్తితో తన శరీరాన్ని నీటితో తడుపుకొని గట్టుమీదికి వెళ్ళి ఇసుకలో పొర్లాడి వచ్చి కొండరాళ్ళ మధ్య ఇసుక రాలుస్తున్నది. అంత గొప్ప కపి వీరులు తరువులు, గిరులూ మోస్తుంటే తానెంత అని చిన్నబుచ్చుకోకుండా ప్రేమతో సాయం చేస్తున్నది చూశావా ?” అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
ఉడుత సాయం పాఠం నీకెందుకు నచ్చిందో వివరిస్తూ మీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు.

ఖమ్మం,
తేది : XXXX.

ప్రియమైన దిలీపుకు,

నీ స్నేహితుడు కృష్ణ రాస్తున్న లేఖాంశాలు. నేను బాగానే చదువుతున్నాను. నీవెలా ఉన్నావు ? ఆరవ తరగతి పుస్తకంలో ఉడుత సాయం అనే పాఠం చదివాను. నాకెంతో నచ్చింది. ఆ పాఠం విశేషాలు నీకు వివరించాలని ఈ లేఖ రాస్తున్నాను.
ఈ పాఠం గోన బుద్ధారెడ్డి రాసిన రంగనాథ రామాయణంలోనిది. రాముడు రావణునిపై యుద్ధానికి బయలుదేరాడు. లంక చేరాలంటే సముద్రం దాటాలిగదా! వానరులంతా కలిసి వారధి కట్టసాగారు. కోతి అనగానే మనమెంతో చులకనగా చూస్తాం. కోతులే లేకపోతే రామాయణమే లేదు కదా! అనిపించింది.

అది చూసిన ఒక ఉడుత తానుకూడా రామకార్యంలో పాలు పంచుకోవాలనుకున్నది. తన శరీరం నీటిలో తడిపి ఇసుకలో పొర్లి వంతెనమీద దులుపుతూ శ్రమ పడింది. అప్పుడు నాకనిపించింది. ఉడుతకున్నపాటి జ్ఞానం కూడా మనుషులకు లేదు కదా! అని.
ఏ పనైనా ఒకరికొకరు తోడై మూకుమ్మడిగా చేస్తే ఎంతో సులభంగా పూర్తవుతుంది కదా అనుకున్నాను. నోరులేని జంతువులకే ఇంత సంఘీభావం ఉంటే మనుష్యులమైన మనకు ఎంత ఐకమత్యముండాలి అనిపించింది. ఏమైనా ఈ పాఠం మంచి సందేశాన్నిస్తోంది. మరి ఉంటాను. సెలవు. నీ జాబు కోసం ఎదురుచూస్తూ ఉంటాను.

ఇట్లు,
నీ స్నేహితుడు,
కృష్ణ.

చిరునామా :
కె. దిలీప్,
కేరాఫ్ శ్రీ సూర్యనారాయణ,
ఇంటి నెం.22-10-56, కోవెల వీధి,
భద్రాచలం.

అర్థాలు:

• అంఘ్రి = కాలు
• అనఘుడు = పాపము లేనివాడు
• ఉదధి = సముద్రం
• చూడ్కులు = చూపులు
• తడయక = ఆలస్యం చేయకుండా
• తృణము = గడ్డి
• త్రిరేఖలు = మూడు గీతలు
• నిర్మలం = మురికిలేని
• పొడగాంచి = రూపు చూసి
• బలీయులు = బలం కలవారు
• మేను = శరీరం, ఒళ్ళు
• వార్ధి = సముద్రం
• శక్తి = బలం
• శిల = రాయి
• సేతువు = వంతెన

ప్రకృతి – వికృతి

• దూరం – దవ్వు
• నిజము – నిక్కము
• భక్తి – బత్తి
• శక్తి – సత్తువ
• సముద్రం – సముద్రం
• సహాయం – సాయం
• స్నానం – తానం
• స్వామి – సామి
• కులము – కొలము

పర్యాయపదాలు

• ఉదధి = సముద్రం, వనధి, సాగరం, రత్నాకరం
• వనధి = వార్ధి, సముద్రం, అంబుధి
• కపి = కోతి, మర్కటం, వానరం
• జలం = నీరు, ఉదకం, సలిలం
• తృణం = గడ్డి, పచ్చిక, గరిక
• వంశం = సంతతి, గోత్రం, కులం
• గిరి = కొండ, అద్రి, పర్వతం
• ముదము = సంతోషము, ఆనందము
• తెరుగు = విధము, రీతి, పద్ధతి
• మేను = శరీరం, దేహం
• తరువు = చెట్టు, వృక్షము
• యుగ్మము = జంట, జోడు
• అడుగు = పాదము, చరణము

పదజాలం :

I. 1. పిచ్చివాని చూడ్కులు వింతగా ఉన్నాయి. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
(A) కోరలు
(B) పనులు
(C) చూపులు
(D) బట్టలు
జవాబు.
(C) చూపులు

2. సింహము తృణము మేయదు. ‘తృణము’ అంటే
(A) తవుడు
(B) గడ్డి
(C) చేను
(D) బట్టలు
జవాబు.
(B) గడ్డి

3. బలియులతో తలపడేటప్పుడు జాగ్రత్త వహించాలి. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
(A) శత్రువులు
(B) గొప్పవాళ్ళు
(C) రాక్షసులు
(D) బలవంతులు
జవాబు.
(D) బలవంతులు

4. పిసినారి మెతుకు విదల్చడు. ‘విదల్చడు’ పదానికి అర్థం
(A) దులపడు
(B) కాల్చడు
(C) వెతకడు
(D) తినడు
జవాబు.
(A) దులపడు

5. వనధి నీటితో ఉప్పు తయారుచేస్తారు. ‘వనధి’ అంటే
(A) వనం
(B) చెరువు
(C) సముద్రం
(D) ఉప్పు
జవాబు.
(C) సముద్రం

II. 6. చెట్టుమీది కపిని రాము వెక్కిరించాడు. ఆ మర్కటానికి కోపం వచ్చింది. ఈ వాక్యాల్లో ‘వానరం’ అనే అర్థం వచ్చే పదాలు
(A) కపి, మర్కటం
(B) చెట్టు, మర్కటం
(C) వెక్కిరించడం, కపి
(D) కోపం, కపి
జవాబు.
(A) కపి, మర్కటం

7. తరువులు ప్రాణ వాయువునిస్తాయి. వృక్షాలను రక్షించాలి. – ఈ వాక్యాల్లో తరువు, వృక్షం అనే పదాలకు అర్థం
(A) గురువు
(B) రక్ష
(C) చెట్టు
(D) ప్రాణం
జవాబు.
(C) చెట్టు

8. తమ్ములు, కమలములు – అనే పదాలకు సమానార్థక నదం
(A) సోదరులు
(B) పద్మాలు
(C) కన్నులు
(D) పూలు
జవాబు.
(B) పద్మాలు

III. 9. ఎంతో దవ్వు నుండి ప్రయాణించి ఇంత దూరం వచ్చారు. ఇందులోని ప్రకృతి – వికృతులు
(A) ఎంతో – ఇంత
(B) దూరం – దవ్వు
(C) ప్రయాణం – చేయడం
(D) వచ్చి – రావడం
జవాబు.
(B) దూరం – దవ్వు

10. ‘శక్తి’ అనే పదానికి వికృతి పదం
(A) సక్తి
(B) సగితి
(C) సత్తువ
(D) సత్యం
జవాబు.
(C) సత్తువ

11. ‘సామి’ అనే వికృతికి ప్రకృతి
(A) సామ్యం
(B) శ్యామి
(C) ఆసామి
(D) స్వామి
జవాబు.
(D) స్వామి

12. ‘సముద్రం’ అనే ప్రకృతికి వికృతి పదం
(A) సాగరం
(B) సంద్రం
(C) సంగరం
(D) సారం
జవాబు.
(B) సంద్రం

వ్యాకరణం

IV. 13. ఒక హల్లుకు అదే హల్లు ఒత్తుగా చేరితే దాన్ని……………… అంటారు.
(A) సంయుక్తాక్షరం
(B) ద్విత్వాక్షరం
(C) సంక్లిష్టాక్షరం
(D) సరళాక్షరం
జవాబు.
(B) ద్విత్వాక్షరం

14. సంయుక్తాక్షరంలో
(A) రెండు వేర్వేరు హల్లులుంటాయి
(B) ఒక అచ్చు, ఒక హల్లుంటుంది
(C) ఒకే హల్లు రెండుసార్లు పలుకుతుంది
(D) మూడు హల్లులుంటాయి
జవాబు.
(A) రెండు వేర్వేరు హల్లులుంటాయి

15. నామవాచకానికి బదులుగా వాడే పదం
(A) క్రియ
(B) నామవాచకం
(C) సర్వనామం
(D) విశేషణం
జవాబు.
(C) సర్వనామం

16. లింగ, వచన, విభక్తులు లేని భాషాభాగం
(A) క్రియ
(B) విశేషణం
(C) సర్వనామం
(D) అవ్యయం
జవాబు.
(D) అవ్యయం

17. నామవాచకం లేదా సర్వనామం యొక్క గుణాన్ని తెలిపేది
(A) అవ్యయం
(B) క్రియ
(C) విశేషణం
(D) లింగం
జవాబు.
(C) విశేషణం

18. అంఫ్రి -గీతగీచిన అక్షరంలోని ధ్వనులు
(A) అం + ఘ్ + ఇ + ర్
(B) ఘ్ + ర్ + ఇ
(C) ఘి + ర్ + ఇ
(D) ఘ + ర + ఇ
జవాబు.
(B) ఘ్ + ర్ + ఇ

19. ‘ట్ + ట్ + ఎ’ కలిస్తే ఏర్పడే అక్షరం
(A) ట్ట్
(B) ట్టి
(C) ట్టె
(D) ఎట్టి
జవాబు.
(C) ట్టె

20. ‘చేర్చి’ అనే పదంలో ‘ర్చి’ అనే అక్షరంలోని హల్లులు
(A) ర్, చ్
(B) చ్, ర్
(C) చ్, రి
(D) చి, రి
జవాబు.
(A) ర్, చ్

21. ఉన్నత – ఈ పదంలో గీతగీచిన అక్షరంలోని హల్లులు
(A) న, న
(B) న్, అ
(C) న్ + న్ + అ
(D) న్, న్
జవాబు.
(D) న్, న్

22. గ్+మ్ + అతో ఏర్పడే సంయుక్తాక్షరం
(A) గమ్
(B) గమ
(C) గ్మ
(D) గుం
జవాబు.
(C) గ్మ

23. క బ చ ట త మ య వ స ర ప భ – ఈ అక్షరాల్లోని పరుషాలు
(A) బ, మ, య, భ
(B) త, చ, ప, భ
(C) క, చ, ట, త, ప
(D) బ, భ, మ
జవాబు.
(C) క, చ, ట, త, ప

24. జగడములాడుట వలదని బతిమలాడింది.
(A) జగడము
(B) జ గ డ డు ద బ ది డి
(C) ల, వ
(D) బతిమిలాడు
జవాబు.
(B) జ గ డ డు ద బ ది డి

V. ఈ క్రింది బాలగేయాన్ని చదివి తప్పొప్పులు గుర్తించుము.

బడాయి పిల్లి లడాయి కెళ్ళి
మిడతను చంపి ఉసూరన్నది
ఎలుకను చంపి ఏనుగన్నది
సింహం తానని పొంగిన పిల్లి
కుక్కను చూసి ఒకటే పరుగు

ప్రశ్నలు:

25. బడాయి పులి లడాయి కెళ్ళింది ( తప్పు)
26. మిడతను చంపి ఉసూరన్నది ( ఒప్పు )
27. ఏనుగును చంపి ఎలుక అనుకున్నది ( తప్పు)
28. పిల్లి సింహంతానని పొంగిపోయింది ( ఒప్పు )
29. పిల్లి కుక్కను చూసి పరుగుతీసింది. ( తప్పు)

VI. ఈ క్రింది పద్యాన్ని చదవండి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

లావు గలవాని కంటెను
భావింపగ నీతి పరుడు బలవంతుండౌ
గ్రావంబంత గజంబును
మావటి వాడెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ!

ప్రశ్నలు:

30. పై పద్యంలో గజమును దేనితో పోల్చారు ?
జవాబు.
లావు గలవానితో

31. పై పద్యం ప్రకారం ఎవరు బలవంతుడు ?
జవాబు.
నీతి పరుడు

32. గజమును నియంత్రించువాడిని ఏమంటారు ?
జవాబు.
మావటి వాడు

33. పై పద్యంలో మకుటమేది ?
జవాబు.
సుమతీ

34. ఈ పద్యం రాసిన కవి ఎవరు ?
జవాబు.
బద్దెన

VII. ఈ క్రింది గద్యాని చదివి అర్థవంతమైన ఐదు ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

‘తెలుగు సాహిత్యంలోని పంచకావ్యాల్లో మనుచరిత్రను మొట్టమొదట లెక్క పెడతారు. ఆంధప్రబంధ కవులలో ప్రథమ పూజ అల్లసాని పెద్దన గారికే చేస్తారు. ఆది కవులు, కవిబ్రహ్మలు, ప్రబంధ పరమేశ్వరులు, కవిసార్వభౌములు మొదలైన ఆజానుబాహులు ఎందరున్నా, మన సాహితీ రంగంలో ఒక జానెడు ఎత్తుగా కనిపించే జాణ ఆంధ్రకవితా పితామహ బిరుదాంకితులు అల్లసాని పెద్దనగారే. దీనికి కారణం శ్రీకృష్ణదేవరాయల వారు అందరికన్నా పెద్దన గారికి పెద్ద పీట వేయడమే కాదు. ఆయన సహజంగా ఉన్నతుడు. దానికి కారణం ఆయనలో పూర్వకవుల శుభలక్షణాలన్నీ కేంద్రీకృతం అయ్యాయి.

ప్రశ్నలు:

1. తెలుగు పంచకావ్యాల్లో మొదటి కావ్యం ఏది ?
2. ఆంధ్ర ప్రబంధ కవులలో ప్రధముడు ఎవరు ?
3. అల్లసాని పెద్దనకు గల బిరుదు ఏమి ?
4. పెద్దన సహజంగా ఉన్నతుడు కావడానికి కారణం ఏమిటి ?
5. పెద్దన గారిని ఆదరించిన రాజు ఎవరు ?

గేయం – అర్ధాలు

నలు చేతిఁ కొసగఁ నా నలుఁ డవి పుచ్చి
తలకొని కట్ట నా తరి యొక్క యుడుత
గొబ్బున సేతువు గొనసాగవలయు
నిబ్బలియులకుఁ దోడేసి గావింతు
ననుచు శ్రీరాముని యడుగుఁ దామరలు
మనమునఁ జేర్చి యమ్మనుజేశు నెదుర
నచ్చపు భక్తితో నట వారి మునిఁగి
వచ్చి తా నిసుకలో వడిఁ బొరలాడి

తడయక చనుదెంచి తన మేని యిసుక
వడిగట్టపై రాల్చి వనధిలో మునిఁగి
తేలి గట్టున కేగి తిరుగంగఁ బొరలి
వాలిన భక్తితో వచ్చి విదుల్చె

నివ్విధంబున నుండ నినకులాధిపుఁడు
దవ్వులఁ బొడగాంచి తమ్మునిఁ జూచి
పొందుగా లక్ష్మణ పొర్లదే చూడు
ముందు నొక తరుమూషకం బెలమి

అర్థాలు :

నలు చేతికి + ఒసగ = నలుని చేతికివ్వగా
నలుడు + అవి పుచ్చి = నలుడు వాటిని వేసి
తలకొని = ప్రయత్నించి
కట్టన్ = వారధి కట్టగా
ఆతరి = ఆ సమయంలో
ఒక్క + ఉడుత = ఒక ఉడుత
గొబ్బున = తొందరగా
సేతువు = వంతెన
కొనసాగవలయు = పూర్తి కావాలి
ఈ + బలియులకు = ఈ బలవంతులైన వానరులకు
తోడ + ఏసి = తోడుగా కొంచెము వేసి
కావింతు = పనిచేస్తాను.
అనుచు = అంటూ
శ్రీరాముని = శ్రీరామచంద్రునియొక్క
అడుగు + తామరలు = పాద పద్మములను
మనమునన్ + చేర్చి = మదిలో నిలిపి
ఆ + మనుజ + ఈశు + ఎదుర = ఆ రాజు ఎదురుగా
అచ్చపు భక్తితో = నిజమైన భక్తితో
అట = అక్కడున్న
వారి మునిగివచ్చి = సముద్రంలో మునిగి బైటకొచ్చి
తాను + ఇసుకలోపడి = తాను ఆ ఇసుకలో పడుకొని
పొరలాడి = బాగా పొర్లి
తడయక = ఆలస్యం చేయకుండా
చనుదెంచి = వచ్చి
తనమేని ఇసుక = తన శరీరంపై నున్న ఇసుకను
వడిన్ = వేగంగా
కట్టపైరాల్చి = ఆనకట్టపై దులిపి
వనధిలో మునిగి = సముద్రంలో మునిగి
తేలి = పైకి లేచి
గట్టునకు + ఏగి = గట్టుమీదకొచ్చి
తిరుగంగన్ + పొరలి = మళ్ళీ పొర్లాడి
వాలిన భక్తితో = అతిశయించిన భక్తితో
వచ్చి విదుల్చె = కట్టపై కొచ్చి విదిలించింది
ఈ + విధంబునన్ + ఉండ = ఇలా జరుగుతుండగా
ఇనకులాధిపుడు = సూర్యవంశంలో గొప్పవాడైన శ్రీరాముడు
దవ్వులన్ = దూరము నుంచి
పొడగాంచి = చూసి
తమ్ముని + చూచి = తమ్ముని వంకచూసి
పొందుగా = ప్రేమగా
లక్ష్మణ = ఓ లక్ష్మణా!
చూడు = అటుచూడు
ముందర = మన ముందు
ఒక తరుమూషికంబు = ఒక చెట్టుపై నుండే ఎలుక (ఉడుత)
ఎలమి = సంతోషంగా

II. నామీఁద భక్తి యున్నతగతి బూనిఁ
తా మేను జలముల దడపి గట్టునకు
జని వేగ నిసుకపైఁ జిల్లాడి తిరుగఁ
జనుదెంచి కొండల సందున రాల్చి
కరమొప్పుచున్నది కపికులాధీశు
లురుశక్తి దరు గౌరు లొగి దెచ్చుచోట
దా నెంత యని మదిదలపక ప్రేమ
బూని సహాయమై పొదలుచున్నదియు
కనుగొంటివే యన గమలాప్త వంశ!
కనుగొంటి భవ దంఘికమల యుగ్మమును
నెవ్వడు మదినిల్పి యెసగుఁ దృణంబు
నవ్వేల్పు గిరిబోలు ననిన గాకున్నె
కావున భక్తియ కారణం బనఘ
ననవుడు ముదమంది నలినాప్తసుతుని
గనుగొని మఱి దాని గనుగొను వేడ్క,
బెనగొనుచున్నది ప్రేమ నిచ్చటికి
దెమ్మన్న వేగంబె దెచ్చి సుగ్రీవు
డమ్మహాత్ముని చేతి కందియిచ్చుటయు
బలుదెఱంగుల జాల బ్రస్తుతిజేసి
కలిత దక్షిణకరాగ్రమున దువ్వుటయు
నల యుడుతకు వెన్క నమరెఁ ద్రిరేఖ
చులుకనై చూడ్కుల సుఖకరంబుగను

అర్థాలు :

ఉన్నతిగన్ = గొప్ప మార్గమైన
నామీద భక్తి = నాయందు భక్తిని
పూని = వహించి
తాన్ = ఆ ఉడుత
మేను = తన శరీరాన్ని
జలములన్ + తడిపి = నీటితో తడుపుకొని
గట్టునకున్ + చని = గట్టుమీదికెళ్ళి
వేగన్ = తొందరగా
ఇసుకపైనా చల్లాడి = ఇసుకమీద పొర్లాడి
తిరుగన్ = మరల
చనుదెంచి = వచ్చి
కొండలసందున = బండరాళ్ళ మధ్యలో
రాల్చి = రాలుస్తూ
కరము = మిక్కిలి
ఒప్పుచున్నది = చక్కగా ఉన్నది
కపికుల+అధీశులు = వానర శ్రేష్ఠులు
ఉరు శక్తిన్ = గొప్ప ప్రయత్నముతో
తరుగిరులు = చెట్లు, కొండలు
ఒగిన్ = వరుసగా
తెచ్చుచోట = తెచ్చేచోట
తాను + ఎంత + అని = తనెంతలే అల్పప్రాణిని అని
మదిన్ + తలపక = మనసులో అనుకోకుండా
ప్రేమబూని = ఎంతో ప్రేమతో
సహాయము + ఐ = సహాయం చేస్తూ
పొదలుచున్నది = తిరుగుతున్నది
కనుగొంటివి + ఏ = చూశావా ?
అనన్ = అని రాముడనగా
కమల + ఆప్తవంశ = సూర్యవంశంలో పుట్టినవాడా!
కనుగొంటి = చూశాను
భవత్ = నీయొక్క
అంఘ్రికమల = పాదపద్మములు
యుగ్మమున్ = జంటను
ఎవ్వడు = ఎవరైతే
మదినిల్పి = మనసులో ఉంచుకొని
ఎసగన్ = ఉంటాడో
తృణంబున్ = గడ్డి పరక కూడా
ఆవేల్పుగిరిన్ = ఆ మేరు పర్వతమును
కావున = అందుచేత
భక్తి + అ = భక్తియే
కారణంబు = అన్నిటికి మూలం
కాకున్నె = కదా!
అనినన్ = అని లక్ష్మణుడనగా
ముదము + అంది = సంతోషించి
నలిన + ఆప్తసుతుని = సూర్యపుత్రుడగు సుగ్రీవుని
కనుగొని = చూసి
మరి దానిస్ = ఆ ఉడుతను
కనుగొను = చూడవలెనను
వేడ్కొ = కోరిక
పెనగొనుచున్నది = అధికమౌతున్నది
ప్రేమన్ = ప్రేమతో
ఇచ్చటికి తెమ్ము + అన్న = ఇక్కడికి తీసుకురా అనగా
సుగ్రీవుడు = వానర రాజైన సుగ్రీవుడు
తెచ్చి = ఉడుతను తెచ్చి
ఆ మహాత్ముని = ఆ శ్రీరాముని
చేతికి + అంది + ఇచ్చుటయు = చేతిలో పెట్టగా
పలుతెరగుల = అనేక విధములుగా
చాలాప్రస్తుతి చేసి = మిక్కిలిగా మెచ్చుకొని
కలిత దక్షిణకర అగ్రమున = మేలైన కుడిచేతి వేళ్ళతో
దువ్వుటయు = నిమురగానే
అల ఉడతకు = ఆ ఉడుతకు
వెన్కన్ = వీపుమీద
త్రిరేఖ = మూడు గీతలు
చూడ్కుల సుఖకరముగా = చూడడానికి అందంగా
చులకనై = తేలికగా
అమరెన్ = ఏర్పడినాయి

తాత్పర్యం:

సముద్రంపై వానరులు వారధి నిర్మిస్తున్న సమయంలో వానరభల్లూకాలు నలుని చేతికి రాళ్ళూ, రప్పలూ, కొండలూ తెచ్చి ఇస్తుండగా నలుడు వాటిని తీసుకొని సేతువు నిర్మాణం చేస్తున్నాడు. ఆ సమయంలో ఒక ఉడుత “తొందరగా సేతువు నిర్మాణం జరగాలి. అందుకోసం ఈ వీరులకు చేయూతనిస్తాను.” అంటూ శ్రీరాముని పాదపద్మాలను మనసులో నిల్పుకొన్నది. అతని ఎదురుగా, నిర్మలభక్తితో సముద్రంలో మునిగివచ్చి యిసుకలో పొర్లి వెంటనే కట్టపైకి వచ్చి, తన ఒంటికి అంటిన యిసుకను రాలుస్తున్నది. మళ్ళీ సముద్రంలో మునిగి యిసుక నంటించుకొని వారధిపై విదిలిస్తూ ఉ న్నది.

భక్తితో ఉడుత చేస్తున్న చిన్న సాయాన్ని శ్రీరాముడు చూసి, తమ్ముడు లక్ష్మణుని పిలిచి “నాపై భక్తితో ఉడుత సముద్రజలాల్లో తడిసి యిసుకనంటించుకొని రాళ్ళమధ్య విదిలిస్తున్నది. బలవంతులైన వానరులు కొండలను, వృక్షాలను తెచ్చి వేస్తుంటే తానెంత ? తన భక్తి యెంత ? అని అనుకోకుండా ప్రేమతో సహాయం చేస్తున్నది చూశావా?” అని అన్నాడు. అది విన్న లక్ష్మణుడు “నీ పాదాలను మనసులో నిలిపి, భక్తితో, గడ్డిపోచంత (కొంచెం) పని చేసినా అది కొండతో సమానం. భక్తే ప్రధానం కదా!” అన్నాడు. శ్రీరాముడు సంతోషించి సుగ్రీవునితో ఉడుతను తన దగ్గరికి తీసుకొని రమ్మన్నాడు. సుగ్రీవుడు ఉడుతను తెచ్చి రామునికి ఇచ్చాడు. శ్రీరాముడు ఉడుతను పలువిధాల పొగడి తన కుడిచేత దాని వీపుపై దువ్వాడు. ఉడుత వీణపై మూడు రేఖలు చూడటానికి అందంగా, ఆనందకరంగా ఏర్పడ్డాయి.

పాఠం నేపథ్యం/ఉద్దేశం:

రావణుడు సీతను లంకకు ఎత్తుకొని పోయాడు. సీతను తిరిగి తీసుకొని వచ్చుటకు రావణునితో రాముడు యుద్ధం చేయాలనుకున్నాడు. అందుకోసం సముద్రంపై వారధిని నిర్మించుమని వానర సైన్యాన్ని ఆదేశించాడు. నలుడు నిర్మాణ కార్యక్రమంలో దిట్ట. అతనికి వానరులు రాళ్ళు, చెట్లు, గుట్టలను తెచ్చి ఇస్తున్నారు. ఆ సమయంలో ఒక ఉడుత ఎట్లా సాయం చేయబూనిందో ఈ పాఠంలో చదువుతాం. ద్విపదను పిల్లలకు పరిచయం చేయడం, ప్రాచీన సాహిత్యం పట్ల అభిరుచిని కల్పించడం. అడుగకుండనే ఇతరులకు శక్తి మేరకు సహాయం చేయాలనే ఆలోచన కల్పించడం ఈ పాఠం ఉద్దేశం.

పాఠ్యభాగ వివరాలు:

ఈ పాఠం ‘ద్విపద’ ప్రక్రియకు చెందినది. ద్విపదలో రెండు పాదాలుంటాయి. ఇది పాడుకోవడానికి అనువుగా ఉంటుంది. ఈ పాఠం “రంగనాథ రామాయణం” లోని ‘యుద్ధకాండ’ లోనిది.

కవి పరిచయం:

కవి : గోన బుద్ధారెడ్డి
కాలం : (13వ శతాబ్దం)
రచనలు : తన తండ్రిపేరిట ‘రంగనాథ రామాయణం’ యుద్ధకాండ వరకు ఇతడు రాయగా మిగిలిన భాగాన్ని ఇతని కుమారులు కాచ భూపతి, విఠలనాథుడు పూర్తి చేశారు.
విశేషాలు : ఇది తెలుగులో తొలి రామాయణం. ఇందులోని శైలి సరళంగా, మధురంగా

ప్రవేశిక:

పరస్పర సహాయసహకారాలు మనుషులకైనా, జంతువులకైనా అవసరం. అయితే సమాజంలో మూడు రకాల వారుంటారు. మొదటి రకం వారు అధములు. వీరు ఎవరైనా సహాయం చేయుమని కోరినా చేయరు. రెండవ రకం వారు మధ్యములు. వీరు ఎవరైనా సహాయం చేయుమని కోరితేనే సహాయం చేస్తారు. మూడవ రకం వారు ఉత్తములు. వీరు ఇతరుల అవసరాలను గుర్తించి తమకుతాముగా సహాయం చేస్తారు. ఇట్లాంటి ఉత్తమ లక్షణం గలిగిన ఉడుత గురించి ఈ పాఠంలో చదువుకుందాం.

నేనివి చేయగలనా ?

• పాఠాన్ని రాగ, భావయుక్తంగా పాడగలను. అవును/ కాదు
• అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను గుర్తించగలను. అవును/ కాదు
• పాఠ్యభాగ సారాంశాన్ని సొంతమాటల్లో రాయగలను. అవును/ కాదు
• ఇతరుల అవసరానికి సహాయం చేయడంలో గల తృప్తిని వివరిస్తూ వ్యాసం/గేయం రాయగలను. అవును/ కాదు

Telangana SCERT 6th Class Telugu Guide Telangana 8th Lesson చెరువు Textbook Questions and Answers.

చెరువు TS 6th Class Telugu 10th Lesson Questions and Answers Telangana

బొమ్మను చూడండి – ఆలోచించండి – మాట్లాడండి 

ప్రశ్న 1.
పై బొమ్మలో మీకు ఏమేమి కనిపిస్తున్నాయి?
జవాబు.
పై బొమ్మలో నది లేదా చెరువులో ప్రయాణిస్తున్న పడవ ఒడ్డున ఉన్న ఇళ్ళు, చెట్లు కన్పిస్తున్నాయి.

ప్రశ్న 2.
ప్రజలకు చెరువుల అవసరం ఏమిటి ?
జవాబు.
ప్రజలకు చెరువుల అవసరం ఎంతో ఉంది. తాగునీటికి, ఇతర జీవిత అవసరాలైన స్నానం చేయడం, బట్టలుతకటం వంటి వాటికి, వ్యవసాయానికి చెరువుల నీరు అవసరం ఉంది. పల్లెటూరి కల్పవల్లులు చెరువులే.

ప్రశ్న 3.
ప్రస్తుతం చెరువుల పరిస్థితి ఎట్లా ఉన్నది ?
జవాబు.
ప్రస్తుతం చెరువుల పరిస్థితి దయనీయంగా ఉంది. చెరువుల బాగోగులను ఎవరూ పట్టించుకోవటం లేదు. అవి జల కాలుష్యంతో మురికి కాల్వలుగా తయారయ్యాయి.

ప్రశ్న 4.
చెరువు గురించి మీకు తెలిసిన విషయాలు చెప్పండి.
జవాబు.
చెరువులు పల్లెలకు ప్రాణాలు. చెరువులు సంస్కృతికి, సంప్రదాయాలకు నిలయాలు. అనేక వృత్తులకు ఆధారం. చెరువులో పెరిగే చేపలు, తాబేళ్ళు వంటి వాటికి, వాటి ఒడ్డున ఉండే చెట్లమీద పెరిగే పక్షులకు, కీటకాలకు చెరువులే ఆధారం.

ఆలోచించండి – చెప్పండి

ప్రశ్న 1.
‘మనసు బాగున్నప్పుడే నాలుగు మాటలు చెవికెక్కుతాయి’ అనడంలో ఆంతర్యం ఏమిటి ?
జవాబు.
చెరువు తనను గురించి వివరించాలనుకుంది. తన ప్రత్యేకతలను చాటాలనుకుంది. ఉదయాన్నే లేవగానే మన మనసులు ప్రశాంతంగా ఉంటాయి కదా! అప్పుడు చెపితే ఆ మాటలు మనకు చక్కగా అర్థమౌతాయి. చెరువులను చక్కగా సంరక్షించుకోండి. పల్లెలకు నీటి వనరు చెరువు అని చెప్పటం “మనసు బాగున్నప్పుడే నాలుగు మాటలు చెవికెక్కుతాయి” అనటంలోని ఆంతర్యం.

ప్రశ్న 2.
భూగర్భజలానికి నేను ‘శ్రీరామరక్ష’ అని చెరువు అనడాన్ని మీరెట్లా సమర్థిస్తారు?
జవాబు.
శ్రీరామరక్ష అంటే రక్షణ, దన్ను అని అర్థం. చెరువులలోని నీరు భూమిలోనికి ఇంకి భూగర్భజలాలు నిలువ ఉండేటట్లు చేస్తాయి. కాబట్టి చెరువులు భూగర్భజలాలకు శ్రీరామరక్ష అని అంగీకరించాలి.

ప్రశ్న 3.
‘రామసక్కని’ దృశ్యం చెరువు దగ్గర ఏయే సందర్భాలలో కనిపిస్తుంది ?
జవాబు.
చెరువు దగ్గర రామసక్కని దృశ్యం చెరువులోకి అలుగు పారేటప్పుడు కన్పిస్తుంది. అలాగే వర్షం పడినప్పుడు కూడా ఈ దృశ్యం కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
చెరువు నీటిని శ్రమజీవుల చెమటతో పోల్చడం జరిగింది. ఎందుకు ?
జవాబు.
శ్రమ జీవులు తమ కష్టంతోనే చెరువును తవ్వి నీరు నిల్వఉండేట్లు చేశారు. అందుకే వారి కష్టం నుండి కారిన చెమటలే నా నీళ్ళు అని చెరువు చెప్పుకున్నది.

ప్రశ్న 5.
చెరువులు కాలుష్యం కాకుండా ఉండాలంటే మనమేం చేయాలి?
జవాబు.
చెరువులు కాలుష్యం కాకుండా ఉండాలంటే వాటిని దురాక్రమణ చేయకుండా కాపాడాలి. పూడికను ఎప్పటికప్పుడు తీస్తుండాలి. పొలాలలో వేస్తున్న రసాయనాలు చెరువుల్లో కలవకుండా చూడాలి. ఫ్యాక్టరీల వ్యర్థ పదార్థాలు, రసాయనాలు చెరువులో కలవకుండా జాగ్రత్త పడాలి. చెరువు ప్రక్కన మలమూత్ర విసర్జన చేయడం, గుడ్డలు ఉతకడం, పశువులను, వాహనాలను కడగడం చేయకుండా చూడాలి.

ప్రశ్న 6.
“చెరువులు తరతరాల చరిత్రకు మౌనసాక్షి” దీనిపై మీ అభిప్రాయం చెప్పండి.
జవాబు.
చెరువులు తరతరాల చరిత్రకు, సంఘటనలకు మౌనసాక్షులు. ఏనాడో కాకతీయులు నిర్మించిన రామప్ప, పాకాల, లక్నవరం చెరువులు నేటికీ మౌనసాక్షులుగా నిలిచి ఉన్నాయి. మంథనిలో ‘శిలసముద్రం’ చెరువుంది. వనపర్తి రాజులు చెరువులను సముద్రాలని వ్యవహరించేవారు. ఆయా కాలాల్లోని మనుషులు చనిపోయిన, ఆ కాలం నాటి చెరువులు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. అంటే ఆ కాలం నాటి సంఘటనలను నిశ్శబ్దంగా చూసాయని అర్థం.

ఇవి చేయండి

I. విని, అర్థం చేసుకొని, ఆలోచించి మాట్లాడడం

1. బడిలో ఉపన్యాసపోటీ నిర్వహిస్తున్నారు. మీరు కింది అంశాల్లో దేని గురించి మాట్లాడాలనుకుంటున్నారో దాని గురించి చెప్పండి.

(అ) చెరువులే జీవనాధారం.
జవాబు.
మా బడి ఉపన్యాసాల పోటీలలో నేను చెరువులే జీవనాధారం అన్న అంశంపై మాట్లాడాలనుకుంటున్నాను. గ్రామాలలో ప్రతి ఊరికి ఒక చెరువు తప్పక ఉంటుంది. చెరువులు సమాజానికి కల్పతరువులు. ప్రజల తాగునీటికి, సాగు నీటికి, సంస్కృతి సంప్రదాయాలకు నిలయాలు. పశుపక్ష్యాదులకు, దాహాన్ని తీర్చేవి చెరువులే! చెరువులు గ్రామ సౌందర్యానికి తొలిమెట్టు. పిల్లలకు వేసవిలో ఆటవిడుపు. చెరువు లేని గ్రామం చెట్టు లేని గ్రామం ఉండదు. నిలువ నీడకై తరువులు నిలువ నీటికై చెరువులు ఉండవలసిందే!

(ఆ) చెరువులను రక్షించుకోవడం మన బాధ్యత.
జవాబు.
చెరువులు గ్రామాలకు కల్పతరువులు. వాటిని రక్షించుకోవలసిన బాధ్యత ప్రతి ఒక్కరిది. వ్యర్థ పదార్థాలతో, రసాయనాలతో చెరువులు కలుషితం కాకుండా చూసుకోవాలి. చెరువు గట్లను ఎప్పటికప్పుడు తెగిపోకుండా రక్షించుకోవాలి. త్రాగునీరు, సాగునీరు అందించటంతో పాటు పలు ప్రయోజనాలున్న చెరువులను రక్షించుకోవటం మనందరి బాధ్యతగా తీసుకోవాలి. గ్రామీణ సంస్కృతీ సంపదలను నిలబెట్టుకోవాలి.

(ఇ) చెరువులు మన సంస్కృతి కేంద్రాలు.
జవాబు.
చెరువులు మన సంస్కృతికి కేంద్రాలు. బతుకమ్మ పండుగ చెరువుతోనే ముడివడి ఉంది. గ్రామంలోని అమ్మలక్కలందరూ తల్లిగారింటికి వచ్చినట్లు చెరువు వద్దకే వస్తారు. పలురకాల పూలతో చెరువును అలంకరిస్తారు. ఆ పూలు చెరువులోని కాలుష్యాన్ని నివారిస్తాయి. ఇక వినాయక చవితి విషయం చెప్పనక్కర లేదు. వినాయక మూర్తులను చెరువులోనే కలుపుకుంటారు. వానలు కురవకపోతే చెరువు కట్టపై విరాట పర్వం చెప్పిస్తారు. కవులు, కళాకారులు, కథలు, పాటలు, పద్యాలు చెరువుపైనే రాస్తారు. చెరువును చిత్రకళాకారులు అందంగా చిత్రిస్తారు. సామాజిక సంస్కృతిలో చెరువులు ఒక భాగం అయ్యాయి.

II. ధారాళంగా చదవడం – అర్థం చేసుకొని, ప్రతిస్పందించడం

1. పాఠంలోని 4, 8, 14, 20 పేరాలు చదివి, వాటికి శీర్షికను పెట్టండి. ఆ పేరాలోని 4, 5 కీలకపదాలు రాయండి.

4వ పేరా శీర్షిక : ‘నీరే ప్రాణాధారం’. ఊపిరి, నీరే ప్రాణాధారం, తరువు, చెరువు, బతుకుతది, కళకళలాడేది. శ్రీరామరక్ష.

8వ పేరా శీర్షిక : ‘చెరువులు మన సంస్కృతీ సంప్రదాయాలకు నిలయాలు!’. కళాకారులు, గాయకులు, చైతన్యం, ముక్కున వేలేసుకొను, చిత్రకారులు, చిత్రించి, భేషనిపించుకొను, ఆటపాటలు, ఇబ్బడిముబ్బడి.

14వ పేరా శీర్షిక : ‘చెరువులు – పద బంధాలు’ సన్నబడుత, ఇబ్బంది. గుర్తు పట్టటం, తెలిసిపోతది, బయట పడింది. పుట్టుకొచ్చినవి.

20వ పేరా శీర్షిక : ‘చెరువులు మన మౌన సాక్షులు’ ఉదారంగా, ప్రత్యేక శ్రద్ధ, చెక్కుచెదరలేదు. విశాలమైన, సప్త సముద్రాలు, సంప్రదాయం.

2. కింది పేరాను చదివి, ఐదు ప్రశ్నలు రాయండి.

నేలపై కురిసే వర్షం నిలువచేయడానికి అనువైన చెరువులు, కుంటలు, ఆనకట్టలు లేకపోవడం వల్ల మనకు వర్షపు నీరు ఉపయోగపడకుండా వృథాగా సముద్రంలోకి పోతున్నది. చెరువుల పునర్నిర్మాణం ప్రజల మనుగడతో ముడిపడిన కీలకాంశం. ప్రకృతి ప్రసాదంగా ఉన్న నీటి వనరులను ఇప్పుడు తెలంగాణ సంపదగా గుర్తించి, వాటికి పూర్వవైభవం తెచ్చే పనిని ‘మిషన్ కాకతీయ’ పేరిట ప్రభుత్వం స్వీకరించింది. రాజుల కాలంలో తవ్వించిన చెరువులే ఇప్పటికీ తెలంగాణలో జీవనాధారం. నీటి లభ్యత కొరవడకుండా చూసుకోవడం ప్రతి తరం బాధ్యత. స్థానిక ప్రజలను నీటిని పరిరక్షించటంలో భాగస్వాములను చేయాలి. నీటికొరత ఆర్థిక వికాసాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. చెరువులు, నదుల, భూగర్భవనరుల నుంచి మనం తోడే ప్రతి లీటరు నీటికి రెట్టింపు ప్రయోజనం కలిగేటట్లు వ్యవహరించాలి.

1. వర్షం నీటిని నిలువచేయడానికి అనువైనవేవి ?
2. వర్షం నీరు మనకు ఉపయోగపడకుండా పోతోంది ? ఎందుకు ?
3. తెలంగాణ సంపదలుగా గుర్తింప తగినవి ఏవి ?
4. ప్రభుత్వం చెరువులకు పూర్వవైభవాన్ని తేవటానికి ఆరంభించిన పథకం ఏది ?
5. నీటిని పరిరక్షించటంలో ఎవరిని భాగస్వాములను చేయాలి ?
6. మన ఆర్థిక వికాసాన్ని దెబ్బతీసే విషయం ఏమిటి ?
7. ఎవరు త్రవ్వించిన చెరువులు ఇప్పటికీ జీవనాధారంగా ఉన్నాయి ?
8. చెరువులు, నదులు, భూగర్భ జలాల వాడుకలో ఎట్లాంటి ప్రయోజనాన్ని ఆశించాలి ?

III. స్వీయ రచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

(అ) చెరువులు ఏ కాలంలో నిండుగా ఉంటాయి ? నిండుగా ఉండటానికి మనం ఏం చేయాలి ?
జవాబు.
చెరువులు వానాకాలంలో నిండుగా ఉంటాయి. మంచిగా వానలు కురిస్తే చెరువులు నెలలు నిండిన బాలింతరాలుగా ఉంటాయి. చెరువులు నిండుగా కళకళలాడుతూ ఉండాలంటే చెట్లను పెంచాలి. చెట్లను పెంచితే చక్కటి వర్షాలు కురుస్తాయి. వర్షాలు కురిస్తే చెరువులు నిండుతాయి. చెరువులలో ఎప్పటికప్పుడు పూడికను తీయించాలి. చెరువు గట్లకు రక్షణ కల్పించాలి. ఆక్రమణలకు గురికాకుండా చూడాలి. ఫ్యాక్టరీ రసాయనాలు, ఎరువులు చెరువులో కలవకుండా చూడాలి. కాలుష్యం చెరువుల దరి చేరకుండా చూడాలి. గ్రామాలలోని మురుగునీరు చెరువులోకి చేరనీయకూడదు. అప్పుడే చెరువులు నిండుగా ఉండి గ్రామాలకు సౌందర్యాన్ని, సుఖసంతోషాలను, ధనధాన్యాలను ఇస్తాయి.

(ఆ) చెరువుల అలుగులు పారినప్పుడు ప్రజల కళ్ళలో వెలుగులు ఎందుకు వస్తాయి?
జవాబు.
అలుగులంటే చెరువు నీరు నిండి బయటకు పారుటకు పెట్టిన తూములు. అలా అలుగులు పారితే ప్రజలలో ఆనందం వెల్లి విరుస్తుంది. ఎందుకంటే నీటితో నిండిన చెరువులు సమాజానికి కల్పతరువులు కదా! చక్కగా అలుగుల ద్వారా నీళ్ళు ప్రవహిస్తే పంటలు వేసుకోవటానికి అనుకూల సమయం వచ్చిందని అర్థం. జలకళ సిరులను కురిపిస్తుందన్న ఆనందం. నీరే ప్రాణాధారం. చెరువుల అలుగులు పారితే నీటి కరువు తీరినట్లే. అలుగులు పారుతున్నప్పుడే గ్రామాలు రామసక్కని దృశ్యాలను అందిస్తాయి. మనం సిరిసంపదలతో తులతూగుతుంటే బంధుగణం మన వద్దకు వస్తారు. అట్లే చెరువులు నిండుగా ఉంటే కప్పలు, జలచరాలుచేరి, తామరలు వికసించి అందాన్నిస్తాయి. అందుకే అలుగులు పారినప్పుడు ప్రజల కళ్ళల్లో వెలుగులు చూస్తాము.

(ఇ) మీ ఊరి చెరువు కాలుష్యం బారిన పడకుండా ఉండడానికి మీరిచ్చే సలహాలు ఏమిటి ?
జవాబు.
చెరువులు సమాజాలకు కల్పతరువులు. అవి కాలుష్యానికి గురైతే గ్రామాల మనుగడ ప్రశ్నార్థకమౌతుంది. చెరువులు కాలుష్యం బారిన పడకుండా ఉండాలంటే చెరువు గట్టులను జాగ్రత్తగా కాపాడాలి. వాటిని ఆక్రమణలకు గురికాకుండా చూసుకోవాలి. గ్రామంలోని మురికి నీరు చెరువులలోకి చేరకుండా ఆపాలి. ఫ్యాక్టరీల నుండి వచ్చే వ్యర్థ రసాయనిక పదార్థాలను చెరువులలో పడేయకూడదు. ఎప్పటికికప్పుడు చెరువులలో పూడికను తొలగిస్తుండాలి. అప్పుడే చెరువులు కాలుష్యం బారిన పడకుండా ఉంచగలం.

(ఈ) చెరువుల వలన కలుగు లాభాలను రాయండి.
జవాబు.
చెరువులు సమాజానికి కల్పతరువులు. అన్ని వృత్తులు సాఫీగా సాగటానికి వనరులు. వ్యవసాయానికి ప్రధానమైన నీరు ప్రజలకు, పశుపక్ష్యాదులకు దాహాన్ని తీర్చేవి చెరువులే! నీరే ప్రాణాధారం. ఆ నీటిని అందించేవి చెరువులే. చెరువులు ఉంటే భూగర్భజలాలు అందుబాటులో ఉంటాయి. చెరువులు విహారస్థలాలు కూడా! చెరువులలో జలవిహారం కోసం పడవలను నడిపి పొట్టపోసుకుంటారు. చెరువులు నీటితో పాటు ప్రకృతి సౌందర్యాలను అందిస్తున్నాయి. వేసవి కాలంలో మత్స్యకారులకు ఆర్థిక బలాన్నిస్తున్నాయి. బహువిధ ప్రయోజనకారులు చెరువులు. వాటిని రక్షించుకుంటే సమాజాలు రక్షింపబడతాయి.

2. కింది ప్రశ్నలకు పది వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

(అ) “చెరువులు నిండితే గ్రామాలు సుభిక్షంగా ఉంటాయి” దీనిని సమర్థిస్తూ రాయండి.
జవాబు.
చెరువులు నిండితే గ్రామాలు సుభిక్షంగా ఉంటాయన్నది నిజం. చెరువులు గ్రామాలకు కల్పతరువులు. అన్ని వృత్తులు కొనసాగటానికి ఆధారాలు. ఉత్పాదక శక్తులకు ఊతాలు. వ్యవసాయానికి ప్రధానమైన వనరులు. ఆబాల వృద్ధులను అలరించే పర్యాటక కేంద్రాలు. సంస్కృతి సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబించే వేదికలు. పరోపకారాన్ని చాటే పవిత్ర రూపాలు. మనుషులకే కాక పశుపక్ష్యాదులకు, జలచరాలకు ఆవాసాలు. సమాజంతో చెరువుల బంధం విడదీయరానిది. నిలువ నీడకై తరువులు – “నిలువ నీటికై చెరువులు” ఉండవలసిందే. మనకు నాలుగు ముద్దలు కడుపులోకి దిగాలంటే వ్యవసాయం చేయాలి.

వ్యవసాయం చేయాలంటే నీరుండాలి. వర్షపునీటిని నిలువవుంచుకొని వ్యవసాయానికి నీటిని అందించేవి చెరువులు. చెరువులు లేని పల్లెలను, గ్రామాలను మనం ఎక్కడాచూడం. వ్యవసాయానికి, తాగునీటికి, సకల జీవకోటికి ఆధారభూతమైనవి చెరువులు. చెరువులను చక్కగా కాపాడగలిగితే అవి మనలను కాపాడతాయి. అందుకే చెరువులు నిండితే గ్రామాలు సుభిక్షంగా ఉంటాయి.

(ఆ) ‘సంస్కృతితో ముడిపడ్డ జీవితం నాది’ అని చెరువు ఎందుకన్నది?
జవాబు.
చెరువు జీవితం గ్రామీణ సంస్కృతికి నిలయం. బతుకమ్మ పండుగకు చెరువు వైభోగం ఇంతింత అనరానిది. తెలంగాణ మహిళలు బతుకమ్మలతో తల్లిగారింటికి వచ్చినట్లు చెరువు వద్దకు వస్తారు. తంగేడు, గునుగు, గుమ్మడి పూలతో చెరువులను సింగారిస్తారు. ఈ పూలు నీటి కాలుష్యాన్ని నివారిస్తాయి. బతుకమ్మ చెరువులో తేలియాడుతుంటే ఉయ్యాలపై ఊగుతున్నట్లుటుంది. ఇక వినాయక చవితిని గురించి చెప్పనక్కర లేదు.

చెరువులో ఉండే తామరలు వినాయకునికి అలంకారమౌతాయి. గణపతి మూర్తులు చివరకు చెరువు ఒడికే చేరుతాయి. చెరువులకు ఎటువంటి నష్టం వాటిల్లకూడదని కట్ట మైసమ్మను పూజిస్తారు. వానలు పడకపోతే చెరువు కట్టలపై ‘విరాట పర్వాన్ని’ చదివిస్తారు. చిత్రకారులు చెరువు పై పలు చిత్రాలు వేస్తారు. పెద్దలు భజన బృందాలు, కోలాటగుంపులు, బతుకమ్మలు, బొడ్డెమ్మలు చెరువుకు ఆనందాన్నిస్తారు. పిల్లలకు చెరువు ఆటస్థలం. చెరువులేని గ్రామం లేదు. అందుకే తన జీవితం సమాజ సంస్కృతిలో భాగం అని చెరువు చెప్పుకొంది.

IV. సృజనాత్మకత/ప్రశంస

ప్రశ్న 1.
చెరువు యొక్క గొప్పతనాన్ని ప్రశంసిస్తూ చిన్న కవిత లేదా పాట రాయండి.
జవాబు.
చెరువును నేను చెరువును
గ్రామాలకు కల్పతరువును
పల్లెల అభివృద్ధి నా ధ్యేయం
సంస్కృతి సంప్రదాయాలకు నిలయాన్ని
జీవుల దాహార్తిని తీర్చే వలయాన్ని ||చెరు||

వ్యవసాయానికి మంచి వనరును
పర్యాటకులకు విహార స్థలాన్ని
కళాకారులకు ప్రేరణనిచ్చే
రూపం నాది నిలువ నీటికై నేనున్నాను. ||చెరు||

బతుకమ్మ పండుగ వైభోగం
గణపతి స్వామి నిమజ్జనం
కట్టమైసమ్మ పూజా విధానం
నాతోనే ఇవి సాకారం. ||చెరు||

మత్స్యకారులకు జీవన భృతిని
సహజ వనరును ఎరువును నేను
రోగాలను హరించే ఔషధాన్ని నేను ||చెరు||

ప్రశ్న 2.
పాఠం ఆధారంగా ‘చెరువు’ మాట్లాడుతున్నట్లుగా ఏకపాత్రాభినయం చేయండి.
జవాబు.
గ్రామ సౌందర్యానికి ఆధారాన్ని, వ్యవసాయానికి ప్రథమ వనరును బతుకమ్మను సాగనంపి, విఘ్నేశ్వరుని ఆహ్వానం పలికే సమాజానికి కల్పతరువును. నేనెవరనుకుంటున్నారు. చెరువును. నా గురించి చెబుతాను వినండి. నేను చెరువును, గ్రామాలకు వెలుగును, అన్ని వృత్తుల వారికి ఆధారాన్ని, పిల్లలను, పెద్దలను అలరించే పర్యాటక కేంద్రాన్ని, వినోదాన్ని పంచే వేదికను, సంస్కృతి సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబించే అద్దాన్ని, కళలకు ప్రేరణను, పరోపకారం నా వృత్తి. నా మనుగడ మీకు ప్రవృత్తి కావాలని ఆశిస్తున్నాను.

మీకు తెలుసా నేను ఎందరికో జీవనాధారాన్ని, నా నీరే కాదు నాలోని మట్టి కూడా మీకు ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది. నాలో ఉన్న ఒండ్రుమట్టి చాల సారవంతమైంది. అది మీ పంట పొలాలకు ఎరువు. ఇది ఒక ఔషధంగా పనిచేస్తుంది. నేను మీ సంస్కృతి సంప్రదాయాలకు పండుగలకు నిలయాన్ని. నాలో ఎన్నో జలరాశులు, జలజీవాలున్నాయి. పిల్లలకు నేనొక ఆటస్థలాన్ని. హాయ్ పిల్లలు నా దగ్గర సాహసం చేయకండి. అది మీకే ప్రమాదం. నాలో అలుగులు పారినపుడు నన్ను చూడండి. అది ఒక రామసక్కని దృశ్యం అవుతుంది. నన్ను కలుషితం చేయకండి – నన్ను ఆక్రమించి ఇళ్ళ నిర్మాణం చేయకండి. నా ఒడ్డులగు గట్టులను రక్షించండి. నేను మీకు రక్షణగా ఉంటాను…..

V. పదజాల వినియోగం

1. కింది పదాలు, వాక్యాలు చదవండి.

చెవినిల్లు గట్టుకొని, ఉర్కబోయి బోర్లపడ్డట్టు, చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకున్నట్లు, కుండబద్దలుకొట్టినట్లు, వండిన కుండ, గాలం వేయడం,
గుండె చెరువైంది, తామరతంపర, కన్నెర్ర.

పై వాటిలో ఉన్న తేడాలు ఏమిటి ? వాటిని ఏమంటారు?

జాతీయం: ఒక భాషలోని కొన్ని పదాలు కలిసి ఒక విశేష అర్థాన్ని ఇస్తే ఆ పదబంధాన్ని జాతీయం అని అంటాం. దీనిని పలుకుబడి, నానుడి అనే పేరుతో కూడా పిలుస్తారు. వీటిని ఉపయోగించడం ద్వారా భాషకు సౌందర్యం కలుగుతుంది. ఉదా : చెవినిల్లుకట్టుకొని, గుండె చెరువైంది.

సామెత: సామ్యతనుండి సామెత ఏర్పడింది. ఒక అనుభవం ప్రజల్లో బాగా ప్రచారమై ఆ తరువాత సామెత అవుతుంది. మంచి భావాల్ని పదునైన మాటల్లో చెప్పడం సామెతల లక్షణం. సామెతలు సంక్షిప్తంగా, గూఢార్థకంగా ఉంటాయి. ఉదా : కుండబద్దలు కొట్టినట్లు; ఉర్కబోయి బోర్లపడ్డట్టు.

2. కింది వాటిలోని జాతీయాలను గుర్తించండి. వాటిని వివరించండి.

కోరిక, పండ్లుకొరుకు, కొట్టినపిండి, మొసలికన్నీరు, మాధుర్యం, తలలో నాలుక, కలుగు, పూసల్లో దారము, చెరువు, నిండుకుండవోలె, జాతర, చల్లగాలి

• మొసలి కన్నీరు : దొంగకన్నీరు. లేని బాధ నటిస్తూ ఏడవడాన్ని, బాధను చూపడాన్ని మొసలి కన్నీరు అంటారు.
• నిండుకుండ వోలె : గంభీరంగా తొణకక బెణకక ఉండే మనస్తత్వాన్ని గురించి చెప్పటానికి దీనిని ప్రయోగిస్తారు.
• పండ్లు కొరుకు : కోప భావాన్ని వివరించడానికి ఈ జాతీయాన్ని వాడతారు.
• పూసల్లో దారము : పూసలలో దారమంటే పూసలకు దారమెలా ఆధారమో అలా. ఆధారంగా నిలవాలని చెప్పటానికి ప్రయోగం చేస్తాం.
• తలలో నాలుక : అందరితో కలివిడిగా కలిసి పోవటాన్ని చెప్పటానికి ఈ పదం ఉపయోగిస్తాం.

VI. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం

1. కింది పదాల్లోని సంయుక్త, ద్విత్వాక్షరాల్లోని ధ్వనులు రాయండి.

ఉదా : విద్య = వి, ద్ + య్ + అ
(A) అక్క = అ, క్ + క్ + అ
(B) ముగ్ధ = ము, గ్ + థ్ + అ
(C) మూర్ఛ = మూ, ర్ + చ్ + అ

కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలను గమనించండి.

(అ) ఇప్పటికైనా జాగ్రత్తపడుతారని ఆశ.
(ఆ) నీళ్ళెంత ఎక్కువగా ఉంటే తామర అంత వృద్ధి చెందుతుంది.
(ఇ) అవి ఎక్కడుంటాయో తెలియదు.

పై వాక్యాలలో ఇప్పటికైనా అనే మాటలో మొదటిపదం – ఇప్పటికి, రెండవ పదం – ఐనా
నీళ్ళెంత అనే మాటలో మొదటిపదం – నీళ్ళు , రెండవ పదం – ఎంత
ఎక్కడుంటాయో అనే మాటలు మొదటిపదం – ఎక్కడ, రెండవ పదం – ఉంటాయో

పై వాటిని ఇట్లా విడదీయవచ్చు.

ఇప్పటికైనా = ఇప్పటికి + ఐనా
నీళ్ళెంత = నీళ్ళు + ఎంత
ఎక్కడుంటాయో= ఎక్కడ + ఉంటాయో
ఇట్లా రాయడాన్ని విడదీసి రాయడం అంటారు.

2. కింది పదాలను విడదీసి రాయండి.

(అ) ప్రజలెంత = ప్రజలు + ఎంత
(ఆ) నేనెవరిని = నేను + ఎవరిని
(ఇ) రేమిటి = పోరు + ఏమిటి
(ఈ) నాకింకా = నాకు + ఇంకా
(ఉ) ఇవన్నీ = ఇవి + అన్ని
(ఊ) సోమనాద్రి = సోమన + అద్రి

ప్రాజెక్టు పని

1. వివిధ పత్రికల్లో వచ్చిన (పర్యావరణ) ప్రకృతిని వర్ణించే గేయాలు/వ్యాసం/కవితలను సేకరించండి. తరగతి గదిలో పాడి/చదివి వినిపించండి.

1. ప్రాజెక్టు శీర్షిక : వివిధ పత్రికల్లో వచ్చిన (పర్యావరణ) ప్రకృతిని వర్ణించే గేయాలు / కవితలు సేకరించడం.

2. సమాచార సేకరణ : (అ) సమాచారం సేకరించిన తేది : XXX
(ఆ) సమాచార వనరు : వివిధ దినపత్రికలు
(ఇ) చదివిన పుస్తకం : వాల్మీకి రామాయణం

3. సేకరించిన విధానం : వివిధ దినపత్రికలు చదివి పర్యావరణానికి సంబంధించిన గేయాలు సేకరించడం జరిగింది.

4. నివేదిక :

ఈ తోట మా తోట
ఇంపుల మూట
ప్రీతిరసముల ఊట
ప్రియముల బాట
చిన్ని మొక్కలు మాకు
చిన్ని తమ్ముళ్ళు
చిన్ని తీవలు మాకు
చిన్ని చెల్లెళ్ళు
నిజమైన ప్రేమతో
నీళ్ళు పోస్తాము
గాటంపు ప్రీతితో
కలుపు తీస్తాము

ఇరవైన కరుణతో
ఎరువు వేస్తాము
శ్రద్ధగా దిన దినం
వృద్ధి చేస్తాము
చిగురు వేసిననాడు
చిటి విందు మాకు
మొగ్గ తొడిగిన నాడు
మురిపెంబు మాకు
కలకల లాడిన
కలుగు వేడుక మాకు
మిలమిల మెరసిన

మోదమ్ము మాకు
చిగురాకు తెంపము
చెలిమితో మేము
ఎవరు గిల్లిన గాని
ఎవరు తెంపిన గాని
మము కొట్టినట్లుండు
మనసులో మాకు
మా చిన్ని మొక్కలు
మము చేర బిల్చు
మము జూచి పుష్పాలు
మందహాసము చేయు

5. ముగింపు : ప్రకృతిలో మొక్కలు, పక్షులు, జంతువులు ఎన్నో ఉన్నాయి. ప్రకృతిని రక్షించుకోవడం మన ధర్మం.

TS 6th Class Telugu 8th Lesson Important Questions చెరువు

అర్ధాలు

• స్పర్శ = తాకుట, స్పృశించుట
• మంగళవాయిద్యం = సన్నాయి చప్పుడు
• స్వస్తి = ముగింపు
• అంగలు = అడుగులు
• కల్పతరువు = కోరికలను తీర్చే చెట్టు
• ఊతము = ఆధారము
• ప్రేరణ = ప్రోత్సాహము

పర్యాయపదాలు

• సూర్యుడు = భానుడు, భాస్కరుడు, రవి
• బంగారము = పసిడి, పుత్తడి
• పవనము = గాలి, వాయువు
• తల్లి = మాత, అమ్మ
• ఆకాశము = గగనము, నింగి
• రైతు = కర్షకుడు, హాలికుడు
• తరువు = చెట్టు, వృక్షము
• ఊరు = పల్లె, పట్టణము

నానార్థాలు

• రాజు = చంద్రుడు, పాలకుడు
• వ్యవసాయము = సేద్యము, యత్నము
• పాలు = క్షీరము, భాగము
• ప్రకృతి = ఆకాశము, స్వభావము
• ప్రాణము = ఊపిరి, బలము
• బంగారము = కనకం, అధిక వెలగలది

ప్రకృతులు – వికృతులు

• ఆహారము – ఓగిరము
• ఆకాశము – ఆకసము
• పశువు – పసరము
• ఆధారము – ఆదరువు
• శక్తి – సత్తి
• మనిషి – మనిసి
• ప్రాణము – పానము
• నీర – నీరము
• ఆశ్చర్యము – అచ్చెరువు

1. గీత గీసిన పదాలకు అర్థాలను గుర్తించండి.

1. మత్స్యకారులు నది, సముద్ర ప్రాంతాలలో నివసిస్తుంటారు. గీతగీసిన పదానికి అర్థం రాయండి.
(A) ఎలుకలు పట్టేవారు
(B) పాములు పట్టేవారు
(C) చేపలు పట్టేవారు
(D) పక్షులు పట్టేవారు
జవాబు.
(C) చేపలు పట్టేవారు

2. ఎరుక తో ప్రవర్తించటం విజ్ఞుల లక్షణం.
(A) తెలివి
(B) అజ్ఞానం
(C) తెలియకపోవుట
(D) తెలిసీ తెలియకపోవుట
జవాబు.
(A) తెలివి

3. చెడు అలవాట్లకు త్వరగా స్వస్తి పలకాలి.
(A) ఆరంభం
(B) ముగింపు
(C) ఆధారం
(D) అజ్ఞానం
జవాబు.
(B) ముగింపు

4. చెరువు అన్ని ప్రాణుల జీవనానికి ఊతము.
(A) కర్ర
(B) ప్రాణము
(C) ఆటంకం
(D) ఆధారం
జవాబు.
(D) ఆధారం

5. పేదలు దుర్భరమైన జీవితాన్ని గడుపుతున్నారు.
(A) దీనమైన
(B) ఆనందమైన
(C) ఆహ్లాదమైన
(D) ఇవేవికావు
జవాబు.
(A) దీనమైన

పర్యాయపదాలు

II. గీత గీసిన వాటికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.

6. ‘తనువు’ పర్యాయపదాలు.
(A) శరీరము, దేహము
(B) చెట్టు, వృక్షము
(C) గుండె, హృదయం
(D) గుండు, శిరస్సు
జవాబు.
(A) శరీరము, దేహము

7. దీపావళి పండుగ అందరూ జరుపుకుంటారు.
(A) సంబరము, జాతర
(B) సంతోషము, దుఃఖము
(C) ఈర్ష్య, అసూయ
(D) ఏదీకాదు
జవాబు.
(A) సంబరము, జాతర

8. మహిళ పర్యాయపదాలు.
(A) లక్ష్మి, శ్రీ
(B) వినని, అంబ
(C) వనిత, ఉవిద
(D) మహిమ, గౌరవం
జవాబు.
(C) వనిత, ఉవిద

9. రాజు ప్రజా పరిపాలకుడు.
(A) రాజు, రాణి
(B) ప్రభువు, భూపాలుడు
(C) రేడు, చంద్రుడు
(D) అన్నీ
జవాబు.
(B) ప్రభువు, భూపాలుడు

10. భాస్కరుడు పర్యాయపదాలు.
(A) భూమి, ధరణి
(B) నీరు, జలము
(C) మబ్బు, మేఘము
(D) సూర్యుడు, రవి
జవాబు.
(D) సూర్యుడు, రవి

నానార్థాలు

III. గీత గీసిన వాటికి నానార్థాలు రాయండి.

11. ‘ఆశ’ నానార్థాలు రాయండి.
(A) కోరిక, దిక్కు
(B) అంశ, అంశము
(C) ఆశ, నిరాశ
(D) ముక్క, భాగము
జవాబు.
(A) కోరిక, దిక్కు

12. ‘ఉదకము’ నానార్థాలు రాయండి.
(A) పువ్వు, నవ్వు
(B) కుండ, నీరు
(C) నీరు, కలువ
(D) కాలువ, నది
జవాబు.
(C) నీరు, కలువ

13. ‘పని’ నానార్థాలు
(A) పేరు, నామము
(B) నడక, నవ్వు
(C) చలనం, కదలిక
(D) కారణము, ప్రయోజనము
జవాబు.
(D) కారణము, ప్రయోజనము

14. ‘దినము’ నానార్థాలు రాయండి.
(A) చావు, పుట్టుక
(B) పగలు, రోజు
(C) దినుసు, ఆకు
(D) పని, పగటికాలము
జవాబు.
(B) పగలు, రోజు

15. ‘రాజు’ నానార్థాలు రాయండి.
(A) నక్షత్రము, చుక్క
(B) భూపాలుడు, చంద్రుడు
(C) సూర్యుడు, ఇనుడు
(D) భూమి, పుడమి
జవాబు.
(B) భూపాలుడు, చంద్రుడు

IV. కింది ప్రకృతులను వికృతులతో జతపరచండి.

V. వ్యాకరణం:

23. చెప్పాలని – విడదీస్తే
(A) చెప్పాల + అని
(B) చెప్పాలా + అని
(C) చెప్పాలి + అని
(D) చెప్పువాలెను + అని
జవాబు.
(C) చెప్పాలి + అని

24. ‘దేవాలయము’ పదాన్ని విడదీస్తే
(A) దేవ + అలయం
(B) దేవా + అలయం
(C) దేవి + ఆలయం
(D) దేవ + ఆలయం
జవాబు.
(D) దేవ + ఆలయం

25. పర + ఉపకారం కలిపి రాస్తే
(A) పరోపకారం
(B) పరాపకారం
(C) పరఉప్పుకారం
(D) పరాకారం
జవాబు.
(A) పరోపకారం

26. ముందు + అడుగు = ………………
(A) మందుగుండు
(B) ముందు అడుగు
(C) ముందడుగు
(D) ముందే అడుగు
జవాబు.
(C) ముందడుగు

27. ‘మేనత్త’ విడదీస్తే అందులో రెండో పదం …………………..
(A) అత్త
(B) మేన
(C) మేన, అత్త
(D) అత్త, మేన
జవాబు.
(A) అత్త

28. పూజిత మల్లె పూలను ధరించింది. గీతగీచిన ప్రత్యయం
(A) ద్వితీయా విభక్తి
(B) తృతీయా విభక్తి
(C) చతుర్థీ విభక్తి
(D) పంచమీ విభక్తి
జవాబు.
(A) ద్వితీయా విభక్తి

29. అడవికి రాజు సింహం …………….. ‘కి’ ఏ విభక్తి ప్రత్యయం ?
(A) సప్తమి
(B) పంచమి
(C) ప్రథమా
(D) షష్ఠీ
జవాబు.
(D) షష్ఠీ

30. పెద్దలతో మర్యాదగా వ్యవహరించాలి. ఈ వాక్యంలో తృతీయా విభక్తి ప్రత్యయం
(A) గా
(B) తో
(C) పె
(D) ల
జవాబు.
(B) తో

31. ఇంజనీరింగ్ చదవటం కోసం కృష్ణ అమెరికాకు వెళ్ళాడు. ఈ వాక్యంలోని చతుర్థీ విభక్తి ప్రత్యయం
(A) కు
(B) డు
(C) గ్
(D) కోసం
జవాబు.
(D) కోసం

32. దొంగతనం చేయడం …………….. పేదవాడుగా ఉండటం మేలు ఖాళీలో పూరింపదగిన ప్రత్యయం
(A) తో
(B) వలన
(C) కంటె
(D) కొరకు
జవాబు.
(C) కంటె

33. రాజు యుద్ధం చేయడానికి సైన్యం ……….. వచ్చాడు. – ఖాళీని పూరించడానికి సరిపడే ప్రత్యయం
(A) కొరకు
(B) చేత
(C) తో
(D) కూడా
జవాబు.
(C) తో

34. స్నేహితుని సహాయం వలన నా కష్టం తీరింది. ‘వలన’ ఏ విభక్తి ?
(A) పంచమీ విభక్తి
(B) షష్ఠీ విభక్తి
(C) సప్తమీ విభక్తి
(D) చతుర్థీ విభక్తి
జవాబు.
(C) సప్తమీ విభక్తి

35. వృద్ధుల ……………….. అందరూ ఆదరించాలి. సరైన విభక్తి ప్రత్యయం
(A) కు
(B) ను
(C) వలన
(D) చేత
జవాబు.
(B) ను

36. రవి బడికి వెళ్ళాడు. రవి చదువుకున్నాడు. ఈ రెండు వాక్యాలు కలిపి రాస్తే ……………….
(A) రవి బడికి వెళ్ళి చదువుకోలేదు
(B) రవి బడికి వెళ్తూ చదువుకుంటున్నాడు.
(C) రవి బడికి వెళ్ళి చదువుకున్నాడు
(D) రవి బడికి వెళ్ళి, రవి బడిలో చదువుకున్నాడు
జవాబు.
(C) రవి బడికి వెళ్ళి చదువుకున్నాడు

37. రాజు గ్రంథాలయానికి వెళ్ళి చదువుకున్నాడు. ఈ వాక్యంలోని రెండు వాక్యాలు ……………..
(A) రాజు గ్రంథాలయానికి వెళ్ళాడు. రాజు చదువుకున్నాడు.
(B) రాజు చదువుకున్నాడు. రాజు గ్రంథాలయంలో ఉన్నాడు.
(C) రాజు గ్రంథాలయం వెళ్ళాడు. అక్కడే చదువుకుంటున్నాడు.
(D) గ్రంథాలయానికి వెళ్ళాడు రాజు. అక్కడ చదవనంటున్నాడు.
జవాబు.
(A) రాజు గ్రంథాలయానికి వెళ్ళాడు. రాజు చదువుకున్నాడు.

38. సీత నిద్రలేచింది. సీత యోగాచేసింది. కలిపి రాస్తే
(A) సీత నిద్రలేచి యోగాచేసింది.
(B) సీత యోగాచేసి నిద్రలేచింది.
(C) నిద్రపట్టరాదని సీత యోగాచేసింది.
(D) సీత యోగా చేసింది.
జవాబు.
(A) సీత నిద్రలేచి యోగాచేసింది.

VI. క్రింది పద్యంచదివి, ప్రశ్నలకు సరియైన సమాధానాలు రాయండి.

తప్పులెన్నువారు తండోపతండంబు
లుర్వి జనులకెల్ల నుండు తప్పు
తప్పులెన్నువారు తమతప్పు లెరుగరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

39. తమ తప్పులను ఎరుగని వారెవరు ?
(A) తప్పులెన్నువారు
(B) తప్పు చేయనివారు
(C) తప్పులు లేనివారు
(D) తప్పులు తెలుసుకున్నవారు
జవాబు.
(A) తప్పులెన్నువారు

40. తప్పులు ఎవరిలో ఉంటాయి ?
(A) కొందరిలో
(B) అందరిలో
(C) ఎవరో ఒకరిలో
(D) ఎవరిలో ఉండవు.
జవాబు.
(B) అందరిలో

41. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏమిటి ?
(A) విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
(B) సుమతీ
(C) వేమా
(D) రామా
జవాబు.
(A) విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

42. తప్పులెన్ను జనులు ఎందరు ?
(A) 100 మంది
(B) వేయి మంది
(C) తండోపతండాలు
(D) కొందరే
జవాబు.
(C) తండోపతండాలు

43. పై పద్యం ఎవరు రాశారు ?
(A) తిక్కన
(B) బద్దెన
(C) ధూర్జటి
(D) వేమన
జవాబు.
(D) వేమన

VII. క్రింది గద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

బతుకమ్మను పేర్చడానికి తంగేడుపూలు, బంతిపూలు, గునుగుపూలు, కనకాంబరాలు, గన్నేరు, గోరింక, సలిమల్లె, మంకెన, గులాబి, గుమ్మడి పూలు వాడతారు. తెచ్చిన పూలను పళ్ళెంలో గుండ్రంగా అంచువెంబడి గోడకట్టినట్లు పేరుస్తారు. బతుకమ్మ నిలువడానికి మధ్యలో ఆముదపు ఆకులు, గుమ్మడి, కాకర, బీర తీగ ఆకులు ముక్కలు చేసి నింపుకుంటూ, పూలను గోపురం లాగా నిలబెడతారు. మొట్టమొదటి బతుకమ్మను “ఎంగిలి పువ్వు బతుకమ్మ” అంటారు. ఆ తర్వాత వరుసగా మరో ఎనిమిది రోజులు బతుకమ్మను పేరుస్తారు. చివరి రోజు అష్టమినాడు పెద్దగా పేర్చే బతుకమ్మను “పెద్ద బతుకమ్మ” లేదా “చద్దుల బతుకమ్మ” అంటారు. బతుకమ్మ అంటే బతుకు నిచ్చే తల్లి అని అర్థం.

ప్రశ్నలు:

44. మీ పరిసరాలలో దొరికే పూల పేర్లను రాయండి.
జవాబు.
తంగేడు, బంతి, గునుగు, గులాబి, గన్నేరు, గుమ్మడి, కనకాంబరాలు.

45. పూలను ఎందులో పేరుస్తారు ?
జవాబు.
పూలను పళ్ళెంలో పేరుస్తారు.

46. మొట్టమొదటి బతుకమ్మను ఏమంటారు ?
జవాబు.
ఎంగిలి పువ్వు బతుకమ్మ అంటారు.

47. అష్టమి అనగా ఎన్నవరోజు ?
జవాబు.
ఎనిమిదవ రోజు.

48. “పెద్ద బతుకమ్మ” ను ఇంకేమని అంటారు ?
జవాబు.
చద్దుల బతుకమ్మ

VIII. క్రింది పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

రాజు చేతికత్తి రక్తంబు వర్షించు
సుకవి చేతి కలము సుధలు కురియు
అతడేల గలుగు యావత్ప్రపంచంబు
నీతడేల గలుగు నిహము పరము.

ప్రశ్నలు:

49. రాజు చేతికత్తి దేన్ని వర్షిస్తుంది ?
జవాబు.
రాజు చేతి కత్తి రక్తాన్ని వర్షిస్తుంది.

50. సుధలు కురిపించునది ఏది ?
జవాబు.
సుకవి చేతి కలము సుధలు కురిపిస్తుంది.

51. యావత్ ప్రపంచాన్ని పరిపాలించునది ఎవరు ?
జవాబు.
యావత్ ప్రపంచాన్ని పరిపాలించునది రాజు.

52. ఇహము, పరము ఏలగలిగేది ఎవరు ?
జవాబు.
ఇహము, పరము ఏలగలిగేది సుకవి.

53. ఈ పద్యానికి శీర్షిక సూచించండి.
జవాబు.
“రాజు -కవి” శీర్షిక

పాఠం ఉద్దేశం:

తెలంగాణ ప్రాంతంలో దాదాపు ప్రతి ఊరిలోను చెరువులున్నాయి. అవి ప్రజావసరాలకు, సంస్కృతీ సంప్రదాయాలకు నిలయాలు. పశుపక్షి మృగ కీటకాలకు ఆవాసాలు. వృత్తులకు ఉనికిపట్టు. అటువంటి చెరువులను మనం సంరక్షించుకొంటే అవి మనలను సంరక్షిస్తాయని తెల్పడము, తెలుగు భాషా సౌందర్యాన్ని పెంపొందించే జాతీయాలు, సామెతల గురించి తెలుపడం ఈ పాఠం ఉద్దేశం.

పాఠ్యభాగ వివరాలు:

ఈ పాఠం స్వగతం ప్రక్రియకు చెందినది. అంటే ఎవరికి వారే తమకు సంబంధించిన విషయాలను తమలో తాము అనుకోవడం, ఎదుటి వారికి తెలిసేటట్లుగా చెప్పుకోవడం స్వగతం. ఇది ఉత్తమ పురుష కథనంలో ఉంటుంది.

ప్రవేశిక:

నేను ఊరి సౌందర్యానికి తొలిమెట్టును! వ్యవసాయానికి ప్రధాన వనరును! బతుకమ్మలను సాగనంపే వేళ ఊరికి బతుకునిమ్మని నాలో చేర్చుకుంటాను! మళ్ళీ రా ! వినాయకా అని జనం నా చెంతకు వినాయకులను పంపిస్తారు. పిల్లలకు వేసవిలో నేనే ఆటవిడుపును. పశుపక్ష్యాదులకు నీటినిచ్చే కేంద్రాన్ని నేను! ఇంతకూ నేనెవరో చెప్పలేదుకదా! పల్లెటూరి కల్పవల్లిగా పేరొందిన చెరువును!! నా హృదయాంతరంగ భావాన్ని చెబుతా వినండి.

నేనివి చేయగలనా ?

• చెరువు గురించి మాట్లాడగలను. అవును / కాదు
• అపరిచితమైన పేరాను చదివి ప్రశ్నలు తయారుచేయగలను. అవును / కాదు
• చెరువుల అవసరాన్ని వివరిస్తూ రాయగలను. అవును / కాదు
• ‘చెరువు’ ను ప్రశంసిస్తూ కవిత/పాట రాయగలను. అవును / కాదు

Telangana SCERT 6th Class Telugu Guide Telangana 9th Lesson చీమలబారు Textbook Questions and Answers.

చీమలబారు TS 6th Class Telugu 9th Lesson Questions and Answers Telangana

బొమ్మను చూడండి – ఆలోచించండి – మాట్లాడండి

ప్రశ్న 1.
బొమ్మలో ఏమి జరుగుతున్నది ?
జవాబు.
ప్రయాణికులు ఒకరొకరుగా బస్సు ఎక్కుతున్నారు.

ప్రశ్న 2.
ప్రయాణికులు బస్సును ఎట్లా ఎక్కుతున్నారు?
జవాబు.
ప్రయాణికులు ఒక వరుసలో నిలబడి క్రమశిక్షణతో బస్సును ఎక్కుతున్నారు.

ప్రశ్న 3.
మన చుట్టూ నివసిస్తున్న ఏయే ప్రాణులు ఇట్లాంటి క్రమశిక్షణను కలిగి ఉంటాయి ?
జవాబు.
మన చుట్టూ నివసిస్తున్న చీమలు, తేనెటీగలు, పక్షులు ఇట్లాంటి క్రమశిక్షణను కలిగి ఉంటాయి.

ఆలోచించండి – చెప్పండి

ప్రశ్న 1.
చీమలు అనవసరంగా తిరగవు అనడంలో కవి ఉద్దేశం ఏమై ఉంటుంది ?
జవాబు.
చీమలు అనవసరంగా తిరగవు అనటంలో కవి మంచి ఉద్దేశాన్ని వివరించదలచుకున్నాడు. చీమలు పనీపాట లేకుండా, కాలం వృథా చేస్తూ తిరగవు. అవి ఆహారాన్ని కూడబెట్టుకోవటానికి నిరంతరం శ్రమిస్తుంటాయి. వాటిలో సంఘ జీవనం ఎక్కువ. వాటిని చూసి మనుషులు చాలా నేర్చుకోవాలి. చీమలు నిస్వార్థ జీవులు.

ప్రశ్న 2.
మనిషి కలసిమెలసి ఉండకపోవడానికి కారణాలు ఏమై ఉండవచ్చు?
జవాబు.
మనుషులు కలసిమెలసి ఉండకపోవటానికి కారణం స్వార్థం. చీమలు… నాయకుడు లేకపోయినా క్రమశిక్షణతో మసలుకుంటాయి. మనుషులు… నాయకుడున్నా ఆ క్రమశిక్షణను పాటించరు.

ప్రశ్న 3.
ఎవరో ఒక నేత లేకుండ ఇంత కట్టుదిట్టంగా మనుషులం నడవలేమని కవి ఎందుకన్నాడో ఆలోచించి చెప్పండి.
జవాబు.
మనుషులు కట్టుదిట్టంగా నడచుకోవాలంటే వాళ్ళను క్రమశిక్షణతో నడిపే నాయకుని అవసరం ఉంది. చీమలకు అది అవసరం లేదు. ప్రతి చీమ ఆ సమూహానికి క్రమశిక్షణగల నాయకునిగా వ్యవహరిస్తుంటుంది.

ప్రశ్న 4.
చీమలో విషయంలో ‘కడు’ దుర్గమమైన బ్రతుకుబాట మీది’ అని కవి ఎందుకన్నాడో చెప్పండి.
జవాబు.
చీమలు పొలాలన్నీ తిరిగి తిరిగి ధాన్యపు గింజలను సంపాదిస్తాయి. వాటి కోసం అవి ఎంతో కష్టపడతాయి. అటువంటి గుణాన్ని మానవులు నేర్చుకోవాలని కవి ఇలా అన్నాడు.

ప్రశ్న 5.
పొదుపు పాటిస్తే దారిద్ర్యం ఉండదని కవి అన్నాడు కదా! మనం ఏయే విషయాల్లో పొదుపు పాటించాలి ?
జవాబు.
నీటి విషయంలో, విద్యుత్తు విషయంలో, ధనం విషయంలో, కాలం విషయంలో పొదుపు పాటించాలి.

ప్రశ్న 6.
మనిషి బతకడానికి ఏయే విద్యలు నేర్చుకుంటున్నాడో ఆలోచించి చెప్పండి.
జవాబు.
మనిషి బతకటానికి ఎన్నో విద్యలు నేరుస్తాడు. కోటి విద్యలు కూటికొరకే కదా! వ్యవసాయం, చదువు, వృత్తివిద్యలు, శాస్త్ర సాంకేతిక విద్యలు, నైతిక విలువలతో కూడిన విద్యలెన్నింటినో నేర్చుకుంటాడు.

ఇవి చేయండి

I. విని, అర్థం చేసుకొని, ఆలోచించి మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
పాఠం చదివారు కదా! ఈ కవితను కవి ఎందుకు రాసి ఉండవచ్చు?
జవాబు.
పొట్లపల్లి రామారావు ఈ పాఠాన్ని మన కోసమే వ్రాశాడు. మన చుట్టూ ఉన్న ప్రాణులను చూసి క్రమశిక్షణ, నిరంతరంగా శ్రమించటం, కాలం విలువ తెలుసుకోవడం వంటి గుణాలకు నేర్చుకోవాలని తెలియజేయటానికి రాశాడు. చిన్న ప్రాణులైనా చీమలు ఎంత కష్టపడతాయో, ఎంత క్రమశిక్షణతో మెలగుతాయో తెలియజేయటానికి ఈ పాఠాన్ని రాశాడు.

ప్రశ్న 2.
చీమల క్రమశిక్షణను తెలుసుకున్నారు కదా! క్రమశిక్షణను పాటించే విషయంలో మనిషి తీరు ఎట్లా ఉంటున్నదో చెప్పండి
జవాబు.
క్రమశిక్షణను పాటించే విషయంలో మనిషి తీరు బాగాలేదు. ఒక పద్ధతి, కట్టుబాటు లేకుండా ఇష్టమొచ్చినట్లు జీవిస్తున్నాడు. సోమరితనంతో కష్టపడటం మానేస్తున్నాడు. కనీసం చిన్న జీవులైన చీమలను చూసైనా క్రమశిక్షణను నేర్వలేకపోతున్నాడు. క్రమశిక్షణ విషయంతో మనిషి ప్రక్కదారులు త్రొక్కుతున్నాడు.

II. ధారాళంగా చదవడం – అర్థం చేసుకొని, ప్రతిస్పందించడం

1. పాఠం చదివి చీమల గొప్పదనాన్ని తెలిపే ముఖ్యమైన పదాలను వెతికి రాయండి.
జవాబు.
బారుగట్టి, ఓరిమితో
ఇంగితజ్ఞులు, ఇంత ఘనులు
కట్టు దిట్టముగ, మీ పోకడ చిత్రము
ప్రాలుమాలి, ధాన్యము సమకూర్తురు
వివేకము, పొదవు
విద్దెటు నేర్చితిరి
యేటా నేర్చితిరో

2. కింది కవితను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఎగిరే పక్షుల్లో ఐక్యత ఉందోయ్
సాగే చీమల్లో ఐక్యత ఉందోయ్
కోకిల గానంలో మాధుర్యం ఉందోయ్
నెమలి నాట్యంలో ఆనందం ఉందోయ్
ప్రకృతిలో ఎక్కడ చూసిన
అందం, ఆనందం ఉందోయ్

(అ) పై కవిత ప్రకారం చీమల గొప్పతనం ఏమిటి ?
జవాబు.
ఐక్యత (ఐకమత్యం)

(ఆ) పక్షుల గొప్పదనం ఏమిటి ?
జవాబు.
ఐకమత్యంగా మసలుకోవటం.

(ఇ) కోకిల గానం ఎట్లా ఉంటుంది ?
జవాబు.
కోకిల గానం మాధుర్యంగా ఉంటుంది.

(ఈ) ప్రకృతిని ఎందుకు కాపాడాలి ?
జవాబు.
ప్రకృతిని అందం కోసం కాపాడాలి, జీవరాశుల మనుగడ కోసం కాపాడాలి.

(ఉ) ఈ కవితకు శీర్షికను పెట్టండి.
జవాబు.
‘ప్రకృతి – అందం’.

3. గేయం ఆధారంగా కింది వాక్యాల్లో ఒప్పును (✓) తో, తప్పును (X) తో గుర్తించండి.

అ. చీమలు చాలా సోమరులు. (X)
ఆ. చీమలకు క్రమశిక్షణ ఎక్కువ. (✓)
ఇ. పొదుపు చేయడం చీమల నుంచి నేర్చుకోవాలి. (✓)
ఈ. చీమలకు ముందుచూపు ఉండదు. (X)
ఉ. చీమల నేత చీమలన్నింటిని నడిపిస్తాడు. (X)

III. స్వీయ రచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

(అ) చీమలను చూసి మనం నేర్చుకోవాల్సిన విషయాలేవి ?
జవాబు.
చీమలనుండి మనం నేర్చుకోవాల్సిన మొదటి అంశం క్రమశిక్షణ. చీమలకు దారిచూపే నాయకుడు ఉండడు. అయినా అవి ఒకేదారిలో సాగిపోతాయి. చీమలకు సోమరితనం ఉండదు. అవి పొలాలన్నీ తిరిగి తిరిగి ధాన్యాన్ని సంపాదిస్తాయి. కష్టపడి పనిచేయటం వాటికి ఇష్టం. చీమలనుండి మనం నేర్చుకోవలసిన రెండవ అంశం సోమరితనాన్ని మాని కష్టపడి పనిచేయటం. ఇక మూడవ అంశం ఐకమత్యం. నాల్గవ అంశం పొదుపు. క్రమశిక్షణ, పొదుపు, భద్రత, కష్టపడే తత్వం మనుషులకుంటే దారిద్య్ర్యం అనేది ఉండదు.

(ఆ) “కోటివిద్యలు కూటికొరకే కదా!” ఈ వాక్యాన్ని విశ్లేషించి రాయండి.
జవాబు.
కోటివిద్యలు కూటికొరకే! ఎవరు ఏ విద్యను అభ్యసించినా అది ఆహారాన్ని సంపాదించుకోవటానికే. జీవులకు ఆహారమే కదా ముఖ్యం. దానికోసమే ఏ జీవి అయినా పగలు, రాత్రి పనిచేస్తుంటాయి. చీమలను చూడండి. అవి వేసవి కాలంలో ధాన్యం వచ్చే కాలంలో ఆహారాన్ని సంపాదించుకొని పొదుపు చేసుకొని వర్షాకాలంలో హాయిగా తింటుంటాయి. అలాగే మనుషులు కూడా రకరకాల విద్యలను ఆహారాన్ని సంపాదించుకోవడానికే నేర్చుకుంటున్నారు. కాబట్టి ఏ విద్య నేర్చినా అది కూటికొరకే అన్న విషయాన్ని మరువరాదు.

(ఇ) ఏ పనీ లేకుండా వృథాగా తిరగడం వల్ల కలిగే అనర్థాలు ఏమిటి ?
జవాబు.
ఏ పనీ లేకుండా వృథాగా తిరగటంవల్ల పలు అనర్థాలున్నాయి. క్రమశిక్షణ కొరవడుతుంది. సోమరితనం అబ్బుతుంది. నాయకత్వ లక్షణాలు సన్నగిల్లుతాయి (పోతాయి). బాధ్యత ఉండదు. నలుగురూ చులకనగా చూస్తారు. పొదుపుకు స్థానం ఉండదు. సమాజాభివృద్ధి కుంటుపడుతుంది. కూర్చుని తింటే కొండలైనా కరగిపోతాయి. ‘బుర్ర దెయ్యాలకు నివాసం’ అని సామెత. ఖాళీగా ఉండే మనిషికి చెడిపోయే ఆలోచనలు ఎక్కువ. దాని మూలంగా సంఘానికి చేటు.

(ఈ) పొట్లపల్లి రామారావు గురించి, ఆయన రచనా విధానం గురించి మీకు తెలిసిన విషయాలు రాయండి.
జవాబు.
పొట్లపల్లి రామారావు రచించిన చీమల బారు పాఠం ఆయన రాసిన ‘ఆత్మనివేదనం’ కవితా సంపుటి నుండి గ్రహించింది. ఆత్మ నివేదన, మెరుపులు, చుక్కలు మొదలైన కవితా సంపుటాలను, మహత్కాంక్ష, జీవితం అనే కవితా ఖండికలను, పగ నాటకాన్ని, జైలు కథల సంపుటిని రచించాడు. చీమల బారు గేయం ద్వారా, రామారావుగారు వాడుక భాషలో, సరళమైన శబ్దాలతో, సుందరమైన శైలితో రాస్తారని అర్థం అయింది. పెద్దగా చదువుకోని వారికి కూడా అర్థమయ్యే రీతిలో, నీతి బోధకంగా ఆయన రచనలు ఉంటాయని తెలుస్తుంది.

2. కింది ప్రశ్నలకు పది వాక్యాల్లో జవాబు రాయండి.

(అ) చీమలబారు కవితా సారాంశాన్ని సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు.
చీమలబారు గేయ కవితా ప్రక్రియకు చెందింది. రచయిత పొట్లపల్లి రామారావు. రామారావుగారు మనుషులు తమ చుట్టూ ఉన్న ప్రాణులను చూసి క్రమశిక్షణ, నిరంతరం శ్రమించే గుణాలను నేర్చుకోమని చెప్పటానికి ఈ గేయ కవితను రాశారు. చీమలు చక్కగా క్రమశిక్షణతో వరుసలు కట్టిపోతున్నాయి. వాటికి నాయకుడనువాడు లేడు. వాటికి ఎలా వెళ్ళాలో తెలుసు. వాటి తెలివితేటలు అబ్బురపరుస్తాయి. పంట పొలాలు లేకపోయినా ఆహారాన్ని సమృద్ధిగా సంపాదిస్తాయి.

బతుకు విలువ చీమలకు తెలిసినంతగా మానవులకు కూడా తెలీదు. పొదుపు వాటికి పుట్టుకతో వచ్చిన విద్య. అవి ఏం చదువుకున్నాయి. వాటి పొదుపు… మనుషులు నేర్చుకుంటే దారిద్ర్యం అనేది ఈ లోకంలో ఉండదు. కోటివిద్యలు కూటికోసమే కదా! మానవులు ఏవేవో నేర్చుకోవటానికి ఎక్కడికెక్కడికో పోతుంటారు. కాని కళ్ళముందు తిరిగే నిరంతర కష్టజీవులైన చీమలనుండి ఎంతో నేర్చుకోవాల్సి ఉందని తెలుసుకోరు. మనుషులంతా చీమలవలే క్రమశిక్షణతో, సోమరితనాన్ని వదలి బతుకు బాటలో నడవాలని ఈ గేయ కవిత సారాంశం.

(ఆ) చీమలు మానవాళికి ఇచ్చే సందేశం ఏమిటి ?
జవాబు.
చీమలు మానవాళికి మంచి సందేశాన్నిస్తున్నాయి. క్రమశిక్షణగా మెలగమని చెప్తున్నాయి. మేము ఏ విధంగా నాయకుడు లేకపోయినా నియమనిబంధనలతో మసలుకొంటున్నామో అలాగే మసలుకోమని వివరిస్తున్నాయి. ఎల్లవేళలా చీమలు శ్రమ చేస్తుంటాయి. అక్కడే వాటి ఆరోగ్య రహస్యం ఉంది. శ్రమ చేయకుండా సోమరిపోతుల్లా కూర్చోవద్దని, చక్కగా శ్రమైక జీవనం సాగించమని సందేశాలిస్తున్నాయి. చీమల నుండి నేర్చుకోతగినది ఇంకొకటి ఉంది. అదే ముందు జాగ్రత్త. వానా కాలంలో తిండికోసం వేసవి కాలంలోనే తిండి దాచుకుంటాయి చీమలు. మనుషులు కూడా అలా ముందు జాగ్రత్తతో ఉండాలని సందేశమిస్తున్నాయి.

జాగ్రత్తగా మసలుకోవటం నేర్చుకుంటే ప్రమాదాల నుండి బయటపడతారు. పొదుపును ఒక ఉద్యమంగా చేపట్టాలని, పొదుపును నేర్చుకుంటే దారిద్ర్యాన్ని దూరం చేయవచ్చని చీమలు సందేశమిస్తున్నాయి. క్రమశిక్షణ, పట్టుదల, ఐకమత్యం, నిరంతర శ్రమ, బద్ధకాన్ని వదలిపెట్టడం, పొదుపు, భద్రతలను పాటించడం వంటి వాటితో పురోగతిని సాధించమని చీమలు మనకు మంచి సందేశమిస్తున్నాయి.

IV. సృజనాత్మకత/ప్రశంస

1. చీమల బారు కవితలో చీమల ప్రత్యేకతలు తెలుసుకున్నారు కదా ! అట్లాగే మీరు గమనించిన పక్షుల్లోని ప్రత్యేకతలను కవిత/గేయ రూపంలో రాయండి.
జవాబు.

చిలకలం మేము చిలకలం
చిగురాకు వంటి మొలకలం
చక్కగా హాయిగా ఎగురుతాం
ఆకాశంలో విహరిస్తాం ॥చిలకలం||

తోటలు అంటే మా కిష్టం
తోటలకోసం కోటలు దాటుతాం
పేటలు కోటలు మాకెంతో దూరంకాదు
చిటికెలోన మేం పయనిస్తాం || చిలకలం||

పండ్లంటే మాకెంతో ఇష్టం
కష్టపడటం మాకింకా ఇష్టం
మేడలు మిద్దెలు చెట్లతొర్రలు
మాకు మేలైన ఆవాసాలు ||చిలకలం||

కిచకిచ గుసగుస శబ్దం చేస్తాం
రుసరుస రుసలంటే మాకయిష్టం
కష్టమైనా నష్టాన్నైనా
హాయిగా మేం భరిస్తాం ||చిలకలం||

ఎర్రని పచ్చని రంగులంటే మాకిష్టం
పండ్ల రంగులు ప్రకృతి రంగులు
పవిత్రతకు ప్రతీకలు
అందుకే ఆ రంగుల్లో మేం కలిసి పోతాం ||చిలకలం||

V. పదజాల వినియోగం

1. కింది వాక్యాలలో గీతగీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి.

(అ) ఈ సీమ సీతాఫలాలకు ప్రసిద్ధి.
జవాబు.
సీమ = ప్రాంతము

(ఆ) కృష్ణుని అల్లరి చేష్టలకు విసిగి గోపికలు కయ్యానికి దిగారు.
జవాబు.
కయ్యానికి = గొడవకు

(ఇ) ప్రార్థన సమయంలో విద్యార్థులు బారుకట్టి నిలబడ్డారు.
జవాబు.
బారుకట్టి = వరుసలు కట్టి

(ఈ) నల్లరేగడి మాన్యాలలో పంటలు బాగా పండుతాయి.
జవాబు.
మాన్యాలు = భూములు

(ఉ) ఓరిమి ఉంటే దేనినైనా సాధించగలం.
జవాబు. ఓరిమి = ఓర్పు

2. కింది పదాలనుపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.

(అ) ఘనులు = గొప్పవారు
సొంతవాక్యం : తెలంగాణ ఉద్యమంలో కోదండరాం వంటి ఘనులెందరో పాల్గొన్నారు.

(ఆ) పోకడ = నడత
సొంతవాక్యం : ప్రాణం పోకడ వివరం చెప్పలేము.

(ఇ) ఎగుమతి.
సొంతవాక్యం : ఖమ్మం మామిడి పండ్ల ఎగుమతికి ప్రసిద్ధి వహించింది.

(ఈ) వివేకం.
సొంతవాక్యం : వివేకంతో ప్రవర్తించటం బుద్ధిమంతుని లక్షణం.

(ఉ) కొల్లలు.
సొంతవాక్యం : అదిలాబాద్ జిల్లాలో అడవులు కోకొల్లలుగా ఉన్నాయి.

(ఊ) ఇంగితజ్ఞులు.
సొంతవాక్యం : ఇతరుల భావాలను అర్థం చేసుకోగలిగిన వారిని ఇంగితజ్ఞులు అంటారు.

3. కింది ప్రకృతి పదాలకు వికృతి పదాలను పట్టికలో వెతికి రాయండి.

చితుకు, మన్నం, చిత్తరువు, విధం, విద్దె, బరువు,
(అ) విద్య – విద్దె
(ఆ) చిత్రం – చిత్తరువు
(ఇ) మాన్యం – మన్నం

VI. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం

1. కింది వాక్యాలను చదవండి.

సమాసం
(అ) మాకు దేశభక్తి ఉన్నది.
(ఆ) సురేశ్ వేసుకున్నది తెల్లచొక్క
(ఇ) లక్ష్మీపతి దయ నాపై ఉన్నది.
(ఈ) ఏకలవ్యుడు గురుదక్షిణ ఇచ్చాడు.
(ఉ) పావని అంగడికి పోయి కూరగాయలు తెచ్చింది.
(ఊ) మాధవునికి పది ఎకరాల పొలం ఉన్నది.

పై వాక్యాల్లో గీతగీసిన పదాల అర్థాలను గమనించండి.

దేశభక్తి – దేశమునందు భక్తి
తెల్లచొక్క – తెల్లనైన చొక్క
లక్ష్మీపతి – లక్ష్మీయొక్క పతి
గురుదక్షిణ – గురువుకొరకు దక్షిణ
కూరగాయలు – కూర మరియు కాయ
పది ఎకరాలు – పది సంఖ్యగల ఎకరాలు

పై పదాల్లో వేరువేరు అర్ధాలు గల రెండు పదాలు కలిసి ఒకే పదంగా ఏర్పడ్డాయి కదా! ఈ విధంగా అర్థవంతమైన రెండు పదాలు కలిసి కొత్తదనంగా ఏర్పడటాన్నే సమాసం అంటారు. సమాసంలో మొదటి పదాన్ని ‘పూర్వపదం’ అని, రెండవ పదాన్ని ‘ఉత్తరపదం’ అనీ అంటారు. సమాసంలో ఉండే పదాల, అర్థాల ప్రాధాన్యతను బట్టి సమాసాలకు లక్షణాలు (పేర్లు) ఏర్పడ్డాయి. ఇప్పుడు మనం ఒక సమాసం గురించి తెలుసుకుందాం.

ద్వంద్వ సమాసం

కింది వాక్యాన్ని పరిశీలించండి.

“గురుశిష్యుల బంధం చాలా గొప్పది”.

ఈ వాక్యంలో గురుశిష్యులు అనే మాటలో రెండు పదాలను సులభంగా గుర్తించవచ్చు. అవి గురువు, శిష్యుడు అని. ఇట్లా వివరించి చెప్పడాన్ని విగ్రహవాక్యం అంటారు. ఇందులో గురువు, శిష్యుడు ఇద్దరూ ముఖ్యులే. ఇట్లా రెండు కాని అంతకంటే ఎక్కువగాని సమప్రాధాన్యం గల పదాలు కలిసి ఒకేమాటగా ఏర్పడే సమాసాన్ని ద్వంద్వ సమాసం అంటారు.

1. కింది పేరాను చదివి అందులోని ద్వంద్వ సమాస పదాలను గుర్తించి రాయండి.

ఒక ఊరిలో ఇద్దరు అన్నదమ్ములు ఉండేవారు. వారు ఇతరులకు సహాయం చేసే గుణం కలవారు. ఇతరుల కష్టసుఖాలు తెలిసినవారు. ఎవరు వచ్చి అడిగినా, వారి కలిమిలేములను గురించి ఆలోచించకుండా తమకున్నంతలో దానం చేసేవారు. ఇట్లా జీవిస్తూ అందరి ప్రేమాభిమానాలు చూరగొన్నారు.
జవాబు.
ద్వంద్వ సమాస పదాలు : అన్నయు తమ్ముడును, కష్టమును సుఖమును, కలిమియు లేమియు, ప్రేమయు అభిమానమును.

ప్రాజెక్టు పని:

మీ పరిసరాలలోని జంతువులను, పక్షులను, కీటకాలను, గమనించి వాటి ప్రత్యేకతలను పట్టిక రూపంలో రాయండి.

1. ప్రాజెక్టు శీర్షిక : పరిసరాలలోని జంతువులను, పక్షులను కీటకాలను గమనించి వాటి ప్రత్యేకతలను పట్టికరూపంలో రాయడం.

2. సమాచార సేకరణ : (అ) సమాచారం సేకరించిన తేది : Xxx
(ఆ) సమాచార వనరు : పరిసరాలు

3. సేకరించిన విధానం : మా పరిసరాలలోని పక్షులు, జంతువులను పరిశీలించి సమాచారం సేకరించాను.

4. నివేదిక
ఉదా :

5. ముగింపు : ప్రకృతిలోని ప్రతి ప్రాణికి ఏదో ఒక ప్రత్యేకత ఉంటుందని తెలుసుకున్నాను. అన్ని జీవులలో ఉత్తమం అనుకునే మానవుడు, ప్రకృతిలోని చిన్న చిన్న జీవుల నుండి కూడా నేర్చుకోవలసింది. చాలా ఉందని అర్థం చేసుకున్నాను. భూతదయ కలిగి ఉండాలని తెలుసుకున్నాను.

TS 6th Class Telugu 9th Lesson Important Questions చీమలబారు

పర్యాయపదాలు

• సమూహము = సంఘము, గుంపు
• కోటి = సమూహము, బృందము
• కళ్ళు = నయనములు, నేత్రములు
• పెండ్లి = పరిణయము, వివాహము
• బాట = దారి, మార్గము
• దాస్యము = ఊడిగము, సేవ, బానిసత్వము

నానార్థాలు

• అంతరిక్షము = ఆకాశము, అభ్రము
• ఆకు = పత్రము, చెవికమ్మె
• ఆశ = కోరిక, దిక్కు
• ఈశ్వరుడు = శివుడు, ప్రభువు
• ఉల్లసిల్లు = ప్రకాశించు, సంతోషించు
• ఊరు = పెరుగు (ట) ద్రవించు, గ్రామం

ప్రకృతులు – వికృతులు

• అటవి – అడవి
• చిత్రము – చిత్తరువు
• విద్య – విద్దె
• కార్యము – కర్జము
• కులము – కొలము
• గుణము – గొనము
• త్యాగము – చాగము
• రాత్రి – రేతిరి రాతిరి
• సంతోషము – సంతసము
• స్వామి – సామి
• మనుష్యుడు – మనిసి

పదాలు – విడదీసిన రూపాలు:

1. మీరెక్కడికి = మీరు + ఎక్కడికి
2. మీరేగెదరు = మీరు + ఏగెదరు
3. సమూహమెక్కడికి = సమూహము + ఎక్కడికి
4. వారుండిరి = వారు + ఉండిరి
5. రామయ్య = రామ + అయ్య
6. చింతాకు = చింత + ఆకు
7. కళ్ళముకొక = కళ్ళముకు + ఒక
8. గింజయైన = గింజ + ఐన
9. దుర్గమమైన = దుర్గమము + ఐన
10. మనిషికున్న = మనిషికి + ఉన్న
11. కోటివిద్యలైన = కోటివిద్యలు + ఐన
12. ఏమేమొ = ఏమి + ఏమొ

సంధులు

1. తెలివితేటలు = తెలివియును తేటలును – ద్వంద్వ సమాసము
2. తల్లిదండ్రులు = తల్లియును తండ్రియును – ద్వంద్వ సమాసము

I. అరాలు

1. మా ఊరిలో ఏరు ఉంది.
(A) పెద్ద వాగు
(B) చెరువు
(C) సముద్రము
(D) నీటిగుంట
జవాబు.
(A) పెద్ద వాగు

2. చీమలకు ఓరిమి ఎక్కువ.
(A) వేగము
(B) బద్దకము
(C) ఆకలి
(D) ఓపిక
జవాబు.
(D) ఓపిక

3. కయ్యానికైనా వియ్యానికైనా సమ ఉజ్జీ అవసరం.
(A) గొడవకు
(B) సర్దుబాటకు
(C) ప్రశాంతతకు
(D) శాంతానికి
జవాబు.
(A) గొడవకు

4. చీమలు గ్రాసం కోసం నిరంతరం కృషి చేస్తాయి.
(A) గింజలు
(B) నీరు
(C) ఆహారము
(D) చెత్త
జవాబు.
(C) ఆహారము

c

5. మిన్ను విరిగి మీద పడినా విజ్ఞులు చలించరు.
(A) భూమి
(B) నేల
(C) మన్ను
(D) ఆకాశము
జవాబు.
(D) ఆకాశము

II. పర్యాయపదాలు

6. ‘అంధకారము’నకు పర్యాయపదాలు రాయండి.
(A) చీకటి, తమస్సు
(B) వెలుతురు, రాత్రి
(C) నీడ, వెలుతురు
(D) నేల, చీకటి
జవాబు.
(A) చీకటి, తమస్సు

7. నింగికి గల పర్యాయపదాలు.
(A) నీరు, నిప్పు
(B) గాలి, నీరు
(C) భూమి, ఆకాశము
(D) మిన్ను, ఆకాశము
జవాబు.
(D) మిన్ను, ఆకాశము

8. ‘నైపుణ్యము’ నకు పర్యాయపదాలు.
(A) కోపము, దుఃఖము
(B) సహనము, ఓర్పు
(C) నేర్పు, పనితనం
(D) ఓర్పు, సహనం
జవాబు.
(C) నేర్పు, పనితనం

9. ‘పెండ్లి’ పర్యాయపదాలను రాయండి.
(A) వివాహము, పరిణయము
(B) కొట్టటం, తిట్టటం
(C) పెండిలి, పేరంటం
(D) పండుగ, జాతర
జవాబు.
(A) వివాహము, పరిణయము

10. ‘మార్గము’ కు పర్యాయపదాలు రాయండి.
(A) బజారు, దారి
(B) త్రోవ, దారి
(C) రోడ్డు, బాట
(D) బాట, బజారు
జవాబు.
(B) త్రోవ, దారి

III. నానార్థాలు

11. దిక్కుకు నానార్థాలు.
(A) ఆశ, కోరిక
(B) అత్యాస, దిశ
(C) నిరాశ, ఆశ
(D) నిస్పృహ, ఆశ
జవాబు.
(A) ఆశ, కోరిక

12. ‘ధర’కు నానార్థాలు.
(A) ధర, ఖర్చు
(B) ధార, జల
(C) దరిద్రం, దారి
(D) భూమి, వెల
జవాబు.
(D) భూమి, వెల

13. స్వభావము, అల్లెత్రాడు అని నానార్థాలు ఇచ్చే పదం.
(A) బాణము
(B) ధనస్సు
(C) గుణము
(D) విల్లు
జవాబు.
(C) గుణము

IV. ప్రకృతి – వికృతులు
14. ‘సాయము’నకు ప్రకృతి పదం.
(A) సాయ్యము
(B) సంబంధం
(C) సామరస్యం
(D) సహాయం
జవాబు.

15. కార్యమునకు వికృతి పదం.
(A) అర్థము
(B) కర్ణము
(C) పని
(D) కార్యాంతరము
జవాబు.
(D) కార్యాంతరము

16. చిత్రము నకు వికృతి పదం.
(A) చిత్తరువు
(B) బొమ్మ
(C) స్నేహము
(D) భావన
జవాబు.
(A) చిత్తరువు

V. వ్యాకరణం:

17. ఏమి + అంటివి – కలిపి రాస్తే
(A) ఏమి అంటివి
(B) ఏమంటివి
(C) ఏమని అంటివి
(D) ఏమనకుంటివి
జవాబు.
(B) ఏమంటివి

18. మనిషికి + ఉన్న – కలిపి రాస్తే
(A) మనిషికున్న
(B) మనిషికన్న
(C) మనిషన్న
(D) మనిషికెన్న
జవాబు.
(A) మనిషికున్న

19. మీరెక్కడికి – విడదీస్తే
(A) మీరు + ఎక్కడికి
(B) మీరా + ఎక్కడికి
(C) మీరు + అక్కడికి
(D) మీరు + ఇక్కడికి
జవాబు.
(A) మీరు + ఎక్కడికి

20. సమూహమేది – విడదీస్తే ఏర్పడే రూపం
(A) సమూహము + మేది
(B) సమూహము + ఆది
(C) సమూహము + ఏది
(D) సమూహమా + ఇది
జవాబు.
(C) సమూహము + ఏది

21. ‘పనిపాటలు’ సమాసానికి విగ్రహ వాక్యం
(A) పనియొక్క పాటలు
(B) పనుల్లో పాటలు
(C) పని వలన పాటలు
(D) పని మరియు పాట
జవాబు.
(D) పని మరియు పాట

22. కోటి సంఖ్య గల విద్యలు – సమాసంగా మారిస్తే
(A) కోటి సంఖ్యల విద్యలు
(B) కోట్ల కొలది విద్యలు
(C) కోటి విద్యలు
(D) కోటి యొక్క విద్యలు
జవాబు.
(C) కోటి విద్యలు

23. ‘చీమల యొక్క బారు’ విగ్రహవాక్యం సమాసం చేస్తే
(A) చీమబారు
(B) చీమలబారు
(C) చీమల సమూహం బారు
(D) చీమల సాంబారు
జవాబు.
(B) చీమలబారు

VI. క్రింది పద్యమును చదివి బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలకు జవాబులు గుర్తించండి.

తల్లిదండ్రుల మీద దయలేని పుత్రుండు
పుట్టనేమి వాడు గిట్టనేమి
పుట్టలోన చెదలు పుట్టదా ? గిట్టదా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

ప్రశ్నలు :

24. ఎవరి మీద దయగలిగి వుండాలి ?
(A) అక్కా చెల్లెళ్లు
(B) తల్లిదండ్రులు
(C) గురువులు
(D) అన్నదమ్ములు
జవాబు.
(B) తల్లిదండ్రులు

25. చెదలు ఎక్కడ పుట్టి గిట్టుతుంది ?
(A) గుట్ట
(B) తట్ట
(C) పుట్ట
(D) చెట్టు
జవాబు.
(C) పుట్ట

26. కవి దయలేని పుత్రుని దేనితో పోల్చాడు ?
(A) గిత్తలు
(B) జంతువులు
(C) పశువులు
(D) చెదలు
జవాబు.
(D) చెదలు

27. ఈ పద్యాన్ని రాసిన కవి పేరు ఏమిటి ?
(A) ధూర్జటి
(B) వేమన
(C) బద్దెన
(D) రామదాసు
జవాబు.
(B) వేమన

28. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏమిటి ?
(A) వేమన
(B) సుమతి
(C) భాస్కరా
(D) విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
జవాబు.
(D) విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

VII. క్రింది పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

గురువు లేక విద్య గురుతుగా దొరకదు
నృపతి లేక భూమి నియతిగాదు
గురువు విద్య లేక గొప్ప పండితుడౌనే
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

29. విద్య బాగా రావాలంటే ఎవరు ఉండాలి ?
జవాబు.
విద్య బాగా రావాలంటే గురువు ఉండాలి.

30. ఎవరు లేకుంటే ప్రజలకు క్రమశిక్షణ ఉండదు ?
జవాబు.
రాజు లేకుంటే ప్రజలకు క్రమశిక్షణ ఉండదు.

31. ‘నృపతి’ అంటే అర్థం ఏమిటి ?
జవాబు.
నృపతి అంటే రాజు అని అర్థం

32. ఈ పద్యాన్ని రచించిన కవి ఎవరు ?
జవాబు.
ఈ పద్యాన్ని రాసిన కవి వేమన

33. గొప్ప పండితుడు కావాలంటే ఏమి చేయాలి ?
జవాబు.
గొప్ప పండితుడు కావాలంటే గురువు వద్ద విద్య అభ్యసించాలి.

VIII. క్రింది పేరాను చదివి ఐదు ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

పొదుపు మానవ జీవితానికి అత్యవసరం. పొదుపులేని మానవుడు దారం తెగిన గాలిపటం వంటివాడు. పొదుపు చేయకుండా అడ్డుపడే వాటిల్లో అతిముఖ్యమైనవి కోరికలు. కోరికలు మానవుని మానసికంగా బలహీనుణ్ణి చేస్తాయి. పొదుపు అనేక విషయాలలో పాటించవచ్చు. ధనం, జలం, భాషణం. మొదలగు వానిలో పొదుపు పాటించడం ద్వారా దేశాభివృద్ధిని సాధించగలం. పొదుపును నిర్లక్ష్యం చేస్తే అప్పులు చేయక తప్పదు. అప్పు చేయటం వలన మనం వ్యక్తిత్వాన్నే కోల్పోతాం.

1. పొదుపు లేని మానవుడు ఎటువంటివాడు ?
2. మానవ జీవితానికి అత్యవసరం ఏది ?
3. అప్పు చేయటం వల్ల మనం ఏం కోల్పోతాం ?
4. పొదుపు పాటించాల్సిన ముఖ్య విషయాలేవి ?
5. పొదుపు చేయకుండా అడ్డు పడేవి ఏవి ?

ఓ చిన్న చీమలారా
ఏ సీమకు మీరేగెద
రీతీరున బారుగట్టి ?
ఎక్కడికి, ఎక్కడికి ?
ఈ సమూహమెక్కడికి ?
కయ్యానిక, వియ్యానిక
అయ్యారే! మీరేగుట ?

అర్థాలు :

సీమ = గ్రామము/ప్రాంతము
ఏగెదరు = వెళ్ళెదరు
ఈ తీరున = ఈ విధంగా
బారుగట్టి = వరుసలుగట్టి
సమూహము = గుంపు
కయ్యానిక = తగాదాకా
వియ్యానిక = సంబంధం కలుపు కోవటానికా (పెండ్లికి)
అయ్యా రే! = ఎంత ఆశ్చర్యము

భావం : ఓహో! చిన్న చీమల్లారా! ఇంత చక్కగా వరుసకట్టి మీరు ఎక్కడికి పోతున్నారు ? కొట్లాటకి పోతున్నారా ? లేక పెండ్లికి పోతున్నారా ?

ఒకరి వెనుక ఒకరు మిగుల
ఓరిమితో పోయెదరు
ఎవరోయి మిము నడిపెడి
ఇంగితజ్ఞు లింతఘనులు

అర్థాలు :

మిగుల = మిక్కిలి
ఓరిమి = సహనముతో
ఇంగితజ్ఞులు = తెలివిగలవారు
ఘనులు = గొప్పవారు

భావం: ఒకరి వెంట ఒకరు వరుసగా చాలా ఓపికతో పోతున్నారు. ఇంత వరుసగా మిమ్మల్ని నడిపే తెలివిగల గొప్పవారు ఎవరో ?

యెవరో ఒక నేతలేక
ఇంత కట్టు దిట్టముగా
మనుషులమే నడువలేము
మరి మీ పోకడ చిత్రము

అర్థాలు :

నేత = నాయకుడు
పోకడ = పద్ధతి
చిత్రము = ఆశ్చర్యము

భావం : ఎవరో ఒక నాయకుడు లేకపోతే మనుషులమైన మేమే ఇంత సమర్థంగా నడువలేము. అట్లాంటిది మీరు ఇంత చక్కగ, క్రమశిక్షణతో నడుచుకుంటూ పోయే విధానం చాలా చిత్రంగా ఉన్నది. (కవి ఇందులో చీమల నడతను అద్భుతంగా వర్ణించాడు)

పనిపాటలు లేక మీరు
ప్రాలుమాలి తిరగరహో !
యెక్కడికి ఈ ధాన్యము ?
యెవరిళ్ళకు ఈ యెగుమతి ?

అర్థాలు:

ప్రాలుమాలి = అనవసరంగా

భావం : పనీ పాటలు లేకుండా సోమరితనంతో మీరెప్పుడూ తిరుగరు. ఈ ధాన్యమంతా ఎక్కడికి తీసుకొని పోతున్నారు ? ఎవరిండ్లకు ఎగుమతి చేస్తున్నారు ?

మడిమాన్యము లేదు మీకు
మరి ధాన్యము సమకూర్తురు
కళ్ళముకొక గింజయైన
కావే కొల్లలు కొల్లలు.

అర్థాలు :

మడిమాన్యాలు = పంట చేలు
సమకూర్తురు = సంపాదిస్తారు
కళ్ళము = ధాన్యపు రాశి
కొల్లలు = ఎక్కువ

భావం : పంటలు పండించే భూములా మీకు లేవు. ఐనా మీరు ధాన్యం సమకూరుస్తారు. కళ్ళానికి ఒక గింజ ఏరుకున్నా అవే మీకు అనేక గింజలవుతాయి.

ఏయే పొలములు తిరిగి
ఈ ధాన్యము గూర్చితిరి
యెవడు చూపి కడుదుర్గమ
మైన బ్రతుకు బాట మీకు ?

అర్థాలు :

పొలములు = చేలు
కూర్చితిరి = ప్రోగు చేశారు
కడు = మిక్కిలి
దుర్గమము = కష్టమైన
బతుకు బాట = జీవన మార్గము

భావం : పొలాలన్నీ తిరిగి తిరిగి మీరు ఈ ధాన్యపు గింజలు సంపాదిస్తారు. ఇట్లాంటి కష్టమైన బతుకుబాట మీకు ఎవరు నేర్పారు. (చీమలు ధాన్యాన్ని పొదుపు చేసి భద్రపరుస్తాయి. ఇటువంటి గుణాన్ని మానవులూ నేర్చుకోవాలని కవి భావన)

ఈ వివేక మీ పొదవు
యెటనేర్చితిరో కాని
ఈ శిక్షణ మనిషికున్న
ఇక లేములు యెక్కడివి ?

అర్థాలు:

వివేకము = తెలివితేటలు
పొదువు = పొదుపు
ఎట = ఎక్కడ
నేర్చితిరో = నేర్చుకున్నారో
శిక్షణ = నేర్పరితనం
లేములు = కష్టాలు
భావం : ఈ తెలివితేటలు, ఈ పొదుపు మీకు ఎవరు నేర్పారోగాని ఇట్లాంటి క్రమశిక్షణ మనిషికి గనుక ఉంటే దారిద్య్రం అసలే ఉండదుకదా!

యెవరివద్ద చదవకనె
ఈ విద్దెటు నేర్చితిరి
కోటివిద్యలైన తుదకు
కూటికె కద మాకైనను.

అర్థాలు :

విద్దె = విద్య
తుదకు = చివరికి
కూటికి = తిండికి

భావం : ఎక్కడా చదవకుండానే ఈ విద్య మీరెట్లా నేర్చారు? మేమెన్ని చదువులు చదివినా ఆ చదువులన్నీ ఈ కూటి కోసమే కదా!

యేమేమొ నేర్వదలచి
యెటకెటకో పోయెదము
కండ్లముందు యెపుడు తిరుగు
ఘనుల కానలేము గదా!

అర్థాలు :

ఎటకెటకో = ఎక్కడికెక్కడికో
యేమేమొ నేర్వదలచి = ఎన్నో విషయాలు నేర్చుకోవాలని
యెపుడు = ఎప్పుడు
ఘనులు = గొప్పవారిని
కానలేము = చూడలేము

భావం : ఏమేమో నేర్చుకోవడానికి ఎక్కడెక్కడికో పోతాము. కాని కండ్లముందు తిరిగే మీవంటి గొప్పవారిని చూసి నేర్చుకోం కదా! (అంటే మనం చీమలని తేలిగ్గా తీసుకుంటాం. కాని చీమలనుంచి మనం నేర్చుకునేది చాలా ఉందని కవి భావన.)

పాఠం ఉద్దేశం:

మన చుట్టూ ఉన్న ప్రాణులను చూసి క్రమశిక్షణ, నిరంతరం శ్రమించడం వంటి గుణాలను నేర్చుకోవాలని తెలియజేయడమే

పాఠ్యభాగ వివరాలు:

ఈ పాఠ్యభాగం ‘గేయ కవిత’ అనే సాహిత్య ప్రక్రియకు చెందినది. గానం చేయడానికి అనుకూలంగా ఉండే కవితను గేయ కవిత అంటారు. ఈ పాఠం పొట్లపల్లి రామారావు రచించిన ‘ఆత్మవేదన’ కవితాసంపుటి లోనిది.

కవి పరిచయం:

కవి : పొట్లపల్లి రామారావు
కాలం : 1917-2001
జన్మస్థలం : వరంగల్ అర్బన్ జిల్లా ధర్మసాగరం మండలం తాటికాయల గ్రామంలో జన్మించాడు.
రచనలు : ఆత్మవేదన, మెరుపులు, చుక్కలు మొదలైన కవితా సంపుటాలు, మహత్కాంక్ష, జీవితం (ఖండికలు), పగ మున్నగు రచనలు చేశాడు.
విశేషాలు : ఈయన రచన వాడుక భాషలో, సరళమైన శబ్దాలతో, సుందరమైన శైలితో సాగింది.

ప్రవేశిక:

సృష్టిలోని ప్రాణులు విలక్షణమైన నైపుణ్యాలను కలిగి ఉంటాయి. కొన్ని వేగంగా పరుగెత్తుతాయి. కొన్ని ఆకాశంలో ఎగురుతాయి. కొన్ని పాడుతాయి. కొన్ని నాట్యం చేస్తాయి. కొన్ని నివాసాలు ఏర్పరచుకోవడంలో, ఆహారం సేకరించుకోవడంలో ప్రత్యేకతలను కనబరుస్తాయి. ఏ ప్రాణి కూడ సోమరితనంతో ఉండదు. నిశితంగా పరిశీలిస్తే మనిషి వాటినుండి నేర్చుకోవలసిన అంశాలు ఎన్నో కనిపిస్తాయి. చిన్న ప్రాణులైనా చీమలు ఎంత కష్టపడుతాయో, ఎంత క్రమశిక్షణతో మెలగుతాయో తెలుసుకోవడానికి ఈ పాఠం చదవండి.

నేనివి చేయగలనా ?

• చీమలబారు కవిత రాయడంలో కవి ఉద్దేశం చెప్పగలను. అవును / కాదు
• వచనకవితను చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయగలను. అవును/ కాదు
• కవితా సారాంశాన్ని సొంతమాటల్లో రాయగలను. అవును/ కాదు
• పాఠం ఆధారం చేసుకొని గేయాన్ని రాయగలను. అవును/ కాదు