Class 10

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 6th Lesson భాగ్యోదయం will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 6th Lesson భాగ్యోదయం

బహుళైచ్చిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART – B

1. సొంత వాక్యాలు

ప్రశ్న 1.
నిరంతర శ్రద్ధ : ………………………..
జవాబు:
విద్యార్థులు చదువు పట్ల నిరంతరశ్రద్ధ కనబరచాలి.

ప్రశ్న 2.
చైతన్యం : ………………………
జవాబు:
జాతీయోద్యమంలో గాంధీ ఉపన్యాసాల వల్ల ప్రజల్లో చైతన్యం కలిగింది.

2. అర్థాలు

ప్రశ్న 1.
దిక్కులేనివారికి తోడుగా దేవుడుంటాడు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆసరా
B) వికాసం
C) తెలివి
D) సొంతం
జవాబు:
A) ఆసరా

ప్రశ్న 2.
తల్లిదండ్రులు మన ఉన్నతిని కోరుకుంటారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆసరా
B) సొంతం
C) కన్నా
D) ప్రగతి
జవాబు:
D) ప్రగతి

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ వికాసానికి ఎందరో కృషి చేసారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) స్వతంత్రత
B) అభివృద్ధి
C) వికసనము
D) కనకం
జవాబు:
C) వికసనము

ప్రశ్న 4.
ప్రజలకు రాజ్యాంగం అవగతమయింది – గీత గీసిన దానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) అర్థం కావటం
B) అర్థం కాకపోవటం
C) వ్యర్థంగా పోవటం
D) అవినీతిగా ఉండటం
జవాబు:
A) అర్థం కావటం

ప్రశ్న 5.
నైతికమద్దతు – అనగా అర్థం
A) అన్యాయమైన తోడ్పాటు
B) న్యాయమైన తోడ్పాటు
C) చిత్తశుద్ధి
D) ఉదాసీనత
జవాబు:
B) న్యాయమైన తోడ్పాటు

ప్రశ్న 6.
విద్యార్థులు ఉన్నతి పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) అభివృద్ధి
B) అత్యంత
C) అంకితభావం
D) అవస్థ
జవాబు:
A) అభివృద్ధి

ప్రశ్న 7.
చైతన్యం అనగా అర్థం
A) ప్రయత్నం
B) కానరానిది
C) కదలిక
D) వికాసం
జవాబు:
C) కదలిక

ప్రశ్న 8.
సంప్రదింపులు అన్న అర్థాన్నిచ్చే పదం
A) సమ్మతితో ఆలోచనలు
B) చర్చలు
C) వాదనలు
D) గొడవలు
జవాబు:
B) చర్చలు

ప్రశ్న 9.
“సంఘంలోని దురాచారం పోగొట్టువారు” అనే అర్థం వచ్చే పదం
A) సంస్కర్తలు
B) సంఘ జీవులు
C) సంఘ దురాచారం
D) సంఘ చర్య
జవాబు:
A) సంస్కర్తలు

ప్రశ్న 10.
కొంతమంది అచిరకాలంలోనే మంచి పేరు సంపా దిస్తారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) కొంచెం చిరకాలం
B) పొడవైన సమయం
C) కొద్దికాలం
D) కొంచెం పెద్దకాలం
జవాబు:
C) కొద్దికాలం

ప్రశ్న 11.
శివునికి అర్చించుటకు తెచ్చిన పూలు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) భక్తితో ఇవ్వటం
B) ఇవ్వవలసి ఇవ్వటం
C) ఆర్పి వేయడం
D) ఇచ్చుట
జవాబు:
A) భక్తితో ఇవ్వటం

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
“చిత్తము శివుడి మీద భక్తి చెప్పుల మీద” అనేది ఒక సామెత. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉక్తి, పలుకు
B) యుద్ధం, రణం
C) ఆపద, ఆసక్తి
D) మనస్సు, హృదయం
జవాబు:
D) మనస్సు, హృదయం

ప్రశ్న 2.
సమాజాభివృద్ధికి కులం ఒక పెద్ద సమస్యగా మారింది. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉక్తి, ఇడ
B) వంశము, వంగడం
C) నీళ్ళు, గాలి
D) ఉనికి, స్పష్టత
జవాబు:
B) వంశము, వంగడం

ప్రశ్న 3.
సంస్కరణకి పర్యాయపదాలు.
A) చెడగొట్టడం, ఆధారం
B) జాతి, అనాథ
C) కొలువు, గోష్టి
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం
జవాబు:
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం

ప్రశ్న 4.
చరిత్ర – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) ప్రవర్తన, నడత
B) పూర్వచరిత్ర, రామాయణము
C) పోకడ, పద్ధతి
D) కథ, చరిత్ర
జవాబు:
D) కథ, చరిత్ర

ప్రశ్న 5.
అన్వయము వంశం – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం.
A) కులము
B) జాతకము
C) వర్గము
D) జాతి
జవాబు:
A) కులము

ప్రశ్న 6.
మా కుటుంబము చాలా పెద్దది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) ఇల్లు, వాకిలి
B) వంశము, కుటుంబము
C) కాపురము, సంసారము
D) వంశము, వంగడము
జవాబు:
D) వంశము, వంగడము

ప్రశ్న 7.
అందరి సహకారం ఉంటే స్వచ్ఛ భారత్ సాధించగలం గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) సహకారం, మామిడి
B) సహాయము, తోడ్పాటు
C) తోడ్పాటు, తోడివారు
D) మామిడి, తోడ్పాటు
జవాబు:
B) సహాయము, తోడ్పాటు

ప్రశ్న 8.
ప్రసంగము, ముచ్చటింపు – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం.
A) వాగ్దానం
B) ఉపన్యాసం
C) వాదులాట
D) మాటా-మాట
జవాబు:
B) ఉపన్యాసం

ప్రశ్న 9.
ప్రజలు విద్యతో చైతన్యం కలిగి ఉంటారు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అభిజ్ఞానము, శాకుంతలం
B) అభిజ్ఞానము, తెలివి
C) శాస్త్రము, కీర్తి
D) తెలివి, ఎక్కువ తెలివి
జవాబు:
B) అభిజ్ఞానము, తెలివి

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
‘పరాశర మహర్షి కుమారుడు’ దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) పారాశర్యుడు
B) భాష
C) వేదవ్యాసుడు
D) రావణుడు
జవాబు:
A) పారాశర్యుడు

ప్రశ్న 2.
వేదవ్యాసుడు వ్యుత్పత్తి పదం
A) వేదములను విభాగం చేసి లోకవ్యాప్తి చేసిన ముని
B) వేదాలను చదివినవాడు
C) వేదాలు, పురాణాలు విభజన చేయనివాడు
D) వేదములను వ్రాయని ముని
జవాబు:
A) వేదములను విభాగం చేసి లోకవ్యాప్తి చేసిన ముని

ప్రశ్న 3.
“దీని చేత జ్ఞాన యుక్తులగుదురు” అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) జ్ఞానం
B) చిత్తము
C) బుద్ధి
D) తెలివి
జవాబు:
A) జ్ఞానం

ప్రశ్న 4.
“బాగుగా ఒప్పునది” అను వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) ఒప్పు
B) కప్పు
C) సభ
D) సభికులు
జవాబు:
A) ఒప్పు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
నీతి, న్యాయాలు ప్రజలందరూ పాటించాలి – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉపాయం, రీతి
B) యుద్ధం, రణం
C) ఉక్తి, పలుకు
D) నీళ్ళు, గాలి
జవాబు:
A) ఉపాయం, రీతి

ప్రశ్న 2.
మనిషి వ్యసనమున పడరాదు. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.)
A) వంశం, జాతి
B) ఉనికి, స్పష్టత
C) ఆపద, ఆసక్తి
D) ప్రాణం, గాలి
జవాబు:
C) ఆపద, ఆసక్తి

ప్రశ్న 3.
జాతి అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) సంతానం, పుట్టుక
B) వెనుక, ఆధారం
C) తోడు, అధికారం
D) కొలువు, గోష్టి
జవాబు:
D) కొలువు, గోష్టి

ప్రశ్న 4.
వర్గము అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) ఆధారం, తోడు
B) అధ్యాయము, తెగ
C) తెగ, ఇల్లు
D) ప్రభువు, పరిషత్తు
జవాబు:
B) అధ్యాయము, తెగ

ప్రశ్న 5.
అన్యాయములు జరుగకుండా ప్రజలకు ప్రభుత్వం అండగా ఉండాలి. – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ప్రభువు, తెగ
B) జాతి, అధ్యాయము
C) ప్రక్క, వెనుక
D) శయ్య, జాతి
జవాబు:
C) ప్రక్క, వెనుక

ప్రశ్న 6.
జాతి అభివృద్ధికి కులము ఒక అడ్డంకి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ప్రభువు, ఇల్లు
B) తెగ, గుంపు
C) జాతి, శరీరం
D) వంశము, జాతి
జవాబు:
D) వంశము, జాతి

ప్రశ్న 7.
సహకారము అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) తియ్యమామిడి చెట్టు, సహాయము
B) వంశము, జాతి
C) ఇల్లు, వెనుక
D) జాతి, తోడు
జవాబు:
A) తియ్యమామిడి చెట్టు, సహాయము

ప్రశ్న 8.
రాజకీయ నాయకులు సభలలో వాదులాడు కుంటున్నారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) జాతి, ప్రభువు
B) జూదము, కొలువు కూటము
C) వెనుక, ప్రక్క
D) ఆధారము, జాతి
జవాబు:
B) జూదము, కొలువు కూటము

ప్రశ్న 9.
పుట్టుక, వర్ణము – అనే నానార్థం గల పదం
A) జాతి
B) జన్మ
C) జలతారు
D) జాజికాయ
జవాబు:
B) జన్మ

ప్రశ్న 10.
వర్గము – అనే పదానికి నానార్థాలు
A) భాగము, అధ్యాయము
B) జాతి సమూహం, నీతి
C) గుంపు, జాతి, సమూహం
D) బలము, ధైర్యము
జవాబు:
C) గుంపు, జాతి, సమూహం

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
అప్పగించిన పనిని శ్రద్ధతో చెయ్యాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) ఆర్య
B) ఆత్మ
C) అర్పణ
D) ఆజ్ఞ
జవాబు:
C) అర్పణ

ప్రశ్న 2.
ప్రజల క్షేమం ప్రభుత్వం చూడాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) కొలము
B) సేమము
C) దిష్టి
D) నిక్కము
జవాబు:
B) సేమము

ప్రశ్న 3.
సేవకుల దృష్టి సేవపై ఉండాలి. ఆర్భాటాలకు తావివ్వ కూడదు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) అయ్య
B) అర్పణ
C) సేమము
D) దిష్టి
జవాబు:
D) దిష్టి

ప్రశ్న 4.
వీరయ్య ‘సత్తె కాలపు మనిషి’ వికృతి పదం ?
A) సత్వం
B) సత్రం
C) సత్యం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) సత్యం

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ ఉద్యమ చరిత్ర సువర్ణాక్షరాలతో లిఖించ దగ్గది. వికృతి పదం ?
A) చారిత
B) చదరం
C) చరిత
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) చరిత

ప్రశ్న 6.
పుణ్యకార్యాలు చేసిన వారిని సమాజం ఎల్లప్పుడూ గౌరవిస్తుంది. (కార్యంకు వికృతి)
A) కర్ణం
B) కరణం
C) కరం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) కర్ణం

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
దగ్గరయ్యేలా – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) లులనల సంధి
B) ఉత్వ సంధి
C) అకార సంధి
D) త్రిక సంధి
జవాబు:
C) అకార సంధి

ప్రశ్న 2.
ఉపన్యాసాలు – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) లులనల సంధి
జవాబు:
D) లులనల సంధి

ప్రశ్న 3.
వర్గపు నాయకుడు – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) ఉత్వ సంధి
D) పుంప్వాదేశ సంధి
జవాబు:
D) పుంప్వాదేశ సంధి

ప్రశ్న 4.
కార్యాచరణ – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 5.
భాగ్యోదయం – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అకార సంధి
C) యణాదేశ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
D) గుణ సంధి

ప్రశ్న 6.
అత్యంత – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) అకార సంధి
జవాబు:
C) యణాదేశ సంధి

ప్రశ్న 7.
అత్తునకు సంధి బహుళముగానగు అనే సూత్రానికి ఉదాహరణ
A) చేయాలి + అనుకుంటే
B) లోపల + లోపల
C) చిన్న + అప్పుడు
D) బలము + అయిన
జవాబు:
C) చిన్న + అప్పుడు

ప్రశ్న 8.
లులనల సంధికి ఉదాహరణ
A) దురాచారాలు
B) పాలు
C) బీదరాలు
D) దీపములు
జవాబు:
A) దురాచారాలు

ప్రశ్న 9.
ఔర + ఔర కలిపితే
A) ఔరిరా
B) ఔరౌర
C) ఔరేరి
D) జొరర
జవాబు:
B) ఔరౌర

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
మూఢనమ్మకాలు – సమాసం పేరు గుర్తించండి.
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
C) ద్విగువు
D) ద్వంద్వ సమాసం
జవాబు:
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం

ప్రశ్న 2.
షష్ఠీ తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) మార్గదర్శి
B) చిత్తశుద్ధి
C) దుస్థితి
D) అచిరం
జవాబు:
B) చిత్తశుద్ధి

ప్రశ్న 3.
ద్వితీయా తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) దేవదాసి
B) అజ్ఞానం
C) అచిరకాలం
D) మార్గదర్శి
జవాబు:
D) మార్గదర్శి

ప్రశ్న 4.
నఞ తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) అజ్ఞానం
B) మూఢనమ్మకాలు
C) మూర్ఖుల సంఘం
D) గర్వకారణం
జవాబు:
A) అజ్ఞానం

ప్రశ్న 5.
ద్వంద్వ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) దుస్థితి
B) అజ్ఞానం
C) యువతీయువకులు
D) కుల పెద్ద
జవాబు:
C) యువతీయువకులు

ప్రశ్న 6.
విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) ప్రజాభిప్రాయం
B) అచిరకాలం
C) మంచిమాట
D) చిత్తశుద్ధి
జవాబు:
C) మంచిమాట

ప్రశ్న 7.
నఞ తత్పురుషకు ఉదాహరణ
A) అన్నము
B) అజ్ఞానం
C) ఆకాశం
D) అధికారం
జవాబు:
B) అజ్ఞానం

ప్రశ్న 8.
“చిరము కానిది” సమాసము చేయగా
A) చిరంకాని
B) సంచారము
C) అచిరము
D) చిరంతనము
జవాబు:
C) అచిరము

ప్రశ్న 9.
హిందూమతం – సరియైన విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
A) హిందువులతో మతము
B) హిందూ మరియు మతము
C) హిందువుల కొరకు మతము
D) హిందూ అను పేరు గల మతము
జవాబు:
D) హిందూ అను పేరు గల మతము

ప్రశ్న 10.
ధర్మమును గురించి శాస్త్రము – సమాసము చేయగా
A) ధర్మపు శాస్త్రము
B) ధర్మశాస్త్రము
C) ధర్మాధర్మ శాస్త్రము
D) ధర్మాల శాస్త్రము
జవాబు:
B) ధర్మశాస్త్రము

3. ఛందస్సు

ప్రశ్న 1.
1, 4 పాదాలలో 5 సూర్యగణాలుండే పద్యం ఏది ?
A) తేటగీతి
B) సీసం
C) కందం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
D) ఆటవెలది

ప్రశ్న 2.
భ, జ, స, నల, గగ అనే గణాలు కల్గిన పద్యం ఏది ?
A) సీసం
B) కందం
C) తేటగీతి
D) ద్విపద
జవాబు:
B) కందం

ప్రశ్న 3.
‘స -భ-ర-న-మ-య-వ’ అనుగణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) శార్దూలము
D) మత్తేభము
జవాబు:
D) మత్తేభము

ప్రశ్న 4.
‘న-జ-భ-జ-జ-జ-ర’ అనుగణాలు ఏ పద్య
పాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) కందం
D) తేటగీతి
జవాబు:
A) చంపకమాల

ప్రశ్న 5.
శార్దూల పద్యంలోని గణాలు ఏమిటి ?
A) భ-ర-న-భ-భ-ర-వ
B) మ-స-జ-స-త-త-గ
C) స-భ-ర-న-మ-య-వ
D) న-జ-భ-జ-జ-జ-ర
జవాబు:
B) మ-స-జ-స-త-త-గ

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
“గుండెలో శూలమ్ము, గొంతులో శల్యమ్ము” అలంకారం గుర్తించండి.
A) ఉత్ప్రేక్ష
B) శ్లేష
C) అంత్యానుప్రాస
D) లాటానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
C) అంత్యానుప్రాస

ప్రశ్న 2.
“లేమా దనుజుల గెలువగలేమా !” అలంకారం గుర్తించండి.
A) లాటానుప్రాసం
B) యమకం
C) ఉపమాలంకారం
D) రూపకాలంకారం
జవాబు:
B) యమకం

ప్రశ్న 3.
అతిశయోక్తి అలంకార లక్షణం గుర్తించండి.
A) ఉపమేయానికి, ఉపమానానికి భేదం లేనట్లు చెప్పడం
B) హల్లుల జంట అర్థభేదంతో చెప్పడం
C) ఒక వస్తువును లేదా విషయాన్ని ఉన్నదాని కంటే ఎక్కువ చేసి చెప్పడం
D) ఉన్నది ఉన్నట్లుగా చెప్పడం
జవాబు:
C) ఒక వస్తువును లేదా విషయాన్ని ఉన్నదాని కంటే ఎక్కువ చేసి చెప్పడం

ప్రశ్న 4.
తరాలు మారినా అంతరాలు తరగలేదు వాక్యంలోని అలంకారం ఏది ?
A) వృత్త్యనుప్రాస
B) యమకము
C) అంత్యానుప్రాస
D) రూపకము
జవాబు:
A) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 5.
అజ్ఞానాంధకారాన్ని తొలగించడానికి విద్యాజ్యోతిని వారిలో వెలిగించాడు. ఈ వాక్యం ఏ అలంకారానికి ఉదాహరణ
A) ఉపమాలంకారం
B) వ్యతిరేకాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఉత్ప్రేక్షాలంకారము
జవాబు:
C) రూపకాలంకారం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) దూసుకొని వెళ్ళవలె కట్టలు కట్టుకొని
B) కట్టలు కట్టి దూసుకుపోవలెను
C) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని వెళ్ళవలె
D) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవాలి
జవాబు:
D) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవాలి

ప్రశ్న 2.
అనుసరించుటకు సమాయత్తము కావలెను – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) సమాయత్తంబు కావలెను అనుసరించుటకు
B) అనుసరించడానికి సమాయత్తం కావాలి
C) సమాయత్తంబు కావలె అనుసరించుటకు
D) సమాయత్తము కావలెను అనుసరించుటకు
జవాబు:
B) అనుసరించడానికి సమాయత్తం కావాలి

ప్రశ్న 3.
‘నీ విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు’ – కర్తరి వాక్యానికి కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) నీ విషయాన్ని పరిశీలించగలము
B) నీ విషయం పరిశీలింపబడుతుంది
C) నీ విషయం పరిశీలింపరు
D) నీది పరిశీలింపవలసిన విషయం కాదు
జవాబు:
B) నీ విషయం పరిశీలింపబడుతుంది

ప్రశ్న 4.
నరుడు చైతన్యం పొందాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) పొందబడ్డాడు నరుడు చైతన్యం
B) నరునిచేత చైతన్యం పొందబడింది
C) చైతన్యంచే నరుడు పొందబడ్డాడు
D) నరునికి చైతన్యం పొందలేదు
జవాబు:
B) నరునిచేత చైతన్యం పొందబడింది

ప్రశ్న 5.
రవి పాఠం విన్నాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రవికి పాఠం వినబడింది
B) వినబడింది రవికి పాఠం
C) రవిచేత పాఠం వినబడింది
D) పాఠం చదువబడింది రవి వల్ల
జవాబు:
C) రవిచేత పాఠం వినబడింది

ప్రశ్న 6.
నరుడు చక్రం తిప్పాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) తిప్పబడింది చక్రం నరుని వల్ల
B) నరునికి చక్రం తిప్పడం రాదు
C) నరునిచేత చక్రం తిప్పబడింది
D) నరునియందు చక్రం తిప్పబడింది.
జవాబు:
C) నరునిచేత చక్రం తిప్పబడింది

ప్రశ్న 7.
ఆశీర్యార్థక వాక్యానికి ఉదాహరణ గుర్తించండి.
A) నిండా నూరేళ్ళు వర్థిల్లు
B) దయచేసి రేపు రండి
C) చేతులు శుభ్రంగా కడుక్కోండి
D) లోపలికి రావద్దు
జవాబు:
A) నిండా నూరేళ్ళు వర్థిల్లు

ప్రశ్న 8.
‘ఎవరా సుందరాంగి’ ? – ఇది ఈ క్రింది వాక్యానికి ఉదాహరణ
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 9.
‘శరత్ ఇంటికి వచ్చి అన్నం తిన్నాడు’ ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) సామాన్య వాక్యం
B) సంక్లిష్ట వాక్యం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) క్త్వార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) సంక్లిష్ట వాక్యం

ప్రశ్న 10.
విందుకు వెళ్ళాము. విందు రుచిగా లేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) రుచిగా లేదు గాని విందుకు వెళ్ళాము
B) విందుకు వెళ్ళినా రుచికరంగా పెట్టలేదు
C) రుచితో కూడిన విందుకు వెళ్ళాము
D) విందుకు వెళ్ళాము గాని రుచిగా లేదు
జవాబు:
D) విందుకు వెళ్ళాము గాని రుచిగా లేదు

ప్రశ్న 11.
“తెలుగులోనే రాయండి, తెలుగు మాట్లాడండి” అని టివి ఛానల్లో ప్రసారం చేశారు గుర్తించండి.
A) సంక్లిష్ట వాక్యం
B) కర్మణి వాక్యం
C) ప్రత్యక్ష కథనం
D) పరోక్ష కథనం
జవాబు:
C) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 12.
“చార్మినార్ అనే పేరును బట్టే ఈ కథల విశిష్టత వ్యక్తమౌతుంది” అని డి. రామలింగం పేర్కొన్నాడు – ఏ వాక్యమో గుర్తించండి.
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) పరోక్ష కథనం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
A) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 13.
తనను క్షమించమని రాజు తన మిత్రునితో అన్నాడు – ఇది ఏ వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) పరోక్ష కథనం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
B) పరోక్ష కథనం

ప్రశ్న 14.
“మనుషులంతా పుట్టుకతో సమానం, ఎవరూ ఎక్కువ కాదు, ఎవరూ తక్కువ కాదు” అన్నాడు భాగ్యరెడ్డి వర్మ – ఇది ఏ వాక్యమో గుర్తించండి
A) పరోక్ష
B) సంయుక్త వాక్యం
C) సామాన్య వాక్యం
D) ప్రత్యక్ష వాక్యం
జవాబు:
D) ప్రత్యక్ష వాక్యం

ప్రశ్న 15.
“మేమూ వస్తాం సర్” – ఇది ఏ వాక్యం ?
A) పరోక్షం
B) కర్మణి వాక్యం
C) కర్తరి వాక్యం
D) ప్రత్యక్ష కథనం
జవాబు:
D) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 16.
పిల్లలూ ! రేపు బీర్పూరు జాతరకు వెళుతున్నాను – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్షవాక్యం
B) నిశ్చయార్థకం
C) చేదర్థకం
D) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
B) నిశ్చయార్థకం

ప్రశ్న 17.
ఈ క్రింది వాక్యాలలో ప్రత్యక్ష కథనం కానిది
A)“నేను రానా తమ్ముడు” అన్నది అక్క
B) “తాము వస్తాం సార్” అన్నాము మేము.
C) బజారుకి వెళ్లామా అని అడిగింది జానకి.
D) “నేను కూడా వస్తా” అన్నాను నేను.
జవాబు:
A)“నేను రానా తమ్ముడు” అన్నది అక్క

ప్రశ్న 18.
పాతనోట్లు ఎప్పుడో రద్దు చేయబడ్డాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) కర్మణి వాక్యం
C) ఆధునిక వాక్యం
D) కర్తరి వాక్యం
జవాబు:
B) కర్మణి వాక్యం

ప్రశ్న 19.
“రేపు వాడు బడికి వెడుతున్నాడు ?” – ఈ వాక్యానికి వ్యతిరేక వాక్యం ఏది ?
A) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళగలడు
B) రేపు వాడు బడికి రాడు
C) రేపు వాడు బడికి వస్తాడు
D) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళడు
జవాబు:
D) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళడు

ప్రశ్న 20.
మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) మంత్రాలకు రాలవు చింతకాయలతో
B) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలతాయి
C) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవచ్చు
D) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలలేకపోవచ్చు
జవాబు:
B) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలతాయి

ప్రశ్న 21.
మానవుడిని శాశ్వతం చేస్తాయి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) మానవుడిని శాశ్వతం చేయవు
B) మానవునిచే శాశ్వతం చేయబడవు
C) మానవుడివల్ల శాశ్వతం లభించకపోవచ్చు
D) శాశ్వతం వల్ల మానవుడు గొప్పవాడయ్యాడు.
జవాబు:
B) మానవునిచే శాశ్వతం చేయబడవు

ప్రశ్న 22.
నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు. నమాజు చదివి ఎందరో పోతుంటారు – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) నమాజు చదవరు
B) నమాజు చదవడానికి ఎవరూరారు
C) నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు పోతుంటారు.
D) నమాజు చదవడానికి ఎవ్వరూ రారు, ఎవ్వరూ పోరు.
జవాబు:
C) నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు పోతుంటారు.

ప్రశ్న 23.
తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృత భాషలో పండితుడు. తిరుమల రామచంద్రగారు ఆంధ్రభాషలో పండితుడు – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) తిరుమల రామచంద్రగారు తెలుగు పండితుడు
B) మంచి పండితుడు తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతంలో పండితుడు.
C) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతం, ఆంధ్ర భాషలలో పండితుడు.
D) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృత పండితుడు మరియు తెలుగు పండితుడు.
జవాబు:
C) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతం, ఆంధ్ర భాషలలో పండితుడు.

ప్రశ్న 24.
కమల బాగా రాసింది. కమలకు ర్యాంకు రాలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) కమల బాగా చదవడం వల్ల ర్యాంకు రాలేదు
B) ర్యాంకు రాలేదు కాని బాగా చదివింది కమల
C) కమల బాగా రాసింది గాని ర్యాంకు రాలేదు
D) కమల బాగా చదివినా ర్యాంకును కొద్దిగా జారవిడుచుకుంది.
జవాబు:
C) కమల బాగా రాసింది గాని ర్యాంకు రాలేదు

ప్రశ్న 25.
సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం అవుతాయి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం కావు
B) సామాజిక సమస్యలతో పరిష్కారం చేయబడతాయి
C) సామాజిక సమస్యలకు పరిష్కారం దొరకదు
D) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం చేయబడవు
జవాబు:
A) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం కావు

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 11th Lesson భిక్ష will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 11th Lesson భిక్ష

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కులు)

PAPER – I: PART – B

1. సొంతవాక్యాలు

1. సూడిగములు : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
మహిళలు చేతులకు సూడిగములు వేసుకుంటారు.

2. కోపావేశం : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
దుర్యోధనుడు కోపావేశంతో మాట్లాడాడు.

3. అపారము : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
కాళిదాసుకు అపారమైన పాండిత్యం ఉంది.

4. కనుల పండుగ : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
దసరా ఉత్సవాలు రాజధానిలో కనుల పండుగగా జరిగాయి.

5. కంకణంకట్టుకొను : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
సమాజంలోని అసమానతలను రూపు
మాపడానికి ప్రభుత్వం కంకణం కట్టుకొనింది.

6. తలలో నాలుక : ………………………..
………………………………..
జవాబు:
శిష్యులు గురువులకు తలలో నాలుకగా ఉంటారు.

2. అర్ధాలు

ప్రశ్న 1.
వ్యాసుని కోరిక నెరవేరలేదు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఈప్సితం
B) తాపసుడు
C) తండ్రి
D) గురువు
జవాబు:
A) ఈప్సితం

ప్రశ్న 2.
భోజనముపై నెయ్యిని అభిఘరించినారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) కలుపు
B) చల్లు
C) కడుగు
D) పెరుగు
జవాబు:
B) చల్లు

ప్రశ్న 3.
తల్లిదండ్రులు మనల పేర్మితో చూస్తారు. గీతగీసిన పదానికి అర్ధం. (June ’18)
A) ద్వేషం
B) ప్రేమ
C) సుఖం
D) మర్యాద
జవాబు:
B) ప్రేమ

ప్రశ్న 4.
ప్రతి పురుషుడి విజయం వెనుక ఒక అంగన తప్పక ఉంటుంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) భుక్తిశాల
B) చూచు
C) స్త్రీ
D) పురుషుడు
జవాబు:
C) స్త్రీ

ప్రశ్న 5.
పిపాస తీరాలి. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) క్రోథ
B) దప్పిక
C) ఓపిక
D) కాంక్ష
జవాబు:
B) దప్పిక

ప్రశ్న 6.
ఇతరుల క్షుత్తును తీర్చాలి. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) మస్తకం
B) దాహం
C) ఆకలి
D) నాశిక
జవాబు:
C) ఆకలి

ప్రశ్న 7.
అసురులు అనగా (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) దేవతలు
B) పాములు
C) రాక్షసులు
D) గంధర్వులు
జవాబు:
C) రాక్షసులు

ప్రశ్న 8.
శ్రీనాథుడు ముక్కంటి భక్తుడు. ముక్కంటి అనగా (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) శివుడు
B) విష్ణువు
C) రాముడు
D) వినాయకుడు
జవాబు:
A) శివుడు

ప్రశ్న 9.
నీకింత ఆగ్రహము కూడదు. ‘ఆగ్రహము’నకు అర్థము
A) దయ
B) గ్రహము
C) శాంతము
D) కోపము
జవాబు:
D) కోపము

ప్రశ్న 10.
“ఏ మచ్చెకంటియు వంటకంబు పెట్టకున్నఁ గటకటంబడి” మచ్చెకంటి అనగా
A) చేపకన్నుల వంటి కన్నులు గలది
B) చేపల వంటి కన్నులు గలది
C) చేప మొప్పల వంటి కన్ను గలది
D) చేపతోక వంటి కన్నులు గలది
జవాబు:
B) చేపల వంటి కన్నులు గలది

ప్రశ్న 11.
అనవుడు నల్లనవ్వి కమలానన యిట్లను. ‘అనవుడు’కు అర్థం ?
A) అనిన పిమ్మట
B) వినిన పిమ్మట
C) కనిన పిమ్మట
D) పాడిన పిమ్మట
జవాబు:
A) అనిన పిమ్మట

ప్రశ్న 12.
ఒకసారి నేను నీఱె౦డలో చెప్పులు లేకుండానే నడవాల్సి వచ్చింది. ‘నీఱె౦డ’ అనగా ?
A) తీక్షణమయిన ఎండ
B) తక్కువ ఎండ
C) వర్షపు ఎండ
D) చలితో కూడిన ఎండ
జవాబు:
A) తీక్షణమయిన ఎండ

ప్రశ్న 13.
గోమయముతో చేసిన పిడకలను ఒకప్పుడు వంటకు వాడేవారు. గోమయము అనగా ?
A) గేదెపేడ
B) ఆవుపేడ
C) ఆవునేయి
D) ఆవుమూత్రం
జవాబు:
B) ఆవుపేడ

ప్రశ్న 14.
సీత, గీతలు జాతరలో సూడిగములు కొన్నారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.) (Mar.’ 15)
A) బొమ్మలు
B) గజ్జెలు
C) బట్టలు
D) గాజులు
జవాబు:
D) గాజులు

ప్రశ్న 15.
సభలో రుద్రమదేవి హాటకపీఠము పై కూర్చొని యున్నది. గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?
A) రజత పీఠం
B) స్వర్ణ పీఠం
C) కాంస్య పీఠం
D) వజ్ర పీఠం
జవాబు:
B) స్వర్ణ పీఠం

ప్రశ్న 16.
ఎదుటి వారిలోని తప్పులను ఎంచి పదే పదే కుందాడరాదు. గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?
A) పొగడరాదు
B) మాట్లాడరాదు
C) నిందించరాదు
D) పలకరాదు
జవాబు:
C) నిందించరాదు

ప్రశ్న 17.
విద్యార్థులు సఖ్యతతో మెలగాలి. అర్థం
A) స్నేహం – చెలిమి
B) స్నేహం – కలిమి
C) బలిమి – స్నేహం
D) అందం – స్నేహం
జవాబు:
A) స్నేహం – చెలిమి

ప్రశ్న 18.
‘జిహ్వ’ అనే అర్థాన్ని సూచించే పదం.
A) నోరు
B) కళ్ళు
C) చెవి
D) నాలుక
జవాబు:
D) నాలుక

ప్రశ్న 19.
మానస సరోవరంలో మరాళాలు నివసిస్తాయి. పదానికి అర్థం
A) కొంగలు
B) హంసలు
C) చేపలు
D) కప్పలు
జవాబు:
B) హంసలు

ప్రశ్న 20.
చేతులు – ఈ పదానికి అర్థం కానిది.
A) కేలు
B) హస్తములు
C) కరములు
D) వేలు
జవాబు:
A) కేలు

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
కాశీలో గంగలో స్నానమాడి, జాహ్నవికి ఇచ్చే హారతిని చూసి తరించాలి. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు పర్యాయపదాన్ని గుర్తించండి.)
A) కావేరి
B) కృష్ణ
C) గోదావరి
D) భాగీరథి
జవాబు:
D) భాగీరథి

ప్రశ్న 2.
స్త్రీలు నేటి సమాజంలో ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. మహిళా లోకం మేలుకొనాలి. (గీత గీసిన వాటికి సరిపోవు పర్యాయ పదం గుర్తించండి).
A) అనిత
B) వనిత
C) కవిత
D) సుమతి
జవాబు:
B) వనిత

ప్రశ్న 3.
అంగనను గౌరవించాలి. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలను గుర్తించండి.) (Mar. ’15)
A) స్త్రీ, వనిత
B) లలన, లాలిత్యం
C) దహనం, దాపు
D) శివం, సుత
జవాబు:
A) స్త్రీ, వనిత

ప్రశ్న 4.
ముఖం సుందరంగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు గుర్తించండి.)
A) ఊరిమి, ఓరిమి
B) నోరు, ఆస్యము
C) పదును, నుదురు
D) జిహ్వ, ఉదరం
జవాబు:
B) నోరు, ఆస్యము

ప్రశ్న 5.
అహిమకరుడు పశ్చిమదిశ అస్తమించె. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదం గుర్తించండి.)
A) బృహస్పతి
B) సూర్యుడు
C) చంద్రుడు
D) గురుడు
జవాబు:
B) సూర్యుడు

ప్రశ్న 6.
ఎండాకాలంలో ఛత్రము అవసరం. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదం గుర్తించండి.)
A) పతంగం
B) గొడుగు
C) అంబారి
D) వింజామరం
జవాబు:
B) గొడుగు

ప్రశ్న 7.
పారాశర్యుడు భారతం రచించాడు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) గణపతి, పురందరుడు
B) వ్యాసుడు, బాదరాయణుడు
C) పులోమావి, వీక్షకుడు
D) పరాశరుడు, వైశంపాయనుడు
జవాబు:
B) వ్యాసుడు, బాదరాయణుడు

ప్రశ్న 8.
నాకు ముగ్గురు శిష్యులు ఉన్నారు. (గీత గీసిన పదానికి సరైన పర్యాయపదాలు గుర్తించండి). (A.P June’15)
A) ఛాత్రులు, పిల్లలు
B) ఛాత్రులు, అంతేవాసులు
C) ఛాత్రులు గురువులు
D) ఛాత్రులు, పెద్దలు
జవాబు:
A) ఛాత్రులు, పిల్లలు

ప్రశ్న 9.
‘ఏ అంగనయూ, ఈ వనితతో సమానము కాదు. (గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదమును గుర్తించండి.)
A) పావని
B) సీత
C) దమయంతి
D) స్త్రీ
జవాబు:
D) స్త్రీ

ప్రశ్న 10.
“నీ ముఖం ! నీకేం తెలుసు”. గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) తల, శిరస్సు
B) నోరు, ఆస్యము
C) వదనము, ఆననము
D) హస్తము, అంగము
జవాబు:
B) నోరు, ఆస్యము

ప్రశ్న 11.
ఇతరులను కుందాడుట శ్రేయస్కరం కాదు. గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) నిందించుట
B) అవమానించుట
C) పలుకరించుట
D) గోలచేయుట
జవాబు:
A) నిందించుట

ప్రశ్న 12.
ఏనుగు తొండము చేయితో తాకితే మనమేదో సహాయం చేస్తున్నామని ఏనుగు ఆనందిస్తుంది. గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) కరము
B) హరి
C) హిరణ్యము
D) హస్తము
జవాబు:
D) హస్తము

ప్రశ్న 13.
విద్యార్థి నిరంతరం శ్రమిస్తేనే విజేత అవుతాడు. గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదం ?
A) ఎల్లప్పుడు
B) ఎప్పుడు
C) అప్పుడప్పుడు
D) రోజూ
జవాబు:
A) ఎల్లప్పుడు

ప్రశ్న 14.
‘వైరి, రిపువు’ – ఈ పర్యాయపదాలను సూచించు పదం.
A) మిత్రుడు
B) శత్రువు
C) బంధువు
D) సోదరుడు
జవాబు:
B) శత్రువు

ప్రశ్న 15.
యాది – ఈ పదానికి పర్యాయపదాలు
A) స్మరణం – జ్ఞాపకం
B) జ్ఞాపకం – మరుపు
C) జ్ఞాపకం – ప్రేమ
D) జ్ఞాపకం – స్నేహం
జవాబు:
A) స్మరణం – జ్ఞాపకం

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
మూడు కన్నులు కలవాడు మమ్ములను రక్షించుగాక ! (గీత గీసిన పదానికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) శివుడు
B) శంకరుడు
C) శంభుడు
D) మహేశ్వరుడు
జవాబు:
A) శివుడు

ప్రశ్న 2.
వేదములను విభజించినవాడు. (గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థపదం గుర్తించండి.) (Mar.’ 15)
A) వేదవ్యాసుడు
B) పురంధ్రి
C) పార్వతి
D) భవాని
జవాబు:
A) వేదవ్యాసుడు

ప్రశ్న 3.
‘చేపలు వంటి కన్నులు కలది’ అనే వ్యుత్పత్తి గల్గిన పదం (June’ 18)
A) ముక్కంటి
B) మృగనేత్రి
C) మచ్చెకంటి
D) అభినయి
జవాబు:
C) మచ్చెకంటి

ప్రశ్న 4.
ప్రకాశించునది కనుకనే బంగారం అంటే అందరికీ ఇష్టం. (గీత గీసిన పదానికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) స్వర్ణం
B) హిరణ్యం
C) కనకం
D) హాటకం
జవాబు:
D) హాటకం

ప్రశ్న 5.
సుఖమునిచ్చునది అనిన భయమును కలిగించే చీకటిలో ప్రయాణం చేయకూడదు. (గీత గీసిన పదానికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) రాత్రి
B) తమస్సు
C) అంధకారము
D) నిశీధి
జవాబు:
A) రాత్రి

ప్రశ్న 6.
పూజ కొరకు జలము పవిత్రమైన నది నుండి తెచ్చుకోవాలి. (గీత గీసిన పదానికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) అర్ఘ్యము
B) పూజాజలము
C) అర్చన
D) ఆరాధన
జవాబు:
A) అర్ఘ్యము

ప్రశ్న 7.
‘పరాశర మహర్షి కుమారుడు’ వ్యుత్పత్త్యర్థానికి సరియైన పదం గుర్తించండి.
A) పరాశరి
B) పారాశరుడు
C) పారాశర్యుడు
D) వాసిష్ఠుడు
జవాబు:
C) పారాశర్యుడు

ప్రశ్న 8.
‘ముక్కంటి’ పదానికి వ్యుత్పత్తిని గుర్తించండి.
A) మూడు కన్నులు
B) మూడు కన్నులు గలవాడు
C) రెండు నేత్రాలు కలవాడు
D) ఏకాక్షుడు
జవాబు:
B) మూడు కన్నులు గలవాడు

ప్రశ్న 9.
గృహమును ధరించునది (వ్యుత్పత్యర్థము గుర్తించండి.)
A) భార్య
B) సతీమణి
C) పురంధ్రి
D) నారీమణి
జవాబు:
C) పురంధ్రి

ప్రశ్న 10.
“తిథి నియమములు లేకుండా వచ్చేవాడు” అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం ఏది ?
A) అభ్యాగతి
B) తిధి
C) అతిథి
D) సన్న్యాసి
జవాబు:
C) అతిథి

ప్రశ్న 11.
భవాని ఒక పెద్ద ముత్తైదువ రూపంలో వచ్చి వ్యాసుణ్ణి మందలించింది. (గీత గీసిన పదానికి సరైన వ్యుత్పత్త్యర్ధాన్ని గుర్తించుము. (A.P Mar.’18)
A) ఇంద్రుని భార్య
B) భవుని భార్య
C) విష్ణువు భార్య
D) సూర్యుని భార్య
జవాబు:
B) భవుని భార్య

5. నానానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
పుణ్య పురుషుడు నిర్యాణం చెందిన తర్వాత కైవల్యం ప్రాప్తిస్తుంది. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు నానార్థ పదం గుర్తించండి.)
A) గురువు
B) లక్ష్మి
C) మోక్షము
D) చేయి
జవాబు:
C) మోక్షము

ప్రశ్న 2.
తొండముతో కిరణములను చేధించుకుంటూ ఏనుగు వెళుతుంది. (గీత గీసిన పదాలకు నానార్థ పదం గుర్తించండి.)
A) కరము
B) మరణము
C) కరణము
D) చరణము
జవాబు:
A) కరము

ప్రశ్న 3.
దేశభాషలందు తెలుగులెస్సయని రాయలు లెస్సగా పలికెను. (గీత గీసిన పదాలకు నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ఉపాధ్యాయుడు, తండ్రి
B) మేలు, చక్కని
C) పట్టణం, వదులుట
D) కరము, చేయి
జవాబు:
B) మేలు, చక్కని

ప్రశ్న 4.
వేసవిలో సూర్య కిరణములు మంట పుట్టిస్తాయి. చెట్టు కొమ్మ కొనన కూర్చున్నా చల్లదనం ఉండదు. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు నానార్థ పదం గుర్తించండి.)
A) శిఖ
B) వృక్షము
C) అగ్ని
D) తుద
జవాబు:
A) శిఖ

ప్రశ్న 5.
ఉపాధ్యాయుని, తండ్రిని ఎదిరిస్తే బృహస్పతికైనా కీడు తప్పదు. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు నానార్థ పదం గుర్తించండి.
A) పెద్ద
B) గురువు
C) పిత
D) మాష్టారు
జవాబు:
B) గురువు

ప్రశ్న 6.
అర్జునుడు తన కన్ను లక్ష్యముపైనే పెట్టి బాణం విడిచేవాడు. అతను ఆవును రక్షించడం యజ్ఞముగా భావించేవాడు. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు నానార్థ
పదం గుర్తించండి.)
A) గోవు
B) నరుడు
C) గురి
D) నేత్రం
జవాబు:
A) గోవు

ప్రశ్న 7.
‘మీ గృహములో ఎందరున్నారు’ ? గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు ఏవి ?
A) ఇల్లు, భవనము
B) ఇల్లు, భార్య
C) తండ్రి, చేయి
D) నెయ్యి, తొండము
జవాబు:
B) ఇల్లు, భార్య

ప్రశ్న 8.
కరణము, చేయి, తొండము అనే నానార్థం గల పదం ఏది ?
A) కరి
B) పాణి
C) కరము
D) హస్తము
జవాబు:
C) కరము

ప్రశ్న 9.
మెట్ట తామరలతో శ్రీదేవిని పూజిస్తే ఐశ్వర్యము పెరుగుతుంది. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు నానార్థ పదం గుర్తించండి.)
A) పూజ
B) లక్ష్మి
C) అర్చన
D) ఈశ్వరుడు
జవాబు:
B) లక్ష్మి

ప్రశ్న 10.
ఒక తెగలోని పద్ధతి మరొకదానితో సామ్యము లేకపోయినా పురుషాంతరముల నుండి అవి కొనసాగుతాయి. (గీత గీసిన పదాలకు సరిపడు
నానార్థ పదం గుర్తించండి.)
A) తరీషము
B) తరి
C) తరము
D) తరణము
జవాబు:
C) తరము

ప్రశ్న 11.
దిక్కు – అనే పదానికి
A) దిశ – ఆధారం.
B) దిశ – చోటు
C) దిశ – ఎల్లలు
D) మొక్కు – దిక్కు
జవాబు:
D) మొక్కు – దిక్కు

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
లక్ష్మి – దీనికి వికృతి పదం ఏది ?
A) రూపం
B) దోషం
C) లచ్చి
D) సాచ్చి
జవాబు:
C) లచ్చి

ప్రశ్న 2.
శక్తి – దీనికి వికృతి పదం ఏది ?
A) విద్దె
B) వేషము
C) రతనము
D) సత్తి
జవాబు:
D) సత్తి

ప్రశ్న 3.
“బిచ్చము” – దీనికి ప్రకృతి పదం ఏది ?
A) భిక్షము
B) రతనము
C) చట్టు
D) రూపు
జవాబు:
A) భిక్షము

ప్రశ్న 4.
సుకము – దీనికి ప్రకృతి పదం ఏది ?
A) సుక్యము
B) సకము
C) సుఖము
D) సూన్యము
జవాబు:
C) సుఖము

ప్రశ్న 5.
రూపము – దీనికి వికృతి పదం ఏది ?
A) పాయసం
B) రూప
C) రూప్యము
D) రతనము
జవాబు:
B) రూప

ప్రశ్న 6.
శ్రీ – దీనికి వికృతి పదం ఏది ?
A) శ్రీజము
B) సిరిజము
C) సిరి
D) పున్నెము
జవాబు:
C) సిరి

ప్రశ్న 7.
మీ బంతిలో నేను కూర్చుంటాను (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.) (June ’15)
A) బాది
B) పంక్తి
C) పంతి
D) బంక్తి
జవాబు:
B) పంక్తి

ప్రశ్న 8.
వేసవిలో స్త్రీలు మల్లెలను సిగలలో పెట్టుకొంటారు. దీనికి వికృతి పదం ఏది ?
A) సెగ
B) జడ
C) కొప్పు
D) శిఖ
జవాబు:
D) శిఖ

ప్రశ్న 9.
అమెరికా యాత్ర ఆనందంగా గడిచింది. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) యతర
B) జాతర
C) జైత్ర
D) యతనము
జవాబు:
B) జాతర

ప్రశ్న 10.
ఎవరి పుణ్యము వారిని కాపాడుతుంది. గీత గీసిన పదానికి వికృతి ?
A) పుణయము
B) పుణ్ణియం
C) పున్నెము
D) పున్నియు
జవాబు:
C) పున్నెము

ప్రశ్న 11.
పూజకు పుష్పం చదువుకు పుస్తకం కావాలి. గీత గీసిన పదానికి వికృతి ?
A) పుష్పము
B) పూలు
C) సుమం
D) పూవు
జవాబు:
D) పూవు

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
భిక్షాన్నం – విడదీయగా
A) భిక్ష + అన్నం
B) భిక్షా + ఆన్నము
C) భీక్ష + ఆన్నము
D) భిక్షా + అన్నము
జవాబు:
A) భిక్ష + అన్నం

ప్రశ్న 2.
“పాపాత్ములు” ఏ సంధి
A) గుణ సంధి
B) యణాదేశ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) అత్వ సంధి
జవాబు:
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 3.
ఏ, ఓ, అర్లను ఏమంటారు ?
A) గుణాలు
B) యణ్ణులు
C) త్రికాలు
D) సవర్ణములు
జవాబు:
A) గుణాలు

ప్రశ్న 4.
మా యిల్లు ఏ సంధి ?
A) త్రిక సంధి
B) గసడదవాదేశ సంధి
C) ఉత్వ సంధి
D) యడాగమ సంధి
జవాబు:
D) యడాగమ సంధి

ప్రశ్న 5.
ఇవ్వీటి – ఏ సంధి ?
A) త్రిక సంధి
B) యణాదేశ సంధి
C) ఉత్వ సంధి
D) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
A) త్రిక సంధి

ప్రశ్న 6.
ఆ, ఈ, ఏలను ఏమంటారు ?
A) యణులు
B) త్రికములు
C) గుణాలు
D) సరళాలు
జవాబు:
B) త్రికములు

ప్రశ్న 7.
“మునీశ్వర” ఏ సంధి ?
A) గుణసంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 8.
“పట్టపగలు” ఏ సంధి ?
A) ద్విరుక్తటకారాదేశ సంధి
B) యణాదేశ సంధి
C) త్రిక సంధి
D) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
A) ద్విరుక్తటకారాదేశ సంధి

ప్రశ్న 9.
‘వాఙ్మయము’ ఏ సంధి ?
A) గసడదవాదేశ సంధి
B) ప్రాతాది సంధి
C) అనునాసిక సంది
D) గుణ సంధి
జవాబు:
C) అనునాసిక సంది

ప్రశ్న 10.
‘పుణ్యావాసము’ పదాన్ని విడదీయండి.
A) పుణ్య + వాసము
B) పున్నె + వాసము
C) పుణె + నివాసము
D) పుణ్య + ఆవాసము
జవాబు:
D) పుణ్య + ఆవాసము

ప్రశ్న 11.
ముత్తెదువ కు నమస్కరిస్తే పాపాలు పోతాయి. గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
A) ముత్తు + ఐదువ
B) ముత్తి + ఐదువ
C) ముక్తి + ఐదువ
D) ముత్త + ఐదువ
జవాబు:
D) ముత్త + ఐదువ

ప్రశ్న 12.
అమ్మహాసాధ్వి సీత దుఃఖమే లంకను నశింపచేసింది. గీత గీసిన పదానికి సంధి పేరేమి ?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణ సంధి
C) త్రిక సంధి
D) అత్వ సంధి
జవాబు:
C) త్రిక సంధి

ప్రశ్న 13.
గురు శిష్యులు మండుటెండలో భిక్షకోసం తిరిగారు. (గీత గీసిన పదానికి విడదీసిన రూపాన్ని గుర్తించండి.
A) మండుట + ఎండ
B) మండు + టెండ
C) మండు + ఎండ
D) మండుట + అండ
జవాబు:
C) మండు + ఎండ

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
“రత్న ఖచితం” ఏ సమాసం ? (A.P June’17)
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
C) తృతీయా తత్పురుష సమాసము
D) ద్విగు సమాసము
జవాబు:
C) తృతీయా తత్పురుష సమాసము

ప్రశ్న 2.
షష్ఠీ తత్పురుష సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) విశ్వనాథునిరూపం
B) కాశీపట్టణం
C) పాపాత్ముడు
D) లేతీగ
జవాబు:
A) విశ్వనాథునిరూపం

ప్రశ్న 3.
బహువ్రీహి సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) కాశీనగరం
B) లేతీగ
C) శాకాహారులు
D) మధ్యాహ్నం
జవాబు:
C) శాకాహారులు

ప్రశ్న 4.
పుణ్యాంగన ఏ సమాసం ?
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
B) బహువ్రీహి సమాసం
C) చతుర్థీ తత్పురుష సమాసం
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం

ప్రశ్న 5.
బహుపద ద్వంద్వ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) రామలక్ష్మణులు
B) తల్లిదండ్రులు
C) అక్కా చెల్లెళ్ళు
D) వేద పురాణశాస్త్రములు
జవాబు:
D) వేద పురాణశాస్త్రములు

ప్రశ్న 6.
కాళ్ళూ చేతులు కడుగుకొని భోజనశాలలోకి ప్రవేశించడం మంచిది. (గీత గీసిన పదానికి సమాస నామం ?)
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
B) ద్వంద్వ సమాసం
C) ద్విగు సమాసం
D) చతుర్థీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
D) చతుర్థీ తత్పురుష సమాసం

ప్రశ్న 7.
ఏ పుణ్యాంగనా వ్యాసునికి భిక్షం వేయలేదు. గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం
A) పుణ్యము కొరకు అంగన
B) పుణ్యమైన అంగన
C) పుణ్యమును, అంగనయును
D) పుణ్యము చేత అంగన
జవాబు:
B) పుణ్యమైన అంగన

ప్రశ్న 8.
కాశీలోని స్త్రీలు అతిథులకు అర్ఘ్య పాద్యాలు ఇచ్చి భోజనం పెట్టేవారు. గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం
A) అర్ఘ్యము అనెడి పాద్యం
B) అర్ఘ్యము మరియు పాద్యము
C) అర్ఘ్యము కొరకు పాద్యము
D) అర్హమైన పాద్యము
జవాబు:
B) అర్ఘ్యము మరియు పాద్యము

ప్రశ్న 9.
చిగురు బోడి ! నాతోపాటు నా శిష్యులు భోజనం చేయాలి. గీత గీసిన పదంలోని సమాసం ?
A) రూపక సమాసం
B) షష్ఠీతత్పురుష సమాసం
C) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం
D) బహువ్రీహి సమాసం
జవాబు:
D) బహువ్రీహి సమాసం

ప్రశ్న 10.
పూర్వ పదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం ఏది ?
A) అవ్యయీభావం
B) కర్మధారయం
C) తత్పురుష
D) ద్విగువు
జవాబు:
A) అవ్యయీభావం

3. ఛందస్సు

ప్రశ్న 1.
“మునివర నీవు శిష్య గణముంగొని చయ్య నరమ్ము విశ్వనా” ఇది ఏ పద్యపాదం ?
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) మత్తేభం
D) శార్దూలం
జవాబు:
A) చంపకమాల

ప్రశ్న 2.
“వేదోక్త శివధర్మ విధి బసవనికి” ఇది ఏ పద్యపాదం ?
A) తేటగీతి
B) ఆటవెలది
C) ద్విపద
D) కందం
జవాబు:
C) ద్విపద

ప్రశ్న 3.
“య్యాదిమ శక్తి, సంయమివరా ! యిటు రమ్మనిపిల్చె హస్తసం” ఇది ఏ పద్యపాదం ?
A) ఉత్పలమాల
B) చంపకమాల
C) తేటగీతి
D) ఆటవెలది
జవాబు:
A) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 4.
“ఆకంఠంబుగ నిఫ్టు మాధుకర భిక్షాన్నంబు భక్షింపగా”. ‘ఇది ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) తేటగీతి
B) ఆటవెలది
C) శార్దూలం
D) మత్తేభం
జవాబు:
C) శార్దూలం

ప్రశ్న 5.
యటు విశేషించి శివుని యర్థాంగ లక్ష్మి. ఇది ఏ పద్య పాదము ?
A) తేటగీతి
B) ఆటవెలది
C) సీసం
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
A) తేటగీతి

ప్రశ్న 6.
శ్రీనాథుని ప్రతిభ ఏ పద్యాల్లో కనిపిస్తుంది ?
A) తేటగీతి
B) కందం
C) సీసం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
C) సీసం

ప్రశ్న 7.
‘ముంగిట గోమయంబున గోముఖము దీర్చి కడలునాల్గుగ మ్రుగ్గుకఱవెట్టి’ ఇది ఏ పద్యపాదం ?
A) సీసం
B) కందం
C) చంపకమాల
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
A) సీసం

ప్రశ్న 8.
‘నఖిల విద్యాగురుండు భిక్షాటనంబు’ ఇది ఏ పద్యపాదం ?
A) ఆటవెలది
B) ద్విపద
C) మత్తేభం
D) తేటగీతి
జవాబు:
D) తేటగీతి

ప్రశ్న 9.
UIU – ఇది ఏ గణం ?
A) తగణం
B) రగణం
C) భగణం
D) సగణం
జవాబు:
B) రగణం

ప్రశ్న 10.
మత్తేభంలో యతిస్థానం ? (June’18)
A) 10వ అక్షరం
B) 11వ అక్షరం
C) 14వ అక్షరం
D) 13వ అక్షరం
జవాబు:
C) 14వ అక్షరం

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
“శివాజీ కళ్యాణి దుర్గాన్ని సాధించాడు” – వీరులకు సాధ్యము కానిది లేదు కదా ! ఇది ఏ అలంకారం ?
A) స్వభావోక్త్యలంకారం
B) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం
C) ఉపమాలంకారం
D) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
జవాబు:
B) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం

ప్రశ్న 2.
విశేష విషయాన్ని సామాన్య విషయంతో గాని, సామాన్య విషయాన్ని విశేష విషయంతో గాని సమర్థించి చెపితే అది ఏ అలంకారం ?
A) రూపకాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్ష
C) స్వభావోక్త్యలంకారం
D) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం
జవాబు:
D) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం

ప్రశ్న 3.
ఉపమాన ఉపమేయాలకు అభేదం చెప్పినచో అది అలంకారం ?
A) స్వభావోక్తి
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
B) రూపక

ప్రశ్న 4.
అని పారాశర్యుండు క్షుత్పిపాసా పరవశుండై శపియింప దలంచు. ఇందలి అలంకారం ఏది ?
A) ఉత్ప్రేక్ష
B) వృత్త్యనుప్రాస
C) యమకం
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
B) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 5.
కమలాక్షు నర్చించు కరములు కరములు. ఇందులోని అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
A) యమకం
B) అంత్యానుప్రాస
C) అనన్వయం
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
D) లాటానుప్రాస

ప్రశ్న 6.
‘కొన్ని మాటలు నీతోనాడ గలననిన నమ్మహా సాధ్వింగని, – ఇందలి అలంకారము.
A) వృత్త్యనుప్రాస
B) చేకానుప్రాస
C) లాటానుప్రాస
D) అంత్యానుప్రాస
జవాబు:
A) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 7.
నాటి యట్ల ముక్కంటిమాయ నే మచ్చెకంటియు వంటకంబు పెట్టకున్న గటకటంబడి – ఇందులోని అలంకారం
A) రూపకం
B) ఉత్ప్రేక్ష
C) స్వభావోక్తి
D) వృత్త్యనుప్రాస
జవాబు:
D) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 8.
‘ఇందు బింబాస్య యెదురుగా నేగుదెంచి’ ఇందలి అలంకారం
A) రూపకం
B) ఉపమాలంకారం
C) ఉత్ప్రేక్ష
D) స్వభావోక్తి
జవాబు:
B) ఉపమాలంకారం

ప్రశ్న 9.
‘చెడుగాక మోక్షలక్ష్మి’ ఇందలి అలంకారం
A) రూపకాలంకారం
B) వృత్త్యనుప్రాస
C) యమకం
D) ఉత్ప్రేక్ష
జవాబు:
A) రూపకాలంకారం

ప్రశ్న 10.
భగీరధుడు గంగను భూమిపైకి తెచ్చాడు. గొప్పవారు ఎంతటి కష్టమైన పనినైనా సాధిస్తారు గదా ! ఈ వాక్యంలోని అలంకారం గుర్తించండి ?
A) రూపకం
B) ఉత్ప్రేక్ష
C) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం
D) యమకం
జవాబు:
C) అర్థాంతరన్యాసాలంకారం

ప్రశ్న 11.
‘ఉపమానోపమేయాలకు చక్కని పోలిక చెప్పడం’ అనేది ఏ అలంకారం ?
A) స్వభావోక్తి
B) ఉపమాలంకారం
C) ఉత్ప్రేక్ష
D) అతిశయోక్తి
జవాబు:
B) ఉపమాలంకారం

ప్రశ్న 12.
‘మా చెల్లెలు తాటి చెట్టు అంత పొడవు ఉంది’. ఈ వాక్యంలోని అలంకార మేది ?
A) స్వభావోక్తి
B) చేకానుప్రాస
C) లాటానుప్రాస
D) అతిశయోక్తి
జవాబు:
D) అతిశయోక్తి

ప్రశ్న 13.
‘మేడారం జాతరకు ఇసుకవేస్తే రాలనంత జనం వస్తారు’ – అనే వాక్యంలో అలంకారం ఏది ? (Mar.’ 17)
A) స్వభావోక్తి
B) శ్లేష
C) ఉపమాలంకారం
D) అతిశయోక్తి
జవాబు:
D) అతిశయోక్తి

ప్రశ్న 14.
అనేకార్థాలను కలిగి యుంటే అది (Mar.’ 17)
A) స్వభావోక్యలంకారం
B) అతిశయోక్తి అలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) శ్లేష అలంకారం
జవాబు:
D) శ్లేష అలంకారం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
వ్యాసుడు కాశీనగరంబునకు చనియె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) వ్యాసుడు కాశీ నగరానికి వెళ్ళాడు
B) కాశీ నగరంబునకు వెళ్ళె వ్యాసుడు
C) చనెను వ్యాసుడు కాశీ నగరంబున
D) వ్యాసుడు కాశీపట్టణంబునకు వెళ్ళియుండెను
జవాబు:
A) వ్యాసుడు కాశీ నగరానికి వెళ్ళాడు

ప్రశ్న 2.
ఇవ్వీటి మీద నాగ్రహము దగునే ! – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) ఈ నగరమందు ఆగ్రహంబు తగునే
B) ఈ నగరంపైన కోపం తగునా
C) ఆగ్రహంబు తగునా ఈ నగరంబుపైన
D) నగరమందు ఈవ్వీటియందు దగునా !
జవాబు:
B) ఈ నగరంపైన కోపం తగునా

ప్రశ్న 3.
మా యింటికిం గుడువ రమ్ము! దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) మా ఇంట్లో తింటానికి రండి
B) మా ఇంటియందు తినుటకు విచ్చేయుము
C) మా ఇంటికి తినుట కొరకు విచ్చేయుము
D) మా ఇంట భుజించుటకు రమ్ము
జవాబు:
A) మా ఇంట్లో తింటానికి రండి

ప్రశ్న 4.
నాకు భిక్షను పెట్టు అని వ్యాసుడు అన్నాడు. – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) అతనికి భిక్ష పెట్టమని వ్యాసుడు చెప్పాడు
B) వ్యాసుడు భిక్ష పెట్టమని అన్నాడు.
C) తనకు భిక్షను పెట్టమని వ్యాసుడు అన్నాడు
D) తనకి భిక్షను పెట్టమని వ్యాసుడు చెప్పాడు.
జవాబు:
B) వ్యాసుడు భిక్ష పెట్టమని అన్నాడు.

ప్రశ్న 5.
తిరిగి రమ్మను నొక్క లేతీగ బోడి – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) లేతీగ బోడి తిరిగి నొక్క రమ్మన్నది
B) రమ్మన్నది తిరిగి లేతీగ బోడి నొకసారి
C) ఒక లతాంగి బోడి తిరిగి రమ్మంది
D) ఒక తిరిగి రమ్మను లేతీగ బోడి
జవాబు:
C) ఒక లతాంగి బోడి తిరిగి రమ్మంది

ప్రశ్న 6.
ఏ పాపాత్ముని ముఖంబు వీక్షించితినో – ఈ వాక్యానికి ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించండి. (A.P Mar.’17)
A) ఏ పాపాత్ముని చూసానో నేను !
B) ఏ పాపాత్ముని ముఖం చూసానో
C) ఏ పాపాత్ముని ముఖాన్ని చూడలేదు.
D) ఏ పాపాత్ముని చూడలేదు నేను
జవాబు:
B) ఏ పాపాత్ముని ముఖం చూసానో

ప్రశ్న 7.
శ్రీనాథుడు నైషథం రచించాడు. దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) శ్రీనాథునిచే నైషధం రచింపబడెను
B) శ్రీనాథుని వల్ల నైషధం రాశాడు.
C) శ్రీనాథుడు రచించాడు నైషధం
D) నైషధంబు రచింపబడియె శ్రీనాథుడు
జవాబు:
A) శ్రీనాథునిచే నైషధం రచింపబడెను

ప్రశ్న 8.
దేవి భిక్ష పెట్టింది – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) దేవియందు పెట్టబడినది భిక్ష
B) దేవిచే భిక్ష పెట్టబడింది.
C) దేవివల్ల భిక్ష పెట్టబడింది
D) దేవికి భిక్ష పెట్టబడింది
జవాబు:
B) దేవిచే భిక్ష పెట్టబడింది.

ప్రశ్న 9.
శ్రీనాథుడు కాశీఖండం రచించెను. వాక్యం గుర్తించండి. దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) కాశీఖండంబున శ్రీనాథుడు రచియించె
B) శ్రీనాథునిచే కాశీఖండం రచింపబడెను
C) కాశీఖండంలో శ్రీనాథుడు రచియించె
D) రచియింపబడియె శ్రీనాథుడు కాశీఖండంబు దీనికి కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
B) శ్రీనాథునిచే కాశీఖండం రచింపబడెను

ప్రశ్న 10.
వ్యాసుడు కాశీని చూచాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) వ్యాసునికి కాశీ కనిపించింది
B) వ్యాసుని వల్ల కాశీ చూచాడు
C) వ్యాసునిచే కాశీ చూడబడెను
D) కాశీ వ్యాసుని వల్ల చూడబడింది
జవాబు:
C) వ్యాసునిచే కాశీ చూడబడెను

ప్రశ్న 11.
దేవి చేత గంధపుష్పాలు ఇవ్వబడెను.
A) దేవి వల్ల గంధపుష్పాలు అర్పించెను
B) దేవికి గంధపుష్పాలు అర్పించును
C) దేవి కొరకు గంధపుష్పాలు సమర్పించును
D) దేవి గంధపుష్పాలను ఇచ్చెను
జవాబు:
D) దేవి గంధపుష్పాలను ఇచ్చెను

ప్రశ్న 12.
తనకు కోపమెక్కువని వ్యాసుడు పలికాడు – దీనిని ప్రత్యక్ష కథనంలోకి మార్చండి.
A) అతనికి కోపం ఎక్కువ అని వ్యాసుడు పలికాడు
B) వానికి కోపం తక్కువ అని వ్యాసుడు అన్నాడు.
C) వానికి కోపం ఎక్కువ అని వ్యాసుడు అన్నాడు.
D) నాకు కోపం ఎక్కువ అని వ్యాసుడు అన్నాడు.
జవాబు:
D) నాకు కోపం ఎక్కువ అని వ్యాసుడు అన్నాడు.

ప్రశ్న 13.
“నాకు చదువును చెప్పు” అని శిష్యుడు అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వానికి చదువును చెప్పమని శిష్యుడు అన్నాడు
B) చెప్పమన్నది చదువని శిష్యుడు అన్నాడు.
C) తనకు చదువు తప్పక చెప్పాలని శిష్యుడు అన్నాడు
D) తనకు చదువును చెప్పమని శిష్యుడు అన్నాడు
జవాబు:
C) తనకు చదువు తప్పక చెప్పాలని శిష్యుడు అన్నాడు

ప్రశ్న 14.
‘నాకు భిక్ష సమర్పించు’ అని వ్యాసుడు అర్థించాడు. – దీనికి పరోక్ష కథన వాక్యం గుర్తించండి.
A) నేను భిక్షను అర్థించానని వ్యాసుడు చెప్పాడు
B) తనకు భిక్ష సమర్పించుమని వ్యాసుడు అర్థించాడు.
C) వానికి భిక్షను అర్పించాలని కోరాడు వ్యాసుడు
D) అతనికి భిక్ష సమర్పించాలని వ్యాసుడు కోరాడు
జవాబు:
B) తనకు భిక్ష సమర్పించుమని వ్యాసుడు అర్థించాడు.

ప్రశ్న 15.
“మీరందరూ తెలివైన విద్యార్థులే ! బాగా చదవండి”. అని అన్నారు డి.ఇ.ఓ గారు గుర్తించండి. – పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) మీరంతా బాగా చదివితే తెలివైనోళ్ళనని డి.ఇ.ఓ
B) తామంతా బాగా చదివినప్పుడు తెలివైనోళ్ళు అని డి.ఇ.ఓ గారన్నారు
C) తామందరమూ తెలివైన విద్యార్థులమేననీ, బాగా చదవాలనీ డి.ఇ.ఓ. గారన్నారు.
D) మీరందరూ తెలివైన విద్యార్థులేనని, బాగా చదవండని అన్నారు డి.ఇ.ఓ. గారు
జవాబు:
D) మీరందరూ తెలివైన విద్యార్థులేనని, బాగా చదవండని అన్నారు డి.ఇ.ఓ. గారు

ప్రశ్న 16.
దయచేసి పని వెంటనే పూర్తి చేయండి. (ఇది వాక్యం ?)
A) ప్రశ్నార్థకం
B) సంభావనార్థకం
C) విధ్యర్థకం
D) ప్రార్థనార్థకం
జవాబు:
B) సంభావనార్థకం

ప్రశ్న 17.
మీరు ఆఫీసుకు తప్పక రావాలి. (ఇది ఏ వాక్యం ?)
A) ప్రార్థనార్థకం
B) అజ్ఞార్థకం ( )
C) నిశ్చయార్థకం
D) విధ్యర్థకం
జవాబు:
D) విధ్యర్థకం

ప్రశ్న 18.
మీరు చూడని, వినని పుణ్యక్షేత్రం ఈ దేశంలో లేదు. (ఇది ఏ వాక్యం ?)
A) సంయుక్తవాక్యం
B) సంక్లిష్టవాక్యం
C) కర్తరి వాక్యం
D) సామాన్య వాక్యం
జవాబు:
B) సంక్లిష్టవాక్యం

ప్రశ్న 19.
వర్షాలు కురిసినా నీళ్ళు నిలవవు (ఇది ఏ వాక్యం ?)
A) చేదర్థకము
B) అనంతర్యార్థకము
C) క్త్వార్థకము
D) అప్యర్థకము
జవాబు:
D) అప్యర్థకము

ప్రశ్న 20.
శృతి కలెక్టరయ్యిందా ? (ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?)
A) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
B) ఆశ్చర్యార్థకం
C) సందేహార్థకం
D) కర్తరి వాక్యం
జవాబు:
A) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 21.
సాయి, విజయ అక్కా చెల్లెండ్రు (ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?)
A) సంక్లిష్ట వాక్యం
B) సంయుక్త వాక్యం
C) కర్తరి వాక్యం
D) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
B) సంయుక్త వాక్యం

ప్రశ్న 22.
అమ్మ బుజ్జగించి, అన్నం పెట్టింది. (ఏ వాక్యమో గుర్తించండి.)
A) సంయుక్త వాక్యం
B) సంక్లిష్ట వాక్యం
C) ప్రశార్థక వాక్యం
D) విధ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
B) సంక్లిష్ట వాక్యం

ప్రశ్న 23.
కష్టపడి చదివితే మంచి మార్కులు వస్తాయి. ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) చేదర్థకం
B) శత్రర్థకం
C) క్వార్ధం
D) అనుమత్యర్థకం
జవాబు:
A) చేదర్థకం

ప్రశ్న 24.
క్రింది వానిలో క్త్వార్ధ క్రియను గుర్తించండి.
A) వచ్చి
B) వస్తే
C) వస్తూ
D) వచ్చినా
జవాబు:
A) వచ్చి

ప్రశ్న 25.
నడిస్తే, చదివితే – ఇవి ఏ క్రియలు ?
A) తద్ధర్మార్థక క్రియలు
B) చేదర్థక క్రియలు
C) అప్యర్థక వాక్యాలు
D) క్త్వార్థక క్రియలు
జవాబు:
B) చేదర్థక క్రియలు

TS 10th Class English Guide Pdf Download Telangana | 10th Class English Study Material Pdf 2022-2023 Telangana

TS 10th Class English Guide Pdf SSC Telangana | TS 10th English Study Material

Unit 1 Personality Development

• A. Attitude is Altitude
• B. Every Success Story is Also a Story of Great Failures
• C. I Will Do It

Unit 2 Wit and Humour

• A. The Dear Departed Part 1
• B. The Dear Departed Part 2
• C. The Brave Potter

Unit 3 Human Relations

• A. The Journey
• B. Once Upon a Time (Poem)
• C. The Never – Never Nest

Unit 4 Films and Theatre

• A. Rendezvous with Ray
• B. Maya Bazaar
• C. A Tribute

Unit 5 Social Issues

• A. The Storeyed House Part 1
• B. The Storeyed House Part 2
• C. Abandoned (Poem)

Unit 6 Bio-Diversity

• A. Environment
• B. Or will the Dreamer Wake? (Poem)
• C. A Tale of Three Villages

Unit 7 Nation and Diversity

• A. My Childhood
• B. A Plea for India (Poem)
• C. Unity in Diversity in India

Unit 8 Human Rights

• A. Jamaican Fragment
• B. Once upon a Time (Poem)
• C. What is My Name?

TS 10th Class Study Material

These TS 10th Class Physics Chapter Wise Important Questions Chapter 9 Electric Current will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 9 Electric Current

1 Mark Questions

Question 1.
Give reason, why metals conduct electric charge easily?
Answer:
Because metals possess a large number of free electrons.

Question 2.
How is an ampere related to a coulomb? (ASL)
Answer:
1 amp = \(\frac{1 C}{1 \mathrm{sec}}\)

Question 3.
What is the name of physical quantity which is equal to V/I?
Answer:
Electrical resistance.

Question 4.
How is one – 1 ohm related to ampere and volt?
Answer:
1 ohm= \(\frac{1 \text { volt }}{1 \text { ampere }}\)

Question 5.
Which material is the best conductor?
Answer:
Silver.

Question 6.
Resistance of an incandescent filament of a lamp is more than that when it is at the room temperature. Why?
Answer:
Because resistance of metallic wire increases with increase in temperature.

Question 7.
What is the shape of V – I graph for a metallic wire?
Answer:
A straight line passing through origin.

Question 8.
When resistances are connected in series which physical quantity remains unchanged?
Answer:
Current.

Question 9.
When resistances are connected In parallel which physical quantity remains unchanged?
Answer:
Voltage.

Question 10.
The length of a wire is doubled and its cross-sectional area Is also doubled. What is the change ¡n its resistivity?
Answer:
There Is no change In resistivity. When the length of the wire is doubled, its resistivity also double. But when the cross-sectFonal areas is doubled, Its resistivity becomes half of the double. So there is no charge.

Question 11.
What happens to resistance when lengths of a conductor is doubled without affecting the thickness of conductor?
Answer:
Resistance is doubled because R∝ l.
\(\frac{R_1}{R_2}=\frac{l_1}{l_2} \Rightarrow \frac{R}{R_2}=\frac{l}{2 l}, \frac{R}{R_2}=\frac{1}{2} \Rightarrow R_2=2 R\)

Question 12.
A battery of 6V is applied across a resistance of 15c. Find the Current flowing through the circuit.
Answer:
Current I = \(\frac{V}{R}\), I = \(\frac{6}{15} \) = 0.4 amp

Question 13.
How is power related to current and voltage?
Answer:
Power (P) = Potential difference (V) x Current (I).

Question 14.
How can we measure potential difference or emf?
Answer:
With the help of a voltmeter, we measure potential difference or emf.

Question 15.
What is a conductor of electricity?
Answer:
The material which transfers energy from battery (source) to the bulb is called a conductor A conductor possesses large number of free electrons. Eq: All metals.

Question 16.
What is a non-conductor?
Answer:
The material which cannot transfer energy from battery (source) to the bulb is called a non-conductor Electrons in a non-conductor are not free to move.

Question 17.
Which instrument is used to measure electric current? (AS1)
Answer:
An ammeter is used to measure electric current in a circuit. It is always connected In series to the circuit.

Question 18.
Define potential difference and give an expression to It.
Answer:
Electric potential difference between two points in an electric circuit is the work done to move a unit positive charge from one point to another.
Potential difference v = \(\frac{W}{q}\)
The S.I. unit of potential difference is ‘Volt’ and denoted by ‘v’

Question 19.
State Ohm’s law.
Answer:
Ohm’s law: The potential difference between the ends of a conductor is directly proportional to the electric current passing through it at constant temperature.
V ∝ I ⇒ \(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{I}} \) = R

Question 20.
What are the limitations of Ohm’s law?
Answer:
Limitations of Ohm’s law:

1. Ohm’s law is valid for metal conductors, provided the temperature and other physical conditions remain constant,
2. Ohm’s law is not applicable to gaseous conductors.
3. Ohm’s law Is also not applicable to semiconductors such as Germanium and Silicon.

Question 21.
What is a resistor?
Answer:
The material which offers resistance to the motion of electrons is called resistor.

Question 22.
What are the uses of semiconductors?
Answer:
Semiconductors are used to make diodes, transistors, and integrated circuits (ICs). Ic’s are used in all sorts of electronic devices, including computers, TV., mobile phones…. etc.

Question 23.
Draw the electric circuit with the help of a Battery, Voltmeter, Ammeter, Resistance and connecting wires.
Answer:

Question 24.
What do you mean by one ‘unit’ in household consumption of electrical energy?
Answer:
One unit in household consumption of electrical energy is equal to 1 KWH (Kilo Watt Hour)
1 KWH 1000 W x 1 Hour
(1000)W x (60 x 60) sec
1000 J/s x 3600 sec = 36 x 10 Joules.

Question 25.
When do you say that two or more resistors are connected in series?
Answer:
Two or more resistors are said to be connected In series If the same current flows through them.

Question 26.
When do you say that two or more resistors are connected in parallel?
Answer:
Two or more resistors are said to be connected In parallel if the same potential difference exists across them.

Question 27.
What is lattice?
Answer:
According to Drude and Lorentz, conductors like metals contain a large number of free electrons, while the positive ions are fixed in their locations. The arrangement of the positive ions Is called lattice.

Question 28.
Why do electrons move in specified direction when the conductor is connected to a battery?
Answer:
When the ends of the conductor are connected to the terminals of a battery, a uniform electrical field is set up throughout the conductor. This field makes the electrons move in a specified direction.

Question 29.
Which instrument is used to measure potential difference or CML?
Answer:
A volt meter Is used to measure potential difference or emf across an electric device like battery. It must be connected parallel to the electric device.

Question 30.
What is drift speed of electrons?
Answer:
The electrons in a conductor move with constant average speed, known as drift speed or drift velocity.

Question 31.
Is the voltmeter connected in series or parallel In circuit? Why?
Answer:
Voltmeter should be connected parallel in the circuit to measure the potential difference between two points of conductor.

Question 32.
State the use of Ammeter? How to connect the Ammeter in electric circuit?
Answer:
Ammeter is used to measure electric current In a circuit. It should be connected in series in a circuit.

Question 33.
The home appliances like Fridge, T.V, Computer are connected In series or parallel? Why?
Answer:
They are connected in parallel because If any one device is damaged rest will work as usual because the circuit does not break.

Question 34.
Why are copper wires used as connecting wires?
Answer:
Copper is a good conductor of electricity so copper wires are used as connecting wires.

Question 35.
Name two special characteristics of fuse wire.
Answer:
High resistivity and low melting point.

Question 36.
Name two special characteristics of heating coil.
Answer:
High resistivity and high melting point.

Question 37.
What is Resistance? What are the SI Units of Resistance?
Answer:
Resistance of a conductor is defined as the obstruction to the motion of the electrons In a conductor. It’s S.I unit is Ohm.

Question 38.
What happens if we use a fuse made up of same wire which is used to make the electric circuit?
Answer:
The fuse made of same wire cannot gets heated up and melts due its low resistance when excess current is drawn from the mains. Due to this, the electrical appliances In the house wiii be damaged.

2 Marks Questions

Question 1.
Give reasons for using lead in making fuses.
Answer:

• Let’s used in making fuses because it has low melting point E.,, resistivity.
• If the current in the lead wire exceeds certain value the wire will heat up and melt, so the circuit in the households, opened and ail the electric devices are saved.

Question 2.
Define electric current and give an expression to It.
Answer:
Electric current is defined as the amount of charge crossing any cross-section of the conductor in one second.
Let Q be the charge crossing any cross-section of the conductor In time ‘t’.
∴ Electric current = \( \)
I = \(\frac{Q}{t} \)
The SI unit of current ¡s ‘ampere’ denoted by ‘A’.

Question 3.
What is drift speed?
Answer:
Electrons in the conductor move w,th a constant average speed, which is known as drift speed or drift velocity.
Drift velocity V = \(\frac{1}{\mathrm{nqA}} \)
Where, I = Electric current
n = number of charges
q = magnitude of electric charge
A = Area of cross-section of the conductor

Question 4.
Define emf.
Answer:
Electromotive force or emf is defined as the work done by the chemical force to move unit positive charge from negative terminal to positive terminal of the battery.
emf ε = \(\frac{W}{q}=\frac{F_e d}{q} \)
Where F_e is electric force
d is the distance between the terminals
q is the charge
The S.l unit of emf is ‘Volt’.

Question 5.
What are the factors affecting the resistance of a material?
Answer:

1. The value of resistance of a conductor depends on temperature for constant potential difference.
2. Resistance of a conductor depends on the material of the conductor.
3. Resistance of a conductor is directly proportional to its length i.e., R ∝ l
4. Resistance of a conductor is inversely proportional to the area of cross-section of the material. i.e., R∝ \(\frac{l}{A} \)

Question 6.
Find the resistance of a bulb, on which 60W and 1.20 V is marked.
Answer:
60w, V= 120 V
We know P=VI ⇒ \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}} \)
⇒ R = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}=\frac{120 \times 120}{60} \) = 240 Ω

Question 7.
Write any two differences between ohmic and non-ohmic conductors.
Answer:

Question 8.
Two wires have equal area of cross-section. One Is copper and other Is Aluminium have the same resistance. Find which one Is longer.
Answer:
Suppose the resistance of copper and aluminum, wires are R₁ and R₂, Suppose their area of cross section is A
The resistivity of copper (P₁) = 1.68 x 10^-8
The resistivity of aluminum. (P₂) = 2.82 x 10^-8
Given that R₁ = R₂

Length of copper wire 1.678 times more than length of aluminum wire.

Question 9.
Define Ohmic and non-ohmic conductors and give two examples each of them.
Answer:
Ohmic conductors: The conductors which does not obey Ohm’s law are called non-ohmic conductors. e.g.: Semiconductors, Electrolytes.

Question 10.
Three equal resistances are connected in series then in parallel. What will be the ratio of their resultant resistances?
Answer:
Suppose the resistance of equal resistors is ‘R’. Suppose they are connected in series.
Then their equivalent resistance R¹ = R + R + R = 3R
If they are connected in parallel their equivalent resistance.
From \(\frac{1}{R^{11}}=\frac{1}{R}+\frac{1}{R}+\frac{1}{R}=\frac{3}{R} \)
\(\frac{1}{R^{11}}=\frac{3}{R} \Rightarrow R^{11}=\frac{R}{3} \)
Ratio of resultant resistances = R¹ : R¹¹= \(3 \mathrm{R}: \frac{\mathrm{R}}{3}\) = 9 : 1

Question 11.
Write differences between overloading and short-circuiting.
Answer:
Currently chooses the path which has least resistance. So when electricity travels along a wrong route because of damaged wires or a fault in the connections, it leads to burn. This is known as short circuit.
When so many electrical appliances are connected to the same electrical main point then maximum current can be drawn from the mains which causes overheating and may cause a fire which is called ‘overloading’.

4 Marks Questions

Question 1.
A circuit Is shown in the picture. 200 c ° The current passing through A Is I
a) What is the potential difference between A and B?
b) What is the equivalent resistance between A and B?
c) What amount of current is flown through C and D?

Answer:
a) According to Kirchhoff’s loop law the algebraic sum of increase and decrease In p.d across various components of the circuit In a closed circuit loop must be zero. So the p.d across CD is zero because it is a closed loop.
b) Here 20Ω, 5Ω are parallel to each other and resultants are In series to each other. Resultant resistance of 20Ω and 5Ω.
When they are connected in parallel is \(\frac{1}{\mathrm{R}^{\prime}}=\frac{1}{20}+\frac{1}{5}=\frac{1+4}{20}=\frac{5}{20}=\frac{1}{4}\)
\(\frac{1}{\mathrm{R}^{\prime}}=\frac{1}{4} \Rightarrow \mathrm{R}=4 \Omega \)
(c) V_A – V_D = V_A – V_C, So
5I – 5i = 20i ⇒ 20i+5i ⇒ 5I = 25i ⇒ i = \(\frac{5 \mathrm{I}}{25}=\frac{1}{5}\)
Current through CD = I – 2i = I – \(\frac{2 I}{5}=\frac{3}{5}\) I Amp

Question 2.
Observe the picture. The potential values at A, B, C are 70V, 0V, 10V
a) What is the potential at D?
b) Find the ratio of the flow of B current in AD, DB, DC.

Answer:
a) By following Ohm’s law. p.d Is (V) = iR
In the given circuit we are applying junction laws.
‘D’ works as a junction so, i = i₁ +i₂
Let p.d at D is V₀.
We know that i = \(\frac{V}{R} \)

i = \(\frac{V}{R}=\frac{V_A-V_0}{R}=\frac{70-V_0}{10}\)

By the law i = i₁ +i₂

∴ Potential at D is = V₀ = 40 V

b)Flow of current in AD is i= \(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{R}}=\frac{\mathrm{V}_{\mathrm{A}}-\mathrm{V}_0}{\mathrm{R}}=\frac{70-40}{10}=\frac{30}{10}=3\)
(∴ Here V_A =70, V₀=40, R=10)

Flow of current in DB is i₁ = \(\frac{V_0-V_B}{R_1}=\frac{40-0}{20}=\frac{40}{20}=2 \)
(∴ Here V₀=40, V_B=0, R₁ = 20)

Flow of current in DC is i₂ = \(\frac{\mathrm{V}_0-\mathrm{V}_{\mathrm{C}}}{\mathrm{R}_2}=\frac{40-10}{30}=\frac{30}{30}=1 \)
(∴ Here V₀=40, V_C=0, R₂ = 30)
The ratio of the flow of current In AD, DB, and Dc is 3:2:1.s

Question 3.
In a circuit, 60V battery, three resistances R₁ = 10Ω, R₂ = 20Ω and R₃ = X Ω are connected In series. If 1-ampere current flows in the circuit, find the resistance in R₃ by using Kirchhoff’s loop law.
Answer:
According to Loop law,
60-101- 201-XI=0
substituting I = 1 Amp, In the above equation, R
60 – 10 – 20 – x – 0
x = 30 Ω
∴ R₃ =30 Ω

Another method:
R₁ = 10 Ω, R₂ = 20 Ω, R₃ = X Ω
As they are connected in series, the resultant
ResistantR = R₁ + R₂+ R₃
= 10 Ω + 20 Ω +X Ω
= 30 Ω + X Ω
I = 1 Amp, V = 60v

According to Ohm’s law,
V=IR
60 V = I x (30 + XΩ)
60 V = 30 +XΩ
x = 60- 30
X = 30
∴ R₃ = 30Ω

Question 4.
A circuit is made with a copper wire as shown in the diagram. We know that conductor’s resistance is directly proportional to its length. Calculate the equivalent resistance between points 1 and 2.

Answer:
Let the resistance of the wire be ‘R’ and length of the wire be l.
Let the length be ‘l’
In a square diagonal is \(\sqrt{2}\) times its length = \(\sqrt{2}\) l
Resistance towards diagonal is \(\sqrt{2}\)R.

The circuit diagrams for the given arrangement is along PTR and QTS Is ineffective as no current flow through it.
PQ and PS are in series so effective resistance are R₁+ R₂ = R + R = 2R.
QR and SR are In series so effective resistance are R₁ + R₃ = R + R = 2R.
Redrawn of the circuit again as resultant resistance between the points 1 and 2 is

Question 5.
Derive an expression to find drift velocity of electrons.
Answer:
1. Consider a conductor with cross-sectional area A. Assume that the two ends of the conductor are connected to a battery to make the current flow through it.

2. Let ‘V_d’ be the drift speed of the charges and ‘n’ be the number of charges present in the conductor in an unit volume.
3. The distance covered by cacti charge in one second is ‘V_d’
4. Then the volume of the conductor for this distance. A’V_d‘
5. The number of charges contained in that volume = n. A’V_d’
6. Let q be the charge of each carrier.
7. Then the total charge crossing the cross-sectional area at position D in one-second in q Av_d’.
This is equal to electric current.
Electric current I = n q Av_d.
Drift velocity (V_d) = \(\frac{1}{n q A} \)

Question 6.
Show that the semiconductors do not obey Ohm’s law.
Answer:
1. Connect a circuit as shown n the figure.

2. Close the circuit and note the readings of ammeter (I) and voltmeter (V) tri the following table.

3. Now connect two cells Instead of one cell in circuit.
4. Now note the respective readings of ammeter and voltmeter.
5. Repeat the same for 3, 4, and 5 cells.
6. Find the ratio of every time.
7. We find that the ratio Is not constant.
8. Draw a graph between V and I. You will get a graph as shown below.
9. This shows the semiconductors (LED is a semiconductor) do not obey Ohm’s law.

Question 7.
Deduce an expression to measure electric power.
Answer:
1. Consider that a charge (Q) Coulomb passes through a point A, moves to print B in the time interval ‘t’ seconds.

2. Let V be the potential difference between the points A and B.
3. The work done by electric field in time ‘t’ is given by W = QV …………………… (1)
4. The work is equal to the energy lost by the charge while passing through the conductor for time T.
5. Energy lost by the conductor in 1 sec = W/t
From (1) W/t = QV/t ………………….. (2)
We know, Q/t = I and W/t = P (power)
Then(2) ⇒P =VI ………………………….. (3)
This equation can be used to calculate power consumption by any electric device that is connected in a circuit.
From Ohm’s law V = I R
(3) ⇒ P = I² R. (or) V²/R ……………………. (4)
6. To know the power that can be extracted from a battery or any source can be calculated by P = εJ.
Whose ε the is the emf of the battery or source.

Question 8.
Find the resultant resistance for the following given arrangement. Find the current, when this arrangement Is connected with 9V battery.

Answer:

From the above circuit, all the resistors are in parallel combination
∴ \(\frac{1}{R}=\frac{1}{R_1}+\frac{1}{R_2}+\frac{1}{R_3}\)
Hence R₁= R₂=R₃ = 3W
∴ \(\frac{1}{\mathrm{R}}=\frac{1}{3}+\frac{1}{3}+\frac{1}{3} \)
\(\frac{1}{R}=3\left(\frac{1}{3}\right)=1\)
∴ R = 1 W
Current given V = 9V
∴ i =\(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{R}}=\frac{9}{1} \) = 9A

Question 9.
Observe the circuit given. R₁ = R₂ = R₃ = 200 Ω.
Then find out the electromotive force E of battery.
Answer:
Voltmeter reading V= 100 V, Voltmeter resistance = 1000
Current i₁ = \(\frac{V}{R}=\frac{100}{1000} \) = 0.1 Amperes

Considering ABDA, applying Kirchoff’s voltage law, R,
1000i₁ + 200i = 2E
1000 x 0.1 + 200i = 2E
100+200i =2E …………………………. (1)

Considering BCDB, applying Kirchofr’s voltage law,
(i-i₁)200 + 200( i-i₁)-1000 x i₁=0

Question 10.
The electric circuit is shown in the figure. Find out the equivalent resistance between A and B?
Answer:
The first three resistors are in parallel.

\(\frac{1}{R_{e f f}}=\frac{1}{R}+\frac{1}{R}+\frac{1}{R}=\frac{3}{R}\)
R_ef = \(\frac{R}{3} \)
Again \(\frac{R}{3} \) and R are connected in series.

R_ef = R₁+R₂ = \(\frac{R}{3}+R=\frac{4 R}{3}\)

Question 11.
Sudhakar has taken a substance in the form of wire. He applied different voltages to the wire and measured electrical currents. For this he used Ammeter and Voltmeter. He tabulated five measurements. Then plotted a graph as shown in the figure. In the graph he measured voltages in volts (V) and current (I) in Amperes.
Answer the following
a) WhattypeofmaterlaiSudhakarselected for his experiment?
b) What is the resistance of the substance?
c) If potential difference is 20 Vat the ends of wire. How much electrical power is utilized by wire?
d) What is the law associated with the above graph?

Answer:
a) The graph is a straight line passing through origin. it is in the form of y = mx i.e., I mv. Here ‘m’ is slope of the graph.
Here m = \(\frac{1}{R}=\frac{1}{\operatorname{Resistance} \)
∴ I = \(\left(\frac{1}{R}\right) V \)

The substance is Ohmic substance i.e., obeying Ohm’s law. So it Is a metal like iron spoke, (or) Copper, Aluminium etc.

b) The resistance can be known from graph is
V = IR; R = \(\frac{V}{I}=\frac{10}{0 \times 2}=\frac{100}{2} \) = 30 Ω
The reciprocal of slope of graph gives Resistance.

c) The electrical power can be measured by taking the area of graph i.e., area enclosed between the straight line and X – axis
Power (P) = Voltage x Current = V I
Area = Area of tnangle = \(\frac{1}{2} \) x 20 x 0.4 = 4 Watts
d) Ohm’s Law: The potential difference between the ends of a conductor is directly proportional to the electric current passing through It at constant temperature.

Question 12.
Your friend needs 10 ohms resistance. He came to you and asked, but you have 40 ohms resistance.
i) How many resistors your friend will ask you?
ii) How the resistors which are taken are connected
iii) Show that their effective resistance is lo ohms.
Answer:
i) A minimum of four resistors are required.
ii) They should be connected In parallel.
iii) When the resistors are connected in parallel, the equivalent resistance is given

R = 10 Ω

Question 13.
12 V battery is connected in a circuit and to this 4Ω, 12Ω resistors are connected in parallel, 3Ω resistor is connected in series to this arrangement. Draw the electric circuit from this information and find the current in the circuit.
Answer:
The resultant resistance of 4Ω, 12Ω, connected in parallel is


The total resistance in the circuit is
R = R₁ +R₂ = 3 + 3 = 6
∴ R = 6Ω

The current in the circuit
I = \(\frac{V}{R} \Rightarrow I=\frac{12}{6}\)
∴ I = 2A

Question 14.
Draw the shape of V – I graph for a conductor and a semiconductor.
Answer:

Question 15.
Draw the symbols of the following.
i) Battery
ii) Resistance
iii) Ammeter
iv) Voltmeter
v) Key
vi) Rheostat
Answer:

Solved Example

Question 1.
Find electric current drawn (figure) from the battery of emf 12V.
Answer:
Let I = I₁+I₂ be the current drawn from emf 12V.
From the figure.
Using the loop law, for the loop DABCD,
– 3(I₁ + I₂) + 12 – 2I₁ – 5 = 0 …………………….. (a)
for the loop DAFED, .
– 3(I₁ + I₂) + 12 – 4I₂ = O …………………. (b)
Solving the equation (a) & (b)
We get I₁ = 0.5 A and I₂= 1.5A
Total current drawn Is then I = 0.5 + 1.5 = 2A B

Do You Know

A multimeter is an electric measuring instrument that combines several measurement functions in one unit. A digital multimeter displays the measured value in numerals.
A multi-meter has three parts.

Display: The display usually has four digits and the ability to display a negative sign.
Selection knob: The selection knob allows the user to set the multimeter to read different functions such as milliamps (mA) of current, voltage (V), and resistance (Ω).

Ports: Multi-meters generally have two ports. One is usually labeled as ‘COM’ (common or ground port). This is where black test lead is connected. The other is labeled as mAVΩ port where the red lead is conventionally plugged in.

Warning: Most multimeters can measure AC quantities also, but AC circuits can be dangerous. So measure DC quantities only. (Page 188)

These TS 10th Class Telugu Important Questions 8th Lesson లక్ష్యసిద్ధి will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Telugu 8th Lesson Important Questions లక్ష్యసిద్ధి

PAPER – I : PART – A

I. వ్యక్తీకరణ-సృజనాత్మకత (స్వీయరచన)

1. లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు (3 మార్కులు)

అ) కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
“ఒక పత్రికలోని సంపాదకీయాలను చదివితే ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణులను, దృక్పథాన్ని అర్థం చేసుకో వచ్చు”. దీనిపట్ల మీ అభిప్రాయాలను సోదాహరణంగా
వివరించండి. (Mar. ’15)
జవాబు:
సంపాదకీయం చదివితే ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణినీ, దృక్పథాన్నీ తెలుసుకోవచ్చు అన్నమాట యథార్థము. మన రాష్ట్రంలో వెలువడే “నమస్తే తెలంగాణా” పత్రిక, ముఖ్యమంత్రి కె.సీ.ఆర్. గారు చేసిన ప్రతి పనినీ సమర్థిస్తుంది. ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక ప్రభుత్వానికి అనుకూలంగా రాస్తుంది. అదే ఈనాడు పత్రిక కాంగ్రెస్ పార్టీకి వ్యతిరేకంగా ఉంటుంది. ఈనాడు పత్రిక తెలుగు దేశం పార్టీకి అనుకూలంగా రాస్తుంది.

ఈనాడు పత్రిక సంపాదకీయాలు, కాంగ్రెస్ పార్టీకి వ్యతిరేకంగా ఉంటాయి. నమస్తే తెలంగాణ పత్రిక, కే.సీ.ఆర్. పార్టీ పెట్టిన పత్రిక. అందుకే దాని సంపాదకీయంలో కే.సీ.ఆర్ ముఖ్య మంత్రిగా చేసిన తొలి ప్రసంగాన్ని ఆ పత్రిక మెచ్చు కుంటూ రాసింది. కే.సీ.ఆర్. సంక్షేమ రాజ్యానికి అను గుణమైన హామీలు ఇచ్చాడని ఆయనను పొగిడింది. కే.సీ.ఆర్. రుణాలమాఫీ చేస్తానన్నాడనీ, పేదలకు రెండు పడక గదుల ఇల్లు కట్టిస్తానన్నాడనీ మెచ్చుకుంది.

కే.సీ.ఆర్. పరిపాలనా రంగంలో సంస్కరణలు తీసుకు వస్తానని, మొదటిరోజే ప్రకటించాడని, కే.సి.ఆర్.ను సంపాదకీయంలో ఆ పత్రిక మెచ్చుకుంది. నిజానికి
సంక్షేమ పథకాలు, వెనుక పాలించిన కాంగ్రెస్ పార్టీ కాలంలోనూ అమలయ్యాయి. దీనిని బట్టి పత్రికల సంపాదకీయాలు ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణినీ, దృక్పథాన్నీ తెలుపుతాయని అన్నమాట నిజమని తేలుతుంది. ఈ రోజుల్లో ఒక్కొక్క పత్రిక, ఒక్కొక్క పార్టీకి అనుకూలంగా ఉంటోంది.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ పోరాటాన్ని స్వతంత్ర పోరాటంతో ఎలా పోల్చగలవు ?
జవాబు:
భారతదేశాన్ని వివిధ దేశాల వారు ఆక్రమించి బానిసలుగా భారతీయులను చేసి పరిపాలించారు. అట్లే తెలంగాణ ప్రాంతాన్ని మొదటి నుంచి ఇతర ప్రాంతాల నాయకులు పాలిస్తూ, విద్య, ఉద్యోగం మొదలైన వాటికి సుదూరంగా నెట్టివేస్తారు. పాలనలో కూడా వివక్ష చూపి బానిసల్లా చూడటంతో భారతీయలంతా తిరుగబడి వందేమాతరం అని నినాదించినట్లు, జై తెలంగాణా అని తెలంగాణా ప్రజలందరూ తిరగబడి మూడుతరాల పాటు ఉద్య మించారు. భారతదేశానికి బ్రిటీష్ వారు అర్థరాత్రి స్వతంత్య్రం ప్రకటించినట్టే. భారత ప్రభుత్వం జూన్ ఒకటిన తెలంగాణకు అర్థరాత్రి పూట స్వాతంత్రాన్ని ప్రకటించింది. ఈ పోలికల్ని చూస్తే తెలంగాణ పోరాటాన్ని స్వతంత్ర పోరాటంతో పోల్చవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
పత్రికలెందుకు చదవాలి ? సంపాదకీయాలు ఎందుకు చదవాలి ?
జవాబు:
పత్రికలు ప్రపంచాన్ని అక్షరాల రూపంలో చూపించే గొప్ప అవకాశాలు, పత్రికలు చదవటం వలన లోకజ్ఞానం కలగటమే కాకుండా ప్రాపంచిక మార్పుల నుండి, సామాజిక విషయాల వరకూ అన్నీ అర్థం చేసుకునే అవకాశం కలుగుతుంది.

సంపాదకీయాలు విషయం పట్ల వివరణ అందిస్తూ మేధోమధనానికి అవకాశం కల్పిస్తాయి. ఆలోచనలు రేకెత్తింపజేస్తాయి. అవగాహన కల్పిస్తాయి. అందుకే పత్రిక, సంపాదకీయాలు తప్పక చదవాల్సిన అవసరం ఉంది.

ప్రశ్న 4.
రుణమాఫీ ఎందుకు చేయాలి ?
జవాబు:
ఋణము అంటే అప్పు, వ్యవసాయదారులు పంట వేయడానికి అప్పులు చేస్తారు. అప్పు కోసం భూమిని లేదా బంగారాన్ని తాకట్టు పెడతారు. వడ్డీ పెరిగిపోతుంది. వేసిన పంట చేతికి వచ్చే సమయానికి అతివృష్టి వలన పాడౌతుంది. మిగిలిన దానిని అమ్మితే వచ్చిన డబ్బు కుటుంబపోషణకు కూడా సరిపోదు. అప్పులు తీర్చలేరు. వడ్డీతో కలిపి తడిసి మోపెడు అవుతుంది. అది తీర్చనిదే కొత్త అప్పులు ఇవ్వరు. బయట అప్పులు చేస్తే వడ్డీ చాలా ఎక్కువ అవుతుంది. కొంప గోడూ అమ్మినా అప్పు తీరదు.

కనుక రైతులను, చిన్న వ్యాపారులను కాపాడా లంటే ఋణమాఫీ తప్పనిసరిగా చేయాలి.

ప్రశ్న 5.
పరిపాలనారంగంలో సంస్కరణల వలన ప్రయోజనం ఏమిటి ?
జవాబు:
పరిపాలనారంగం బాగుంటేనే ప్రజలకు చేరవలసిన సంక్షేమ పథకాలు చేరతాయి. ప్రజలు సుఖసంతోషా లతో ఉంటారు. ప్రభుత్వం పనులు సక్రమంగా సాగుతాయి. ప్రభుత్వానికి ఆదాయం పెరుగుతుంది. శాంతి భద్రతలు అదుపులో ఉంటాయి. నేరాలు తగ్గుతాయి. ప్రజలు విద్యావంతులవుతారు.

ఉద్యోగులలో కష్టపడి పనిచేసే స్వభావం పెరుగుతుంది. లంచగొండితనం తగ్గుతుంది. సమర్థులైన ఉద్యోగులకు గౌరవ మర్యాదలు పెరుగుతాయి. బద్దకస్తులైన వారికి బాధలు పెరుగు తాయి. ఆదర్శవంతమైన సమాజం ఏర్పడుతుంది. సమాజం సుసంపన్నం అవుతుంది. అందుకే పరిపాలనా సంస్కరణలు చాలా అవసరం.

ప్రశ్న 6.
తెలంగాణలో సమష్టియజ్ఞం ఏది ? ఎందుకు ?
జవాబు:
అన్ని రంగాలలో తెలంగాణను అభివృద్ధి చేయడమే సమష్టియజ్ఞం. వలస పాలనలో తెలంగాణ భాష, సంస్కృతులు తీవ్రమైన అణచివేతకు గురయ్యాయి. ఉత్కృష్టమైన తెలంగాణ జీవన విధానం ఛిద్రమైంది. తెలంగాణ అస్తిత్వానికే ప్రమాదం ఏర్పడింది. తెలంగాణ సమాజం ఎంతో బాధను అనుభవించింది. సంక్షోభాలను చవిచూసింది. సామాజిక సంబంధాలు తెగిపోయేయి.

తెలంగాణ సమాజానికి ప్రశాంతత కావాలి. పచ్చటి బతుకు కావాలి. దానిని సాధించాలంటే సమష్టియజ్ఞంగా భావించాలి. శక్తియుక్తులన్నీ కూడగట్టాలి. కార్యాచరణ రూపొందించుకోవాలి.

2. వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు (6 మార్కులు)

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ ఉద్యమ మహాప్రస్థానంలోని మైలు రాళ్ళను ‘లక్ష్యసిద్ధి’ సంపాదకీయం ఎలా పరిచయం చేసిందో వివరించండి. (Mar. ’15)
జవాబు:
తెలంగాణ రాష్ట్రంకోసం 1969లో ఉద్యమం మొదలు అయ్యింది. మలిదశ పోరాటంలో లాఠీలు, తూటాలు ప్రయోగించారు. ఉద్యమకారులు ఎందరో మరణించారు. వారికి గాయాలయ్యాయి.

తెలంగాణలో ప్రతి అడుగు, ఉద్యమ చరిత్రతో ముడిపడింది. సచివాలయంలోని నల్లపోచమ్మను మాయం చేసి, బెజవాడ దుర్గమ్మను పెట్టారు. అప్పుడు తెలంగాణ ఉద్యోగులు పోరాటానికి దిగారు. దానితో తిరిగి, నల్లపోచమ్మను అక్కడ పెట్టారు. ఉద్యమం చివరిదశలో పరేడ్ గ్రౌండ్లో సభ పెట్టు కోడానికి అనుమతి లభించలేదు.

హైదరాబాదు వీధుల్లో ఉద్యమకారుల ఊరేగింపు పై ఆంక్షలు విధింపబడ్డాయి. ఉస్మానియా క్యాంపస్ లో ఎన్నెన్నో ఉద్రిక్త ఘట్టాలు సంభవించాయి. విద్యార్థులను లాఠీలతో కొట్టారు. తెలంగాణ తల్లులు దాన్ని చూడలేక, తల్లడిల్లిపోయారు.

ఉద్యమం ప్రతి సంఘటనలోనూ, తెలంగాణ ఉద్యమకారులు గనాపార్కు అమరవీరుల స్తూపం దగ్గర కలుసుకొని చర్చించుకొనేవారు. ఉద్యమ కారులు ఆంక్షలకు, లాఠీ దెబ్బలకు, జడువలేదు. వారు ముళ్ళ తీగలను సైతం తెంపుకొని అమరవీరుల స్తూపం దగ్గరకు దుముకుకొని వెళ్ళేవారు.

ప్రశ్న 2.
సంపాదకీయం అంటే ఏమిటో తెలిపి, మంచి సంపాదకుని లక్షణాన్ని తెలపండి. సంపాదకీయం యొక్క ప్రయోజనాన్ని తెలపండి.
జవాబు:
సమకాలీన సంఘటనల్లో ముఖ్యమైన విషయాన్ని తీసుకొని, పత్రికలో తమ వ్యాఖ్యానంతో ఆ విషయానికి సంబంధించిన ముందు వెనుకలను పరామర్శిస్తూ సాగే రచనను ‘సంపాదకీయ వ్యాసం’ అంటారు.

తక్కువ మాటలలో పాఠకులను ఆకట్టుకొనే విధంగా, ఆలోచించే విధంగా, చేయగలగడం, మంచి సంపాదకీయానికి గల లక్షణం.

దినపత్రికల్లోని సంపాదకీయాలు ‘వ్యాఖ్యలు’ సంఘ చైతన్యానికి తోడ్పడతాయి. కాబట్టి విద్యార్థుల్లో సంపాదకీయ వ్యాసాలు, వ్యాఖ్యల పట్ల అభిరుచిని, ఆసక్తిని పెంపొందించాలి.

ఈ సంపాదకీయ వ్యాసాలు, ఆ కాలానికే సంబంధించినవే అయినా, ఒక్కొక్క సందర్భంలో వీటిని వేర్వేరు కాలాలకు అనువర్తింపచేసుకోవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించిన సందర్భంగా, స్వతంత్ర తెలంగాణ అభివృద్ధి బాటలో పయనించ డానికి పత్రికా సంపాదకుడు చేసిన సూచనలను వివరించండి.
జవాబు:

1. తెలంగాణ రాష్ట్రం వచ్చింది కాబట్టి జాతి అన్ని రంగాలలో అభివృద్ధికై పాటుపడాలి.
2. తెలంగాణ భాషా సంస్కృతులకు మళ్ళీ ప్రాణం పోయాలి.
3. తెలంగాణ జీవన విధానాన్ని తిరిగి ఉద్దరించు కోవాలి.
4. తెలంగాణ పునర్నిర్మాణానికి శక్తియుక్తులన్నీ కూడ దీసుకొని, కార్యాచరణకు దిగాలి.
5. జనానికి కడుపునిండా తిండి, కంటి నిండా నిద్ర, గుబులు లేని జీవితం కావాలి.
6. సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ప్రజలను ఆదు కోవాలి.
7. రుణాల మాఫీ చేసి రెండు పడక గదుల ఇల్లు బీదవారికి కట్టించాలి.
8. తెలంగాణకు నీటి పారుదల రంగంలో జరిగిన అన్యాయాన్ని సరిదిద్దాలి.
9. పరిపాలనా రంగంలో సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టాలి.

ఇలా చేస్తే స్వతంత్ర తెలంగాణ అభివృద్ధి బాటలో ప్రయాణిస్తుంది. ప్రపంచానికి ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
“మూడు తరాల అణచివేతలో మగ్గిన సమాజాన్ని మళ్ళీ సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ఆదుకోవడం తప్పనిసరి.” – సమర్థించండి. (Mar. ’17)
జవాబు:
సమాజం అభివృద్ధి చెందాలంటే పరిశ్రమల స్థాపన జరగాలి. పరిశ్రమలు స్థాపిస్తే యువతకు ఉపాధి దొరుకుతుంది. నిరుద్యోగం మటుమాయమౌతుంది.

పరిశ్రమల స్థాపనకు చాలా చిక్కులు ఉన్నాయి. మొట్టమొదటి తలపోటు అనుమతులు. అనుమతుల కోసం ఇంక తెలంగాణలో ప్రభుత్వం చుట్టూ తిరగ నక్కర్లేదు. పరిశ్రమలకు అనుమతులను హక్కుగా నిర్ధారిస్తూ రాష్ట్ర పారిశ్రామిక ప్రాజెక్టు అనుమతులు, స్వీయ ధ్రువీకరణ విధానాన్ని తెలంగాణ ప్రభుత్వం అమల్లోకి తెచ్చింది.

దీనికి చట్టబద్దత కల్పించింది. భారీ పరిశ్రమలకు 15 రోజుల అనుమతులు మంజూరు చేస్తారు. మిగిలిన పరిశ్రమలకు అనుమతులు నెలలో మంజూరు అవుతాయి. జాప్యం జరిగితే అధికారులపై చర్యలుంటాయి. గడువు దాటితే అనుమతి మంజూరు అయినట్లే భావిస్తారు. 2.34 లక్షల ఎకరాల భూ బ్యాంకు ఏర్పాటు చేసింది. మౌలిక వసతులకు 100 కోట్ల నిధిని విడుదల చేశారు.

తెలంగాణలో పరిశ్రమలకు విద్యుత్ కోత లుండవు. సింగపూర్, మలేషియా, చైనా వంటి దేశాలలో పర్యటించి పెట్టుబడులను ఆకర్షిస్తున్నారు. అన్ని సదుపాయాలు ఉన్న హైదరాబాద్, చుట్టు పక్కల జిల్లాలు, ఔటర్ రింగురోడ్డు, ఇతర మౌలిక సదుపాయాలు ప్రత్యేక ఆకర్షణ. ఖనిజ నిల్వలు మనకొంగు బంగారం. ఈ పారిశ్రామిక ఉత్సాహంతో మన బంగారు తెలంగాణ కల సాకారమయ్యే రోజులు దగ్గరలోనే ఉన్నాయనిపిస్తోంది.

ప్రశ్న 5.
“తెలంగాణ భాష, సంస్కృతులకు మళ్ళీ ప్రాణం పోయాలె” అని పత్రికా సంపాదకులు అనడంలో ఆంతర్యమేమిటి ? (June ’16)
జవాబు:
ఎందరో మహనీయుల, కళాకారులు, నాయకుల, కవుల త్యాగం ఫలితంగా మనం కలలుగన్న తెలంగాణ మనకు సిద్ధించింది. మన తెలంగాణా లోని తెలుగు భాష తియ్యదనం జాతికి ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది. మన సంస్కృతి వన్నె తగ్గనిది. సోదర ప్రేమ, ఆత్మీయతానుబంధాలు, విశ్వాసం, సనాతన ధార్మిక విధానం మొదలైనవి మన సంస్కృతిలో ఒక భాగం.

మనం మన తెలంగాణ సాధించుకున్నాం. అంతటితో ఆగిపోకూడదు. మన భాషను రక్షించు కోవాలి. మన భాషలోని నుడికారాలను పరి రక్షించాలి. కల్మషంలేని మన సంస్కృతిని పరిరక్షించాలి. ఇది మనందరి కర్తవ్యంగా భావించాలి.

ప్రశ్న 6.
స్వీయ రాష్ట్రం సిద్ధించడం వలన ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
స్వీయరాష్ట్రం సిద్ధించడం వలన తెలంగాణ జాతి అన్ని విధాలుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. అణచి వేతకు గురైన తెలంగాణ భాష సుసంపన్నం అవుతుంది. వివక్షకు గురైన తెలంగాణ జాతి ఆత్మ విశ్వాసంతో ముందడుగు వేస్తుంది. తెలంగాణ అస్తిత్వాన్ని మహోన్నతంగా తీర్చిదిద్దుకోవచ్చు. అన్ని రంగాలలో తెలంగాణ అభివృద్ధి చెందుతుంది. తెలంగాణ పచ్చపచ్చని పంటపొలాలతో కలకలలాడు తుంది.

కనీస అవసరాలు తీరతాయి. గౌరవమైన బ్రతుకు ఏర్పడుతుంది. సమాజంలో గౌరవ ప్రతిష్ఠలు పెరుగుతాయి. మన తెలంగాణ అభివృద్ధికి ప్రణాళికలు మనమే రూపొందించుకోవచ్చు. మన తెలంగాణ అమరవీరుల త్యాగఫలమైన మన రాష్ట్రాన్ని నందనవనంగా మార్చుకోవచ్చును.

ప్రశ్న 7.
లక్ష్యసిద్ధి అంటే ఏమిటి? తెలంగాణ ప్రజల లక్ష్యసిద్ధి
జవాబు:
సాధించవలసిన దానిని లక్ష్యం అంటారు. ఆ లక్ష్యం నెరవేరడాన్ని లక్ష్యసిద్ధి అంటారు.

తెలంగాణ ప్రజల లక్ష్యం ఒక్కటే. తమకు బాధల నుండి విముక్తి కలగాలి. ఆత్మవిశ్వాసంతో బ్రతకాలి. తెలంగాణాను అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. తెలంగాణ అభివృద్ధికి ప్రణాళికలు తయారుచేసుకోవాలి. అన్ని రంగాలలో అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. తెలంగాణ ప్రజలకు కంటినిండా నిద్ర, కడుపు నిండా తిండి కావాలి. తమ నిర్ణయాలు తామే తీసుకొనే స్వేచ్ఛ కావాలి. వలస పాలకుల పీడ వదలాలి. ఇవి తెలంగాణా ప్రజల లక్ష్యాలు.

ఈ లక్ష్యాలు సిద్ధించాలంటే తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడాలి. అదొక్కటే మార్గం. ఆ లక్ష్యం సిద్ధించింది. తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడింది.

ప్రశ్న 8.
ఉద్యమం అంటే ఏమిటో నీకేం తెలుసు ? తెలంగాణ ఉద్యమానికి, ఇతర ఉద్యమాలకు తేడాలు ఏమిటి వివరించ
జవాబు:
ఒక లక్ష్యం కోసం అందరం కలసి పోరాటం చేయాలన్నే ఉద్యమం అంటాం. వ్యక్తిగా కష్టపడితే సాధించే విజయం వ్యక్తిగతం. సమిష్టిగా పోరాడి సాధించే విజయం సామాజికం. సామాజిక అభివృద్ధి కుంటుబడినపుడు, బలవంతుడి చేతిలో బలహీనుడు ఇబ్బందులు పాలు అవుతున్నప్పుడు. ఉద్యమాలు ప్రారంభమవుతాయి. ఒంటరిగా సాధించలేని లక్ష్యాన్ని గుంపుగా సాధించేందుకు సాధనం ఉద్యమం. స్వాతంత్ర పోరాట కాలం నుండి ఉద్యమాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి.

ఉద్యమాలలో అన్ని ఒకే లక్ష్యంతో సాగవు. కొన్ని ఉద్యమాలు ఒక కులానికి చెందిన వెనుక బాటును. అన్యాయాన్ని ప్రశ్నించటానికి మొదలవుతాయి. కొన్ని తెగ లేదా .జాతి అభ్యున్నతి కోసం ప్రారంభమవు తాయి. ఉదాహరణకు దళిత, స్త్రీ, వాద ఉద్యమాలు. అవి కుల అభ్యున్నతి కోసం, దళితుల అస్థిత్వ పోరాటం కోసం, మరియు ‘స్త్రీ’ల జీవన విలువల కోసం మొదలైనాయి. కొన్ని కొనసాగుతుండగా, కొన్ని కాల ప్రవాహంలో అదృశ్య మైనాయి.

తెలంగాణ ఉద్యమం, ఒక జాతి ఆత్మగౌరవమే లక్ష్యంగా తమగడ్డ బిడ్డల బతుకు పోరాటమే ఆలంబనగా ప్రారంభమైంది. సకల జనులూ పాల్గొనే ఉద్యమంగా రూపొంది, నవ తెలంగాణా ఆవిర్భా వానికి దారితీసింది. అందుకే తెలంగాణా ఉద్యమం. మిగిలిన ఉద్యమాల కంటే భిన్నమైనదీ, విజయ వంతమైనదీ అని భావిస్తున్నాను.

ప్రశ్న 9.
“అందువల్ల తెలంగాణ భవిష్యత్తుపై సందేహానికి తావులేదు” అని సంపాదకుడు అనడం వెనుక ఉన్న ఆంతర్యం ఏమై ఉంటుందో మీ పాఠాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని విశ్లేషించండి. (June ’17)
జవాబు:
2వ జూన్, 2014 నాడు తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవి ర్భవించింది. ఆ రోజున దినపత్రికలు అన్నీ ప్రత్యేక సంపాదకీయాలు రాశాయి. ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక, ఆనాడు సంపాదకీయం రాస్తూ పై మాటలను రాసింది.

తెలంగాణ ప్రాంతము, మూడు తరాల పరిపాల కుల చేతుల్లో నలిగిపోయింది. అక్కడి ప్రజల గోడును పట్టించుకొనే పరిపాలకులు లేకపోయారు. దానితో తెలంగాణ ప్రజలు అన్ని విధాలా వెనుక బడ్డారు, అణచివేయబడ్డారు.

తెలంగాణ ప్రాంతాన్ని కొంతకాలము కుతుబ్ షాహి వంశపు నవాబులు పాలించారు. 1687 లో ఔరంగజేబు చక్రవర్తి మోసంగా గోల్కొండ సామ్రాజ్యాన్ని వశపరుచుకున్నాడు. తరువాత నైజాం నవాబులు పాలించారు. తెలంగాణ ప్రాంతము, 1956లో ఆంధ్ర రాష్ట్రంతో కలసి ‘ఆంధ్రప్రదేశ్’గా ఏర్పడింది.

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రమునకు ముఖ్యమంత్రులుగా ఎక్కువ మంది ఆంధ్రప్రాంతము వారే ఉన్నారు. వారి వలస పరిపాలనా కాలంలో తెలంగాణ రాష్ట్రము, అన్ని విధాలా వెనుకబడింది. నవాబుల కాలం లోనూ, నిజాంపాలనలోనూ, రాష్ట్రములోని ప్రజలు, అన్ని విధాల అణచివేతకు గురి అయ్యారు.

‘ఇక ఆంధ్ర ప్రాంతపు ముఖ్యమంత్రులు తెలంగాణ అభివృద్ధిని అంతగా పట్టించుకోలేదు. ఇప్పుడు ప్రజల కోరిక మేరకు తెలంగాణ రాష్ట్రము ఏర్పడింది. అందువల్ల ప్రజలను సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ఆదుకోవాల్సిన బాధ్యత నేటి తెలంగాణ ప్రభుత్వానికి ఉందని, సంపాదకీయంలో ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక రాసింది.

PAPER – II : PART- A

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అపరిచిత గద్యాలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
క్రింది గద్యాన్ని చదువండి. ఖాళీలను పూరించండి. ఇక కాలానికి సంబంధించి ఆలోచించినప్పుడు సామాజికంగా స్త్రీలు తెచ్చిన పెద్ద మార్పులు ఈ శతాబ్దంలో ప్రముఖంగా ఉన్నాయి. కాబట్టి ఈ శతాబ్దాన్నంతా తీసుకోవాలనుకున్నాం. వీలైనంత వరకూ అన్ని రంగాలనూ దృష్టిలోకి తీసుకురావాలి అనుకున్నాం. ఇక సంఖ్య విషయానికి వస్తే ఏదో ఒక సంఖ్యకు కట్టుబడక తప్పదు. పుస్తక ప్రచురణలో ఉండే ఆర్థిక పరిమితుల దృష్ట్యా వంద మందిని ఈ పుస్తకంలో ఉంచాలనుకున్నాం. కానీ ఆ సంఖ్యతో ఏమీ తృప్తిలేదు. ఆర్థికంగా ఎంత కష్టమనిపించినా మరికొంతమందిని చేర్చక తప్ప లేదు. ఎంపిక చాలా కష్టమనటంలో సందేహం లేదు. ప్రతి రంగంలో తమదంటూ ఒక ముద్ర వేసిన వారిని ఎంచుకోవాలి.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. వీలైనంత వరకు …………………. దృష్టిలోకి తీసుకొన్నారు.
జవాబు:
అన్ని రంగాలను

2. కనీసం వందమందికి ……………… లో స్థానం కల్పించారు.
జవాబు:
పుస్తకం

3. ఈ పుస్తకం రచయిత్రులకు ……………….. ని ఇవ్వలేదు.
జవాబు:
తృప్తి

4. ………… చాలా కష్టమైనది.
జవాబు:
ఎంపిక

5. ఒక ………………….. వేసిన వారిని ఎంచుకోవాలి.
జవాబు:
ముద్ర

ప్రశ్న 2.
కింది పేరా చదివి సరైన సమాధానాలు రాయండి.

పరభాషల ద్వారా కాక మాతృభాష ద్వారా విద్యా బోధన చేయుటయే సహజమైన పద్ధతి అని వాదించి వంగ భాషలో బాలురకు ఉపయుక్తములగు వాచకములను, శాస్త్ర గ్రంథములను రచించిన విద్యావేత్త ఈశ్వర చంద్రుడు.

అతనివలే ఒక వైపు సంఘసంస్కరణ చేయుచు, మరొకవైపు భాషాసేవ చేసిన మహానీయుడు మన వీరేశలింగం పంతులుగారు. పంతులుగారికి దక్షిణ దేశ విద్యా సాగరుడను బిరుదు కలదు. విద్యా సాగరుడు, పంతులుగారు పరస్పరం ఉత్తరములు రాసుకునేవారు. ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగ దేశము, పంతులుగారి వలన తెలుగు దేశము వాసి గాంచినది.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. విద్యాబోధన చేయుటకు సహజమైన పద్ధతి ఏది ?
జవాబు:
మాతృభాష ద్వారా విద్యాబోధన చేయుట సహజమైన పద్ధతి.

2. ఈశ్వరచంద్రుడు ఏ భాషలో వాచకములను రాసెను ?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుడు వంగభాషకు వాచకములను రాసెను.

3. పంతులు గారి బిరుదు ఏమిటి ?
జవాబు:
‘దక్షిణదేశ విద్యాసాగరుడు’ అని పంతులుగారికి బిరుదు ఉంది.

4. ఈశ్వరచంద్రుని వలన ఏ దేశము వాసిగాంచెను ?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగదేశము వాసిగాంచెను.

5. దక్షిణ దేశంలో భాషా వ్యాప్తికి కృషిచేసిన వారెవరు?
జవాబు:
కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారు.

ప్రశ్న 3.
కింది పేరాను చదివి ఐదు ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో సత్యం, అహింస అనే రెండు పదాలను తరచుగా ఉపయోగించే వారు. అయితే ఈ రెంటిలో మొదటి దానికే ప్రాధాన్యమిచ్చారు. అతడు సత్యాన్వేషకుడు కాదు. సత్యాన్ని ఆరాధించే భక్తుడు. తన జీవితాన్ని “సత్య | మార్గంతో పరిశోధనలు” గా అభివర్ణించాడు. ప్రారంభంలో భగవంతుడే సత్యమని ప్రకటించారు. కానీ చివరకు “సత్యమే భగవంతుడు” అని ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు. “ఎందుకంటే భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించవచ్చు. కానీ, సత్యమును కాదనడం కష్టం.”
జవాబు:
ప్రశ్నలు

1. గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో తరచుగా ఉపయోగించేవి ఏవి ?
2. ఆయన జీవితాన్ని ఏమని అభివర్ణించారు ?
3. ప్రారంభంలో ఆయన దేనిని సత్యమని ప్రకటించారు?
4. చివరకు ఆయన దేనిని భగవంతునిగా ప్రకటించారు?
5. భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించినా దేనిని కాదన లేరు?

ప్రశ్న 4.
ఈ క్రింది గద్యాన్ని చదువండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవి మధ్యలో ‘చిలకల గుట్ట’ ఉన్నది. చుట్టు దట్టమైన అడవి ఇక్కడ రెండేండ్ల కొకసారి మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగు| తుంది. మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి (ఫిబ్రవరి నెలలో) మొదలుకొని మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతరనే సమ్మక్క-సారక్క జాతర అంటారు. ఇది పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయ రీతిలో జరిగే జాతర. కేవలం మన రాష్ట్రం కాక పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, చత్తీస్ ఘడ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాలనుండి కూడా లక్షల మంది భక్తులు వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. ‘చిలకల గుట్ట’ ఎక్కడ ఉన్నది ?
జవాబు:
వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర ‘చిలకల గుట్ట’ ఉన్నది.

2. జాతర ఏ నెలలో ఎప్పుడు ప్రారంభమవుతుంది ?
జవాబు:
జాతర ఫిబ్రవరి నెలలో ప్రారంభమవుతుంది.

3. మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతర పేరేంటి ?
జవాబు:
మూడు రోజుల పాటు జరిగే ఈ జాతరపేరు సమ్మక్క సారక్క జాతర

4. దాదాపు ఎన్ని రాష్ట్రాల వాళ్ళు జాతరలో పాల్గొంటారు?
జవాబు:
ఐదు రాష్ట్రాల వాళ్ళు ఈ జాతరలో పాల్గొంటారు.

5. పై పేరాకు పేరు పెట్టండి.
జవాబు:
మేడారం జాతర.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

సృజనాత్మక ప్రశ్నలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తర్వాత మొదటి వార్షిక సమావేశంపై నివేదిక తయారుచేయండి.
జవాబు:
నివేదిక

మా గ్రామంలో అమరవీరుల స్తూపం వద్ద రాష్ట్రా అవతరణ దినోత్సవ వేడుకలు ఘనంగా జరిగాయి. గ్రామ సర్పంచిగారు, పెద్దలు హాజ రయ్యారు. గ్రామ ప్రజలందరూ హాజరయ్యారు.

తెలంగాణ గీతంతో సభ ప్రారంభమైంది. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావానికి కృషి చేసిన వారి సేవలను వక్తలు చెప్పారు. అమరవీరుల త్యాగాలను వక్తలు కొని యాడారు.

తెలంగాణ అభివృద్ధికి పాటుపడతామని సభలోని వారు ప్రతిజ్ఞ చేశారు. వందన సమర్పణతో సభ ముగిసింది.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించిన శుభసందర్భంలో జరిగే అమరవీరుల సంస్మరణ సభకు పిలుపునిస్తూ కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:
రండి

రండి ! తరలి రండి ! తెలంగాణ ప్రజలారా ! తరలి రండి. మనకోసం జీవితాలను తృణ ప్రాయంగా పరిత్యజించిన అమరవీరులను సంస్మ రిద్దాం. రండి. అమరవీరుల వారసులను ఘనంగా సత్కరిద్దాం.

అమరవీరులకు నివాళినర్పిద్దాం. వారి పట్ల మన భక్తి ప్రపత్తులను చాటుకొందాం.
ఇదే అందరికీ ఆహ్వానం.

ఇట్లు,
ఆహ్వాన సంఘం,
అమరవీరుల సంస్మరణ కమిటీ.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన శుభసమయంలో మీరు పొందిన ఆనందాన్ని లేఖ ద్వారా మీ మిత్రునితో
జవాబు:

భద్రాచలం,
XXXXXX

మిత్రమా ! కిరణ్,
కుశలమా !

మన కలలు నిజమయ్యాయి. మన అమరవీరుల కలలు ఫలించాయి. మన తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పడింది. నిజంగా తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు ప్రకటన రాగానే ఎంత ఆనందించామో తెలుసా !

ఆ రోజు పొందిన ఆనందం వర్ణించడానికి మాటలు చాలవురా !

నువ్వూ ఆనందపడి ఉంటావు కదా ! దీనిని మీరెలా సెలబ్రేట్ చేసుకొన్నారో రాయి. ఉంటా మరి.

ఇట్లు,
నీ స్నేహితుడు,
XXXX.

చిరునామా :
పి. కిరణ్, నెం. 16,
10వ తరగతి,
జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల,
నల్గొండ.

ప్రశ్న 4.
తెలంగాణ ఏర్పడిన సందర్భంలో సంభాషణ రాయండి.
జవాబు:
శ్రీరాజ్ : మన తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడ్డం చాలా ఆనందంగా ఉంది కదూ !
తరుణ్ : నిజమేరా ! ఇది మన పెద్దలందరి కోరిక.
శ్రీరాజ్ : మనందరం కష్టపడి చదవాలిరా.
తరుణ్ : చదువుతున్నాంగా ! ఇంకా కష్టపడాలా!
శ్రీరాజ్ : ఇంకా చాలా కష్టపడాలి.
తరుణ్ : ఎందుకు ?
శ్రీరాజ్ : మనం బాగా చదువుకోవాలి. మన తెలంగాణ పేరు ప్రఖ్యాతులు పెంచాలి.
తరుణ్ : నిజమే. నిన్న మా తాతయ్య కూడా ఇలాగే అన్నాడు.
శ్రీరాజ్ : ఏమన్నాడు ?
తరుణ్ : చాలామంది మనరాష్ట్రం కోసం ఉద్యమాలు చేశారుట, ప్రాణాలు కోల్పోయారుట. వాళ్ళ ఋణం తీర్చు కోవాలన్నాడు.
ఉత్తేజ్ : ఇది మన స్నేహితులందరికీ చెబుదాం, కష్టపడదాం. నవ తెలంగాణను నిర్మించుకొందాం.
తరుణ్ : అలాగే
ఉత్తేజ్ : వెళదాం. పద.

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ ఏర్పడినపుడు నీ మనోభావాలను వర్ణిస్తూ కవిత రాయి.
జవాబు:
నా తెలంగాణ

వచ్చింది వచ్చింది నవ తెలంగాణ – తెచ్చింది
తెచ్చింది బంగారు నజరానా
ఆనందంతో నా మనసు పురివిప్పిన నెమలిలా –
చేసింది చేసింది నాట్యం
ఆనందంతో నా శరీరం పులకించింది పూలపొదలా
– విరిసింది విరిసింది పువ్వులా
ఏనాటి కలలో ఫలించిన శుభ తరుణంలో –
మురిసింది మురిసింది తెలంగాణ.
బాధల్లేవ్ ! భయాల్లేవ్ ! కన్నీళ్ళు లేవ్ ! కష్టాలన్నీ దూరం, దూరం
అన్నీ ఆనందాలే ! సుఖాలే !

అదనపు వ్యాకరణాంశాలు

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు

1. రాచఠీవి : ఈనాడు తెలంగాణ రాష్ట్రంలో, ప్రజలు రాచఠీవితో తిరుగుతున్నారు.
2. ఆదుకోవడం : తుఫాను, బాధితుల్ని ప్రభుత్వాలు ఆదు కోవాలి.
3. అక్షరాలా : మీరు చెప్పిన మాట, అక్షరాలా సరి పోయింది.
4. ఆవిర్భవించు : 2014లో తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భ వించింది.
5. ప్రాణంపోయు : మంచి మందులిచ్చి, డాక్టరుగారు నాకు ప్రాణం పోశారు.
6. భాషా సంస్కృతులు: ప్రతి రాష్ట్ర ప్రభుత్వము తమ భాషా సంస్కృతులను కాపాడాలి.
7. నివాళులు అర్పించు : తెలంగాణ అమరవీరులకు ప్రజలు నివాళులర్పించారు.
8. ఆనందోత్సాహాలు : తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిష్కరణం కాగానే ప్రజలు ఆనందోత్సాహాలతో పొంగులెత్తారు.

2. పర్యాయపదాలు

ఇంద్ర ధనుస్సు = అధనాశ్రము, ఇంద్రచాపము, ఐరావతం, కొటీరం, శక్రధనువు
సూర్యుడు = దివాకరుడు, భాస్కరుడు, భానుడు
భూమి = విశ్వంభర, అచల, ధరణి, పృథ్వి
హృదయము = ఎద, ఎడద, డెందము
దుఃఖము = పీడ, బాధ, కష్టము, అఘము
సంబురం = సంతోషం, ఆనందం
చంద్రుడు = రాజు, విధుడు, జాబిల్లి, చందమామ
పోరాటం = యుద్ధం, సమరం, సంగ్రామం
మాట = పలుకు, వచనం, ఉక్తి
పతాకం = జెండా, ధ్వజం, కేతనం, టెక్కియం
సంస్కరణ = బాగు చెయ్యడం, చెడును రూపు మాపడం
ప్రశంస = పొగడ్త, స్తోత్రం

3. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

సౌధము = సుధతో నిర్మింపబడినది (మేడ)
సంతానము = లెస్సగా కోరికలను తీర్చునది (ఒక కల్ప వృక్షం)
సంప్రదాయము = గురుపరంపర చేతను వంశక్రమము చేతను వచ్చిన వాడుక (వంశా చారము)
సత్యము = సత్పురుషుల యందు పుట్టునది. (నిజము)
అక్షరములు = క్షరములు (నాశనము) కానివి – అక్షరాలు
ఆదర్శము = దీనియందు తనమీద కనులుకను (అద్దము)
భాష = భాషింపపడేది, భాష

4. నానార్థాలు

చిత్రము = అద్భుత రసం, ఆశ్చర్యం, చిత్తరువు
జీవన = బ్రతుకు, గాలి
ఉత్తరం = జాబు, ఒక దిక్కు, అగ్ని
రాష్ట్రము = రాజ్యము, ఉపద్రవము
జాతి = వర్ణము, ఛందస్సు, సంతానము

5. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రకృతి – వికృతి
రాత్రి – రాతిరి
చరిత్ర – చరిత
స్వతంత్ర – సొంతము
హృదయం – ఎద, ఎడద
అక్షరాలు – అక్కలు
ఆకాశం – ఆకసము
వర్ణము – వన్నె
గౌరవము – గారవము
కార్యము – కర్జము
స్థలము – తలము
పుత్రుడు – బొట్టె
భాష – బాస
సందేహము – సందియము
శక్తి – సత్తి
యజ్ఞము – జన్నము
నిద్ర – నిదుర
ప్రాణం – పానం
చంద్రుడు – చందురుడు

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

1. సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునపుడు వాని దీర్ఘములు ఏకాదేశ మగును.
ఉదా :
సచివాలయం – సచివ + ఆలయం
సర్వతోముఖాభివృద్ధి – సర్వతోముఖ + అభివృద్ధి
కార్యాచరణ – కార్య + ఆచరణ
దశాబ్దము – దశ + అబ్దము

2. గుణసంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ లు పరమైనపుడు క్రమముగా ఏ, ఓ, ఆర్లు ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
ఆనందోత్సాహాలు – ఆనంద + ఉత్సాహాలు
భావోద్వేగం – భావ + ఉద్వేగం

3. యణాదేశ సంధి
సూత్రం :ఇ, ఉ, ఋ లకు అసవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునప్పుడు క్రమముగా య, వ, ర లు ఆదేశంగా వస్తాయి.
ఉదా :
అత్యద్భుతం – అతి + అద్భుతం

2. సమాసాలు

సమాస పదము – విగ్రహవాక్యము – సమాసము పేరు
కొత్తదనం – కొత్తదైన దనం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
పవిత్రస్థలం – పవిత్రమైన స్థలం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ జాతి – తెలంగాణ అనుపేరు గల జాతి – సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
ఉస్మానియా క్యాంపస్ – ఉస్మానియా అను పేరుగల – క్యాంపస్ సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ భాష – తెలంగాణ అను పేరుగల భాష – సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ సంబురాలు – తెలంగాణ యొక్క సంబురాలు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
సచివాలయం – సచివుల యొక్క ఆలయం – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
హైద్రాబాద్ వీధులు – హైద్రాబాద్ యొక్క వీధులు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఉద్యమ చరిత్ర – ఉద్యమము యొక్క చరిత్ర – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
తెలంగాణ బిడ్డలు – తెలంగాణలోని బిడ్డలు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఆనందోత్సాహాలు – ఆనందమును, ఉత్సాహమును – ద్వంద్వ సమాసము
స్వేచ్ఛా స్వాతంత్ర్యాలు – స్వేచ్ఛయు, స్వాతంత్ర్యమును – ద్వంద్వ సమాసము
భాషా సంస్కృతులు – భాషయు, సంస్కృతియు – ద్వంద్వ సమాసము
సంక్షేమ పథకాలు – సంక్షేమము కొరకు పథకాలు – చతుర్థీ తత్పురుష సమాసము
అత్యద్భుతం – మిక్కిలి అద్భుతం – అవ్యయీభావ సమాసం
ఉద్వేగభరితం – ఉద్వేగంతో భరితం – తృతీయా తత్పురుష సమాసం
పంచవన్నెలు – పంచ సంఖ్యగల వన్నెలు – ద్విగు సమాసం
మూడుతరాలు – మూడైన తరాలు – ద్విగు సమాసం
అన్యాయము – న్యాయము కానిది – నఞ తత్పురుష సమాసం

3. వాక్య పరిజ్ఞానం

అ) క్రింది కర్తరి వాక్యాలను కర్మణి వాక్యాలుగాను, కర్మణి వాక్యాలను కర్తరి వాక్యాలుగాను రాయండి.

ప్రశ్న 1.
వాల్మీకి రామాయణాన్ని రచించాడు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
వాల్మీకిచే రామాయణం రచింపబడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 2.
ప్రజలు శాంతిని కోరుతున్నారు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
ప్రజలచే శాంతి కోరబడుతోంది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 3.
లైబ్రరీ నుంచి తెచ్చిన పుస్తకం నా చేత చదువబడింది (కర్మణి వాక్యం)
జవాబు:
లైబ్రరీ నుంచి తెచ్చిన పుస్తకం నేను చదివాను. (కర్తరి వాక్యం)

ప్రశ్న 4.
నాచే రచింపబడిన గ్రంథం, నేతాజీ చరిత్ర. (కర్మణి వాక్యం)
జవాబు:
నేను రచించిన గ్రంథం, నేతాజీ చరిత్ర. (కర్తరి వాక్యం)

ఆ) క్రింది పరోక్ష కథనాలను ప్రత్యక్ష కథనంలోకి మార్చి రాయండి.

ప్రశ్న 1.
తనను చూస్తే అందరు భయపడతారు కాని తన దగ్గరకు రాకుండా పోరు’ అని సుబ్బారావు అన్నాడు.
జవాబు:
“నన్ను చూస్తే అందరూ భయపడతారు”. కానీ నా దగ్గరకు రాకుండా పోరు.

ప్రశ్న 2.
తన పాటలంటే అందరికీ ఇష్టమేనని అయితే తనకంటే బాగా పాడగలిగినవారు ఎందరో ఉన్నారని ఒక గాయకుడన్నాడు.
జవాబు:
నా పాటలంటే అందరికీ ఇష్టమే అయితే నాకంటే బాగా పాడగలిగినవారు ఎందరో ఉన్నారు అని ఒక గాయకుడన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
‘తన రచనలలో తన జీవితం ఉంటుందని’ ఒక రచయిత తన మిత్రునితో అంటున్నాడు.
జవాబు:
ఒక రచయిత తన మిత్రునితో ‘నా రచనల్లో నా జీవితం ఉంటుంది’ అని అన్నాడు.

ప్రశ్న 4.
జైల్లో ఖైదీలందరికి కవర్లిచ్చినప్పుడు తనకెవరున్నారని తానెవరికి కావాలని లక్ష్మీబాయి కుమిలిపోయింది.
జవాబు:
“నాకెవరున్నారు ? నేనెవరికి కావాలి ?” అని జైలులో ఖైదీలందరికీ కవర్లు ఇచ్చినప్పుడు లక్ష్మీబాయి కుమిలి పోయింది.

These TS 10th Class Telugu Important Questions 7th Lesson శతక మధురిమ will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Telugu 7th Lesson Important Questions శతక మధురిమ

PAPER – I : PART – A

I. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత (స్వీయరచన)

1. లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు (3 మార్కులు)

అ) కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
‘శతక మధురిమ’ పాఠం నుండి మీరు గ్రహించిన నీతులను వ్రాయండి.
జవాబు:

1. ఈశ్వరార్చనకు సత్యం, దయ, ఏకాగ్రత అనే పుష్పాలు, భక్తియోగం ప్రధానం.
2. సంపద లేకపోయినా, గురుపాదభక్తి, దానగుణం, శాస్త్రశ్రవణం, సత్యవచనం, మనస్సులో మంచితనం ఉంటే పండితుడు శోభిస్తాడు.
3. హరిదాసులను నిందించరాదు. భిక్షం పెట్టేవారికి అడ్డుపడరాదు. సత్పురుషలను వంచించరాదు. దేవాగ్రహారాలు అపహరించరాదు. వార్షికాలు చెడగొట్టరాదు.
4. త్యాగదీక్ష చేపట్టి, భూ ప్రజల దైన్యాన్ని పోగొట్టి, అందరి ప్రజల బ్రతుకులో ఉత్సాహాన్ని పెంచి, దేశం గొప్ప తనాన్ని పెంచేవాడే గొప్పవాడు.
5. మిత్రుడు పుస్తకంలా బోధిస్తాడు. ధనంలా కార్య సాధనకు సాయం చేస్తాడు. కత్తిలా శత్రువులను సంహరిస్తాడు. నిండుమనస్సై సుఖం ఇస్తాడు.

ప్రశ్న 2.
కవి ఈ భూమిపై నరరూప రాక్షసుడని ఏ లక్షణాలు కలవారిని అన్నాడు ?
జవాబు:
ఈ అవనిపై కలలో కూడా సత్యాన్ని పలకడానికి ఇష్టపడనివాడు, మాయమాటలు చెప్పి ఇతరుల సొమ్ము అపహరించేవాడు, కులగర్వం తోటి పేదవాండ్ల ఇండ్లను నాశనం చేసేవాడు, లంచాలకు విలువను పెంచేవాడు, చెడు ప్రవర్తనతో తిరిగేవాడు, వావివరసలను పాటించని వాడు, నవ్వుతూ ముచ్చటాడుతూనే ఎదుటి వాడిని నాశనం చేయాలనుకునేవాడు, తల్లిదండ్రులను ఇంటి నుంచి వెళ్ళగొట్టేవాడు. ఇతరులకు సహాయం చేయని వాడు, స్వార్థపరుడు, పరులను బాధలకు గురిచేసేవాడిని ఈ భూమి పై ఉన్న నరరూప రాక్షసుడని కవి అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
సత్రాలు కట్టించడం వలన ప్రయోజనాలేమిటి?
జవాబు:
దూరప్రాంతం నుండి దేవాలయాలకు వస్తారు. వారికి వసతి కల్పించడానికి, భోజనాలకు సత్రాలు కట్టించాలి. దానివల్ల యాత్రికులకు డబ్బు ఖర్చు తగ్గుతుంది. పేదవారికి, అనాథలకు సత్రాలలో ఆశ్రయం కల్పించ వచ్చు. దీనివలన వారికి ఆసరా దొరుకుతుంది. సమాజంలో దొంగతనాలు, దోపిడీలు తగ్గుతాయి. ఫలానా గ్రామంలో మనవారెవరూ లేరు అనే భావన ఉండదు. తెలియని ప్రాంతంలో కూడా భద్రత ఉంటుంది. యాత్రికులు నిశ్చింతగా తీర్థయాత్రలు చేయవచ్చును.

2. వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు (6 మార్కులు)

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
‘శతకపద్యాలు మంచి ప్రవర్తనకు మార్గదర్శకాలు’ మీ పాఠ్యాంశం ఆధారంగా నిరూపించండి.
జవాబు:
మేము చదివిన శతక మధురిమ పద్యాలలో మానవులు మంచిగా నడవడానికి నేర్చుకోవలసిన ఎన్నో సజ్జన లక్షణాలను గూర్చి చెప్పారు. అందువల్ల శతకపద్యాలు, మంచి ప్రవర్తనకు మార్గాన్ని చూపిస్తాయి. అవి మంచి ప్రవర్తనకు మార్గదర్శకాలు. మేము ఈ క్రింది సజ్జన లక్షణాలను గూర్చి శతకపద్యాలలో నేర్చుకున్నాము.

1. గురువుగారి పాదాలకు నమస్కరించాలి.
2. కలలో కూడా సత్యమే పలకాలి.
3. హరిభక్తులను నిందించకూడదు.
4. సజ్జనులను మోసగించరాదు.
5. దేవుని అగ్రహారములు లాక్కోరాదు.
6. మిత్రులను సంపాదించుకోవాలి.
7. దేశమాత గౌరవాన్ని పెంచాలి.
8. త్యాగగుణంతో దీన జనులను రక్షించాలి.
9. కులగర్వం పనికిరాదు.
10. పేదల కొంపలు కూలగొట్టరాదు.
11. లంచాలు తీసికోరాదు.
12. చెడు ప్రవర్తన చేయకూడదు.
13. తల్లిదండ్రులను ఇంటి నుండి గెంటరాదు.
14. వరుస – వావి కలిగి, ప్రవర్తించాలి.
15. భిక్ష పెట్టేవారికి అడ్డుపడకూడదు.

పై పద్యాలు చదివి, అందులో చెప్పిన పై మంచి గుణాలు అలవాటు చేసికొంటే, అవే మన మంచి ప్రవర్తనకు మార్గాన్ని చూపిస్తాయి అని తప్పక చెప్పగలను.

ప్రశ్న 2.
శతక మధురిమ నుండి గ్రహించిన మంచి లక్షణాలను తెల్పండి.
జవాబు:

1. కలలో కూడా అసత్యం పలుకరాదు.
2. మాయమాటలతో పరులసొమ్ము అపహరింపరాదు.
3. కులగర్వంతో పేదల కొంపలు ఆర్పరాదు.
4. లంచాలకు వెల పెంచరాదు.
5. చెడుప్రవర్తనలు విడిచిపెట్టాలి.
6. వరుస-వావి కలిగి, నడుచుకోవాలి.
7. కన్నవారిని గౌరవించాలి.
8. మిత్రులను సంపాదించాలి.
9. దేశమాత గౌరవాన్ని పెంచాలి.
10. హరిదాసులను గౌరవించాలి.
11. భిక్షం పెట్టేవారికి అడ్డుపెట్టకూడదు.
12. మంచివారిని మోసం చెయ్యరాదు.
13. దేవుడిమాన్యాలు అపహరించరాదు.
14. రాజులను ఆశ్రయించరాదు.
15. దైవపూజకు సత్యం, దయ, ఏకాగ్రత అనే పుష్పాలు ఉండాలి.

ప్రశ్న 3.
శతక పద్యాల్లోని నీతులు విద్యార్థుల జీవితాలను తీర్చిదిద్దుతాయని సమర్థిస్తూ రాయండి. (June ’16)
జవాబు:
ప్రాచీన తెలుగు సాహిత్యంలో శతక సాహిత్యానికి సమున్నతమైన స్థానం ఉంది. శతక కవులు వివిధ అంశాలపై చక్కని పద్యాలను రచించారు. సమాజంలో నైతిక విలువల్ని పెంచడానికి ప్రయత్నించారు. శతకపద్యాలు జనాన్ని జాగృతం చేస్తాయి.

శతక కవులు తమ అనుభవ సారాన్ని మధించి తేటతెలుగు పద్యాలను రచించారు. వేమన వంటి ప్రజా కవులు ప్రజల్లోని మూఢనమ్మకాలను తొలగించారు.

కొంతమంది శతక కవులు సంఘసంస్కరణోద్యమాన్ని ఆయుధంగా చేసుకున్నారు. మారద వెంకయ్య వంటి శతక కవులు చక్కని దృష్టాంతాలతో శతక పద్యాలను రచించారు. తెలుగుబాల, సుమతీశతక పద్యాలు పిల్లలలో నీతి ప్రవర్తనను కల్గించాయి. శ్రీకాళహస్తీశ్వర శతకం, దాశరథి శతకం వంటి శతకాలు ప్రజల్లో భక్తితత్పరతను కల్గించాయి.

రాజుల దురహంకారాన్ని ధూర్జటి కళ్ళకు కట్టినట్లుగా శతక పద్యాల్లో చెప్పారు. పోతులూరి వీరబ్రహ్మం వంటి వారు సమకాలీన రుగ్మతలను తేటతెల్లం చేశారు. ప్రజల కళ్ళు తెరిపించారు. సమాజంలో విద్యార్థుల పాత్ర తిరుగులేనిది. విద్యార్థులు నవసమాజ నిర్మాతలని ఎందరో మహాకవులు చెప్పారు. విద్యార్థులు ప్రాథమిక దశనుండి వినయ విధేయతలు కలిగియుండాలి. గురువుల పట్ల శ్రద్ధా సక్తులు కలిగియుండాలి.

విద్యార్థులు తోటివారితో స్నేహభావంతో ఉండాలి. చదువుపట్ల ఆసక్తి కలిగి ఉండాలి. చిన్నతనం నుండి నాయకత్వ లక్షణాలు పెంపొందించుకోవాలి. సామాజిక సేవాకార్యక్రమాల్లో పాల్గొనాలి. బాగా చదువుకొని ఉన్నత స్థాయికి ఎదిగిన వారిని ఆదర్శంగా తీసుకోవాలి. దేశభక్తిని కలిగి ఉండాలి. తల్లిదండ్రులను, గురువులను గౌరవించాలి, మంచి మాటలతో సమాజంలో గౌరవాన్ని పొందాలి. క్రమశిక్షణతో కూడిన జీవనసరళిని అలవరచు కోవాలి.

విద్యార్థులు కొన్ని దురలవాట్లను కూడా దూరం చేసు కోవాలి. తిరస్కారంగా మాట్లాడడం, ఇతరులపై చాడీలు చెప్పడం, ఎదిరించి మాట్లడం, క్రమశిక్షణ లేకపోవటం, ఉపాధ్యాయులతోను, తోటి విద్యార్థుల తోను గొడవలు పడడం మొదలైన దుర్గుణాలను దూరం చేసుకోవాలి. మంచి అలవాట్లను పెంపొందించుకోవాలి. ఇతరులకు ఆదర్శంగా మెలగాలి.

ప్రశ్న 4.
నరరూప రాక్షసుల వలన నష్టమేమిటి ? వివరించండి.
జవాబు:
నరరూప రాక్షసులు కలలో కూడా నిజం చెప్పరు. దాని వల్ల మోసాలు, అబద్ధాలు పెరిగిపోతాయి. నేరం చేసే లక్షణం అలవాటవుతుంది. ఇతరుల సొమ్ములు అపహరిస్తారు. దానివలన దోపిడీలు, దొంగతనాలు పెరిగిపోతాయి. నరరూప రాక్షసులకు కుల గర్వం ఎక్కువ ఉండడం వలన సమాజంలో కుల ఘర్షణలు పెరిగిపోతాయి. వారు చెడు ప్రవర్తనతో ఉంటారు. కనుక వారితో స్నేహం చేసే వారు కూడా చెడిపోతారు.

దీనివలన సమాజం మొత్తం పాడయిపోతుంది. ఎవరికీ ఎవరి మీదా నమ్మకం ఉండదు. గౌరవం ఉండదు. తెలివితేటలు వృద్ధి అవ్వవు. విద్యను ఎవరూ ఆర్జించరు. శాంతి ఉండదు. భద్రత ఉండదు. అందుచేత నరరూప రాక్షసులను మంచి మార్గంలోకి మంచి మాటలతో మళ్ళించాలి.

ప్రశ్న 5.
‘మారుతున్న నేటి పరిస్థితుల్లో శతక పద్యాల అవసరం ఎంతైనా ఉన్నదని ‘శతక మధురిమ’ పాఠాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని రాయండి. (Mar. ’18)
జవాబు:
సమాజంలో రోజురోజుకు ఎన్నో మార్పులు చోటుచేసు కుంటున్నాయి. ప్రజల ఆలోచనా విధానంలో విపరీత ధోరణులు కనిపిస్తున్నాయి. ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో ఒక మంచి సమాజం ఏర్పడాలంటే శతకపద్యాల అవసరం ఎంతైనా ఉన్నది.

1. రాజాశ్రయం అనవసరమన్న ధూర్జటి పద్యం చదివి, ఇతరులను ఆశ్రయించకుండా హాయిగా స్వేచ్చగా బ్రతకవచ్చు.
2. గురుభక్తి, దాతృత్వం, సత్యభాషణం, మంచితనం కలవాడయిన పండితుడు సంపదలు లేకున్నా ప్రకాశిస్తాడు.
3. నరసింహ శతకంలో పద్యం చదివి మంచి లక్షణాలు అలవరచుకోవచ్చు. మంచివారిని మోసం చేయకుండా, దేవమాన్యాలు ఆక్రమించ కుండా ఉండవచ్చు.
4. విశ్వనాథేశ్వర శతకంలో చెప్పిన పద్యం గ్రహించి మనం దేశభక్తిని పెంచుకోవచ్చు. త్యాగబుద్ధితో ప్రజల దైన్యస్థితిని తొలగించవచ్చు.
5. శ్రీలొంకరామేశ్వర శతకంలోని పద్యం ద్వారా మిత్రుని మంచి లక్షణాలు గ్రహించవచ్చు.
6. వేణుగోపాల శతకంలోని పద్యం చదివితే మానవరూపంలో ఉన్న రాక్షస లక్షణాలు కలవారిని దూరంగా ఉంచవచ్చు.
7. సర్వేశ్వర శతకం, దాశరథి శతకం పద్యాలు చదవడం వల్ల దైవభక్తి పెంపొందుతుంది.

PAPER – II : PART – A

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అపరిచిత పద్యాలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పుస్తకముల నీవు పూవు వోలెను జూడు
చింపబోకు మురికి చేయబోకు
పరుల పుస్తకముల నేరువు తెచ్చితి వేని
తిరిగి యిమ్ము వేగ తెలుగు బిడ్డ !

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. పై పద్యంలో వేటి ప్రస్తావన ఉంది ?
జవాబు:
పుస్తకాలు

2. పుస్తకాలను ఎలా జాగ్రత్త పరచాలి ?
జవాబు:
చింపకూడదు, మురికి చేయకూడదు.

3. ఈ పద్యం ఎవరిని సంబోధిస్తూ చెప్పబడింది ?
జవాబు:
తెలుగు బిడ్డను.

4. ఇతరుల పుస్తకాలను తిరిగి ఇచ్చే నియమమేమిటి?
జవాబు:
వేగంగా ఇవ్వాలి.

5. పై పద్యానికి శీర్షికను నిర్ణయించండి.
జవాబు:
పుస్తకం.

ప్రశ్న 2.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

కమలములు నీటబాసిన
కమలాప్తునా రశ్మిసోకి కమలిన భంగిన్
తమ తమ నెలవులు దప్పిన
తమ మిత్రుల శత్రులగుట తథ్యము సుమతీ !

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. కమలములకు, సూర్యునికి గల సంబంధమేమి ?
జవాబు:
కమలములు నీటిలో నుండి బయటకు వస్తే సూర్యుని కాంతి తాకి వాడిపోతాయి.

2. ‘కమలిన భంగిన్’ అంటే అర్థం ఏమిటి ?
జవాబు:
వాడిపోయిన విధంగా అని అర్థము.

3. తమ స్థానములు కోల్పోతే అనే అర్థం ఇచ్చే పాదం ఏది ?
జవాబు:
‘తమ తమ నెలవులు దప్పిన’ అనే మూడో పాదం.

4. మిత్రులు శత్రువులెందుకవుతారు ?
జవాబు:
తమ తమ స్థానాలు కోల్పోతే మిత్రులు శత్రువులు అవుతారు.

5. ఇది ఏ శతకంలోని పద్యం ?
జవాబు:
ఇది సుమతీ శతకంలోని పద్యం.

ప్రశ్న 3.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయండి.

మృగము మృగమనుచును మృగమును దూషింత్రు
మృగము కన్న చెడ్డ మూర్ఖుడగును
మృగము కున్న గుణము మూర్ఖున కేదయా
విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. మృగము అనగా అర్థము ఏమిటి ?
జవాబు:
పశువు

2. మృగం కన్నా చెడ్డవాడు ఎవరు ?
జవాబు:
మూర్ఖుడు

3. దేని గుణం గొప్పది ?
జవాబు:
మూర్ఖుని గుణం కన్నా మృగం గుణం గొప్పది

4. ఈ పద్యంలోని మకుటమేది ?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

5. విశ్వదాభిరామ ఈ పదంలోని రెండు పదాలేవి ?
జవాబు:
విశ్వద, అభిరామ.

ప్రశ్న 4.
ఈ క్రింది పద్యమును చదివి, క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయండి.

ధరణి ధేనువుఁ బిదుకంగఁ దలఁచితేని
జనుల బోషింపు మధిప! వత్సముల మాడ్కి
జనులు పోషింపబడుచుండ జగతి కల్ప
లత తెఱంగున సకల ఫలంబు లొసఁగు.

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. అధివులు ఎవరిని పోషించాలి ?
జవాబు:
అధిపులు, జనులను పోషించాలి.

2. జగతి ఏమి యొసంగును ?
జవాబు:
జగతి సకల ఫలము లొసగును.

3. ధరణి దేనితో పోల్చబడినది ?
జవాబు:
ధరణి దేనువుతో పోల్చబడినది

4. ‘భూమి’ అనే అర్థాన్ని సూచించే పదం ఏది ?
జవాబు:
‘భూమి’ అనే అర్థాన్ని సూచించే పదం ధరణి.

5. పై పద్యమునకు శీర్షిక నిర్ణయింపుము.
జవాబు:
ఈ పద్యమునకు శీర్షిక ‘రాజ్యపాలన’.

ప్రశ్న 5.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, దాని క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.

పుత్రోత్సాహము తండ్రికి
పుత్రుడు జన్మించినపుడె పుట్టదు, జనులా
పుత్రునిగనుగొని పొగడగ,
పుత్రోత్సాహంబునాడు పొందుర సుమతీ!

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. పుత్రుడు జన్మించినపుడు తండ్రికి ఏమి కలుగదు ?
జవాబు:
పుత్రోత్సాహము

2. పుత్రోత్సాహము ఎవరికి కలుగుతుంది ?
జవాబు:
తండ్రికి కలుగుతుంది.

3. పుత్రోత్సాహం ఎప్పుడు కలుగుతుంది ?
జవాబు:
జనులు ఆపుత్రుడుని పొగిడినపుడు

4. ‘కనుగొని’ అనగా ?
జవాబు:
‘కనుగొని’ అనగా తెలుసుకొని అని అర్థం

5. ఈ పద్యం ఏ శతకంలోనిది ?
జవాబు:
ఈ పద్యం సుమతీ శతకంలోనిది.

ప్రశ్న 6.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, దాని క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.

కనఁగ సొమ్ములెన్నొ కనకంబదొక్కటె
పసుల వన్నెలెన్నొ పాలొకటియె
పుష్పజాతులెన్నొ పూజ యొక్కటె సుమీ !
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. సొమ్ములలో ఏది ప్రత్యేకత కలిగినది ?
జవాబు:
కనకం (బంగారం)

2. ‘పశుల’ అనగా ?
జవాబు:
పశువులు అని అర్థం.

3. పూల జాతులు ఎన్ని ఉన్నా ఏది ఒకటి ?
జవాబు:
పూజ ఒక్కటే

4. ఈ పద్యానికి మకుటమేమి ?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

5. ‘కనకం’ అనగా అర్థమేమి ?
జవాబు:
కనకం అనగా బంగారం అని అర్థం.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

సృజనాత్మక ప్రశ్నలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
మీ పాఠశాల వార్షికోత్సవానికి ప్రముఖ క్రికెట్ క్రీడా కారుడు ఎం. ఎస్. ధోనీ వస్తున్నాడు. అతనిని ఇంటర్వూ చేయడానికి ప్రశ్నావళి తయారుచేయండి.
జవాబు:
ప్రశ్నావళి:

1. మహాశయా ! స్వాగతం, మీరు క్రికెట్ ఏ వయస్సులో ప్రారంభించారు ?
2. మీకు క్రికెట్ ఆటను నేర్పించిన గురువుగారు ఎవరు ?
3. మీరు పాఠశాల వయస్సులో ఆడిన మొదటి పెద్ద క్రికెట్ పోటీ ఏది ?
4. మీరు ఏ వయస్సులో రంజీట్రోఫీలో ఆడారు ? ఎప్పుడు ఇండియా టీములో చేరారు ?
5. మీరు ఏ ట్రోఫీలో మొదట శతకాన్ని (సెంచరీ) కొట్టారు ?
6. మీరు ఏ అంతర్జాతీయ పోటీలో మొదటి శతకాన్ని కొట్టారు ?
7. మీకు 5 రోజుల క్రికెట్ ఇష్టమా ? లేక 50 ఓవర్ల వన్డే ఇష్టమా ? చెప్పండి.
8. క్రికెట్ నేర్చుకోడానికి మాకు మీరిచ్చే సలహా ఏమిటి ?
9. ప్రపంచకప్పును భారత్ ఎన్నిసార్లు సాధించింది ?
10. క్రికెట్ పోటీలో నెగ్గడంలో కెప్టెన్ ప్రతిభ ఎంత ఉంటుంది ?
11. మీరు మెచ్చిన ప్రపంచ క్రికెట్ వీరుడెవరు ?
12. మీకు నచ్చిన భారత్ ప్రస్తుత క్రికెట్ వీరుడు ఎవరు ?

ప్రశ్న 2.
స్వచ్ఛభారత్ సమావేశం మీ గ్రామంలో జరిగింది. దాని నివేదిక తయారు చేయండి.
జవాబు:
నివేదిక

మా గ్రామంలో ది. 8-3-18న స్వచ్ఛభారత్ సమావేశం జరిగింది. మా గ్రామ సర్పంచి గారు అధ్యక్షత వహించారు. మండలాభివృద్ధి అధికారి, మండల విద్యాశాఖాధికారి, స్వచ్ఛభారత్ టీమ్సు, గ్రామస్తులు ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు.

గ్రామంలో ఎక్కడా చెత్తా చెదారం ఉండ కూడదని వక్తలు చెప్పారు. బహిరంగ మల, మూత్ర విసర్జనలు చేయకూడదన్నారు. చెరువులు కలుషితం కాకుండా కాపాడుకోవాలని చెప్పారు. ప్లాస్టిక్ వాడ కూడదన్నారు.

అందరిచేతా స్వచ్ఛభారత్ ప్రతిజ్ఞ చేయించారు.

ప్రశ్న 3.
శతకపద్యాల గొప్పతనాన్ని వివరిస్తూ ఒక వ్యాసం రాయండి.
జవాబు:
శతకం

సాహిత్యం రెండు రకాలు. ఒకటి పద్యం, రెండు గద్యం. పద్యం అంటే ఒక క్రమమైన తూగు, లయ కలది. గద్యం అంటే వచనం. దీనికి శ్రుతిలయలతో పని లేదు. పద్యానికి ఛందో నియమాలు కూడా ఉంటాయి.

పద్యం సులువుగా నోటికి వస్తుంది. పద్యంలో నీతులు, సూక్తులు, లోకానుభవాలు ఉంటాయి. వంద కాని అంతకంటే ఎక్కువ కాని, పద్యాలను రాస్తే దానిని శతకం అంటారు. శతకానికి మకుటం ప్రధానం. మకుటం అంటే కిరీటం అని అర్థం. రాజుకు కిరీటం ఎటువంటిదో శతకానికి మకుటం అటువంటిది. అన్ని పద్యాలలోనూ చివరి పదం కాని, పాదం కానీ, రెండు పాదాలు కానీ మకుటంగా ఉంటాయి.

‘సుమతీ, భాస్కరా’ వంటి శతకాలలో చివరిపదం మకుటం. ‘వేమన’ శతకంలో చివరిపాదం మకుటం. ‘భర్తృహరి సుభాషిత త్రిశతి’ని తెలుగులోకి కొందరు కవులు అనువదించారు. వాటికి మకుటం ఉండదు.

ప్రశ్న 4.
శతకాలు చదవడం గురించి సంభాషణలు రాయండి.
జవాబు:
సుశాంత్  :  నువ్వేం చదువుతున్నావు ?
కీర్తన  :  6వ తరగతి అంకుల్.
సుశాంత్  :  తెలుగులో ఒక పద్యం చెప్పు.

కీర్తన  :  అల్పుడెపుడు పల్కునాడంబరముగాను
సజ్జనుండు పల్కు చల్లగాను
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

సుశాంత్  :  దీని అర్థం తెలుసా ?
కీర్త  :  తెలుసు
సుశాంత్  :  ఈ పద్యాన్ని ఏమంటారో తెలుసా ?
కీర్తన  :  తెలియదు అంకుల్.
సుశాంత్  :  శతకపద్యం అంటారు. శతకపద్యాలు చదువుకుంటే చాలా మంచిది.
కీర్తన  :  అంకుల్, మా తెలుగు సార్ కూడా పద్యాలు చాలా బాగా చెబుతారు. రోజూ ఒక పద్యమైనా చదవాలని మాకు రోజు చెబుతారు.
సుశాంత్  :  వెరీ గుడ్, బాగా చదువుకో !

ప్రశ్న 5.
ఒక శతక కవిని అభినందిస్తూ ఒక అభినందన పత్రం రాయండి.
జవాబు:
శత శతకకర్త అయిన శతకరాజును ఘనంగా సన్మానించి సమర్పించు.

అభినందన పత్రం

శతక రాజా ! శత శతకాల కర్తా ! శతాధిక వందనాలు. మీరు రచించిన శతకపద్యాలు ఆణి ముత్యాలు. ఎంతో మందికి జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించిన విజ్ఞానగనులు. తెలుగులోని తీపినంతా రంగరించి రచించిన మీ తెలివికి మా వందనాలు. అభివందనాలు. అందుకోండి మీ అభిమానుల ఆత్మీయ అక్షర మాలికను.

ఇట్లు
తెలుగు సాహితీ సదస్సు.

ప్రశ్న 6.
సమాజంలోని మూఢ నమ్మకాలను పారదోలడం” అనే అంశంపై కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:
మూఢ నమ్మకాలను పారద్రోలండి

మిత్రులారా ! అనాదిగా మనదేశంలో కొన్ని మూఢనమ్మకాలు ఉన్నాయి. దెయ్యాలు, చేతబడులు, శకునాలు వంటి వాటిని మనము నమ్ముతూ వస్తున్నాము. ఒకనాడు భర్త చనిపోయిన స్త్రీ సహ గమనం చేసేది. తర్వాత ఆమె అలంకారాలు, నుదుట బొట్టు, నెత్తిన జుట్టు తీసివేశారు. ఆమెకు తిరిగి పెండ్లి చేసే ప్రయత్నం చేసేవారు కారు.

ఎందరో సంఘసంస్కర్తలు రాజా రామమోహన రాయ్, ఈశ్వరచంద్ర విద్యాసాగర్, మన కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు వంటి మహాత్ములు ఈ మూఢనమ్మకాలను తరిమి కొట్టడానికి ఎంతో కృషిచేసి విజయం సాధించారు.

నేటికీ, చేతబడి చేసిందని ఒక గ్రామంలో ఒక స్త్రీని చంపారు. పూజలు చేస్తే పిల్లలు పుడతారని బాబాలను ఆశ్రయిస్తున్నారు. బాబాలు ఇచ్చే విబూదితో ఏదో జరుగుతుందని నమ్ముతున్నారు. ఇవన్నీ వట్టి మూఢనమ్మకాలు. మంత్ర తంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవు. దెయ్యాలు లేవు. చేతబడులు లేవు. ఈ మూఢ నమ్మకాలను తరిమి తరిమి కొట్టండి.

ముఖ్యంగా మన బాలబాలికలు అభ్యుదయ దృష్టితో ముందుకు సాగాలి. ‘కష్టేఫలీ’ అని గుర్తించి శ్రమ చేస్తేనే ఫలితం. మనమంతా మూఢనమ్మకాలను పారద్రోలడానికి కంకణం కట్టుకుందాం. సరేనా ?

ఇట్లు
తేది : 10-8-2018.
పట్టణ బాలబాలికల సంఘం,
ఆదిలాబాద్.

ప్రశ్న 7.
శతక పద్యాలను చదవమని ప్రోత్సహిస్తూ కరపత్రం రాయండి.
జవాబు:
శతకాలు చదవండి – నీతిగా జీవించండి

మనకు కష్టం కలిగినా, బాధ కలిగినా, ఆనందం కలిగినా, అనుకోనిది ఎదురైనా వెంటనే గుర్తు వచ్చేది శతక పద్యం. మనిషిని మనిషిగా చేసేది చదువు, మహా మనీషిగా చేసేది శతకపద్య పఠనం, జాతికి నీతిని నేర్పేది శతకం, జీవన విధానాన్ని సవరించేది శతకం.

కనీసం ఒక్క శతకం అయినా పిల్లల నోటికి రావాలి. ఆ శతకాన్ని పదే పదే స్మరించాలి. పాఠశాల విద్యలో శతక పద్యాలకు ప్రముఖ స్థానం కల్పించాలి. పిల్లలు అందరూ శతకపద్యాలు చదివేలా ప్రోత్స హించండి. భావిభారతాన్ని నీతివంతం చేయండి.

ఇట్లు
శతక పద్య సదస్సు,
కరీంనగర్.

ప్రశ్న 8.
‘శతక మధురిమ’ పాఠం ఆధారంగా మనిషి అలవరుచు కోవలసిన మంచి లక్షణాలు వివరిస్తూ ఒక కవిత. రాయండి.
జవాబు:
మనీషి

భక్తికి కావాలి సత్యం, దయ, ఏకాగ్రతలు
ముక్తికి కావాలి ప్రకృతిపై విశ్వాస సమగ్రతలు
పండితునికి కావాలి గురువుపై భక్తి వినయాలు
దేవునికి కావాలి మంచి మనసు ప్రవర్తనలు
మనిషికి కావాలి దాతృత్వం అందరిలో ఏర్పడాలి సహోదర భావం.

ప్రశ్న 9.
తెలుగు పద్యాలు చదవమని నినాదాలు రాయండి.
జవాబు:
మన తెలుగు పద్యాలు  –   భాషకు ఆనంద నృత్యాలు
నోరారా చదవండి పద్యం  –  ఊరూరా పంచండి విద్య
చక్కని తెలుగు పద్యం  –  సరస్వతీ దేవికి నైవేద్యం
భాషకు సంపద పద్యం  –  మనిషికి మాటకు హృద్యం
కవులకు పద్యం ప్రాణం  –  చెవులకు హృద్యం పద్యగానం
పద్యాలలోని నీతులు  –  ప్రగతికి బాటలు.

ప్రశ్న 10.
నీకు నచ్చిన శతక కవిని గురించి మిత్రునికి లేఖ వ్రాయండి.
జవాబు:

నల్గొండ,
XXXXX.

ప్రియమైన మిత్రునకు,

నీ మిత్రుడు వ్రాయునది ముందుగా నీకు శుభాకాంక్షలు ముఖ్యముగా వ్రాయునది మన తెలుగు భాషలో ఎంతో మంచి శతకకవులు ఉన్నారు. వారిలో నాకు బాగా నచ్చిన శతకకవి వేమన. వేమన రచించిన శతక పద్యాలు ఆబాలగోపాలం అలరిస్తాయి. చిన్న చిన్న పదాలతో విపులమైన అర్ధాన్ని చొప్పించిన నేర్పరి వేమన. సామాజిక దృక్పథం, సంఘ సంస్కరణ మొదలైన భావాలు వేమన పద్యాల్లో కనిపిస్తాయి. వేమన ప్రజాకవిగా గుర్తింపు పొందారు. అందుకే వేమన నాకు బాగా నచ్చారు. నీకు నచ్చిన శతకకవిని గురించి వివరంగా నాకు లేఖను వ్రాయుము.

ఇట్లు,
నీ ప్రియ మిత్రుడు,
XXXXXX.

చిరునామా :
పి. ఆనంద్,
10వ తరగతి
జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల,
మధిర, ఖమ్మం జిల్లా.

ప్రశ్న 11.
శతక కవి మీ పాఠశాలకు వచ్చినప్పుడు మీరు ఏ విధమైన ప్రశ్నలు అడుగుతారో ప్రశ్నావళిని తయారు చేయండి.
జవాబు:
శతక కవి మా పాఠశాలకు వచ్చినప్పుడు ఆయన గురించి తెలుసుకునేందుకు నేను అడిగే ప్రశ్నావళి జాబితా:

1. గురువుగారికి నమస్కారం. మీకు రాయాలనే ఆలోచన ఎలా వచ్చింది ?
2. ఎవరి ప్రేరణతో రాయడం మొదలు పెట్టారు ?
3. ఇప్పటివరకు రాసిన పుస్తకాలు ఎన్ని ?
4. మీరు అందుకున్న అవార్డులు, సత్కారాలు ఏమిటి ?
5. మీరు రాసిన పుస్తకాల్లో మీకు బాగా నచ్చిన పుస్తకం ఏమిటి ?
6. శతక పద్యాలు రాసేటప్పుడు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు ఏమిటి ?
7. తెలుగు భాషాభివృద్ధికి జరగాల్సిన కృషి ఏవిధంగా ఉండాలి ?
8. మీరు రాసిన పద్యాల్లో మా కోసం ఒకటి వినిపించ గలరా ?
9. నేటి యువ కవులకు మీరిచ్చే సందేశం ఏమిటి ?
10. మేం కూడా పద్యాలు రాయాలంటే సాధన ఎలా చేయాలో చెప్పండి ?

అదనపు వ్యాకరణాంశాలు

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు

1. నీళ్ళువదలు : బ్యాంకు దివాళా తీయడంతో, మా డిపాజిట్టు సొమ్ముకు నీళ్ళు వదులుకున్నాము.
2. అనిదంపూర్వము: మోడీ ప్రధాని కావడంతో, భారత దేశానికి (పూర్వమందులేని) అనిదం పూర్వమైన విఖ్యాతి వచ్చింది.
3. కొంపముంచు : గ్రామంలో సారా దుకాణం తెరిచి, ప్రభుత్వం మా ప్రజల కొంప ముంచింది.
4. వరుసవావి : వరుసవావి లేకుండా, అందరితో వేళాకోళాలు పనికిరావు.
5. ముచ్చటాడు : విద్యార్థులు కాలాన్ని ముచ్చట లాడుతూ గడపరాదు.
6. కొంపలార్పు : దుర్మార్గులు పేదల కొంపలార్పడానికి సైతం వెనుకంజవేయరు.

2. పర్యాయపదాలు

పుష్పము  =  ప్రసూనము, కుసుమము, సుమము
సత్యము  =  నిజము, నిక్కము, తథ్యము, యదార్థము
దానము  =  త్యాగము, వర్ణనము, ఈగి, సమర్పణ
పుస్తకం  =  కబ్బము, కావ్యము, గ్రంథము, పొత్తము
బుధుడు  =  అర్కబంధువు, సమదర్శి, సర్వజ్ఞుడు, దశబలుడు
రాక్షసులు  =  అసురులు, దైత్యులు, దనుజులు, దానవులు
కత్తి  =  ఖడ్గము, అసి, రిష్టి, కృపాణము
కీర్తి  =  యశస్సు, భగము, పేరు, సమజ్ఞ
పుడమి  =  భూమి, ధరణి, అవని, వసుధ, ధర
జనని  =  తల్లి, అంబ, అమ్మ, మాత
బాంధవుడు  =  బంధువు, చుట్టం, విందు
గురువు  =  ఆచార్యుడు, ఒజ్జ, ఉపాధ్యాయుడు, అధ్యాపకుడు
దురితము  =  పాపం, కిల్బిషం, అఘం
బాణము  =  అమ్ము, తూపు, మార్గణం, ఆశుగం
కేలు  =  చేయి, హస్తం, పాణి
రాజు  =  ప్రభువు, భూపాలుడు, ఏలిక

3. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

సర్వజ్ఞుడు = సర్వమును తెలిసినవాడు (శివుడు)
శ్రీకాళహస్తీశ్వరా ! = సాలెపురుగు, పాము, ఏనుగులకు ముక్తిని ప్రసాదించిన ఈశ్వరుడు
దాశరథి = దశరథుని యొక్క పుత్రుడు (శ్రీరాముడు)
దురితదూరుడు = పాపాలను పోగొట్టేవాడు (నరసింహ స్వామి)
విశ్వనాథుడు = ప్రపంచమునకు భర్త (శివుడు)

4. నానార్థాలు

కనకం = బంగారం, ఉమ్మెత్త, సంపెంగ
జీవన = బ్రతుకు, నీళ్ళు, గాలి, ప్రాణం
పణం = పందెం, కూలి, వెల, ధనం
పేరు = నామధేయం, కీర్తి, అధికం, హారం
బుధుడు = పండితుడు, బుధగ్రహం, బుద్ధిమంతుడు
మిత్రుడు = సూర్యుడు, స్నేహితుడు
వర్షము = వాన, సంవత్సరం, దేశం
సిరి = సంపద, లక్ష్మి
భీముడు = ధర్మరాజు తమ్ముడు, భయంకరుడు, శివుడు
కులం = వంశం, జాతి, శరీరం, ఇల్లు
శ్రీ = లక్ష్మి, సరస్వతి, పార్వతి, విషము
గుణము = దారం, వింటినారి, దయ, విద్య
వీధి = త్రోవ, వాడ, పంక్తి
రాజు = ప్రభువు, క్షత్రియుడు, చంద్రుడు, ఇంద్రుడు

5. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రకృతి – వికృతి
ఆధారం – ఆదరువు
స్తంభము – కంబం
కావ్యం – కబ్బం
హృదయం – ఎద, ఎడద, డెందం
చరిత్ర – చరిత
ప్రయాణం – పయనం
భుజము – బుజము
మృత్యువు – మిత్తి
భూమి – బూమి
యజ్ఞం – జన్నం
భిక్ష – బికిరము
శక్తి – సత్తి

పుస్తకము – పొత్తము
గుణము – గొనము
స్థిరము – తిరము
తపస్వి – తపసి
రూపము – రూపు
ఆశ – ఆస
కృష్ణుడు – కన్నయ్య
సత్యము – సత్తు
పుష్పము – పూవు
భక్తి – బత్తి
శ్రీ – సిరి
రాక్షసుడు – రక్కసుడు
హస్తి – అత్తి

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ఎ. తెలుగు సంధులు

1. అకారసంధి
సూత్రం : అత్తునకు సంధి బహుళముగానగు.
ఉదా :
ముచ్చటాడు = ముచ్చట + ఆడు

2. ఉత్వ సంధి
సూత్రం : ఉత్తునకు అచ్చుపరమగునపుడు సంధియగు.
ఉదా :
వేరౌన = వేరు + ఔన
పుష్పంబెన = పుష్పంబు + ఎన్న
పుష్పమది = పుష్పము + అది

3. జత్త్వ సంధి
సూత్రం : క,చ,ట,త,ప లకు వర్గ ప్రథమ ద్వితీయాక్షరాలు శ,ష,స,లు తప్ప మిగిలిన హల్లులు కానీ, అచ్చులు కానీ పరమైతే వరుసగా సరళాలు ఆదేశమవుతాయి.
ఉదా :
మద్వేల్పు = మత్ + వేల్పు
భాస్వద్భక్తి = భాస్వత్ + భక్తి

4. త్రిక సంధి
సూత్రం : త్రికము మీది సంయుక్త హల్లునకు, ద్విత్వంబు బహుళంబుగానగు.
ఉదా :
మద్వేల్పు = మత్ + వేల్పు
అవ్వాడు = ఆ + వాడు

5. పుంప్వాదేశ సంధి
సూత్రం : కర్మధారయ సమాసాల్లో “ము” వర్ణకానికి బదులు “పుంపులు” ఆదేశంగా వస్తాయి.
ఉదా :
కనక కంబపు గుళ్ళు = కనకకంబము + గుళ్ళు

బి. సంస్కృత సంధులు

1. సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అ, ఇ, ఉ, ఋలకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునపుడు వాని దీర్ఘములు ఏకాదేశ మగును.
ఉదా :
భవదీయార్చన = భవదీయ + అర్చన
శీతామృత = శీత + అమృత
వర్షాశనము = వర్ష + అశనము
సకలా పేశము = సకల + ఆపేశము

2. గుణసంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ లు పరమైనపుడు క్రమముగా ఏ,ఓ,అర్లు ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
విశ్వనాథేశ్వరా = విశ్వనాథ + ఈశ్వర
రామేశ్వర = రామ + ఈశ్వర
సర్వేశ్వరా = సర్వ + ఈశ్వర
సమోత్సవ = సమ + ఉత్సవ
సత్యోక్తి = సత్య + ఉక్తి

3. ఉకార సంధి
సూత్రం : ఉత్తునకు అచ్చు పరమగునపుడు సంధి యగు.
ఉదా :
పుష్పంబెన్న = పుష్పంబు + ఎన్న
ఊరూరం = ఊరు + ఊరం
జనులెల్లన్ = జనులు + ఎల్లన్
కొంపలార్చు = కొంపలు + ఆర్చు
వేరౌన = వేరు + ఔన
దైవమిక = దైవము + ఇక

4. శ్చుత్వసంధి
సూత్రం : స-కార త వర్గములకు, శ-కార చ వర్గము పరమగునపుడు శ-కార, చ-వర్గములు వచ్చును.
ఉదా :
ఉజ్జ్వల = ఉత్ + జ్వల
సజ్జనుడు = సత్ + జనుడు

5. వృద్ధి సంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఏ, ఐలు పరమగునపుడు “ఐ”కారమును, ఓ, ఔలు పరమగునపుడు “ఔ” కారమును ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
సిరిలేకైన = సిరిలేక + ఐన

6. విసర్గ సంధి
సూత్రం : హ్రస్వ అకారం మీది విసర్గకు ‘అవర్ణం’గాని, వర్గ తృతీయ, చతుర్థ పంచమాక్షరాలుగాని, హ-య-వ-ర-ల అనే అక్షరాలు గాని పరం అయితే విసర్గకు లోపం వచ్చి దానికి ముందున్న హ్రస్వ అకారానికి ఓకారం ఆదేశంగా వస్తుంది.
ఉదా :
పయోనిధి = పయః + నిధి

2. సమాసాలు

సమాస పదము – విగ్రహవాక్యము – సమాసము పేరు

స్వచ్ఛవాఃపూరము – స్వచ్ఛమైన వాఃపూరము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సన్మనోహర సౌజన్యం – సన్మోహరమైన సౌజన్యం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
మత్తవేదండము – మత్తదైన వేదండము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
త్యాగమయదీక్ష – త్యాగమయమైన దీక్ష – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
దైన్యస్థితి – దైన్యమైన స్థితి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సకల గ్రంథములు – సకలములైన గ్రంథములు – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
శీతామృతము – శీతమైన అమృతము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సత్యోక్తి – సత్యమైన ఉక్తి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తృతీయ పుష్పము – తృతీయమైన పుష్పము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము

భూషణవికాస – భూషణముచేత వికాస – తృతీయా తత్పురుష సమాసము
అనింద – నింద కానిది – నఞ తత్పురుష సమాసము
దేవాగ్రహారములు – దేవుని యొక్క అగ్రహారములు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
పయోనిథి – పయస్సుకు నిథి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
మద్వేల్పు – మా యొక్క వేల్పు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
దేశజననీ ప్రాశస్త్యము – దేశ జనని యొక్క ప్రాశస్త్యము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కృపనిధి – కృపకు నిధి – – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
భుజతాండవము – భుజముల యొక్క తాండవము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
గురుపాదానతి – గురువులకు పాదానతి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఆర్తజనబాంధవుడు – ఆర్తజనులకు బాంధవుడు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కార్యసాధనము – కార్యము యొక్క సాధనము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కులగర్వము – కులము యొక్క గర్వము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
నీతివాచస్పతి – నీతియందు వాచస్పతి – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం
భండన భీముడు – భండనమునందు భీముడు – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం

3. వాక్య పరిజ్ఞానం

అ) క్రింది సామాన్య వాక్యాలను సంక్లిష్ట వాక్యంగా వ్రాయండి.

ప్రశ్న 1.
నేను గుంటూరు వచ్చాను. శారదానికేతనంలో చేరాను.
జవాబు:
నేను గుంటూరు వచ్చి శారదానికేతనంలో చేరాను.

ప్రశ్న 2.
రవి బాగా చదివాడు. రవి పరీక్ష వ్రాశాడు.
జవాబు:
రవి బాగా చదివి పరీక్ష వ్రాసాడు.

ప్రశ్న 3.
గోపాల్ బాగా చదువుతాడు. గోపాల్ తొమ్మిదింటికే నిద్రపోతాడు.
జవాబు:
గోపాల్ బాగా చదివి తొమ్మిదింటికే నిద్రపోతాడు.

ప్రశ్న 4.
గీత బాగా నృత్యం నేర్చుకొంది. గీత బాగా నృత్యం చేసింది.
జవాబు:
గీత బాగా నృత్యం నేర్చుకొని, చేసింది.

ప్రశ్న 5.
మంచి రచనలను వ్రాయండి. మంచి మెప్పు పొందండి.
జవాబు:
మంచి రచనలను వ్రాసి మెప్పు పొందండి.

ఆ) క్రింది కర్తరి వాక్యాలను కర్మణి వాక్యాలుగాను, కర్మణి వాక్యాలను కర్తరి వాక్యాలుగాను రాయండి.

ప్రశ్న 1.
దున్నేవానికి భూమినిచ్చే హక్కు తయారయ్యింది. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
దున్నేవానికి భూమినిచ్చే హక్కు తయారుచేయబడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 2.
బూర్గులవారు మంచినిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
బూర్గుల వారిచే మంచి నిర్ణయాలు తీసుకొనబడ్డాయి. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 3.
వారి న్యాయవాద పటిమ ఇతరులను అబ్బుర పరచింది. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
వారి న్యాయవాద పటిమ ఇతరులచే అబ్బుర పరచ బడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 4.
రేఖామాత్రంగా నా భావాలు ఇక్కడ పొందుపరచ బడ్డాయి. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
రేఖామాత్రంగా నా భావాలను ఇక్కడ పొందుపరిచాను. (కర్మణి వాక్యం)

ఇ) క్రింది పరోక్ష కథనాలను ప్రత్యక్ష కథనంలోకి మార్చి రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘నేను నేటి సినిమాలను చూడలేకపోతున్నాను’ అని అమ్మతో అన్నాను.
జవాబు:
తాను నేటి సినిమాలను చూడలేకపోతున్నానని అమ్మతో అన్నాడు.

ప్రశ్న 2.
నీకివ్వాల్సింది ఏమీ లేదు అని నాతో అతడన్నాడు.
జవాబు:
అతనికివ్వాల్సింది ఏమీలేదని నాతో అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
సుందరకాండ చదవమని నాకు ఉపాధ్యాయుడు చెప్పాడు.
జవాబు:
‘సుందరకాండ చదువుము’ అని నాకు ఉపాధ్యాయుడు చెప్పాడు.

ప్రశ్న 4.
వాళ్ళమ్మ చెప్పింది “భానుప్రకాశ్ ఊరికి వెళ్ళాడు” అని.
జవాబు:
వాళ్ళమ్మ చెప్పింది భానుప్రకాశ్ ఊరికెళ్ళాడని.

ప్రశ్న 5.
“ప్రజ్ఞ పద్యాలు బాగా పాడింది” అని అందరు అనుకుంటున్నారు.
జవాబు:
ప్రజ్ఞ పద్యాలు బాగా పాడిందని అందరు అను కుంటున్నారు.

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 4th Lesson కొత్తబాట will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 4th Lesson కొత్తబాట

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
నీళ్ళు వదలు ………………………..
జవాబు:
బ్యాంకు దివాళా తీయడంతో, మా డిపాజిట్టు సొమ్ముకు నీళ్ళు వదులుకున్నాము.

ప్రశ్న 2.
అనిదం పూర్వము ……………………
జవాబు:
మోడీ ప్రధాని కావడంతో, భారతదేశానికి (పూర్వమందు లేని) అనిదంపూర్వమైన విఖ్యాతి వచ్చింది.

ప్రశ్న 3.
కొంపముంచు ………………………….
జవాబు:
గ్రామంలో సారా దుకాణం తెరచి, ప్రభుత్వం మా ప్రజల కొంపముంచింది.

ప్రశ్న 4.
వరుసవావి ……………………………
జవాబు:
వరుసవావి లేకుండా, అందరితో వేళాకోళాలు పనికిరావు.

ప్రశ్న 5.
కళకళలాడు ………………………
జవాబు:
దీపాల వెలుగులో దేవాలయం, తళతళ మెరుస్తూ కళకళలాడుతోంది.

ప్రశ్న 6.
వసదాగిన పిట్ట ………………………….
జవాబు:
మా అక్క కూతురు వసదాగిన పిట్టలా తెగ వాగుతుంది.

ప్రశ్న 7.
చెక్కు చెదరకుండ ………………………….
జవాబు:
నేటికీ తాజ్మహల్ అందాలు, చెక్కుచెదరకుండా ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 8.
తుమ్మబంక అంటుకున్నట్లు ………………………
జవాబు:
తనకు అప్పు ఇవ్వమని మా రైతు, మా నాన్న గారి వెంట తుమ్మబంక అంటుకున్నట్లు తిరుగుతున్నాడు.

2. అర్థాలు

ప్రశ్న 1.
కీచురాలు రొద చేస్తుంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) నది
B) గండి
C) చప్పుడు
D) అందం
జవాబు:
C) చప్పుడు

ప్రశ్న 2.
కిన్నెరసాని సొంపుతో ప్రవహిస్తుంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) అందం
B) గుర్తు
C) నెల
D) చెవ్వు
జవాబు:
A) అందం

ప్రశ్న 3.
సింహం పౌరుషానికి గుర్తు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పాలి
B) పాలిపెర
C) అందం
D) నెల
జవాబు:
B) పాలిపెర

ప్రశ్న 4.
పోషాకులు తొగ్గిన సీతక్క చూడముచ్చటగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆభరణాలు
B) పెళ్ళిగాజులు
C) పెళ్ళి బట్టలు
D) పూలు
జవాబు:
A) ఆభరణాలు

ప్రశ్న 5.
ముచ్చెలు వేసుకుని ఆలయాలలోకి వెళ్ళగూడదు (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) నగలు
B) చెప్పులు
C) ఆయుధాలు
D) రంగులు
జవాబు:
B) చెప్పులు

ప్రశ్న 6.
మోతుబరి అనగా
A) బీదవాడు
B) వైద్యులు
C) ఊరిపెద్ద
D) పోలీసు
జవాబు:
C) ఊరిపెద్ద

ప్రశ్న 7.
మద్దూరు అనగా
A) ప్రభుత్వం
B) గ్రామం
C) అధికారి
D) నియమం
జవాబు:
D) నియమం

ప్రశ్న 8.
కుటిలవాజి యైన రంగయ్యను పోలీసులు అరెస్టు చేసారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) జూదగాడు
B) మోసగాడు
C) అందగాడు
D) విదూషకుడు
జవాబు:
B) మోసగాడు

ప్రశ్న 9.
మోతుబరి కింద పాలోండ్లు చాలామంది ఉంటారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పాలు అమ్మేవారు
B) మోసగాళ్ళు
C) సేవకులు
D) పాలివాళ్ళు
జవాబు:
A) పాలు అమ్మేవారు

ప్రశ్న 10.
పోట్లాటలు – అనే అర్థం వచ్చే పదం ఏది?
A) విరోధం
B) కయ్యాలు
C) కరవాలం
D) వియ్యాలు
జవాబు:
B) కయ్యాలు

ప్రశ్న 11.
కుశాలు అంటే అర్థం
A) ఉద్దేశం
B) ఉరుకులాడు
C) ఉత్సాహవంతుడు
D) చదువుకున్నవాడు
జవాబు:
C) ఉత్సాహవంతుడు

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
దేహం నిండా ఈగలు ముసురుతున్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి. )
A) తావు, చోటు
B) కన్ను, మెయి
C) పెయి, మేను
D) తావులు, తాయిలు
జవాబు:
C) పెయి, మేను

ప్రశ్న 2.
సరుకులు అమ్మే చోటును అంగడి అంటారు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.)
A) కన్ను, అక్షి
B) మేను, శరీరం
C) ఆజ్ఞ, ఆన
D) తావు, ప్రదేశం
జవాబు:
D) తావు, ప్రదేశం

ప్రశ్న 3.
ప్రదేశం, తావు – అనే పదాలకు సమానమైన పదం ఏది?
A) ప్రయాణం
B) సంద్రం
C) సిగ
D) చోటు
జవాబు:
D) చోటు

ప్రశ్న 4.
బాట, దారి – అనే పదాలకు సమానార్థక పదం ఏది ?
A) మార్గం
B) యుద్ధం
C) సోయగం
D) ఏనుగ
జవాబు:
A) మార్గం

ప్రశ్న 5.
ఆధునిక యుగం సంస్కరణల యుగం అని చెప్ప వచ్చును. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
A) బాధ, దుఃఖం
B) సంతోషం, ఆనందం
C) సంవత్సరం, ఏడాది
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం
జవాబు:
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం

ప్రశ్న 6.
తావు, చోటు – అనే అర్థాలు వచ్చే పర్యాయపదం ఏది ?
A) వాసన
B) ప్రదేశం
C) చొప్పున
D) బావి.
జవాబు:
B) ప్రదేశం

ప్రశ్న 7.
గవి, కొండబిలము – అనే అర్థం వచ్చు పదం
A) గోవు
B) గుహ
C) గుళిక
D) గడుసు
జవాబు:
B) గుహ

ప్రశ్న 8.
పచ్చరం (డం) – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) వస్త్రం, అంబరం
B) వలువ, విలువ
C) పచ్చడం, దుప్పటి
D) దుప్పటి, కొంగు
జవాబు:
A) వస్త్రం, అంబరం

ప్రశ్న 9.
సవారి, పల్లకి – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం
A) బండి
B) శకటం
C) మేనా
D) బోయలు
జవాబు:
C) మేనా

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ భాష యాసతో సినిమాలు తీసిండ్రు. (దీనికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) భాషించునది
B) మరణించినది
C) కనిపెట్టుటలేదు.
D) శరీరం గలది
జవాబు:
A) భాషించునది

ప్రశ్న 2.
వ్రేళ్ళతో నీరు త్రాగునది. (దీనికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) గుఱ్ఱము
B) మనిషి
C) పాదపము
D) నేలపాము
జవాబు:
C) పాదపము

ప్రశ్న 3.
వెంబడి పీడించేవాడు – దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) విశ్వామిత్రుడు
B) నారాయణుడు
C) బ్రహ్మ
D) నక్షత్రకుడు
జవాబు:
D) నక్షత్రకుడు

ప్రశ్న 4.
చర్యలను కనిపెట్టి చూసేవాడు – వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) గురువు
B) పారాశర్యుడు
C) అధ్యక్షుడు
D) వేదవ్యాసుడు
జవాబు:
C) అధ్యక్షుడు

ప్రశ్న 5.
గురువు పదానికి వ్యుత్పత్తి పదం ఏది?
A) అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు
B) నల్లనివాడు
C) పద్మనయనములవాడు
D) తాపాన్ని పోగొట్టేవాడు
జవాబు:
A) అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ సంబరాలు జరుపుకున్నది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) సూర్యుడు, శివుడు
B) జాతర, సేవ
C) నేల, తల్లి
D) శరీరం, మేను
జవాబు:
B) జాతర, సేవ

ప్రశ్న 2.
వేసవిలో భానుని ప్రతాపం ఎక్కువ. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) సూర్యుడు, శివుడు
B) దాది, ఉసిరిక
C) జలము, చేప
D) ఆశ, కోరిక
జవాబు:
A) సూర్యుడు, శివుడు

ప్రశ్న 3.
జయజయము ఈ ధాత్రికి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) నేల, కన్ను
B) నేల, దాది
C) నేల, సూర్యుడు
D) నేల, సేవ
జవాబు:
B) నేల, దాది

ప్రశ్న 4.
“అంబరం” పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.
A) కోరిక, దిక్కు
B) వస్త్రం, ఆకాశం
C) వంశం, జాతి
D) పందెం, కూలి
జవాబు:
B) వస్త్రం, ఆకాశం

ప్రశ్న 5.
ఆశయాలు, ఆశలు – అనే నానార్థాలనిచ్చే పదం ఏది?
A) కోరిక
B) ఏనుగు
C) సంపెంగ
D) బ్రతుకు
జవాబు:
A) కోరిక

ప్రశ్న 6.
పండితులు, శుక్రుడు – అనే అర్థాలనిచ్చే నానార్థ పదం
A) కవులు
B) బ్రతుకు
C) పందెం
D) కోరిక
జవాబు:
A) కవులు

ప్రశ్న 7.
కనకం – పదానికి నానార్థాలు
A) వంశం, జాతి
B) కోరిక, వస్త్రం
C) దిక్కు, ఆకాశం
D) బంగారం, ఉమ్మెత్త
జవాబు:
D) బంగారం, ఉమ్మెత్త

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
పెద్దలు పిల్లల్ని నిద్రపుచ్చటానికి కథలు చెబుతారు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) కన్నె
B) గీము
C) గృహము
D) కత
జవాబు:
D) కత

ప్రశ్న 2.
మా చిన్న తమ్ముణ్ణి పట్టుకుంటే పాదరసం లాగా జారిపోతాడు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) శారద
B) నీరద
C) పారద
D) మారద
జవాబు:
C) పారద

ప్రశ్న 3.
యేసు గొజ్జెల కాపరి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) కురరీ
B) గొర్రెల
C) గేదెల
D) గొడ్డు
జవాబు:
A) కురరీ

ప్రశ్న 4.
మృత్యువు పదానికి వికృతి పదం ఏది?
A) మృతుడు
B) మురుతువు
C) మిత్తి
D) మైతిరి
జవాబు:
C) మిత్తి

ప్రశ్న 5.
“రేయి” అనే పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
A) రాత్రి
B) రాయి
C) రాతిరి
D) రేలు
జవాబు:
A) రాత్రి

ప్రశ్న 6.
చెడ్డవాడికి నిలువెల్ల విషము – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) విషువు
B) విసము
C) విసుగు
D) నిసువు
జవాబు:
B) విసము

ప్రశ్న 7.
దీపం – అనే పదానికి వికృతి పదం ఏది?
A) దీపు
B) దివ్వె
C) దీవెన
D) వెలుతురు
జవాబు:
B) దివ్వె

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
అప్టైశ్వర్యాలు – ఏ సంధి?
A) సవర్ణదీర్ఘసంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) వృద్ధిసంధి
జవాబు:
D) వృద్ధిసంధి

ప్రశ్న 2.
పొత్తు విల్లు – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) ఉత్వసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
C) ఉత్వసంధి

ప్రశ్న 3.
ఇదెక్కడి – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) ఉత్వసంధి
జవాబు:
C) రుగాగమసంధి

ప్రశ్న 4.
పసరాకు – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) ఉత్వసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
A) అత్వసంధి

ప్రశ్న 5.
పుణ్యాన – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) గుణసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) లులనలసంధి
జవాబు:
A) అత్వసంధి

ప్రశ్న 6.
మొగ్గ దొడిగి – ఏ సంధి?
A) గసడదవాదేశ సంధి
B) అత్వసంధి
C) ఇత్వసంధి
D) లులనలసంధి
జవాబు:
A) గసడదవాదేశ సంధి

ప్రశ్న 7.
ఇప్పుడిప్పుడు – ఏ సంధి?
A) లులనలసంధి
B) ఆమ్రేడితసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) ఆమ్రేడితసంధి

ప్రశ్న 8.
ఏకైక – ఏ సంధి?
A) గసడదవాదేశ సంధి
B) గుణసంధి
C) వృద్ధిసంధి
D) అకారసంధి
జవాబు:
C) వృద్ధిసంధి

ప్రశ్న 9.
ముందడుగు – ఇది ఏ సంధి ?
A) అకార సంధి
B) ఇకార సంధి
C) ఉకార సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
C) ఉకార సంధి

ప్రశ్న 10.
కండ్లవడు – ఏ సంధి ?
A) అకార సంధి
B) గసడదవాదేశ సంధి
C) ఇత్వ సంధి
D) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
B) గసడదవాదేశ సంధి

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
కొత్తబాట – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష
C) తృతీయ తత్పురుష
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం.
జవాబు:
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం.

ప్రశ్న 2.
రెండు చేతులు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) ద్వంద్వ సమాసం
C) తృతీయా తత్పురుష
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
A) ద్విగు సమాసం

ప్రశ్న 3.
గజ్జెల చప్పుడు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష
C) తృతీయా తత్పురుష
D) బహువ్రీహి
జవాబు:
B) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 4.
రాగి చెట్టు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) అవ్యయీభావం సమాసం
C) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయము
D) బహువ్రీహి సమాసం
జవాబు:
D) బహువ్రీహి సమాసం

ప్రశ్న 5.
పెద్దత్త – ఏ సమాసం ?
A) బహువ్రీహి సమాసం
B) తృతీయా తత్పురుష సమాసం
C) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
D) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
D) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం

ప్రశ్న 6.
రావిచెట్టు నీడ కంటె మట్టిచెట్టు నీడ ఎక్కువ – గీత గీసిన పదము ఏ సమాసము ?
A) రూపక సమాసము
B) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
C) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
D) ద్వంద్వ సమాసము
జవాబు:
B) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము

ప్రశ్న 7.
రెండంతస్తులు – ఇది ఏ సమాసము ?
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
D) బహుపద ద్వంద్వ సమాసము
జవాబు:
B) ద్విగు సమాసము

ప్రశ్న 8.
అన్య పదార్థము ప్రధానముగా గల సమాసము
A) ద్విగు సమాసము
B) రూపక సమాసము
C) బహువ్రీహి సమాసము
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
జవాబు:
C) బహువ్రీహి సమాసము

ప్రశ్న 9.
నక్కతంతు ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
B) ద్వితీయా తత్పురుష సమాసం
C) తృతీయా తత్పురుష సమాసం
D) నఇతత్పురుష సమాసం
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం

ప్రశ్న 10.
ఉభయ పదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం ఏది ?
A) అవ్యయీభావం
B) ద్వంద్వం
C) బహువ్రీహి
D) కర్మధారయం
జవాబు:
B) ద్వంద్వం

3. గణవిభజన

ప్రశ్న 1.
‘స-భ-ర-న-మ-య-వ’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) శార్దూలము
B) చంపకమాల
C) మత్తేభము
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
C) మత్తేభము

ప్రశ్న 2.
‘న-జ-భ-జ-జ-జ-ర’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) ఉత్పలమాల
B) మత్తేభము
C) శార్దూలం
D) చంపకమాల
జవాబు:
D) చంపకమాల

ప్రశ్న 3.
‘మ -స -జ-స-త- త – గ’ అనుగణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) సీసం
B) శార్దూలం
C) చంపకమాల
D) మత్తేభము
జవాబు:
B) శార్దూలం

ప్రశ్న 4.
‘భ-ర-న-భ-భ-ర-వ’ అనుగణాలు ఏ పద్య పాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) చంపకమాల
B) కందం
C) శార్దూలము
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 5.
“5 సూర్యగణాలు” ఏ పద్యములో ఉంటాయో గుర్తించండి.
A) ఆటవెలది
B) తేటగీతి
C) ద్విపద
D) సీసం
జవాబు:
A) ఆటవెలది

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
కాకి కోకిల కాదు కదా ! – అలంకారం గుర్తించండి.
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
B) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
C) లాటానుప్రాసాలంకారం
D) యమకం
జవాబు:
B) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 2.
“తెలుగు జాతికి అభ్యుదయం, నవభారతికే నవో దయం” – అలంకారం గుర్తించండి.
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
B) లాటానుప్రాసాలంకారం
C) యమకం
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 3.
యమకాలంకార లక్షణాన్ని గుర్తించండి.
A) పదాలు తిరిగి తిరిగి వస్తూ అర్థభేదం కలిగి ఉంటే
B) ఉపమాన, ఉపమేయములకు రమ్యమైన పోలిక
C) ఉపమేయమునకు, ఉపమానమునకు భేదం లేదని చెప్పు
D)వస్తువు యొక్క స్వభావాన్ని ఎక్కువ చేసి చెప్పు
జవాబు:
A) పదాలు తిరిగి తిరిగి వస్తూ అర్థభేదం కలిగి ఉంటే

ప్రశ్న 4.
ఉత్ప్రేక్షాలంకార లక్షణాన్ని గుర్తించండి.
A) పదాలు తిరిగి అర్థభేదం కల్గి ఉండడం
B) ఎక్కువ చేసి చెప్పడం
C) ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించి చెప్పడం
D) భేదం ఉన్నా లేనట్లు చెప్పడం
జవాబు:
C) ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించి చెప్పడం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
పల్లెలు ప్రశాంతముగనుండె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పల్లెలు ప్రశాంతంబున నుండవలె
B) పల్లెలు ప్రశాంతంగా ఉన్నాయి.
C) నుండవలె ప్రశాంతంబుగ పల్లెలు
D) పల్లెలు పచ్చగనుండవలె
జవాబు:
B) పల్లెలు ప్రశాంతంగా ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 2.
జగతిన గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) జగతిలో గ్రామాలు వర్ధిల్లాలి
B) జగతియందు గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె
C) గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె జగతిన
D) వర్ధిల్లవలె జగతిన గ్రామాలు
జవాబు:
A) జగతిలో గ్రామాలు వర్ధిల్లాలి

ప్రశ్న 3.
రైతులు సుఖంబుగ నుండవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) రైతులు సుఖంగా ఉండాలి
B) సుఖంబుగానుండాలి రైతన్నలు
C) నుండవలె రైతులు సుఖంబుగ
D) రైతులు నుండవలె సుఖముగ
జవాబు:
A) రైతులు సుఖంగా ఉండాలి

ప్రశ్న 4.
పల్లెలందు కష్టములున్నవి – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) కష్టాలు పల్లెలకు ఉన్నవి
B) పల్లెల్లో కష్టాలు ఉన్నాయి
C) పల్లెలతో కష్టములు ఉన్నవి
D) పల్లెలలోను కష్టాలు ఉన్నవి.
జవాబు:
B) పల్లెల్లో కష్టాలు ఉన్నాయి

ప్రశ్న 5.
పల్లెలందు పంటలు పండినవి. – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పంటలు పల్లెల్లో పండుతాయి
B) పండుతవి పంటలు పల్లెలందు
C) పల్లెల్లో పంటలు పండుతాయి
D) పల్లెల్లో పంటలు పండును
జవాబు:
C) పల్లెల్లో పంటలు పండుతాయి

ప్రశ్న 6.
రైతులు పంటలు పండించారు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) పంటలతో రైతులు పండించారు.
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి
C) పండించబడినవి పంటలు రైతులవల్ల
D) రైతులకు పంటలు పండినాయి
జవాబు:
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి

ప్రశ్న 7.
ప్రజలచే మొక్కలు నాటబడినాయి. దీనిలో కర్తరి వాక్యం గుర్తించండి.
A) ప్రజలు మొక్కలను నాటారు
B) ప్రజలవల్ల మొక్కలు నాటబడ్డాయి
C) ప్రజలతో మొక్కలు నాటబడియుండవచ్చు
D) ప్రజలకు మొక్కలు నాటబడింది
జవాబు:
A) ప్రజలు మొక్కలను నాటారు

ప్రశ్న 8.
సుమతి సూర్యోదయమును ఆపినది – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) సుమతి సూర్యోదయం ఆపింది
B) సూర్యోదయము సుమతిచేత ఆపబడినది.
C) సూర్యోదయంచేత సుమతి ఆపబడినది
D) సుమతికూడా సూర్యోదయం ఆపింది.
జవాబు:
B) సూర్యోదయము సుమతిచేత ఆపబడినది.

ప్రశ్న 9.
శ్రీరామ్చే జాబు రాయబడెను – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) శ్రీరామ్ యొక్క జవాబు రాయబడెను
B) శ్రీరామ్ జవాబు రాయించెను
C) రాయించెను జాబు శ్రీరామ్
D) శ్రీరామ్ జాబు రాశాడు
జవాబు:
D) శ్రీరామ్ జాబు రాశాడు

ప్రశ్న 10.
పోతన భాగవతం రచించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రచించాడు భాగవతాన్ని పోతనచేత
B) రచించాడు పోతన భాగవతంతో
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను
D) పోతనకు భాగవతం రచించాడు
జవాబు:
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను

ప్రశ్న 11.
తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని సోము అన్నాడు. దీనికి ప్రత్యక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) “నాకు పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు
B) “వానికి పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు
C) “అతనికి పల్లెలంటేనే ఇష్టం” అని సోము చెప్పాడు
D) “నేను పల్లెలంటే ఇష్టపడతాను” అని సోము అన్నాడు.
జవాబు:
B) “వానికి పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు

ప్రశ్న 12.
“నాకు జీవితంపై ఆశ మెండు” అని కవి అన్నాడు. దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) కవి తనకు ఆశ మెండు జీవితం అని అన్నాడు.
B) వానికి జీవితంపై మెండు ఆశయని కవియన్నాడు.
C) తనకు జీవితంపై ఆశ మెండని కవి అన్నాడు
D) అతనికి జీవితంపై ఆశ అధికమని చెప్పాడు
జవాబు:
C) తనకు జీవితంపై ఆశ మెండని కవి అన్నాడు

ప్రశ్న 13.
“మా నాన్న గ్రామంలో లేడు” రాజా చెప్పాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) రాజా మా నాన్న గ్రామంలో లేడని చెప్పాడు
B) తమ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
C) తమ నాన్న గ్రామంలో ఉండడని రాజా చెప్పాడు
D) వాళ్ళ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
జవాబు:
D) వాళ్ళ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు

ప్రశ్న 14.
నాకు పల్లెలంటే ఇష్టం అని రైతు అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) రైతు పల్లెయందు ఇష్టం లేదన్నాడు
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు
C) అతనికి పల్లె యిష్టంగాలేదని రైతు పలికాడు
D) వానికి పల్లెయిష్టం అని రైతు పలికాడు
జవాబు:
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు

ప్రశ్న 15.
తనకు చాలా ముఖ్యమైన పని యుందని రాము అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వానికి ముఖ్యమైన పని ఉందని రాము అన్నాడు.
B) ముఖ్యమైన పని నేను చేయాలి అని రాము అన్నాడు
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.
D) “నేను ముఖ్యమైన పనిలో ఉన్నాను” అని రాము అన్నాడు
జవాబు:
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.

ప్రశ్న 16.
పల్లెలు వృద్ధి సాధించాయి. దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పల్లెలు వృద్ధి సాధించితీరాలి
B) పల్లెలు వృద్ధి సాధించలేదు
C) పల్లెలు వృద్ధి చెందకూడదు
D) పల్లెలు వృద్ధి చెందకపోవచ్చు
జవాబు:
B) పల్లెలు వృద్ధి సాధించలేదు

ప్రశ్న 17.
అందరు పల్లెల్లో ఉండాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) అందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు
B) అందరు పల్లెల్లో ఉండకపోవచ్చు
C) కొందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు
D) కొందరు పల్లెల్లో ఉండాలి
జవాబు:
A) అందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు

ప్రశ్న 18.
ఇవన్నీ నాకు అద్భుత మనిపిస్తాయి – వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతాలు కావు.
B) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతం అనిపించడం లేదు.
C) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతాలు అనిపించవు.
D) ఇవన్నీ అద్భుతాలు కావని నాకనిపిస్తుంది.
జవాబు:
B) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతం అనిపించడం లేదు.

ప్రశ్న 19.
పల్లెలో వర్షం కురిసింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) పల్లెల్లో వర్షం తప్పక కురవకూడదు
B) పల్లెల్లో వర్షం కురవలేదు
C) పల్లెల్లో వర్షం కురవాలి
D) పల్లెల్లో వర్షం కురవకపోవచ్చు
జవాబు:
B) పల్లెల్లో వర్షం కురవలేదు

ప్రశ్న 20.
మురళి జాబు రాశాడు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) మురళి జాబు వ్రాయించుకొనెను
B) మురళి జాబు వ్రాసుకొనలేదు
C) జాబు వ్రాయించుకొనలేదు ఎవరితోను మురళి
D) మురళి జాబు రాయలేదు
జవాబు:
D) మురళి జాబు రాయలేదు

ప్రశ్న 21.
రైతులు నాట్లు వేశారు – పంటలు పండలేదు దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) రైతులు నాట్లు వేయడంతో పంటలు పండలేదు
B) రైతులు నాట్లు వేశారుగాని పంటలు పండలేదు
C) పంటలు పండక పోవడానికి కారణం నాట్లు వేయడమే
D) నాట్లు రైతులు వేయకపోవడంతో పంటలు పండలేదు
జవాబు:
B) రైతులు నాట్లు వేశారుగాని పంటలు పండలేదు

ప్రశ్న 22.
వర్షాలు కురిశాయి చెరువులు నిండలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
A) వర్షాలు కురవడం వల్ల చెరువులు నిండలేదు
B) చెరువులు నిండడం కోసం వర్షం రావాలి
C) చెరువులు నిండాయిగాని వర్షాలు రాలేదు.
D) వర్షాలు కురిశాయిగాని చెరువులు నిండలేదు
జవాబు:
D) వర్షాలు కురిశాయిగాని చెరువులు నిండలేదు

ప్రశ్న 23.
‘నువ్వు నూరేళ్ళు వర్ధిల్లు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) ప్రార్థనాద్యర్థక వాక్యం
C) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం
D) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 24.
‘గోపాల్ చెట్టు ఎక్కగలడు’- ఇది ఏరకమైన సామాన్య వాక్యము ?
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
B) శత్రర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనాద్యర్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 25.
‘రవి రేపు వస్తాడో ! రాడో!’-ఇది ఏరకమైన వాక్యము?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) సందేహార్థక వాక్యం
C) విధ్యర్థక వాక్యం
D) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
B) సందేహార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 26.
‘వర్షాలు కురిసినా పంటలు పండలేదు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) చేదర్థక వాక్యం
B) సందేహార్థక వాక్యం
C) నిషేధార్థక వాక్యం
D) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
D) అప్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 27.
‘మీరు బడికి రావద్దు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) నిషేధార్థక వాక్యం
B) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
C) నిశ్చయార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) నిషేధార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 28.
ప్రజలందరు వర్ధిల్లుదురుగాక! ఇది ఏరకమైన వాక్యం?
A) అప్యర్థకం
B) ఆశీర్వచనార్థకం
C) హేత్వర్థకం
D) ధాత్వర్థకం
జవాబు:
B) ఆశీర్వచనార్థకం

ప్రశ్న 29.
చదువులు పూర్తయి ఉద్యోగాలకు దేవుళ్ళాట మొదల యింది. – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) సంయుక్త వాక్యము
B) సంక్లిష్టవాక్యము
C) సామాన్యవాక్యము
D) కర్తరి వాక్యము
జవాబు:
B) సంక్లిష్టవాక్యము

ప్రశ్న 30.
చిరకాల వాంఛ తీరింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) చిరకాల వాంఛ తీరలేదు
B) చిరకాల వాంఛ తీరకూడదు
C) చిరకాల వాంఛ తీరకుండదు
D) చిరకాల వాంఛ తీరకపోవచ్చు
జవాబు:
A) చిరకాల వాంఛ తీరలేదు

ప్రశ్న 31.
రైతులు పంటలు పండించగలరు. ఇది ఏ వాక్యం ?
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) అప్యర్థక వాక్యం
D) భావార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 3rd Lesson వీర తెలంగాణ will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 3rd Lesson వీర తెలంగాణ

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART- B

1. సొంత వా వాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
కల్లోలం : ………………………
జవాబు:
తుఫాను సమయంలో సముద్రం కల్లోలంగా మారింది.

ప్రశ్న 2.
దిక్కుతోచక : …………………….
జవాబు:
ఆపదలు వస్తే అసమర్థులు దిక్కుతోచక ప్రవర్తిస్తారు.

2. అర్ధాలు

ప్రశ్న 1.
తుపాన్కు చెట్లుడుల్లెన్. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పడిపోయినవి
B) నిలబడ్డాయి
C) ఏమీకాలేదు
D) పైవేమీకావు
జవాబు:
A) పడిపోయినవి

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణకు ఉజ్జ్వల భవిష్యత్తు ఉన్నది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) చీకటి
B) ప్రకాశవంతమైన
C) ఏమీకాదు
D) నల్లని
జవాబు:
B) ప్రకాశవంతమైన

ప్రశ్న 3.
నిజాం రాజుల గుండెల్లో తెలంగాణ వీరులు కల్లోలం రేపినారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) భయం
B) కోపం
C) అలుక
D) పెద్దఅల
జవాబు:
D) పెద్దఅల

ప్రశ్న 4.
వీరులు కృపాణం ధరించుతారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) బాంబులు
B) దుప్పట్లు
C) తాళాలు
D) కత్తి
జవాబు:
D) కత్తి

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ వీరుల విజృంభణ ఏపుగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) గొప్ప
B) తక్కువ
C) పరాక్రమం
D) అతిశయం
జవాబు:
D) అతిశయం

ప్రశ్న 6.
రేగడి పదానికి అర్థం
A) నల్లమన్ను
B) రెల్లు గడ్డి
C) బంకమన్ను
D) చిత్తడినేల
జవాబు:
A) నల్లమన్ను

ప్రశ్న 7.
ఆకాశములో శక్రధనువేర్పడింది. “శక్రధనువు” అనగా అర్థం
A) ఇంద్రధనుస్సు
B) సూర్యధనుస్సు
C) పాలపుంత
D) ఉల్కలు
జవాబు:
A) ఇంద్రధనుస్సు

ప్రశ్న 8.
బొబ్బలుపెట్టి అబద్ధాలు కప్పిపుచ్చలేరు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) గుంటలు పెట్టు
B) కేకలు పెట్టు
C) వాతలు పెట్టు
D) బుడిపెలు పెట్టు
జవాబు:
B) కేకలు పెట్టు

ప్రశ్న 9.
ఉదయాన అర్కరుక్కులు కాషాయం రంగులో ఉంటాయి (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఉదయ కిరణాలు
B) పూల రంగులు
C) సూర్యకిరణాలు
D) చంద్ర కిరణాలు
జవాబు:
C) సూర్యకిరణాలు

ప్రశ్న 10.
పథము – అనే పదానికి అర్థం
A) అడుగు
B) మార్గము
C) మొదట
D) రోజు
జవాబు:
C) మొదట

ప్రశ్న 11.
భూమండలం – అనే అర్థం గల పదము
A) రథ చక్రము
B) బండి చక్రము
C) రాజ్యము
D) వసుధా చక్రము
జవాబు:
D) వసుధా చక్రము

ప్రశ్న 12.
వయస్సు – అనే అర్థం గల పదము
A) వాయసము
B) మనస్సు
C) ప్రాయము
D) సంఘము
జవాబు:
C) ప్రాయము

ప్రశ్న 13.
ఆకాసంలో మేఘాలతో పాటు సౌదామని కాంతులు కనబడుతున్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.) (June ’15)
A) చంద్రుడు
B) నక్షత్రము
C) మెరుపు
D) సూర్యుడు
జవాబు:
C) మెరుపు

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
“అకూపారము, పారావారము”కు సరిపోవు పర్యాయపదం ఏది ?
A) ఖడ్గము
B) సముద్రం
C) రణము
D) అర్కుడు
జవాబు:
B) సముద్రం

ప్రశ్న 2.
“రణము, భండనము” ఈ పదాలకు సరిపోవు పర్యాయపదం ఏది ?
A) యుద్ధం
B) వార్ధి
C) ఇచ్ఛ
D) అబ్ధి
జవాబు:
A) యుద్ధం

ప్రశ్న 3.
భూమిపై మూడు వంతులు నీరుతో నిండి ఉన్నది. నీరుకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) పానీయం, వార్థి, కాలం
B) జలం, బంగారం, అందం
C) జలం, వారి, అంబు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) జలం, వారి, అంబు

ప్రశ్న 4.
ఎలాగైతే చివరకు నా స్నేహితుడు గెలుపొందాడు. చివరకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) తుద, గజం, బాధ
B) కడ, తుద, అంత
C) అంత్యం, చంద్రిక, దుఃఖం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) కడ, తుద, అంత

ప్రశ్న 5.
మువ్వన్నెల జెండా ఎవరెస్టు శిఖరం పై రెపరెప లాడింది. జెండాకు పర్యాయపదాలు
A) కేతనం, పతాకం, ధ్వజం
B) ధ్వజం, శిఖరం, పైడి
C) పతాకం, అధికం, హారం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) కేతనం, పతాకం, ధ్వజం

ప్రశ్న 6.
శంఖము – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) కంబు, చెంబు
B) కంబు, బుగ్గ
C) కంబుకము, అంబుజము
D) అంబుజము, భూజము
జవాబు:
A) కంబు, చెంబు

ప్రశ్న 7.
చంద్రుడు – సూర్యుడు అన్నదమ్ములని వాడుక గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) రవి, చంద్రుడు
B) సూర్యుడు, శశాంకుడు
C) ఇనుడు, భానుడు
D) ఇనుడు, చంద్రుడు
జవాబు:
C) ఇనుడు, భానుడు

ప్రశ్న 8.
భంగము, కెరటము – అను పదాలకు పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) కోటరము
B) కదలిక
C) అల
D) జలము
జవాబు:
C) అల

ప్రశ్న 9.
కృపాణము – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) కత్తి, ప్రాణము
B) ఖడ్గము, దయ
C) అసి, కరవాలము
D) కర్ర, కోదండము.
జవాబు:
C) అసి, కరవాలము

ప్రశ్న 10.
అంబునము, జీమూతము, అభ్రము – అనే పర్యాయ పదాలు గల పదం
A) అంబుధి
B) మేఘము
C) వారధి
D) దేవనది
జవాబు:
B) మేఘము

ప్రశ్న 11.
హస్తము, కరము, కేలు – పర్యాయపదాలు గల పదము
A) ఏనుగు
B) చేయి
C) మోచేయి
D) అసి
జవాబు:
B) చేయి

ప్రశ్న 12.
దేవతల వైరి శ్రీహరి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు
A) విరోధి, క్రోధి
B) వైరి, కరి
C) పగతుడు, స్నేహితుడు
D) విరోధి, అరి
జవాబు:
D) విరోధి, అరి

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
దండవలె దీర్ఘాకారము కలది. దీనికి సరియైన వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) సౌదామని
B) కోరిక
C) శంఖము
D) జలథి
జవాబు:
A) సౌదామని

ప్రశ్న 2.
కోఱలు ఆయుధముగా కలది. దీనికి సరియైన వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) రూపము
B) సేన
C) దంష్ట్రిక
D) సౌదామని
జవాబు:
C) దంష్ట్రిక

ప్రశ్న 3.
ఉదకమును భరించునది
A) సరస్సు
B) కాలువ
C) అభ్రము
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) అభ్రము

ప్రశ్న 4.
ప్రకాశించువాడు
A) భానుడు
B) ఈశ్వరుడు
C) సౌదామనీ
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) భానుడు

ప్రశ్న 5.
జలం నుండి పుట్టినది
A) జలధరం
B) జలజం
C) జలాశయం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) జలజం

ప్రశ్న 6.
రుద్రులు అనగా
A) అసురులను కాపాడువారు
B) అసురులను రోదనం చేయువాడు
C) సురలను రోదనం చేయువారు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) అసురులను రోదనం చేయువాడు

ప్రశ్న 7.
జలధి అనగా
A) జలచరాలు ఉన్నట్టిది
B) జలాలపై పోవునది
C) జలములు దేనిచే ధరింపబడును
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) జలములు దేనిచే ధరింపబడును

ప్రశ్న 8.
సంద్రం అనగా
A) చంద్రోదయంచే వృద్ధి పొందునది
B) రత్నాలు కల్గినట్టిది
C) పెద్దపెద్ద చేపలు కలది
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) చంద్రోదయంచే వృద్ధి పొందునది

ప్రశ్న 9.
“జలములు దీనిచే ధరించబడును” – దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) జలధి
B) వారధి
C) తామర
D) తీరము
జవాబు:
A) జలధి

ప్రశ్న 10.
“వసుధ” – వ్యుత్పత్తి పదం
A) ఆకాశము నందు గలది
B) మెదడు నందు కలది
C) బంగారం గర్భమందు గలది
D) భూమి నందు గలదు
జవాబు:
C) బంగారం గర్భమందు గలది

ప్రశ్న 11.
“సమస్తమును ధరించునది” – దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) ఆశ
B) దివి
C) హస్తము
D) ధర
జవాబు:
D) ధర

ప్రశ్న 12.
అశుభములను శమింప చేయునది – అనే వ్యుత్పత్తి అర్థం గల పదం
A) శమము
B) శంఖము
C) అశుభము
D) శాంతి
జవాబు:
A) శమము

ప్రశ్న 13.
అర్కుడు – అను పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం
A) పూజింపబడువాడు
B) అరిగి పోయినవాడు
C) తూర్పు నుండి పడమరకు పోవువాడు
D) తపింప చేయువాడు
జవాబు:
A) పూజింపబడువాడు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
రాజుల్ మత్తుల్ వారి సేవ నరకప్రాయం అన్నాడో కవి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) అంచు, వింటికొన
B) సంకు, ఒకపాము
C) ఇచ్ఛ, కోరిక
D) ప్రభువు, ఇంద్రుడు
జవాబు:
D) ప్రభువు, ఇంద్రుడు

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ వీరులు బలవంతులు. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థపదాలు గుర్తించండి.)
A) అంచు, రణము
B) ఇచ్ఛ, కోరిక
C) రూపము, సేన
D) కాంక్ష, కత్తి
జవాబు:
C) రూపము, సేన

ప్రశ్న 3.
నామం, హారం – అనే వేరు వేరు అర్థాలు కలిగిన పదం
A) వేరు
B) హరం
C) నవరసు
D) పేరు
జవాబు:
D) పేరు

ప్రశ్న 4.
మృదంగ రవము అంటే నాకు ఇష్టం . (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ధ్వని, కంఠధ్వని
B) రవము, సాగరము
C) రవము, దరువు
D) ధ్వని, దరువు
జవాబు:
A) ధ్వని, కంఠధ్వని

ప్రశ్న 5.
సంకు, నొసటి ఎముక, నిధి విశేషము – అనే నానార్థాలు కలిగిన పదం
A) సంకెల
B) ఎమ్ము
C) శంఖము
D) శంక
జవాబు:
C) శంఖము

ప్రశ్న 6.
దిక్కులేని వారికి దేవుడే దిక్కు – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) శరణము, తూర్పు
B) మార్గము, శరణము
C) నెలవు, తూర్పు
D) నెలవు, ఆదర్శము
జవాబు:
B) మార్గము, శరణము

ప్రశ్న 7.
పిల్లవాడు పొక్కులు రేగి కేకలు పెట్టి ఏడుస్తున్నాడు, పెద్ద అరుపు విని ఏడుపు ఆపాడు – (గీత గీసిన పదాలకు నానార్థం గల పదం గుర్తించండి.)
A) ఏడుపు
B) పిల్లవాడు
C) బొబ్బలు
D) పెద్ద అరుపు
జవాబు:
C) బొబ్బలు

ప్రశ్న 8.
తొండము, చేయి – అనే నానార్థం గల పదం గుర్తించండి.
A) ఏనుగు
B) హస్తము
C) చేయి
D) గజము
జవాబు:
C) చేయి

ప్రశ్న 9.
అంబిక – అను పదమునకు నానార్థాలు
A) తల్లి, ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, పార్వతి
B) ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, లక్ష్మి, పార్వతి
C) తల్లి, పినతల్లి, ఒక సుగంధము
D) తల్లి, మేనత్త, రాజు తల్లి
జవాబు:
A) తల్లి, ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, పార్వతి

ప్రశ్న 10.
“దివి” అనే పదానికి నానార్థం కాని పదాన్ని
A) ఆకాశము
B) స్వర్గము
C) దీవిడి
D) పగలు
జవాబు:
B) స్వర్గము

ప్రశ్న 11.
వసుంధరకు ధర ఎక్కువ – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) మామిడి, చౌక
B) ధర, ధరాధరం
C) భూమి, చౌక
D) భూమి, వెల
జవాబు:
D) భూమి, వెల

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
“పరువము” అనే పదానికి ప్రకృతి
A) పాయము
B) పయస్సు
C) ప్రాయము
D) పరువు
జవాబు:
C) ప్రాయము

ప్రశ్న 2.
“ఘంట” అనే పదానికి వికృతి
A) గడియ
B) ఘటిక
C) గణగణ
D) గంట
జవాబు:
D) గంట

ప్రశ్న 3.
భూతము అనే భయం వద్దు – (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదము)
A) బూమి
B) బూచి
C) భయము
D) బూరెలు
జవాబు:
B) బూచి

ప్రశ్న 4.
“సముద్రము” అనే పదానికి వికృతి
A) సంద్రము
B) సాగరము
C) సమందరము
D) సాంద్రము
జవాబు:
A) సంద్రము

ప్రశ్న 5.
“సొచ్చెం” అనే పదానికి ప్రకృతి
A) సాచ్చెం
B) శుచి
C) స్వచ్ఛము
D) సోచాయించు
జవాబు:
C) స్వచ్ఛము

ప్రశ్న 6.
బూమికి – ప్రకృతి పదం
A) భూరి
B) భువి
C) భూమి
D) భూతం
జవాబు:
C) భూమి

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు 

ప్రశ్న 1.
అత్వ సంధికి ఉదాహరణ
A) ఒక్క + ఒక్క
B) జగము + అంతా
C) వచ్చిన + అంత
D) అడ్డుల్ + పోయె
జవాబు:
C) వచ్చిన + అంత

ప్రశ్న 2.
యడాగమ సంధికి ఉదాహరణ
A) ఏమియగునో
B) అత్యాశ
C) అయ్యవసరము
D) వదనము
జవాబు:
B) అత్యాశ

ప్రశ్న 3.
శ్రీమంత + ఆలు – ఏ సంధి ? .
A) యణాదేశ సంధి
B) అకార సంధి
C) లులనల సంధి
D) రుగాగమ సంధి
జవాబు:
C) లులనల సంధి

ప్రశ్న 4.
నవోదయము – విడదీసి రాయండి.
A) నవ + ఓదయము
B) నవ + ఉదయము
C) నవో + దయము
D) నవ్య + ఉదయము
జవాబు:
B) నవ + ఉదయము

ప్రశ్న 5.
త్రిక సంధిలో వచ్చు త్రికములు
A) అక్క అవ్యి, అచ్చో మొ||నవి
B) ఆ, ఈ, ఏ
C) అ, ఇ, ఉ, ఋ
D) ఏ, ఓ, అర్ లు
జవాబు:
B) ఆ, ఈ, ఏ

ప్రశ్న 6.
ఈ కింది వానిలో విసర్గ సంధికి ఉదాహరణ
A) స్వచ్ఛతరోజ్వల
B) గాండీవంబిది
C) ధనుఃపరంపర
D) అడ్డులోవోయె
జవాబు:
C) ధనుఃపరంపర

ప్రశ్న 7.
“శ్రావణాభ్రము” సంధి
A) అత్వ సంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) విసర్గ సంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 8.
వచ్చినంతనె – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అకార సంధి
C) ఇకార సంధి
B) యడాగమ సంధి
D) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
జవాబు:
A) అకార సంధి

ప్రశ్న 9.
నాల్కలు సాచు – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) ఉకార సంధి
D) గసడదవాదేశ సంధి
జవాబు:
C) ఉకార సంధి

ప్రశ్న 10.
పీచమడచెన్ – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అకార సంధి
B) ఉత్వ సంధి
C) ఇత్వ సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
B) ఉత్వ సంధి

ప్రశ్న 11.
స్వచ్ఛతరోజ్జ్వల – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) గుణ సంధి
B) అకార సంధి
C) ఇకార సంధి
D) ఉకార సంధి
జవాబు:
A) గుణ సంధి

ప్రశ్న 12.
తరోజ్జ్వల పదం విడదీయగా
A) తర్వో + ఉజ్వల
B) తరువు + ఉజ్వల
C) తరు + యుజ్జ్వల
D) తరు + ఉజ్జ్వల
జవాబు:
D) తరు + ఉజ్జ్వల

ప్రశ్న 13.
దారినిచ్చిరి – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) ఇకార సంధి
B) గుణ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
A) ఇకార సంధి

ప్రశ్న 14.
పరార్థుల్ – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) గుణ సంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఇకార సంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణను ఆవరించిన భూతప్రేతములు వదిలినవి. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) ద్వంద్వ సమాసం
B) ద్విగువు
C) బహువ్రీహి
D) నఞ తత్పురుష
జవాబు:
A) ద్వంద్వ సమాసం

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ తల్లిఒడిలో కోటి తెలుగు కుర్రలు పెరిగినారు. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?)
A) ద్వంద్వం
B) బహువ్రీహి
C) ద్విగువు
D) నఞ తత్పురుష
జవాబు:
C) ద్విగువు

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రము బహు చక్కని రాష్ట్రం. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) ద్వంద్వం
B) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం
C) షష్ఠీ తత్పురుష
D) సప్తమీ తత్పురుష
జవాబు:
B) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం

ప్రశ్న 4.
ప్రజలను మతపిశాచి నేడు పట్టి పీడిస్తున్నది. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) చతుర్థీ తత్పురుష
C) రూపకం
D) ద్విగువు
జవాబు:
C) రూపకం

ప్రశ్న 5.
నాలుగు దిక్కులు మబ్బులు కమ్మినవి – గీత గీసిన పదానికి సమాసం గుర్తించండి.
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపదము
D) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
D) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 6.
కాపయ నాయకుడు సమాసము పేరు గుర్తించండి.
A) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయము
B) రూపక సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయము
D) విశేషణ ఉత్తరపద కర్మధారయము
జవాబు:
A) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయము

ప్రశ్న 7.
ఉభయ పదాలకు ప్రాధాన్యము ఉన్న సమాసము
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) బహువ్రీహి
D) రూపక సమాసము
జవాబు:
A) ద్వంద్వ సమాసము

ప్రశ్న 8.
తృతీయా తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) కాంతి వార్ధులు
B) కంచు ఘంట
C) దిశాంచలములు
D) పశ్చిమాన
జవాబు:
B) కంచు ఘంట

ప్రశ్న 9.
షష్ఠీ తత్పురుష సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) వసుధైక చక్రము
B) శక్రధనువు
C) నాల్గువైపుల
D) మహారవము
జవాబు:
B) శక్రధనువు

ప్రశ్న 10.
బహువ్రీహి సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) పరార్థులు
B) మతపిశాచి
C) నాల్గుదిక్కులు
D) దేవనది
జవాబు:
A) పరార్థులు

3. గణ విభజన

ప్రశ్న 1.
“నాడు నేడును తెలంగాణ మోడలేదు” – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) కందం
B) తేటగీతి
C) ఆటవెలది
D) మత్తేభం
జవాబు:
B) తేటగీతి

ప్రశ్న 2.
కాకతీయుల కంచు గంట మ్రోగిననాడు, కరకు రాజులకు తత్తరలు పుట్టె – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) కందం
B) తేటగీతి
C) సీసం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
C) సీసం

ప్రశ్న 3.
చేయు మటంచి వీ తెలుగు రేగడిలో జిగిమెండు మాతరో – ఏ పద్యపాదమో తెల్పడి.
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) తేటగీతి
D) ఆటవెలది
జవాబు:
B) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 4.
వార్థులు నిండించిరి, వీరు వీరులు పరార్థుల్ తెల్గుజోదుల్ బళా ! – ఏ పద్యపాదమో తెల్పండి.
A) ఉత్పలమాల
B) చంపకమాల
C) మత్తేభం
D) సీసపద్యం
జవాబు:
C) మత్తేభం

ప్రశ్న 5.
భూతలమెల్ల నొక్కమొగి బొబ్బలు పెట్టినయట్లు తోచె, ఇది – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) మత్తేభం
B) ఉత్పలమాల
C) చంపకమాల
D) శార్దూలం
జవాబు:
B) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 6.
మళ్ళెన్ ! స్వచ్ఛతరోజ్జ్వల ప్రథమము సంధ్యాభానువే తెంచెడిన్ – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) శార్దూలం
B) ఉత్పలమాల
C) చంపకమాల
D) మత్తేభం
జవాబు:
A) శార్దూలం

ప్రశ్న 7.
చలముల్ శక్రధనుఃపరంపరలతో సయ్యాటలాడెన్ దివిన్ – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) చంపకమాల
B) మత్తేభం
C) ఉత్పలమాల
D) శార్దూలం
జవాబు:
B) మత్తేభం

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
నీటిలో పడిన తేలు తేలుతదా ! ఇది ఏ అలంకారం ?
A) ఉపమాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 2.
హల్లుల జంట అర్థ భేదంతో వెంటవెంటనే వాడబడితే దానిని ఏ అలంకారమంటారు ?
A) వృత్త్యానుప్రాస
B) అంత్యానుప్రాస
C) ఛేకానుప్రాస
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
C) ఛేకానుప్రాస

ప్రశ్న 3.
“అరటితొక్క తొక్కరాదు” – ఇందలి అలంకారం గుర్తించండి.
A) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
B) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
C) లాటానుప్రాసాలంకారం
D) ముక్తపదగ్రస్థం
జవాబు:
A) ఛేకానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 4.
తల్లిఒడి వలె పల్లెసీమ లాలిస్తుంది – దీనిలో అలంకారం ఏది?
A) రూపకాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
C) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
D) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
D) ఉపమాలంకారం

ప్రశ్న 5.
బుడుతడు నడచిన నడకలు తడబడు – దీనిలోని అలంకారం ఏది ?
A) అంత్యానుప్రాస
B) యమకము
C) వృత్త్యనుప్రాస
D) ఛేకానుప్రాస
జవాబు:
C) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 6.
కింది వానిలో రూపకాలంకారానికి ఉదాహరణ
A) అజ్ఞానం చీకటి వంటిది. దానిని గురువు పోగొడ్తాడు.
B) అజ్ఞానం అనే అంథకారం గురువు వల్ల తొలుగు తుంది.
C) అజ్ఞానాంధకారాన్ని గురువు తొలగిస్తాడు.
D) అజ్ఞానం అంథకారం వలే ఉంటే గురువు తొలగించ గలడు.
జవాబు:
C) అజ్ఞానాంధకారాన్ని గురువు తొలగిస్తాడు.

ప్రశ్న 7.
“రాజు రివాజులు బూజు పట్టగన్ ” – ఇది ఏ అలంకారానికి చెందిందో గుర్తించండి.
A) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
B) లాటానుప్రాసాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
A) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
సూర్యుడు తూర్పున ఉదయించును. ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) విధ్యర్థకం
B) తద్ధర్మార్థకం
C) అప్యర్థకం
D) నిశ్చయాత్మకం
జవాబు:
B) తద్ధర్మార్థకం

ప్రశ్న 2.
మీరందరు వెళ్ళవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
B) అనుమత్యర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) అనుమత్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 3.
నా ఆజ్ఞను పాటించాలి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రార్థనార్థకం
B) ఆశీర్వార్థకం
C) హేత్వర్థకం
D) విధ్యర్థకం
జవాబు:
D) విధ్యర్థకం

ప్రశ్న 4.
మీరు ఎక్కడికి వెళ్ళారు? ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) కర్తరి వాక్యం
B) భావార్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
D) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 5.
లత, శ్రీజలు అక్కాచెల్లెళ్ళు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) సామాన్య వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) విధ్యర్థక వాక్యం
D) సంయుక్త వాక్యం
జవాబు:
D) సంయుక్త వాక్యం

ప్రశ్న 6.
మీకు శుభం కలగాలి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ఆశీర్వార్థక వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
D) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) ఆశీర్వార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 7.
‘రామాయణము వాల్మీకిచే వ్రాయబడింది’ – ఈ కర్మణి వాక్యానికి, కర్తరి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) రామాయణము వాల్మీకిచే వ్రాయబడింది
B) వాల్మీకి రామాయణమును వ్రాశాడు
C) రామాయణమును వాల్మీకి వ్రాశాడు
D) వాల్మీకి వలన రామాయణము వ్రాయబడింది
జవాబు:
B) వాల్మీకి రామాయణమును వ్రాశాడు

ప్రశ్న 8.
‘ప్రతీ సలహాను పరిశీలిస్తారు’ – ఈ కర్తరి వాక్యానికి కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) ప్రతీ విషయం చేత పరిశీలిస్తాము
B) ప్రతి సలహా పరిశీలింపబడుతుంది.
C) ప్రతి సలహా పరిశీలించారు.
D) ప్రతి సలహా పరిశీలిస్తారు
జవాబు:
B) ప్రతి సలహా పరిశీలింపబడుతుంది.

ప్రశ్న 9.
నాగార్జునుడు విద్యలను బోధించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) నాగార్జునుడు విద్యలచే బోధించబడినాయి
B) నాగార్జునునిచే విద్యలు బోధించబడెను
C) విద్యలను బోధించాడు నాగార్జునుడు
D) నాగార్జునుని వల్ల విద్యలు చెప్పబడినాయి
జవాబు:
B) నాగార్జునునిచే విద్యలు బోధించబడెను

ప్రశ్న 10.
ఎన్నో పుస్తకాలు నాచేత రాయబడ్డాయి – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రాశాను పుస్తకాలు నేనెన్నో
B) పుస్తకాలు నేను రాశాను ఎన్నెన్నో
C) పుస్తకాలచే రాయబడ్డాను నేను
D) నేను ఎన్నో పుస్తకాలు రాశాను
జవాబు:
D) నేను ఎన్నో పుస్తకాలు రాశాను

ప్రశ్న 11.
“నీకు ఏమి కావాలి ?” అని అతడు ఆమెను అడిగాడు. ఈ ప్రత్యక్ష కథనానికి, పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) ఆమెకు ఏమి కావాలని, అతడు ఆమెను అడిగాడు.
B) నాకు ఏమి కావాలని అతడు నన్ను అడిగాడు.
C) ‘ఆమెకు ఏమి కావాలి’ అతడు నిన్ను అడిగాడు
D) నీకు ఏమి కావాలని అతడు వానిని అడిగాడు
జవాబు:
A) ఆమెకు ఏమి కావాలని, అతడు ఆమెను అడిగాడు.

ప్రశ్న 12.
“నీవు నాతో ఇంటికి వస్తున్నావా ?” అతడు అతనిని అడిగాడు – దీని పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) నీవు నాతో ఇంటికి వస్తున్నావని అతడు చెప్పాడు
B) తనతో అతడు ఇంటికి వస్తున్నాడా ? అని అతడు అతనిని అడిగాడు.
C) అతడు ప్రశ్నించాడు “నీవు నాతో ఇంటికి రా” అని
D) నేను నీతో ఇంటికి వస్తున్నానా ? అని అతడు ప్రశ్నించాడు
జవాబు:
B) తనతో అతడు ఇంటికి వస్తున్నాడా ? అని అతడు అతనిని అడిగాడు.

ప్రశ్న 13.
శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు. శ్రీకాంత్ బడికి వచ్చాడు. -సంక్లిష్ట వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు, తిని బడికి రాలేదు.
B) శ్రీకాంత్ అన్నం తిని, బడికి వచ్చాడు.
C) శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు, బడికి వచ్చాడు.
D) శ్రీకాంత్ బడికి వచ్చి అన్న తిన్నాడు.
జవాబు:
B) శ్రీకాంత్ అన్నం తిని, బడికి వచ్చాడు.

ప్రశ్న 14.
పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరాడు. పర్షియన్ భాషను చదివాడు – సంక్లిష్ట వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) పూనాలోని పర్షియన్ చదివి ఫెర్గూసన్ కాలేజీకి వచ్చాడు.
B) ఫెర్గూసన్లో పర్షియన్ చదివాడు.
C) పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరి, పర్షియన్ భాషను చదివాడు.
D) పట్టభద్రుడై ఫెర్గూసన్లో చేరాడు.
జవాబు:
C) పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరి, పర్షియన్ భాషను చదివాడు.

ప్రశ్న 15.
గాంధీ విధానాలను ఆచరించాలి. గాంధీ విధానాల ద్వారా మంచిని సాధించాలి – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) గాంధీ మంచిని సాధించలేదు
B) గాంధీ విధానాల ద్వారా చెడ్డను సాధించారు
C) గాంధీ విధానాల్లో మంచి లేదు
D) గాంధీ విధానాలను ఆచరించడం ద్వారా మంచిని సాధించాలి.
జవాబు:
D) గాంధీ విధానాలను ఆచరించడం ద్వారా మంచిని సాధించాలి.

ప్రశ్న 16.
ఆహా ! ఎంత అద్భుతం ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
C) నిషేధార్థక వాక్యం
D) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 17.
వ్యాసుడు భారతం రాశాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) భారతం రచించింపబడియె వ్యాసుడు
B) భారతం వల్ల వ్యాసుడు రచింపబడినాడు
C) వ్యాసునిచే భారతం రాయబడింది
D) రచించాడు వ్యాసుడు భారతం
జవాబు:
C) వ్యాసునిచే భారతం రాయబడింది

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 9th Lesson జీవనభాష్యం will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 9th Lesson జీవనభాష్యం

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కులు)

PAPER – I: PART – B

1. సొంతవాక్యాలు (1 మార్కు)

1. మనసు కరగు : ……………….
……………………………
జవాబు:
మనసు కరగు : అందరి మనస్సులు కరిగేలా ఆమె ఏడ్చింది.

2. జడిపించు : …………………….
……………………………
జవాబు:
జడిపించు : బూచాడు వస్తున్నాడని మా అమ్మ నన్ను జడిపించేది.

3. ఊపిరాడని : ……………………
…………………………..
జవాబు:
ప్రధానమంత్రిని అనేక సమస్యలు ఊపిరాడ నివ్వటం లేదు.

4. అతలాకుతలం : ……………….
…………………………..
జవాబు:
పట్టణంలోని ప్రజలు ట్రాఫిక్ వల్ల అతలాకుతలం అవుతున్నారు.

2. అర్థాలు

ప్రశ్న 1.
మనిషిలాగా బ్రతకాలి. మృగములాగా బ్రతుకరాదు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి. ( )
A) జంతువు
B) పశువు
C) సింహం
D) కోతి
జవాబు:
C) సింహం

ప్రశ్న 2.
నేస్తం పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) మిగులుట
C) తరుగుట
B) కరుగుట
D) మిత్రుడు
జవాబు:
D) మిత్రుడు

ప్రశ్న 3.
మనిషీ, మృగమూ ఒకటనీ అనుకంటే వ్యర్థం గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) కథా
B) తథా
C) వృథా
D) బోధ
జవాబు:
C) వృథా

ప్రశ్న 4.
రాజకుమారులు అడవిలో వంకలు డొంకలు దాటి ముందుకు వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని
A) కాలువలు
B) ఏఱులు
C) నదులు
D) చెరువులు
జవాబు:
B) ఏఱులు

ప్రశ్న 5.
డొంక కదలిన శబ్దం విని వీరుడు ధైర్యంగా నిలబడి చూశాడు – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) చెట్టు
B) పొద
C) తీగ
D) ఆకు
జవాబు:
B) పొద

ప్రశ్న 6.
గిరి చుట్టు ప్రదక్షిణ చేస్తే గిరిప్రదక్షిణ అంటారు గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి. ( )
A) వాగు
B) శిఖరం
C) కొమ్ము
D) పర్వతం
జవాబు:
D) పర్వతం

ప్రశ్న 7.
“శిరస్సు” – అనే పదానికి అర్థం.
A) తల
B) సరస్సు
C) మనస్సు
D) శిఖరం
జవాబు:
A) తల

ప్రశ్న 8.
శ్రీనివాసుడు ఉద్ధండ పండితుడు. గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) గొప్ప
B) చిన్న
C) మధ్య
D) పనికిరాని
జవాబు:
A) గొప్ప

ప్రశ్న 9.
మా నాన్నగారు దుస్తురుమాలు లేనిది బయటకు వెళ్ళరు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం.)
A) శాలువ
B) భుజంపై కండువ
C) దస్తి
D) లాల్చి
జవాబు:
B) భుజంపై కండువ

ప్రశ్న 10.
“శక్ర ధనుస్సు” పదానికి అర్థం
A) శక్రుని ధనుస్సు
B) శని ధనుస్సు
C) ఇంద్రధనుస్సు
D) యమ ధనుస్సు
జవాబు:
C) ఇంద్రధనుస్సు

ప్రశ్న 11.
కురుక్షేత్రంలో చివరికి దుర్యోధనుడు ఏకాకిగా మిగిలాడు (గీత గీసిన పదానికి అర్థం.)
A) ఒక కాకి
B) ఒంటరి
C) తుంటరి
D) జంట
జవాబు:
B) ఒంటరి

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
మబ్బుకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) మేఘము, చీకటి
B) నేత్రము, చూపు
C) కుప్ప, కొండ
D) మైత్రి, స్నేహం
జవాబు:
A) మేఘము, చీకటి

ప్రశ్న 2.
కన్నుకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) మైత్రి, స్నేహం
B) మాంసం, ప్రయోజనం
C) జాడ, నేత్రం
D) మనుజుడు, మానిసి
జవాబు:
C) జాడ, నేత్రం

ప్రశ్న 3.
మనస్సు మంచిగా ఉండాలె. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) హృదయం, అభిలాష
B) స్నేహం, నెయ్యం
C) కన్ను, నేత్రం
D) వారి, నీరు
జవాబు:
A) హృదయం, అభిలాష

ప్రశ్న 4.
పలము లేదని బాధపడరాదు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) కుప్ప, కొండ
B) స్నేహం, నెయ్యం
C) మాంసం, ప్రయోజనం
D) స్నేహం, కోరిక
జవాబు:
C) మాంసం, ప్రయోజనం

ప్రశ్న 5.
మబ్బు అందం వర్ణనాతీతం- గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి. ( )
A) హృదయం, డెందం
B) తల, శీర్షం
C) మేఘము, అంబుదము
D) మస్తకము, ఘనము
జవాబు:
C) మేఘము, అంబుదము

ప్రశ్న 6.
గుండె అనే పదానికి అదే సమానార్థక పదాలు
A) హృదయం, డెందం
B) హృదయం, మూర్ధం
C) పందెం, డెందం
D) హృదయం, దయనీయం
జవాబు:
A) హృదయం, డెందం

ప్రశ్న 7.
శిరస్సు, తల – అనే పదాలకు సమానమైన పదం
A) డెందం
B) మస్తకం
C) పుస్తకం
D) వర్షం
జవాబు:
B) మస్తకం

ప్రశ్న 8.
“పయోధరము, జలదము, మేఘము” – అనే పర్యాయ పదాలు గల పదం
A) పయస్సు
B) సముద్రము
C) మబ్బు
D) జలములు
జవాబు:
C) మబ్బు

ప్రశ్న 9.
“ఉదకము, సలిలము” – పర్యాయపదాలుగా ఉన్న పదము
A) జలధి
B) కంకు
C) నీరధి
D) అంబువు
జవాబు:
D) అంబువు

ప్రశ్న 10.
“డొంక” – పదానికి పర్యాయపదం కానిది
A) పొద
B) కొండ
C) ఈరము
D) నికుంజము
జవాబు:
A) పొద

ప్రశ్న 11.
వటువు బ్రహ్మాండాన్ని నిండినాడు.
(గీత గీసిన పదానికి అదే అర్థంవచ్చే పదాలు గుర్తించండి.)
A) విష్ణువు, బ్రహ్మ
B) పురోహితుడు, బ్రహ్మ
C) బ్రహ్మచారి, విష్ణువు
D) బ్రహ్మచారి, వర్ణి
జవాబు:
D) బ్రహ్మచారి, వర్ణి

ప్రశ్న 12.
జక్కన శిల్ప నిర్మాణ కౌశల్యం ఎన్నదగినది. గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) నేర్పు, నైపుణ్యం
B) నేర్పు, నూర్పు
C) కోశలం, కౌశలం
D) అపకీర్తి, ఆచరణ
జవాబు:
A) నేర్పు, నైపుణ్యం

ప్రశ్న 13.
“మనసు, హృదయం” ఏ పదానికి చెందిన పర్యాయ పదాలో గుర్తించండి.
A) చిత్రము
B) పొత్తము
C) చిత్తము
D) విత్తము
జవాబు:
B) పొత్తము

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
హిమము గల కొండ (గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) అరుణగిరి
B) భద్రగిరి
C) హిమగిరి
D) ధవళగిరి
జవాబు:
C) హిమగిరి

ప్రశ్న 2.
మనువు వలన పుట్టినవాడు. (వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) మనుష్యుడు
B) గృహస్థుడు
C) గేస్తుడు
D) దుష్టుడు
జవాబు:
A) మనుష్యుడు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
మనస్సులో చెడ్డ ఆలోచనలు చేయరాదు. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) హృదయం, కోరిక
B) పాదము, చీకటి
C) జింక, యాచన
D) పాదము, అధమము
జవాబు:
A) హృదయం, కోరిక

ప్రశ్న 2.
‘మృగము’ నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) పాదము, పద్యపాదం
B) చీకటి, మేఘము
C) జింక, వేట
D) కోరిక, తలపు
జవాబు:
C) జింక, వేట

ప్రశ్న 3.
మబ్బు (నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) తలపు, కోరిక
B) మేఘము, అజ్ఞానం
C) పాదం, అధమం
D) జింక, పశువు
జవాబు:
B) మేఘము, అజ్ఞానం

ప్రశ్న 4.
శిరస్సు అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) తల, కొండ కొన
B) వంకర, వాగు
C) చీకటి, మత్తు
D) పొద, దారి
జవాబు:
A) తల, కొండ కొన

ప్రశ్న 5.
గంగ వంకల నుండి పారుతుంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు
A) గంగ, నది
B) వంకర, వాగు
D) మత్తు, అజ్ఞానం
C) జింక, వేట
D) మత్తు, జ్ఞానం
జవాబు:
B) వంకర, వాగు

ప్రశ్న 6.
జింక మృగం అందమైనది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు.
A) గంగా, యమునా
B) పొద, దారి
C) జింక, పశువు
D) పొద, పశువు
జవాబు:
C) జింక, పశువు

ప్రశ్న 7.
ఫలములు అనుభవించుటయే పరమావధిగా జీవి స్తారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) జింక, మృగం
B) వంకర, వాగు
C) జింక, చీకటి
D) పండు, ప్రయోజనం
జవాబు:
D) పండు, ప్రయోజనం

ప్రశ్న 8.
వంకలు – డొంకలు దాటి గోదావరి ప్రవహిస్తుంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) పొద, పల్లపు ప్రదేశం
B) మేఘము, చీకటి
C) పండు, ధనం
D) వంకర, దిక్కు
జవాబు:
A) పొద, పల్లపు ప్రదేశం

ప్రశ్న 9.
సాయంకాలపు వేళ మబ్బుగా ఉంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) మేఘము, దుబ్బు
B) మేఘము, చీకటి
C) మత్తు, వరుస
D) మేఘము, మొదలు
జవాబు:
A) మేఘము, దుబ్బు

ప్రశ్న 10.
“దిక్కు, వైపు, సాకు” – అనే నానార్థాలు గల పదం
A) దిశ
B) వంక
C) దారి
D) పెంచు
జవాబు:
A) దిశ

ప్రశ్న 11.
‘పేరు’ పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) నామధేయం, నామవాచకం
B) నామధేయం, కీర్తి
C) కీర్తి, కిరీటం
D) అపకీర్తి, ఆచరణ
జవాబు:
A) నామధేయం, నామవాచకం

ప్రశ్న 12.
“సంపద, సాలీడు” ఏ పదానికి సంబంధించిన నానార్థాలు
A) సిరి
B) ఐశ్వర్యం
C) శ్రీ
D) లక్ష్మీ
జవాబు:
C) శ్రీ

ప్రశ్న 13.
‘కరము’ పదానికి నానార్థం
A) కట్టె, పుట్ట
B) చేయి, తొండము
C) చేయి, కాలు
D) గాడిద, ఏనుగు
జవాబు:
B) చేయి, తొండము

ప్రశ్న 14.
“భగీరథునిచే తీసుకురాబడినది” ఈ వాక్యానికి సరైన వ్యుత్పత్తి పదం
A) భగీరథుడు
B) బ్రహ్మకుమారి
C) భాగీరథీ
D) భరతుడు
జవాబు:
C) భాగీరథీ

ప్రశ్న 15.
‘జలధి’ అను పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) జలమును కలిగించునది
B) జలములు దీనిచే ధరింపబడును
C) జలములను పారించేది
D) జగతిని నడిపించునది
జవాబు:
B) జలములు దీనిచే ధరింపబడును

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
నీరము (వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) మనిషి
B) ఇగము
C) సిరస్సు
D) నీరు
జవాబు:
D) నీరు

ప్రశ్న 2.
ఇగము (ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) హిమము
B) కృష్ణుడు
C) రాముడు
D) మనిషి
జవాబు:
A) హిమము

ప్రశ్న 3.
సిరసుకు (ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) మనిషి
B)శిరస్సు
C) నీరు
D) చెట్టు
జవాబు:
B)శిరస్సు

ప్రశ్న 4.
భారతీయులందరూ నా సోదరులని ప్రతిజ్ఞ చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) మెకము
B) మానిసి
C) త్యాగం
D) ప్రతిన
జవాబు:
D) ప్రతిన

ప్రశ్న 5.
భారతదేశం ఒక ద్వీపకల్పం – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) దిబ్బ, దీవి
B) మబ్బు
C) దివ్వె
D) దువ్వ
జవాబు:
A) దిబ్బ, దీవి

ప్రశ్న 6.
“మెకము” అను పదానికి ప్రకృతి పదము
A) మేక
B) మృగము
C) ఏకము
D) ధనము
జవాబు:
B) మృగము

ప్రశ్న 7.
“మనుష్యుడు మనువు పదానికి వికృతి పదం సంతానమట” – గీత గీసిన
A) మనుజుడు
B) మానవుడు
D) మనుమ
C) జీవి
జవాబు:
A) మనుజుడు

ప్రశ్న 8.
“ఫలము” – అనే పదానికి వికృతి పదము
A) ప్రయోజనం
B) పండు
C) పలము
D) కాయ
జవాబు:
B) పండు

ప్రశ్న 9.
స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో ఎందరో తమ ప్రాణాలను త్యాగం చేశారు. గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ?
A) చాగము
B) రాగము
C) భాగము
D) యాగము
జవాబు:
A) చాగము

ప్రశ్న 10.
పగటి నిదుర పనికిరాదు. (గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) నిగుర
B) నీరు
C) నియమం
D) నిద్ర
జవాబు:
D) నిద్ర

ప్రశ్న 11.
మానవులంతా సహజంగా గొప్పవారే. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) సమాజం
B) సాజం
C) సాహిత్యం
D) సౌఖ్యం
జవాబు:
B) సాజం

ప్రశ్న 12.
మెకం వేటగాడి వలలో చిక్కింది. (గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం.)
A) మృగం
B) మేక
C) మొకం
D) జింక
జవాబు:
A) మృగం

ప్రశ్న 13.
నాకు కైతల పోటీలో మొదటి బహుమతి వచ్చింది. గీత గీసిన పదం ………….
A) విభక్తి
B) దృతము
C) ప్రకృతి
D) వికృతి
జవాబు:
D) వికృతి

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
నేను అన్నం తిన్నానని రాముడన్నాడు. ఈ వాక్యంలోని సంధులు (June ’18)
A) అకార సంధులు
B) త్రిక సంధులు
C) ఉత్త్వ సంధులు
D) ఆమ్రేడిత సంధులు
జవాబు:
C) ఉత్త్వ సంధులు

ప్రశ్న 2.
విలువేమి ఏ సంధి ?
A) త్రిక సంధి
B) యణాదేశ సంధి
C) అకార సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
C) అకార సంధి

ప్రశ్న 3.
నీరవుతుంది – విడదీయండి.
A) నీరు + అవుతుంది
B) నీర + అగుతుంది
C) నీరగా + అవుతుంది
D) నీరే + అవుతుంది
జవాబు:
A) నీరు + అవుతుంది

ప్రశ్న 4.
ఎత్తుల కెదిగిన – విడదీయండి.
A) ఎత్తులకు + ఎదిగిన
B) ఎత్తు + ఎదిగిన
C) ఎత్తులకున్ + యెదిగిన
D) ఎత్తు + లకున్ + యెదిగినన్
జవాబు:
A) ఎత్తులకు + ఎదిగిన

ప్రశ్న 5.
పేరవుతుంది – విడదీయండి.
A) పేరవు + తుంది
B) పేరు + అవుతుంది
C) పేరు అవు + తున్నది
D) పేరున్ + అవుతుంది
జవాబు:
B) పేరు + అవుతుంది

ప్రశ్న 6.
శ్రావణాభ్రము – విడదీయండి.
A) శ్రావణా + భ్రము
B) శ్రావణాభ + అము
C) శ్రావణ + అభ్రము
D) శ్రావణ + ఆభ్రము
జవాబు:
C) శ్రావణ + అభ్రము

ప్రశ్న 7.
నీరవుతుంది – ఏ సంధి?
A) అకారసంధి
B) ఇకారసంధి
C) ఉకారసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
C) ఉకారసంధి

ప్రశ్న 8.
శ్రావణాభ్రము – ఏ సంధి
A) అకారసంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) గుణసంధి
D) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 9.
పేరవుతుంది – ఏ సంధి
A) ఉత్వసంధి
B) అత్వసంధి
C) ఇత్వసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
A) ఉత్వసంధి

ప్రశ్న 10.
ఉప + అర్జితము కలిపితే
A) ఉపోర్జితము
B) ఉపర్జితము
C) ఉపార్జితము
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) ఉపార్జితము

ప్రశ్న 11.
కర్మధారయమందు తత్సమ శబ్దాలకు ‘ఆలు’ శబ్దము పరమైనపుడు పూర్వపదం చివర ఉన్న ఆకారానికి వచ్చేది
A) ఉకారం
B) అకారం
C) ఋకారం
D) రుగాగమం
జవాబు:
D) రుగాగమం

ప్రశ్న 12.
అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు అవే అచ్చులు పరమయితే దీర్ఘాలు వస్తాయి.
A) అత్వ సంధి
B) గుణ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
జవాబు:
D) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 13.
స్వాతి చినుకులు ముత్యపుచిప్పలో ఎన్నిపడితే అన్ని ముత్యాలవుతాయి – సంధి విడదీయండి.
A) ముత్యపు + చిప్ప
B) ముత్యము + చిప్ప
C) ముత్యములు + చిప్ప
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) ముత్యపు + చిప్ప

ప్రశ్న 14.
‘దారి + అవుతుంది’ అనే సంధి పదాల్లో గల పూర్వ పరస్వరాలు వరుసగా (Mar. ’17)
A) రి + అ
B) దా + అ
C) ఇ + అ
D) ఇ + ఇ
జవాబు:
C) ఇ + అ

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
‘వంకలు, డొంకలు’ ఏ సమాసం ?
A) ద్వంద్వం
B) బహువ్రీహి
C) చతుర్థీతత్పురుష
D) తృతీయాతత్పురుష
జవాబు:
A) ద్వంద్వం

ప్రశ్న 2.
జంకనివైన అడుగులు (ఏ సమాసం?)
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) ద్వంద్వం
C) బహువ్రీహి
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ
జవాబు:
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ

ప్రశ్న 3.
హిమగిరి శిరస్సు (ఏ సమాసం ?)
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) తృతీయాతత్పురుష
C) బహువ్రీహి
D) ద్విగువు
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 4.
ద్వంద్వ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) జంకని అడుగులు
B) ఎడారి దిబ్బలు
C) ఇసుక గుండెలు
D) మనిషి, మృగము
జవాబు:
D) మనిషి, మృగము

ప్రశ్న 5.
రూపక సమాసానికి ఉదాహరణ
A) ఇసుక గుండెలు
B) ఎడారి దిబ్బలు
C) హిమగిరి శిరసు
D) చెరగని త్యాగం
జవాబు:
A) ఇసుక గుండెలు

ప్రశ్న 6.
కాంతి వార్ధులు – ఏ సమాసం?
A) రూపక సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష
C) ద్వంద్వ సమాసం
D) ద్విగు సమాసం
జవాబు:
A) రూపక సమాసం

ప్రశ్న 7.
ఎడారి దిబ్బలు – ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
B) రూపక సమాసం
C) ద్వంద్వ సమాసం
D) ద్విగు సమాసం
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం

ప్రశ్న 8.
ఇసుక గుండెలు ఏ సమాసం ?
A) రూపక సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
C) ద్విగు సమాసం
D) ద్వంద్వ సమాసం
జవాబు:
A) రూపక సమాసం

ప్రశ్న 9.
అచిరము ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
B) పంచమీ తత్పురుష
C) న తత్పురుష
D) చతుర్థీ తత్పురుష
జవాబు:
C) న తత్పురుష

ప్రశ్న 10.
‘వసుధ అనెడు చక్రం’ దీనిని సమాసంగా కూర్చి రాసినచో
A) చక్ర వసుధం
B) వసుధ నందలి చక్రం
C) వసుధాచక్రం
D) ధాత్రీసుదర్శనం
జవాబు:
C) వసుధాచక్రం

ప్రశ్న 11.
‘రాత్రి యొక్క అర్థము’ ఈ విగ్రహవాక్యాన్ని సమానంగా కూర్చి రాసినచో
A) అర్థరాత్రి
B) రాత్రంతా
C) రాత్రం
D) రాత్రీ పగలు
జవాబు:
A) అర్థరాత్రి

ప్రశ్న 12.
ఉపమాన, ఉపమేయాలకు భేదములేనట్లు చెప్పినది ఏ సమాసం ?
A) తత్పురుష సమాసం
B) ద్విగు సమాసం
C) ద్వంద్వ సమాసం
D) రూపక సమాసం
జవాబు:
D) రూపక సమాసం

ప్రశ్న 13.
విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసంనకు ఉదాహరణ
A) సదావాసము
B) ధనహీనుడు
C) శోకాగ్ని
D) భిక్షాపాత్రము
జవాబు:
A) సదావాసము

3. ఛందస్సు

ప్రశ్న 1.
చంపకమాలలోని గణాలు ఏవి ?
A) మసజసతతగ
B) నజభజజజర
C) సభరనమయవ
D) భరనభభరవ
జవాబు:
B) నజభజజజర

ప్రశ్న 2.
ఉత్పలమాలలోని అక్షరాల సంఖ్య ఎంత ?
A) 21
B) 23
C) 20
D) 18
జవాబు:
C) 20

ప్రశ్న 3.
శ్రీరామ – ఇది ఏ గణం ?
A) జగణం
B) భగణం
C) నగణం
D) సగణం
జవాబు:
B) భగణం

ప్రశ్న 4.
IIU – ఇది ఏ గణం ?
A) యగణం
B) జగణం
C) సగణం
D) నగణం
జవాబు:
C) సగణం

ప్రశ్న 5.
స, భ, ర, న, మ, య, వ గణాలు ఏ వృత్తానికి చెందినవి ?
A) ఉత్పలమాల
B) చంపకమాల
C) మత్తేభము
D) శార్దూలము
జవాబు:
C) మత్తేభము

ప్రశ్న 6.
భ, ర, న, భ, భ, ర, వ గణాలు ఏ వృత్తానికి చెందినవి ?
A) శార్దూలము
B) ఉత్పలమాల
C) మత్తేభము
D) మత్తకోకిల
జవాబు:
B) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 7.
‘ఆగామి’ అనేది ఏ గణము ?
A) య గణము
B) త గణము
C) ర గణము
D) స గణము
జవాబు:
B) త గణము

ప్రశ్న 8.
‘క్రూరుడు’ అనెడి ఏ గణమో గుర్తించండి.
A) భ గణము
B) ర గణము
C) మ గణము
D) స గణము
జవాబు:
A) భ గణము

ప్రశ్న 9.
చంపకమాలలోని యతిస్థానము ఎంత ?
A) 12
B) 11
C) 14
D) 13
జవాబు:
B) 11

ప్రశ్న 10.
2 – 4 గణాల మొదటి అక్షరానికి యతిస్థానము గల పద్యపాదం ఏది ?
A) శార్దూలం
B) తేటగీతి
C) కందం
D) సీసం
జవాబు:
C) కందం

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
లేమా ! దనుజుల గెలవలేమా ! – ఇది ఏ అలంకారం ?
A) అంత్యానుప్రాస
B) యమకం
C) వృత్త్యనుప్రాస
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
B) యమకం

ప్రశ్న 2.
కమలాక్షునర్చించు కరములు కరములు ఇది ఏ అలంకారం ?
A) ఛేకానుప్రాస
B) లాటానుప్రాస
C) అంత్యానుప్రాస
D) యమకం
జవాబు:
B) లాటానుప్రాస

ప్రశ్న 3.
అర్థభేదం లేకపోయినా తాత్పర్య భేదం ఉండే శబ్దా లంకారం ఏది ?
A) వృత్త్యనుప్రాస
B) ఛేకానుప్రాస
C) యమకం
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
C) యమకం

ప్రశ్న 4.
మానవా ! నీ ప్రయత్నం మానవా ? ఇది ఏ అలంకారం ?
A) వృత్త్యానుప్రాస
B) ఛేకానుప్రాస
C) యమక
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
C) యమక

ప్రశ్న 5.
అర్థభేదంతో కూడిన పదం మరల మరల వచ్చినట్లు చెప్పితే అది ఏ అలంకారం ?
A) యమక
B) లాటానుప్రాస
C) ఛేకానుప్రాస
D) అంత్యానుప్రాస
జవాబు:
A) యమక

ప్రశ్న 6.
బింబ ప్రతిబింబ భావమును తెలుపు అలంకారం ఏది ?
A) దృష్టాంత
B) అతిశయోక్తి
C) అర్థాంతరన్యాస
D) ఉత్ప్రేక్ష
జవాబు:
A) దృష్టాంత

ప్రశ్న 7.
ఒక రూపాయి ఒక దమ్మిడీ లాగ ఖర్చు పెడతాం – ఇది ఏ అలంకారం ?
A) రూపకము
B) ఉపమా
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
B) ఉపమా

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
కాళిదాసుచేత కావ్యము రచింపబడెను – దీనికి కర్తరి వాక్యం గుర్తించండి.
A) కాళిదాసు కావ్యం రచించాడు.
B) కాళిదాసు వల్ల కావ్యం రచింపబడెను
C) కాళిదాసు కొరకు కావ్యంబు రచించాడు
D) కాళిదాసు యందు కావ్యం రచించాడు.
జవాబు:
A) కాళిదాసు కావ్యం రచించాడు.

ప్రశ్న 2.
ఆంజనేయుడు ఆ రాక్షసుని చంపాడు. దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) ఆంజనేయుని వలన రాక్షసుడు చంపబడియుండె
B) ఆంజనేయుని చేత రాక్షసుడు చంపబడెను
C) చంపాడు ఆంజనేయుడు రాక్షసున్ని
D) రాక్షసునిచే చంపబడియె ఆంజనేయుడు
జవాబు:
B) ఆంజనేయుని చేత రాక్షసుడు చంపబడెను

ప్రశ్న 3.
‘బాలవ్యాకరణము’ చిన్నయసూరి చేత రచింపబడెను’ అనే కర్మణి వాక్యాన్ని కర్తరి వాక్యంగా మార్చితే,
A) బాలవ్యాకరణము చిన్నయసూరి రాయలేదు.
B) చిన్నయసూరి బాలవ్యాకరణము రచించెను.
C) చిన్నయసూరి రచించాడు బాలవ్యాకరణమును.
D) బాలవ్యాకరణము చిన్నయసూరిచే రాయబడలేదు.
జవాబు:
B) చిన్నయసూరి బాలవ్యాకరణము రచించెను.

ప్రశ్న 4.
‘అది నాచే రచింపబడినది’ – అనే కర్మణి వాక్యాన్ని కర్తరి వాక్యంగా మార్చితే,
A) అది నేను రచింపబడినది
B) నేను దాన్ని రచించలేదు
C) దాన్ని నేను రచించాను
D) అది నాచే రచింపబడలేదు
జవాబు:
C) దాన్ని నేను రచించాను

ప్రశ్న 5.
‘కవులచే వ్యర్థపదాలు వాడబడినవి’ అనే కర్మణి వాక్యాన్ని కర్తరి వాక్యంగా మార్చితే
A) కవులు వ్యర్థపదాలను వాడారు.
B) కవులు వ్యర్థపదాలను వాడలేదు.
C) వ్యర్థపదాలను వాడారు కవులు.
D) వ్యర్థపదాలు కవులతో వాడబడ్డాయి.
జవాబు:
A) కవులు వ్యర్థపదాలను వాడారు.

ప్రశ్న 6.
మాకు హనుమంతుడంటే ఇష్టం అని రవి అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం ఏమిటి ?
A) వానికి హనుమంతుడంటే ఇష్టంగా చెప్పమన్నాడు
B) హనుమంతునికి ఇష్టంగా చెప్పుకున్నాడు రవి
C) హనుమంతుని వల్ల ఇష్టంబుగా చెప్పుకున్నాడు
D) తనకు హనుమంతుడంటే ఇష్టమని రవి అన్నాడు.
జవాబు:
D) తనకు హనుమంతుడంటే ఇష్టమని రవి అన్నాడు.

ప్రశ్న 7.
“నేను కఠినుడనని అందరూ అంటారు. నిజానికి నేను చాలా శాంతస్వభావం కలవాడిని” అని తనను గురించి చెప్పుకున్నాడు’ అని ప్రత్యక్ష కథనంలో నున్న వాక్యాన్ని పరోక్ష కథనంలోకి మార్చితే.
A) నేను కఠినుడనని అందరూ అంటారని నిజానికి తాను చాలా శాంత స్వభావం కలవాడినని ఆయన గురించి తనకు చెప్పుకున్నాడు.
B) నేను కఠినుడను కానని అందరూ అంటారని నిజానికి తాను చాలా శాంతస్వభావం లేనివాడి నని తనను గురించి చెప్పుకున్నాడు.
C) తాను కఠినుడనను కానని అందరు అనరని నిజానికి నేను చాలా శాంత స్వభావం కలవాడిని కానని ఆయన గురించి ఆయన చెప్పుకున్నాడు.
D) తాను కఠినుడనని అందరూ అంటారని, నిజానికి తాను చాలా శాంత స్వభావం కలవాడినని ఆయన తనను గురించి తాను చెప్పుకున్నాడు.
జవాబు:
D) తాను కఠినుడనని అందరూ అంటారని, నిజానికి తాను చాలా శాంత స్వభావం కలవాడినని ఆయన తనను గురించి తాను చెప్పుకున్నాడు.

ప్రశ్న 8.
“మన చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయి” అని వారన్నారు. అనే ప్రత్యక్ష కథనంలో నున్న వాక్యాన్ని పరోక్ష కథనంలోనికి మార్చితే,
A) తమ చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయని వారన్నారు.
B) మా చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయని వారన్నారు.
C) మీ చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయని వారనలేదు.
D) తమ చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయని వీరన్నారు.
జవాబు:
A) తమ చిత్ర కళాపిపాస గోడల మీద రంగుల క్యాలెండర్లు తీరుస్తున్నాయని వారన్నారు.

ప్రశ్న 9.
“నాకు తిరుగు లేదు” అని హనుమంతుడు అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం ఏది ?
A) వారికి తిరుగులేదని హనుమంతుడు చెప్పవలెను
B) తనకు తిరుగులేదని హనుమంతుడన్నాడు
C) అతనికి తిరుగులేదని హనుమంతుడన్నాడు
D) హనుమంతుడే తనకు తిరుగు ఉండాలని చెప్పుకున్నాడు.
జవాబు:
B) తనకు తిరుగులేదని హనుమంతుడన్నాడు

ప్రశ్న 10.
“నేను రామభక్తుడిని” అని హనుమంతుడు చెప్పాడు. – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) తాను రామభక్తుడినని హనుమంతుడు చెప్పాడు.
B) ఆయన రామభక్తుడేనని చెప్పుకున్నాడు హనుమంతుడు.
C) వానికి రామునిపై రామభక్తి ఎక్కువని చెప్పు కున్నాడు.
D) రామునికి తనపై భక్తియని హనుమంతుడు చెప్పాడు.
జవాబు:
A) తాను రామభక్తుడినని హనుమంతుడు చెప్పాడు.

ప్రశ్న 11.
హనుమంతుడు బలవంతుడు, కీర్తివంతుడు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
A) హనుమంతుడు బలవంతుడు కావాలి, కీర్తివంతుడు కావాలి
B) హనుమంతుడు బలవంతుడు మరియు కీర్తివంతుడు
C) హనుమంతుడు బలవంతుడైనందువల్ల కీర్తివంతుడు
D) హనుమంతుడు కీర్తివంతుడై, బలవంతుడై ఉండాలి
జవాబు:
B) హనుమంతుడు బలవంతుడు మరియు కీర్తివంతుడు

ప్రశ్న 12.
అతడు పాట పాడి బహుమతులందుకొనెను. ఇది ఏరకమైన వాక్యం ?
A) సంయుక్త వాక్యం
B) కర్మణి వాక్యం
C) శత్రర్థక వాక్యం
D) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
D) సంక్లిష్ట వాక్యం

ప్రశ్న 13.
నా సైకిల్ దొరికింది కాని దొంగ దొరకలేదు – ఇది ఏరకమైన వాక్యం ?
A) సంక్లిష్ట
B) సంయుక్త
C) కర్మణి
D) చేదర్థకం
జవాబు:
B) సంయుక్త

ప్రశ్న 14.
రాధ, లక్ష్మీ అక్కాచెల్లెళ్ళు – ఇది ఏరకమైన వాక్యం ?
A) కర్మణి
B) సంయుక్త
C) సంక్లిష్ట
D) శత్రర్థకం
జవాబు:
B) సంయుక్త

ప్రశ్న 15.
సుజాత నవ్వుతూ, మాట్లాడుతున్నది – ఇది ఏరకమైన వాక్యం ?
A) సంక్లిష్ట
B) సంయుక్త
C) కర్మణి
D) వ్యతిరేక
జవాబు:
A) సంక్లిష్ట

ప్రశ్న 16.
సమీర వీణ బాగా వాయించగలదు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) చేదర్థకం
B) సామర్థ్యార్థకం
C) హేత్వర్థకం
D) ఆత్మార్థకం
జవాబు:
B) సామర్థ్యార్థకం

ప్రశ్న 17.
రేపు నేను ఊరికి వెళ్ళవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) హేత్వర్థకం
B) సామర్థ్యార్థకం
C) సంభావనార్థకం
D) ప్రేరణార్థకం
జవాబు:
C) సంభావనార్థకం

ప్రశ్న 18.
‘జ్మోతిర్మయి ఆలోచిస్తూ సైకిలు తొక్కుతుంది’ – గీత గీసిన పదం ఎటువంటి అసమాపక క్రియ ?
A) క్త్వార్థకం
B) శత్రర్థకం
C) చేదర్థకం
D) ఆనంతర్యార్థకం
జవాబు:
B) శత్రర్థకం

ప్రశ్న 19.
భూతకాలిక అసమాపక క్రియను ఇలా పిలుస్తారు.
A) చేదర్థకం
B) శత్రర్థకం
C) క్త్వార్థకం
D) అనంతర్యార్థకము
జవాబు:
C) క్త్వార్థకం

ప్రశ్న 20.
హనుమంతుడు ఎగురుతూ వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం ?
A) శత్రర్థకం
B) తద్ధర్మార్థకం
C) క్త్వార్థం
D) చేదర్థకం
జవాబు:
A) శత్రర్థకం

ప్రశ్న 21.
హనుమంతుడు అరిస్తే గుండెలు పగులుతాయి గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం ?
A) అప్యర్థకం
B) హేత్వర్థకం
C) ధాత్వర్థకం
D) చేదర్థకం
జవాబు:
D) చేదర్థకం

ప్రశ్న 22.
సూర్యుడు ఉదయించి వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం ?
A) చేదర్థకం
B) అప్యర్థకం
C) ధాత్వర్థకం
D) క్త్వార్థం
జవాబు:
D) క్త్వార్థం

ప్రశ్న 23.
మీరు వెళ్ళాల్సిందే – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) విధ్యర్థక వాక్యం
B) నిషేదార్థక వాక్యం
C) అప్యర్థక వాక్యం
D) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) విధ్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 24.
మీరు రావద్దు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ధాత్వర్థక వాక్యం
B) నిషేధార్థక వాక్యం
C) అప్యర్థక వాక్యం
D) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
B) నిషేధార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 25.
“నాకు ఏ వ్యసనాలు లేవు” అని రచయిత అన్నాడు. – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వ్యసనాలు తనకు ఉండవని రచయిత అన్నాడు
B) రచయితకు వ్యసనాలు ఉండవని అన్నాడు
C) తనకు వ్యసనాలు లేవని రచయిత అన్నాడు.
D) వానికి వ్యసనాలు ఉండవని రచయిత అన్నాడు.
జవాబు:
C) తనకు వ్యసనాలు లేవని రచయిత అన్నాడు.

ప్రశ్న 26.
సైకిలు దొరికింది, దొంగ దొరకలేదు దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
A) సైకిలు దొరక్కపోయినా దొంగ దొరికాడు
B) దొంగ, సైకిలు దొరికాయి
C) సైకిలు దొరికింది కాని దొంగ దొరకలేదు
D) దొంగతో పాటు సైకిలు దొరికింది
జవాబు:
C) సైకిలు దొరికింది కాని దొంగ దొరకలేదు

ప్రశ్న 27.
అగ్ని మండును ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) విధ్యర్థక వాక్యం
B) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
D) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
B) తద్ధర్మార్థక వాక్యం

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 2nd Lesson ఎవరి భాష వాళ్ళకు వినసొంపు will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 2nd Lesson ఎవరి భాష వాళ్ళకు వినసొంపు

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART- B

1. సొంతవాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
ప్రసంగించు : ………………………….
జవాబు:
పోతనగారి మహాభాగవతంపై, మా గురువుగారు చక్కగా ప్రసంగించారు.

ప్రశ్న 2.
పట్టువడు : ……………………
జవాబు:
మా అమ్మాయి కీర్తనకు, తెలుగు పద్యాలు చదవడం బాగా పట్టువడింది.

ప్రశ్న 3.
వాగ్ధాటి : ………………….
జవాబు:
మా గురువు గారి వాగ్ధాటికి, అంతా మురిసిపోతారు.

ప్రశ్న 4.
యాదికివచ్చు: …………………..
జవాబు:
నేను మా ఊరి గుడి చూడగానే చిన్ననాటి సంగతులు యాదికి వచ్చాయి.

ప్రశ్న 5.
వాజ్ఞయము : …………………..
జవాబు:
సామల సదాశివగారు సంస్కృతాంధ్ర వాఙ్మయాలను ఆపోశన పట్టారు.

2. అర్ధాలు :

ప్రశ్న 1.
నేను, నా స్నేహితుడు చిన్నప్పటి సంగతులు యాది చేసుకొని బాగా నవ్వుకున్నాం. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) మర్చిపోవు
B) గుర్తుకు తెచ్చుకొను
C) కష్టపడిచూచి
D) చిన్నప్పటి విషయాలు
జవాబు:
B) గుర్తుకు తెచ్చుకొను

ప్రశ్న 2.
యుద్ధక్షేత్రమున ఎందరో వీరులు ప్రాణాలు వదిలారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) తక్కువ చోటు
B) ఎక్కువ
C) చోటు
D) అతి తక్కువ
జవాబు:
C) చోటు

ప్రశ్న 3.
భారతదేశం రమ్యమైన దేశము. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) మతాతీతమైన
B) నల్లనైన
C) తెల్లనైన
D) అందమైన
జవాబు:
D) అందమైన

ప్రశ్న 4.
తెలుగు వాఙ్మయం ఎంతో విశిష్ఠమైనది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) సాహిత్యం
B) క్షేత్రం
C) మర్చిపోవు
D) దానశీలము
జవాబు:
A) సాహిత్యం

ప్రశ్న 5.
నా స్నేహితుడి ప్రతిభకు అబ్బుర పడ్డాను. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) విచారం
B) దుఃఖం
C) ఆశ్చర్యం
D) శోకం
జవాబు:
C) ఆశ్చర్యం

ప్రశ్న 6.
గురువుల సన్నిధానం విద్యార్థుల అభివృద్ధికి కారకం. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) దూరం
B) సమీపం
C) వైపు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) సమీపం

ప్రశ్న 7.
మంత్రిగారి ప్రసంగం మమ్మల్ని ఆకట్టుకుంది. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) వేషం
B) నడక
C) ఉపన్యాసం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) ఉపన్యాసం

ప్రశ్న 8.
సొంపు అనగా ?
A) ఆనందం
B) వికారం
C) అందం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) అందం

ప్రశ్న 9.
అవినీతిపరుడైన నాయకుని ఆస్తులను ప్రభుత్వం జప్తు చేసింది. జప్తు అనగా ?
A) స్వాధీనం
B) కొనుట
C) అమ్ముట
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) స్వాధీనం

ప్రశ్న 10.
నాకు విశ్వనాథ వారితో పరిచయము లేదు. (గీతగీసిన పదానికి అర్థం)
A) స్నేహం
B) విరోధం
C) పగ
D) ఆగ్రహం
జవాబు:
A) స్నేహం

ప్రశ్న 11.
తెలుగు నుడి తీయనైనది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?)
A) భాష
B) పాట
C) మాట
D) జాతి
జవాబు:
D) జాతి

ప్రశ్న 12.
నమాజు చదవటానికి ఎందరో వస్తారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?)
A) గ్రంథం
B) ప్రార్థన
C) పద్యం
D) పాట
జవాబు:
B) ప్రార్థన

3. పర్యాయపదాలు :

ప్రశ్న 1.
ఇల్లు, గృహం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ఈవి, ఈగి
B) పొగడ్త, స్తోత్రం
C) ఆలయం
D) ప్రశంస
జవాబు:
A) ఈవి, ఈగి

ప్రశ్న 2.
ఈవి, ఈగి – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) త్యాగం
B) ఆలయం
C) ప్రశంస
D) పోరాటం
జవాబు:
B) ఆలయం

ప్రశ్న 3.
సోయగం, అందం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ప్రశంస
B) సొంపు
C) ఇంపు
D) కంపు
జవాబు:
B) సొంపు

ప్రశ్న 4.
సంగ్రామం, సమరం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ఆరాటం
B) మరాటం
C) గలాట
D) పోరాటం
జవాబు:
D) పోరాటం

ప్రశ్న 5.
ఆ పత్రికలో, చివరి పేజీయే సొంపుగా ఉంటుంది.
A) అందం / సౌందర్యం
B) యాది / ఇంపు
C) ఇంపు / కంపు
D) ఇంపు / తెంపు
జవాబు:
A) అందం / సౌందర్యం

ప్రశ్న 6.
నా మిత్రుడు తరచుగా జాబులు రాస్తాడు. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) ఉద్యోగాలు-లేఖలు
B) ఉత్తరాలు లేఖలు
C) పద్యాలు-లేఖలు
D) జావళీలు-లేఖలు
జవాబు:
B) ఉత్తరాలు లేఖలు

ప్రశ్న 7.
కమలగారు లక్ష్మణశాస్త్రిగారి కుమార్తె. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) పుతి / పుత్రుడు
B) తనయ / పుత్రిక
C) స్త్రీ / ఇంతి
D) సుత / ఇంతి
జవాబు:
C) స్త్రీ / ఇంతి

ప్రశ్న 8.
గుంటూరు విద్వాంసులు మంచివారు. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) కవులు / పండితులు
B) పండితులు / రచయితలు
C) పండితులు / బుధులు
D) పండితులు / గురువులు
జవాబు:
C) పండితులు / బుధులు

ప్రశ్న 9.
తెలుగు భాషలోని నుడికారాలు సొంపైనట్టివి. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) జాతీయాలు, పలుకుబడులు, పదబంధాలు
B) మాటలు, పదాలు, జాతీయాలు
C) పలుకుబడులు, వాక్యాలు, పద్యాలు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) జాతీయాలు, పలుకుబడులు, పదబంధాలు

ప్రశ్న 10.
ప్రధానోపాధ్యాయుల ఉపన్యాసం మాలో స్పూర్తి నింపింది. (ఉపన్యాసంకు పర్యాయపదాలు)
A) ప్రసంగం, ప్రవర్తన, ప్రత్యక్షం
B) ముచ్చటింపు, ముచ్చట, ముఖ్యం
C) ముచ్చటింపు, ప్రసంగం, సుద్ది
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) ముచ్చటింపు, ప్రసంగం, సుద్ది

ప్రశ్న 11.
భానుడు తూర్పున ఉదయిస్తాడు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) రవి, తార
B) రవి, భాస్కరుడు
C) రవి, మేఘం
D) రవి, భూమి
జవాబు:
B) రవి, భాస్కరుడు

4 వ్యుత్పత్యర్థాలు :

ప్రశ్న 1.
అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు. (దీనికి వ్యుత్పత్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) సోదరుడు
B) తండ్రి
C) తల్లి
D) గురువు
జవాబు:
D) గురువు

ప్రశ్న 2.
భాషింపబడునది. (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) ఉపాధ్యాయుడు
B) తండ్రి
C) భాష
D) గురువు
జవాబు:
C) భాష

ప్రశ్న 3.
చర్యలను కనిపెట్టి చూచేవాడు. (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) అధ్యక్షుడు
B) అధికారి
C) యముడు
D) సూర్యుడు
జవాబు:
A) అధ్యక్షుడు

ప్రశ్న 4.
పురాణము తెలిసినవాడు (చెప్పువాడు). (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) పౌరాణికుడు
B) శాస్త్రజ్ఞుడు
C) కవి
D) విద్వాంసుడు
జవాబు:
A) పౌరాణికుడు

ప్రశ్న 5.
శాస్త్రమందు మంచి బుద్ధి గలవాడు (పండస బుద్ధి). (దీనికి వ్యుత్పత్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) కోవిదుడు
B) నిపుణుడు
C) పండితుడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) పండితుడు

ప్రశ్న 6.
మిత్రుడు అనగా
A) సర్వభూతముల యందు స్నేహయుక్తుడు
B) ఆధారమైనవాడు
C) సంతోషింపచేయువాడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) సర్వభూతముల యందు స్నేహయుక్తుడు

ప్రశ్న 7.
అంతటను వ్యాపించి యుండునది. దీనికి వ్యుత్పత్యర్థం ?
A) వాన
B) దుర్గ
C) సరస్వతి
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) దుర్గ

ప్రశ్న 8.
కవి యొక్క కర్మము. దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థం ?
A) కళ
B) కాగితం
C) కావ్యం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) కావ్యం

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
ఆశలకు అంతు ఉండాలి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) కోరిక, దిక్కు
B) చోటు, శరీరం
C) కలయిక, వాఙ్మయం
D) సోయగం, అందం
జవాబు:
A) కోరిక, దిక్కు

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ సాహిత్యం ఎంతో విలువైనది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) కోరిక, దిక్కు
B) కలయిక, వాఙ్మయం
C) చోటు, పుణ్యస్థానం
D) భూమి, శరీరం
జవాబు:
B) కలయిక, వాఙ్మయం

ప్రశ్న 3.
చిలుకూరు బాలాజీ పుణ్యక్షేత్రం. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) చోటు, పుణ్యస్థానం
B) కలయిక, వాఙ్మయం
C) కోరిక, దిక్కు
D) సోయగం, అందం
జవాబు:
A) చోటు, పుణ్యస్థానం

ప్రశ్న 4.
మా అన్నయ్యకు ప్రభుత్వ ఉద్యోగం వచ్చింది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ప్రయత్నం, మాట, ఆలోచన
B) ప్రయత్నం, పని, అధికారం
C) పని, కోరిక, వాక్కు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) ప్రయత్నం, పని, అధికారం

ప్రశ్న 5.
సభలో మాట్లాడాలంటే కొందరికి భయం. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ఇల్లు, ఊరు, జూదం
B) జూదం, కొలువుకూటం, పరీక్ష
C) కొలువుకూటం, ఇల్లు, జూదం
D) ఏవీ కాదు
జవాబు:
C) కొలువుకూటం, ఇల్లు, జూదం

ప్రశ్న 6.
వారం పదానికి నానార్థాలు.
A) మంద, వాకిలి, ఏడురోజుల కాలం
B) ఏడు రోజుల కాలం, వంద, రోజు
C) వాకిలి, వాగు, మాట
D) ఏవీకావు.
జవాబు:
A) మంద, వాకిలి, ఏడురోజుల కాలం

ప్రశ్న 7.
మిత్రుడు పదానికి నానార్థాలు.
A) సూర్యుడు, చంద్రుడు, ఇంద్రుడు
B) స్నేహితుడు, సూర్యుడు, శత్రుదేశపు రాజు
C) సూర్యుడు, బాట, కవి
D) ఏమీకావు
జవాబు:
B) స్నేహితుడు, సూర్యుడు, శత్రుదేశపు రాజు

ప్రశ్న 8.
తరం పదానికి నానార్థాలు.
A) తెగ, కత్తి, గాయం
B) పద్ధతి, దయ, ఓడ
C) తెగ, పద్ధతి, దాటుట
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) తెగ, పద్ధతి, దాటుట

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
ప్రభుత్వ ఆజ్ఞలను ప్రజలు గౌరవించాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) ఆన
B) విద్య
C) కార్యం
D) సాజం
జవాబు:
A) ఆన

ప్రశ్న 2.
మన కార్యాలను త్రికరణశుద్ధిగా చెయ్యాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) బాస
B) సత్తి
C) సహజం
D) కర్జం
జవాబు:
D) కర్జం

ప్రశ్న 3.
సహజ సుందరమైనది తెలంగాణ భాష. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) సాజం
B) సత్తి
C) విద్దియ
D) ఆన
జవాబు:
A) సాజం

ప్రశ్న 4.
మహిళాశక్తికి సాటి అయినది మరొకటిలేదు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) విద్య
B) కర్జం
C) సత్తి
D) కార్యం
జవాబు:
C) సత్తి

ప్రశ్న 5.
నీ మాట నాకు ఆశ్చర్యముగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) ఐశ్వర్యం
B) అబ్బురం
C) అచ్చెరువు
D) ఆపారం
జవాబు:
C) అచ్చెరువు

ప్రశ్న 6.
యాదికి తగలటం సహజము కదా ! (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) సాజం
B) సైజం
C) అసహజం
D) సహ్యం
జవాబు:
A) సాజం

ప్రశ్న 7.
వారిది పసందైన ప్రాంతీయ భాష. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) భాష
B) బాస
C) బాశ
D) బాష
జవాబు:
B) బాస

ప్రశ్న 8.
రమ్యమైన కావ్యాలు వారివి ఎన్నో ఉన్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) గ్రంథాలు
B) పుస్తకాలు
C) కబ్బాలు
D) కవిత్వాలు
జవాబు:
C) కబ్బాలు

ప్రశ్న 9.
ఉర్దూ కవుల్లో కవి తఖీమీర్ అగ్రగణ్యుడు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) కావ్యం
B) కయి
C) కాకి
D) గోవు
జవాబు:
B) కయి

ప్రశ్న 10.
మా ఊర్లో జరిగే ‘బోనా’ల పండుగంటే నాకెంతో ఇష్టం. ‘బోనం’కు ప్రకృతి పదం.
A) భోగం
B) భోజనం
C) భోగి
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) భోగం

ప్రశ్న 11.
‘పొత్తం’లోని విషయాలన్నీ చదివాను. ‘పొత్తం’కు ప్రకృతి పదం.
A) లేఖ
B) పత్రం
C) పుస్తకం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) పుస్తకం

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
సంస్కృతాంధ్రము – ఏ సంధి ?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 2.
సీమోల్లంఘనం – సంధి పేరు వ్రాయండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) గుణసంధి

ప్రశ్న 3.
“కూరగాయలమ్మే” – ఇది ఏ సంధి ?
A) అకారసంధి
B) ఇకారసంధి
C) ఉకారసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
C) ఉకారసంధి

ప్రశ్న 4.
నాలుగేళ్ళు – విడదీయండి.
A) నాలుగే + ఏళ్ళు
B) నాలు + ఏళ్ళు
C) నాలుగు + ఏళ్ళు
D) నాలుగే + ఎడు
జవాబు:
C) నాలుగు + ఏళ్ళు

ప్రశ్న 5.
‘నాలుగేళ్ళు’ ఈ పదం ఏ సంధి ?
A) ఇత్త్వసంధి
B) ఉత్త్వసంధి
C) అత్త్వసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) ఉత్త్వసంధి

ప్రశ్న 6.
‘మనుమరాలు’ ఈ పదం ఏ సంధి ?
A) టుగాగమసంధి
B) ఉత్త్వసంధి
C) ఇత్త్వసంధి
D) రుగాగమసంధి
జవాబు:
D) రుగాగమసంధి

ప్రశ్న 7.
అనునాసిక సంధికి ఉదాహరణ.
A) అక్కడక్కడ
B) వాఙ్మయం
C) పురోహితుడు
D) వాగ్ధాటి
జవాబు:
B) వాఙ్మయం

ప్రశ్న 8.
జత్త్వ సంధికి ఉదాహరణ.
A) వాగ్ధాటి
B) మధ్యాహ్నం
C) బ్రహ్మేశ్వరాలయం
D) పురోహితుడు
జవాబు:
A) వాగ్ధాటి

ప్రశ్న 9.
గుణసంధికి ఉదాహరణ.
A) ఇప్పుడంత
B) సొంపయిన
C) సీమోల్లంఘనం
D) శివాలయం
జవాబు:
C) సీమోల్లంఘనం

ప్రశ్న 10.
యజ్ఞులు అనగా-
A) ఏ, ఓ, ఆర్లు
B) య, వ, ర, లు
C) ఆ, ఇ, ఉ, లు
D) ఐఔలు
జవాబు:
B) య, వ, ర, లు

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ -ఇది ఏ సమాసం ?
A) రూపక సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
C) అవ్యయీభావ సమాసం
D) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
D) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం

ప్రశ్న 2.
వ్యాస వాఙ్మయం – ఇది ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) రూపక
C) తృతీయా తత్పురుష
D) చతుర్థీ తత్పురుష
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 3.
తీయని తెలుగు (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) తీయనంత తెలుగు
B) తీయనైన తెలుగు
C) తీయనివంటి తెలుగు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) తీయనైన తెలుగు

ప్రశ్న 4.
బాల్యమిత్రులు (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) బాల్యంతో మిత్రులు
B) బాల్యంకు మిత్రులు
C) బాల్యం నందు మిత్రులు
D) ఏవీ కాదు
జవాబు:
C) బాల్యం నందు మిత్రులు

ప్రశ్న 5.
బిల్హణ మహాకవి (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) బిల్హణుడు అనే పేరు గల మహాకవి
B) బిల్హణుడు వంటి మహాకవి
C) మహాకవియైన బిల్హణుడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) బిల్హణుడు అనే పేరు గల మహాకవి

ప్రశ్న 6.
వ్యాస వాఙ్మయం (దీనికి విగ్రహవాక్యం ?)
A) వ్యాసుడు చెప్పిన వాఙ్మయం
B) వ్యాసుని యొక్క వాఙ్మయం
C) వ్యాసునితో వాఙ్మయం
D) ఏమీకావు
జవాబు:
B) వ్యాసుని యొక్క వాఙ్మయం

ప్రశ్న 7.
మధ్యాహ్నం (దీనికి విగ్రహవాక్యం ?)
A) మధ్యలో అహ్నం
B) అహ్నం మధ్య భాగం
C) మధ్యయైన అహ్నం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) అహ్నం మధ్య భాగం

3. గణవిభజన

ప్రశ్న 1.
‘స-భ-ర-న-మ-య-వ’ గణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) ఉత్పలమాల
B) మత్తేభం
C) శార్దూలం
D) చంపకమాల
జవాబు:
B) మత్తేభం

ప్రశ్న 2.
‘భ-ర-న-భ-భ-ర-వ’ గణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) శార్దూలం
C) మత్తేభం
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 3.
‘భ-జ-స-నల-గగ’ అను గణాలు ఏ పద్యపాదములో ఉండును ?
A) చంపకమాల
B) సీసము
C) ఆటవెలది
D) కందము
జవాబు:
D) కందము

ప్రశ్న 4.
‘మ-న-జ-స-త-త-గ’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) శార్దూలం
B) తేటగీతి
C) కందం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
A) శార్దూలం

ప్రశ్న 5.
“పదవ అక్షరం యతిస్థానం గల పద్యం ఏది ?
A) చంపకమాల
B) మత్తేభం
C) శార్దూలం
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
అజ్ఞానాంధకారమును జ్ఞానజ్యోతితో పారద్రోలుము – ఇందలి అలంకారం ఏది ?
A) అర్థాంతరన్యాస
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) ఉపమ
జవాబు:
B) రూపక

ప్రశ్న 2.
ఆ మబ్బులు ఏనుగుపిల్లల్లా ఉన్నవి. – ఇది ఏ అలంకారం ?
A) ఉపమ
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
A) ఉపమ

ప్రశ్న 3.
ఉపమేయము నందు ఉపమాన ధర్మాన్ని ఆరోపించే అలంకారం ?
A) ఉపమ
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
B) రూపక

5. వాక్య పరిజ్ఞానం