Srinivas

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 6th Lesson భాగ్యోదయం will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 6th Lesson భాగ్యోదయం

బహుళైచ్చిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART – B

1. సొంత వాక్యాలు

ప్రశ్న 1.
నిరంతర శ్రద్ధ : ………………………..
జవాబు:
విద్యార్థులు చదువు పట్ల నిరంతరశ్రద్ధ కనబరచాలి.

ప్రశ్న 2.
చైతన్యం : ………………………
జవాబు:
జాతీయోద్యమంలో గాంధీ ఉపన్యాసాల వల్ల ప్రజల్లో చైతన్యం కలిగింది.

2. అర్థాలు

ప్రశ్న 1.
దిక్కులేనివారికి తోడుగా దేవుడుంటాడు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆసరా
B) వికాసం
C) తెలివి
D) సొంతం
జవాబు:
A) ఆసరా

ప్రశ్న 2.
తల్లిదండ్రులు మన ఉన్నతిని కోరుకుంటారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆసరా
B) సొంతం
C) కన్నా
D) ప్రగతి
జవాబు:
D) ప్రగతి

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ వికాసానికి ఎందరో కృషి చేసారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) స్వతంత్రత
B) అభివృద్ధి
C) వికసనము
D) కనకం
జవాబు:
C) వికసనము

ప్రశ్న 4.
ప్రజలకు రాజ్యాంగం అవగతమయింది – గీత గీసిన దానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) అర్థం కావటం
B) అర్థం కాకపోవటం
C) వ్యర్థంగా పోవటం
D) అవినీతిగా ఉండటం
జవాబు:
A) అర్థం కావటం

ప్రశ్న 5.
నైతికమద్దతు – అనగా అర్థం
A) అన్యాయమైన తోడ్పాటు
B) న్యాయమైన తోడ్పాటు
C) చిత్తశుద్ధి
D) ఉదాసీనత
జవాబు:
B) న్యాయమైన తోడ్పాటు

ప్రశ్న 6.
విద్యార్థులు ఉన్నతి పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) అభివృద్ధి
B) అత్యంత
C) అంకితభావం
D) అవస్థ
జవాబు:
A) అభివృద్ధి

ప్రశ్న 7.
చైతన్యం అనగా అర్థం
A) ప్రయత్నం
B) కానరానిది
C) కదలిక
D) వికాసం
జవాబు:
C) కదలిక

ప్రశ్న 8.
సంప్రదింపులు అన్న అర్థాన్నిచ్చే పదం
A) సమ్మతితో ఆలోచనలు
B) చర్చలు
C) వాదనలు
D) గొడవలు
జవాబు:
B) చర్చలు

ప్రశ్న 9.
“సంఘంలోని దురాచారం పోగొట్టువారు” అనే అర్థం వచ్చే పదం
A) సంస్కర్తలు
B) సంఘ జీవులు
C) సంఘ దురాచారం
D) సంఘ చర్య
జవాబు:
A) సంస్కర్తలు

ప్రశ్న 10.
కొంతమంది అచిరకాలంలోనే మంచి పేరు సంపా దిస్తారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) కొంచెం చిరకాలం
B) పొడవైన సమయం
C) కొద్దికాలం
D) కొంచెం పెద్దకాలం
జవాబు:
C) కొద్దికాలం

ప్రశ్న 11.
శివునికి అర్చించుటకు తెచ్చిన పూలు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) భక్తితో ఇవ్వటం
B) ఇవ్వవలసి ఇవ్వటం
C) ఆర్పి వేయడం
D) ఇచ్చుట
జవాబు:
A) భక్తితో ఇవ్వటం

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
“చిత్తము శివుడి మీద భక్తి చెప్పుల మీద” అనేది ఒక సామెత. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉక్తి, పలుకు
B) యుద్ధం, రణం
C) ఆపద, ఆసక్తి
D) మనస్సు, హృదయం
జవాబు:
D) మనస్సు, హృదయం

ప్రశ్న 2.
సమాజాభివృద్ధికి కులం ఒక పెద్ద సమస్యగా మారింది. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉక్తి, ఇడ
B) వంశము, వంగడం
C) నీళ్ళు, గాలి
D) ఉనికి, స్పష్టత
జవాబు:
B) వంశము, వంగడం

ప్రశ్న 3.
సంస్కరణకి పర్యాయపదాలు.
A) చెడగొట్టడం, ఆధారం
B) జాతి, అనాథ
C) కొలువు, గోష్టి
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం
జవాబు:
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం

ప్రశ్న 4.
చరిత్ర – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) ప్రవర్తన, నడత
B) పూర్వచరిత్ర, రామాయణము
C) పోకడ, పద్ధతి
D) కథ, చరిత్ర
జవాబు:
D) కథ, చరిత్ర

ప్రశ్న 5.
అన్వయము వంశం – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం.
A) కులము
B) జాతకము
C) వర్గము
D) జాతి
జవాబు:
A) కులము

ప్రశ్న 6.
మా కుటుంబము చాలా పెద్దది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) ఇల్లు, వాకిలి
B) వంశము, కుటుంబము
C) కాపురము, సంసారము
D) వంశము, వంగడము
జవాబు:
D) వంశము, వంగడము

ప్రశ్న 7.
అందరి సహకారం ఉంటే స్వచ్ఛ భారత్ సాధించగలం గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) సహకారం, మామిడి
B) సహాయము, తోడ్పాటు
C) తోడ్పాటు, తోడివారు
D) మామిడి, తోడ్పాటు
జవాబు:
B) సహాయము, తోడ్పాటు

ప్రశ్న 8.
ప్రసంగము, ముచ్చటింపు – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం.
A) వాగ్దానం
B) ఉపన్యాసం
C) వాదులాట
D) మాటా-మాట
జవాబు:
B) ఉపన్యాసం

ప్రశ్న 9.
ప్రజలు విద్యతో చైతన్యం కలిగి ఉంటారు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అభిజ్ఞానము, శాకుంతలం
B) అభిజ్ఞానము, తెలివి
C) శాస్త్రము, కీర్తి
D) తెలివి, ఎక్కువ తెలివి
జవాబు:
B) అభిజ్ఞానము, తెలివి

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
‘పరాశర మహర్షి కుమారుడు’ దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) పారాశర్యుడు
B) భాష
C) వేదవ్యాసుడు
D) రావణుడు
జవాబు:
A) పారాశర్యుడు

ప్రశ్న 2.
వేదవ్యాసుడు వ్యుత్పత్తి పదం
A) వేదములను విభాగం చేసి లోకవ్యాప్తి చేసిన ముని
B) వేదాలను చదివినవాడు
C) వేదాలు, పురాణాలు విభజన చేయనివాడు
D) వేదములను వ్రాయని ముని
జవాబు:
A) వేదములను విభాగం చేసి లోకవ్యాప్తి చేసిన ముని

ప్రశ్న 3.
“దీని చేత జ్ఞాన యుక్తులగుదురు” అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) జ్ఞానం
B) చిత్తము
C) బుద్ధి
D) తెలివి
జవాబు:
A) జ్ఞానం

ప్రశ్న 4.
“బాగుగా ఒప్పునది” అను వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) ఒప్పు
B) కప్పు
C) సభ
D) సభికులు
జవాబు:
A) ఒప్పు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
నీతి, న్యాయాలు ప్రజలందరూ పాటించాలి – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.)
A) ఉపాయం, రీతి
B) యుద్ధం, రణం
C) ఉక్తి, పలుకు
D) నీళ్ళు, గాలి
జవాబు:
A) ఉపాయం, రీతి

ప్రశ్న 2.
మనిషి వ్యసనమున పడరాదు. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.)
A) వంశం, జాతి
B) ఉనికి, స్పష్టత
C) ఆపద, ఆసక్తి
D) ప్రాణం, గాలి
జవాబు:
C) ఆపద, ఆసక్తి

ప్రశ్న 3.
జాతి అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) సంతానం, పుట్టుక
B) వెనుక, ఆధారం
C) తోడు, అధికారం
D) కొలువు, గోష్టి
జవాబు:
D) కొలువు, గోష్టి

ప్రశ్న 4.
వర్గము అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) ఆధారం, తోడు
B) అధ్యాయము, తెగ
C) తెగ, ఇల్లు
D) ప్రభువు, పరిషత్తు
జవాబు:
B) అధ్యాయము, తెగ

ప్రశ్న 5.
అన్యాయములు జరుగకుండా ప్రజలకు ప్రభుత్వం అండగా ఉండాలి. – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ప్రభువు, తెగ
B) జాతి, అధ్యాయము
C) ప్రక్క, వెనుక
D) శయ్య, జాతి
జవాబు:
C) ప్రక్క, వెనుక

ప్రశ్న 6.
జాతి అభివృద్ధికి కులము ఒక అడ్డంకి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ప్రభువు, ఇల్లు
B) తెగ, గుంపు
C) జాతి, శరీరం
D) వంశము, జాతి
జవాబు:
D) వంశము, జాతి

ప్రశ్న 7.
సహకారము అన్న పదానికి నానార్థాలు
A) తియ్యమామిడి చెట్టు, సహాయము
B) వంశము, జాతి
C) ఇల్లు, వెనుక
D) జాతి, తోడు
జవాబు:
A) తియ్యమామిడి చెట్టు, సహాయము

ప్రశ్న 8.
రాజకీయ నాయకులు సభలలో వాదులాడు కుంటున్నారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) జాతి, ప్రభువు
B) జూదము, కొలువు కూటము
C) వెనుక, ప్రక్క
D) ఆధారము, జాతి
జవాబు:
B) జూదము, కొలువు కూటము

ప్రశ్న 9.
పుట్టుక, వర్ణము – అనే నానార్థం గల పదం
A) జాతి
B) జన్మ
C) జలతారు
D) జాజికాయ
జవాబు:
B) జన్మ

ప్రశ్న 10.
వర్గము – అనే పదానికి నానార్థాలు
A) భాగము, అధ్యాయము
B) జాతి సమూహం, నీతి
C) గుంపు, జాతి, సమూహం
D) బలము, ధైర్యము
జవాబు:
C) గుంపు, జాతి, సమూహం

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
అప్పగించిన పనిని శ్రద్ధతో చెయ్యాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) ఆర్య
B) ఆత్మ
C) అర్పణ
D) ఆజ్ఞ
జవాబు:
C) అర్పణ

ప్రశ్న 2.
ప్రజల క్షేమం ప్రభుత్వం చూడాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) కొలము
B) సేమము
C) దిష్టి
D) నిక్కము
జవాబు:
B) సేమము

ప్రశ్న 3.
సేవకుల దృష్టి సేవపై ఉండాలి. ఆర్భాటాలకు తావివ్వ కూడదు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.)
A) అయ్య
B) అర్పణ
C) సేమము
D) దిష్టి
జవాబు:
D) దిష్టి

ప్రశ్న 4.
వీరయ్య ‘సత్తె కాలపు మనిషి’ వికృతి పదం ?
A) సత్వం
B) సత్రం
C) సత్యం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) సత్యం

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ ఉద్యమ చరిత్ర సువర్ణాక్షరాలతో లిఖించ దగ్గది. వికృతి పదం ?
A) చారిత
B) చదరం
C) చరిత
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) చరిత

ప్రశ్న 6.
పుణ్యకార్యాలు చేసిన వారిని సమాజం ఎల్లప్పుడూ గౌరవిస్తుంది. (కార్యంకు వికృతి)
A) కర్ణం
B) కరణం
C) కరం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) కర్ణం

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
దగ్గరయ్యేలా – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) లులనల సంధి
B) ఉత్వ సంధి
C) అకార సంధి
D) త్రిక సంధి
జవాబు:
C) అకార సంధి

ప్రశ్న 2.
ఉపన్యాసాలు – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) లులనల సంధి
జవాబు:
D) లులనల సంధి

ప్రశ్న 3.
వర్గపు నాయకుడు – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) ఉత్వ సంధి
D) పుంప్వాదేశ సంధి
జవాబు:
D) పుంప్వాదేశ సంధి

ప్రశ్న 4.
కార్యాచరణ – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 5.
భాగ్యోదయం – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) అకార సంధి
C) యణాదేశ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
D) గుణ సంధి

ప్రశ్న 6.
అత్యంత – సంధి పేరు తెల్పండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) అకార సంధి
జవాబు:
C) యణాదేశ సంధి

ప్రశ్న 7.
అత్తునకు సంధి బహుళముగానగు అనే సూత్రానికి ఉదాహరణ
A) చేయాలి + అనుకుంటే
B) లోపల + లోపల
C) చిన్న + అప్పుడు
D) బలము + అయిన
జవాబు:
C) చిన్న + అప్పుడు

ప్రశ్న 8.
లులనల సంధికి ఉదాహరణ
A) దురాచారాలు
B) పాలు
C) బీదరాలు
D) దీపములు
జవాబు:
A) దురాచారాలు

ప్రశ్న 9.
ఔర + ఔర కలిపితే
A) ఔరిరా
B) ఔరౌర
C) ఔరేరి
D) జొరర
జవాబు:
B) ఔరౌర

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
మూఢనమ్మకాలు – సమాసం పేరు గుర్తించండి.
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
C) ద్విగువు
D) ద్వంద్వ సమాసం
జవాబు:
A) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం

ప్రశ్న 2.
షష్ఠీ తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) మార్గదర్శి
B) చిత్తశుద్ధి
C) దుస్థితి
D) అచిరం
జవాబు:
B) చిత్తశుద్ధి

ప్రశ్న 3.
ద్వితీయా తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) దేవదాసి
B) అజ్ఞానం
C) అచిరకాలం
D) మార్గదర్శి
జవాబు:
D) మార్గదర్శి

ప్రశ్న 4.
నఞ తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) అజ్ఞానం
B) మూఢనమ్మకాలు
C) మూర్ఖుల సంఘం
D) గర్వకారణం
జవాబు:
A) అజ్ఞానం

ప్రశ్న 5.
ద్వంద్వ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) దుస్థితి
B) అజ్ఞానం
C) యువతీయువకులు
D) కుల పెద్ద
జవాబు:
C) యువతీయువకులు

ప్రశ్న 6.
విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసానికి ఉదాహరణ
A) ప్రజాభిప్రాయం
B) అచిరకాలం
C) మంచిమాట
D) చిత్తశుద్ధి
జవాబు:
C) మంచిమాట

ప్రశ్న 7.
నఞ తత్పురుషకు ఉదాహరణ
A) అన్నము
B) అజ్ఞానం
C) ఆకాశం
D) అధికారం
జవాబు:
B) అజ్ఞానం

ప్రశ్న 8.
“చిరము కానిది” సమాసము చేయగా
A) చిరంకాని
B) సంచారము
C) అచిరము
D) చిరంతనము
జవాబు:
C) అచిరము

ప్రశ్న 9.
హిందూమతం – సరియైన విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
A) హిందువులతో మతము
B) హిందూ మరియు మతము
C) హిందువుల కొరకు మతము
D) హిందూ అను పేరు గల మతము
జవాబు:
D) హిందూ అను పేరు గల మతము

ప్రశ్న 10.
ధర్మమును గురించి శాస్త్రము – సమాసము చేయగా
A) ధర్మపు శాస్త్రము
B) ధర్మశాస్త్రము
C) ధర్మాధర్మ శాస్త్రము
D) ధర్మాల శాస్త్రము
జవాబు:
B) ధర్మశాస్త్రము

3. ఛందస్సు

ప్రశ్న 1.
1, 4 పాదాలలో 5 సూర్యగణాలుండే పద్యం ఏది ?
A) తేటగీతి
B) సీసం
C) కందం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
D) ఆటవెలది

ప్రశ్న 2.
భ, జ, స, నల, గగ అనే గణాలు కల్గిన పద్యం ఏది ?
A) సీసం
B) కందం
C) తేటగీతి
D) ద్విపద
జవాబు:
B) కందం

ప్రశ్న 3.
‘స -భ-ర-న-మ-య-వ’ అనుగణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) శార్దూలము
D) మత్తేభము
జవాబు:
D) మత్తేభము

ప్రశ్న 4.
‘న-జ-భ-జ-జ-జ-ర’ అనుగణాలు ఏ పద్య
పాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) కందం
D) తేటగీతి
జవాబు:
A) చంపకమాల

ప్రశ్న 5.
శార్దూల పద్యంలోని గణాలు ఏమిటి ?
A) భ-ర-న-భ-భ-ర-వ
B) మ-స-జ-స-త-త-గ
C) స-భ-ర-న-మ-య-వ
D) న-జ-భ-జ-జ-జ-ర
జవాబు:
B) మ-స-జ-స-త-త-గ

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
“గుండెలో శూలమ్ము, గొంతులో శల్యమ్ము” అలంకారం గుర్తించండి.
A) ఉత్ప్రేక్ష
B) శ్లేష
C) అంత్యానుప్రాస
D) లాటానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
C) అంత్యానుప్రాస

ప్రశ్న 2.
“లేమా దనుజుల గెలువగలేమా !” అలంకారం గుర్తించండి.
A) లాటానుప్రాసం
B) యమకం
C) ఉపమాలంకారం
D) రూపకాలంకారం
జవాబు:
B) యమకం

ప్రశ్న 3.
అతిశయోక్తి అలంకార లక్షణం గుర్తించండి.
A) ఉపమేయానికి, ఉపమానానికి భేదం లేనట్లు చెప్పడం
B) హల్లుల జంట అర్థభేదంతో చెప్పడం
C) ఒక వస్తువును లేదా విషయాన్ని ఉన్నదాని కంటే ఎక్కువ చేసి చెప్పడం
D) ఉన్నది ఉన్నట్లుగా చెప్పడం
జవాబు:
C) ఒక వస్తువును లేదా విషయాన్ని ఉన్నదాని కంటే ఎక్కువ చేసి చెప్పడం

ప్రశ్న 4.
తరాలు మారినా అంతరాలు తరగలేదు వాక్యంలోని అలంకారం ఏది ?
A) వృత్త్యనుప్రాస
B) యమకము
C) అంత్యానుప్రాస
D) రూపకము
జవాబు:
A) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 5.
అజ్ఞానాంధకారాన్ని తొలగించడానికి విద్యాజ్యోతిని వారిలో వెలిగించాడు. ఈ వాక్యం ఏ అలంకారానికి ఉదాహరణ
A) ఉపమాలంకారం
B) వ్యతిరేకాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఉత్ప్రేక్షాలంకారము
జవాబు:
C) రూపకాలంకారం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) దూసుకొని వెళ్ళవలె కట్టలు కట్టుకొని
B) కట్టలు కట్టి దూసుకుపోవలెను
C) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని వెళ్ళవలె
D) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవాలి
జవాబు:
D) కట్టలు కట్టుకొని దూసుకొని పోవాలి

ప్రశ్న 2.
అనుసరించుటకు సమాయత్తము కావలెను – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) సమాయత్తంబు కావలెను అనుసరించుటకు
B) అనుసరించడానికి సమాయత్తం కావాలి
C) సమాయత్తంబు కావలె అనుసరించుటకు
D) సమాయత్తము కావలెను అనుసరించుటకు
జవాబు:
B) అనుసరించడానికి సమాయత్తం కావాలి

ప్రశ్న 3.
‘నీ విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు’ – కర్తరి వాక్యానికి కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) నీ విషయాన్ని పరిశీలించగలము
B) నీ విషయం పరిశీలింపబడుతుంది
C) నీ విషయం పరిశీలింపరు
D) నీది పరిశీలింపవలసిన విషయం కాదు
జవాబు:
B) నీ విషయం పరిశీలింపబడుతుంది

ప్రశ్న 4.
నరుడు చైతన్యం పొందాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) పొందబడ్డాడు నరుడు చైతన్యం
B) నరునిచేత చైతన్యం పొందబడింది
C) చైతన్యంచే నరుడు పొందబడ్డాడు
D) నరునికి చైతన్యం పొందలేదు
జవాబు:
B) నరునిచేత చైతన్యం పొందబడింది

ప్రశ్న 5.
రవి పాఠం విన్నాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రవికి పాఠం వినబడింది
B) వినబడింది రవికి పాఠం
C) రవిచేత పాఠం వినబడింది
D) పాఠం చదువబడింది రవి వల్ల
జవాబు:
C) రవిచేత పాఠం వినబడింది

ప్రశ్న 6.
నరుడు చక్రం తిప్పాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) తిప్పబడింది చక్రం నరుని వల్ల
B) నరునికి చక్రం తిప్పడం రాదు
C) నరునిచేత చక్రం తిప్పబడింది
D) నరునియందు చక్రం తిప్పబడింది.
జవాబు:
C) నరునిచేత చక్రం తిప్పబడింది

ప్రశ్న 7.
ఆశీర్యార్థక వాక్యానికి ఉదాహరణ గుర్తించండి.
A) నిండా నూరేళ్ళు వర్థిల్లు
B) దయచేసి రేపు రండి
C) చేతులు శుభ్రంగా కడుక్కోండి
D) లోపలికి రావద్దు
జవాబు:
A) నిండా నూరేళ్ళు వర్థిల్లు

ప్రశ్న 8.
‘ఎవరా సుందరాంగి’ ? – ఇది ఈ క్రింది వాక్యానికి ఉదాహరణ
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 9.
‘శరత్ ఇంటికి వచ్చి అన్నం తిన్నాడు’ ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) సామాన్య వాక్యం
B) సంక్లిష్ట వాక్యం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) క్త్వార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) సంక్లిష్ట వాక్యం

ప్రశ్న 10.
విందుకు వెళ్ళాము. విందు రుచిగా లేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) రుచిగా లేదు గాని విందుకు వెళ్ళాము
B) విందుకు వెళ్ళినా రుచికరంగా పెట్టలేదు
C) రుచితో కూడిన విందుకు వెళ్ళాము
D) విందుకు వెళ్ళాము గాని రుచిగా లేదు
జవాబు:
D) విందుకు వెళ్ళాము గాని రుచిగా లేదు

ప్రశ్న 11.
“తెలుగులోనే రాయండి, తెలుగు మాట్లాడండి” అని టివి ఛానల్లో ప్రసారం చేశారు గుర్తించండి.
A) సంక్లిష్ట వాక్యం
B) కర్మణి వాక్యం
C) ప్రత్యక్ష కథనం
D) పరోక్ష కథనం
జవాబు:
C) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 12.
“చార్మినార్ అనే పేరును బట్టే ఈ కథల విశిష్టత వ్యక్తమౌతుంది” అని డి. రామలింగం పేర్కొన్నాడు – ఏ వాక్యమో గుర్తించండి.
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) పరోక్ష కథనం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
A) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 13.
తనను క్షమించమని రాజు తన మిత్రునితో అన్నాడు – ఇది ఏ వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) పరోక్ష కథనం
C) సంయుక్త వాక్యం
D) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
B) పరోక్ష కథనం

ప్రశ్న 14.
“మనుషులంతా పుట్టుకతో సమానం, ఎవరూ ఎక్కువ కాదు, ఎవరూ తక్కువ కాదు” అన్నాడు భాగ్యరెడ్డి వర్మ – ఇది ఏ వాక్యమో గుర్తించండి
A) పరోక్ష
B) సంయుక్త వాక్యం
C) సామాన్య వాక్యం
D) ప్రత్యక్ష వాక్యం
జవాబు:
D) ప్రత్యక్ష వాక్యం

ప్రశ్న 15.
“మేమూ వస్తాం సర్” – ఇది ఏ వాక్యం ?
A) పరోక్షం
B) కర్మణి వాక్యం
C) కర్తరి వాక్యం
D) ప్రత్యక్ష కథనం
జవాబు:
D) ప్రత్యక్ష కథనం

ప్రశ్న 16.
పిల్లలూ ! రేపు బీర్పూరు జాతరకు వెళుతున్నాను – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్షవాక్యం
B) నిశ్చయార్థకం
C) చేదర్థకం
D) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
B) నిశ్చయార్థకం

ప్రశ్న 17.
ఈ క్రింది వాక్యాలలో ప్రత్యక్ష కథనం కానిది
A)“నేను రానా తమ్ముడు” అన్నది అక్క
B) “తాము వస్తాం సార్” అన్నాము మేము.
C) బజారుకి వెళ్లామా అని అడిగింది జానకి.
D) “నేను కూడా వస్తా” అన్నాను నేను.
జవాబు:
A)“నేను రానా తమ్ముడు” అన్నది అక్క

ప్రశ్న 18.
పాతనోట్లు ఎప్పుడో రద్దు చేయబడ్డాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రత్యక్ష కథనం
B) కర్మణి వాక్యం
C) ఆధునిక వాక్యం
D) కర్తరి వాక్యం
జవాబు:
B) కర్మణి వాక్యం

ప్రశ్న 19.
“రేపు వాడు బడికి వెడుతున్నాడు ?” – ఈ వాక్యానికి వ్యతిరేక వాక్యం ఏది ?
A) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళగలడు
B) రేపు వాడు బడికి రాడు
C) రేపు వాడు బడికి వస్తాడు
D) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళడు
జవాబు:
D) రేపు వాడు బడికి వెళ్ళడు

ప్రశ్న 20.
మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) మంత్రాలకు రాలవు చింతకాయలతో
B) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలతాయి
C) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవచ్చు
D) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలలేకపోవచ్చు
జవాబు:
B) మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలతాయి

ప్రశ్న 21.
మానవుడిని శాశ్వతం చేస్తాయి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) మానవుడిని శాశ్వతం చేయవు
B) మానవునిచే శాశ్వతం చేయబడవు
C) మానవుడివల్ల శాశ్వతం లభించకపోవచ్చు
D) శాశ్వతం వల్ల మానవుడు గొప్పవాడయ్యాడు.
జవాబు:
B) మానవునిచే శాశ్వతం చేయబడవు

ప్రశ్న 22.
నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు. నమాజు చదివి ఎందరో పోతుంటారు – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) నమాజు చదవరు
B) నమాజు చదవడానికి ఎవరూరారు
C) నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు పోతుంటారు.
D) నమాజు చదవడానికి ఎవ్వరూ రారు, ఎవ్వరూ పోరు.
జవాబు:
C) నమాజు చదవడానికి ఎందరో వస్తుంటారు పోతుంటారు.

ప్రశ్న 23.
తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృత భాషలో పండితుడు. తిరుమల రామచంద్రగారు ఆంధ్రభాషలో పండితుడు – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) తిరుమల రామచంద్రగారు తెలుగు పండితుడు
B) మంచి పండితుడు తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతంలో పండితుడు.
C) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతం, ఆంధ్ర భాషలలో పండితుడు.
D) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృత పండితుడు మరియు తెలుగు పండితుడు.
జవాబు:
C) తిరుమల రామచంద్రగారు సంస్కృతం, ఆంధ్ర భాషలలో పండితుడు.

ప్రశ్న 24.
కమల బాగా రాసింది. కమలకు ర్యాంకు రాలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) కమల బాగా చదవడం వల్ల ర్యాంకు రాలేదు
B) ర్యాంకు రాలేదు కాని బాగా చదివింది కమల
C) కమల బాగా రాసింది గాని ర్యాంకు రాలేదు
D) కమల బాగా చదివినా ర్యాంకును కొద్దిగా జారవిడుచుకుంది.
జవాబు:
C) కమల బాగా రాసింది గాని ర్యాంకు రాలేదు

ప్రశ్న 25.
సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం అవుతాయి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం కావు
B) సామాజిక సమస్యలతో పరిష్కారం చేయబడతాయి
C) సామాజిక సమస్యలకు పరిష్కారం దొరకదు
D) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం చేయబడవు
జవాబు:
A) సామాజిక సమస్యలు పరిష్కారం కావు

These TS 10th Class Physics Chapter Wise Important Questions Chapter 9 Electric Current will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 9 Electric Current

1 Mark Questions

Question 1.
Give reason, why metals conduct electric charge easily?
Answer:
Because metals possess a large number of free electrons.

Question 2.
How is an ampere related to a coulomb? (ASL)
Answer:
1 amp = \(\frac{1 C}{1 \mathrm{sec}}\)

Question 3.
What is the name of physical quantity which is equal to V/I?
Answer:
Electrical resistance.

Question 4.
How is one – 1 ohm related to ampere and volt?
Answer:
1 ohm= \(\frac{1 \text { volt }}{1 \text { ampere }}\)

Question 5.
Which material is the best conductor?
Answer:
Silver.

Question 6.
Resistance of an incandescent filament of a lamp is more than that when it is at the room temperature. Why?
Answer:
Because resistance of metallic wire increases with increase in temperature.

Question 7.
What is the shape of V – I graph for a metallic wire?
Answer:
A straight line passing through origin.

Question 8.
When resistances are connected in series which physical quantity remains unchanged?
Answer:
Current.

Question 9.
When resistances are connected In parallel which physical quantity remains unchanged?
Answer:
Voltage.

Question 10.
The length of a wire is doubled and its cross-sectional area Is also doubled. What is the change ¡n its resistivity?
Answer:
There Is no change In resistivity. When the length of the wire is doubled, its resistivity also double. But when the cross-sectFonal areas is doubled, Its resistivity becomes half of the double. So there is no charge.

Question 11.
What happens to resistance when lengths of a conductor is doubled without affecting the thickness of conductor?
Answer:
Resistance is doubled because R∝ l.
\(\frac{R_1}{R_2}=\frac{l_1}{l_2} \Rightarrow \frac{R}{R_2}=\frac{l}{2 l}, \frac{R}{R_2}=\frac{1}{2} \Rightarrow R_2=2 R\)

Question 12.
A battery of 6V is applied across a resistance of 15c. Find the Current flowing through the circuit.
Answer:
Current I = \(\frac{V}{R}\), I = \(\frac{6}{15} \) = 0.4 amp

Question 13.
How is power related to current and voltage?
Answer:
Power (P) = Potential difference (V) x Current (I).

Question 14.
How can we measure potential difference or emf?
Answer:
With the help of a voltmeter, we measure potential difference or emf.

Question 15.
What is a conductor of electricity?
Answer:
The material which transfers energy from battery (source) to the bulb is called a conductor A conductor possesses large number of free electrons. Eq: All metals.

Question 16.
What is a non-conductor?
Answer:
The material which cannot transfer energy from battery (source) to the bulb is called a non-conductor Electrons in a non-conductor are not free to move.

Question 17.
Which instrument is used to measure electric current? (AS1)
Answer:
An ammeter is used to measure electric current in a circuit. It is always connected In series to the circuit.

Question 18.
Define potential difference and give an expression to It.
Answer:
Electric potential difference between two points in an electric circuit is the work done to move a unit positive charge from one point to another.
Potential difference v = \(\frac{W}{q}\)
The S.I. unit of potential difference is ‘Volt’ and denoted by ‘v’

Question 19.
State Ohm’s law.
Answer:
Ohm’s law: The potential difference between the ends of a conductor is directly proportional to the electric current passing through it at constant temperature.
V ∝ I ⇒ \(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{I}} \) = R

Question 20.
What are the limitations of Ohm’s law?
Answer:
Limitations of Ohm’s law:

1. Ohm’s law is valid for metal conductors, provided the temperature and other physical conditions remain constant,
2. Ohm’s law is not applicable to gaseous conductors.
3. Ohm’s law Is also not applicable to semiconductors such as Germanium and Silicon.

Question 21.
What is a resistor?
Answer:
The material which offers resistance to the motion of electrons is called resistor.

Question 22.
What are the uses of semiconductors?
Answer:
Semiconductors are used to make diodes, transistors, and integrated circuits (ICs). Ic’s are used in all sorts of electronic devices, including computers, TV., mobile phones…. etc.

Question 23.
Draw the electric circuit with the help of a Battery, Voltmeter, Ammeter, Resistance and connecting wires.
Answer:

Question 24.
What do you mean by one ‘unit’ in household consumption of electrical energy?
Answer:
One unit in household consumption of electrical energy is equal to 1 KWH (Kilo Watt Hour)
1 KWH 1000 W x 1 Hour
(1000)W x (60 x 60) sec
1000 J/s x 3600 sec = 36 x 10 Joules.

Question 25.
When do you say that two or more resistors are connected in series?
Answer:
Two or more resistors are said to be connected In series If the same current flows through them.

Question 26.
When do you say that two or more resistors are connected in parallel?
Answer:
Two or more resistors are said to be connected In parallel if the same potential difference exists across them.

Question 27.
What is lattice?
Answer:
According to Drude and Lorentz, conductors like metals contain a large number of free electrons, while the positive ions are fixed in their locations. The arrangement of the positive ions Is called lattice.

Question 28.
Why do electrons move in specified direction when the conductor is connected to a battery?
Answer:
When the ends of the conductor are connected to the terminals of a battery, a uniform electrical field is set up throughout the conductor. This field makes the electrons move in a specified direction.

Question 29.
Which instrument is used to measure potential difference or CML?
Answer:
A volt meter Is used to measure potential difference or emf across an electric device like battery. It must be connected parallel to the electric device.

Question 30.
What is drift speed of electrons?
Answer:
The electrons in a conductor move with constant average speed, known as drift speed or drift velocity.

Question 31.
Is the voltmeter connected in series or parallel In circuit? Why?
Answer:
Voltmeter should be connected parallel in the circuit to measure the potential difference between two points of conductor.

Question 32.
State the use of Ammeter? How to connect the Ammeter in electric circuit?
Answer:
Ammeter is used to measure electric current In a circuit. It should be connected in series in a circuit.

Question 33.
The home appliances like Fridge, T.V, Computer are connected In series or parallel? Why?
Answer:
They are connected in parallel because If any one device is damaged rest will work as usual because the circuit does not break.

Question 34.
Why are copper wires used as connecting wires?
Answer:
Copper is a good conductor of electricity so copper wires are used as connecting wires.

Question 35.
Name two special characteristics of fuse wire.
Answer:
High resistivity and low melting point.

Question 36.
Name two special characteristics of heating coil.
Answer:
High resistivity and high melting point.

Question 37.
What is Resistance? What are the SI Units of Resistance?
Answer:
Resistance of a conductor is defined as the obstruction to the motion of the electrons In a conductor. It’s S.I unit is Ohm.

Question 38.
What happens if we use a fuse made up of same wire which is used to make the electric circuit?
Answer:
The fuse made of same wire cannot gets heated up and melts due its low resistance when excess current is drawn from the mains. Due to this, the electrical appliances In the house wiii be damaged.

2 Marks Questions

Question 1.
Give reasons for using lead in making fuses.
Answer:

• Let’s used in making fuses because it has low melting point E.,, resistivity.
• If the current in the lead wire exceeds certain value the wire will heat up and melt, so the circuit in the households, opened and ail the electric devices are saved.

Question 2.
Define electric current and give an expression to It.
Answer:
Electric current is defined as the amount of charge crossing any cross-section of the conductor in one second.
Let Q be the charge crossing any cross-section of the conductor In time ‘t’.
∴ Electric current = \( \)
I = \(\frac{Q}{t} \)
The SI unit of current ¡s ‘ampere’ denoted by ‘A’.

Question 3.
What is drift speed?
Answer:
Electrons in the conductor move w,th a constant average speed, which is known as drift speed or drift velocity.
Drift velocity V = \(\frac{1}{\mathrm{nqA}} \)
Where, I = Electric current
n = number of charges
q = magnitude of electric charge
A = Area of cross-section of the conductor

Question 4.
Define emf.
Answer:
Electromotive force or emf is defined as the work done by the chemical force to move unit positive charge from negative terminal to positive terminal of the battery.
emf ε = \(\frac{W}{q}=\frac{F_e d}{q} \)
Where F_e is electric force
d is the distance between the terminals
q is the charge
The S.l unit of emf is ‘Volt’.

Question 5.
What are the factors affecting the resistance of a material?
Answer:

1. The value of resistance of a conductor depends on temperature for constant potential difference.
2. Resistance of a conductor depends on the material of the conductor.
3. Resistance of a conductor is directly proportional to its length i.e., R ∝ l
4. Resistance of a conductor is inversely proportional to the area of cross-section of the material. i.e., R∝ \(\frac{l}{A} \)

Question 6.
Find the resistance of a bulb, on which 60W and 1.20 V is marked.
Answer:
60w, V= 120 V
We know P=VI ⇒ \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}} \)
⇒ R = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}=\frac{120 \times 120}{60} \) = 240 Ω

Question 7.
Write any two differences between ohmic and non-ohmic conductors.
Answer:

Question 8.
Two wires have equal area of cross-section. One Is copper and other Is Aluminium have the same resistance. Find which one Is longer.
Answer:
Suppose the resistance of copper and aluminum, wires are R₁ and R₂, Suppose their area of cross section is A
The resistivity of copper (P₁) = 1.68 x 10^-8
The resistivity of aluminum. (P₂) = 2.82 x 10^-8
Given that R₁ = R₂

Length of copper wire 1.678 times more than length of aluminum wire.

Question 9.
Define Ohmic and non-ohmic conductors and give two examples each of them.
Answer:
Ohmic conductors: The conductors which does not obey Ohm’s law are called non-ohmic conductors. e.g.: Semiconductors, Electrolytes.

Question 10.
Three equal resistances are connected in series then in parallel. What will be the ratio of their resultant resistances?
Answer:
Suppose the resistance of equal resistors is ‘R’. Suppose they are connected in series.
Then their equivalent resistance R¹ = R + R + R = 3R
If they are connected in parallel their equivalent resistance.
From \(\frac{1}{R^{11}}=\frac{1}{R}+\frac{1}{R}+\frac{1}{R}=\frac{3}{R} \)
\(\frac{1}{R^{11}}=\frac{3}{R} \Rightarrow R^{11}=\frac{R}{3} \)
Ratio of resultant resistances = R¹ : R¹¹= \(3 \mathrm{R}: \frac{\mathrm{R}}{3}\) = 9 : 1

Question 11.
Write differences between overloading and short-circuiting.
Answer:
Currently chooses the path which has least resistance. So when electricity travels along a wrong route because of damaged wires or a fault in the connections, it leads to burn. This is known as short circuit.
When so many electrical appliances are connected to the same electrical main point then maximum current can be drawn from the mains which causes overheating and may cause a fire which is called ‘overloading’.

4 Marks Questions

Question 1.
A circuit Is shown in the picture. 200 c ° The current passing through A Is I
a) What is the potential difference between A and B?
b) What is the equivalent resistance between A and B?
c) What amount of current is flown through C and D?

Answer:
a) According to Kirchhoff’s loop law the algebraic sum of increase and decrease In p.d across various components of the circuit In a closed circuit loop must be zero. So the p.d across CD is zero because it is a closed loop.
b) Here 20Ω, 5Ω are parallel to each other and resultants are In series to each other. Resultant resistance of 20Ω and 5Ω.
When they are connected in parallel is \(\frac{1}{\mathrm{R}^{\prime}}=\frac{1}{20}+\frac{1}{5}=\frac{1+4}{20}=\frac{5}{20}=\frac{1}{4}\)
\(\frac{1}{\mathrm{R}^{\prime}}=\frac{1}{4} \Rightarrow \mathrm{R}=4 \Omega \)
(c) V_A – V_D = V_A – V_C, So
5I – 5i = 20i ⇒ 20i+5i ⇒ 5I = 25i ⇒ i = \(\frac{5 \mathrm{I}}{25}=\frac{1}{5}\)
Current through CD = I – 2i = I – \(\frac{2 I}{5}=\frac{3}{5}\) I Amp

Question 2.
Observe the picture. The potential values at A, B, C are 70V, 0V, 10V
a) What is the potential at D?
b) Find the ratio of the flow of B current in AD, DB, DC.

Answer:
a) By following Ohm’s law. p.d Is (V) = iR
In the given circuit we are applying junction laws.
‘D’ works as a junction so, i = i₁ +i₂
Let p.d at D is V₀.
We know that i = \(\frac{V}{R} \)

i = \(\frac{V}{R}=\frac{V_A-V_0}{R}=\frac{70-V_0}{10}\)

By the law i = i₁ +i₂

∴ Potential at D is = V₀ = 40 V

b)Flow of current in AD is i= \(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{R}}=\frac{\mathrm{V}_{\mathrm{A}}-\mathrm{V}_0}{\mathrm{R}}=\frac{70-40}{10}=\frac{30}{10}=3\)
(∴ Here V_A =70, V₀=40, R=10)

Flow of current in DB is i₁ = \(\frac{V_0-V_B}{R_1}=\frac{40-0}{20}=\frac{40}{20}=2 \)
(∴ Here V₀=40, V_B=0, R₁ = 20)

Flow of current in DC is i₂ = \(\frac{\mathrm{V}_0-\mathrm{V}_{\mathrm{C}}}{\mathrm{R}_2}=\frac{40-10}{30}=\frac{30}{30}=1 \)
(∴ Here V₀=40, V_C=0, R₂ = 30)
The ratio of the flow of current In AD, DB, and Dc is 3:2:1.s

Question 3.
In a circuit, 60V battery, three resistances R₁ = 10Ω, R₂ = 20Ω and R₃ = X Ω are connected In series. If 1-ampere current flows in the circuit, find the resistance in R₃ by using Kirchhoff’s loop law.
Answer:
According to Loop law,
60-101- 201-XI=0
substituting I = 1 Amp, In the above equation, R
60 – 10 – 20 – x – 0
x = 30 Ω
∴ R₃ =30 Ω

Another method:
R₁ = 10 Ω, R₂ = 20 Ω, R₃ = X Ω
As they are connected in series, the resultant
ResistantR = R₁ + R₂+ R₃
= 10 Ω + 20 Ω +X Ω
= 30 Ω + X Ω
I = 1 Amp, V = 60v

According to Ohm’s law,
V=IR
60 V = I x (30 + XΩ)
60 V = 30 +XΩ
x = 60- 30
X = 30
∴ R₃ = 30Ω

Question 4.
A circuit is made with a copper wire as shown in the diagram. We know that conductor’s resistance is directly proportional to its length. Calculate the equivalent resistance between points 1 and 2.

Answer:
Let the resistance of the wire be ‘R’ and length of the wire be l.
Let the length be ‘l’
In a square diagonal is \(\sqrt{2}\) times its length = \(\sqrt{2}\) l
Resistance towards diagonal is \(\sqrt{2}\)R.

The circuit diagrams for the given arrangement is along PTR and QTS Is ineffective as no current flow through it.
PQ and PS are in series so effective resistance are R₁+ R₂ = R + R = 2R.
QR and SR are In series so effective resistance are R₁ + R₃ = R + R = 2R.
Redrawn of the circuit again as resultant resistance between the points 1 and 2 is

Question 5.
Derive an expression to find drift velocity of electrons.
Answer:
1. Consider a conductor with cross-sectional area A. Assume that the two ends of the conductor are connected to a battery to make the current flow through it.

2. Let ‘V_d’ be the drift speed of the charges and ‘n’ be the number of charges present in the conductor in an unit volume.
3. The distance covered by cacti charge in one second is ‘V_d’
4. Then the volume of the conductor for this distance. A’V_d‘
5. The number of charges contained in that volume = n. A’V_d’
6. Let q be the charge of each carrier.
7. Then the total charge crossing the cross-sectional area at position D in one-second in q Av_d’.
This is equal to electric current.
Electric current I = n q Av_d.
Drift velocity (V_d) = \(\frac{1}{n q A} \)

Question 6.
Show that the semiconductors do not obey Ohm’s law.
Answer:
1. Connect a circuit as shown n the figure.

2. Close the circuit and note the readings of ammeter (I) and voltmeter (V) tri the following table.

3. Now connect two cells Instead of one cell in circuit.
4. Now note the respective readings of ammeter and voltmeter.
5. Repeat the same for 3, 4, and 5 cells.
6. Find the ratio of every time.
7. We find that the ratio Is not constant.
8. Draw a graph between V and I. You will get a graph as shown below.
9. This shows the semiconductors (LED is a semiconductor) do not obey Ohm’s law.

Question 7.
Deduce an expression to measure electric power.
Answer:
1. Consider that a charge (Q) Coulomb passes through a point A, moves to print B in the time interval ‘t’ seconds.

2. Let V be the potential difference between the points A and B.
3. The work done by electric field in time ‘t’ is given by W = QV …………………… (1)
4. The work is equal to the energy lost by the charge while passing through the conductor for time T.
5. Energy lost by the conductor in 1 sec = W/t
From (1) W/t = QV/t ………………….. (2)
We know, Q/t = I and W/t = P (power)
Then(2) ⇒P =VI ………………………….. (3)
This equation can be used to calculate power consumption by any electric device that is connected in a circuit.
From Ohm’s law V = I R
(3) ⇒ P = I² R. (or) V²/R ……………………. (4)
6. To know the power that can be extracted from a battery or any source can be calculated by P = εJ.
Whose ε the is the emf of the battery or source.

Question 8.
Find the resultant resistance for the following given arrangement. Find the current, when this arrangement Is connected with 9V battery.

Answer:

From the above circuit, all the resistors are in parallel combination
∴ \(\frac{1}{R}=\frac{1}{R_1}+\frac{1}{R_2}+\frac{1}{R_3}\)
Hence R₁= R₂=R₃ = 3W
∴ \(\frac{1}{\mathrm{R}}=\frac{1}{3}+\frac{1}{3}+\frac{1}{3} \)
\(\frac{1}{R}=3\left(\frac{1}{3}\right)=1\)
∴ R = 1 W
Current given V = 9V
∴ i =\(\frac{\mathrm{V}}{\mathrm{R}}=\frac{9}{1} \) = 9A

Question 9.
Observe the circuit given. R₁ = R₂ = R₃ = 200 Ω.
Then find out the electromotive force E of battery.
Answer:
Voltmeter reading V= 100 V, Voltmeter resistance = 1000
Current i₁ = \(\frac{V}{R}=\frac{100}{1000} \) = 0.1 Amperes

Considering ABDA, applying Kirchoff’s voltage law, R,
1000i₁ + 200i = 2E
1000 x 0.1 + 200i = 2E
100+200i =2E …………………………. (1)

Considering BCDB, applying Kirchofr’s voltage law,
(i-i₁)200 + 200( i-i₁)-1000 x i₁=0

Question 10.
The electric circuit is shown in the figure. Find out the equivalent resistance between A and B?
Answer:
The first three resistors are in parallel.

\(\frac{1}{R_{e f f}}=\frac{1}{R}+\frac{1}{R}+\frac{1}{R}=\frac{3}{R}\)
R_ef = \(\frac{R}{3} \)
Again \(\frac{R}{3} \) and R are connected in series.

R_ef = R₁+R₂ = \(\frac{R}{3}+R=\frac{4 R}{3}\)

Question 11.
Sudhakar has taken a substance in the form of wire. He applied different voltages to the wire and measured electrical currents. For this he used Ammeter and Voltmeter. He tabulated five measurements. Then plotted a graph as shown in the figure. In the graph he measured voltages in volts (V) and current (I) in Amperes.
Answer the following
a) WhattypeofmaterlaiSudhakarselected for his experiment?
b) What is the resistance of the substance?
c) If potential difference is 20 Vat the ends of wire. How much electrical power is utilized by wire?
d) What is the law associated with the above graph?

Answer:
a) The graph is a straight line passing through origin. it is in the form of y = mx i.e., I mv. Here ‘m’ is slope of the graph.
Here m = \(\frac{1}{R}=\frac{1}{\operatorname{Resistance} \)
∴ I = \(\left(\frac{1}{R}\right) V \)

The substance is Ohmic substance i.e., obeying Ohm’s law. So it Is a metal like iron spoke, (or) Copper, Aluminium etc.

b) The resistance can be known from graph is
V = IR; R = \(\frac{V}{I}=\frac{10}{0 \times 2}=\frac{100}{2} \) = 30 Ω
The reciprocal of slope of graph gives Resistance.

c) The electrical power can be measured by taking the area of graph i.e., area enclosed between the straight line and X – axis
Power (P) = Voltage x Current = V I
Area = Area of tnangle = \(\frac{1}{2} \) x 20 x 0.4 = 4 Watts
d) Ohm’s Law: The potential difference between the ends of a conductor is directly proportional to the electric current passing through It at constant temperature.

Question 12.
Your friend needs 10 ohms resistance. He came to you and asked, but you have 40 ohms resistance.
i) How many resistors your friend will ask you?
ii) How the resistors which are taken are connected
iii) Show that their effective resistance is lo ohms.
Answer:
i) A minimum of four resistors are required.
ii) They should be connected In parallel.
iii) When the resistors are connected in parallel, the equivalent resistance is given

R = 10 Ω

Question 13.
12 V battery is connected in a circuit and to this 4Ω, 12Ω resistors are connected in parallel, 3Ω resistor is connected in series to this arrangement. Draw the electric circuit from this information and find the current in the circuit.
Answer:
The resultant resistance of 4Ω, 12Ω, connected in parallel is


The total resistance in the circuit is
R = R₁ +R₂ = 3 + 3 = 6
∴ R = 6Ω

The current in the circuit
I = \(\frac{V}{R} \Rightarrow I=\frac{12}{6}\)
∴ I = 2A

Question 14.
Draw the shape of V – I graph for a conductor and a semiconductor.
Answer:

Question 15.
Draw the symbols of the following.
i) Battery
ii) Resistance
iii) Ammeter
iv) Voltmeter
v) Key
vi) Rheostat
Answer:

Solved Example

Question 1.
Find electric current drawn (figure) from the battery of emf 12V.
Answer:
Let I = I₁+I₂ be the current drawn from emf 12V.
From the figure.
Using the loop law, for the loop DABCD,
– 3(I₁ + I₂) + 12 – 2I₁ – 5 = 0 …………………….. (a)
for the loop DAFED, .
– 3(I₁ + I₂) + 12 – 4I₂ = O …………………. (b)
Solving the equation (a) & (b)
We get I₁ = 0.5 A and I₂= 1.5A
Total current drawn Is then I = 0.5 + 1.5 = 2A B

Do You Know

A multimeter is an electric measuring instrument that combines several measurement functions in one unit. A digital multimeter displays the measured value in numerals.
A multi-meter has three parts.

Display: The display usually has four digits and the ability to display a negative sign.
Selection knob: The selection knob allows the user to set the multimeter to read different functions such as milliamps (mA) of current, voltage (V), and resistance (Ω).

Ports: Multi-meters generally have two ports. One is usually labeled as ‘COM’ (common or ground port). This is where black test lead is connected. The other is labeled as mAVΩ port where the red lead is conventionally plugged in.

Warning: Most multimeters can measure AC quantities also, but AC circuits can be dangerous. So measure DC quantities only. (Page 188)

These TS 10th Class Telugu Important Questions 8th Lesson లక్ష్యసిద్ధి will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Telugu 8th Lesson Important Questions లక్ష్యసిద్ధి

PAPER – I : PART – A

I. వ్యక్తీకరణ-సృజనాత్మకత (స్వీయరచన)

1. లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు (3 మార్కులు)

అ) కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
“ఒక పత్రికలోని సంపాదకీయాలను చదివితే ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణులను, దృక్పథాన్ని అర్థం చేసుకో వచ్చు”. దీనిపట్ల మీ అభిప్రాయాలను సోదాహరణంగా
వివరించండి. (Mar. ’15)
జవాబు:
సంపాదకీయం చదివితే ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణినీ, దృక్పథాన్నీ తెలుసుకోవచ్చు అన్నమాట యథార్థము. మన రాష్ట్రంలో వెలువడే “నమస్తే తెలంగాణా” పత్రిక, ముఖ్యమంత్రి కె.సీ.ఆర్. గారు చేసిన ప్రతి పనినీ సమర్థిస్తుంది. ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక ప్రభుత్వానికి అనుకూలంగా రాస్తుంది. అదే ఈనాడు పత్రిక కాంగ్రెస్ పార్టీకి వ్యతిరేకంగా ఉంటుంది. ఈనాడు పత్రిక తెలుగు దేశం పార్టీకి అనుకూలంగా రాస్తుంది.

ఈనాడు పత్రిక సంపాదకీయాలు, కాంగ్రెస్ పార్టీకి వ్యతిరేకంగా ఉంటాయి. నమస్తే తెలంగాణ పత్రిక, కే.సీ.ఆర్. పార్టీ పెట్టిన పత్రిక. అందుకే దాని సంపాదకీయంలో కే.సీ.ఆర్ ముఖ్య మంత్రిగా చేసిన తొలి ప్రసంగాన్ని ఆ పత్రిక మెచ్చు కుంటూ రాసింది. కే.సీ.ఆర్. సంక్షేమ రాజ్యానికి అను గుణమైన హామీలు ఇచ్చాడని ఆయనను పొగిడింది. కే.సీ.ఆర్. రుణాలమాఫీ చేస్తానన్నాడనీ, పేదలకు రెండు పడక గదుల ఇల్లు కట్టిస్తానన్నాడనీ మెచ్చుకుంది.

కే.సీ.ఆర్. పరిపాలనా రంగంలో సంస్కరణలు తీసుకు వస్తానని, మొదటిరోజే ప్రకటించాడని, కే.సి.ఆర్.ను సంపాదకీయంలో ఆ పత్రిక మెచ్చుకుంది. నిజానికి
సంక్షేమ పథకాలు, వెనుక పాలించిన కాంగ్రెస్ పార్టీ కాలంలోనూ అమలయ్యాయి. దీనిని బట్టి పత్రికల సంపాదకీయాలు ఆ పత్రిక ఆలోచనా ధోరణినీ, దృక్పథాన్నీ తెలుపుతాయని అన్నమాట నిజమని తేలుతుంది. ఈ రోజుల్లో ఒక్కొక్క పత్రిక, ఒక్కొక్క పార్టీకి అనుకూలంగా ఉంటోంది.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ పోరాటాన్ని స్వతంత్ర పోరాటంతో ఎలా పోల్చగలవు ?
జవాబు:
భారతదేశాన్ని వివిధ దేశాల వారు ఆక్రమించి బానిసలుగా భారతీయులను చేసి పరిపాలించారు. అట్లే తెలంగాణ ప్రాంతాన్ని మొదటి నుంచి ఇతర ప్రాంతాల నాయకులు పాలిస్తూ, విద్య, ఉద్యోగం మొదలైన వాటికి సుదూరంగా నెట్టివేస్తారు. పాలనలో కూడా వివక్ష చూపి బానిసల్లా చూడటంతో భారతీయలంతా తిరుగబడి వందేమాతరం అని నినాదించినట్లు, జై తెలంగాణా అని తెలంగాణా ప్రజలందరూ తిరగబడి మూడుతరాల పాటు ఉద్య మించారు. భారతదేశానికి బ్రిటీష్ వారు అర్థరాత్రి స్వతంత్య్రం ప్రకటించినట్టే. భారత ప్రభుత్వం జూన్ ఒకటిన తెలంగాణకు అర్థరాత్రి పూట స్వాతంత్రాన్ని ప్రకటించింది. ఈ పోలికల్ని చూస్తే తెలంగాణ పోరాటాన్ని స్వతంత్ర పోరాటంతో పోల్చవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
పత్రికలెందుకు చదవాలి ? సంపాదకీయాలు ఎందుకు చదవాలి ?
జవాబు:
పత్రికలు ప్రపంచాన్ని అక్షరాల రూపంలో చూపించే గొప్ప అవకాశాలు, పత్రికలు చదవటం వలన లోకజ్ఞానం కలగటమే కాకుండా ప్రాపంచిక మార్పుల నుండి, సామాజిక విషయాల వరకూ అన్నీ అర్థం చేసుకునే అవకాశం కలుగుతుంది.

సంపాదకీయాలు విషయం పట్ల వివరణ అందిస్తూ మేధోమధనానికి అవకాశం కల్పిస్తాయి. ఆలోచనలు రేకెత్తింపజేస్తాయి. అవగాహన కల్పిస్తాయి. అందుకే పత్రిక, సంపాదకీయాలు తప్పక చదవాల్సిన అవసరం ఉంది.

ప్రశ్న 4.
రుణమాఫీ ఎందుకు చేయాలి ?
జవాబు:
ఋణము అంటే అప్పు, వ్యవసాయదారులు పంట వేయడానికి అప్పులు చేస్తారు. అప్పు కోసం భూమిని లేదా బంగారాన్ని తాకట్టు పెడతారు. వడ్డీ పెరిగిపోతుంది. వేసిన పంట చేతికి వచ్చే సమయానికి అతివృష్టి వలన పాడౌతుంది. మిగిలిన దానిని అమ్మితే వచ్చిన డబ్బు కుటుంబపోషణకు కూడా సరిపోదు. అప్పులు తీర్చలేరు. వడ్డీతో కలిపి తడిసి మోపెడు అవుతుంది. అది తీర్చనిదే కొత్త అప్పులు ఇవ్వరు. బయట అప్పులు చేస్తే వడ్డీ చాలా ఎక్కువ అవుతుంది. కొంప గోడూ అమ్మినా అప్పు తీరదు.

కనుక రైతులను, చిన్న వ్యాపారులను కాపాడా లంటే ఋణమాఫీ తప్పనిసరిగా చేయాలి.

ప్రశ్న 5.
పరిపాలనారంగంలో సంస్కరణల వలన ప్రయోజనం ఏమిటి ?
జవాబు:
పరిపాలనారంగం బాగుంటేనే ప్రజలకు చేరవలసిన సంక్షేమ పథకాలు చేరతాయి. ప్రజలు సుఖసంతోషా లతో ఉంటారు. ప్రభుత్వం పనులు సక్రమంగా సాగుతాయి. ప్రభుత్వానికి ఆదాయం పెరుగుతుంది. శాంతి భద్రతలు అదుపులో ఉంటాయి. నేరాలు తగ్గుతాయి. ప్రజలు విద్యావంతులవుతారు.

ఉద్యోగులలో కష్టపడి పనిచేసే స్వభావం పెరుగుతుంది. లంచగొండితనం తగ్గుతుంది. సమర్థులైన ఉద్యోగులకు గౌరవ మర్యాదలు పెరుగుతాయి. బద్దకస్తులైన వారికి బాధలు పెరుగు తాయి. ఆదర్శవంతమైన సమాజం ఏర్పడుతుంది. సమాజం సుసంపన్నం అవుతుంది. అందుకే పరిపాలనా సంస్కరణలు చాలా అవసరం.

ప్రశ్న 6.
తెలంగాణలో సమష్టియజ్ఞం ఏది ? ఎందుకు ?
జవాబు:
అన్ని రంగాలలో తెలంగాణను అభివృద్ధి చేయడమే సమష్టియజ్ఞం. వలస పాలనలో తెలంగాణ భాష, సంస్కృతులు తీవ్రమైన అణచివేతకు గురయ్యాయి. ఉత్కృష్టమైన తెలంగాణ జీవన విధానం ఛిద్రమైంది. తెలంగాణ అస్తిత్వానికే ప్రమాదం ఏర్పడింది. తెలంగాణ సమాజం ఎంతో బాధను అనుభవించింది. సంక్షోభాలను చవిచూసింది. సామాజిక సంబంధాలు తెగిపోయేయి.

తెలంగాణ సమాజానికి ప్రశాంతత కావాలి. పచ్చటి బతుకు కావాలి. దానిని సాధించాలంటే సమష్టియజ్ఞంగా భావించాలి. శక్తియుక్తులన్నీ కూడగట్టాలి. కార్యాచరణ రూపొందించుకోవాలి.

2. వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు (6 మార్కులు)

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ ఉద్యమ మహాప్రస్థానంలోని మైలు రాళ్ళను ‘లక్ష్యసిద్ధి’ సంపాదకీయం ఎలా పరిచయం చేసిందో వివరించండి. (Mar. ’15)
జవాబు:
తెలంగాణ రాష్ట్రంకోసం 1969లో ఉద్యమం మొదలు అయ్యింది. మలిదశ పోరాటంలో లాఠీలు, తూటాలు ప్రయోగించారు. ఉద్యమకారులు ఎందరో మరణించారు. వారికి గాయాలయ్యాయి.

తెలంగాణలో ప్రతి అడుగు, ఉద్యమ చరిత్రతో ముడిపడింది. సచివాలయంలోని నల్లపోచమ్మను మాయం చేసి, బెజవాడ దుర్గమ్మను పెట్టారు. అప్పుడు తెలంగాణ ఉద్యోగులు పోరాటానికి దిగారు. దానితో తిరిగి, నల్లపోచమ్మను అక్కడ పెట్టారు. ఉద్యమం చివరిదశలో పరేడ్ గ్రౌండ్లో సభ పెట్టు కోడానికి అనుమతి లభించలేదు.

హైదరాబాదు వీధుల్లో ఉద్యమకారుల ఊరేగింపు పై ఆంక్షలు విధింపబడ్డాయి. ఉస్మానియా క్యాంపస్ లో ఎన్నెన్నో ఉద్రిక్త ఘట్టాలు సంభవించాయి. విద్యార్థులను లాఠీలతో కొట్టారు. తెలంగాణ తల్లులు దాన్ని చూడలేక, తల్లడిల్లిపోయారు.

ఉద్యమం ప్రతి సంఘటనలోనూ, తెలంగాణ ఉద్యమకారులు గనాపార్కు అమరవీరుల స్తూపం దగ్గర కలుసుకొని చర్చించుకొనేవారు. ఉద్యమ కారులు ఆంక్షలకు, లాఠీ దెబ్బలకు, జడువలేదు. వారు ముళ్ళ తీగలను సైతం తెంపుకొని అమరవీరుల స్తూపం దగ్గరకు దుముకుకొని వెళ్ళేవారు.

ప్రశ్న 2.
సంపాదకీయం అంటే ఏమిటో తెలిపి, మంచి సంపాదకుని లక్షణాన్ని తెలపండి. సంపాదకీయం యొక్క ప్రయోజనాన్ని తెలపండి.
జవాబు:
సమకాలీన సంఘటనల్లో ముఖ్యమైన విషయాన్ని తీసుకొని, పత్రికలో తమ వ్యాఖ్యానంతో ఆ విషయానికి సంబంధించిన ముందు వెనుకలను పరామర్శిస్తూ సాగే రచనను ‘సంపాదకీయ వ్యాసం’ అంటారు.

తక్కువ మాటలలో పాఠకులను ఆకట్టుకొనే విధంగా, ఆలోచించే విధంగా, చేయగలగడం, మంచి సంపాదకీయానికి గల లక్షణం.

దినపత్రికల్లోని సంపాదకీయాలు ‘వ్యాఖ్యలు’ సంఘ చైతన్యానికి తోడ్పడతాయి. కాబట్టి విద్యార్థుల్లో సంపాదకీయ వ్యాసాలు, వ్యాఖ్యల పట్ల అభిరుచిని, ఆసక్తిని పెంపొందించాలి.

ఈ సంపాదకీయ వ్యాసాలు, ఆ కాలానికే సంబంధించినవే అయినా, ఒక్కొక్క సందర్భంలో వీటిని వేర్వేరు కాలాలకు అనువర్తింపచేసుకోవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించిన సందర్భంగా, స్వతంత్ర తెలంగాణ అభివృద్ధి బాటలో పయనించ డానికి పత్రికా సంపాదకుడు చేసిన సూచనలను వివరించండి.
జవాబు:

1. తెలంగాణ రాష్ట్రం వచ్చింది కాబట్టి జాతి అన్ని రంగాలలో అభివృద్ధికై పాటుపడాలి.
2. తెలంగాణ భాషా సంస్కృతులకు మళ్ళీ ప్రాణం పోయాలి.
3. తెలంగాణ జీవన విధానాన్ని తిరిగి ఉద్దరించు కోవాలి.
4. తెలంగాణ పునర్నిర్మాణానికి శక్తియుక్తులన్నీ కూడ దీసుకొని, కార్యాచరణకు దిగాలి.
5. జనానికి కడుపునిండా తిండి, కంటి నిండా నిద్ర, గుబులు లేని జీవితం కావాలి.
6. సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ప్రజలను ఆదు కోవాలి.
7. రుణాల మాఫీ చేసి రెండు పడక గదుల ఇల్లు బీదవారికి కట్టించాలి.
8. తెలంగాణకు నీటి పారుదల రంగంలో జరిగిన అన్యాయాన్ని సరిదిద్దాలి.
9. పరిపాలనా రంగంలో సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టాలి.

ఇలా చేస్తే స్వతంత్ర తెలంగాణ అభివృద్ధి బాటలో ప్రయాణిస్తుంది. ప్రపంచానికి ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
“మూడు తరాల అణచివేతలో మగ్గిన సమాజాన్ని మళ్ళీ సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ఆదుకోవడం తప్పనిసరి.” – సమర్థించండి. (Mar. ’17)
జవాబు:
సమాజం అభివృద్ధి చెందాలంటే పరిశ్రమల స్థాపన జరగాలి. పరిశ్రమలు స్థాపిస్తే యువతకు ఉపాధి దొరుకుతుంది. నిరుద్యోగం మటుమాయమౌతుంది.

పరిశ్రమల స్థాపనకు చాలా చిక్కులు ఉన్నాయి. మొట్టమొదటి తలపోటు అనుమతులు. అనుమతుల కోసం ఇంక తెలంగాణలో ప్రభుత్వం చుట్టూ తిరగ నక్కర్లేదు. పరిశ్రమలకు అనుమతులను హక్కుగా నిర్ధారిస్తూ రాష్ట్ర పారిశ్రామిక ప్రాజెక్టు అనుమతులు, స్వీయ ధ్రువీకరణ విధానాన్ని తెలంగాణ ప్రభుత్వం అమల్లోకి తెచ్చింది.

దీనికి చట్టబద్దత కల్పించింది. భారీ పరిశ్రమలకు 15 రోజుల అనుమతులు మంజూరు చేస్తారు. మిగిలిన పరిశ్రమలకు అనుమతులు నెలలో మంజూరు అవుతాయి. జాప్యం జరిగితే అధికారులపై చర్యలుంటాయి. గడువు దాటితే అనుమతి మంజూరు అయినట్లే భావిస్తారు. 2.34 లక్షల ఎకరాల భూ బ్యాంకు ఏర్పాటు చేసింది. మౌలిక వసతులకు 100 కోట్ల నిధిని విడుదల చేశారు.

తెలంగాణలో పరిశ్రమలకు విద్యుత్ కోత లుండవు. సింగపూర్, మలేషియా, చైనా వంటి దేశాలలో పర్యటించి పెట్టుబడులను ఆకర్షిస్తున్నారు. అన్ని సదుపాయాలు ఉన్న హైదరాబాద్, చుట్టు పక్కల జిల్లాలు, ఔటర్ రింగురోడ్డు, ఇతర మౌలిక సదుపాయాలు ప్రత్యేక ఆకర్షణ. ఖనిజ నిల్వలు మనకొంగు బంగారం. ఈ పారిశ్రామిక ఉత్సాహంతో మన బంగారు తెలంగాణ కల సాకారమయ్యే రోజులు దగ్గరలోనే ఉన్నాయనిపిస్తోంది.

ప్రశ్న 5.
“తెలంగాణ భాష, సంస్కృతులకు మళ్ళీ ప్రాణం పోయాలె” అని పత్రికా సంపాదకులు అనడంలో ఆంతర్యమేమిటి ? (June ’16)
జవాబు:
ఎందరో మహనీయుల, కళాకారులు, నాయకుల, కవుల త్యాగం ఫలితంగా మనం కలలుగన్న తెలంగాణ మనకు సిద్ధించింది. మన తెలంగాణా లోని తెలుగు భాష తియ్యదనం జాతికి ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది. మన సంస్కృతి వన్నె తగ్గనిది. సోదర ప్రేమ, ఆత్మీయతానుబంధాలు, విశ్వాసం, సనాతన ధార్మిక విధానం మొదలైనవి మన సంస్కృతిలో ఒక భాగం.

మనం మన తెలంగాణ సాధించుకున్నాం. అంతటితో ఆగిపోకూడదు. మన భాషను రక్షించు కోవాలి. మన భాషలోని నుడికారాలను పరి రక్షించాలి. కల్మషంలేని మన సంస్కృతిని పరిరక్షించాలి. ఇది మనందరి కర్తవ్యంగా భావించాలి.

ప్రశ్న 6.
స్వీయ రాష్ట్రం సిద్ధించడం వలన ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
స్వీయరాష్ట్రం సిద్ధించడం వలన తెలంగాణ జాతి అన్ని విధాలుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. అణచి వేతకు గురైన తెలంగాణ భాష సుసంపన్నం అవుతుంది. వివక్షకు గురైన తెలంగాణ జాతి ఆత్మ విశ్వాసంతో ముందడుగు వేస్తుంది. తెలంగాణ అస్తిత్వాన్ని మహోన్నతంగా తీర్చిదిద్దుకోవచ్చు. అన్ని రంగాలలో తెలంగాణ అభివృద్ధి చెందుతుంది. తెలంగాణ పచ్చపచ్చని పంటపొలాలతో కలకలలాడు తుంది.

కనీస అవసరాలు తీరతాయి. గౌరవమైన బ్రతుకు ఏర్పడుతుంది. సమాజంలో గౌరవ ప్రతిష్ఠలు పెరుగుతాయి. మన తెలంగాణ అభివృద్ధికి ప్రణాళికలు మనమే రూపొందించుకోవచ్చు. మన తెలంగాణ అమరవీరుల త్యాగఫలమైన మన రాష్ట్రాన్ని నందనవనంగా మార్చుకోవచ్చును.

ప్రశ్న 7.
లక్ష్యసిద్ధి అంటే ఏమిటి? తెలంగాణ ప్రజల లక్ష్యసిద్ధి
జవాబు:
సాధించవలసిన దానిని లక్ష్యం అంటారు. ఆ లక్ష్యం నెరవేరడాన్ని లక్ష్యసిద్ధి అంటారు.

తెలంగాణ ప్రజల లక్ష్యం ఒక్కటే. తమకు బాధల నుండి విముక్తి కలగాలి. ఆత్మవిశ్వాసంతో బ్రతకాలి. తెలంగాణాను అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. తెలంగాణ అభివృద్ధికి ప్రణాళికలు తయారుచేసుకోవాలి. అన్ని రంగాలలో అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. తెలంగాణ ప్రజలకు కంటినిండా నిద్ర, కడుపు నిండా తిండి కావాలి. తమ నిర్ణయాలు తామే తీసుకొనే స్వేచ్ఛ కావాలి. వలస పాలకుల పీడ వదలాలి. ఇవి తెలంగాణా ప్రజల లక్ష్యాలు.

ఈ లక్ష్యాలు సిద్ధించాలంటే తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడాలి. అదొక్కటే మార్గం. ఆ లక్ష్యం సిద్ధించింది. తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడింది.

ప్రశ్న 8.
ఉద్యమం అంటే ఏమిటో నీకేం తెలుసు ? తెలంగాణ ఉద్యమానికి, ఇతర ఉద్యమాలకు తేడాలు ఏమిటి వివరించ
జవాబు:
ఒక లక్ష్యం కోసం అందరం కలసి పోరాటం చేయాలన్నే ఉద్యమం అంటాం. వ్యక్తిగా కష్టపడితే సాధించే విజయం వ్యక్తిగతం. సమిష్టిగా పోరాడి సాధించే విజయం సామాజికం. సామాజిక అభివృద్ధి కుంటుబడినపుడు, బలవంతుడి చేతిలో బలహీనుడు ఇబ్బందులు పాలు అవుతున్నప్పుడు. ఉద్యమాలు ప్రారంభమవుతాయి. ఒంటరిగా సాధించలేని లక్ష్యాన్ని గుంపుగా సాధించేందుకు సాధనం ఉద్యమం. స్వాతంత్ర పోరాట కాలం నుండి ఉద్యమాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి.

ఉద్యమాలలో అన్ని ఒకే లక్ష్యంతో సాగవు. కొన్ని ఉద్యమాలు ఒక కులానికి చెందిన వెనుక బాటును. అన్యాయాన్ని ప్రశ్నించటానికి మొదలవుతాయి. కొన్ని తెగ లేదా .జాతి అభ్యున్నతి కోసం ప్రారంభమవు తాయి. ఉదాహరణకు దళిత, స్త్రీ, వాద ఉద్యమాలు. అవి కుల అభ్యున్నతి కోసం, దళితుల అస్థిత్వ పోరాటం కోసం, మరియు ‘స్త్రీ’ల జీవన విలువల కోసం మొదలైనాయి. కొన్ని కొనసాగుతుండగా, కొన్ని కాల ప్రవాహంలో అదృశ్య మైనాయి.

తెలంగాణ ఉద్యమం, ఒక జాతి ఆత్మగౌరవమే లక్ష్యంగా తమగడ్డ బిడ్డల బతుకు పోరాటమే ఆలంబనగా ప్రారంభమైంది. సకల జనులూ పాల్గొనే ఉద్యమంగా రూపొంది, నవ తెలంగాణా ఆవిర్భా వానికి దారితీసింది. అందుకే తెలంగాణా ఉద్యమం. మిగిలిన ఉద్యమాల కంటే భిన్నమైనదీ, విజయ వంతమైనదీ అని భావిస్తున్నాను.

ప్రశ్న 9.
“అందువల్ల తెలంగాణ భవిష్యత్తుపై సందేహానికి తావులేదు” అని సంపాదకుడు అనడం వెనుక ఉన్న ఆంతర్యం ఏమై ఉంటుందో మీ పాఠాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని విశ్లేషించండి. (June ’17)
జవాబు:
2వ జూన్, 2014 నాడు తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవి ర్భవించింది. ఆ రోజున దినపత్రికలు అన్నీ ప్రత్యేక సంపాదకీయాలు రాశాయి. ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక, ఆనాడు సంపాదకీయం రాస్తూ పై మాటలను రాసింది.

తెలంగాణ ప్రాంతము, మూడు తరాల పరిపాల కుల చేతుల్లో నలిగిపోయింది. అక్కడి ప్రజల గోడును పట్టించుకొనే పరిపాలకులు లేకపోయారు. దానితో తెలంగాణ ప్రజలు అన్ని విధాలా వెనుక బడ్డారు, అణచివేయబడ్డారు.

తెలంగాణ ప్రాంతాన్ని కొంతకాలము కుతుబ్ షాహి వంశపు నవాబులు పాలించారు. 1687 లో ఔరంగజేబు చక్రవర్తి మోసంగా గోల్కొండ సామ్రాజ్యాన్ని వశపరుచుకున్నాడు. తరువాత నైజాం నవాబులు పాలించారు. తెలంగాణ ప్రాంతము, 1956లో ఆంధ్ర రాష్ట్రంతో కలసి ‘ఆంధ్రప్రదేశ్’గా ఏర్పడింది.

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రమునకు ముఖ్యమంత్రులుగా ఎక్కువ మంది ఆంధ్రప్రాంతము వారే ఉన్నారు. వారి వలస పరిపాలనా కాలంలో తెలంగాణ రాష్ట్రము, అన్ని విధాలా వెనుకబడింది. నవాబుల కాలం లోనూ, నిజాంపాలనలోనూ, రాష్ట్రములోని ప్రజలు, అన్ని విధాల అణచివేతకు గురి అయ్యారు.

‘ఇక ఆంధ్ర ప్రాంతపు ముఖ్యమంత్రులు తెలంగాణ అభివృద్ధిని అంతగా పట్టించుకోలేదు. ఇప్పుడు ప్రజల కోరిక మేరకు తెలంగాణ రాష్ట్రము ఏర్పడింది. అందువల్ల ప్రజలను సంక్షేమ పథకాల రూపంలో ఆదుకోవాల్సిన బాధ్యత నేటి తెలంగాణ ప్రభుత్వానికి ఉందని, సంపాదకీయంలో ‘నమస్తే తెలంగాణ’ పత్రిక రాసింది.

PAPER – II : PART- A

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అపరిచిత గద్యాలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
క్రింది గద్యాన్ని చదువండి. ఖాళీలను పూరించండి. ఇక కాలానికి సంబంధించి ఆలోచించినప్పుడు సామాజికంగా స్త్రీలు తెచ్చిన పెద్ద మార్పులు ఈ శతాబ్దంలో ప్రముఖంగా ఉన్నాయి. కాబట్టి ఈ శతాబ్దాన్నంతా తీసుకోవాలనుకున్నాం. వీలైనంత వరకూ అన్ని రంగాలనూ దృష్టిలోకి తీసుకురావాలి అనుకున్నాం. ఇక సంఖ్య విషయానికి వస్తే ఏదో ఒక సంఖ్యకు కట్టుబడక తప్పదు. పుస్తక ప్రచురణలో ఉండే ఆర్థిక పరిమితుల దృష్ట్యా వంద మందిని ఈ పుస్తకంలో ఉంచాలనుకున్నాం. కానీ ఆ సంఖ్యతో ఏమీ తృప్తిలేదు. ఆర్థికంగా ఎంత కష్టమనిపించినా మరికొంతమందిని చేర్చక తప్ప లేదు. ఎంపిక చాలా కష్టమనటంలో సందేహం లేదు. ప్రతి రంగంలో తమదంటూ ఒక ముద్ర వేసిన వారిని ఎంచుకోవాలి.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. వీలైనంత వరకు …………………. దృష్టిలోకి తీసుకొన్నారు.
జవాబు:
అన్ని రంగాలను

2. కనీసం వందమందికి ……………… లో స్థానం కల్పించారు.
జవాబు:
పుస్తకం

3. ఈ పుస్తకం రచయిత్రులకు ……………….. ని ఇవ్వలేదు.
జవాబు:
తృప్తి

4. ………… చాలా కష్టమైనది.
జవాబు:
ఎంపిక

5. ఒక ………………….. వేసిన వారిని ఎంచుకోవాలి.
జవాబు:
ముద్ర

ప్రశ్న 2.
కింది పేరా చదివి సరైన సమాధానాలు రాయండి.

పరభాషల ద్వారా కాక మాతృభాష ద్వారా విద్యా బోధన చేయుటయే సహజమైన పద్ధతి అని వాదించి వంగ భాషలో బాలురకు ఉపయుక్తములగు వాచకములను, శాస్త్ర గ్రంథములను రచించిన విద్యావేత్త ఈశ్వర చంద్రుడు.

అతనివలే ఒక వైపు సంఘసంస్కరణ చేయుచు, మరొకవైపు భాషాసేవ చేసిన మహానీయుడు మన వీరేశలింగం పంతులుగారు. పంతులుగారికి దక్షిణ దేశ విద్యా సాగరుడను బిరుదు కలదు. విద్యా సాగరుడు, పంతులుగారు పరస్పరం ఉత్తరములు రాసుకునేవారు. ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగ దేశము, పంతులుగారి వలన తెలుగు దేశము వాసి గాంచినది.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. విద్యాబోధన చేయుటకు సహజమైన పద్ధతి ఏది ?
జవాబు:
మాతృభాష ద్వారా విద్యాబోధన చేయుట సహజమైన పద్ధతి.

2. ఈశ్వరచంద్రుడు ఏ భాషలో వాచకములను రాసెను ?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుడు వంగభాషకు వాచకములను రాసెను.

3. పంతులు గారి బిరుదు ఏమిటి ?
జవాబు:
‘దక్షిణదేశ విద్యాసాగరుడు’ అని పంతులుగారికి బిరుదు ఉంది.

4. ఈశ్వరచంద్రుని వలన ఏ దేశము వాసిగాంచెను ?
జవాబు:
ఈశ్వరచంద్రుని వలన వంగదేశము వాసిగాంచెను.

5. దక్షిణ దేశంలో భాషా వ్యాప్తికి కృషిచేసిన వారెవరు?
జవాబు:
కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారు.

ప్రశ్న 3.
కింది పేరాను చదివి ఐదు ప్రశ్నలు తయారు చేయండి.

గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో సత్యం, అహింస అనే రెండు పదాలను తరచుగా ఉపయోగించే వారు. అయితే ఈ రెంటిలో మొదటి దానికే ప్రాధాన్యమిచ్చారు. అతడు సత్యాన్వేషకుడు కాదు. సత్యాన్ని ఆరాధించే భక్తుడు. తన జీవితాన్ని “సత్య | మార్గంతో పరిశోధనలు” గా అభివర్ణించాడు. ప్రారంభంలో భగవంతుడే సత్యమని ప్రకటించారు. కానీ చివరకు “సత్యమే భగవంతుడు” అని ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు. “ఎందుకంటే భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించవచ్చు. కానీ, సత్యమును కాదనడం కష్టం.”
జవాబు:
ప్రశ్నలు

1. గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో తరచుగా ఉపయోగించేవి ఏవి ?
2. ఆయన జీవితాన్ని ఏమని అభివర్ణించారు ?
3. ప్రారంభంలో ఆయన దేనిని సత్యమని ప్రకటించారు?
4. చివరకు ఆయన దేనిని భగవంతునిగా ప్రకటించారు?
5. భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించినా దేనిని కాదన లేరు?

ప్రశ్న 4.
ఈ క్రింది గద్యాన్ని చదువండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర అడవి మధ్యలో ‘చిలకల గుట్ట’ ఉన్నది. చుట్టు దట్టమైన అడవి ఇక్కడ రెండేండ్ల కొకసారి మూడు రోజులపాటు జాతర జరుగు| తుంది. మాఘశుద్ధ పౌర్ణమి (ఫిబ్రవరి నెలలో) మొదలుకొని మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతరనే సమ్మక్క-సారక్క జాతర అంటారు. ఇది పూర్తిగా గిరిజన సంప్రదాయ రీతిలో జరిగే జాతర. కేవలం మన రాష్ట్రం కాక పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, చత్తీస్ ఘడ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాలనుండి కూడా లక్షల మంది భక్తులు వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకుంటారు.

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. ‘చిలకల గుట్ట’ ఎక్కడ ఉన్నది ?
జవాబు:
వరంగల్ జిల్లా తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం దగ్గర ‘చిలకల గుట్ట’ ఉన్నది.

2. జాతర ఏ నెలలో ఎప్పుడు ప్రారంభమవుతుంది ?
జవాబు:
జాతర ఫిబ్రవరి నెలలో ప్రారంభమవుతుంది.

3. మూడు రోజులపాటు జరిగే ఈ జాతర పేరేంటి ?
జవాబు:
మూడు రోజుల పాటు జరిగే ఈ జాతరపేరు సమ్మక్క సారక్క జాతర

4. దాదాపు ఎన్ని రాష్ట్రాల వాళ్ళు జాతరలో పాల్గొంటారు?
జవాబు:
ఐదు రాష్ట్రాల వాళ్ళు ఈ జాతరలో పాల్గొంటారు.

5. పై పేరాకు పేరు పెట్టండి.
జవాబు:
మేడారం జాతర.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

సృజనాత్మక ప్రశ్నలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తర్వాత మొదటి వార్షిక సమావేశంపై నివేదిక తయారుచేయండి.
జవాబు:
నివేదిక

మా గ్రామంలో అమరవీరుల స్తూపం వద్ద రాష్ట్రా అవతరణ దినోత్సవ వేడుకలు ఘనంగా జరిగాయి. గ్రామ సర్పంచిగారు, పెద్దలు హాజ రయ్యారు. గ్రామ ప్రజలందరూ హాజరయ్యారు.

తెలంగాణ గీతంతో సభ ప్రారంభమైంది. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావానికి కృషి చేసిన వారి సేవలను వక్తలు చెప్పారు. అమరవీరుల త్యాగాలను వక్తలు కొని యాడారు.

తెలంగాణ అభివృద్ధికి పాటుపడతామని సభలోని వారు ప్రతిజ్ఞ చేశారు. వందన సమర్పణతో సభ ముగిసింది.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించిన శుభసందర్భంలో జరిగే అమరవీరుల సంస్మరణ సభకు పిలుపునిస్తూ కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:
రండి

రండి ! తరలి రండి ! తెలంగాణ ప్రజలారా ! తరలి రండి. మనకోసం జీవితాలను తృణ ప్రాయంగా పరిత్యజించిన అమరవీరులను సంస్మ రిద్దాం. రండి. అమరవీరుల వారసులను ఘనంగా సత్కరిద్దాం.

అమరవీరులకు నివాళినర్పిద్దాం. వారి పట్ల మన భక్తి ప్రపత్తులను చాటుకొందాం.
ఇదే అందరికీ ఆహ్వానం.

ఇట్లు,
ఆహ్వాన సంఘం,
అమరవీరుల సంస్మరణ కమిటీ.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన శుభసమయంలో మీరు పొందిన ఆనందాన్ని లేఖ ద్వారా మీ మిత్రునితో
జవాబు:

భద్రాచలం,
XXXXXX

మిత్రమా ! కిరణ్,
కుశలమా !

మన కలలు నిజమయ్యాయి. మన అమరవీరుల కలలు ఫలించాయి. మన తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పడింది. నిజంగా తెలంగాణా రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు ప్రకటన రాగానే ఎంత ఆనందించామో తెలుసా !

ఆ రోజు పొందిన ఆనందం వర్ణించడానికి మాటలు చాలవురా !

నువ్వూ ఆనందపడి ఉంటావు కదా ! దీనిని మీరెలా సెలబ్రేట్ చేసుకొన్నారో రాయి. ఉంటా మరి.

ఇట్లు,
నీ స్నేహితుడు,
XXXX.

చిరునామా :
పి. కిరణ్, నెం. 16,
10వ తరగతి,
జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల,
నల్గొండ.

ప్రశ్న 4.
తెలంగాణ ఏర్పడిన సందర్భంలో సంభాషణ రాయండి.
జవాబు:
శ్రీరాజ్ : మన తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడ్డం చాలా ఆనందంగా ఉంది కదూ !
తరుణ్ : నిజమేరా ! ఇది మన పెద్దలందరి కోరిక.
శ్రీరాజ్ : మనందరం కష్టపడి చదవాలిరా.
తరుణ్ : చదువుతున్నాంగా ! ఇంకా కష్టపడాలా!
శ్రీరాజ్ : ఇంకా చాలా కష్టపడాలి.
తరుణ్ : ఎందుకు ?
శ్రీరాజ్ : మనం బాగా చదువుకోవాలి. మన తెలంగాణ పేరు ప్రఖ్యాతులు పెంచాలి.
తరుణ్ : నిజమే. నిన్న మా తాతయ్య కూడా ఇలాగే అన్నాడు.
శ్రీరాజ్ : ఏమన్నాడు ?
తరుణ్ : చాలామంది మనరాష్ట్రం కోసం ఉద్యమాలు చేశారుట, ప్రాణాలు కోల్పోయారుట. వాళ్ళ ఋణం తీర్చు కోవాలన్నాడు.
ఉత్తేజ్ : ఇది మన స్నేహితులందరికీ చెబుదాం, కష్టపడదాం. నవ తెలంగాణను నిర్మించుకొందాం.
తరుణ్ : అలాగే
ఉత్తేజ్ : వెళదాం. పద.

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ ఏర్పడినపుడు నీ మనోభావాలను వర్ణిస్తూ కవిత రాయి.
జవాబు:
నా తెలంగాణ

వచ్చింది వచ్చింది నవ తెలంగాణ – తెచ్చింది
తెచ్చింది బంగారు నజరానా
ఆనందంతో నా మనసు పురివిప్పిన నెమలిలా –
చేసింది చేసింది నాట్యం
ఆనందంతో నా శరీరం పులకించింది పూలపొదలా
– విరిసింది విరిసింది పువ్వులా
ఏనాటి కలలో ఫలించిన శుభ తరుణంలో –
మురిసింది మురిసింది తెలంగాణ.
బాధల్లేవ్ ! భయాల్లేవ్ ! కన్నీళ్ళు లేవ్ ! కష్టాలన్నీ దూరం, దూరం
అన్నీ ఆనందాలే ! సుఖాలే !

అదనపు వ్యాకరణాంశాలు

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు

1. రాచఠీవి : ఈనాడు తెలంగాణ రాష్ట్రంలో, ప్రజలు రాచఠీవితో తిరుగుతున్నారు.
2. ఆదుకోవడం : తుఫాను, బాధితుల్ని ప్రభుత్వాలు ఆదు కోవాలి.
3. అక్షరాలా : మీరు చెప్పిన మాట, అక్షరాలా సరి పోయింది.
4. ఆవిర్భవించు : 2014లో తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిర్భ వించింది.
5. ప్రాణంపోయు : మంచి మందులిచ్చి, డాక్టరుగారు నాకు ప్రాణం పోశారు.
6. భాషా సంస్కృతులు: ప్రతి రాష్ట్ర ప్రభుత్వము తమ భాషా సంస్కృతులను కాపాడాలి.
7. నివాళులు అర్పించు : తెలంగాణ అమరవీరులకు ప్రజలు నివాళులర్పించారు.
8. ఆనందోత్సాహాలు : తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆవిష్కరణం కాగానే ప్రజలు ఆనందోత్సాహాలతో పొంగులెత్తారు.

2. పర్యాయపదాలు

ఇంద్ర ధనుస్సు = అధనాశ్రము, ఇంద్రచాపము, ఐరావతం, కొటీరం, శక్రధనువు
సూర్యుడు = దివాకరుడు, భాస్కరుడు, భానుడు
భూమి = విశ్వంభర, అచల, ధరణి, పృథ్వి
హృదయము = ఎద, ఎడద, డెందము
దుఃఖము = పీడ, బాధ, కష్టము, అఘము
సంబురం = సంతోషం, ఆనందం
చంద్రుడు = రాజు, విధుడు, జాబిల్లి, చందమామ
పోరాటం = యుద్ధం, సమరం, సంగ్రామం
మాట = పలుకు, వచనం, ఉక్తి
పతాకం = జెండా, ధ్వజం, కేతనం, టెక్కియం
సంస్కరణ = బాగు చెయ్యడం, చెడును రూపు మాపడం
ప్రశంస = పొగడ్త, స్తోత్రం

3. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

సౌధము = సుధతో నిర్మింపబడినది (మేడ)
సంతానము = లెస్సగా కోరికలను తీర్చునది (ఒక కల్ప వృక్షం)
సంప్రదాయము = గురుపరంపర చేతను వంశక్రమము చేతను వచ్చిన వాడుక (వంశా చారము)
సత్యము = సత్పురుషుల యందు పుట్టునది. (నిజము)
అక్షరములు = క్షరములు (నాశనము) కానివి – అక్షరాలు
ఆదర్శము = దీనియందు తనమీద కనులుకను (అద్దము)
భాష = భాషింపపడేది, భాష

4. నానార్థాలు

చిత్రము = అద్భుత రసం, ఆశ్చర్యం, చిత్తరువు
జీవన = బ్రతుకు, గాలి
ఉత్తరం = జాబు, ఒక దిక్కు, అగ్ని
రాష్ట్రము = రాజ్యము, ఉపద్రవము
జాతి = వర్ణము, ఛందస్సు, సంతానము

5. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రకృతి – వికృతి
రాత్రి – రాతిరి
చరిత్ర – చరిత
స్వతంత్ర – సొంతము
హృదయం – ఎద, ఎడద
అక్షరాలు – అక్కలు
ఆకాశం – ఆకసము
వర్ణము – వన్నె
గౌరవము – గారవము
కార్యము – కర్జము
స్థలము – తలము
పుత్రుడు – బొట్టె
భాష – బాస
సందేహము – సందియము
శక్తి – సత్తి
యజ్ఞము – జన్నము
నిద్ర – నిదుర
ప్రాణం – పానం
చంద్రుడు – చందురుడు

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

1. సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునపుడు వాని దీర్ఘములు ఏకాదేశ మగును.
ఉదా :
సచివాలయం – సచివ + ఆలయం
సర్వతోముఖాభివృద్ధి – సర్వతోముఖ + అభివృద్ధి
కార్యాచరణ – కార్య + ఆచరణ
దశాబ్దము – దశ + అబ్దము

2. గుణసంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ లు పరమైనపుడు క్రమముగా ఏ, ఓ, ఆర్లు ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
ఆనందోత్సాహాలు – ఆనంద + ఉత్సాహాలు
భావోద్వేగం – భావ + ఉద్వేగం

3. యణాదేశ సంధి
సూత్రం :ఇ, ఉ, ఋ లకు అసవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునప్పుడు క్రమముగా య, వ, ర లు ఆదేశంగా వస్తాయి.
ఉదా :
అత్యద్భుతం – అతి + అద్భుతం

2. సమాసాలు

సమాస పదము – విగ్రహవాక్యము – సమాసము పేరు
కొత్తదనం – కొత్తదైన దనం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
పవిత్రస్థలం – పవిత్రమైన స్థలం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ జాతి – తెలంగాణ అనుపేరు గల జాతి – సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
ఉస్మానియా క్యాంపస్ – ఉస్మానియా అను పేరుగల – క్యాంపస్ సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ భాష – తెలంగాణ అను పేరుగల భాష – సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తెలంగాణ సంబురాలు – తెలంగాణ యొక్క సంబురాలు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
సచివాలయం – సచివుల యొక్క ఆలయం – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
హైద్రాబాద్ వీధులు – హైద్రాబాద్ యొక్క వీధులు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఉద్యమ చరిత్ర – ఉద్యమము యొక్క చరిత్ర – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
తెలంగాణ బిడ్డలు – తెలంగాణలోని బిడ్డలు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఆనందోత్సాహాలు – ఆనందమును, ఉత్సాహమును – ద్వంద్వ సమాసము
స్వేచ్ఛా స్వాతంత్ర్యాలు – స్వేచ్ఛయు, స్వాతంత్ర్యమును – ద్వంద్వ సమాసము
భాషా సంస్కృతులు – భాషయు, సంస్కృతియు – ద్వంద్వ సమాసము
సంక్షేమ పథకాలు – సంక్షేమము కొరకు పథకాలు – చతుర్థీ తత్పురుష సమాసము
అత్యద్భుతం – మిక్కిలి అద్భుతం – అవ్యయీభావ సమాసం
ఉద్వేగభరితం – ఉద్వేగంతో భరితం – తృతీయా తత్పురుష సమాసం
పంచవన్నెలు – పంచ సంఖ్యగల వన్నెలు – ద్విగు సమాసం
మూడుతరాలు – మూడైన తరాలు – ద్విగు సమాసం
అన్యాయము – న్యాయము కానిది – నఞ తత్పురుష సమాసం

3. వాక్య పరిజ్ఞానం

అ) క్రింది కర్తరి వాక్యాలను కర్మణి వాక్యాలుగాను, కర్మణి వాక్యాలను కర్తరి వాక్యాలుగాను రాయండి.

ప్రశ్న 1.
వాల్మీకి రామాయణాన్ని రచించాడు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
వాల్మీకిచే రామాయణం రచింపబడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 2.
ప్రజలు శాంతిని కోరుతున్నారు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
ప్రజలచే శాంతి కోరబడుతోంది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 3.
లైబ్రరీ నుంచి తెచ్చిన పుస్తకం నా చేత చదువబడింది (కర్మణి వాక్యం)
జవాబు:
లైబ్రరీ నుంచి తెచ్చిన పుస్తకం నేను చదివాను. (కర్తరి వాక్యం)

ప్రశ్న 4.
నాచే రచింపబడిన గ్రంథం, నేతాజీ చరిత్ర. (కర్మణి వాక్యం)
జవాబు:
నేను రచించిన గ్రంథం, నేతాజీ చరిత్ర. (కర్తరి వాక్యం)

ఆ) క్రింది పరోక్ష కథనాలను ప్రత్యక్ష కథనంలోకి మార్చి రాయండి.

ప్రశ్న 1.
తనను చూస్తే అందరు భయపడతారు కాని తన దగ్గరకు రాకుండా పోరు’ అని సుబ్బారావు అన్నాడు.
జవాబు:
“నన్ను చూస్తే అందరూ భయపడతారు”. కానీ నా దగ్గరకు రాకుండా పోరు.

ప్రశ్న 2.
తన పాటలంటే అందరికీ ఇష్టమేనని అయితే తనకంటే బాగా పాడగలిగినవారు ఎందరో ఉన్నారని ఒక గాయకుడన్నాడు.
జవాబు:
నా పాటలంటే అందరికీ ఇష్టమే అయితే నాకంటే బాగా పాడగలిగినవారు ఎందరో ఉన్నారు అని ఒక గాయకుడన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
‘తన రచనలలో తన జీవితం ఉంటుందని’ ఒక రచయిత తన మిత్రునితో అంటున్నాడు.
జవాబు:
ఒక రచయిత తన మిత్రునితో ‘నా రచనల్లో నా జీవితం ఉంటుంది’ అని అన్నాడు.

ప్రశ్న 4.
జైల్లో ఖైదీలందరికి కవర్లిచ్చినప్పుడు తనకెవరున్నారని తానెవరికి కావాలని లక్ష్మీబాయి కుమిలిపోయింది.
జవాబు:
“నాకెవరున్నారు ? నేనెవరికి కావాలి ?” అని జైలులో ఖైదీలందరికీ కవర్లు ఇచ్చినప్పుడు లక్ష్మీబాయి కుమిలి పోయింది.

These TS 10th Class Telugu Important Questions 7th Lesson శతక మధురిమ will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Telugu 7th Lesson Important Questions శతక మధురిమ

PAPER – I : PART – A

I. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత (స్వీయరచన)

1. లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు (3 మార్కులు)

అ) కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
‘శతక మధురిమ’ పాఠం నుండి మీరు గ్రహించిన నీతులను వ్రాయండి.
జవాబు:

1. ఈశ్వరార్చనకు సత్యం, దయ, ఏకాగ్రత అనే పుష్పాలు, భక్తియోగం ప్రధానం.
2. సంపద లేకపోయినా, గురుపాదభక్తి, దానగుణం, శాస్త్రశ్రవణం, సత్యవచనం, మనస్సులో మంచితనం ఉంటే పండితుడు శోభిస్తాడు.
3. హరిదాసులను నిందించరాదు. భిక్షం పెట్టేవారికి అడ్డుపడరాదు. సత్పురుషలను వంచించరాదు. దేవాగ్రహారాలు అపహరించరాదు. వార్షికాలు చెడగొట్టరాదు.
4. త్యాగదీక్ష చేపట్టి, భూ ప్రజల దైన్యాన్ని పోగొట్టి, అందరి ప్రజల బ్రతుకులో ఉత్సాహాన్ని పెంచి, దేశం గొప్ప తనాన్ని పెంచేవాడే గొప్పవాడు.
5. మిత్రుడు పుస్తకంలా బోధిస్తాడు. ధనంలా కార్య సాధనకు సాయం చేస్తాడు. కత్తిలా శత్రువులను సంహరిస్తాడు. నిండుమనస్సై సుఖం ఇస్తాడు.

ప్రశ్న 2.
కవి ఈ భూమిపై నరరూప రాక్షసుడని ఏ లక్షణాలు కలవారిని అన్నాడు ?
జవాబు:
ఈ అవనిపై కలలో కూడా సత్యాన్ని పలకడానికి ఇష్టపడనివాడు, మాయమాటలు చెప్పి ఇతరుల సొమ్ము అపహరించేవాడు, కులగర్వం తోటి పేదవాండ్ల ఇండ్లను నాశనం చేసేవాడు, లంచాలకు విలువను పెంచేవాడు, చెడు ప్రవర్తనతో తిరిగేవాడు, వావివరసలను పాటించని వాడు, నవ్వుతూ ముచ్చటాడుతూనే ఎదుటి వాడిని నాశనం చేయాలనుకునేవాడు, తల్లిదండ్రులను ఇంటి నుంచి వెళ్ళగొట్టేవాడు. ఇతరులకు సహాయం చేయని వాడు, స్వార్థపరుడు, పరులను బాధలకు గురిచేసేవాడిని ఈ భూమి పై ఉన్న నరరూప రాక్షసుడని కవి అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
సత్రాలు కట్టించడం వలన ప్రయోజనాలేమిటి?
జవాబు:
దూరప్రాంతం నుండి దేవాలయాలకు వస్తారు. వారికి వసతి కల్పించడానికి, భోజనాలకు సత్రాలు కట్టించాలి. దానివల్ల యాత్రికులకు డబ్బు ఖర్చు తగ్గుతుంది. పేదవారికి, అనాథలకు సత్రాలలో ఆశ్రయం కల్పించ వచ్చు. దీనివలన వారికి ఆసరా దొరుకుతుంది. సమాజంలో దొంగతనాలు, దోపిడీలు తగ్గుతాయి. ఫలానా గ్రామంలో మనవారెవరూ లేరు అనే భావన ఉండదు. తెలియని ప్రాంతంలో కూడా భద్రత ఉంటుంది. యాత్రికులు నిశ్చింతగా తీర్థయాత్రలు చేయవచ్చును.

2. వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు (6 మార్కులు)

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.
ప్రశ్న 1.
‘శతకపద్యాలు మంచి ప్రవర్తనకు మార్గదర్శకాలు’ మీ పాఠ్యాంశం ఆధారంగా నిరూపించండి.
జవాబు:
మేము చదివిన శతక మధురిమ పద్యాలలో మానవులు మంచిగా నడవడానికి నేర్చుకోవలసిన ఎన్నో సజ్జన లక్షణాలను గూర్చి చెప్పారు. అందువల్ల శతకపద్యాలు, మంచి ప్రవర్తనకు మార్గాన్ని చూపిస్తాయి. అవి మంచి ప్రవర్తనకు మార్గదర్శకాలు. మేము ఈ క్రింది సజ్జన లక్షణాలను గూర్చి శతకపద్యాలలో నేర్చుకున్నాము.

1. గురువుగారి పాదాలకు నమస్కరించాలి.
2. కలలో కూడా సత్యమే పలకాలి.
3. హరిభక్తులను నిందించకూడదు.
4. సజ్జనులను మోసగించరాదు.
5. దేవుని అగ్రహారములు లాక్కోరాదు.
6. మిత్రులను సంపాదించుకోవాలి.
7. దేశమాత గౌరవాన్ని పెంచాలి.
8. త్యాగగుణంతో దీన జనులను రక్షించాలి.
9. కులగర్వం పనికిరాదు.
10. పేదల కొంపలు కూలగొట్టరాదు.
11. లంచాలు తీసికోరాదు.
12. చెడు ప్రవర్తన చేయకూడదు.
13. తల్లిదండ్రులను ఇంటి నుండి గెంటరాదు.
14. వరుస – వావి కలిగి, ప్రవర్తించాలి.
15. భిక్ష పెట్టేవారికి అడ్డుపడకూడదు.

పై పద్యాలు చదివి, అందులో చెప్పిన పై మంచి గుణాలు అలవాటు చేసికొంటే, అవే మన మంచి ప్రవర్తనకు మార్గాన్ని చూపిస్తాయి అని తప్పక చెప్పగలను.

ప్రశ్న 2.
శతక మధురిమ నుండి గ్రహించిన మంచి లక్షణాలను తెల్పండి.
జవాబు:

1. కలలో కూడా అసత్యం పలుకరాదు.
2. మాయమాటలతో పరులసొమ్ము అపహరింపరాదు.
3. కులగర్వంతో పేదల కొంపలు ఆర్పరాదు.
4. లంచాలకు వెల పెంచరాదు.
5. చెడుప్రవర్తనలు విడిచిపెట్టాలి.
6. వరుస-వావి కలిగి, నడుచుకోవాలి.
7. కన్నవారిని గౌరవించాలి.
8. మిత్రులను సంపాదించాలి.
9. దేశమాత గౌరవాన్ని పెంచాలి.
10. హరిదాసులను గౌరవించాలి.
11. భిక్షం పెట్టేవారికి అడ్డుపెట్టకూడదు.
12. మంచివారిని మోసం చెయ్యరాదు.
13. దేవుడిమాన్యాలు అపహరించరాదు.
14. రాజులను ఆశ్రయించరాదు.
15. దైవపూజకు సత్యం, దయ, ఏకాగ్రత అనే పుష్పాలు ఉండాలి.

ప్రశ్న 3.
శతక పద్యాల్లోని నీతులు విద్యార్థుల జీవితాలను తీర్చిదిద్దుతాయని సమర్థిస్తూ రాయండి. (June ’16)
జవాబు:
ప్రాచీన తెలుగు సాహిత్యంలో శతక సాహిత్యానికి సమున్నతమైన స్థానం ఉంది. శతక కవులు వివిధ అంశాలపై చక్కని పద్యాలను రచించారు. సమాజంలో నైతిక విలువల్ని పెంచడానికి ప్రయత్నించారు. శతకపద్యాలు జనాన్ని జాగృతం చేస్తాయి.

శతక కవులు తమ అనుభవ సారాన్ని మధించి తేటతెలుగు పద్యాలను రచించారు. వేమన వంటి ప్రజా కవులు ప్రజల్లోని మూఢనమ్మకాలను తొలగించారు.

కొంతమంది శతక కవులు సంఘసంస్కరణోద్యమాన్ని ఆయుధంగా చేసుకున్నారు. మారద వెంకయ్య వంటి శతక కవులు చక్కని దృష్టాంతాలతో శతక పద్యాలను రచించారు. తెలుగుబాల, సుమతీశతక పద్యాలు పిల్లలలో నీతి ప్రవర్తనను కల్గించాయి. శ్రీకాళహస్తీశ్వర శతకం, దాశరథి శతకం వంటి శతకాలు ప్రజల్లో భక్తితత్పరతను కల్గించాయి.

రాజుల దురహంకారాన్ని ధూర్జటి కళ్ళకు కట్టినట్లుగా శతక పద్యాల్లో చెప్పారు. పోతులూరి వీరబ్రహ్మం వంటి వారు సమకాలీన రుగ్మతలను తేటతెల్లం చేశారు. ప్రజల కళ్ళు తెరిపించారు. సమాజంలో విద్యార్థుల పాత్ర తిరుగులేనిది. విద్యార్థులు నవసమాజ నిర్మాతలని ఎందరో మహాకవులు చెప్పారు. విద్యార్థులు ప్రాథమిక దశనుండి వినయ విధేయతలు కలిగియుండాలి. గురువుల పట్ల శ్రద్ధా సక్తులు కలిగియుండాలి.

విద్యార్థులు తోటివారితో స్నేహభావంతో ఉండాలి. చదువుపట్ల ఆసక్తి కలిగి ఉండాలి. చిన్నతనం నుండి నాయకత్వ లక్షణాలు పెంపొందించుకోవాలి. సామాజిక సేవాకార్యక్రమాల్లో పాల్గొనాలి. బాగా చదువుకొని ఉన్నత స్థాయికి ఎదిగిన వారిని ఆదర్శంగా తీసుకోవాలి. దేశభక్తిని కలిగి ఉండాలి. తల్లిదండ్రులను, గురువులను గౌరవించాలి, మంచి మాటలతో సమాజంలో గౌరవాన్ని పొందాలి. క్రమశిక్షణతో కూడిన జీవనసరళిని అలవరచు కోవాలి.

విద్యార్థులు కొన్ని దురలవాట్లను కూడా దూరం చేసు కోవాలి. తిరస్కారంగా మాట్లాడడం, ఇతరులపై చాడీలు చెప్పడం, ఎదిరించి మాట్లడం, క్రమశిక్షణ లేకపోవటం, ఉపాధ్యాయులతోను, తోటి విద్యార్థుల తోను గొడవలు పడడం మొదలైన దుర్గుణాలను దూరం చేసుకోవాలి. మంచి అలవాట్లను పెంపొందించుకోవాలి. ఇతరులకు ఆదర్శంగా మెలగాలి.

ప్రశ్న 4.
నరరూప రాక్షసుల వలన నష్టమేమిటి ? వివరించండి.
జవాబు:
నరరూప రాక్షసులు కలలో కూడా నిజం చెప్పరు. దాని వల్ల మోసాలు, అబద్ధాలు పెరిగిపోతాయి. నేరం చేసే లక్షణం అలవాటవుతుంది. ఇతరుల సొమ్ములు అపహరిస్తారు. దానివలన దోపిడీలు, దొంగతనాలు పెరిగిపోతాయి. నరరూప రాక్షసులకు కుల గర్వం ఎక్కువ ఉండడం వలన సమాజంలో కుల ఘర్షణలు పెరిగిపోతాయి. వారు చెడు ప్రవర్తనతో ఉంటారు. కనుక వారితో స్నేహం చేసే వారు కూడా చెడిపోతారు.

దీనివలన సమాజం మొత్తం పాడయిపోతుంది. ఎవరికీ ఎవరి మీదా నమ్మకం ఉండదు. గౌరవం ఉండదు. తెలివితేటలు వృద్ధి అవ్వవు. విద్యను ఎవరూ ఆర్జించరు. శాంతి ఉండదు. భద్రత ఉండదు. అందుచేత నరరూప రాక్షసులను మంచి మార్గంలోకి మంచి మాటలతో మళ్ళించాలి.

ప్రశ్న 5.
‘మారుతున్న నేటి పరిస్థితుల్లో శతక పద్యాల అవసరం ఎంతైనా ఉన్నదని ‘శతక మధురిమ’ పాఠాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని రాయండి. (Mar. ’18)
జవాబు:
సమాజంలో రోజురోజుకు ఎన్నో మార్పులు చోటుచేసు కుంటున్నాయి. ప్రజల ఆలోచనా విధానంలో విపరీత ధోరణులు కనిపిస్తున్నాయి. ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో ఒక మంచి సమాజం ఏర్పడాలంటే శతకపద్యాల అవసరం ఎంతైనా ఉన్నది.

1. రాజాశ్రయం అనవసరమన్న ధూర్జటి పద్యం చదివి, ఇతరులను ఆశ్రయించకుండా హాయిగా స్వేచ్చగా బ్రతకవచ్చు.
2. గురుభక్తి, దాతృత్వం, సత్యభాషణం, మంచితనం కలవాడయిన పండితుడు సంపదలు లేకున్నా ప్రకాశిస్తాడు.
3. నరసింహ శతకంలో పద్యం చదివి మంచి లక్షణాలు అలవరచుకోవచ్చు. మంచివారిని మోసం చేయకుండా, దేవమాన్యాలు ఆక్రమించ కుండా ఉండవచ్చు.
4. విశ్వనాథేశ్వర శతకంలో చెప్పిన పద్యం గ్రహించి మనం దేశభక్తిని పెంచుకోవచ్చు. త్యాగబుద్ధితో ప్రజల దైన్యస్థితిని తొలగించవచ్చు.
5. శ్రీలొంకరామేశ్వర శతకంలోని పద్యం ద్వారా మిత్రుని మంచి లక్షణాలు గ్రహించవచ్చు.
6. వేణుగోపాల శతకంలోని పద్యం చదివితే మానవరూపంలో ఉన్న రాక్షస లక్షణాలు కలవారిని దూరంగా ఉంచవచ్చు.
7. సర్వేశ్వర శతకం, దాశరథి శతకం పద్యాలు చదవడం వల్ల దైవభక్తి పెంపొందుతుంది.

PAPER – II : PART – A

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అపరిచిత పద్యాలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పుస్తకముల నీవు పూవు వోలెను జూడు
చింపబోకు మురికి చేయబోకు
పరుల పుస్తకముల నేరువు తెచ్చితి వేని
తిరిగి యిమ్ము వేగ తెలుగు బిడ్డ !

ప్రశ్నలు – జవాబులు
1. పై పద్యంలో వేటి ప్రస్తావన ఉంది ?
జవాబు:
పుస్తకాలు

2. పుస్తకాలను ఎలా జాగ్రత్త పరచాలి ?
జవాబు:
చింపకూడదు, మురికి చేయకూడదు.

3. ఈ పద్యం ఎవరిని సంబోధిస్తూ చెప్పబడింది ?
జవాబు:
తెలుగు బిడ్డను.

4. ఇతరుల పుస్తకాలను తిరిగి ఇచ్చే నియమమేమిటి?
జవాబు:
వేగంగా ఇవ్వాలి.

5. పై పద్యానికి శీర్షికను నిర్ణయించండి.
జవాబు:
పుస్తకం.

ప్రశ్న 2.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

కమలములు నీటబాసిన
కమలాప్తునా రశ్మిసోకి కమలిన భంగిన్
తమ తమ నెలవులు దప్పిన
తమ మిత్రుల శత్రులగుట తథ్యము సుమతీ !

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. కమలములకు, సూర్యునికి గల సంబంధమేమి ?
జవాబు:
కమలములు నీటిలో నుండి బయటకు వస్తే సూర్యుని కాంతి తాకి వాడిపోతాయి.

2. ‘కమలిన భంగిన్’ అంటే అర్థం ఏమిటి ?
జవాబు:
వాడిపోయిన విధంగా అని అర్థము.

3. తమ స్థానములు కోల్పోతే అనే అర్థం ఇచ్చే పాదం ఏది ?
జవాబు:
‘తమ తమ నెలవులు దప్పిన’ అనే మూడో పాదం.

4. మిత్రులు శత్రువులెందుకవుతారు ?
జవాబు:
తమ తమ స్థానాలు కోల్పోతే మిత్రులు శత్రువులు అవుతారు.

5. ఇది ఏ శతకంలోని పద్యం ?
జవాబు:
ఇది సుమతీ శతకంలోని పద్యం.

ప్రశ్న 3.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి ప్రశ్నలకు జవాబులు వ్రాయండి.

మృగము మృగమనుచును మృగమును దూషింత్రు
మృగము కన్న చెడ్డ మూర్ఖుడగును
మృగము కున్న గుణము మూర్ఖున కేదయా
విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. మృగము అనగా అర్థము ఏమిటి ?
జవాబు:
పశువు

2. మృగం కన్నా చెడ్డవాడు ఎవరు ?
జవాబు:
మూర్ఖుడు

3. దేని గుణం గొప్పది ?
జవాబు:
మూర్ఖుని గుణం కన్నా మృగం గుణం గొప్పది

4. ఈ పద్యంలోని మకుటమేది ?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

5. విశ్వదాభిరామ ఈ పదంలోని రెండు పదాలేవి ?
జవాబు:
విశ్వద, అభిరామ.

ప్రశ్న 4.
ఈ క్రింది పద్యమును చదివి, క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయండి.

ధరణి ధేనువుఁ బిదుకంగఁ దలఁచితేని
జనుల బోషింపు మధిప! వత్సముల మాడ్కి
జనులు పోషింపబడుచుండ జగతి కల్ప
లత తెఱంగున సకల ఫలంబు లొసఁగు.

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. అధివులు ఎవరిని పోషించాలి ?
జవాబు:
అధిపులు, జనులను పోషించాలి.

2. జగతి ఏమి యొసంగును ?
జవాబు:
జగతి సకల ఫలము లొసగును.

3. ధరణి దేనితో పోల్చబడినది ?
జవాబు:
ధరణి దేనువుతో పోల్చబడినది

4. ‘భూమి’ అనే అర్థాన్ని సూచించే పదం ఏది ?
జవాబు:
‘భూమి’ అనే అర్థాన్ని సూచించే పదం ధరణి.

5. పై పద్యమునకు శీర్షిక నిర్ణయింపుము.
జవాబు:
ఈ పద్యమునకు శీర్షిక ‘రాజ్యపాలన’.

ప్రశ్న 5.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, దాని క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.

పుత్రోత్సాహము తండ్రికి
పుత్రుడు జన్మించినపుడె పుట్టదు, జనులా
పుత్రునిగనుగొని పొగడగ,
పుత్రోత్సాహంబునాడు పొందుర సుమతీ!

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. పుత్రుడు జన్మించినపుడు తండ్రికి ఏమి కలుగదు ?
జవాబు:
పుత్రోత్సాహము

2. పుత్రోత్సాహము ఎవరికి కలుగుతుంది ?
జవాబు:
తండ్రికి కలుగుతుంది.

3. పుత్రోత్సాహం ఎప్పుడు కలుగుతుంది ?
జవాబు:
జనులు ఆపుత్రుడుని పొగిడినపుడు

4. ‘కనుగొని’ అనగా ?
జవాబు:
‘కనుగొని’ అనగా తెలుసుకొని అని అర్థం

5. ఈ పద్యం ఏ శతకంలోనిది ?
జవాబు:
ఈ పద్యం సుమతీ శతకంలోనిది.

ప్రశ్న 6.
క్రింది పద్యాన్ని చదివి, దాని క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు వ్రాయండి.

కనఁగ సొమ్ములెన్నొ కనకంబదొక్కటె
పసుల వన్నెలెన్నొ పాలొకటియె
పుష్పజాతులెన్నొ పూజ యొక్కటె సుమీ !
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !

ప్రశ్నలు – సమాధానములు
1. సొమ్ములలో ఏది ప్రత్యేకత కలిగినది ?
జవాబు:
కనకం (బంగారం)

2. ‘పశుల’ అనగా ?
జవాబు:
పశువులు అని అర్థం.

3. పూల జాతులు ఎన్ని ఉన్నా ఏది ఒకటి ?
జవాబు:
పూజ ఒక్కటే

4. ఈ పద్యానికి మకుటమేమి ?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

5. ‘కనకం’ అనగా అర్థమేమి ?
జవాబు:
కనకం అనగా బంగారం అని అర్థం.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

సృజనాత్మక ప్రశ్నలు (5 మార్కులు)

ప్రశ్న 1.
మీ పాఠశాల వార్షికోత్సవానికి ప్రముఖ క్రికెట్ క్రీడా కారుడు ఎం. ఎస్. ధోనీ వస్తున్నాడు. అతనిని ఇంటర్వూ చేయడానికి ప్రశ్నావళి తయారుచేయండి.
జవాబు:
ప్రశ్నావళి:

1. మహాశయా ! స్వాగతం, మీరు క్రికెట్ ఏ వయస్సులో ప్రారంభించారు ?
2. మీకు క్రికెట్ ఆటను నేర్పించిన గురువుగారు ఎవరు ?
3. మీరు పాఠశాల వయస్సులో ఆడిన మొదటి పెద్ద క్రికెట్ పోటీ ఏది ?
4. మీరు ఏ వయస్సులో రంజీట్రోఫీలో ఆడారు ? ఎప్పుడు ఇండియా టీములో చేరారు ?
5. మీరు ఏ ట్రోఫీలో మొదట శతకాన్ని (సెంచరీ) కొట్టారు ?
6. మీరు ఏ అంతర్జాతీయ పోటీలో మొదటి శతకాన్ని కొట్టారు ?
7. మీకు 5 రోజుల క్రికెట్ ఇష్టమా ? లేక 50 ఓవర్ల వన్డే ఇష్టమా ? చెప్పండి.
8. క్రికెట్ నేర్చుకోడానికి మాకు మీరిచ్చే సలహా ఏమిటి ?
9. ప్రపంచకప్పును భారత్ ఎన్నిసార్లు సాధించింది ?
10. క్రికెట్ పోటీలో నెగ్గడంలో కెప్టెన్ ప్రతిభ ఎంత ఉంటుంది ?
11. మీరు మెచ్చిన ప్రపంచ క్రికెట్ వీరుడెవరు ?
12. మీకు నచ్చిన భారత్ ప్రస్తుత క్రికెట్ వీరుడు ఎవరు ?

ప్రశ్న 2.
స్వచ్ఛభారత్ సమావేశం మీ గ్రామంలో జరిగింది. దాని నివేదిక తయారు చేయండి.
జవాబు:
నివేదిక

మా గ్రామంలో ది. 8-3-18న స్వచ్ఛభారత్ సమావేశం జరిగింది. మా గ్రామ సర్పంచి గారు అధ్యక్షత వహించారు. మండలాభివృద్ధి అధికారి, మండల విద్యాశాఖాధికారి, స్వచ్ఛభారత్ టీమ్సు, గ్రామస్తులు ఈ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు.

గ్రామంలో ఎక్కడా చెత్తా చెదారం ఉండ కూడదని వక్తలు చెప్పారు. బహిరంగ మల, మూత్ర విసర్జనలు చేయకూడదన్నారు. చెరువులు కలుషితం కాకుండా కాపాడుకోవాలని చెప్పారు. ప్లాస్టిక్ వాడ కూడదన్నారు.

అందరిచేతా స్వచ్ఛభారత్ ప్రతిజ్ఞ చేయించారు.

ప్రశ్న 3.
శతకపద్యాల గొప్పతనాన్ని వివరిస్తూ ఒక వ్యాసం రాయండి.
జవాబు:
శతకం

సాహిత్యం రెండు రకాలు. ఒకటి పద్యం, రెండు గద్యం. పద్యం అంటే ఒక క్రమమైన తూగు, లయ కలది. గద్యం అంటే వచనం. దీనికి శ్రుతిలయలతో పని లేదు. పద్యానికి ఛందో నియమాలు కూడా ఉంటాయి.

పద్యం సులువుగా నోటికి వస్తుంది. పద్యంలో నీతులు, సూక్తులు, లోకానుభవాలు ఉంటాయి. వంద కాని అంతకంటే ఎక్కువ కాని, పద్యాలను రాస్తే దానిని శతకం అంటారు. శతకానికి మకుటం ప్రధానం. మకుటం అంటే కిరీటం అని అర్థం. రాజుకు కిరీటం ఎటువంటిదో శతకానికి మకుటం అటువంటిది. అన్ని పద్యాలలోనూ చివరి పదం కాని, పాదం కానీ, రెండు పాదాలు కానీ మకుటంగా ఉంటాయి.

‘సుమతీ, భాస్కరా’ వంటి శతకాలలో చివరిపదం మకుటం. ‘వేమన’ శతకంలో చివరిపాదం మకుటం. ‘భర్తృహరి సుభాషిత త్రిశతి’ని తెలుగులోకి కొందరు కవులు అనువదించారు. వాటికి మకుటం ఉండదు.

ప్రశ్న 4.
శతకాలు చదవడం గురించి సంభాషణలు రాయండి.
జవాబు:
సుశాంత్  :  నువ్వేం చదువుతున్నావు ?
కీర్తన  :  6వ తరగతి అంకుల్.
సుశాంత్  :  తెలుగులో ఒక పద్యం చెప్పు.

కీర్తన  :  అల్పుడెపుడు పల్కునాడంబరముగాను
సజ్జనుండు పల్కు చల్లగాను
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

సుశాంత్  :  దీని అర్థం తెలుసా ?
కీర్త  :  తెలుసు
సుశాంత్  :  ఈ పద్యాన్ని ఏమంటారో తెలుసా ?
కీర్తన  :  తెలియదు అంకుల్.
సుశాంత్  :  శతకపద్యం అంటారు. శతకపద్యాలు చదువుకుంటే చాలా మంచిది.
కీర్తన  :  అంకుల్, మా తెలుగు సార్ కూడా పద్యాలు చాలా బాగా చెబుతారు. రోజూ ఒక పద్యమైనా చదవాలని మాకు రోజు చెబుతారు.
సుశాంత్  :  వెరీ గుడ్, బాగా చదువుకో !

ప్రశ్న 5.
ఒక శతక కవిని అభినందిస్తూ ఒక అభినందన పత్రం రాయండి.
జవాబు:
శత శతకకర్త అయిన శతకరాజును ఘనంగా సన్మానించి సమర్పించు.

అభినందన పత్రం

శతక రాజా ! శత శతకాల కర్తా ! శతాధిక వందనాలు. మీరు రచించిన శతకపద్యాలు ఆణి ముత్యాలు. ఎంతో మందికి జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించిన విజ్ఞానగనులు. తెలుగులోని తీపినంతా రంగరించి రచించిన మీ తెలివికి మా వందనాలు. అభివందనాలు. అందుకోండి మీ అభిమానుల ఆత్మీయ అక్షర మాలికను.

ఇట్లు
తెలుగు సాహితీ సదస్సు.

ప్రశ్న 6.
సమాజంలోని మూఢ నమ్మకాలను పారదోలడం” అనే అంశంపై కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:
మూఢ నమ్మకాలను పారద్రోలండి

మిత్రులారా ! అనాదిగా మనదేశంలో కొన్ని మూఢనమ్మకాలు ఉన్నాయి. దెయ్యాలు, చేతబడులు, శకునాలు వంటి వాటిని మనము నమ్ముతూ వస్తున్నాము. ఒకనాడు భర్త చనిపోయిన స్త్రీ సహ గమనం చేసేది. తర్వాత ఆమె అలంకారాలు, నుదుట బొట్టు, నెత్తిన జుట్టు తీసివేశారు. ఆమెకు తిరిగి పెండ్లి చేసే ప్రయత్నం చేసేవారు కారు.

ఎందరో సంఘసంస్కర్తలు రాజా రామమోహన రాయ్, ఈశ్వరచంద్ర విద్యాసాగర్, మన కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు వంటి మహాత్ములు ఈ మూఢనమ్మకాలను తరిమి కొట్టడానికి ఎంతో కృషిచేసి విజయం సాధించారు.

నేటికీ, చేతబడి చేసిందని ఒక గ్రామంలో ఒక స్త్రీని చంపారు. పూజలు చేస్తే పిల్లలు పుడతారని బాబాలను ఆశ్రయిస్తున్నారు. బాబాలు ఇచ్చే విబూదితో ఏదో జరుగుతుందని నమ్ముతున్నారు. ఇవన్నీ వట్టి మూఢనమ్మకాలు. మంత్ర తంత్రాలకు చింతకాయలు రాలవు. దెయ్యాలు లేవు. చేతబడులు లేవు. ఈ మూఢ నమ్మకాలను తరిమి తరిమి కొట్టండి.

ముఖ్యంగా మన బాలబాలికలు అభ్యుదయ దృష్టితో ముందుకు సాగాలి. ‘కష్టేఫలీ’ అని గుర్తించి శ్రమ చేస్తేనే ఫలితం. మనమంతా మూఢనమ్మకాలను పారద్రోలడానికి కంకణం కట్టుకుందాం. సరేనా ?

ఇట్లు
తేది : 10-8-2018.
పట్టణ బాలబాలికల సంఘం,
ఆదిలాబాద్.

ప్రశ్న 7.
శతక పద్యాలను చదవమని ప్రోత్సహిస్తూ కరపత్రం రాయండి.
జవాబు:
శతకాలు చదవండి – నీతిగా జీవించండి

మనకు కష్టం కలిగినా, బాధ కలిగినా, ఆనందం కలిగినా, అనుకోనిది ఎదురైనా వెంటనే గుర్తు వచ్చేది శతక పద్యం. మనిషిని మనిషిగా చేసేది చదువు, మహా మనీషిగా చేసేది శతకపద్య పఠనం, జాతికి నీతిని నేర్పేది శతకం, జీవన విధానాన్ని సవరించేది శతకం.

కనీసం ఒక్క శతకం అయినా పిల్లల నోటికి రావాలి. ఆ శతకాన్ని పదే పదే స్మరించాలి. పాఠశాల విద్యలో శతక పద్యాలకు ప్రముఖ స్థానం కల్పించాలి. పిల్లలు అందరూ శతకపద్యాలు చదివేలా ప్రోత్స హించండి. భావిభారతాన్ని నీతివంతం చేయండి.

ఇట్లు
శతక పద్య సదస్సు,
కరీంనగర్.

ప్రశ్న 8.
‘శతక మధురిమ’ పాఠం ఆధారంగా మనిషి అలవరుచు కోవలసిన మంచి లక్షణాలు వివరిస్తూ ఒక కవిత. రాయండి.
జవాబు:
మనీషి

భక్తికి కావాలి సత్యం, దయ, ఏకాగ్రతలు
ముక్తికి కావాలి ప్రకృతిపై విశ్వాస సమగ్రతలు
పండితునికి కావాలి గురువుపై భక్తి వినయాలు
దేవునికి కావాలి మంచి మనసు ప్రవర్తనలు
మనిషికి కావాలి దాతృత్వం అందరిలో ఏర్పడాలి సహోదర భావం.

ప్రశ్న 9.
తెలుగు పద్యాలు చదవమని నినాదాలు రాయండి.
జవాబు:
మన తెలుగు పద్యాలు  –   భాషకు ఆనంద నృత్యాలు
నోరారా చదవండి పద్యం  –  ఊరూరా పంచండి విద్య
చక్కని తెలుగు పద్యం  –  సరస్వతీ దేవికి నైవేద్యం
భాషకు సంపద పద్యం  –  మనిషికి మాటకు హృద్యం
కవులకు పద్యం ప్రాణం  –  చెవులకు హృద్యం పద్యగానం
పద్యాలలోని నీతులు  –  ప్రగతికి బాటలు.

ప్రశ్న 10.
నీకు నచ్చిన శతక కవిని గురించి మిత్రునికి లేఖ వ్రాయండి.
జవాబు:

నల్గొండ,
XXXXX.

ప్రియమైన మిత్రునకు,

నీ మిత్రుడు వ్రాయునది ముందుగా నీకు శుభాకాంక్షలు ముఖ్యముగా వ్రాయునది మన తెలుగు భాషలో ఎంతో మంచి శతకకవులు ఉన్నారు. వారిలో నాకు బాగా నచ్చిన శతకకవి వేమన. వేమన రచించిన శతక పద్యాలు ఆబాలగోపాలం అలరిస్తాయి. చిన్న చిన్న పదాలతో విపులమైన అర్ధాన్ని చొప్పించిన నేర్పరి వేమన. సామాజిక దృక్పథం, సంఘ సంస్కరణ మొదలైన భావాలు వేమన పద్యాల్లో కనిపిస్తాయి. వేమన ప్రజాకవిగా గుర్తింపు పొందారు. అందుకే వేమన నాకు బాగా నచ్చారు. నీకు నచ్చిన శతకకవిని గురించి వివరంగా నాకు లేఖను వ్రాయుము.

ఇట్లు,
నీ ప్రియ మిత్రుడు,
XXXXXX.

చిరునామా :
పి. ఆనంద్,
10వ తరగతి
జిల్లా పరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల,
మధిర, ఖమ్మం జిల్లా.

ప్రశ్న 11.
శతక కవి మీ పాఠశాలకు వచ్చినప్పుడు మీరు ఏ విధమైన ప్రశ్నలు అడుగుతారో ప్రశ్నావళిని తయారు చేయండి.
జవాబు:
శతక కవి మా పాఠశాలకు వచ్చినప్పుడు ఆయన గురించి తెలుసుకునేందుకు నేను అడిగే ప్రశ్నావళి జాబితా:

1. గురువుగారికి నమస్కారం. మీకు రాయాలనే ఆలోచన ఎలా వచ్చింది ?
2. ఎవరి ప్రేరణతో రాయడం మొదలు పెట్టారు ?
3. ఇప్పటివరకు రాసిన పుస్తకాలు ఎన్ని ?
4. మీరు అందుకున్న అవార్డులు, సత్కారాలు ఏమిటి ?
5. మీరు రాసిన పుస్తకాల్లో మీకు బాగా నచ్చిన పుస్తకం ఏమిటి ?
6. శతక పద్యాలు రాసేటప్పుడు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు ఏమిటి ?
7. తెలుగు భాషాభివృద్ధికి జరగాల్సిన కృషి ఏవిధంగా ఉండాలి ?
8. మీరు రాసిన పద్యాల్లో మా కోసం ఒకటి వినిపించ గలరా ?
9. నేటి యువ కవులకు మీరిచ్చే సందేశం ఏమిటి ?
10. మేం కూడా పద్యాలు రాయాలంటే సాధన ఎలా చేయాలో చెప్పండి ?

అదనపు వ్యాకరణాంశాలు

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు

1. నీళ్ళువదలు : బ్యాంకు దివాళా తీయడంతో, మా డిపాజిట్టు సొమ్ముకు నీళ్ళు వదులుకున్నాము.
2. అనిదంపూర్వము: మోడీ ప్రధాని కావడంతో, భారత దేశానికి (పూర్వమందులేని) అనిదం పూర్వమైన విఖ్యాతి వచ్చింది.
3. కొంపముంచు : గ్రామంలో సారా దుకాణం తెరిచి, ప్రభుత్వం మా ప్రజల కొంప ముంచింది.
4. వరుసవావి : వరుసవావి లేకుండా, అందరితో వేళాకోళాలు పనికిరావు.
5. ముచ్చటాడు : విద్యార్థులు కాలాన్ని ముచ్చట లాడుతూ గడపరాదు.
6. కొంపలార్పు : దుర్మార్గులు పేదల కొంపలార్పడానికి సైతం వెనుకంజవేయరు.

2. పర్యాయపదాలు

పుష్పము  =  ప్రసూనము, కుసుమము, సుమము
సత్యము  =  నిజము, నిక్కము, తథ్యము, యదార్థము
దానము  =  త్యాగము, వర్ణనము, ఈగి, సమర్పణ
పుస్తకం  =  కబ్బము, కావ్యము, గ్రంథము, పొత్తము
బుధుడు  =  అర్కబంధువు, సమదర్శి, సర్వజ్ఞుడు, దశబలుడు
రాక్షసులు  =  అసురులు, దైత్యులు, దనుజులు, దానవులు
కత్తి  =  ఖడ్గము, అసి, రిష్టి, కృపాణము
కీర్తి  =  యశస్సు, భగము, పేరు, సమజ్ఞ
పుడమి  =  భూమి, ధరణి, అవని, వసుధ, ధర
జనని  =  తల్లి, అంబ, అమ్మ, మాత
బాంధవుడు  =  బంధువు, చుట్టం, విందు
గురువు  =  ఆచార్యుడు, ఒజ్జ, ఉపాధ్యాయుడు, అధ్యాపకుడు
దురితము  =  పాపం, కిల్బిషం, అఘం
బాణము  =  అమ్ము, తూపు, మార్గణం, ఆశుగం
కేలు  =  చేయి, హస్తం, పాణి
రాజు  =  ప్రభువు, భూపాలుడు, ఏలిక

3. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

సర్వజ్ఞుడు = సర్వమును తెలిసినవాడు (శివుడు)
శ్రీకాళహస్తీశ్వరా ! = సాలెపురుగు, పాము, ఏనుగులకు ముక్తిని ప్రసాదించిన ఈశ్వరుడు
దాశరథి = దశరథుని యొక్క పుత్రుడు (శ్రీరాముడు)
దురితదూరుడు = పాపాలను పోగొట్టేవాడు (నరసింహ స్వామి)
విశ్వనాథుడు = ప్రపంచమునకు భర్త (శివుడు)

4. నానార్థాలు

కనకం = బంగారం, ఉమ్మెత్త, సంపెంగ
జీవన = బ్రతుకు, నీళ్ళు, గాలి, ప్రాణం
పణం = పందెం, కూలి, వెల, ధనం
పేరు = నామధేయం, కీర్తి, అధికం, హారం
బుధుడు = పండితుడు, బుధగ్రహం, బుద్ధిమంతుడు
మిత్రుడు = సూర్యుడు, స్నేహితుడు
వర్షము = వాన, సంవత్సరం, దేశం
సిరి = సంపద, లక్ష్మి
భీముడు = ధర్మరాజు తమ్ముడు, భయంకరుడు, శివుడు
కులం = వంశం, జాతి, శరీరం, ఇల్లు
శ్రీ = లక్ష్మి, సరస్వతి, పార్వతి, విషము
గుణము = దారం, వింటినారి, దయ, విద్య
వీధి = త్రోవ, వాడ, పంక్తి
రాజు = ప్రభువు, క్షత్రియుడు, చంద్రుడు, ఇంద్రుడు

5. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రకృతి – వికృతి
ఆధారం – ఆదరువు
స్తంభము – కంబం
కావ్యం – కబ్బం
హృదయం – ఎద, ఎడద, డెందం
చరిత్ర – చరిత
ప్రయాణం – పయనం
భుజము – బుజము
మృత్యువు – మిత్తి
భూమి – బూమి
యజ్ఞం – జన్నం
భిక్ష – బికిరము
శక్తి – సత్తి

పుస్తకము – పొత్తము
గుణము – గొనము
స్థిరము – తిరము
తపస్వి – తపసి
రూపము – రూపు
ఆశ – ఆస
కృష్ణుడు – కన్నయ్య
సత్యము – సత్తు
పుష్పము – పూవు
భక్తి – బత్తి
శ్రీ – సిరి
రాక్షసుడు – రక్కసుడు
హస్తి – అత్తి

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ఎ. తెలుగు సంధులు

1. అకారసంధి
సూత్రం : అత్తునకు సంధి బహుళముగానగు.
ఉదా :
ముచ్చటాడు = ముచ్చట + ఆడు

2. ఉత్వ సంధి
సూత్రం : ఉత్తునకు అచ్చుపరమగునపుడు సంధియగు.
ఉదా :
వేరౌన = వేరు + ఔన
పుష్పంబెన = పుష్పంబు + ఎన్న
పుష్పమది = పుష్పము + అది

3. జత్త్వ సంధి
సూత్రం : క,చ,ట,త,ప లకు వర్గ ప్రథమ ద్వితీయాక్షరాలు శ,ష,స,లు తప్ప మిగిలిన హల్లులు కానీ, అచ్చులు కానీ పరమైతే వరుసగా సరళాలు ఆదేశమవుతాయి.
ఉదా :
మద్వేల్పు = మత్ + వేల్పు
భాస్వద్భక్తి = భాస్వత్ + భక్తి

4. త్రిక సంధి
సూత్రం : త్రికము మీది సంయుక్త హల్లునకు, ద్విత్వంబు బహుళంబుగానగు.
ఉదా :
మద్వేల్పు = మత్ + వేల్పు
అవ్వాడు = ఆ + వాడు

5. పుంప్వాదేశ సంధి
సూత్రం : కర్మధారయ సమాసాల్లో “ము” వర్ణకానికి బదులు “పుంపులు” ఆదేశంగా వస్తాయి.
ఉదా :
కనక కంబపు గుళ్ళు = కనకకంబము + గుళ్ళు

బి. సంస్కృత సంధులు

1. సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అ, ఇ, ఉ, ఋలకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమగునపుడు వాని దీర్ఘములు ఏకాదేశ మగును.
ఉదా :
భవదీయార్చన = భవదీయ + అర్చన
శీతామృత = శీత + అమృత
వర్షాశనము = వర్ష + అశనము
సకలా పేశము = సకల + ఆపేశము

2. గుణసంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ లు పరమైనపుడు క్రమముగా ఏ,ఓ,అర్లు ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
విశ్వనాథేశ్వరా = విశ్వనాథ + ఈశ్వర
రామేశ్వర = రామ + ఈశ్వర
సర్వేశ్వరా = సర్వ + ఈశ్వర
సమోత్సవ = సమ + ఉత్సవ
సత్యోక్తి = సత్య + ఉక్తి

3. ఉకార సంధి
సూత్రం : ఉత్తునకు అచ్చు పరమగునపుడు సంధి యగు.
ఉదా :
పుష్పంబెన్న = పుష్పంబు + ఎన్న
ఊరూరం = ఊరు + ఊరం
జనులెల్లన్ = జనులు + ఎల్లన్
కొంపలార్చు = కొంపలు + ఆర్చు
వేరౌన = వేరు + ఔన
దైవమిక = దైవము + ఇక

4. శ్చుత్వసంధి
సూత్రం : స-కార త వర్గములకు, శ-కార చ వర్గము పరమగునపుడు శ-కార, చ-వర్గములు వచ్చును.
ఉదా :
ఉజ్జ్వల = ఉత్ + జ్వల
సజ్జనుడు = సత్ + జనుడు

5. వృద్ధి సంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఏ, ఐలు పరమగునపుడు “ఐ”కారమును, ఓ, ఔలు పరమగునపుడు “ఔ” కారమును ఏకాదేశమగును.
ఉదా :
సిరిలేకైన = సిరిలేక + ఐన

6. విసర్గ సంధి
సూత్రం : హ్రస్వ అకారం మీది విసర్గకు ‘అవర్ణం’గాని, వర్గ తృతీయ, చతుర్థ పంచమాక్షరాలుగాని, హ-య-వ-ర-ల అనే అక్షరాలు గాని పరం అయితే విసర్గకు లోపం వచ్చి దానికి ముందున్న హ్రస్వ అకారానికి ఓకారం ఆదేశంగా వస్తుంది.
ఉదా :
పయోనిధి = పయః + నిధి

2. సమాసాలు

సమాస పదము – విగ్రహవాక్యము – సమాసము పేరు

స్వచ్ఛవాఃపూరము – స్వచ్ఛమైన వాఃపూరము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సన్మనోహర సౌజన్యం – సన్మోహరమైన సౌజన్యం – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
మత్తవేదండము – మత్తదైన వేదండము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
త్యాగమయదీక్ష – త్యాగమయమైన దీక్ష – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
దైన్యస్థితి – దైన్యమైన స్థితి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సకల గ్రంథములు – సకలములైన గ్రంథములు – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
శీతామృతము – శీతమైన అమృతము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
సత్యోక్తి – సత్యమైన ఉక్తి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
తృతీయ పుష్పము – తృతీయమైన పుష్పము – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము

భూషణవికాస – భూషణముచేత వికాస – తృతీయా తత్పురుష సమాసము
అనింద – నింద కానిది – నఞ తత్పురుష సమాసము
దేవాగ్రహారములు – దేవుని యొక్క అగ్రహారములు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
పయోనిథి – పయస్సుకు నిథి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
మద్వేల్పు – మా యొక్క వేల్పు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
దేశజననీ ప్రాశస్త్యము – దేశ జనని యొక్క ప్రాశస్త్యము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కృపనిధి – కృపకు నిధి – – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
భుజతాండవము – భుజముల యొక్క తాండవము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
గురుపాదానతి – గురువులకు పాదానతి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
ఆర్తజనబాంధవుడు – ఆర్తజనులకు బాంధవుడు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కార్యసాధనము – కార్యము యొక్క సాధనము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
కులగర్వము – కులము యొక్క గర్వము – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
నీతివాచస్పతి – నీతియందు వాచస్పతి – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం
భండన భీముడు – భండనమునందు భీముడు – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం

3. వాక్య పరిజ్ఞానం

అ) క్రింది సామాన్య వాక్యాలను సంక్లిష్ట వాక్యంగా వ్రాయండి.

ప్రశ్న 1.
నేను గుంటూరు వచ్చాను. శారదానికేతనంలో చేరాను.
జవాబు:
నేను గుంటూరు వచ్చి శారదానికేతనంలో చేరాను.

ప్రశ్న 2.
రవి బాగా చదివాడు. రవి పరీక్ష వ్రాశాడు.
జవాబు:
రవి బాగా చదివి పరీక్ష వ్రాసాడు.

ప్రశ్న 3.
గోపాల్ బాగా చదువుతాడు. గోపాల్ తొమ్మిదింటికే నిద్రపోతాడు.
జవాబు:
గోపాల్ బాగా చదివి తొమ్మిదింటికే నిద్రపోతాడు.

ప్రశ్న 4.
గీత బాగా నృత్యం నేర్చుకొంది. గీత బాగా నృత్యం చేసింది.
జవాబు:
గీత బాగా నృత్యం నేర్చుకొని, చేసింది.

ప్రశ్న 5.
మంచి రచనలను వ్రాయండి. మంచి మెప్పు పొందండి.
జవాబు:
మంచి రచనలను వ్రాసి మెప్పు పొందండి.

ఆ) క్రింది కర్తరి వాక్యాలను కర్మణి వాక్యాలుగాను, కర్మణి వాక్యాలను కర్తరి వాక్యాలుగాను రాయండి.

ప్రశ్న 1.
దున్నేవానికి భూమినిచ్చే హక్కు తయారయ్యింది. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
దున్నేవానికి భూమినిచ్చే హక్కు తయారుచేయబడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 2.
బూర్గులవారు మంచినిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
బూర్గుల వారిచే మంచి నిర్ణయాలు తీసుకొనబడ్డాయి. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 3.
వారి న్యాయవాద పటిమ ఇతరులను అబ్బుర పరచింది. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
వారి న్యాయవాద పటిమ ఇతరులచే అబ్బుర పరచ బడింది. (కర్మణి వాక్యం)

ప్రశ్న 4.
రేఖామాత్రంగా నా భావాలు ఇక్కడ పొందుపరచ బడ్డాయి. (కర్తరి వాక్యం)
జవాబు:
రేఖామాత్రంగా నా భావాలను ఇక్కడ పొందుపరిచాను. (కర్మణి వాక్యం)

ఇ) క్రింది పరోక్ష కథనాలను ప్రత్యక్ష కథనంలోకి మార్చి రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘నేను నేటి సినిమాలను చూడలేకపోతున్నాను’ అని అమ్మతో అన్నాను.
జవాబు:
తాను నేటి సినిమాలను చూడలేకపోతున్నానని అమ్మతో అన్నాడు.

ప్రశ్న 2.
నీకివ్వాల్సింది ఏమీ లేదు అని నాతో అతడన్నాడు.
జవాబు:
అతనికివ్వాల్సింది ఏమీలేదని నాతో అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
సుందరకాండ చదవమని నాకు ఉపాధ్యాయుడు చెప్పాడు.
జవాబు:
‘సుందరకాండ చదువుము’ అని నాకు ఉపాధ్యాయుడు చెప్పాడు.

ప్రశ్న 4.
వాళ్ళమ్మ చెప్పింది “భానుప్రకాశ్ ఊరికి వెళ్ళాడు” అని.
జవాబు:
వాళ్ళమ్మ చెప్పింది భానుప్రకాశ్ ఊరికెళ్ళాడని.

ప్రశ్న 5.
“ప్రజ్ఞ పద్యాలు బాగా పాడింది” అని అందరు అనుకుంటున్నారు.
జవాబు:
ప్రజ్ఞ పద్యాలు బాగా పాడిందని అందరు అను కుంటున్నారు.

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 4th Lesson కొత్తబాట will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 4th Lesson కొత్తబాట

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART – B

1. సొంతవాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
నీళ్ళు వదలు ………………………..
జవాబు:
బ్యాంకు దివాళా తీయడంతో, మా డిపాజిట్టు సొమ్ముకు నీళ్ళు వదులుకున్నాము.

ప్రశ్న 2.
అనిదం పూర్వము ……………………
జవాబు:
మోడీ ప్రధాని కావడంతో, భారతదేశానికి (పూర్వమందు లేని) అనిదంపూర్వమైన విఖ్యాతి వచ్చింది.

ప్రశ్న 3.
కొంపముంచు ………………………….
జవాబు:
గ్రామంలో సారా దుకాణం తెరచి, ప్రభుత్వం మా ప్రజల కొంపముంచింది.

ప్రశ్న 4.
వరుసవావి ……………………………
జవాబు:
వరుసవావి లేకుండా, అందరితో వేళాకోళాలు పనికిరావు.

ప్రశ్న 5.
కళకళలాడు ………………………
జవాబు:
దీపాల వెలుగులో దేవాలయం, తళతళ మెరుస్తూ కళకళలాడుతోంది.

ప్రశ్న 6.
వసదాగిన పిట్ట ………………………….
జవాబు:
మా అక్క కూతురు వసదాగిన పిట్టలా తెగ వాగుతుంది.

ప్రశ్న 7.
చెక్కు చెదరకుండ ………………………….
జవాబు:
నేటికీ తాజ్మహల్ అందాలు, చెక్కుచెదరకుండా ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 8.
తుమ్మబంక అంటుకున్నట్లు ………………………
జవాబు:
తనకు అప్పు ఇవ్వమని మా రైతు, మా నాన్న గారి వెంట తుమ్మబంక అంటుకున్నట్లు తిరుగుతున్నాడు.

2. అర్థాలు

ప్రశ్న 1.
కీచురాలు రొద చేస్తుంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) నది
B) గండి
C) చప్పుడు
D) అందం
జవాబు:
C) చప్పుడు

ప్రశ్న 2.
కిన్నెరసాని సొంపుతో ప్రవహిస్తుంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) అందం
B) గుర్తు
C) నెల
D) చెవ్వు
జవాబు:
A) అందం

ప్రశ్న 3.
సింహం పౌరుషానికి గుర్తు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పాలి
B) పాలిపెర
C) అందం
D) నెల
జవాబు:
B) పాలిపెర

ప్రశ్న 4.
పోషాకులు తొగ్గిన సీతక్క చూడముచ్చటగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఆభరణాలు
B) పెళ్ళిగాజులు
C) పెళ్ళి బట్టలు
D) పూలు
జవాబు:
A) ఆభరణాలు

ప్రశ్న 5.
ముచ్చెలు వేసుకుని ఆలయాలలోకి వెళ్ళగూడదు (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) నగలు
B) చెప్పులు
C) ఆయుధాలు
D) రంగులు
జవాబు:
B) చెప్పులు

ప్రశ్న 6.
మోతుబరి అనగా
A) బీదవాడు
B) వైద్యులు
C) ఊరిపెద్ద
D) పోలీసు
జవాబు:
C) ఊరిపెద్ద

ప్రశ్న 7.
మద్దూరు అనగా
A) ప్రభుత్వం
B) గ్రామం
C) అధికారి
D) నియమం
జవాబు:
D) నియమం

ప్రశ్న 8.
కుటిలవాజి యైన రంగయ్యను పోలీసులు అరెస్టు చేసారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) జూదగాడు
B) మోసగాడు
C) అందగాడు
D) విదూషకుడు
జవాబు:
B) మోసగాడు

ప్రశ్న 9.
మోతుబరి కింద పాలోండ్లు చాలామంది ఉంటారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పాలు అమ్మేవారు
B) మోసగాళ్ళు
C) సేవకులు
D) పాలివాళ్ళు
జవాబు:
A) పాలు అమ్మేవారు

ప్రశ్న 10.
పోట్లాటలు – అనే అర్థం వచ్చే పదం ఏది?
A) విరోధం
B) కయ్యాలు
C) కరవాలం
D) వియ్యాలు
జవాబు:
B) కయ్యాలు

ప్రశ్న 11.
కుశాలు అంటే అర్థం
A) ఉద్దేశం
B) ఉరుకులాడు
C) ఉత్సాహవంతుడు
D) చదువుకున్నవాడు
జవాబు:
C) ఉత్సాహవంతుడు

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
దేహం నిండా ఈగలు ముసురుతున్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి. )
A) తావు, చోటు
B) కన్ను, మెయి
C) పెయి, మేను
D) తావులు, తాయిలు
జవాబు:
C) పెయి, మేను

ప్రశ్న 2.
సరుకులు అమ్మే చోటును అంగడి అంటారు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.)
A) కన్ను, అక్షి
B) మేను, శరీరం
C) ఆజ్ఞ, ఆన
D) తావు, ప్రదేశం
జవాబు:
D) తావు, ప్రదేశం

ప్రశ్న 3.
ప్రదేశం, తావు – అనే పదాలకు సమానమైన పదం ఏది?
A) ప్రయాణం
B) సంద్రం
C) సిగ
D) చోటు
జవాబు:
D) చోటు

ప్రశ్న 4.
బాట, దారి – అనే పదాలకు సమానార్థక పదం ఏది ?
A) మార్గం
B) యుద్ధం
C) సోయగం
D) ఏనుగ
జవాబు:
A) మార్గం

ప్రశ్న 5.
ఆధునిక యుగం సంస్కరణల యుగం అని చెప్ప వచ్చును. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
A) బాధ, దుఃఖం
B) సంతోషం, ఆనందం
C) సంవత్సరం, ఏడాది
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం
జవాబు:
D) బాగుచేయడం, చెడును రూపుమాపడం

ప్రశ్న 6.
తావు, చోటు – అనే అర్థాలు వచ్చే పర్యాయపదం ఏది ?
A) వాసన
B) ప్రదేశం
C) చొప్పున
D) బావి.
జవాబు:
B) ప్రదేశం

ప్రశ్న 7.
గవి, కొండబిలము – అనే అర్థం వచ్చు పదం
A) గోవు
B) గుహ
C) గుళిక
D) గడుసు
జవాబు:
B) గుహ

ప్రశ్న 8.
పచ్చరం (డం) – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) వస్త్రం, అంబరం
B) వలువ, విలువ
C) పచ్చడం, దుప్పటి
D) దుప్పటి, కొంగు
జవాబు:
A) వస్త్రం, అంబరం

ప్రశ్న 9.
సవారి, పల్లకి – అనే పర్యాయపదాలు గల పదం
A) బండి
B) శకటం
C) మేనా
D) బోయలు
జవాబు:
C) మేనా

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ భాష యాసతో సినిమాలు తీసిండ్రు. (దీనికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.)
A) భాషించునది
B) మరణించినది
C) కనిపెట్టుటలేదు.
D) శరీరం గలది
జవాబు:
A) భాషించునది

ప్రశ్న 2.
వ్రేళ్ళతో నీరు త్రాగునది. (దీనికి సరిపోవు వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) గుఱ్ఱము
B) మనిషి
C) పాదపము
D) నేలపాము
జవాబు:
C) పాదపము

ప్రశ్న 3.
వెంబడి పీడించేవాడు – దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) విశ్వామిత్రుడు
B) నారాయణుడు
C) బ్రహ్మ
D) నక్షత్రకుడు
జవాబు:
D) నక్షత్రకుడు

ప్రశ్న 4.
చర్యలను కనిపెట్టి చూసేవాడు – వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) గురువు
B) పారాశర్యుడు
C) అధ్యక్షుడు
D) వేదవ్యాసుడు
జవాబు:
C) అధ్యక్షుడు

ప్రశ్న 5.
గురువు పదానికి వ్యుత్పత్తి పదం ఏది?
A) అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు
B) నల్లనివాడు
C) పద్మనయనములవాడు
D) తాపాన్ని పోగొట్టేవాడు
జవాబు:
A) అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ సంబరాలు జరుపుకున్నది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) సూర్యుడు, శివుడు
B) జాతర, సేవ
C) నేల, తల్లి
D) శరీరం, మేను
జవాబు:
B) జాతర, సేవ

ప్రశ్న 2.
వేసవిలో భానుని ప్రతాపం ఎక్కువ. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) సూర్యుడు, శివుడు
B) దాది, ఉసిరిక
C) జలము, చేప
D) ఆశ, కోరిక
జవాబు:
A) సూర్యుడు, శివుడు

ప్రశ్న 3.
జయజయము ఈ ధాత్రికి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలను గుర్తించండి.)
A) నేల, కన్ను
B) నేల, దాది
C) నేల, సూర్యుడు
D) నేల, సేవ
జవాబు:
B) నేల, దాది

ప్రశ్న 4.
“అంబరం” పదానికి నానార్థ పదాలు గుర్తించండి.
A) కోరిక, దిక్కు
B) వస్త్రం, ఆకాశం
C) వంశం, జాతి
D) పందెం, కూలి
జవాబు:
B) వస్త్రం, ఆకాశం

ప్రశ్న 5.
ఆశయాలు, ఆశలు – అనే నానార్థాలనిచ్చే పదం ఏది?
A) కోరిక
B) ఏనుగు
C) సంపెంగ
D) బ్రతుకు
జవాబు:
A) కోరిక

ప్రశ్న 6.
పండితులు, శుక్రుడు – అనే అర్థాలనిచ్చే నానార్థ పదం
A) కవులు
B) బ్రతుకు
C) పందెం
D) కోరిక
జవాబు:
A) కవులు

ప్రశ్న 7.
కనకం – పదానికి నానార్థాలు
A) వంశం, జాతి
B) కోరిక, వస్త్రం
C) దిక్కు, ఆకాశం
D) బంగారం, ఉమ్మెత్త
జవాబు:
D) బంగారం, ఉమ్మెత్త

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
పెద్దలు పిల్లల్ని నిద్రపుచ్చటానికి కథలు చెబుతారు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) కన్నె
B) గీము
C) గృహము
D) కత
జవాబు:
D) కత

ప్రశ్న 2.
మా చిన్న తమ్ముణ్ణి పట్టుకుంటే పాదరసం లాగా జారిపోతాడు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) శారద
B) నీరద
C) పారద
D) మారద
జవాబు:
C) పారద

ప్రశ్న 3.
యేసు గొజ్జెల కాపరి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.)
A) కురరీ
B) గొర్రెల
C) గేదెల
D) గొడ్డు
జవాబు:
A) కురరీ

ప్రశ్న 4.
మృత్యువు పదానికి వికృతి పదం ఏది?
A) మృతుడు
B) మురుతువు
C) మిత్తి
D) మైతిరి
జవాబు:
C) మిత్తి

ప్రశ్న 5.
“రేయి” అనే పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
A) రాత్రి
B) రాయి
C) రాతిరి
D) రేలు
జవాబు:
A) రాత్రి

ప్రశ్న 6.
చెడ్డవాడికి నిలువెల్ల విషము – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) విషువు
B) విసము
C) విసుగు
D) నిసువు
జవాబు:
B) విసము

ప్రశ్న 7.
దీపం – అనే పదానికి వికృతి పదం ఏది?
A) దీపు
B) దివ్వె
C) దీవెన
D) వెలుతురు
జవాబు:
B) దివ్వె

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
అప్టైశ్వర్యాలు – ఏ సంధి?
A) సవర్ణదీర్ఘసంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) వృద్ధిసంధి
జవాబు:
D) వృద్ధిసంధి

ప్రశ్న 2.
పొత్తు విల్లు – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) ఉత్వసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
C) ఉత్వసంధి

ప్రశ్న 3.
ఇదెక్కడి – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) ఉత్వసంధి
జవాబు:
C) రుగాగమసంధి

ప్రశ్న 4.
పసరాకు – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) ఇత్వసంధి
C) ఉత్వసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
A) అత్వసంధి

ప్రశ్న 5.
పుణ్యాన – ఏ సంధి?
A) అత్వసంధి
B) గుణసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) లులనలసంధి
జవాబు:
A) అత్వసంధి

ప్రశ్న 6.
మొగ్గ దొడిగి – ఏ సంధి?
A) గసడదవాదేశ సంధి
B) అత్వసంధి
C) ఇత్వసంధి
D) లులనలసంధి
జవాబు:
A) గసడదవాదేశ సంధి

ప్రశ్న 7.
ఇప్పుడిప్పుడు – ఏ సంధి?
A) లులనలసంధి
B) ఆమ్రేడితసంధి
C) రుగాగమసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) ఆమ్రేడితసంధి

ప్రశ్న 8.
ఏకైక – ఏ సంధి?
A) గసడదవాదేశ సంధి
B) గుణసంధి
C) వృద్ధిసంధి
D) అకారసంధి
జవాబు:
C) వృద్ధిసంధి

ప్రశ్న 9.
ముందడుగు – ఇది ఏ సంధి ?
A) అకార సంధి
B) ఇకార సంధి
C) ఉకార సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
C) ఉకార సంధి

ప్రశ్న 10.
కండ్లవడు – ఏ సంధి ?
A) అకార సంధి
B) గసడదవాదేశ సంధి
C) ఇత్వ సంధి
D) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
B) గసడదవాదేశ సంధి

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
కొత్తబాట – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష
C) తృతీయ తత్పురుష
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం.
జవాబు:
D) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం.

ప్రశ్న 2.
రెండు చేతులు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) ద్వంద్వ సమాసం
C) తృతీయా తత్పురుష
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
A) ద్విగు సమాసం

ప్రశ్న 3.
గజ్జెల చప్పుడు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష
C) తృతీయా తత్పురుష
D) బహువ్రీహి
జవాబు:
B) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 4.
రాగి చెట్టు – ఏ సమాసం ?
A) ద్విగు సమాసం
B) అవ్యయీభావం సమాసం
C) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయము
D) బహువ్రీహి సమాసం
జవాబు:
D) బహువ్రీహి సమాసం

ప్రశ్న 5.
పెద్దత్త – ఏ సమాసం ?
A) బహువ్రీహి సమాసం
B) తృతీయా తత్పురుష సమాసం
C) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
D) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
D) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం

ప్రశ్న 6.
రావిచెట్టు నీడ కంటె మట్టిచెట్టు నీడ ఎక్కువ – గీత గీసిన పదము ఏ సమాసము ?
A) రూపక సమాసము
B) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
C) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
D) ద్వంద్వ సమాసము
జవాబు:
B) సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము

ప్రశ్న 7.
రెండంతస్తులు – ఇది ఏ సమాసము ?
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
D) బహుపద ద్వంద్వ సమాసము
జవాబు:
B) ద్విగు సమాసము

ప్రశ్న 8.
అన్య పదార్థము ప్రధానముగా గల సమాసము
A) ద్విగు సమాసము
B) రూపక సమాసము
C) బహువ్రీహి సమాసము
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
జవాబు:
C) బహువ్రీహి సమాసము

ప్రశ్న 9.
నక్కతంతు ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
B) ద్వితీయా తత్పురుష సమాసం
C) తృతీయా తత్పురుష సమాసం
D) నఇతత్పురుష సమాసం
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం

ప్రశ్న 10.
ఉభయ పదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం ఏది ?
A) అవ్యయీభావం
B) ద్వంద్వం
C) బహువ్రీహి
D) కర్మధారయం
జవాబు:
B) ద్వంద్వం

3. గణవిభజన

ప్రశ్న 1.
‘స-భ-ర-న-మ-య-వ’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) శార్దూలము
B) చంపకమాల
C) మత్తేభము
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
C) మత్తేభము

ప్రశ్న 2.
‘న-జ-భ-జ-జ-జ-ర’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) ఉత్పలమాల
B) మత్తేభము
C) శార్దూలం
D) చంపకమాల
జవాబు:
D) చంపకమాల

ప్రశ్న 3.
‘మ -స -జ-స-త- త – గ’ అనుగణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) సీసం
B) శార్దూలం
C) చంపకమాల
D) మత్తేభము
జవాబు:
B) శార్దూలం

ప్రశ్న 4.
‘భ-ర-న-భ-భ-ర-వ’ అనుగణాలు ఏ పద్య పాదానికి చెందినవో గుర్తించండి.
A) చంపకమాల
B) కందం
C) శార్దూలము
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 5.
“5 సూర్యగణాలు” ఏ పద్యములో ఉంటాయో గుర్తించండి.
A) ఆటవెలది
B) తేటగీతి
C) ద్విపద
D) సీసం
జవాబు:
A) ఆటవెలది

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
కాకి కోకిల కాదు కదా ! – అలంకారం గుర్తించండి.
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
B) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
C) లాటానుప్రాసాలంకారం
D) యమకం
జవాబు:
B) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 2.
“తెలుగు జాతికి అభ్యుదయం, నవభారతికే నవో దయం” – అలంకారం గుర్తించండి.
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
B) లాటానుప్రాసాలంకారం
C) యమకం
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
A) అంత్యానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 3.
యమకాలంకార లక్షణాన్ని గుర్తించండి.
A) పదాలు తిరిగి తిరిగి వస్తూ అర్థభేదం కలిగి ఉంటే
B) ఉపమాన, ఉపమేయములకు రమ్యమైన పోలిక
C) ఉపమేయమునకు, ఉపమానమునకు భేదం లేదని చెప్పు
D)వస్తువు యొక్క స్వభావాన్ని ఎక్కువ చేసి చెప్పు
జవాబు:
A) పదాలు తిరిగి తిరిగి వస్తూ అర్థభేదం కలిగి ఉంటే

ప్రశ్న 4.
ఉత్ప్రేక్షాలంకార లక్షణాన్ని గుర్తించండి.
A) పదాలు తిరిగి అర్థభేదం కల్గి ఉండడం
B) ఎక్కువ చేసి చెప్పడం
C) ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించి చెప్పడం
D) భేదం ఉన్నా లేనట్లు చెప్పడం
జవాబు:
C) ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించి చెప్పడం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
పల్లెలు ప్రశాంతముగనుండె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పల్లెలు ప్రశాంతంబున నుండవలె
B) పల్లెలు ప్రశాంతంగా ఉన్నాయి.
C) నుండవలె ప్రశాంతంబుగ పల్లెలు
D) పల్లెలు పచ్చగనుండవలె
జవాబు:
B) పల్లెలు ప్రశాంతంగా ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 2.
జగతిన గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) జగతిలో గ్రామాలు వర్ధిల్లాలి
B) జగతియందు గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె
C) గ్రామంబులు వర్థిల్లవలె జగతిన
D) వర్ధిల్లవలె జగతిన గ్రామాలు
జవాబు:
A) జగతిలో గ్రామాలు వర్ధిల్లాలి

ప్రశ్న 3.
రైతులు సుఖంబుగ నుండవలె – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) రైతులు సుఖంగా ఉండాలి
B) సుఖంబుగానుండాలి రైతన్నలు
C) నుండవలె రైతులు సుఖంబుగ
D) రైతులు నుండవలె సుఖముగ
జవాబు:
A) రైతులు సుఖంగా ఉండాలి

ప్రశ్న 4.
పల్లెలందు కష్టములున్నవి – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) కష్టాలు పల్లెలకు ఉన్నవి
B) పల్లెల్లో కష్టాలు ఉన్నాయి
C) పల్లెలతో కష్టములు ఉన్నవి
D) పల్లెలలోను కష్టాలు ఉన్నవి.
జవాబు:
B) పల్లెల్లో కష్టాలు ఉన్నాయి

ప్రశ్న 5.
పల్లెలందు పంటలు పండినవి. – దీనికి ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పంటలు పల్లెల్లో పండుతాయి
B) పండుతవి పంటలు పల్లెలందు
C) పల్లెల్లో పంటలు పండుతాయి
D) పల్లెల్లో పంటలు పండును
జవాబు:
C) పల్లెల్లో పంటలు పండుతాయి

ప్రశ్న 6.
రైతులు పంటలు పండించారు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) పంటలతో రైతులు పండించారు.
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి
C) పండించబడినవి పంటలు రైతులవల్ల
D) రైతులకు పంటలు పండినాయి
జవాబు:
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి

ప్రశ్న 7.
ప్రజలచే మొక్కలు నాటబడినాయి. దీనిలో కర్తరి వాక్యం గుర్తించండి.
A) ప్రజలు మొక్కలను నాటారు
B) ప్రజలవల్ల మొక్కలు నాటబడ్డాయి
C) ప్రజలతో మొక్కలు నాటబడియుండవచ్చు
D) ప్రజలకు మొక్కలు నాటబడింది
జవాబు:
A) ప్రజలు మొక్కలను నాటారు

ప్రశ్న 8.
సుమతి సూర్యోదయమును ఆపినది – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) సుమతి సూర్యోదయం ఆపింది
B) సూర్యోదయము సుమతిచేత ఆపబడినది.
C) సూర్యోదయంచేత సుమతి ఆపబడినది
D) సుమతికూడా సూర్యోదయం ఆపింది.
జవాబు:
B) సూర్యోదయము సుమతిచేత ఆపబడినది.

ప్రశ్న 9.
శ్రీరామ్చే జాబు రాయబడెను – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) శ్రీరామ్ యొక్క జవాబు రాయబడెను
B) శ్రీరామ్ జవాబు రాయించెను
C) రాయించెను జాబు శ్రీరామ్
D) శ్రీరామ్ జాబు రాశాడు
జవాబు:
D) శ్రీరామ్ జాబు రాశాడు

ప్రశ్న 10.
పోతన భాగవతం రచించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రచించాడు భాగవతాన్ని పోతనచేత
B) రచించాడు పోతన భాగవతంతో
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను
D) పోతనకు భాగవతం రచించాడు
జవాబు:
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను

ప్రశ్న 11.
తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని సోము అన్నాడు. దీనికి ప్రత్యక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) “నాకు పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు
B) “వానికి పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు
C) “అతనికి పల్లెలంటేనే ఇష్టం” అని సోము చెప్పాడు
D) “నేను పల్లెలంటే ఇష్టపడతాను” అని సోము అన్నాడు.
జవాబు:
B) “వానికి పల్లెలంటే ఇష్టం” అని సోము అన్నాడు

ప్రశ్న 12.
“నాకు జీవితంపై ఆశ మెండు” అని కవి అన్నాడు. దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) కవి తనకు ఆశ మెండు జీవితం అని అన్నాడు.
B) వానికి జీవితంపై మెండు ఆశయని కవియన్నాడు.
C) తనకు జీవితంపై ఆశ మెండని కవి అన్నాడు
D) అతనికి జీవితంపై ఆశ అధికమని చెప్పాడు
జవాబు:
C) తనకు జీవితంపై ఆశ మెండని కవి అన్నాడు

ప్రశ్న 13.
“మా నాన్న గ్రామంలో లేడు” రాజా చెప్పాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) రాజా మా నాన్న గ్రామంలో లేడని చెప్పాడు
B) తమ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
C) తమ నాన్న గ్రామంలో ఉండడని రాజా చెప్పాడు
D) వాళ్ళ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
జవాబు:
D) వాళ్ళ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు

ప్రశ్న 14.
నాకు పల్లెలంటే ఇష్టం అని రైతు అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) రైతు పల్లెయందు ఇష్టం లేదన్నాడు
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు
C) అతనికి పల్లె యిష్టంగాలేదని రైతు పలికాడు
D) వానికి పల్లెయిష్టం అని రైతు పలికాడు
జవాబు:
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు

ప్రశ్న 15.
తనకు చాలా ముఖ్యమైన పని యుందని రాము అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వానికి ముఖ్యమైన పని ఉందని రాము అన్నాడు.
B) ముఖ్యమైన పని నేను చేయాలి అని రాము అన్నాడు
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.
D) “నేను ముఖ్యమైన పనిలో ఉన్నాను” అని రాము అన్నాడు
జవాబు:
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.

ప్రశ్న 16.
పల్లెలు వృద్ధి సాధించాయి. దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పల్లెలు వృద్ధి సాధించితీరాలి
B) పల్లెలు వృద్ధి సాధించలేదు
C) పల్లెలు వృద్ధి చెందకూడదు
D) పల్లెలు వృద్ధి చెందకపోవచ్చు
జవాబు:
B) పల్లెలు వృద్ధి సాధించలేదు

ప్రశ్న 17.
అందరు పల్లెల్లో ఉండాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) అందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు
B) అందరు పల్లెల్లో ఉండకపోవచ్చు
C) కొందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు
D) కొందరు పల్లెల్లో ఉండాలి
జవాబు:
A) అందరు పల్లెల్లో ఉండకూడదు

ప్రశ్న 18.
ఇవన్నీ నాకు అద్భుత మనిపిస్తాయి – వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
A) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతాలు కావు.
B) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతం అనిపించడం లేదు.
C) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతాలు అనిపించవు.
D) ఇవన్నీ అద్భుతాలు కావని నాకనిపిస్తుంది.
జవాబు:
B) ఇవన్నీ నాకు అద్భుతం అనిపించడం లేదు.

ప్రశ్న 19.
పల్లెలో వర్షం కురిసింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) పల్లెల్లో వర్షం తప్పక కురవకూడదు
B) పల్లెల్లో వర్షం కురవలేదు
C) పల్లెల్లో వర్షం కురవాలి
D) పల్లెల్లో వర్షం కురవకపోవచ్చు
జవాబు:
B) పల్లెల్లో వర్షం కురవలేదు

ప్రశ్న 20.
మురళి జాబు రాశాడు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) మురళి జాబు వ్రాయించుకొనెను
B) మురళి జాబు వ్రాసుకొనలేదు
C) జాబు వ్రాయించుకొనలేదు ఎవరితోను మురళి
D) మురళి జాబు రాయలేదు
జవాబు:
D) మురళి జాబు రాయలేదు

ప్రశ్న 21.
రైతులు నాట్లు వేశారు – పంటలు పండలేదు దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది ?
A) రైతులు నాట్లు వేయడంతో పంటలు పండలేదు
B) రైతులు నాట్లు వేశారుగాని పంటలు పండలేదు
C) పంటలు పండక పోవడానికి కారణం నాట్లు వేయడమే
D) నాట్లు రైతులు వేయకపోవడంతో పంటలు పండలేదు
జవాబు:
B) రైతులు నాట్లు వేశారుగాని పంటలు పండలేదు

ప్రశ్న 22.
వర్షాలు కురిశాయి చెరువులు నిండలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
A) వర్షాలు కురవడం వల్ల చెరువులు నిండలేదు
B) చెరువులు నిండడం కోసం వర్షం రావాలి
C) చెరువులు నిండాయిగాని వర్షాలు రాలేదు.
D) వర్షాలు కురిశాయిగాని చెరువులు నిండలేదు
జవాబు:
D) వర్షాలు కురిశాయిగాని చెరువులు నిండలేదు

ప్రశ్న 23.
‘నువ్వు నూరేళ్ళు వర్ధిల్లు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) ప్రార్థనాద్యర్థక వాక్యం
C) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం
D) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 24.
‘గోపాల్ చెట్టు ఎక్కగలడు’- ఇది ఏరకమైన సామాన్య వాక్యము ?
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
B) శత్రర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనాద్యర్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 25.
‘రవి రేపు వస్తాడో ! రాడో!’-ఇది ఏరకమైన వాక్యము?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) సందేహార్థక వాక్యం
C) విధ్యర్థక వాక్యం
D) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
B) సందేహార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 26.
‘వర్షాలు కురిసినా పంటలు పండలేదు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) చేదర్థక వాక్యం
B) సందేహార్థక వాక్యం
C) నిషేధార్థక వాక్యం
D) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
D) అప్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 27.
‘మీరు బడికి రావద్దు’ – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) నిషేధార్థక వాక్యం
B) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
C) నిశ్చయార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) నిషేధార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 28.
ప్రజలందరు వర్ధిల్లుదురుగాక! ఇది ఏరకమైన వాక్యం?
A) అప్యర్థకం
B) ఆశీర్వచనార్థకం
C) హేత్వర్థకం
D) ధాత్వర్థకం
జవాబు:
B) ఆశీర్వచనార్థకం

ప్రశ్న 29.
చదువులు పూర్తయి ఉద్యోగాలకు దేవుళ్ళాట మొదల యింది. – ఇది ఏరకమైన వాక్యము ?
A) సంయుక్త వాక్యము
B) సంక్లిష్టవాక్యము
C) సామాన్యవాక్యము
D) కర్తరి వాక్యము
జవాబు:
B) సంక్లిష్టవాక్యము

ప్రశ్న 30.
చిరకాల వాంఛ తీరింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది ?
A) చిరకాల వాంఛ తీరలేదు
B) చిరకాల వాంఛ తీరకూడదు
C) చిరకాల వాంఛ తీరకుండదు
D) చిరకాల వాంఛ తీరకపోవచ్చు
జవాబు:
A) చిరకాల వాంఛ తీరలేదు

ప్రశ్న 31.
రైతులు పంటలు పండించగలరు. ఇది ఏ వాక్యం ?
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) అప్యర్థక వాక్యం
D) భావార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 3rd Lesson వీర తెలంగాణ will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 3rd Lesson వీర తెలంగాణ

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART- B

1. సొంత వా వాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
కల్లోలం : ………………………
జవాబు:
తుఫాను సమయంలో సముద్రం కల్లోలంగా మారింది.

ప్రశ్న 2.
దిక్కుతోచక : …………………….
జవాబు:
ఆపదలు వస్తే అసమర్థులు దిక్కుతోచక ప్రవర్తిస్తారు.

2. అర్ధాలు

ప్రశ్న 1.
తుపాన్కు చెట్లుడుల్లెన్. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) పడిపోయినవి
B) నిలబడ్డాయి
C) ఏమీకాలేదు
D) పైవేమీకావు
జవాబు:
A) పడిపోయినవి

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణకు ఉజ్జ్వల భవిష్యత్తు ఉన్నది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) చీకటి
B) ప్రకాశవంతమైన
C) ఏమీకాదు
D) నల్లని
జవాబు:
B) ప్రకాశవంతమైన

ప్రశ్న 3.
నిజాం రాజుల గుండెల్లో తెలంగాణ వీరులు కల్లోలం రేపినారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) భయం
B) కోపం
C) అలుక
D) పెద్దఅల
జవాబు:
D) పెద్దఅల

ప్రశ్న 4.
వీరులు కృపాణం ధరించుతారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) బాంబులు
B) దుప్పట్లు
C) తాళాలు
D) కత్తి
జవాబు:
D) కత్తి

ప్రశ్న 5.
తెలంగాణ వీరుల విజృంభణ ఏపుగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) గొప్ప
B) తక్కువ
C) పరాక్రమం
D) అతిశయం
జవాబు:
D) అతిశయం

ప్రశ్న 6.
రేగడి పదానికి అర్థం
A) నల్లమన్ను
B) రెల్లు గడ్డి
C) బంకమన్ను
D) చిత్తడినేల
జవాబు:
A) నల్లమన్ను

ప్రశ్న 7.
ఆకాశములో శక్రధనువేర్పడింది. “శక్రధనువు” అనగా అర్థం
A) ఇంద్రధనుస్సు
B) సూర్యధనుస్సు
C) పాలపుంత
D) ఉల్కలు
జవాబు:
A) ఇంద్రధనుస్సు

ప్రశ్న 8.
బొబ్బలుపెట్టి అబద్ధాలు కప్పిపుచ్చలేరు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) గుంటలు పెట్టు
B) కేకలు పెట్టు
C) వాతలు పెట్టు
D) బుడిపెలు పెట్టు
జవాబు:
B) కేకలు పెట్టు

ప్రశ్న 9.
ఉదయాన అర్కరుక్కులు కాషాయం రంగులో ఉంటాయి (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) ఉదయ కిరణాలు
B) పూల రంగులు
C) సూర్యకిరణాలు
D) చంద్ర కిరణాలు
జవాబు:
C) సూర్యకిరణాలు

ప్రశ్న 10.
పథము – అనే పదానికి అర్థం
A) అడుగు
B) మార్గము
C) మొదట
D) రోజు
జవాబు:
C) మొదట

ప్రశ్న 11.
భూమండలం – అనే అర్థం గల పదము
A) రథ చక్రము
B) బండి చక్రము
C) రాజ్యము
D) వసుధా చక్రము
జవాబు:
D) వసుధా చక్రము

ప్రశ్న 12.
వయస్సు – అనే అర్థం గల పదము
A) వాయసము
B) మనస్సు
C) ప్రాయము
D) సంఘము
జవాబు:
C) ప్రాయము

ప్రశ్న 13.
ఆకాసంలో మేఘాలతో పాటు సౌదామని కాంతులు కనబడుతున్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.) (June ’15)
A) చంద్రుడు
B) నక్షత్రము
C) మెరుపు
D) సూర్యుడు
జవాబు:
C) మెరుపు

3. పర్యాయపదాలు

ప్రశ్న 1.
“అకూపారము, పారావారము”కు సరిపోవు పర్యాయపదం ఏది ?
A) ఖడ్గము
B) సముద్రం
C) రణము
D) అర్కుడు
జవాబు:
B) సముద్రం

ప్రశ్న 2.
“రణము, భండనము” ఈ పదాలకు సరిపోవు పర్యాయపదం ఏది ?
A) యుద్ధం
B) వార్ధి
C) ఇచ్ఛ
D) అబ్ధి
జవాబు:
A) యుద్ధం

ప్రశ్న 3.
భూమిపై మూడు వంతులు నీరుతో నిండి ఉన్నది. నీరుకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) పానీయం, వార్థి, కాలం
B) జలం, బంగారం, అందం
C) జలం, వారి, అంబు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) జలం, వారి, అంబు

ప్రశ్న 4.
ఎలాగైతే చివరకు నా స్నేహితుడు గెలుపొందాడు. చివరకు పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) తుద, గజం, బాధ
B) కడ, తుద, అంత
C) అంత్యం, చంద్రిక, దుఃఖం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) కడ, తుద, అంత

ప్రశ్న 5.
మువ్వన్నెల జెండా ఎవరెస్టు శిఖరం పై రెపరెప లాడింది. జెండాకు పర్యాయపదాలు
A) కేతనం, పతాకం, ధ్వజం
B) ధ్వజం, శిఖరం, పైడి
C) పతాకం, అధికం, హారం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) కేతనం, పతాకం, ధ్వజం

ప్రశ్న 6.
శంఖము – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) కంబు, చెంబు
B) కంబు, బుగ్గ
C) కంబుకము, అంబుజము
D) అంబుజము, భూజము
జవాబు:
A) కంబు, చెంబు

ప్రశ్న 7.
చంద్రుడు – సూర్యుడు అన్నదమ్ములని వాడుక గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) రవి, చంద్రుడు
B) సూర్యుడు, శశాంకుడు
C) ఇనుడు, భానుడు
D) ఇనుడు, చంద్రుడు
జవాబు:
C) ఇనుడు, భానుడు

ప్రశ్న 8.
భంగము, కెరటము – అను పదాలకు పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) కోటరము
B) కదలిక
C) అల
D) జలము
జవాబు:
C) అల

ప్రశ్న 9.
కృపాణము – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) కత్తి, ప్రాణము
B) ఖడ్గము, దయ
C) అసి, కరవాలము
D) కర్ర, కోదండము.
జవాబు:
C) అసి, కరవాలము

ప్రశ్న 10.
అంబునము, జీమూతము, అభ్రము – అనే పర్యాయ పదాలు గల పదం
A) అంబుధి
B) మేఘము
C) వారధి
D) దేవనది
జవాబు:
B) మేఘము

ప్రశ్న 11.
హస్తము, కరము, కేలు – పర్యాయపదాలు గల పదము
A) ఏనుగు
B) చేయి
C) మోచేయి
D) అసి
జవాబు:
B) చేయి

ప్రశ్న 12.
దేవతల వైరి శ్రీహరి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు
A) విరోధి, క్రోధి
B) వైరి, కరి
C) పగతుడు, స్నేహితుడు
D) విరోధి, అరి
జవాబు:
D) విరోధి, అరి

4. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు

ప్రశ్న 1.
దండవలె దీర్ఘాకారము కలది. దీనికి సరియైన వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) సౌదామని
B) కోరిక
C) శంఖము
D) జలథి
జవాబు:
A) సౌదామని

ప్రశ్న 2.
కోఱలు ఆయుధముగా కలది. దీనికి సరియైన వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.
A) రూపము
B) సేన
C) దంష్ట్రిక
D) సౌదామని
జవాబు:
C) దంష్ట్రిక

ప్రశ్న 3.
ఉదకమును భరించునది
A) సరస్సు
B) కాలువ
C) అభ్రము
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) అభ్రము

ప్రశ్న 4.
ప్రకాశించువాడు
A) భానుడు
B) ఈశ్వరుడు
C) సౌదామనీ
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) భానుడు

ప్రశ్న 5.
జలం నుండి పుట్టినది
A) జలధరం
B) జలజం
C) జలాశయం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) జలజం

ప్రశ్న 6.
రుద్రులు అనగా
A) అసురులను కాపాడువారు
B) అసురులను రోదనం చేయువాడు
C) సురలను రోదనం చేయువారు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) అసురులను రోదనం చేయువాడు

ప్రశ్న 7.
జలధి అనగా
A) జలచరాలు ఉన్నట్టిది
B) జలాలపై పోవునది
C) జలములు దేనిచే ధరింపబడును
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) జలములు దేనిచే ధరింపబడును

ప్రశ్న 8.
సంద్రం అనగా
A) చంద్రోదయంచే వృద్ధి పొందునది
B) రత్నాలు కల్గినట్టిది
C) పెద్దపెద్ద చేపలు కలది
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) చంద్రోదయంచే వృద్ధి పొందునది

ప్రశ్న 9.
“జలములు దీనిచే ధరించబడును” – దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) జలధి
B) వారధి
C) తామర
D) తీరము
జవాబు:
A) జలధి

ప్రశ్న 10.
“వసుధ” – వ్యుత్పత్తి పదం
A) ఆకాశము నందు గలది
B) మెదడు నందు కలది
C) బంగారం గర్భమందు గలది
D) భూమి నందు గలదు
జవాబు:
C) బంగారం గర్భమందు గలది

ప్రశ్న 11.
“సమస్తమును ధరించునది” – దీనికి వ్యుత్పత్తి పదం
A) ఆశ
B) దివి
C) హస్తము
D) ధర
జవాబు:
D) ధర

ప్రశ్న 12.
అశుభములను శమింప చేయునది – అనే వ్యుత్పత్తి అర్థం గల పదం
A) శమము
B) శంఖము
C) అశుభము
D) శాంతి
జవాబు:
A) శమము

ప్రశ్న 13.
అర్కుడు – అను పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం
A) పూజింపబడువాడు
B) అరిగి పోయినవాడు
C) తూర్పు నుండి పడమరకు పోవువాడు
D) తపింప చేయువాడు
జవాబు:
A) పూజింపబడువాడు

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
రాజుల్ మత్తుల్ వారి సేవ నరకప్రాయం అన్నాడో కవి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) అంచు, వింటికొన
B) సంకు, ఒకపాము
C) ఇచ్ఛ, కోరిక
D) ప్రభువు, ఇంద్రుడు
జవాబు:
D) ప్రభువు, ఇంద్రుడు

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ వీరులు బలవంతులు. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థపదాలు గుర్తించండి.)
A) అంచు, రణము
B) ఇచ్ఛ, కోరిక
C) రూపము, సేన
D) కాంక్ష, కత్తి
జవాబు:
C) రూపము, సేన

ప్రశ్న 3.
నామం, హారం – అనే వేరు వేరు అర్థాలు కలిగిన పదం
A) వేరు
B) హరం
C) నవరసు
D) పేరు
జవాబు:
D) పేరు

ప్రశ్న 4.
మృదంగ రవము అంటే నాకు ఇష్టం . (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ధ్వని, కంఠధ్వని
B) రవము, సాగరము
C) రవము, దరువు
D) ధ్వని, దరువు
జవాబు:
A) ధ్వని, కంఠధ్వని

ప్రశ్న 5.
సంకు, నొసటి ఎముక, నిధి విశేషము – అనే నానార్థాలు కలిగిన పదం
A) సంకెల
B) ఎమ్ము
C) శంఖము
D) శంక
జవాబు:
C) శంఖము

ప్రశ్న 6.
దిక్కులేని వారికి దేవుడే దిక్కు – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) శరణము, తూర్పు
B) మార్గము, శరణము
C) నెలవు, తూర్పు
D) నెలవు, ఆదర్శము
జవాబు:
B) మార్గము, శరణము

ప్రశ్న 7.
పిల్లవాడు పొక్కులు రేగి కేకలు పెట్టి ఏడుస్తున్నాడు, పెద్ద అరుపు విని ఏడుపు ఆపాడు – (గీత గీసిన పదాలకు నానార్థం గల పదం గుర్తించండి.)
A) ఏడుపు
B) పిల్లవాడు
C) బొబ్బలు
D) పెద్ద అరుపు
జవాబు:
C) బొబ్బలు

ప్రశ్న 8.
తొండము, చేయి – అనే నానార్థం గల పదం గుర్తించండి.
A) ఏనుగు
B) హస్తము
C) చేయి
D) గజము
జవాబు:
C) చేయి

ప్రశ్న 9.
అంబిక – అను పదమునకు నానార్థాలు
A) తల్లి, ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, పార్వతి
B) ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, లక్ష్మి, పార్వతి
C) తల్లి, పినతల్లి, ఒక సుగంధము
D) తల్లి, మేనత్త, రాజు తల్లి
జవాబు:
A) తల్లి, ధృతరాష్ట్రుని తల్లి, పార్వతి

ప్రశ్న 10.
“దివి” అనే పదానికి నానార్థం కాని పదాన్ని
A) ఆకాశము
B) స్వర్గము
C) దీవిడి
D) పగలు
జవాబు:
B) స్వర్గము

ప్రశ్న 11.
వసుంధరకు ధర ఎక్కువ – (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) మామిడి, చౌక
B) ధర, ధరాధరం
C) భూమి, చౌక
D) భూమి, వెల
జవాబు:
D) భూమి, వెల

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
“పరువము” అనే పదానికి ప్రకృతి
A) పాయము
B) పయస్సు
C) ప్రాయము
D) పరువు
జవాబు:
C) ప్రాయము

ప్రశ్న 2.
“ఘంట” అనే పదానికి వికృతి
A) గడియ
B) ఘటిక
C) గణగణ
D) గంట
జవాబు:
D) గంట

ప్రశ్న 3.
భూతము అనే భయం వద్దు – (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదము)
A) బూమి
B) బూచి
C) భయము
D) బూరెలు
జవాబు:
B) బూచి

ప్రశ్న 4.
“సముద్రము” అనే పదానికి వికృతి
A) సంద్రము
B) సాగరము
C) సమందరము
D) సాంద్రము
జవాబు:
A) సంద్రము

ప్రశ్న 5.
“సొచ్చెం” అనే పదానికి ప్రకృతి
A) సాచ్చెం
B) శుచి
C) స్వచ్ఛము
D) సోచాయించు
జవాబు:
C) స్వచ్ఛము

ప్రశ్న 6.
బూమికి – ప్రకృతి పదం
A) భూరి
B) భువి
C) భూమి
D) భూతం
జవాబు:
C) భూమి

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు 

ప్రశ్న 1.
అత్వ సంధికి ఉదాహరణ
A) ఒక్క + ఒక్క
B) జగము + అంతా
C) వచ్చిన + అంత
D) అడ్డుల్ + పోయె
జవాబు:
C) వచ్చిన + అంత

ప్రశ్న 2.
యడాగమ సంధికి ఉదాహరణ
A) ఏమియగునో
B) అత్యాశ
C) అయ్యవసరము
D) వదనము
జవాబు:
B) అత్యాశ

ప్రశ్న 3.
శ్రీమంత + ఆలు – ఏ సంధి ? .
A) యణాదేశ సంధి
B) అకార సంధి
C) లులనల సంధి
D) రుగాగమ సంధి
జవాబు:
C) లులనల సంధి

ప్రశ్న 4.
నవోదయము – విడదీసి రాయండి.
A) నవ + ఓదయము
B) నవ + ఉదయము
C) నవో + దయము
D) నవ్య + ఉదయము
జవాబు:
B) నవ + ఉదయము

ప్రశ్న 5.
త్రిక సంధిలో వచ్చు త్రికములు
A) అక్క అవ్యి, అచ్చో మొ||నవి
B) ఆ, ఈ, ఏ
C) అ, ఇ, ఉ, ఋ
D) ఏ, ఓ, అర్ లు
జవాబు:
B) ఆ, ఈ, ఏ

ప్రశ్న 6.
ఈ కింది వానిలో విసర్గ సంధికి ఉదాహరణ
A) స్వచ్ఛతరోజ్వల
B) గాండీవంబిది
C) ధనుఃపరంపర
D) అడ్డులోవోయె
జవాబు:
C) ధనుఃపరంపర

ప్రశ్న 7.
“శ్రావణాభ్రము” సంధి
A) అత్వ సంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) విసర్గ సంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 8.
వచ్చినంతనె – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అకార సంధి
C) ఇకార సంధి
B) యడాగమ సంధి
D) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
జవాబు:
A) అకార సంధి

ప్రశ్న 9.
నాల్కలు సాచు – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అత్వ సంధి
B) ఇత్వ సంధి
C) ఉకార సంధి
D) గసడదవాదేశ సంధి
జవాబు:
C) ఉకార సంధి

ప్రశ్న 10.
పీచమడచెన్ – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) అకార సంధి
B) ఉత్వ సంధి
C) ఇత్వ సంధి
D) గుణ సంధి
జవాబు:
B) ఉత్వ సంధి

ప్రశ్న 11.
స్వచ్ఛతరోజ్జ్వల – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) గుణ సంధి
B) అకార సంధి
C) ఇకార సంధి
D) ఉకార సంధి
జవాబు:
A) గుణ సంధి

ప్రశ్న 12.
తరోజ్జ్వల పదం విడదీయగా
A) తర్వో + ఉజ్వల
B) తరువు + ఉజ్వల
C) తరు + యుజ్జ్వల
D) తరు + ఉజ్జ్వల
జవాబు:
D) తరు + ఉజ్జ్వల

ప్రశ్న 13.
దారినిచ్చిరి – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) ఇకార సంధి
B) గుణ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
A) ఇకార సంధి

ప్రశ్న 14.
పరార్థుల్ – సంధి పేరు గుర్తించండి.
A) గుణ సంధి
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
C) అకార సంధి
D) ఇకార సంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణను ఆవరించిన భూతప్రేతములు వదిలినవి. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) ద్వంద్వ సమాసం
B) ద్విగువు
C) బహువ్రీహి
D) నఞ తత్పురుష
జవాబు:
A) ద్వంద్వ సమాసం

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ తల్లిఒడిలో కోటి తెలుగు కుర్రలు పెరిగినారు. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?)
A) ద్వంద్వం
B) బహువ్రీహి
C) ద్విగువు
D) నఞ తత్పురుష
జవాబు:
C) ద్విగువు

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ రాష్ట్రము బహు చక్కని రాష్ట్రం. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) ద్వంద్వం
B) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం
C) షష్ఠీ తత్పురుష
D) సప్తమీ తత్పురుష
జవాబు:
B) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయం

ప్రశ్న 4.
ప్రజలను మతపిశాచి నేడు పట్టి పీడిస్తున్నది. (గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం ?)
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) చతుర్థీ తత్పురుష
C) రూపకం
D) ద్విగువు
జవాబు:
C) రూపకం

ప్రశ్న 5.
నాలుగు దిక్కులు మబ్బులు కమ్మినవి – గీత గీసిన పదానికి సమాసం గుర్తించండి.
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపదము
D) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
D) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 6.
కాపయ నాయకుడు సమాసము పేరు గుర్తించండి.
A) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయము
B) రూపక సమాసము
C) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయము
D) విశేషణ ఉత్తరపద కర్మధారయము
జవాబు:
A) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయము

ప్రశ్న 7.
ఉభయ పదాలకు ప్రాధాన్యము ఉన్న సమాసము
A) ద్వంద్వ సమాసము
B) ద్విగు సమాసము
C) బహువ్రీహి
D) రూపక సమాసము
జవాబు:
A) ద్వంద్వ సమాసము

ప్రశ్న 8.
తృతీయా తత్పురుష సమాసానికి ఉదాహరణ
A) కాంతి వార్ధులు
B) కంచు ఘంట
C) దిశాంచలములు
D) పశ్చిమాన
జవాబు:
B) కంచు ఘంట

ప్రశ్న 9.
షష్ఠీ తత్పురుష సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) వసుధైక చక్రము
B) శక్రధనువు
C) నాల్గువైపుల
D) మహారవము
జవాబు:
B) శక్రధనువు

ప్రశ్న 10.
బహువ్రీహి సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) పరార్థులు
B) మతపిశాచి
C) నాల్గుదిక్కులు
D) దేవనది
జవాబు:
A) పరార్థులు

3. గణ విభజన

ప్రశ్న 1.
“నాడు నేడును తెలంగాణ మోడలేదు” – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) కందం
B) తేటగీతి
C) ఆటవెలది
D) మత్తేభం
జవాబు:
B) తేటగీతి

ప్రశ్న 2.
కాకతీయుల కంచు గంట మ్రోగిననాడు, కరకు రాజులకు తత్తరలు పుట్టె – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) కందం
B) తేటగీతి
C) సీసం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
C) సీసం

ప్రశ్న 3.
చేయు మటంచి వీ తెలుగు రేగడిలో జిగిమెండు మాతరో – ఏ పద్యపాదమో తెల్పడి.
A) చంపకమాల
B) ఉత్పలమాల
C) తేటగీతి
D) ఆటవెలది
జవాబు:
B) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 4.
వార్థులు నిండించిరి, వీరు వీరులు పరార్థుల్ తెల్గుజోదుల్ బళా ! – ఏ పద్యపాదమో తెల్పండి.
A) ఉత్పలమాల
B) చంపకమాల
C) మత్తేభం
D) సీసపద్యం
జవాబు:
C) మత్తేభం

ప్రశ్న 5.
భూతలమెల్ల నొక్కమొగి బొబ్బలు పెట్టినయట్లు తోచె, ఇది – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) మత్తేభం
B) ఉత్పలమాల
C) చంపకమాల
D) శార్దూలం
జవాబు:
B) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 6.
మళ్ళెన్ ! స్వచ్ఛతరోజ్జ్వల ప్రథమము సంధ్యాభానువే తెంచెడిన్ – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) శార్దూలం
B) ఉత్పలమాల
C) చంపకమాల
D) మత్తేభం
జవాబు:
A) శార్దూలం

ప్రశ్న 7.
చలముల్ శక్రధనుఃపరంపరలతో సయ్యాటలాడెన్ దివిన్ – ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.
A) చంపకమాల
B) మత్తేభం
C) ఉత్పలమాల
D) శార్దూలం
జవాబు:
B) మత్తేభం

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
నీటిలో పడిన తేలు తేలుతదా ! ఇది ఏ అలంకారం ?
A) ఉపమాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
జవాబు:
D) ఛేకానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 2.
హల్లుల జంట అర్థ భేదంతో వెంటవెంటనే వాడబడితే దానిని ఏ అలంకారమంటారు ?
A) వృత్త్యానుప్రాస
B) అంత్యానుప్రాస
C) ఛేకానుప్రాస
D) లాటానుప్రాస
జవాబు:
C) ఛేకానుప్రాస

ప్రశ్న 3.
“అరటితొక్క తొక్కరాదు” – ఇందలి అలంకారం గుర్తించండి.
A) ఛేకానుప్రాసాలంకారం
B) అంత్యానుప్రాసాలంకారం
C) లాటానుప్రాసాలంకారం
D) ముక్తపదగ్రస్థం
జవాబు:
A) ఛేకానుప్రాసాలంకారం

ప్రశ్న 4.
తల్లిఒడి వలె పల్లెసీమ లాలిస్తుంది – దీనిలో అలంకారం ఏది?
A) రూపకాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
C) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
D) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
D) ఉపమాలంకారం

ప్రశ్న 5.
బుడుతడు నడచిన నడకలు తడబడు – దీనిలోని అలంకారం ఏది ?
A) అంత్యానుప్రాస
B) యమకము
C) వృత్త్యనుప్రాస
D) ఛేకానుప్రాస
జవాబు:
C) వృత్త్యనుప్రాస

ప్రశ్న 6.
కింది వానిలో రూపకాలంకారానికి ఉదాహరణ
A) అజ్ఞానం చీకటి వంటిది. దానిని గురువు పోగొడ్తాడు.
B) అజ్ఞానం అనే అంథకారం గురువు వల్ల తొలుగు తుంది.
C) అజ్ఞానాంధకారాన్ని గురువు తొలగిస్తాడు.
D) అజ్ఞానం అంథకారం వలే ఉంటే గురువు తొలగించ గలడు.
జవాబు:
C) అజ్ఞానాంధకారాన్ని గురువు తొలగిస్తాడు.

ప్రశ్న 7.
“రాజు రివాజులు బూజు పట్టగన్ ” – ఇది ఏ అలంకారానికి చెందిందో గుర్తించండి.
A) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం
B) లాటానుప్రాసాలంకారం
C) రూపకాలంకారం
D) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
A) వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
సూర్యుడు తూర్పున ఉదయించును. ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) విధ్యర్థకం
B) తద్ధర్మార్థకం
C) అప్యర్థకం
D) నిశ్చయాత్మకం
జవాబు:
B) తద్ధర్మార్థకం

ప్రశ్న 2.
మీరందరు వెళ్ళవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
B) అనుమత్యర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
D) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) అనుమత్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 3.
నా ఆజ్ఞను పాటించాలి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ప్రార్థనార్థకం
B) ఆశీర్వార్థకం
C) హేత్వర్థకం
D) విధ్యర్థకం
జవాబు:
D) విధ్యర్థకం

ప్రశ్న 4.
మీరు ఎక్కడికి వెళ్ళారు? ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) కర్తరి వాక్యం
B) భావార్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
D) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
జవాబు:
C) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 5.
లత, శ్రీజలు అక్కాచెల్లెళ్ళు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) సామాన్య వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) విధ్యర్థక వాక్యం
D) సంయుక్త వాక్యం
జవాబు:
D) సంయుక్త వాక్యం

ప్రశ్న 6.
మీకు శుభం కలగాలి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) ఆశీర్వార్థక వాక్యం
B) హేత్వర్థక వాక్యం
C) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
D) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
జవాబు:
A) ఆశీర్వార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 7.
‘రామాయణము వాల్మీకిచే వ్రాయబడింది’ – ఈ కర్మణి వాక్యానికి, కర్తరి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) రామాయణము వాల్మీకిచే వ్రాయబడింది
B) వాల్మీకి రామాయణమును వ్రాశాడు
C) రామాయణమును వాల్మీకి వ్రాశాడు
D) వాల్మీకి వలన రామాయణము వ్రాయబడింది
జవాబు:
B) వాల్మీకి రామాయణమును వ్రాశాడు

ప్రశ్న 8.
‘ప్రతీ సలహాను పరిశీలిస్తారు’ – ఈ కర్తరి వాక్యానికి కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) ప్రతీ విషయం చేత పరిశీలిస్తాము
B) ప్రతి సలహా పరిశీలింపబడుతుంది.
C) ప్రతి సలహా పరిశీలించారు.
D) ప్రతి సలహా పరిశీలిస్తారు
జవాబు:
B) ప్రతి సలహా పరిశీలింపబడుతుంది.

ప్రశ్న 9.
నాగార్జునుడు విద్యలను బోధించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) నాగార్జునుడు విద్యలచే బోధించబడినాయి
B) నాగార్జునునిచే విద్యలు బోధించబడెను
C) విద్యలను బోధించాడు నాగార్జునుడు
D) నాగార్జునుని వల్ల విద్యలు చెప్పబడినాయి
జవాబు:
B) నాగార్జునునిచే విద్యలు బోధించబడెను

ప్రశ్న 10.
ఎన్నో పుస్తకాలు నాచేత రాయబడ్డాయి – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రాశాను పుస్తకాలు నేనెన్నో
B) పుస్తకాలు నేను రాశాను ఎన్నెన్నో
C) పుస్తకాలచే రాయబడ్డాను నేను
D) నేను ఎన్నో పుస్తకాలు రాశాను
జవాబు:
D) నేను ఎన్నో పుస్తకాలు రాశాను

ప్రశ్న 11.
“నీకు ఏమి కావాలి ?” అని అతడు ఆమెను అడిగాడు. ఈ ప్రత్యక్ష కథనానికి, పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) ఆమెకు ఏమి కావాలని, అతడు ఆమెను అడిగాడు.
B) నాకు ఏమి కావాలని అతడు నన్ను అడిగాడు.
C) ‘ఆమెకు ఏమి కావాలి’ అతడు నిన్ను అడిగాడు
D) నీకు ఏమి కావాలని అతడు వానిని అడిగాడు
జవాబు:
A) ఆమెకు ఏమి కావాలని, అతడు ఆమెను అడిగాడు.

ప్రశ్న 12.
“నీవు నాతో ఇంటికి వస్తున్నావా ?” అతడు అతనిని అడిగాడు – దీని పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) నీవు నాతో ఇంటికి వస్తున్నావని అతడు చెప్పాడు
B) తనతో అతడు ఇంటికి వస్తున్నాడా ? అని అతడు అతనిని అడిగాడు.
C) అతడు ప్రశ్నించాడు “నీవు నాతో ఇంటికి రా” అని
D) నేను నీతో ఇంటికి వస్తున్నానా ? అని అతడు ప్రశ్నించాడు
జవాబు:
B) తనతో అతడు ఇంటికి వస్తున్నాడా ? అని అతడు అతనిని అడిగాడు.

ప్రశ్న 13.
శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు. శ్రీకాంత్ బడికి వచ్చాడు. -సంక్లిష్ట వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు, తిని బడికి రాలేదు.
B) శ్రీకాంత్ అన్నం తిని, బడికి వచ్చాడు.
C) శ్రీకాంత్ అన్నం తిన్నాడు, బడికి వచ్చాడు.
D) శ్రీకాంత్ బడికి వచ్చి అన్న తిన్నాడు.
జవాబు:
B) శ్రీకాంత్ అన్నం తిని, బడికి వచ్చాడు.

ప్రశ్న 14.
పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరాడు. పర్షియన్ భాషను చదివాడు – సంక్లిష్ట వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) పూనాలోని పర్షియన్ చదివి ఫెర్గూసన్ కాలేజీకి వచ్చాడు.
B) ఫెర్గూసన్లో పర్షియన్ చదివాడు.
C) పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరి, పర్షియన్ భాషను చదివాడు.
D) పట్టభద్రుడై ఫెర్గూసన్లో చేరాడు.
జవాబు:
C) పూనాలోని ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చేరి, పర్షియన్ భాషను చదివాడు.

ప్రశ్న 15.
గాంధీ విధానాలను ఆచరించాలి. గాంధీ విధానాల ద్వారా మంచిని సాధించాలి – సంయుక్త వాక్యం ఏదో గుర్తించండి.
A) గాంధీ మంచిని సాధించలేదు
B) గాంధీ విధానాల ద్వారా చెడ్డను సాధించారు
C) గాంధీ విధానాల్లో మంచి లేదు
D) గాంధీ విధానాలను ఆచరించడం ద్వారా మంచిని సాధించాలి.
జవాబు:
D) గాంధీ విధానాలను ఆచరించడం ద్వారా మంచిని సాధించాలి.

ప్రశ్న 16.
ఆహా ! ఎంత అద్భుతం ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) అనుమత్యర్థక వాక్యం
B) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
C) నిషేధార్థక వాక్యం
D) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
B) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 17.
వ్యాసుడు భారతం రాశాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) భారతం రచించింపబడియె వ్యాసుడు
B) భారతం వల్ల వ్యాసుడు రచింపబడినాడు
C) వ్యాసునిచే భారతం రాయబడింది
D) రచించాడు వ్యాసుడు భారతం
జవాబు:
C) వ్యాసునిచే భారతం రాయబడింది

These TS 10th Class Telugu Bits with Answers 2nd Lesson ఎవరి భాష వాళ్ళకు వినసొంపు will help students to enhance their time management skills.

TS 10th Class Telugu Bits 2nd Lesson ఎవరి భాష వాళ్ళకు వినసొంపు

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – I : PART- B

1. సొంతవాక్యాలు (1 మార్కు)

ప్రశ్న 1.
ప్రసంగించు : ………………………….
జవాబు:
పోతనగారి మహాభాగవతంపై, మా గురువుగారు చక్కగా ప్రసంగించారు.

ప్రశ్న 2.
పట్టువడు : ……………………
జవాబు:
మా అమ్మాయి కీర్తనకు, తెలుగు పద్యాలు చదవడం బాగా పట్టువడింది.

ప్రశ్న 3.
వాగ్ధాటి : ………………….
జవాబు:
మా గురువు గారి వాగ్ధాటికి, అంతా మురిసిపోతారు.

ప్రశ్న 4.
యాదికివచ్చు: …………………..
జవాబు:
నేను మా ఊరి గుడి చూడగానే చిన్ననాటి సంగతులు యాదికి వచ్చాయి.

ప్రశ్న 5.
వాజ్ఞయము : …………………..
జవాబు:
సామల సదాశివగారు సంస్కృతాంధ్ర వాఙ్మయాలను ఆపోశన పట్టారు.

2. అర్ధాలు :

ప్రశ్న 1.
నేను, నా స్నేహితుడు చిన్నప్పటి సంగతులు యాది చేసుకొని బాగా నవ్వుకున్నాం. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) మర్చిపోవు
B) గుర్తుకు తెచ్చుకొను
C) కష్టపడిచూచి
D) చిన్నప్పటి విషయాలు
జవాబు:
B) గుర్తుకు తెచ్చుకొను

ప్రశ్న 2.
యుద్ధక్షేత్రమున ఎందరో వీరులు ప్రాణాలు వదిలారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) తక్కువ చోటు
B) ఎక్కువ
C) చోటు
D) అతి తక్కువ
జవాబు:
C) చోటు

ప్రశ్న 3.
భారతదేశం రమ్యమైన దేశము. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) మతాతీతమైన
B) నల్లనైన
C) తెల్లనైన
D) అందమైన
జవాబు:
D) అందమైన

ప్రశ్న 4.
తెలుగు వాఙ్మయం ఎంతో విశిష్ఠమైనది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.)
A) సాహిత్యం
B) క్షేత్రం
C) మర్చిపోవు
D) దానశీలము
జవాబు:
A) సాహిత్యం

ప్రశ్న 5.
నా స్నేహితుడి ప్రతిభకు అబ్బుర పడ్డాను. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) విచారం
B) దుఃఖం
C) ఆశ్చర్యం
D) శోకం
జవాబు:
C) ఆశ్చర్యం

ప్రశ్న 6.
గురువుల సన్నిధానం విద్యార్థుల అభివృద్ధికి కారకం. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) దూరం
B) సమీపం
C) వైపు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) సమీపం

ప్రశ్న 7.
మంత్రిగారి ప్రసంగం మమ్మల్ని ఆకట్టుకుంది. గీతగీసిన పదానికి అర్థం
A) వేషం
B) నడక
C) ఉపన్యాసం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) ఉపన్యాసం

ప్రశ్న 8.
సొంపు అనగా ?
A) ఆనందం
B) వికారం
C) అందం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) అందం

ప్రశ్న 9.
అవినీతిపరుడైన నాయకుని ఆస్తులను ప్రభుత్వం జప్తు చేసింది. జప్తు అనగా ?
A) స్వాధీనం
B) కొనుట
C) అమ్ముట
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) స్వాధీనం

ప్రశ్న 10.
నాకు విశ్వనాథ వారితో పరిచయము లేదు. (గీతగీసిన పదానికి అర్థం)
A) స్నేహం
B) విరోధం
C) పగ
D) ఆగ్రహం
జవాబు:
A) స్నేహం

ప్రశ్న 11.
తెలుగు నుడి తీయనైనది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?)
A) భాష
B) పాట
C) మాట
D) జాతి
జవాబు:
D) జాతి

ప్రశ్న 12.
నమాజు చదవటానికి ఎందరో వస్తారు. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం ?)
A) గ్రంథం
B) ప్రార్థన
C) పద్యం
D) పాట
జవాబు:
B) ప్రార్థన

3. పర్యాయపదాలు :

ప్రశ్న 1.
ఇల్లు, గృహం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ఈవి, ఈగి
B) పొగడ్త, స్తోత్రం
C) ఆలయం
D) ప్రశంస
జవాబు:
A) ఈవి, ఈగి

ప్రశ్న 2.
ఈవి, ఈగి – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) త్యాగం
B) ఆలయం
C) ప్రశంస
D) పోరాటం
జవాబు:
B) ఆలయం

ప్రశ్న 3.
సోయగం, అందం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ప్రశంస
B) సొంపు
C) ఇంపు
D) కంపు
జవాబు:
B) సొంపు

ప్రశ్న 4.
సంగ్రామం, సమరం – వీటికి సరియైన పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) ఆరాటం
B) మరాటం
C) గలాట
D) పోరాటం
జవాబు:
D) పోరాటం

ప్రశ్న 5.
ఆ పత్రికలో, చివరి పేజీయే సొంపుగా ఉంటుంది.
A) అందం / సౌందర్యం
B) యాది / ఇంపు
C) ఇంపు / కంపు
D) ఇంపు / తెంపు
జవాబు:
A) అందం / సౌందర్యం

ప్రశ్న 6.
నా మిత్రుడు తరచుగా జాబులు రాస్తాడు. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) ఉద్యోగాలు-లేఖలు
B) ఉత్తరాలు లేఖలు
C) పద్యాలు-లేఖలు
D) జావళీలు-లేఖలు
జవాబు:
B) ఉత్తరాలు లేఖలు

ప్రశ్న 7.
కమలగారు లక్ష్మణశాస్త్రిగారి కుమార్తె. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) పుతి / పుత్రుడు
B) తనయ / పుత్రిక
C) స్త్రీ / ఇంతి
D) సుత / ఇంతి
జవాబు:
C) స్త్రీ / ఇంతి

ప్రశ్న 8.
గుంటూరు విద్వాంసులు మంచివారు. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) కవులు / పండితులు
B) పండితులు / రచయితలు
C) పండితులు / బుధులు
D) పండితులు / గురువులు
జవాబు:
C) పండితులు / బుధులు

ప్రశ్న 9.
తెలుగు భాషలోని నుడికారాలు సొంపైనట్టివి. గీతగీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు.
A) జాతీయాలు, పలుకుబడులు, పదబంధాలు
B) మాటలు, పదాలు, జాతీయాలు
C) పలుకుబడులు, వాక్యాలు, పద్యాలు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) జాతీయాలు, పలుకుబడులు, పదబంధాలు

ప్రశ్న 10.
ప్రధానోపాధ్యాయుల ఉపన్యాసం మాలో స్పూర్తి నింపింది. (ఉపన్యాసంకు పర్యాయపదాలు)
A) ప్రసంగం, ప్రవర్తన, ప్రత్యక్షం
B) ముచ్చటింపు, ముచ్చట, ముఖ్యం
C) ముచ్చటింపు, ప్రసంగం, సుద్ది
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) ముచ్చటింపు, ప్రసంగం, సుద్ది

ప్రశ్న 11.
భానుడు తూర్పున ఉదయిస్తాడు. (గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.)
A) రవి, తార
B) రవి, భాస్కరుడు
C) రవి, మేఘం
D) రవి, భూమి
జవాబు:
B) రవి, భాస్కరుడు

4 వ్యుత్పత్యర్థాలు :

ప్రశ్న 1.
అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని తొలగించేవాడు. (దీనికి వ్యుత్పత్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) సోదరుడు
B) తండ్రి
C) తల్లి
D) గురువు
జవాబు:
D) గురువు

ప్రశ్న 2.
భాషింపబడునది. (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) ఉపాధ్యాయుడు
B) తండ్రి
C) భాష
D) గురువు
జవాబు:
C) భాష

ప్రశ్న 3.
చర్యలను కనిపెట్టి చూచేవాడు. (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) అధ్యక్షుడు
B) అధికారి
C) యముడు
D) సూర్యుడు
జవాబు:
A) అధ్యక్షుడు

ప్రశ్న 4.
పురాణము తెలిసినవాడు (చెప్పువాడు). (దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) పౌరాణికుడు
B) శాస్త్రజ్ఞుడు
C) కవి
D) విద్వాంసుడు
జవాబు:
A) పౌరాణికుడు

ప్రశ్న 5.
శాస్త్రమందు మంచి బుద్ధి గలవాడు (పండస బుద్ధి). (దీనికి వ్యుత్పత్యర్థ పదం గుర్తించండి.)
A) కోవిదుడు
B) నిపుణుడు
C) పండితుడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) పండితుడు

ప్రశ్న 6.
మిత్రుడు అనగా
A) సర్వభూతముల యందు స్నేహయుక్తుడు
B) ఆధారమైనవాడు
C) సంతోషింపచేయువాడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) సర్వభూతముల యందు స్నేహయుక్తుడు

ప్రశ్న 7.
అంతటను వ్యాపించి యుండునది. దీనికి వ్యుత్పత్యర్థం ?
A) వాన
B) దుర్గ
C) సరస్వతి
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) దుర్గ

ప్రశ్న 8.
కవి యొక్క కర్మము. దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థం ?
A) కళ
B) కాగితం
C) కావ్యం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) కావ్యం

5. నానార్థాలు

ప్రశ్న 1.
ఆశలకు అంతు ఉండాలి. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) కోరిక, దిక్కు
B) చోటు, శరీరం
C) కలయిక, వాఙ్మయం
D) సోయగం, అందం
జవాబు:
A) కోరిక, దిక్కు

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ సాహిత్యం ఎంతో విలువైనది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) కోరిక, దిక్కు
B) కలయిక, వాఙ్మయం
C) చోటు, పుణ్యస్థానం
D) భూమి, శరీరం
జవాబు:
B) కలయిక, వాఙ్మయం

ప్రశ్న 3.
చిలుకూరు బాలాజీ పుణ్యక్షేత్రం. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) చోటు, పుణ్యస్థానం
B) కలయిక, వాఙ్మయం
C) కోరిక, దిక్కు
D) సోయగం, అందం
జవాబు:
A) చోటు, పుణ్యస్థానం

ప్రశ్న 4.
మా అన్నయ్యకు ప్రభుత్వ ఉద్యోగం వచ్చింది. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ప్రయత్నం, మాట, ఆలోచన
B) ప్రయత్నం, పని, అధికారం
C) పని, కోరిక, వాక్కు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) ప్రయత్నం, పని, అధికారం

ప్రశ్న 5.
సభలో మాట్లాడాలంటే కొందరికి భయం. (గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.)
A) ఇల్లు, ఊరు, జూదం
B) జూదం, కొలువుకూటం, పరీక్ష
C) కొలువుకూటం, ఇల్లు, జూదం
D) ఏవీ కాదు
జవాబు:
C) కొలువుకూటం, ఇల్లు, జూదం

ప్రశ్న 6.
వారం పదానికి నానార్థాలు.
A) మంద, వాకిలి, ఏడురోజుల కాలం
B) ఏడు రోజుల కాలం, వంద, రోజు
C) వాకిలి, వాగు, మాట
D) ఏవీకావు.
జవాబు:
A) మంద, వాకిలి, ఏడురోజుల కాలం

ప్రశ్న 7.
మిత్రుడు పదానికి నానార్థాలు.
A) సూర్యుడు, చంద్రుడు, ఇంద్రుడు
B) స్నేహితుడు, సూర్యుడు, శత్రుదేశపు రాజు
C) సూర్యుడు, బాట, కవి
D) ఏమీకావు
జవాబు:
B) స్నేహితుడు, సూర్యుడు, శత్రుదేశపు రాజు

ప్రశ్న 8.
తరం పదానికి నానార్థాలు.
A) తెగ, కత్తి, గాయం
B) పద్ధతి, దయ, ఓడ
C) తెగ, పద్ధతి, దాటుట
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) తెగ, పద్ధతి, దాటుట

6. ప్రకృతి – వికృతులు

ప్రశ్న 1.
ప్రభుత్వ ఆజ్ఞలను ప్రజలు గౌరవించాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) ఆన
B) విద్య
C) కార్యం
D) సాజం
జవాబు:
A) ఆన

ప్రశ్న 2.
మన కార్యాలను త్రికరణశుద్ధిగా చెయ్యాలి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) బాస
B) సత్తి
C) సహజం
D) కర్జం
జవాబు:
D) కర్జం

ప్రశ్న 3.
సహజ సుందరమైనది తెలంగాణ భాష. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) సాజం
B) సత్తి
C) విద్దియ
D) ఆన
జవాబు:
A) సాజం

ప్రశ్న 4.
మహిళాశక్తికి సాటి అయినది మరొకటిలేదు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) విద్య
B) కర్జం
C) సత్తి
D) కార్యం
జవాబు:
C) సత్తి

ప్రశ్న 5.
నీ మాట నాకు ఆశ్చర్యముగా ఉంది. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) ఐశ్వర్యం
B) అబ్బురం
C) అచ్చెరువు
D) ఆపారం
జవాబు:
C) అచ్చెరువు

ప్రశ్న 6.
యాదికి తగలటం సహజము కదా ! (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) సాజం
B) సైజం
C) అసహజం
D) సహ్యం
జవాబు:
A) సాజం

ప్రశ్న 7.
వారిది పసందైన ప్రాంతీయ భాష. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) భాష
B) బాస
C) బాశ
D) బాష
జవాబు:
B) బాస

ప్రశ్న 8.
రమ్యమైన కావ్యాలు వారివి ఎన్నో ఉన్నాయి. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) గ్రంథాలు
B) పుస్తకాలు
C) కబ్బాలు
D) కవిత్వాలు
జవాబు:
C) కబ్బాలు

ప్రశ్న 9.
ఉర్దూ కవుల్లో కవి తఖీమీర్ అగ్రగణ్యుడు. (గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.)
A) కావ్యం
B) కయి
C) కాకి
D) గోవు
జవాబు:
B) కయి

ప్రశ్న 10.
మా ఊర్లో జరిగే ‘బోనా’ల పండుగంటే నాకెంతో ఇష్టం. ‘బోనం’కు ప్రకృతి పదం.
A) భోగం
B) భోజనం
C) భోగి
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) భోగం

ప్రశ్న 11.
‘పొత్తం’లోని విషయాలన్నీ చదివాను. ‘పొత్తం’కు ప్రకృతి పదం.
A) లేఖ
B) పత్రం
C) పుస్తకం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
C) పుస్తకం

భాషాంశాలు (వ్యాకరణం) (\(\frac{1}{2}\) మార్కు)

PAPER – II : PART – B

1. సంధులు

ప్రశ్న 1.
సంస్కృతాంధ్రము – ఏ సంధి ?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ప్రశ్న 2.
సీమోల్లంఘనం – సంధి పేరు వ్రాయండి.
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) గుణసంధి

ప్రశ్న 3.
“కూరగాయలమ్మే” – ఇది ఏ సంధి ?
A) అకారసంధి
B) ఇకారసంధి
C) ఉకారసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
C) ఉకారసంధి

ప్రశ్న 4.
నాలుగేళ్ళు – విడదీయండి.
A) నాలుగే + ఏళ్ళు
B) నాలు + ఏళ్ళు
C) నాలుగు + ఏళ్ళు
D) నాలుగే + ఎడు
జవాబు:
C) నాలుగు + ఏళ్ళు

ప్రశ్న 5.
‘నాలుగేళ్ళు’ ఈ పదం ఏ సంధి ?
A) ఇత్త్వసంధి
B) ఉత్త్వసంధి
C) అత్త్వసంధి
D) త్రికసంధి
జవాబు:
B) ఉత్త్వసంధి

ప్రశ్న 6.
‘మనుమరాలు’ ఈ పదం ఏ సంధి ?
A) టుగాగమసంధి
B) ఉత్త్వసంధి
C) ఇత్త్వసంధి
D) రుగాగమసంధి
జవాబు:
D) రుగాగమసంధి

ప్రశ్న 7.
అనునాసిక సంధికి ఉదాహరణ.
A) అక్కడక్కడ
B) వాఙ్మయం
C) పురోహితుడు
D) వాగ్ధాటి
జవాబు:
B) వాఙ్మయం

ప్రశ్న 8.
జత్త్వ సంధికి ఉదాహరణ.
A) వాగ్ధాటి
B) మధ్యాహ్నం
C) బ్రహ్మేశ్వరాలయం
D) పురోహితుడు
జవాబు:
A) వాగ్ధాటి

ప్రశ్న 9.
గుణసంధికి ఉదాహరణ.
A) ఇప్పుడంత
B) సొంపయిన
C) సీమోల్లంఘనం
D) శివాలయం
జవాబు:
C) సీమోల్లంఘనం

ప్రశ్న 10.
యజ్ఞులు అనగా-
A) ఏ, ఓ, ఆర్లు
B) య, వ, ర, లు
C) ఆ, ఇ, ఉ, లు
D) ఐఔలు
జవాబు:
B) య, వ, ర, లు

2. సమాసాలు

ప్రశ్న 1.
ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ -ఇది ఏ సమాసం ?
A) రూపక సమాసం
B) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
C) అవ్యయీభావ సమాసం
D) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
D) సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం

ప్రశ్న 2.
వ్యాస వాఙ్మయం – ఇది ఏ సమాసం ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) రూపక
C) తృతీయా తత్పురుష
D) చతుర్థీ తత్పురుష
జవాబు:
A) షష్ఠీ తత్పురుష

ప్రశ్న 3.
తీయని తెలుగు (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) తీయనంత తెలుగు
B) తీయనైన తెలుగు
C) తీయనివంటి తెలుగు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) తీయనైన తెలుగు

ప్రశ్న 4.
బాల్యమిత్రులు (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) బాల్యంతో మిత్రులు
B) బాల్యంకు మిత్రులు
C) బాల్యం నందు మిత్రులు
D) ఏవీ కాదు
జవాబు:
C) బాల్యం నందు మిత్రులు

ప్రశ్న 5.
బిల్హణ మహాకవి (దీనికి విగ్రహవాక్యం)
A) బిల్హణుడు అనే పేరు గల మహాకవి
B) బిల్హణుడు వంటి మహాకవి
C) మహాకవియైన బిల్హణుడు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) బిల్హణుడు అనే పేరు గల మహాకవి

ప్రశ్న 6.
వ్యాస వాఙ్మయం (దీనికి విగ్రహవాక్యం ?)
A) వ్యాసుడు చెప్పిన వాఙ్మయం
B) వ్యాసుని యొక్క వాఙ్మయం
C) వ్యాసునితో వాఙ్మయం
D) ఏమీకావు
జవాబు:
B) వ్యాసుని యొక్క వాఙ్మయం

ప్రశ్న 7.
మధ్యాహ్నం (దీనికి విగ్రహవాక్యం ?)
A) మధ్యలో అహ్నం
B) అహ్నం మధ్య భాగం
C) మధ్యయైన అహ్నం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) అహ్నం మధ్య భాగం

3. గణవిభజన

ప్రశ్న 1.
‘స-భ-ర-న-మ-య-వ’ గణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) ఉత్పలమాల
B) మత్తేభం
C) శార్దూలం
D) చంపకమాల
జవాబు:
B) మత్తేభం

ప్రశ్న 2.
‘భ-ర-న-భ-భ-ర-వ’ గణాలు ఏ పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) చంపకమాల
B) శార్దూలం
C) మత్తేభం
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

ప్రశ్న 3.
‘భ-జ-స-నల-గగ’ అను గణాలు ఏ పద్యపాదములో ఉండును ?
A) చంపకమాల
B) సీసము
C) ఆటవెలది
D) కందము
జవాబు:
D) కందము

ప్రశ్న 4.
‘మ-న-జ-స-త-త-గ’ అనుగణాలు పద్యపాదానికి చెందినవి ?
A) శార్దూలం
B) తేటగీతి
C) కందం
D) ఆటవెలది
జవాబు:
A) శార్దూలం

ప్రశ్న 5.
“పదవ అక్షరం యతిస్థానం గల పద్యం ఏది ?
A) చంపకమాల
B) మత్తేభం
C) శార్దూలం
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

4. అలంకారాలు

ప్రశ్న 1.
అజ్ఞానాంధకారమును జ్ఞానజ్యోతితో పారద్రోలుము – ఇందలి అలంకారం ఏది ?
A) అర్థాంతరన్యాస
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) ఉపమ
జవాబు:
B) రూపక

ప్రశ్న 2.
ఆ మబ్బులు ఏనుగుపిల్లల్లా ఉన్నవి. – ఇది ఏ అలంకారం ?
A) ఉపమ
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
A) ఉపమ

ప్రశ్న 3.
ఉపమేయము నందు ఉపమాన ధర్మాన్ని ఆరోపించే అలంకారం ?
A) ఉపమ
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
B) రూపక

5. వాక్య పరిజ్ఞానం

ప్రశ్న 1.
‘బడికి వెళ్ళు’ – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) విధ్యర్థక వాక్యం
B) నిషేధార్థక వాక్యం
C) అనుమత్యర్థక వాక్యం
D) ప్రశ్నార్ధక వాక్యం
జవాబు:
A) విధ్యర్థక వాక్యం

ప్రశ్న 2.
కిషన్ చదువుతాడో ? లేదో ? వాక్యం ? – ఇది ఏ రకమైన
A) సందేహార్థక వాక్యం
B) అనుమత్యర్థక వాక్యం
C) ప్రశ్నార్ధకం
D) సామర్థ్యార్థకం
జవాబు:
A) సందేహార్థక వాక్యం

ప్రశ్న 3.
‘వాడు చెట్టు ఎక్కగలడు’ – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) సామర్థ్యార్థకం
C) విధ్యర్థకం
B) అనుమత్యర్థకం
D) ఆశ్చర్యార్థకం
జవాబు:
A) సామర్థ్యార్థకం

ప్రశ్న 4.
‘నీరు’ లేక పంటలు పండలేదు’ – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం ?
A) హేత్వార్థకం
B) అనుమత్యర్థకం
C) నిషేధార్థకం
D) ఆశ్చర్యార్థకం
జవాబు:
A) హేత్వార్థకం

ప్రశ్న 5.
గురువు బడికి వచ్చాడు. గురువు పాఠం చెప్పాడు దీన్ని సంక్లిష్టవాక్యంగా మారిస్తే
A) గురువు బడికి రావాలి, పాఠం బోధించాలి
B) గురువు బడికి వచ్చి పాఠం చెప్పాడు
C) గురువు బడికి వస్తే పాఠం బోధించాలి
D) గురువు బడికి రావడంతో పాఠం చెప్పాడు.
జవాబు:
B) గురువు బడికి వచ్చి పాఠం చెప్పాడు

ప్రశ్న 6.
కూరలు తెచ్చాడు. కూరలు అమ్మాడు. దీన్ని సంక్లిష్ట వాక్యంగా మారిస్తే
A) కూరలు తెచ్చి అమ్మాడు
B) కూరలు తెస్తూ అమ్మాడు
C) కూరలు తెస్తే అమ్ముతాడు
D) అమ్ముతాడు కూరలు తెస్తే
జవాబు:
A) కూరలు తెచ్చి అమ్మాడు

ప్రశ్న 7.
“మా నాన్న గ్రామంలో లేడు” అని రాజా చెప్పాడు దీనికి పరోక్ష కథన వాక్యం ఏది ?
A) రాజా మా నాన్న గ్రామంలో లేడని చెప్పాడు
B) తమ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
C) తమ నాన్న గ్రామంలో ఉండడని రాజా చెప్పాడు
D) వాళ్ళ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు
జవాబు:
B) తమ నాన్న గ్రామంలో లేడని రాజా చెప్పాడు

ప్రశ్న 8.
నాకు పల్లెలంటే ఇష్టం అని రైతు అన్నాడు. – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) రైతు పల్లెయందు ఇష్టం లేదన్నాడు.
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు.
C) అతనికి పల్లె యిష్టంగాలేదని రైతు పలికాడు
D) వానికి పల్లెయిష్టం అని రైతు పలికాడు
జవాబు:
B) తనకు పల్లెలంటే ఇష్టమని రైతు అన్నాడు.

ప్రశ్న 9.
తనకు చాలా ముఖ్యమైన పని యుందని రాము అన్నాడు – దీనికి ప్రత్యక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వానికి ముఖ్యమైన పని ఉందని రాము అన్నాడు.
B) ముఖ్యమైన పని నేను చేయాలి అని రాము అన్నాడు.
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.
D) “నేను ముఖ్యమైన పనిలో ఉన్నాను” అని రాము అన్నాడు.
జవాబు:
C) “నాకు చాలా ముఖ్యమైనపని ఉంది” అని రాము అన్నాడు.

ప్రశ్న 10.
“నాకు ఏ వ్యసనాలు లేవు” అని రచయిత అన్నాడు – దీనికి పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) వ్యసనాలు తనకు ఉండవని రచయిత అన్నాడు.
B) రచయితకు వ్యసనాలు ఉండవని అన్నాడు
C) తనకు ఏ వ్యసనాలు లేవని రచయిత అన్నాడు
D) వానికి వ్యసనాలు ఉండవని రచయిత అన్నాడు
జవాబు:
C) తనకు ఏ వ్యసనాలు లేవని రచయిత అన్నాడు

ప్రశ్న 11.
‘నీ విషయం పరిశీలింపబడుతుంది’ – ఈ వాక్యానికి కర్తరి వాక్యం ఏది ?
A) నీ విషయం పరిశీలిస్తారు
B) నీ విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు
C) నీ విషయమును పరిశీలన చేయగలరు
D) నీ విషయం పరిశీలనార్హము
జవాబు:
B) నీ విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు

ప్రశ్న 12.
‘దున్నేవానికి భూమిహక్కును ఇచ్చారు’ – దీనికి కర్మణి వాక్యం ఏది ?
A) దున్నేవానిచే భూమి హక్కు ఇవ్వబడింది.
B) దున్నేవాడికి భూమిహక్కులు ఇవ్వబడ్డాయి
C) దున్నేవాడికి భూమిహక్కు ఇవ్వబడింది.
D) భూమి హక్కులు దున్నేవాడికి ఇస్తారు
జవాబు:
C) దున్నేవాడికి భూమిహక్కు ఇవ్వబడింది.

ప్రశ్న 13.
రైతులు పంటలు పండించారు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) పండించారు పంటలు రైతులు
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి
C) రైతులతో పంటలు పండించబడును
D) రైతులు పండించారు పంటలు
జవాబు:
B) రైతులచే పంటలు పండించబడినాయి

ప్రశ్న 14.
లక్ష్మిచే జాబు రాయబడెను దీనికి కర్తరి వాక్యం గుర్తించండి.
A) లక్ష్మి యొక్క జవాబు రాయబడెను
B) లక్ష్మికి జవాబు రాయించెను
C) రాయించెను జాబు లక్ష్మి
D) లక్ష్మి జాబు రాసింది.
జవాబు:
D) లక్ష్మి జాబు రాసింది.

ప్రశ్న 15.
పోతన భాగవతం రచించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) రచించాడు భాగవతాన్ని పోతనచేత
B) రచించాడు పోతన భాగవతంతో
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను
D) పోతనకు భాగవతం రచించాడు
జవాబు:
C) పోతనచే భాగవతం రచింపబడెను

ప్రశ్న 16.
వర్షాలు బావులను నింపాయి – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
A) వర్షాల చేత బావులు నింపబడినాయి
B) వర్షాలతో నింపారు బావులను
C) నింపుతున్నాయి వర్షాలు బావులను
D) బావులను వర్షం నింపుతోంది
జవాబు:
A) వర్షాల చేత బావులు నింపబడినాయి

These TS 10th Class Physical Science Chapter Wise Important Questions Chapter 8 Chemical Bonding will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 Chemical Bonding

1 Mark Questions

Question 1.
How is covalent bond formed?
Answer:
A covalent bond is formed by the sharthg of electrons between two atoms.
Eg: Bonding In H₂ molecule, O₂ molecule, N₂ molecule etc.

Question 2.
What is ‘Octet rule’?
Answer:
Octet rule: The presence of 8 electrons in the outermost shell of an atom or a molecule is called ‘octet rule.

Question 3.
What is’Bondlength’?
Answer:
Bond length: ft is the inner-nucleus distance between the two atoms in a molecule. It is measured In Angstrom, 1 Å = 10^-8 cm.

Question 4.
What is a chemical bond?
Answer:
An attractive force between two atoms In a molecule Is called a chemical bond.

Question 5.
How is a cation formed?
Answer:
A cation Is formed when an atom loses electrons.

Question 6.
How is an anion formed?
Answer:
An anion Is formed when an atom gains electrons.

Question 7.
What are the forces present in an Ionic bond?
Answer:
Electrostatic forces of attraction are present in ionic bonds.

Question 8.
Which type of compounds are more soluble In polar solvents?
Answer:
Ionic compounds are more soluble In polar solvents.

Question 9.
Which compounds exhibit high melting and boiling points?
Answer:
Ionic compounds exhibit high melting and boiling points.

Question 10.
What is electronic configuration’?
Answer:
A systematic arrangement of electrons In the atomic orbits Is called electronic configuration.

Question 11.
Why are molecules more stable than atoms?
Answer:
Molecules have lower energy than that of the combined atoms. Molecules are more stable than atoms since chemical species with lower energy are more stable.

Question 12.
Which forces are weaker forces and where are they operative?
Answer:

1. Vander Waal’s forces are very weak forces.
2. They are operative between non-polar molecules.

Question 13.
Which compounds exhibit low melting and boiling points?
Answer:
Covalent compounds exhibit low melting and boiling points when compared to ionic compounds.

Question 14.
What is ionic linkage?
Answer:
When two oppositely charged Ions are engaged in a bond, it is known as ionic linkage.

Question 15.
On which factors do anions depend?
Answer:

1. Atomic size
2. Ionization potential
3. Electron affinity
4. Electronegativity

Question 16.
What is VSEPRT’?
Answer:
VSEPRT means ‘valence – shell – electron – pair repulsion – theory’.

Question 17.
How do you know the valence of a metal?
Answer:
The number of electrons lost from a metal atom is the valence of its elements which is equal to its group number. Eq: Na and Mg have valences 1 and 2 respectively.

Question 18.
How do you know the valence of a non-metal?
Answer:
The number of electrons gained by a non-metal element for its atom to attain octet configuration is its valency, which is equal to 8 – its group number. Eg: The valency of chlorine is (8 – 7) = 1.

Question 19.
Why do atoms combine and form molecules?
Answer:
The energy of molecule is less than the total energy of constituent atoms. Therefore atoms combine and go to a stable state of lower energy.

Question 20.
What is ‘orbital concept of bond formation’?
Answer:
Atoms with hair-filled or vacant orbitals try to get paired electrons in those orbitals by bond formation i.e., by losing, gaining or sharing of electrons.

Question 21.
Name the bonds present In the molecules i) BaCl₂ ii) C₂H₄.
Answer:
(i) In BaCl₂ – Ionic.
(ii) In C₂H₄ – Covalent (double bond H₂C = CH₂)

Question 22.
What s the use of VSEPR Theory?
Answer:
It predicts shapes of molecule without consideration of hybridization.

Question 23.
Why a molecule of Hydrogen is more stable than the uncombined atoms?
Answer:
When a molecule of hydrogen is formed from the atoms, energy is released (104 Kcal/ mol) Thus the molecule possessing lower energy is more stable that the atoms.

Question 24.
Why ionic compounds are good electrolytes?
Answer:

1. Electrolytes produce ions in solution, which carry current.
2. Ionic compounds is the fused state and aqueous solutions contain ions moving freely. Hence they conduct electricity.

Question 25.
When is ionic bond termed between atoms?
Answer:
Ionic bond is readily formed between atoms of elements with a low ionisation energy and atoms of elements with high electronegativity.

Question 26.
What is crystal lattice’?
Answer:
In a crystal of an ionic compound each Ion Is surrounded by oppositely charged ions Th ions arrange themselves at an optimum distance with regular periodicity in a well-defined three-dimensional network called crystal lattice.

Question 27.
What is lattice energy?
Answer:
the energy released when gaseous positive and negative ions are brought together from infinity to form one mole ionic crystal Is called lattice energy.

Question 28.
Represent the formation of nitrogen molecules by Lewis notation. (AS1)
Answer:

Question 29.
Represent Fluorine a molecule by using lewies notation.
Answer:

Question 30.
How many sigma and pl bonds are present in acetylene molecule?
Answer:
HC = CH, one sigma and two pi bonds are present.

Question 31.
How is a σ (sigma) bond formed?
Answer:
By the axial or tendon overlap of pure orbitals or hybrid orbitals of two atoms.

Question 32.
How is a π (pi) bond formed?
Answer:
By the lateral or parallel overlap of only Pure atomic orbitals after the σ bond formation.

Question 33.
Which type of atoms easily enter into ionic bonding?
Answer:
An atom with low ionization potential and another with high electron affinity.

Question 34.
What is a polar bond?
Answer:
A covalent bond in a heteroatomic molecule. Eg : HCl.

Question 35.
What is meant by inter-nuclear axis?
Answer:
The hypothetical line joining the center of nuclei of two atoms in a molecule.

Question 36.
What are multiple bonds?
Answer:
Double and triple bonds are multiple bonds.

Question 37.
How many σ and π bonds are in O₂ molecule?
Answer:
One σ and two π bonds.

Question 38.
What are Lewis structures?
Answer:
The symbol of the atom gives the core (or kernel) of the atom is, which valence electrons are shown as dots (.), cIrcles (O) or crosses (x). Thus in Na^x, Na represents the core of sodium atom and the cross (x) represents the valence electron of sodium.

Question 39.
In case of Ionic substances, a more appropriate term Is formula weight, rather than ‘molecular weight’. Why?
Answer:
Molecules are not present in ionic substances. Only ions are present. The formula of an ionic substance represents the simpler ratio of ions in one mole of crystal Hence a more appropriate term Is ‘formula weight’.

Question 40.
NaCl dissolves in water but not In benzene. Explain.
Answer:
NaCl dissolves in water because of hydration. Water being a polar molecule has positive and negative ends which hydrate Na⁺ and Cl^– ions. Benzene being nonpolar cannot dissolve the ions of NaCl.

Question 41.
What are the bond angles in H₂O and NH₃ molecule?
Answer:
Bond angle In H₂O molecule is 104° 3′.
Bond angle In NH₃ molecule is 107°.

Question 42.
Why noble gases (inert gases) are stable?
Answer:

1. Noble gases are stable because their outermost orbit contains 8 or 2 electrons.
2. Noble gases exist as individual atoms.

Question 43.
What is an ion?
Answer:
An ion is an electrically charged atom (or group of atoms).

Question 44.
Sulphur dioxide is a diamagnetic molecule. Explain.
Answer:
Sulphur dioxide (SO₂) is a diamagnetic molecule because it has all electrons paired (no free electrons).

Question 45.
What are the structures of sodium chloride and calcium chloride crystals?
Answer:
Sodium chloride has face-centered cubic structure. Calcium chloride has body-centered cubic structure.

Question 46.
Write a short note on bond angles.
Answer:
It is the average angle between two adjacent atoms bonded to the central atom in a molecule. Molecules with larger bond angles are more stable than those with smaller angles.

Question 47.
What Is ionisatIon? Give one example.
Answer:

1. The process of removal of electron (s) from an atom or molecule is termed
   Ionisation. g : Na → Na⁺ + e^–
2. Dissociation of an ionic solid into constituent ions upon Its dissolution in a suitable solvent is also called ionisation. Eg : NaCl_?(aq) → Na⁺_(aq) +Cl^–_(aq)

Question 48.
What is a Coordination number? (ASI)
Answer:
The number of ions of opposite charge that surround a given ion of given charge is known as coordination number of that given Ion.

Question 49.
Show the formation of HCl molecule with Lewis dot structures using the information given below.
Answer:

Question 50.
Bond angle of Water reduced to 104°27’ from 109.28 said, Rajesh. Is he corred? Justify your answer.
(or) Explain, why bonding angle (HOH) In water Is 104°31’ instead of 109° 28¹?
Answer:
Yes. He Is correct.

justification:

• In water molecule oxygen atom has two lone pairs of electrons (: 0 🙂 and two bond pairs (O- H) of electrons.
• Due to this two lone pairs of electrons shows repulsion on bond pairs.
• So, the bond angle reduced to 104°.27 from 109°,28

2 Marks Questions

Question 1.
Explain Ionic bond with suitable example.
Answer:

1. Sodium (Na) looses one electron and forms Sodium ion (Na⁺).
   Na → Na⁺+1e^–
2. Chlorine (Cl) gains one electron and forms chloride ion (Ci).
   Cl+le^– → Cl^–
3. Positive sodium on (Na) and negative chloride (Ci) ion come together due to electrostatic forces, participate in ionic bond and form NaCl.
   Na⁺ + Cl^– → NaCl

Question 2.
Distinguish between a sigma bond and a pi bond.
Answer:

Question 3.
Write about ‘Hydrogen bond’.
Answer:
1. Hydrogen bond Is formed between molecules in which hydrogen atom s attached to an atom of an element with large electronegativity and very small size (F. O. N). Because of hydrogen bond the molecules associate themselves and hence possess higher B.P’s and M.P’s. ,
2. The hydrogen bond formed between two molecules is called inter-molecular hydrogen bond
3. The hydrogen bond formed between different groups of the same Molecule is called intra-molecular hydrogen bond. “

Question 4.
Bring out the difference between Ionic and covalent bonds.
Answer:

Question 5.
Write about VSEPR theory.
Answer:
It predicts the possible shapes of the molecules based on the number of electron pairs In the valence shell of the central atom.

Question 6.
Write a short note on octet rule with example.
Answer:
Atoms try to get 8 electrons in their outermost shell (inert gas structure) by combining with other atoms. In order to get 8 outer electrons, atoms may lose to, gain from or share electrons with other atoms.

Question 7.
Why a large amount of energy is needed to remove an electron from a neutral gaseous neon atom than the energy needed to remove an electron from gaseous sodium atom?
Answer:
Na(g) + 118.4 K.cal → Na’ + e
Ne(g) + 497.0 K.cal → Ne + e
Orbitals which are fully filled are very stable, so large amount of energy is needed to remove an electron from them.

Question 8.
Why there is absorption of energy in certain chemical reactions and release of energy In other reactions?
Answer:
If bond dissociation energy of reactants is more than bond energy of products then energy ¡s absorbed n the chemical reaction.
If bond dissociation energy of reactants is less than bond energy of products then energy s released’ in the chemical reaction.

Question 9.
Electronic configuration of x is 2, 8, 1 and electronic configuration of Y is 2, 8, 7 ExplaIn what type of bond Is formed between them.
Answer:
The element with electronic configurations 2, 8, 1 is sodium which Is a metal. Similarly, the element with electronic configurations 2, 8, and 7 Is chlorine which is a non-metal. The electronegativity difference between these two elements Is more than 1.9 so they form ionic bond.

Question 10.
Why ionic compounds dissolve in polar solution and covalent compounds dissolve in non-polar solution?
Answer:
Ionic compounds are polar in nature so they are soluble in polar solvents whereas covalent compounds are non-polar in nature so they are soluble in non-polar solvents.

Question 11.
What are favourable conditions for the formation of anion?
Answer:
The favourable conditions for the formation of anion is

1. High Electron Affinity.
2. Low charge on the anion.
3. Small size of the non-metal.
4. Configuration is very near to inert gas configuration.

Question 12.
Bond angle of ammonia reduced to 107°48 from 109°28” said Ramya. Is she correct? Justify your answer.
Answer:
Yes. She Is correct.
Justification:

• In NH₃ there are three bond pairs (N-H) and one lone pair of electrons (N) Is present around the central atom of nitrogen.
• So, the lone pair electron shows repulsion on bond pairs.
• Hence, to minimise the repulsion force bond angle changes from 109°28 to 107°48.
• At the same time the shape also changes from tetrahedral to pyramidal.

Question 13.
Write the ‘Octet Rule’. How does Mg (12) get stability while reacting with chlorine as per this rule?
Answer:
Octet rule: The atoms of elements tend to undergo chemical changes that help to leave their atoms with eight outer-shell electrons.
Electronic configuration of ‘Mg’ is – 2, 8, 2
So, it loses two electrons in its outer shell to get octet configuration and becomes Mg⁺².
So, it gives 2 electrons to two chlorine atoms to form Magnesium chloride (Mgcl₂) and gets stability.

Question 14.
Draw the diagram to show the formation of Oxygen molecules by Valence bond theory.
Answer:

4 Marks Questions

Question 1.
If the electronic configurations of atoms A and B are 3S², 2S², 2P⁶,3S², 3P¹’ and 2, 61S², 2P⁴ respectively, then
a) Which atom forms negative ion
b) Which atom forms positive ion?
c) What Is the valency of atom A?
d) What Is the molecular formula of the compound form by atoms A and B?
Answer:
Given electronic configuration of atom A is Is’ 2s² 2p⁶ 3s² 3p¹ i.e., Aluminium and B is 1S², 2S², 2p⁶ i.e., Carbon.
a) The atom ‘B’ tends to form negative ion by gaining two electrons order to get nearest inert gas neon configuration is 1s²2s²2p⁶.
b) The atom ‘A’ tends to form positive ion by losing three electrons n order to get nearest inert gas. Neon configuration is 1s²2s²2p⁶.
c) Valency of atom ‘A’ is ‘3’.
d) According to Criss-Corss method, the molecular formula of the compound formed by atoms both A and B Is A₂B₃ i.e., AlO₃.

Question 2.
a) Draw the electron dot structures of Sodium, Oxygen and Magnesium.
b) Show in the form of a picture, the formation of Na20 and MgO.(AS5)
Answer:
a) Sodium atom has one valency electron in its valency shell, so its electron dot structure Is Na_x(or)Na Oxygen atom has two valency electrons in its valency shell, so Its electron dot structure is O (or) O:
Magnesium atom also having two valency electrons in its valency shell, so its electron dot structure is Mg: (or) Mg :

Question 3.
Explain VSEPRT theory.
Answer:
VSEPRT theory:
The full form of VSEPRT is Valence Shell Electron Pair Repulsion Theory.

1. VSEPRT proposes that molecules get specific shapes due to repulsion between bond pair and lone pair.
2. Lone pair occupies more space around the central atom than bond pair.
3. Thus the presence of lone pairs on the central atom causes slight distortion of bond angles from the expected regular shape.
4. If two bond pairs without lone pair then shape of the molecule is linear with bond angle 180°.
5. It three bond pairs without lone pair then shape is trigonal planar with bond angle 120°.
6. If there are four bond pairs without lone pair then shape is tetrahedron with bond angle 109°28.
7. If there are three bond pairs and one lone pair then due to repulsions between bond pair and lone pair the shape is pyramidal.
8. If there are two bond pairs and two lone pairs then due to lone pair and bond pair repulsions the shape of the molecule is V.

Question 4.
Explain the formation of BF₃ molecule with the help of Valency Bond theory.
Answer:
Formation of BF₃ molecule:

• 3B has electronic configuration 1s²2s²2px¹.
• The excited electronic configuration of ₅B is 1s² 2s¹ 2p_x¹ 2p¹_y.
• As It forms three identical B-F bonds In BF₃.
• It Is suggested that excited ‘B atom undergoes hybridisation.
• There is an intermixing of 2s, 2p_x, 2p_y orbitals and their redistribution into three Identical orbitals called sp² hybrid orbitals.
• For three sp² orbitals to get separated to have minimum repulsion the angle between any two orbitals is 120° at the central atom and each sp² hybrid orbitals.

• Now three fluorine atoms overlap their 2p2 orbitals containing unpaired electrons (F₉, 1s² 2s₂ 2p_x² 2p_x² 2p_y²,2p_z¹) the three sp² orbitals of ‘B that contain unpaired electrons to form three σsp²-p bonds.

Question 5.
What Is hybridisatlon?
Answer:
In the formation of molecules, the atomic orbitals of the atoms may hybridise.

1. It is the process of mixing up of atomic orbitals of an atom to form identical hybrid orbitals.
2. This takes place only during the formation of bond.
3. There should not be much difference in the energies of the orbitals that hybridise.
4. The number of hybrid orbitals formed is equal to the number of hybridising atomic orbitals.
5. Hybrid orbitals form sigma bonds only not t bonds.

Question 6.
What are the important characteristic features of hybridisation?
Answer:

1. Orbitals on a single atom only would undergo hybridization.
2. The orbitals involved In hybridisation should not differ largely In their energies.
3. The number of hybrid orbitals formed is equal to the number of hybridising orbitals.
4. The hybrid orbitals form stronger directional bonds than the pure s, p, d atomic orbitals.
5. It is the orbitals that undergo hybridisation and not the electrons.
6. Concept of hybridisation is useful in explaining the shape of molecules.

Question 7.
Can you suggest an experiment to prove that ionic compounds possess strong bonds when compared to that of covalent bonds? Explain the procedure.
Answer:

1. Take a small amount of sodium chloride (NaO) on a metal spatula (having an insulated handle).
2. Heat it directly over the flame of a burner.
3. We will see that sodium chloride (NaCl) does not melt easily.
4. Sodium chloride melts (and becomes a liquid) only on strong heating.
5. This shows that sodium chloride which is an Ionic compound possesses strong bonds.
6. So it has a high melting point.
7. Whereas covalent compounds like naphthalene and carbon tetra chloride has low boiling points such as 80° C and 77° C respectively.
8. The force of attraction between the molecules of a covalent compound is very weak.
9. Only a small amount of heat energy Is required to break these weak molecular forces, due to which covalent compounds have low melting points and low boiling points.

Question 8.
A list of five substances is given.
a) NaCl
B) CH₄
C) CCl₄
d) N₂
e) Ar
Which of these substances correspond to the options (i) to (x)
i) A substance with high melting point
ii) A substance with low heat of vapourisation
iii) Diatomic
iv) An insulator
v) Soluble In water
vi) A liquid which is immutable in water
vii) Monoatomic
viii) A gas which Is insoluble In water
ix) An Ionic compound
x) Covalent compound
Answer:
(i) NaCl
(ii) CCl₄
(iii) N₂
(iv) CCl₄
(v) NaCl
(vi) CCl₄
(vii) Ar
(viii) N₂ and CH₄
(ix) Nacl
(x) CH₄, CCl₄, N₂.

Question 9.
Explain the formation of Ammonia molecules by using Lewis notation.
Answer:
Ammonia (NH₃) molecule: In ammonia molecule, three N – H single covalent bonds are present -Electron configuration of ₇N is 2, 5 and ₁H is 1. Nitrogen (N) needs 3 electrons to have octet In Its valence shell. Therefore it shows ‘3’ electrons with ‘3’ hydrogen(H) atoms to form ammonia (NH₃) molecule.

Question 10.
Explain the formation of Methane molecules by using Lewis notation.
Answer:
Methane (CH₄) molecule: In the formation of methane, (CH₄) molecule, carbon contributes 4 electrons (one electron to each hydrogen atom) and 4 hydrogen atoms contribute one electron each. Thus in CH₄ molecule, there are four CH₄ covalent bonds as shown below:

Question 11.
Write the difference between ionic bond and covalent bond?
Answer:

Question 12.
An element X has 3 electrons In the outermost shell of the atom. (AS1)
a) State whether ‘X’ Is a metal or a non-metal?
b) Write the symbol of Its ion?
c) Write the formula of its oxide?
Answer:
a) An element which has 3 electrons In the outermost shell is Aluminium. It is confirmed by writing electronic configuration 1S² 2S²2P⁶3S¹3p¹.
b) The symbol is Al⁺³. It is a metal
c) Its oxide Is Al₂O₃
4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃

Question 13.
Give electron dot formula for the following.
a) Magnesium chloride
b) Carbon-di-oxide
c) Carbon tetrachloride
d) Hydrogen bromide
Answer:

Do You Known

Davy’s experiment
Humphry Davy (1778-1829), a Professor of Chemistry at the Royal Institute in London, constructed a battery of over 250 metallic plates. In 1807, using electricity from this battery, he was able to extract highly reactive metals like potassium and sodium by electrolysis of fused salts (Page 151)

It was seen that the metal part of the compound migrated towards the negative electrode and the
non-metal part towards the positive electrode. So it was proposed that metals are responsible for
positively charged particles and non-metals are responsible for negatively charged particles. The oppositely charged particles are held together by electrostatic forces in a compound. Do you agree with this explanation? Why? While this explanation could explain bonding in Nacl, KCl etc. It could not explain bonding in carbon compounds or diatomic molecules of elements.

2. The number of electrons lost from a metal atom is the valence of its element which is equal to its group number (Page 157) Eg: Na and Mg have valencies 1 and 2 respectively

3. The number of electrons gained by a non-metal element for its atom is it valency, which is equal to (8 – its group number) (Page 157) Eg: The valency of chlorine is (8-7) – 1

4. An angstrom (Å) is a unit of length equal to 10^-10 m, or 0.1 nanometre, or 101 picometres. 1 nanometre = 10^-9 metre; 1 picometre = 10^-12 metre. (Page 164)

These TS 10th Class Physics Chapter Wise Important Questions Chapter 4 Refraction of Light at Curved Surfaces will help the students to improve their time and approach.

TS 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 Refraction of Light at Curved Surfaces

1 Mark Questions

What is a lens?
Answer:
A lens is formed when a transparent material is bounded by two surfaces of which one (or) both surfaces are spherical.

Questions 2.
What is a double convex lens?
Answer:
A lens may have two spherical surfaces bulging outwards, such a lens is called double convex lens. It is thick at the middle as compared to edges.

Question 3.
What is a double concave lens?
Answer:
A double concave lens‘s bounded by two spherical surfaces curved inwards. It is thin at the middle and thicker at the edges and is called double concave lens.

Question 4.
Define focal length of a lens.
Answer:
The point of convergence or the point from which rays seem to emanate after refraction in a lens is called focal point or focus (F). The distance between the focal point and optic centre is called focal length of lens, denoted by ‘f’.

Question 5.
When do you get a virtual and magnified image with a convex lens?
Answer:
A magnified virtual image Is formed by a convex lens, when the object is at distance less than the focal length of the lens.

Question 6.
What Is the position and nature of the Image formed by a concave lens?
Answer:
Irrespective of the position of the object on the principal axis, we get an erect, virtual and Object diminished image in between the focal point and optic centre for a concave lens.

Question 7.
Write the lens formula.
Answer:
Lens formula: \(\frac{1}{f}=\frac{1}{v}-\frac{1}{u} \)
Here f – Focal length, v – Image distance, u – Object distance

Question 8.
What is the behaviour of convex lens when it is kept in another medium?
Answer:

1. The convex lens behaves as a convergence lens If It is kept in a medium with refractive index less than the refractive index of the lens.
2. It behaves as a diverging lens when it is kept In a transparent medium with greater refractive index than that of the lens.

Question 9.
What is lens maker formula?
Answer:
\(\frac{1}{f}=(n-1)\left[\frac{1}{R_1}-\frac{1}{R_2}\right] \)

Question 10.
What is power of lens?
Answer:
It Is the ability of a lens to converge (or) diverge a beam of light falling on it.

Question 11.
What are paraxial rays?
Answer:
The rays which move very close to the principal axis.

Question 12.
What ¡s absolute refractive index?
Answer:
It is the ratio of speed of light in air to speed of light In any medium.

Question 13.
Which mirror is similar to convex sens?
Answer:
Concave mirror.

Question 14.
Which mirror is similar to concave lens?
Answer:
Convex mirror.

Question 15.
Which lens will form both real and virtual images?
Answer:
Convex lens.

Question 16.
Give two uses of convex lens.
Answer:

1. used in projectors and
2. in cameras.

Question 17.
Which lens has a negative power?
Answer:
Concave lens.

Question 18.
Which lens has a positive power?
Answer:
Convex lens.

Question 19.
What type of lens behaviour will an air bubble inside water show?
Answer:
It will act as a concave lens.

Question 20.
What Is a double concave lens?
Answer:
It has two spherical surfaces curved inward is called a double concave lens.

Question 21.
Write about the thickness of concave lens.
Answer:
It has thin at the middle and thicker at the edges.

Question 22.
What is the mid-point of ens called?
Answer:
The mid-point of lens Is called pole (or) optical centre.

Question 23.
What happens If the ray passes through principal axis?
Answer:
It will be undeviated.

Question 24.
What ii the name given to line joining focal point, pole and centre of curvature?
Answer:
Principal axis.

Question 25.
What happens to a ray passing through pole?
Answer:
It will not deviated.

Question 26.
Where does light rays travelling to principal axis converge?
Answer:
They converge at focus.

Question 27.
What happens to light rays passing through focus?
Answer:
The path of the rays is parallel to principal axis after refraction.

Question 28.
There an object should be placed in front of a convex lens to get a real image of the size of object?
Answer:
At centre of curvature.

Question 29.
What is other names of convex lens?
Answer:
Converging lens (or) positive lens.

Question 30.
What is the other name of concave lens?
Answer:
Diverging lens (or) negative lens.

Question 31.
When do you get image at Infinity with a convex lens?
Answer:
The object is at the focal point.

Question 32.
When do you get a virtual Image with a convex lens?
Answer:
The object is placed between focus and pole.

Question 33.
The image formed by an en Is always erect and diminished. What is the nature of lens?
Answer:
It is a concave lens.

Question 34.
From which point of lens are all the distances measured?
Answer:
The optical centre of the lens.

Question 35.
Do only convex lens converge?
Answer:
No, a concave mirror also converge.

Question 36.
What happens to the Image formed by a convex lens If its lower part Is blackened?
Answer:
Every part of a lens forms a complete image. If the lower part of the lens is blackened the complete image will be formed but its intensity will be decreased.

Question 37.
Is it possible for a lens to act as a convergent lens In one medium and a divergent lens in another?
Answer:
Yes, a convergent lens is placed in a higher refractive index of medium the nature of the lens changes i.e., it acts as divergent lens.

Question 38.
Give mathematic expressIon for power of a lens and explain the terms in the formula.
Answer:
Power (P) = \(\frac{1}{f} \)
Where is focal length of lens.

Question 39.
Is focal length of a lens Is zero if not why?
Answer:
No, focal length of lens never equals to zero because it is the distance between focal point and optical centre.

Question 40.
If the size of Image Is same as object through a convex lens, then where Is the object placed?
Answer:
The object Is placed at the centre of curvature.

Question 41.
Ravi used a lens to burn a paper. What Is that lens?
Answer:
It is a convex lens.

Question 42.
How will you Identify a concave lens by touching it?
Answer:
A concave lens Is thinner at centre and thicker at edges.

Question 43.
How will you identify a convex lens by touching It?
Answer:
A convex lens is thicker at centre and thinner at edges.

Question 44.
Give use of concave lens.
Answer:
In spectacles, for Myopia.

Question 45.
Give the sign conventions for lenses with regard to the object and image distance.
Answer:
The distance measured In the direction of incident ray is taken as positive. The distance measured against the direction of incident ray is taken as negative.

Question 46.
Give the sign conventions for lenses with regard to the height of objects and images.
Answer:
All the heights of objects and images above principal axis are positive and below the axis are negative.

Question 47.
What type of lens does a drop of water behave like?
Answer:
It behaves as convex lens.

Question 48.
A thin lens has a focal length of 12 cm. Is It a convex lens or a concave lens?
Answer:
It Is a convex lens, because f is positive.

Question 49.
Does the lens formula change depending on the position of the object in front of the lens?
Answer:
No.

Question 50.
When light of two colours, A and B Is passes through a plane boundary, A is bent more than B. Which colour travels more slowly In the second medium?
Answer:
Colour A travels slowly.

Question 51.
What is a focal plane? (ASi)
Answer:
A plane which is perpendicular to principal axis at the focus is called focal plane.

Question 52.
On what factor does focal length of a lens depend?
Answer:
It depends on refractive index of the medium, object distance and image distance.

Question 53.
Write the list of materials required for the experiment to find the focal length of a convex lens.
Answer:
V-shaped stand, convex lens, screen, candle, meter scale.

2 Marks Questions

Question 1.
Find, the focal length of plane convex lens If Its radius of curvature is R and Its refractive Index is n.
Answer:
Given lens is plano-convex lens and radius of curvature Is = R
Refractive Index = n =
As the lens is kept In air. Lens’ makers formula is \(\frac{1}{\mathrm{f}}=(\mathrm{n}-1)\left(\frac{1}{\mathrm{R}_1}-\frac{1}{\mathrm{R}_2}\right) \)
Here R₁ = ∞ (for plano-convex lens)
R₂ = R (for convex lens)

∴ Required focal length is = \(\frac{\mathrm{R}}{\mathrm{n}-1} \)

Question 2.
Focal length of the lens depends on its surrounding medium. What happens, It we use a liquid as surrounding media of refractive index, equal to the refractive Index of lens?
Answer:

1. When the refractive index of surrounding media is equal to the refractive index of lens, the lens looses Its characteristics.
2. Lens do not diverge or converge the light.
3. Light do not get refracted when it passes through that lens.

Question 3.
Write the sign conventions for refraction through lenses.
Answer:

1. All distances are measured from the pole.
2. Distances measured along the direction of the incident light rays are taken as positive.
3. Distances measured opposite to the direction of the incident light rays are taken as negative.
4. The heights measured vertically above from the points on axis are taken as positive.
5. The heights measured vertically down from the points on axis are taken as negative.

Question 4.
Using the formula of refraction at curved surfaces, write the formula for plane surfaces.
Answer:
For curved surfaces the formula for refraction Is n₂/v – n₁/u = (n₂– n₁) / R
For plane surface the radius of curvature (R) approaches infìnity. Hence 1 /R becomes zero.
n₂/v – n₁/u = 0 ⇒ n₂/v = n₁/u

Question 5.
Explain, how a convex lens behaves on converging lens and diverging lens.
Answer:
The convex lens behaves as a converging lens, if it is kept In a medium with refractive index less than the refractive index of the lens. It behaves like a diverging lens when it is kept In transparent medium with greater, refractive index than that of lens. e.g.: Air bubble in water behaves like a diverging lens.

Question 6.
Write the differences between convex lens and concave lens.
Answer:

Question 7.
Two convex lenses of same focal length are fixed In a PVC pipe at a distance double to their focal length. What happens If a boy sees the moon with that arrangement?
Answer:
He cannot be able to see the image of the moon.

1. Because here the image of the moon is formed at the focus of the eyepiece.
2. This image acts as an object for the eyepiece and the rays travels parallel after refraction. So, he cannot observe the image of the moon.

Question 8.
The refractive index of convex lens materials Is 1.46. The refractive index of Benzene and water is 1.5 and 1.0 respectively. How does the lens behaves when It Is kept In Benzene and water? Guess and write.
Answer:

1. When the convex lens with refractive index 1.46 is kept in Benzene with refractive index 1.5, then the lens acts as a diverging lens.
2. If the same lens Is kept in water whose refractive Index is 1, then it acts as a converging lens.

Question 9.
How will you explain twinkling of stars?
Answer:
The light from very distant stars undergoes refraction continuously before it reaches the earth. Due to this the apparent position of a star is slightly different than its actual position. Due to the variation in atmospheric conditions, this apparent position of the star constantly keeps on changing. The fluctuating
apparent positions to the star gives rise to the twinkling effect.

Question 10.
Complete the ray diagram given below.

Answer:

Question 11.
A thin converging lens has a focal length ‘f’ in air. If It is completely Immersed in a liquid, briefly explain how the focal length of the lens will vary? (ASI)
Answer:
The focal length of the lens in air is given by
\(\frac{1}{f}=(n-1)\left(\frac{1}{R_1}-\frac{1}{R_2}\right)\)
if n¹ is the refractjve index of the material of the lens with respect to liquid, then the focal length of the lens, when placed in some liquid Is given by

since n¹1 > f i.e. focal length of the lens will increase on Immersing it in a liquid of lesser refractive index.

Question 12.
What changes In the focal length of a convex lens occur, when the Incident violet light on them Is replaced by red light?
Answer:
For a lens \(\frac{1}{f}=(n-1)\left(\frac{1}{R_1}-\frac{1}{R_2}\right) \) Since n_r < n_v the focal length of convex lens will increase on replacing violet light by red light.

4 Marks Questions

Question 1.
Using a biconvex lens, a point Image Is made on Its principal axis S. Let us assume that we know optical centre P and Its focus F. We also know PF> PS. Draw the ray diagram to identify the point source and give reasons.
Answer:
Given lens is biconvex lens and given condition is PF > PS’ means image is formed between optic centre :
(P) and Focus (F). According to Snell’s law this condition is possible when the object is also placed between P and F. Because reflected rays are divergent.

Question 2.
Radii of biconvex lens are equal. Let us keep an object at one of the centres of curvature. Refractive Index of lens is ‘n’. Assume lens In the air. Let us take R as the radius of the curvature.
(a) How much is the focal length of the lens?
(b) What Is the Image distance?
(c) Discuss the nature of the image.
Answer:
Radii of curvatures (R) of biconvex lenses are equal, so R₁ = R₂ = R
(a) According to lens formula \(\frac{1}{f}=(n-1)\left(\frac{1}{R_1}+\frac{1}{R_2}\right) \)

∴ Focal length of the lens = f = \(\frac{R}{2(n-1)}\)

b) We know that \(\frac{1}{f}=\frac{1}{u}+\frac{1}{v}\)

Now replace \(\frac{1}{f}\) in the lens formula
\(\frac{1}{f}=(n-1)\left(\frac{1}{R_1}+\frac{1}{R_2}\right)\)

Object is placed at centre of curvature.
So, object distance = u = R
Let the image distance v = v
From above equabon \(\frac{1}{v}=\frac{2 n-2}{R}-\frac{1}{u}=\frac{2(n-1)}{R}-\frac{1}{R} \)
\(\frac{1}{v}=\frac{2 n-2-1}{R}-=\frac{2 n-3}{R}\)
∴ Image distance \(\frac{R}{2 n-3} \)

c) The nature of the image is inverted and v < u.

Question 3.
Draw ray diagrams for a double concave lens of focal length 4 cm, when objects are placed at 3 cm and 5 cm on principal axis. Write characteristics of images.
Answer:

Characteristics of Images:

1. Image formed between P and F
2. DiminIshed Image
3. Erected Image
4. Virtual image

Question 4.
Describe the image formation by a convex lens for various positions of the object.
Answer:
1. Object at infinity: The rays coming from the object at infinity are parallel to principal axis and converge at the focal point after refraction. So, a point-sized image Is formed at the focal point.

2. Object placed beyond the centre of curvature on the principal axis:
When an object is placed beyond 2F₂, a real, inverted and diminished image is formed on the principal axis between F₁ and 2F₁.

3) Object placed at the centre of curvature : When an object is placed at 2F₂ on the principal axis, a real, inverted image Is formed at C₁ which Is of the same size as that of the object.

4) Object placed between the centre of curvature and focal point: When an object is placed between 2F₂ and focus F₂, we will get an Image which is real, Inverted and magnified. This image will form beyond 2F₁.

5) ObJect located at focal point: When an object Is placed at focus F₂, the Image will be at infinity.

6) Object placed between focal point and optic centre: If we place an object between focus and optic centre, we will get an image which in virtual, erect and magnified. On the same side of the object.

Question 5.
Write the nature, position and relative size of the Image formed by a convex lens for various positions of the object.
Answer:

Question 6.
A student performed an experiment with biconvex lens and formulated a table as shown.

By observing above Information answer the following questions?
(a) What i your idea regarding different values of focal length?
(b) How you will decide the focal length of lens? What is that value?
(c) Can you able to measure the image distance by keeping object distance as 10 cm? Why?
Answer:
(a) Any experiment Is associated with errors. Error means difference In true value and measured value. Errors are due to instrument problems (or) Personal errors (or) Parallax errors. Due to systematic errors the values are obtained differently. To reduce the errors we have to Increase accuracy and precision.

(b) The focal length of the lens is decided by taking the arithmetic mean of five values as focal length (f) = \(\frac{12.01+12 \times 12+12 \times 13+11 \times 92+12}{5} \)
∴ Focal length (f) = 12.036
(c) It is not possible to measure the Image distance when object distance Is u= 10 cm
Here focal length of lens is nearly 12 cm.
u < f i.e., object kept in between optic center and focus. So we will get a virtual image which can be seen with eye but cannot be caught on screen. Hence we cannot measure the image distance.

Question 7.
Draw diagrams of different lenses.
Answer:

Question 8.
Explain the behaviour of certain light rays when they are incident on a lens, with neat ray diagrams.
Answer:
a) Ray passing along the principal axis : Any ray passing along the principal axis is undeviated.

b) Ray passing through the optic centre: Any ray passing through the optic centre is also undefeated,

c) Rays travelling parallel to the principal axis: The rays passing parallel to the principal axis converge at the focus or appear to diverge from the focus.

d) Ray passing through focus: The ray passing through the focus will take a path parallel to principal axis after refraction.

e) When parallel rays of light fall on a lens making some angle with the principal axis: When parallel rays, making an angle with principal axis, fall on a lens, the rays converge at a point or appear to diverge from a point lying on a focal plane.

Question 9.
Draw the ray diagrams to find the images when an object is placed In front of the lens (i) at a distance of km, and (ii) at a distance of 10 cm on the principal axis of a convex lens whose focal length Is 4cm. Write the characteristics of Images In both the cases.
Answer:
(i) Object placed at the centre of curvature: When an object is placed at the centre of curvature (C₂) on the principal axis, a real, Inverted Image is formed at C₁ which is of the same size as that of the object.

(ii) Object placed beyond the centre of curvature on the principal axis:
When an object is placed beyond the centre of curvature, a real, inverted and diminished image is formed on the principal axis between f₁ and C₁.

Question 10.
A double concave lens with the refractive index (n) = 1.5 Is kept In the air. Its two spherical surfaces have radii R₁ = 20 cm and R₂ = 60 cm. Find the focal length of the lens. Write the characteristics of the lens.
Answer:
Refractive index (n) 1.5
Using sign convention for concave lens, we get R₁ = ….. 30cm, R₂ = 60 cm
From Lens makers formula, \(\frac{1}{f}=(n-1)\left(\frac{1}{R_1}-\frac{1}{R_2}\right) \)

Focal length of the lens = — 40 cm
Here minus Indicates that the characteristics of the lens is divergent. i.e divergent lens

Solved Problems

Question 1.
A convex retracting surface of radius of curvature 20cm separates two media of refractive indices 4/3 and 1.60. An object Is placed in the first medium n=4/3 at a distance of 200cm from the refracting surface. Calculate the position of the image formed.
Answer:
Formula: \(\frac{-\mathrm{n}_1}{\mathrm{u}}+\frac{\mathrm{n}_2}{\mathrm{v}}=\frac{\mathrm{n}_2-\mathrm{n}_1}{\mathrm{R}}\)
R= 20cm, n₁ = 4/3 , n₂ = 1.6, u = -200cm v=?

4v + 960 = 8v 8v – 4v= 960
4v = 960 v = 960/4 = 240 v = 240
The image is formed at a distance 240 cm. from lens
v = 240 cm in denser medium substitute ‘v’ value in above equation.

Question 2.
The radii of curvatures of a double convex lens are 15cm and 30cm and its refractive index is 1.5. Calculate its focal length.
Answer:
R₁ = 15cm, R₂= -30cm, n = 1.5

⇒ f =20cm

Question 3.
A plano-convex lens whose n=1.5 has a curved surface of radius 15cm. What is its focal length?
Answer:
n= 1.5, R₁ =15cm, R₂ = ∞

Question 4.
A 2.0 cm tall object is placed perpendicular to the principal axis of a convex lens of focal length 10 cm. The distance of the object from the lens is 15 cm. Find the nature, position and size of the Image.
Answer:
Height of the object h₀ = + 2.0 cm;
Focal length f = + 10 cm;
object-distance u = -15 cm;
Image-distance v =?
\(\frac{1}{v}-\frac{1}{u}=\frac{1}{f} \Rightarrow \frac{1}{v}=\frac{1}{f}+\frac{1}{u} \Rightarrow \frac{1}{v}=\frac{1}{10}+\frac{1}{-15}\)
\(\frac{1}{v}=\frac{-2+3}{30}\)
\(\frac{1}{v}=\frac{1}{30}\)
v = 30 cm
V = 30 cm. The positive sign of y shows that the image is formed at a distance of 30 cm on the other side of the optical centre. The image is real and inverted.

Question 5.
An object 5 cm in length is held 25 cm away from a converging lens of focal length. 10cm. Find the position and nature of the Image formed.
Answer:
Given u = – 25 cm, I = 20 cm, v = ?
Lens formula
\(\frac{1}{f}=\frac{1}{v}-\frac{1}{u} \)
\(\frac{1}{10}=\frac{1}{v}-\frac{1}{-25} \)
\(\frac{1}{v}=\frac{1}{10}-\frac{1}{25}=\frac{5-2}{50}=\frac{3}{50} \)
v = \(\frac{50}{3} \) = 16.66 cm
\(\frac{v}{u}=\frac{\text { Size of the image }}{\text { Size of the object }}\)

Size of the image = 3.332 cm
So image is diminished.
Because the image distance Is positive. So the Image Is real and lies between F₁ and C₁. The image is inverted and diminished.

Question 6.
A concave lens of local length 15 cm forms an image 10 cm from the lens. How far Is the object placed from the lens?
Answer:
Given f = -15 cm, v = -10 cm, u =?
Lens formula
\(\frac{1}{f}=\frac{1}{v}-\frac{1}{u} \)
\(\frac{1}{-15}=\frac{1}{-10}-\frac{1}{u} \)
\(\frac{1}{u}=\frac{1}{10}+\frac{1}{15}=\frac{-3+2}{30}=\frac{-1}{30} \)
u = -30 cm
So the object should be placed 30 cm from the lens.

Question 7.
Write the characteristics of the images formed by a convex lens having focal length of 25 cm, when an object is kept on the principle axis at a distance of 50 cm and 75 cm.
Answer:
When the object is kept at 50 cm in front of the lens, the characteristics of image:

1. The image will form at 50 cm distance
2. Size of the image in equal of the size of the object F
3. Image is inverted
4. Image is real

When the object is kept at 75cm In front of the lens, the characteristics of Image:

1. Image will be formed between F and C (app.37.5cm)
2. Diminished image will be formed.
3. Imageisinverted
4. Image is real

Question 8.
A convex lens has a focal length of 25 cm. Calculate the distance of the object from the lens If the Image Is to be formed on the opposite side of the lens at a distance of 75 cm from the lens. What wIll be the nature of image?
Answer:
Given f=25 cm, v = 75 cm, u =?
Using \(\frac{1}{v}-\frac{1}{u}=\frac{1}{f}\)
We have \(\frac{1}{\mathrm{u}}=\frac{1}{\mathrm{v}}-\frac{1}{\mathrm{f}}=\frac{1}{75}=\frac{1}{25}=\frac{1-3}{75}=\frac{-2}{75} \)
Therefore u = -37.5
The image is real, inverted and magnified.

Question 9.
A 5cm tall object is placed perpendicular to the principal axis of a convex lens of focal length 20cm. The distance of the object from the lens Is 30 cm. Find the (i) positive (ii) nature and (iii) size of the image formed.
Answer:
Given object size (h₀) = 5m
u= -30 cm
f = 20 cm, v = ?
Image size (h_i) =?
Using lens formula \(\frac{1}{\mathrm{f}}=\frac{1}{\mathrm{v}}-\frac{1}{\mathrm{u}} \)
We have \(\frac{1}{\mathrm{v}}=\frac{1}{\mathrm{u}}+\frac{1}{\mathrm{f}}=\frac{1}{-30}+\frac{1}{20}=\frac{-2+3}{60}=\frac{1}{60} \quad \Rightarrow \frac{1}{v}=\frac{1}{60}\)
Therefore v = 60 cm
Magnification = \(\frac{\text { Image size }}{\text { Object size }} \) = -2
\(\frac{\mathrm{h}_{\mathrm{i}}}{\mathrm{h}_{\mathrm{o}}}=-2 \Rightarrow \frac{\mathrm{h}_{\mathrm{i}}}{5}=-2 \)
h_i = -2 × 5 = -10 cm
The image is real inverted and magnified.

Question 10.
An object 3.0 cm high is placed perpendicular to the principal axis of a concave lens of focal length 7.5 cm. The image Is formed at a distance of 5 cm from the lens. Calculate (i) distance at which object is placed and (ii) size and nature of image formed.
Answer:
Given h₀ > object size = 3 cm, f = – 7.5 cm,
v=-5 cm, u =?, I =?
[Assume 0 – object size, I – image size]
Using lens formula \(\frac{1}{V}=\frac{1}{u}-\frac{1}{f} \)
We have \(\frac{1}{u}=\frac{1}{v}-\frac{1}{f}=\frac{1}{-5}-\frac{1}{-7.5}=\frac{-3+2}{15}=\frac{-1}{15} \)
∴ u = -15 cm
The object should be placed 15 cm from the concave lens.
m = \(\frac{v}{u}=\frac{\text { Image size }}{\text { Object size }} \)
Image size = \(\frac{v}{u} \) x object size
I = \(\frac{-5}{15} \times 3\) = 1 cm
The Image Is virtual and erect and has a size 1 cm.

Solving these TS 6th Class Maths Bits with Answers 14th Lesson Understanding 3D and 2D Shapes Bits for 10th Class will help students to build their problem-solving skills.

TS 6th Class Maths Bits Chapter 14 Understanding 3D and 2D Shapes

Choose the correct answer and write it in the brackets.

Question 1.
Identify the regular polygons

a)

Answer:

b)

Answer:

C)

c)

Answer:

Question 2.
Statement (G) : No. of Faces of a triangular prism are 4
Statement (H) : No. of Vertices of a square pyramid are 6
A) Both G & H are true
B) G is true, H is false
C) G is false, H is true
D) Both G & H are false
Answer:
D) Both G & H are false

Question 3.
Statement (L) : A polygon is closed figure made up of line segments
Statement (M): All sides and angles of a regular polygon are equal
Statement (N) : A cube has 8 edges
A) L is true, M is false, N is true
B) L is false, M is true, N is false
C) L and M are true, N is false
D) L, M, N are true
Answer:
C) L and M are true, N is false

Question 4.
Statement (S): The shape of face of a cube is square
Statement (T): The shape of face of a cuboid is a rectangle
A) S, T are true
B) ‘S’ is true and T is false
C) ‘S’ is false and T is true
D) S & T are false
Answer:
A) S, T are true

Question 5.
Statement (X) : 9 sided polygon is a Decagon
Statement (Y) : is an open polygon
Statement (Z) : No. of vertices of a cuboid are 8
A) X, Y are false & Z is true
B) X is false, Y & Z are true
C) X, Y are true and Z is false
D) X, Y, Z are false
Answer:
B) X is false, Y & Z are true

Question 6.
A pentagon has ______ sides.
A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
Answer:
B) 5

Question 7.
A septagon has ______ sides.
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
Answer:
C) 7

Question 8.
Which of the following is a nine sided polygon ?
A) Nanogon
B) Decagon
C) Octagon
D) Hexagon
Answer:
A) Nanogon

Question 9.
Number of Edges of a triangular pyramid ______?
A) 4
B) 5
C) 8
D) 6
Answer:
D) 6

Question 10.
Number of vertices of a square pyramid ______?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
Answer:
C) 5

Question 11.
Number of faces of a square pyramid ______
A) 5
B) 8
C) 4
D) 6
Answer:
A) 5

Question 12.
Number of plane surfaces of a cylinder ______
A) 2
B) 1
C) 0
D) 3
Answer:
A) 2

Question 13.
Number of faces of a triangular prism ______.
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Answer:
D) 4

Question 14.
Number of edges of a triangular prism ______.
A) 0
B) 7
C) 2
D) 9
Answer:
D) 9

Question 15.
The name of a pyramid is depend on the ______.
A) number of vertices
B) shape of its base
C) number of edges
D) shape of its surface
Answer:
B) shape of its base

Question 16.
The shape of the face of a cube is ______.
A) square
B) rectangle
C) circle
D) triangular
Answer:
A) square

Answer 17.
A cuboid has ______ vertices.
A) 6
B) 12
C) 8
D) 10
Answer:
C) 8

Question 18.
Which the following is in conical shape ?

Answer:
B)

Question 19.
Which of the following is not a 3D shape?
A) cylinder
B) cone
C) pyramid
D) circle
Answer:
D) circle

Question 20.
Which of the following is not a 2D shape ?
A) triangle
B) hexagon
C) square
D) sphere
Answer:
D) sphere

Question 21.
Which of the following is not a

Answer:

C)

Question 22.
Regular polygon means ______.
A) all sides are equal
B) all angles are equal
C) both A & B
D) none
Answer:
C) both A & B

Question 23.
The name of the figure is ______.
A) Hexagon
B) Pentagon
C) Quadrilateral
D) Octagon
Answer:
B) Pentagon

Question 24.
Example for a cylinder is ______.
A) oil drum
B) candles
C) wooden logs
D) fill the above
Answer:
D) fill the above

Question 25.
Example for a conical shape ______.
A) candle
B) laddu
C) match box
D) joker’s cap
Answer:
D) joker’s cap

Question 26.
The shape of the vertical cross – section of a cylinder is ______.
A) circle
B) rectangle
C) square
D) triangle
Answer:
B) rectangle

Question 27.
The shape of the horizontal cross – section of a cylinder is ______.
A) rectangle
B) square
C) parallelogram
D) circle
Answer:
D) circle

Question 28.
The shape of vertical cross – section of a cone is ______.
A) isosceles triangle
B) right angled triangle
C) circle
D) square
Answer:
A) isosceles triangle

Question 29.
In the below figure, \(\overline{\mathbf{A C}}\) denotes the ______ of the cone.
A) vertical height
B) slant height
C) radius
D) base
Answer:
B) slant height

Question 30.
Cricket ball is in the shape of a ______.
A) sphere
B) cylinder
C) cone
D) circle
Answer:
A) sphere

Question 31.
A match box is an example for a ______
A) cube
B) cylinder
C) cuboid
D) rectangle
Answer:
C) cuboid

Question 32.
A candle is an example for a ______
A) cuboid
B) cube
C) sphere
D) cylinder
Answer:
D) cylinder

Question 33.
A closed figure formed with a definite number of straight lines is a ______
A) polygon
B) circle
C) dice
D) ball
Answer:
A) polygon

Question 34.
Number of vertices of a cuboid ______
A) 12
B) 6
C) 8
D) 4
Answer:
C) 8

Question 35.
One of the seven wonders of the world in Egypt is ______.
A) Taj Mahal
B) Regular polygon
C) Pyramid
D) Prism
Answer:
C) Pyramid

Question 36.
Number of faces of a brick is ______
A) 8
B) 4
C) 6
D) 12
Answer:
C) 6

Question 37.
Number of the edges of a dice is ______.
A) 12
B) 9
C) 8
D) 6
Answer:
A) 12

Question 38.
Joker’s cap is in the shape of a ______.
A) prism
B) cylinder
C) circle
D) cone
Answer:
D) cone

Identify the names of the following figures:

Question 39.

A) cube
B) cuboid
C) cone
D) cylinder
Answer:
A) cube

Question 40.

A) cube
B) cuboid
C) cone
D) cylinder
Answer:
B) cuboid

Question 41.

A) Sphere
B) prism
C) pyramid
D) triangle
Answer:
B) prism

Question 42.

A) open curved figure
B) polygon
C) open polygon
D) closed figure
Answer:
A) open curved figure

Question 43.

A) pentagon
B) hexagon
C) septagon
D) octagon
Answer:
D) octagon