Srinivas

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year English Study Material 9th Lesson The First Four Minutes Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year English Study Material 9th Lesson The First Four Minutes

Match the following words in Column A with their meanings in Column B.

Answer:
i – e,
ii – i,
iii – h,
iv – j,
v – b,
vi – g,
vii – c,
viii – f,
ix – d,
x – a

Annotations (Section – A, Q.No. 2, Marks : 4)

Question 1.
No one tried to persuade me. The decision was mine alone. * (Imp, Model Paper)
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from Roger Bannister’s inspirational essay ‘The First Four Minutes’. It is his personal experience.

Context & Explanation :
Bannister was the first man to run the mile in 3 minutes 59.4 seconds. He narrates his eventual victory of the race in the essay. He says that failure is as exciting to watch as success. This is possible only when the player exhibits his sport genuinely. He says that the spectators fail to understand the mental agony that an athelete passes through before he enters the field. He says that there was no force from anyone to make him participate in this race. It was his own decision.

Critical Comment:
Here, he narrates his glorious moments and second to second experi- ences while running for the goal.

కవి పరిచయం :
ఈ వాక్యం రోజర్ బ్యానిస్టర్ యొక్క స్ఫూర్తిదాయకమైన వ్యాసం ‘మొదటి నాలుగు నిమిషాలు’ నుండి గ్రహించబడింది. ఈ వ్యాసం అతని వ్యక్తిగత అనుభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.

సందర్భం :
ఒక్క మైలు పరుగు పందాన్ని పూర్తి చేయు సమయంలోని దివ్యమైన క్షణాలను, క్షణక్షణ అనుభవాలను ఇక్కడ వివరిస్తున్నాడు.

వివరణ :
ఒక్క మైలు పరుగును 3 నిమిషాల 59. 4 క్షణాల్లో పూర్తి చేసిన మొట్టమొదటివాడు బ్యానిస్టర్. అతని తుది విజయం గురించి ఈ వ్యాసంలో వివరిస్తున్నాడు. క్రీడాకారుడు నిజాయితీగా తన క్రీడను ప్రదర్శించినపుడు మాత్రమే సాధ్యమౌతుందంటున్నాడు. ఒక క్రీడాకారుడు అనుభవించే మానసిక ఒత్తిడి, బాధను వీక్షకులు అర్థం చేసుకోరు అంటున్నాడు. ఈ పరుగు పందెంలో పాల్గొనడానికి తన మీద ఎవ్వరి ఒత్తిడి లేదు అంటున్నాడు. ఇది తన యొక్క సొంత నిర్ణయం.

Question 2.
A voice shouting ‘Relax’ penetrated into me above the noise of the crowd.
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from Roger Bannister’s inspirational essay ‘The First Four Minutes’. It is his personal experience.

Context & Explanation :
Bannister looked at the flag as he lined up for the start. The flag swayed gently. The race started. He understood that he was going very slow. He himself shouted ‘Faster’. His worry increased when he heard the first lap time 57.5 seconds. In that excitement his knowledge of pace had deserted him.

At one and a half laps he was still worrying about the pace. Then a voice shouting “Relax” penetrated into him above the noise of the crowd. He followed it and started relaxing. There was no pain and stress. Later, he came to know that it was his coach ‘Stampfl’s advice.

Critical Comment:
Dr. Roger Bannister narrates his glorious moments and second to second experience while running for the goal of one mile race.

కవి పరిచయం :
ఈ వాక్యం రోజర్ బ్యానిస్టర్ యొక్క స్ఫూర్తిదాయకమైన వ్యాసం ‘మొదటి నాలుగు నిమిషాలు’ నుండి గ్రహించబడింది. ఈ వ్యాసం అతని వ్యక్తిగత అనుభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.

సందర్భం :
ఒక్క మైలు పరుగుపందాన్ని పూర్తిచేయు సందర్భంలోని అతని గొప్ప అనుభవాలను, ఒక్క క్షణం అనుభూతిని బ్యానిస్టర్ వివరిస్తున్నాడు.

వివరణ :
పరుగు పందెం ప్రారంభరూపం వరుసలో నిలబడి జెండా ఊపటం గమనించాడు. పరుగు మొదలైంది. తాను చాలా నెమ్మదిగా వెళ్తున్నానని గమనించాడు. ‘వేగంగా’ అని అరిచాడు. మొదటి పావు భాగం 57.5 క్షణాల్లో అది వినగానే అతని ఆందోళన పెరిగింది. ఆ ఆనందంలో వేగంకు సంబంధించిన ఆలోచన పోయింది. 102 భాగం వద్ద, వేగం గురించి ఆలోచన, ఆందోళనపడ్డాడు. అప్పుడు, ప్రేక్షకుల అరుపులను దాటి “ప్రశాంతం” అని కేక వేయడం తనకు చేరింది. దాన్ని అనుసరించాడు. ప్రశాంతంగా ఉండటం మొదలుపెట్టాడు. దీనితో ఒత్తిడి దాని బాధ దూరమయ్యాయి. ఆ తరువాత ఆ సలహానిచ్చింది తన శిక్షకుడు ‘Stampf’ అని తెలుసుకున్నాడు.

Question 3.
The physical overdraft came only from greater will power.
Answer:
Introduction :
This sentence is taken from Roger Bannister’s inspirational essay ‘The First Four Minutes’. It is his personal experience.

Context & Explanation :
Here, he describes the power of will power. Now, he had turned the last bend. There were only fifty yards more. His body exhausted all its energy. But, it went on running just the same. That energy came from greater will power. At that crucial time, determination, dedication and will-power lead his legs ahead. Thus, with all his energy and will power he could succeed.

Critical Comment:
He narrates his glorious moments and second to second experience while running for completing a one mile race.

కవి పరిచయం :
ఈ వాక్యం రోజర్ బ్యానిస్టర్ యొక్క స్ఫూర్తిదాయకమైన వ్యాసం ‘మొదటి నాలుగు నిమిషాలు’ నుండి గ్రహించబడింది. ఈ వ్యాసం అతని వ్యక్తిగత అనుభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.

సందర్భం :
ఒక్క మైలు పరుగు పందాన్ని పూర్తి చేయటానికి పరిగెత్తిన సమయంలోని తన గొప్ప క్షణాలను మరియు అనుభూతిని ఇతను వివరిస్తున్నాడు.

వివరణ :
ఇక్కడ సంకల్పబలం యొక్క శక్తిని వివరిస్తున్నాడు. ప్రస్తుతం చివరి దశకు చేరాడు. కేవలం ఇంక 50 గజాల దూరంలో మాత్రమే ఉన్నాడు. తన శరీరం తన శక్తి మొత్తాన్ని హరించింది. కానీ అదేవిధంగా పరుగెత్తుతూనే ఉన్నాడు. ఆ సత్తువ తన సంకల్పబలం నుండి వచ్చింది. ఆ కష్టసమయంలో దృఢసంకల్పం, అంకితభావం, సంకల్పబలం అతని కాళ్ళను ముందుకు నడిపాయి. అలా, అతని సమస్త శక్తి, సంకల్పబలంతో విజయం సాధించాడు.

Question 4.
No words could be invented for such supreme happiness, eclipsing all other feelings.
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from Roger Bannister’s inspirational essay The First Four Minutes. It is his personal experience.

Context & Explanation:
Finally Bannister reached the place where no man had yet ventured. He achieved it in his first attempt of the year. He was the first man to run the race of one mile in 3 minutes 59.4 seconds. He did on May 6th, 1954. Therefore he became free from the burden of athletic ambition. There were no words for describing his happiness. His joy was boundless. It eclipsed all other feelings.

Critical Comment:
Here, he describes his elation for his success.

కవి పరిచయం :
ఈ వాక్యం రోజర్ బ్యానిస్టర్ యొక్క స్ఫూర్తిదాయకమైన వ్యాసం ‘మొదటి నాలుగు నిమిషాలు’ నుండి గ్రహించబడింది. ఈ వ్యాసం అతని వ్యక్తిగత అనుభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.

సందర్భం :
ఇక్కడ తన విజయానికి తన సంతోషంను వివరిస్తున్నాడు.

వివరణ :
చివరికి ఏ వ్యక్తీ ఇంతవరకు చేరుకోని స్థాయికి చేరుకున్నాడు. సంవత్సరంలోని మొదటి ప్రయత్నంలో ఇది సాధించాడు. ఒక్క మైలును 3 నిమిషాల 59.4 సెకండ్లలో పరుగెత్తిన మొదటివాడు బ్యానిస్టర్. ఇది మే 6, 1954లో సాధించాడు. కావున క్రీడా లక్ష్యం అనే ఒత్తిడి నుండి విముక్తి పొందాడు. అతని సంతోషాన్ని వివరించటానికి పదాలు లేవు. ఎందుకంటే అది మాటల్లో చెప్పని విజయం. అతని ఆనందానికి అంతులేదు. అతని ఆనందం బాధలన్నింటినీ కనుమరుగు చేసింది.

Paragraph Questions & Answers (Section – A, Q.No. 4, Marks: 4)

Question 1.
How did Roger Bannister feel in the first lap of the race?
Answer:
Bannister narrates his eventual victory of the race in the essay. During the first lap of the race, Bannister looked at the flag as he lined up for the start. The flag fluttered gently as the sails moved gently in Bernard Shaw’s Saint Joan. He felt complete silence on the ground.

When the gun fired for the second time, Brasher went into the lead and he slipped in behind him. It seemed his legs lost control of himself. He understood that he was going very slow. He himself shouted ‘Faster’. His worry increased when he heard the first lap time 57.5 seconds. In that excitement his knowledge of pace had deserted him. However, he could succeed.

ఈ వ్యాసంలో బ్యానిస్టర్ తన తుదివిజయం గురించి వివరిస్తున్నాడు. పరుగుపందెం మొదటి భాగంలో ప్రారంభం కోసం వరుసలో నిలబడి, జెండావైపు చూస్తాడు. బెర్నార్డ్ షా రచించిన Saint Joan లో గాలి నౌకలకు మెల్లగా అనుకూలంగా కదులుతుందో పరుగుపందెం జండా కూడా రెపరెపలాడుతుంది. అంతా పూర్తి నిశ్శబ్దంగా ఉంది. రెండవసారి గన్ మోగిందో Brasher ఇతని కన్నా ముందున్నాడు. తన కాళ్ళు నియంత్రణ కోల్పోయినట్లనిపించింది. అతివేగం తగ్గినట్లనిపించింది. ‘వేగంగా’ అని అరిచాడు. మొదటి పావుభాగం 57.5 క్షణాల్లో పూరైందని తెలిసినపుడు, అతని ఆందోళన పెరిగింది. ఆ తత్తరపాటులో వేగజ్ఞానం తనని విడిచిపెట్టింది. ఏదైనప్పటికీ, చివరికి విజయం సాధించాడు.

Question 2.
Why did Dr. Bannister feel that the moment of the lifetime had come ?
Answer:
Bannister was the first man to run the race of one mile in 3 minutes 59.4 seconds. In this essay, he narrates his eventual victory of the race. He says that there was no force from anyone to make him participate in this running race. It is entirely his own decision. He passed the half mile in 1 minute 58 seconds.

Later, he had to run the last lap in 59 seconds. He felt a moment of mixed joy and anguish. His mind raced, well ahead of his body. It drew his body compellingly forward them, he felt that the moment of life time had come. There was no worry. He felt confidence in his success. It because there was only 200 yards of track under his feet. He realized that he was going to create a record of life time.

ఒక మైలు పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పూర్తి చేసిన మొదటి వ్యక్తి బ్యానిస్టర్. ఈ వ్యాసంలో తన తుదివిజయం గురించి వివరిస్తున్నాడు. ఈ పరుగు పందెంలో పాల్గొనటంలో ఎవ్వరి ఒత్తిడిలేదని చెప్తున్నాడు. ఇది పూర్తిగా తన సొంత ఆలోచనే. ఒక నిమిషం 58 సెకండ్లలో అరమైలు పరిగెత్తాడు.

పరుగు కొనసాగుతూ ఉంది. తర్వాత 59 క్షణాల్లో, చివరి పావుభాగం పరిగెత్తె దశకు వచ్చాడు. ఆందోళన మరియు ఆనందాల కలయికల క్షణాన్ని పొందాడు. తన మైండ్ తన శరీరం కన్నా ముందు పరిగెత్తింది. అది తన శరీరాన్ని బలవంతంగా ముందుకు నడిపించింది. అప్పుడు, తన జీవితకాల క్షణము వచ్చిందని భావించాడు. అప్పుడు ఒత్తిడి చెందలేదు. తన విజయంపై నమ్మకం కుదిరింది. ఎందుకంటే, కేవలం ఇంక 200 గజాలు మాత్రమే పరిగెత్తాలి. జీవితకాల రికార్డ్ సృష్టించబోతున్నానని గ్రహించాడు.

Question 3.
What gave Dr. Bannister strength in the final spurt ?
Answer:
Dr. Roger Bannister was the first man to run the race of one mile in 3 minutes 59.4 seconds. He narrates his eventual victory of race in this essay. In the final spurt, he got the strength from his will power. He had turned the last bend. There was only 50 yards more to be run. His body tired and consumed all his energy. But, it went on running. That strength came from great will power. At that juncture, determination, dedication and strong will power lead him ahead. Therefore, he could succeed with his will power.

ఒక మైలు పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పూర్తి చేసిన మొదటి వ్యక్తి డా॥ రోజర్ బ్యానిస్టర్. పరుగుపందెంలో తన అంతిమ విజయాన్ని గురించి ఈ వ్యాసంలో వివరిస్తున్నాడు. చివరి దశ శక్తి, తన సంకల్పబలం నుండి పొందాడు. అతను చివరి దశకు చేరాడు. కేవలం 50 గజాలు మాత్రమే పరిగెత్తాలి. అతని శరీరం అలసింది మరియు తన సమస్త శక్తిని హరించింది. కానీ, పరుగెత్తుతూనే ఉన్నాడు. ఆ శక్తి తన సంకల్ప బలం నుండి వచ్చింది. ఆ సమయంలో దృఢసంకల్పం, అంకితభావం మరియు గొప్ప సంకల్పబలం అతన్ని ముందుకు నడిపాయి. కావున తన సంకల్పశక్తితో విజయం సాధించగలిగాడు.

Question 4.
Describe the feelings of Bannister after the race was over.
Answer:
Dr. Roger Bannister was the first man to run the race of one mile in 3 minutes 59-4 seconds.
He narrates his eventual victory of the race in this essay. Finally, he reached the place where no man had yet ventured. He achieved it in his first attempt of the year. He run the race in 3 minutes 59.4 seconds. He achieved it on May 6th, 1954. After the race was over, he became free from the burden of athletic ambition. There were no words for describing his happiness. His joy was boundless. It eclipsed all other feelings.

ఒక మైలు పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పూర్తి చేసిన మొదటి వ్యక్తి డా. రోజర్ బ్యానిస్టర్. పరుగు పందెం యొక్క అంతిమ విజయాన్ని ఈ వ్యాసంలో వివరిస్తున్నాడు. చివరికి ఆ వ్యక్తి ఇంతవరకు చేరుకోని స్థాయికి చేరుకున్నాడు. సంవత్సరంలోని మొదటి ప్రయత్నంలోనే ఇది సాధించాడు. పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పరుగెత్తాడు. ఇది మే 6, 1954లో సాధించాడు. పందెం పూర్తయిన తర్వాత క్రీడా కసరత్తు లక్ష్యం ఒత్తిడి నుండి విముక్తి పొందాడు. తన సంతోషాన్ని వివరించడానికి పదాలు లేవు. అది మాటల్లో చెప్పలేని ఆనందం. అది అతని బాధలన్నింటినీ తుడిచివేసింది.

Did you participate in any sport and missed a chance to win in a slight time frame

The First Four Minutes Summary in English

Dr. Roger Bannister was the first man to run the race of one mile in 3 minutes 59.4 seconds. The present prose piece, “The First Four Minutes” is a revelation of the stress and strain. Dr. Bannister underwent in achieving this record. He says that failure is as exciting to watch as success. This is possible only when the player exhibits his sport genuinely and completely. Here, he says that there was no force from anyone to make him participate in that four minutes running. The decision was entirely his own.

During the first lap of the race, Bannister looked at the flag as he lined up for the start. The flag swayed gently as the sails moved gently in Bernard Shaw’s Saint Joan. He felt complete silence on the ground. When the gun fired for the second time, Brasher went into the lead and he slipped in behind him.

It seemed his legs lost control of himself. He understood that he was going very slow. He himself shouted ‘Faster’. His worry increased when he heard the first lap time, 57.5 seconds. In that excitement his knowledge of pace had deserted him. At one and a half laps, he was still worrying about the pace. Then, a voice shouting ‘Relax’ penetrated into him. Afterwards, he learnt that it was his coach Stampfl’s voice. He released, there was no strain.

He barely noticed that half mile passed in 1 minute 58 seconds. Chataway went into the lead, at three quarters of a mile the effort was still barely perceptible. The time was 3 minutes 0-7 seconds. He had a moment of mixed joy and anguish, when his mind took over. It raced well ahead of his body.

It drew his body compellingly forward. He felt that the moment of life time had come. The encouragement of the faithful oxford crowd gave him greater strength. There were only 50 yards more. His body exhausted all its energy. But, his will power moved him forward. At this crucial moment, his legs carried him over the last few yards. Here, we can understand the greatness of will power.

The last few seconds seemed never ending. The faint line of the finishing tape stood ahead as a heaven of peace. The arms of the world were waiting to receive him. Then, he leapt at the tape like a man taking his last spring to save himself from the chasm that threatens to engulf him. His effort was over. He collapsed unconscious. It was then that real pain overtook him. The announcement came.

He grabbed Brasher and Chataway and seampered round the track in a burst of spontaneous joy. They had done it in their first attempt of the year. In the wonderful joy he forgot his pain. He felt free of the burden of atheletic ambition, that he had been carrying for years. No words could be invented for his supreme happiness. If eclipsed all other feelings. Thus, with all his strength he could succeed to run the race of one mile in 3 minutes 59.4 seconds.

The First Four Minutes Summary in Telugu

ఒక మైలు పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పూర్తి చేసిన మొదటి వ్యక్తి డా॥ రోజర్ బ్యానిస్టర్. ప్రస్తుత గద్యభాగం “మొదటి నాలుగు నిమిషాలు”, ఈ రికార్డ్ సాధించటంలో బ్యానిస్టర్ అనుభవించిన ఒత్తిడి, బాధను బహిర్గతం చేస్తుంది. విజయం చూడాలని ప్రేరణ కల్పించినట్లే ఓటమి కూడా అని చెప్తున్నాడు. క్రీడాకారుడు పూర్తిగా నిజాయితీగా తన క్రీడను ప్రదర్శించినప్పుడే ఇది సాధ్యం. ఈ నాలుగు నిమిషాల పరుగు పందెంలో పాల్గొనడానికి తననెవ్వరూ బలవంతం పెట్టలేదని చెప్తున్నాడు. ఇది పూర్తిగా అతని సొంత నిర్ణయం.

మొదటి పావుభాగంలో ప్రారంభం కోసం వరుసలో నిలబడి జెండాకెళ్ళి చూస్తుంటాడు. బెర్నార్డ్ షా సెయింట్ జొన్ నాటకంలో దేశీయ నౌకలు మెల్లగా కదలినట్లు, ప్రారంభజెండా మృదువుగా ఊగసాగింది. పూర్తి నిశ్శబ్దాన్ని గమనించాడు. రెండవసారి గన్ మ్రోగినపుడు, ఇతని సహచరుడు Brasher ఇతన్ని దాటి ముందుకెళ్ళాడు. ఇతను వెనుకబడ్డాడు. ఇతని కాళ్ళు నియంత్రణ్ణి కోల్పోయాయి.

చాలానెమ్మదిగా వెళ్తున్నానని అర్థం చేసుకున్నాడు. ‘వేగంగా’ అని అతనే అరిచాడు. మొదటి పావుభాగం 57.5 క్షణాల్లో పూర్తయిందని విన్నప్పుడు, అతనికి ఆందోళన పెరిగింది. ఆ ఆతృతలో వేగజ్ఞానం తనను వదిలేసింది. 1Ω భాగం వద్ద ఇతను ఇంకా వేగం గురించి ఒత్తిడికి గురయ్యాడు. అప్పుడు “ప్రశాంతం” అనే అరుపు శబ్దం ఇతని మదిలోకి చొచ్చుకుంది. ఆ తర్వాత, చివరిలో ఆ అదుపు అతని శిక్షకుడు Stamfl ది అని తెలుసుకొన్నాడు. అతను ప్రశాంతంగా ఉన్నాడు. ఒత్తిడి లేదు.

ఒక నిమిషం 58 క్షణాల్లో అరమైలు దాటానని గమనించాడు. ఇక్కడ Chataway ఇతని కంటే ముందున్నాడు. మైలులో “మూడవవంతు దగ్గర కూడా ప్రయత్నం బహిరంగంగా అగపడుతుంది. అప్పటికి 3 నిమిషాల 0.7 క్షణాలు గడిచింది. ఆనందం, వేదనల కలయికను కలిగి ఉన్నాడు.

ఇతను మనస్సు శరీరం కన్నా ముందు పరుగెడుతుంది. ఇది బలవంతంగా తన శరీరాన్ని ముందుకు నడుపుతుంది. జీవితకాల క్షణము వచ్చిందనుకుంటాడు. విశ్వాసంగల ఆక్స్ఫర్డ్ సమూహం ప్రోత్సాహం ఇతనికి గొప్పశక్తినిస్తుంది. కేవలం ఇంక 50 గజాలు మాత్రమే ఉంది. ఇతని శరీరం శక్తిని మొత్తాన్ని కాజేసింది. కానీ, ఇతని సంకల్పబలం, ఇతన్ని ముందుకు నడిపింది. ఈ క్లిష్టసమయంలో ఇతని కాళ్ళు చివరి కొన్ని గజాలను కూడా దాటిస్తాయి. ఇక్కడ ఇతని సంకల్పబలాన్ని మనము అర్థం చేసుకోగలము.

చివరి కొన్ని క్షణాలు ఎప్పటికీ ముగించనవిగా కనిపిస్తాయి. గెలుపు గీత శాంతి స్థావరం లాగా కనిపించింది. ప్రపంచపు చేతులు ఇతన్ని స్వీకరించటానికి ఎదురు చూస్తున్నాయి. ముంచి వేయబోయే ఆగాధం నుండి తనను రక్షించుకోవటానికి చివరి దూకుడు లాగా ముగింపు టేపు మీద దూకాడు. ఇతని ప్రయత్నం ముగిసింది. స్పృహ తప్పి కుప్పకూలాడు. అప్పుడు నొప్పి తెలియడం మొదలైంది. ప్రగటను వచ్చింది.

Brasher మరియు Chataway చేతులు పట్టుకొని ట్రాక్ చుట్టూ పరుగెత్తాడు ఆనందంతో. సంవత్సరం మొదటి ప్రయత్నంలోనే ఇది సాధించాడు. ఆ అద్భుతమైన ఆనందంలో అతని బాధను మరచాడు. క్రీడాలక్ష్యం నుండి విముక్తి పొందాడు. తన ఆనందాన్ని వ్యక్తపరచటానికి పదాలులేవు. ఇది మాటలలో చెప్పలేనిది. అన్ని బాధలను తుంచివేసింది. అలా అతని సమస్థ శక్తితో ఒక మైలు పరుగు పందాన్ని 3 నిమిషాల 59.4 క్షణాల్లో పరుగెత్తి విజయవంతమయ్యాడు.

The First Four Minutes Summary in Hindi

रोजर बॉनिस्टर वृतिा से चिकित्सक हैं, लेकिन प्रवृप्ति से खिलाडी हैं । उन्हें दौड की प्रतिय्पेकिताएँ जान से की प्यारी होती हैं । असाध्यों को सुसाध्य करने में उनकी बड़ी अनुवकित है । दौड़ के लिए असहाय अपनी देह को ज्यादा रफ़्तार से दौड़ाया । उन्होंने सन् 1954 मई, 6 को सायं छह बजे इंग्लैंड में एक मील दूर को 3 मिनट 59-4 सेकण्ड में दौड़कर इतिहास रचा है ।

उन्होंने समाचार – पत्रों शीर्ष नामों स्थान पाया कि दुनिया में पहले खिलाड़ी है, जिन्होंने लक्ष्य की प्राप्ति की, जो किसी को अभीतक साध्य नहीं हुऊ । उस असाधारण अनुभव कथन ही प्रस्तुत पाठ्यांश, ‘पहले चार मिनट’ – ‘The First Four Minutes’ उन्होंने स्वीय अनुभव को सुस्पष्ट, जीताजागता, वर्णन किया इसमें, जिसे पढ़कर पाठकों की साँस अंदर की अंदर बाहर की बाहर रह जाती है ।

प्रेक्षक यह नही जानते कि खेलों में हार-जीत की अपेक्षा समर्पित भाव प्रधान होता है । शारीरिक, मानसिक, भावोद्वेग दबाव की तीव्रता सहसुस करनेवाले खिलाड़ियों को ही मालूम होता हैं।

इस दौड़ की प्रतियोगिता में भागलेना मेरा स्वीय निर्णय है । इसलिए मेरे प्रयत्न की बीति असमान है । दौड़ – प्रतियोगिता की प्रतीक्षा का क्षषा आगया है । अनुकूल वातावरण है। लाखों प्रेक्षक साँस तक न लेते खामोश थे । सह- खिलाड़ी ब्राशर आगे या । मेरे बैर लगातार दौड़ते रहे, मानो कोई अदृश्य शक्ति चला रही हो । रफ़्तार कम होने का अनुभव हुआ । बेचैनी से चिल्लाया कि तेज दौो । चेतावनी कहती-शांत । पहले पाव भाग 57.5 सेकंड में पूरा हुआ । मेरी परेशानी थी कि रफ़्तार काफी नहीं ।

हमारे शिक्षक का संदेश था कि दबाव छोड़ो। पालन किया । मन और तन अलग हो गयु । दबाव पिट गया | इस प्रकार क्षाण – क्षाण परिवर्तित आनंद था । मुझे लगा कि परेशानियों के बीच मेरा मन, तन से अलग होकर, आगे बढ़कर मेरे तन को खींच रहा हो । लक्ष्य और गति मिलगए । दोनों की जोड़ी बन गई | दर्द नहीं था । आगे ही दौड़ थी । तन की शकित, बहुत पहले ही खतम हुई ।

मन की याक्ति के लिए अंत नहीं था । विजय – रेखा शांति – शिबिर – सा लगी । सब से पहले पहुँच गया। दोनों कंधों ने आसरा दिया । तब दर्द मालूम होने लगा । तब तक सहयोग देनेवाला तन ने आधार चाहा । लक्ष्य साधन रुपी भार हट गया । आनंद पुलकित किया । जीवन का आशय पूरा हुआ । निवेतर साधना एंव दृढ निश्चय ने विजय पताका फहरायी । रोजर बॉनिस्टर की असाधारण विजय युवा पीढ़ी के लिए अच्छा संदेश है ।

Meanings and Explanations

persuade (v) / pǝ(r)swerd / (ప(ర్)స్వేఇ డ్) (disyllabic): convince, ఒప్పించుట , करना, स्वीकार करा.

flutter (v) / fl^te(r) / (ప్లటర్) (disyllabic) : moved lightly and quickly, రెపరెపలాడుట , फड़फडाह

Bernard Shaw (బెర్నార్డ్ షో ): well known English play wright, ప్రసిద్ధి చెందిన ఆంగ్ల నాటక రచయిత

Saint Joan (సెంట్ జోన్) : a play written by Shaw, షా రచించిన నాటకం పేరు

desperate (adj) / despǝrǝt / (దెస్పెరట్ ) (trisyllabic) : beyond hope, extreme, నిరాశ, द : साहसी

lull (n) / l^l / (లల్ ) (monosyllabic) : a period of less movement,, స్టబ్బత, शांति – काल

Brasher : a famous English athelete, ప్రసిద్ధి చెందిన ఆంగ్ల క్రీడాకారుడు

tremendously (adv) / trımendəsli / (ట్రీమెన్ డస్ లి) (polysyllabic-4): greatly, extremely, గొప్పగా, धिसान

resistance (n) / rızıstǝns / (రెసిస్టెన్ స్ ) (trisyllabic) : refusal to obey, opposition, అసమ్మతి, వ్యతిరేఖరి

propel (v) / prǝpel / (ప్రపెల్) (disyllabic) : moved, pushed forward, ముందుకు నడిపించుట

kept his head (phrase): remained cool and balanced, ప్రశాంతంగా ఉండు

pace (n) / peis / (పెఇస్) (monosyllabic) : speed, వేగం, चलना

penetrate (v) / penǝtreit / (పెనట్రెఇట్ ) (trisyllabic): entered or passed through, ప్రవేశించుట , चुभाना

Stampfl: Bannister’s Austrian coach, ఆస్ట్రియన్ శిక్షకుడు

barely (adv) / beǝ(r)li / (బెఅ(ర్)లి) (disyllabic) : to a very limited extent, కొంతవరకు

perceptible (adj) / pǝ(r)septǝbl / (ప(ర్)సెసష్టబ్ ల్ ) (trisyllabic) : observable, గమనించదగిన

pounce (v) / pauns / (పౌన్ స్ ) (monosyllabic) : jumped on suddenly on, హఠాత్తుగా దూకిన

compellingly (adv) / kǝmpeliŋli / (కమ్ పెలింగ్ లి ) (trisyllabic): forcefully, బలవంతంగా

extinction (n) / ıkstıŋkfn / (ఇక్ స్టింక్షన్) (trisyllabic) : disappearance, loss, death, కనుమరుగవడం, కోల్పోడం, చనిపోవడం, देहात, अंत

impel (v) / impel / (ఇంపెల్) (disyllabic) : forced to do something, బలవంతం చేయుట

haven (n) / hervn / (హెఇన్న్) : safe place, సురక్ష ప్రదేశం

chasm (n) / klækən / (క్యాజమ్) (disyllabic) : gap, wide difference, అగాధం, తేడా

engulf (v) / ingalf / (ఇంగల్ ఫ్) (disyllabic): surround, cover, చుట్టవేయడం, చుట్టివేయు

exploded (v-pt) / ık’splaudid / (ఎక్సప్లోడేడ్ ) : burst out, బద్దలు చేయు, बिस्पोट करना

surged (v) / s3:(r)d3 /(స(ర్)జ్ ): increased suddenly, హఠాత్తుగా పెరగటం, महोर्मि हिलोरा

vice (n) / vais / (వైస్) (monosyllabic) : a device to hold objects, వస్తువులను దృడంగా పట్టుకొను పరికరము

scampered (v-pt) / ‘skæmpǝ(r) / (స్కామ్ పర్ ) (disyllabic): run or skipped about briskly, వేగంగా పరుగెత్తుట, इधर-उधर दोड़ना

spontaneous (adj)/ sponteinis/(స్పాంటెఇనిఅ స్): natural, on the spot, సహజంగా అప్పటికిప్పుడే, स्वेस्छित

venture (v) / ventsə(r) / (వెంచ(ర్)) (disyllabic): entered, ప్రవేశించుట, సాధించటం, जोखिम

eclipse (v) / klips / (ఇక్ లిప్ స్) (disyllabic) : declined, shadowed, నిరాకరించుట, కప్పివేయుట

bewildered (adj) / bıwıldə(r)d / (బివిల్ డ(ర్)డ్) (trisyllabic) : confused, ఉబ్బితబ్బిబ్బై, తికమకపడిన , अव्यवस्थित करना

caught up with (phrase) : manage to avoid problems later, తర్వాత సమస్యలను రాకుండా చేయుట

agony: extreme pain, త్రివమైన బాధ , पंत्रणा

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year Commerce Study Material 7th Lesson Commencement of Business Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year Commerce Study Material Chapter 7 Commencement of Business

Long Answer Questions

Question 1.
What are the important documents to be submitted to the Registrar of Companies for incorporation of a company?
Answer:
Documents to be prepared while formation of a company:
The important documents to be prepared by a company for its formation are discussed below:

• Memorandum of Association.
• Articles of Association.
• Prospectus.
• Other documents.

1) Memorandum of Association:
Meaning : The Memorandum of Association is the constitution of the company. It is the charter of the company. It provides the foundation on which the company structure is built. It acts as an indicator or guideline for those investors who are interested and are planning to invest in the company. A company cannot perform its operations beyond the scope of memorandum. It defines the scope of the company’s activities as well as its relation with the outside world.

Memorandum of Association is one of the documents which has to be filed with Registrar of companies at the time of incorporation of the company.

Definition:
As per Section 2(56) of the Companies Act, 2013, “Memorandum of Association is one of the documents which has to be filed with the Registrar of the Companies at the time of incorporation of the company”. The Memorandum of Association must be signed by at least seven members in case of a public limited company and two members in case of a private limited company It cannot be changed easily. So it should be prepared very carefully.

Clauses of Memorandum of Association:
The contents of the Memorandum of Association are known as clauses, which are explained in Section – B of the Act. They are as follows.

• Name clause [Section 4(1) (a)]
• Registered Office or Situation clause [Section 4(1) (b)]
• Objects clause [Section 4(1) (c)]
• Liability clause [Section 4(1) (d)]
• Capital clause [Section 4(1) (e)]
• Association clause or Subscription clause [Section 13(4) (c)]

2) Articles of Association:
Meaning: The rules and regulations framed for the internal management of the company, which are set out in a document is named as Articles of Association.

It also helps in achieving the objectives specified in Memorandum of Association. The Articles play a very important role in the affairs of the company. It is a supplementary document to the Memorandum of Association.

The Articles must be printed, divided into paragraphs, numbered consecutively, stamped adequately and signed by each subscriber to the Memorandum of Association. It is duly witnessed and filed along with the Memorandum of Association.

The private companies limited by shares, companies limited by guarantee and unlimited companies must have their Articles of Association. A public company limited by shares may or may not have its own Articles. As per section 26 of Companies Act, it can follow model set of Articles given in Table – A in Schedule -1 of the Act. The Articles of Association can be altered by passing a special resolution. Each subscriber to the memorandum must sign the articles in the presence of atleast one witness. A copy of every special resolution altering the articles should be filed with the Registrar within 30 days of its passing and attach to every copy of the articles issued thereafter.

3) Prospectus:
Meaning: Prospectus is an invitation to the public to subscribe to the shares and debentures of a public company. After incorporation of a company promoters may issue the prospectus for raising required finance.

A public company invites the people to offer to purchase the shares and debentures through an advertisement. Such an Advertisement or notice containing detailed information about the company is known as prospectus.

A private company cannot issue prospectus to secure its capital. A prospectus must contain the following requirements:

• It must be an invitation offering to the public.
• It must be issued on behalf of the company.
• It must involve an invitation of subscription or purchase.
• It must involve an invitation of shares or debentures.

Every prospectus contains an application form on which an intending investor can apply for the purchase of shares or debentures.

4) Other documents such as:

• Consent of the first directors: Directors should give return consent in form no. 29 to the Registrar of Company.
• The Power of Attorney: Promoters should execute a power of Attorney in favour of one of the promoters or an advocate who is to carry out the formalities required for registration.
• Notice of Registered Office: When the location of the registered office is finalized, prior to incorporation, the notice of it is to be filed. If not, with in 30 days of its registration it is to be submitted.
• Particulars of Directors: When a company by its articles appoints any person to act as Director, Manager, Secretary – their particulars have to be filed within 30 days along with the Memorandum of Association and Articles of Association of the company.

Question 2.
What is Memorandum of Association? Explain its clauses.
Answer:
The Memorandum of Association is the constitution of the company. It is the charter of the company. It provides the foundation on which the company structure is built. It acts as an indicator or guideline for those investors who are interested and are planning to invest in the company. A company cannot perform its operations beyond the scope of Memorandum. It defines the scope of company’s activities as well as it relation with the outside world. Memorandum of Association is one of the documents which has to be filed with Registrar of Companies at the time of incorporation of the company.

Clauses of Memorandum of Association:
The contents of Memorandum of Association are known as clauses, which are explained in Section – B of the Act. They are as follows:

1) Name Clause [Section 4(1) (a)]: A company being a separate legal entity must have a name. A company may select any name which does not resemble the name of any other company. It should not contain the words like King, Queen and name of the Government bodies. The proposed name should not be objectionable under the provisions of “Emblems and Names Act, 1950”. The word “Limited” must be used at the end of the name of a public company and “Private Limited” is used by a private company.

2) Registered Office or Situation Clause [Section 4(1) (b)]: This clause states the place and address of the registered office of the company. If the place is not decided at the time of incorporation, it can be intimated to the Registrar within 30 days from the date of incorporation or commencement of business whichever is earlier.

3) Objects Clause [Section 4(1) (c)]: This clause defines the sphere of activities of the company. This clause may be considered as the core of Memorandum of Association because it sets out the objects for which a company is formed. This clause contains a) Main objects b)Other objects. This clause offers protection to the shareholders and creditors by ensuring that the funds are not going to be risked.

4) Liability Clause [Section 4(1) (d)]: This clause contains the nature of liability of its members. It states that the liability of the members is limited to the value of shares held by them. It means that the members are liable to pay only the unpaid balance of their shares and not further else.

5) Capital Clause [Section 4(1) e)]: This clause contains the capital structure of the company. The division of capital into equity shares, preference shares and the no. of shares in each category and their value should be given. It is also mentioned that the any type of shareholders have some special rights and privileges.

6) Association Clause or Subscription Clause [Section 13(4) (c)]: This clause contains the name of the signatories to the Memorandum of Association. The full addresses and occupations of subscribers of witnesses are also given. The subscribers declare that they agree to incorporate the company and agree to take the shares stated against their names.

Question 3.
What is Articles of Association? Explain its contents.
Answer:
Meaning: The rules and regulations framed for the internal management of the company, which are set out in a document is named as “Articles of Association”. It gives the help in achieving the objectives specified in Memorandum of Association. The Articles play a very important role in the affairs of the company. It is a supplementary document to the Memorandum of Association.

The Articles must be printed, divided into paragraphs, numbered consecutively, stamped adequately and signed by each subscriber to the Memorandum of Association. It is duly witnessed and filed along with the Memorandum of Association.

Definition:
According to Section 2(5) of the companies Act, 2013, “Articles of Association of a company as originally framed or as altered from time to time in pursuance of any previous Company law or of this act, including so far as they apply to the company, the regulations contained as the case may be in Table – A to Schedule -1 of this Act”.

The private companies limited by shares, companies limited by guarantee and unlimited companies must have their Articles of Association. A Public company limited by shares may or may not have its own Articles. As per Section 26 of Companies Act, it can follow model set of Articles given in Table – A in Schedule -1 of the Act. The Articles of Association can be altered by passing a special resolution. Each subscriber to the Memorandum must sign the articles in the presence of atleast one witness.

A copy of every special resolution altering the articles should be filed with the Registrar within 30 days of its passing and attach to every copy of the articles issued thereafter.

The Contents of Articles of Association:
The Articles of Association contains the following details:

• Procedure of issuing share capital, the amount of share capital issued, types of shares, no. of shares, calls on shares, rights and privileges of different categories of shareholders must be mentioned in the Articles of Association.
• Procedure for transfer and forfeiture of shares.
• Procedure for issue of debentures and stocks.
• Powers to alter as well as reduce share capital and its procedure for alteration.
• The appointment of the directors, their powers, duties and remuneration.
• The appointment of the managing director.
• Provisions regarding conducting the General meetings, special meetings, voting, proxies, resolutions etc.
• Provisions relating to dividends and reserves.
• Rules for preliminary contracts.
• Provisions regarding the use of Common Seal.
• Preparation of Accounts and Audit and method of appropriation of profits.
• Maintenance of Bank accounts.
• Procedure for winding up the company.
• Other rules and regulations of company.

Question 4.
What is prospectus? Explain the contents of prospectus.
Answer:
Meaning:
Prospectus is an invitation to the public to subscribe to the shares and debentures of a public company. After incorporation of a company promoters may issue the prospectus for raising required finance.

A public company invites the people to offer to purchase the shares and debentures through an advertisement. Such an advertisement or notice containing detailed information about the company is known as “Prospectus”.

A private company cannot issue prospectus to secure its capital.

Definition: According to Sec 2(70) of Companies Act, 2013, prospectus can be defined as “any document described or issued as a prospectus and includes a red herring prospectus referred to in Section 32 or Self prospectus referred to in Section 31 or any notice, circular, advertisement or other document inviting offer from the public for the subscription or purchase of any securities of a body corporate”.

Prospectus must contain following requirements:

• It must be an invitation offering to the public.
• It must be issued on behalf of the company or in relation intended to a company.
• It must involve an invitation of subscription or purchase.
• It must involve an invitation of shares or debentures.

Every prospectus contains an application form on which an intending investor can apply for the purchase of shares or debentures.

Contents of Prospectus: Every prospectus should disclose the matter as specified in Part -1 of Schedule – II to the Companies Act. Some of the contents which every prospectus must include are:

• Name and full address of the company.
• The particulars of the signatories to the Memorandum of Association and the number of shares taken up by them.
• Name, address and occupations of members of the Board of Directors.
• The minimum subscription amount fixed by the promoters.
• The details of property acquired if any.
• The time of opening of the subscription list.
• The capital structure of the company and particulars of issue.
• The amount payable on application, allotment and calls.
• Basis for the issue price.
• The particulars of preferential treatment given to any person for subscribing shares or debentures.
• The addresses of the underwriters if any.
• Particular about reserves and surpluses.
• The amount of preliminary expenses.
• The name and addresss of Auditor.
• Particulars regarding voting rights at the meetings of the company.
• Management perception of risk factors.
• ‘Disclosure of investors’ grievances and redressal system.

Question 5.
Discuss the differences between Memorandum of Association and Articles of Association.
Answer:
Memorandum of Association:
As per Section 2(56) of the Companies Act, 2013, “Memorandum of Association is one of the documents which has to be filed with the Registrar of the Companies at the time of incorporation of the company”. It cannot be changed easily. So it should be prepared very carefully.

Articles of Association:
The rules and regulations framed for the internal management of the company, which are set out in a document is named as “Articles of Association”.

Difference between Memorandum of Association and Articles of Association:

Short Answer Questions

Question 1.
What are the contents of prospectus?
Answer:
Every prospectus should disclose the matter as specified in Part -1 of Schedule – II to the Companies Act. Some of the contents which every prospectus must include are:

• Name and full address of the company.
• The particulars of the signatories to the Memorandum of Association and the number of shares taken up by them.
• Name, address and occupations of members of the Board of Directors.
• The minimum subscription amount fixed by the promoters.
• The details of property acquired if any.
• The time of opening of the subscription list.
• The capital structure of the company and particulars of issue.
• The amount payable on application, allotment and calls.
• Basis for the issue price.
• The particulars of preferential treatment given to any person for subscribing shares or debentures.
• The addresses of the underwriters if any.
• Particulars about reserves and surpluses.
• The amount of preliminary expenses.
• The name and addresss of Auditor.
• Particulars regarding voting rights at the meetings of the company.
• Management perception of risk factors.
• Disclosure of investors’ grievances and redressal system.

Question 2.
Write down any five legal requirements for prospectus.
Answer:
In order to protect the interests of investors, the Companies Act lays down the following regulations relating to the issue of prospectus. They are:

• Prospectus must be dated.
• It must be signed by every person who is named as director.
• It must be issued within 90 days of its registration either by newspaper advertisement or otherwise.
• It must not be issued unless a copy thereof has been filed with the Registrar on or before the date of its publication.
• A prospectus must be in writing. An oral invitation (through TV or firm) to subscribe for shares and debentures of a company or deposits in not a prospectus.
• Any information given in the prospectus must be true.
• If there are any misstatements or misrepresentation in prospectus, it gives rise to impose Civil or Criminal liability on a) The company, b) Promoters and Directors, c) Expert who drafted the Prospectus.
• Civil Liability: The persons responsible for misstatements or untrue statements of prospectus are liable to pay compensation to the persons, who subscribed the shares and debentures relying on such false information in the prospectus.
• Criminal Liability: The persons responsible for misstatements or untrue statements of prospectus are liable to pay a fine upto Rs. 50,000 or imprisonment upto 2 years or both.

Very Short Answer Questions

Question 1.
What is Memorandum of Association?
Answer:
1) It is an important document with clauses explaining briefly the affairs of the company to the outside world. The Memorandum of Association (MoA) is the constitution of the company. It is the charter of the company.

2) MoA is one of the document which has to be filed with Registrar of Companies at the time of incorporation of the company. A company cannot perform its operations beyond the scope of Memorandum.

Question 2.
What is Articles of Association?
Answer:
1) The rules and regulations framed for the internal management of the company, which are set out in a document is named as Articles of Association. It helps in achieving the objectives specified in MoA.

2) The private companies must have their Articles of Association. A public company limited by shares may or may not have its own Articles. As per Sec. 26 of Companies Act, public company can follow model set of Articles given in Table – A in Schedule -1 of the Act.

Question 3.
What is Minimum subscription?
Answer:
1) The minimum amount of capital to be collected by the company before the allotment of shares is known as minimum subscription. A public company cannot commence business unless the minimum subscription has been subscribed.

2) It is fixed by taking into account the following requirements.

• Amount required for the purchase of property.
• Amount need for payment of preliminary expenses.
• Amount required for working capital.
• Amount need for any expenditure in the formation of the company.

Question 4.
What is a Statement in lieu of prospectus?
Answer:
If a public limited company could get the required capital by some private management, it may not issue prospectus. But in that case, it must file a “statement in lieu of prospectus” with the Registrar, at least three days before the first allotment of shares.

• Statement in lieu of prospectus is a substitution of prospectus.
• It must be duly signed by all the directors and it is drafted strictly in accordance with the particulars set out in Part -1 of Schedule – III of the Act.

Question 5.
What is Certificate of Commencement of business?
Answer:
A private limited company can start its business immediately after incorporation. But a public company has to wait till it gets the certificate of commencement of business.

• It is an important document to be received by a public company before its commencement of business.
• In order to obtain this certificate, the company has to submit the following:
  • The prospectus or statement in lieu of prospectus.
  • The shares of allotted to the extent of minimum subscription.
  • The directors have paid application and allotment amount towards qualification shares.
  • A statutory declaration by the secretary or director stating that all the formalities are complied with.
• The Registrar will then scrutinise all the documents and if satisfied issues “Certificate of commencement of business”.

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year English Study Material 8th Lesson The Green Champion – Thimmakka Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year English Study Material 8th Lesson The Green Champion – Thimmakka

Annotations (Section – A, Q.No. 2, Marks: 4)

Question 1.
At the age of 40, she wanted to end her life as she could not conceive.
Answer:
Introduction:
These touching words are taken from the internet – based inspired write-up, The Green Champion – Thimmakka. It is about the magnificent achievements of an ordinary woman with an extraordinary commitment to conserve nature.

Context & Explanation:
Thimmakka’s life had its own share of pains and problems. She was poor and not properly educated. Her married life wasn’t happy because she could n’t become a mother till she was forty. However, her husband was very supportive of her. Thimmakka thought of ending her life when emotions overshadowed her wisdom. Soon, she was able to dispel those emotions. Wisdom dawned. She saw a new purpose to life in giving.

Critical Comment:
The essay describes her undying passion for planting trees even at an advanced age and insists on the need to emulate her selfless service in protecting the environment.

కవి పరిచయం :
ఈ హత్తుకునే పదాలు అంతర్జాల ఆధారిత స్ఫూర్తిదాయక వ్యాసం The Green Champion – Thimmakka నుండి గ్రహింపబడినవి. ప్రకృతిని కాపాడటానికి అసామాన్యమైన నిబద్దతతో ఒక సాధారణ సాధించిన గొప్ప విజయాలు గురించి ఈ వ్యాసం.

సందర్భం :
శేషకాలంలో కూడా మొక్కలు నాటుటకు గల తిమ్మక్క తపన మరియు పర్యావరణంను రక్షించుటకు ఆమె నిస్వార్థ సేవను అనుసరించాల్సిన ఆవశ్యకతను ఈ వ్యాసం నొక్కి చెప్తుంది.

వివరణ : తిమ్మక్క జీవితంలో అనేక బాధలు మరియు సమస్యలు కలవు. ఈమె పేదరాలు మరియు నిరక్షరాస్యురాలు. 40 సంవత్సరములకు కూడా పిల్లలు లేకపోవడంతో ఆమె వివాహ జీవితం సంతోషంగా లేదు. అయినప్పటికీ, ఆమె భర్త ఆమెకు మంచి సహకారి. ఈ పిల్లలు లేరన్న బాధతో చనిపోవాలనుకుంటుంది, ఉద్రేకంతో తలమునకలై. తర్వాత, జ్ఞానోదయమవుతుంది. ఆ ఉద్రేకాలన్నీ మటుమాయమౌతాయి. జీవితానికి క్రొత్త ఉద్దేశ్యం కనుగొన్నది వారి చెట్లు నాటు ఆశయానికి.

Question 2.
Though the trees grown by her are worth several crores of rupees today, her life has no respite from poverty.
Answer:
Introduction:
These touching words are extracted from the internet-based inspired write- up, The Green Champion – Thimmakka. It shows the magnificent achievement of an ordinary woman with an extraordinary commitment to conserve nature.

Context & Explanation:
Born into a poor family. Thimmakka did not go to school. She worked as a labourer. As she grew up, she was married to Chikkayya, a labourer. When they came to know that they could not beget children, they were not disappointed. They cameup with the idea of planting saplings and nurturing them as their own children. It became their life mission. But, she suffers from poverty. Her sole source of income is the pension of Rs. 500/- given by the government. Thus, she is an example of simple living and high thinking.

Critical Comment:
These words describe her pains and problems.

కవి పరిచయం :
ఈ హత్తుకునే పదాలు అంతర్జాల ఆధారిత స్ఫూర్తిదాయక వ్యాసం The Green Champion – Thimmakka నుండి గ్రహింపబడినవి. ప్రకృతిని కాపాడటానికి అసామాన్యమైన నిబద్ధతతో ఒక సాధారణ సాధించిన గొప్ప విజయాలు గురించి ఈ వ్యాసం చెప్తుంది.

సందర్భం :
ఈ పదాలు ఆమె పేదరికం మరియు సమస్యలు గురించి వివరిస్తాయి.

వివరణ :
పేదరికంలో పుట్టింది బడికి వెళ్ళలేదు. ఖాళీగా ఉండకుండా పనిచేసింది. వయస్సు రాగానే, చిక్కయ్య అనేవాడ్ని పెండ్లి చేసుకొంది. వారికి పిల్లలు పుట్టరు అని తెలిసినప్పుడు, వారు నిరుత్సాహపడలేదు. చెట్లను నాటి, వాటిని తమ పిల్లలుగా పెంచాలని నిర్ణయించుకున్నారు. ఇది వాళ్ళ జీవిత ధ్యేయం అయింది. కానీ పేదరికం నుండి మాత్రం విముక్తి లేదు. ఆమెకున్న ప్రస్తుత ఆదాయ మార్గం ప్రభుత్వం ఇస్తున్న 500/- రూ.ల పెన్షన్ మాత్రమే. అలా సాధారణ జీవితం, గొప్ప ఆలోచనకు ఒక ఉదాహరణ ఈమె.

Question 3.
One might think that growing trees is not a big deal but one would know the reality of it only when they do it on their won.
Answer:
Introduction:
These touching lines are taken from the internet-based article. The Green Champion – Thimmakka. It depicts the magnificent achievements of an ordinary couple with a great commitment to conserve nature.

Context & Explanation:
Every one feels that it is not difficult to grow trees. It is because they never grow any sapling in their life. Here we have to remember the saying that empty vessels make much noise. Such type of people can say that growing trees is not a big deal.

But, people who really try to grow trees can understand the foil and trouble undergoes. If it is an easy thing why do our governments spend crores of money on planting trees. It is because no one bothers about nature that is why governments take up such programmes. So, we have to appreciate Thimmakka and her husband to take up free planting mission.

Critical Comment:
The essay describes the attitude of people here.

కవి పరిచయం :
ఈ హత్తుకునే పదాలు అంతర్జాల వ్యాసం The Green Champion – Thimmakka నుండి గ్రహించబడినవి. ప్రకృతిని కాపాడాలన్న గొప్ప నిబద్దత కల్గిన సాధారణ జంట గొప్ప విజయాలను ఈ వ్యాసం వర్ణిస్తుంది.

సందర్భం :
ఇక్కడ, ఈ వ్యాసం ప్రజల ఆలోచన వైఖరిని వివరిస్తుంది.

వివరణ :
ప్రతి ఒక్కరు చెట్లు నాటుట చిన్న విషయం అనుకుంటారు. ఎందుకంటే, వారెప్పుడూ వారి జీవితంలో ఏ మొక్కనూ నాట లేదు. ఇక్కడ మనకు ఒక సామెత, ఏమీలేని విస్తరాకు ఎగిరెగిరి పడుతుంది గుర్తుకు వస్తుంది. అలాంటి వ్యక్తులు చెట్లు పెంచుట పెద్ద సమస్య కాదు అంటారు.

కానీ నిజంగా చెట్లు నాటుటకు ప్రయత్నించిన వారికి తెలుస్తుంది అది ఎంత కష్టమో. ఇది చిన్న విషయమైన, మన ప్రభుత్వాలు ఎందుకంత కోట్లరూపాయలు దాని మీద ఖర్చు పెడతాయి ? ఎందుకంటే ఎవ్వరూ ప్రకృతి గురించి ఆలోచించుటలేదు. అందువలన ప్రభుత్వాలు అలాంటి కార్యక్రమాలు చేపట్టాల్సి వచ్చింది. తిమ్మక్క, ఆమె భర్తను మనం మెచ్చుకోవాలి.

Question 4.
Her intentions are evidently good as she has planted trees rich in biodiversity.
Answer:
Introduction:
These are the concluding words taken from the internet-based article, The Green Champion-Thimmakka. It describes her magnificent achievements in preserving the environment.

Context & Explanation:
Thimmakka and her husband started planting saplings and nurturing them as their own children. Even after the death of her husband, she pursuded her mission with the same determination and courage. She is 100 plus now and still cherishes the dream of planting more trees.

She continues her fight against deforestation. Her contributions are truly remarkable. She proves that age is not a big problem if we aspire to do anything. So, she is a true inspiration to us to have good intentions towards society. Please plant a sapling and make the world a better place for our children. Even thousand mile journey begins with a single step.

Critical Comment:
The words describe her passion for planting trees and expanding her mission.

కవి పరిచయం :
ఈ ముగింపు పదాలు అంతర్జాల ఆధారిత వ్యాసం The Green Champion-Thimmakka అను వ్యాసం నుండి గ్రహించబడ్డాయి. పర్యావరణాన్ని కాపాడుటలో ఆమె విజయాలను గురించి ఈ వ్యాసం వివరిస్తుంది.

సందర్భం :
ఆమె మొక్కలు నాటు ఆశయం, దానిని విస్తరించిన ఆమె తపనను ఈ పదాలు వివరిస్తాయి.

వివరణ :
తిమ్మక్క, ఆమె భర్త మొక్కలను నాటి, వాటిని తమ పిల్లలుగా పెంచటం ప్రారంభించారు. ఆమె భర్త మరణం తర్వాత కూడా, అదే ధైర్యం, సంకల్పంతో తన ఆశయాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్ళింది. వంద సంవత్సరములు పైబడినా ఇంకా మొక్కలు నాటాలని కలలు కంటుంది.

అడవులు నరకడాన్ని వ్యతిరేకిస్తుంది. ఆమె సేవలు నిజంగా గొప్పవి. మనము ఏదైనా చేయాలనుకుంటే వయస్సు పెద్ద సమస్య కాదని ఈమె రుజువు చేసింది. సమాజంపట్ల మంచి ఉద్దేశ్యాలు ఉన్నాయనడానికి, ఈమె మనకు నిజమైన స్ఫూర్తి.

Paragraph Answer Questions (Section – A, Q.No. 4, Marks : 4)

Question 1.
All great things have humble, small beginnings. Justify the statement based on the life and work of Thimmakka. *(Imp, Model Paper)
Answer:
Thimmakka had pains and problems in her life. She was poor and not educated. She worked as a coolie. She was not happy because she couldn’t become mother till she was forty. Her husband was very cooperative. The couple Thimmakka and Chikkayya started planting trees in their village in a stretch of 4 km.

They planted 10 banyan saplings in the first year and increased the number year after year. They not only planted them but tended them to maturity. Apart from banyan trees, she planted over 8000 other trees in over 80 years She is a true inspiration to us. She shows us that all great things have humble and small beginnings.

తిమ్మక్క ఎన్నో బాధలు, సమస్యలు కలిగివుంది. తన జీవితంలో పేదరాలు మరియు చదువుకోలేదు. కూలీగా పనిచేసింది. ఆమె వివాహ జీవితం సంతోషంగా లేదు. 40 సం|| వరకు కూడా తల్లికాలేక పోయింది. ఆమె భర్త చాలా మంచి సహకారి. భార్య, భర్తలు ఇద్దరూ వారి గతంలో 4 కి.మీ పొడవు చెట్లు నాటటం ప్రారంభించారు.

మొదటి సం॥ 10 మర్రి చెట్లు పెంచారు. తరువాత సం॥ సం॥కి ఆ సంఖ్య పెరిగింది. వాటిని నాటటమే కాదు చక్కగా పెంచారు. మర్రి చెట్లతోపాటు, ఇతరచెట్లు 8,000 పైన 80 సం॥ల్లో నాటారు. నిజమైన స్ఫూర్తిదాత మనకు ఆమె. గొప్ప పనులన్నీ మొదట చిన్నవిగా, నిరాడంబరంగా మొదలౌతాయి అని మనకు చూపిస్తుంది.

Question 2.
Why did Thimmakka and her husband decide to plant trees? Describe how they tried to succeed in their decision?
Answer:
This inspiring essay describes Thimmakka’s undying passion for planting trees even at an advanced age. It also insists the need to follow her selfless service in preserving and protecting nature.

Thimmakka was a poor and uneducated woman. She was married to Chikkayya. The couple didn’t get children. However, her husband was very supportive of her. With nothing in life to be cherish, Thimmakka thought of ending her life. Then, wisdom dawned.

They decided to plant trees and nurture them as their children. They planted 10 banyan saplings in the first year soon it became their life mission. Year after year the number increased. They not only planted them but tended them to maturity. They also fenced and guarded them. Now there exist around 8000 other trees planted by them.

‘ఈ స్ఫూర్తిదాయకమైన వ్యాసం శేషజీవితంలో కూడా తిమ్మక్క చెట్లు నాటాలన్న తపనను వివరిస్తుంది. చెట్లను కాపాడి ప్రకృతిని రక్షించటం ఆమె నిస్వార్థమైన సేవను అనుసరించాల్సిన అవసరాన్ని ఈ వ్యాసం నొక్కి .చెప్తుంది.

తిమ్మక్క ఒక పేద నిరక్షరాసురాలు. ఆమె చిక్కయ్యను పెండ్లిచేసుకుంది. వారికి పిల్లలు కలగలేదు. అయినప్పటికీ ఆమె భర్త మంచి మద్దతుదారుడు ఆమెకు. ఆనందపడటానికి జీవితంలో ఏమీలేక, బాధతో తిమ్మక్క చనిపోవాలనుకుంటుంది. అపుడే, జ్ఞానోదయమైంది.

ఆ జంట చెట్లు నాటాలని నిర్ణయించుకొన్నారు మరియు వాటిని తమ పిల్లలు లాగా పెంచటం ప్రారంభించింది. మొదటి సం॥ 10 మర్రిచెట్లను నాటారు. తర్వాత అది వారి జీవిత ఆశయం అయింది. సం॥ సం॥కి మొక్కల సంఖ్య పెరిగింది. కేవలం వారు మొక్కలు నాటటమే కాదు వాటిని చక్కగా పెంచారు. వాటికి కంచె ఏర్పాటుచేసి సంరక్షించారు. ప్రస్తుతం 8 వేలపై మిగతా చెట్లు కూడా నాటి ఉన్నాయి.

Question 3.
Who is taking the noble mission of Thimmakka forward and how ?
Answer:
Planting more and more plants is the noble mission of Thimmakka. She expanded her mission from 10 banyan saplings to over 8000 other trees. Her outstanding work earned her the name Saalumarada, which means a row of trees. Now, she is 100 plus.

Her noble mission is taken forward by her faster son, Sri Umesh. He has been planting and tending to trees along the roads, in schools, public places and on the mountains, and hill tops also runs the PRITHVI BACHAO movement successfully. He maintains nursery and distributes plants to the farmers who are interested in growing plants. So, the adopted son adopts her noble mission of planting saplings.

చాలా, చాలా చెట్లు నాటాలన్నది తిమ్మక్క యొక్క గొప్ప ఆశయం. తన యజ్ఞాన్ని 10 మర్రి మొక్కల నుండి 8వేల పై ఇతర చెట్లు వరకు విస్తరించింది. ఆమె గొప్ప పని ఆమెకు చెట్లు వరుస అనే పేరు సంపాదించిపెట్టింది. ఇప్పుడు ఆమెకు 100 పై సం||లు వయస్సు.

ఆమె గొప్ప ఆశయాన్ని ఆమె దత్తపుత్రుడు శ్రీ ఉమేష్ ముందుకు తీసుకెళ్తున్నాడు. రోడ్లువెంట, పాఠశాలలో, బహిరంగ ప్రదేశాల్లో, పర్వతాలమీద మరియు కొండగుట్టల మీద మొక్కలు నాటుతూ పెంచుతున్నాడు. ‘పృథ్వీ బచావో’ అనే ఉద్యమాన్ని విజయవంతంగా నడుపుతున్నాడు. నర్సరీ పెంచుతూ, మొక్కలు నాటే శ్రద్ధ ఉన్న రైతులకు వాటిని పంపిణీ చేస్తున్నాడు. అలా, దత్తపుత్రుడు ఆమె గొప్ప ఆశయాన్ని దత్తత తీసుకొని కొనసాగిస్తున్నాడు.

Question 4.
Why was Thimmakka called Saalumarada ?
Answer:
The present internet-based essay, the Green Champion – Thimmakka describes the magnificent achievements of an ordinary woman with an excellent commitment to conserve nature. Thimmakka, a woman more than 100 years in age, from Karnataka has been launded globally as the green champion for her planting mission.

Thimmakka along with her husband planted over 8000 other trees. Even after her husband’s death, she continued her mission of planting trees. Her outstanding work earned her the name Saalumarada, which means a row of trees in Kannada. Thimakka is popular as Saalumarada Thimmakka due to her work. She continues her fight against deforestation. Her contributions are truly remarkable. With her achievements, she is called Saalumarada Thimmakka.

ప్రస్తుత అంతర్జాల ఆధార వ్యాసం The Green Champion-Thimmakka ప్రకృతిని సంరక్షించుటకు గొప్ప నిబద్ధతతో ముందుకెళ్ళిన సాధారణ స్త్రీ యొక్క గొప్ప సాధనలను వివరిస్తుంది. 100సం॥లు పైబడిన స్త్రీ తిమ్మక్క. ఆమె చెట్లునాటు ఆశయంకు ఆమెను ప్రపంచవ్యాప్తంగా కీర్తిస్తున్నారు.

భర్తతో కలసి 8 వేల పైన ఇతర చెట్లను నాటింది. తన భర్త మరణం తర్వాత కూడా చెట్లునాటు ఆశయాన్ని కొనసాగించింది. ఆమె గొప్పతనం ఆమెకు Saalumarada అను పేరు తెచ్చిపెట్టింది. దీని అర్థం కన్నడలో చెట్లు వరుస. తిమ్మక్క ఆమె పనివల్ల చెట్లు వరుస తిమ్మక్కగా ప్రసిద్ధిచెందింది. అడవులను నాశనం చేయుటను వ్యతిరేకిస్తూ ఉద్యమించింది. ఆమె సేవలు నిజంగా అద్భుతమైనవి. ఆమె సాధించిన విజయాలవల్ల ఆమెను చెట్ల వరుస తిమ్మక్క అని పిలుస్తారు.

The Green Champion – Thimmakka Summary in English

The present prose piece ‘The Green Champion – Thimmakka’ is an internet-based inspiring article. It describes Thimmakka’s undying passion for the planting trees and insists on the need to emulate her selfless service in preserving nature. Thimmakka, a woman more than 100 years in age, from Karnataka has been landed globally as the Green Champion for her tree planting mission.

She was a poor and not properly educated. She worked as a coolie. She was married to Bikkala Chikkayya, a labourer too.Her married life was not happy. She couldn’t become a mother till she was forty. Her husband was very cooperative. With nothing to be proud, she thought of ending her life. Wisdom dawned. The couple decides to plant saplings and nurture them as their own children.

They not only planted them but also fenced watered and guarded them from animals. They started planting trees in their village in a stretch of 4 km. They planted 10 banyan saplings in the first year and increased the number year after year. Now there are 400 banyan trees in the area. Apart from them there existed over 8000 other trees planted by them. Even after the death of her husband, she continued her mission of planting trees. Her outstanding work earned her the name Saalumarada which means a row of trees in Kannada.

Thimmakka received many awards including the prestigious Padmasri award in 2019. Thimmakka is popular as Saalumarada Thimmakka because of her work. There is also an environmental organisation named after her in the U.S. called Thimmakka’s Resources for Environmental Education. She brought world wide recognition to her state, Karnataka through her incredible services. Hence, she is a true inspiration to us. She is 100 plus and still cherishes the dream of planting more trees in future.

Her mission is taken forward by her foster son, Sri Umesh. He has been planting and tending to trees along the roads, in schools, public places and on the maintain and hilltops. He runs the PRITHVI BACHAO movement successfully. He grows own nursery and distributes plants to the interesting farmers to grow plants. Therefore, Thimmakka has become a role model to the entire world. She urges us the plant even a single sapling to make the world a better place for our future generations. The easy insists on the need to emulate her selfless service in protecting nature.

The Green Champion – Thimmakka Summary in Telugu

ప్రస్తుత గద్యభాగం “The Gree Chanpion-Thimmakka” అంతర్జాలం నుండి స్వీకరించిన స్ఫూర్తినింపు వ్యాసం. మొక్కలు నాటాలన్న తిమ్మక్క తపనను మరియు ప్రకృతిని సంరక్షించుటకు ఆమె నిస్వార్థ సేవను అనుసరించాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కి చెప్తుంది ఈ వ్యాసం. ఆమె మొక్కలు నాటు ఆశయానికి “Green Champion” గా 100 సం||ల పై బడిన వయస్సుగల తిమ్మక్క ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్తుతింపబడుతుంది.

తిమ్మక్క పేద మరియు చదువుకోని ఖాళీగా పనిచేసింది. మరొక కూలివాడైన బిక్కల చిక్కయ్యను వివాహమాడింది. ఆమె వివాహ జీవితం సంతోషంగా లేదు. 40 సం|| వయస్సుకి కూడా తల్లి అవలేకపోయింది. ఆమె భర్త మంచి సహకారి. జీవితంలో గొప్పగా అనుకోవటానికి ఏమీలేక, చనిపోదామనుకుంటుంది. జ్ఞానోదయం అయింది. ఈ జంట మొక్కలు నాటి వారి పిల్లలులాగే పెంచాలనుకొన్నారు.

చెట్లను నాటడమేకాక వాటికి కంచె ఏర్పరచి, నీళ్ళుపోసి జంతువుల నుండి కూడా కాపాడారు. వారి గ్రామంలో 4 కి.మీ. పొడవు చెట్లు నాటడం ప్రారంభించారు. మొదటి సం॥ 10 మర్రి మొక్కలను ఆరంభించి సం॥ సం॥కి ఆ సంఖ్యను పెంచారు. వాటితోపాటు, 8వేల పై ఇతర చెట్లను సహితం నాటారు. ఆమె భర్త మరణం తర్వాత కూడా, చెట్లు నాటు యజ్ఞాన్ని కొనసాగించింది. ఆమె గొప్ప పనితనం ఆమెకు ‘సాలుమారద’ అను పేరు సంపాదించి పెట్టింది. దీని అర్థం కన్నడలో చెట్లు వరుస.

2019లో భారత ప్రభుత్వం నుండి గొప్ప ‘పద్మశ్రీ’ అవార్డుతో పాటు అనేక అవార్డులు పొందింది. ఈమె ‘సాలుమారద తిమ్మక్క’ గా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆమెను చూసి U.Sలో పర్యావరణ వ్యవస్థకు Thimmakka’s Resources for Environment Education అని పేరు పెట్టారు. అసామాన్యమైన సేవలతో తన రాష్ట్రమైన కర్నాటకకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు తెచ్చింది. కావున ఆమె మనకు నిజమైన స్ఫూర్తిప్రదాత. ఇప్పుడు 100 సం|| పై బడిన వయస్సు ఆమెది. అయినప్పటికీ, భవిష్యత్తులో ఎక్కువ మొక్కలు నాటాలని కలలు కంటుంది.

ఆమె ఆశయాన్ని దత్తపుత్రుడు శ్రీ ఉమేష్ ముందుకు తీసుకెళ్తున్నాడు. కొండగుట్టలు, పర్వతాలమీద బహిరంగ ప్రదేశాల్లో, పాఠశాలలు, రోడ్లు వెంబడి మొక్కలు నాటుతూ పెంచుతున్నారు. ‘పృథ్వీ బచావో’ అను ఉద్యమాన్ని విజయవంతంగా నడుపుతున్నాడు. నర్సరీలు పెంచుతూ, శ్రద్ధ ఉన్న రైతులకు మొక్కలను అందిస్తున్నాడు. కావున తిమ్మక్క ప్రపంచం మొత్తానికి ఒక మార్గదర్శకురాలైంది. మన భవిష్యత్తరాలకు మంచి ప్రపంచాన్ని అందించటానికి అలా ఒక్క మొక్కైనా నాటమని కోరుకుంటుంది. ఒక మొక్కను నాటండి. ఈ ప్రపంచాన్ని మన భవిష్యత్తు తరాలకు అందించండి. వెయ్యిమైళ్ళ దూర ప్రయాణం కూడా ఒక్క అడుగుతో ప్రారంభం అవుతుంది.

The Green Champion – Thimmakka Summary in Hindi

प्रस्तुत Adu, a fufti – Arrear – The Green Champion Thimmakka, fuel TFI संक्षिप्त जीवन- चित्र है । अंतर्राष्ट्रीय ख्याति प्राप्त वृक्ष – प्रेमिका एवं आम मज़दूर्नी है। उसे पद्मश्री उपाधि से सम्मानित किया गया । कर्नाटक के देहात में, गरीब परिवार में जन्मी तिम्मक्का प्राथमिक शिक्षा पाकर जानवरों को चराती थी। छोटी उम्र में उसकी शादी चिक्काला बक्कय्या से हुई । वह चालीस वर्ष तक माँ नहीं बन सकी । उसे मालुम भी हुआ कि वह कभी माँ नहीं बन कएगी।

मन में बाधा, देहाती औरतों का बुरा-भला सुनाना, अपमान भार आदि से क्षणिक आदेश में वह आत्महत्या की कोर तक पहुँच गई । लेकिन तक्षण विवेक-बुद्धि से उसे तोड़ दिया। जीवन का अर्थ ढूँढ लिया। पति का समर्थन और सहकार पूरा है। पौधारोपण कर वृक्षों को अपनी संतान मानने वाली है। प्रथम वर्ष में वह अपने गावँ के पास, सडक के किनारे दस बरगद के पौधे लगाकर उनकी देखभाल करने लगी । उस काम में दिलचस्पी बढ़ी । पति-पत्नी, क्रमशः वृक्ष-संख्या बढ़ाते रहे । उपलब्द संसाधन वृक्ष-वृद्धि के लिए सीमित कर दिए। आठ हाज़ार से ज्यादा विविध प्रकार के पौधे लगाए ।

बक्कय्या मज़दूरी बंदकर रोपित पौधों की देखभाल करता था । वह पानी के अनुपलब्ध प्रांतों में, बालदियों से पानी लेकर पौधों को सींचता था । उसके देहांत के बाद भी तिम्मक्का ने वृक्ष-पोषण – क्रत जारी रखा। उसकी उम्र एक सौ सालों से ज्यादा होने पर भी हरित – आंदोलन जारी होता रहा । पुरस्कारों की राशियाँ बरसाने लगीं । सन् 2019 में ‘पद्मश्री’ से सम्मानित किया गया । एक अमरीकी पर्यावरण- संस्थान को ‘तिम्मक्का’ नाम रखा गया ।

इसे साभी लोग सालु मनद – (कन्नड राष्ट्र, जिसका अर्थ है, वृक्षावली) तिम्मक्का कहकर पुकारने लगे । दत्तक पुत्र उमेश उसके आंदोलन को जारी रख रहा है । ‘पृथ्वी बचाओ’ नाम से वृक्ष के पालन-पोषण के द्वारा पर्यावरण- परिरक्षण- आंदोलन व्याप्त कर रहे हैं । सौ साल से ज्यादा उम्र में भी ‘एक-एक व्यक्ति एक एक पौधा बोने की पुकार कर रही है । अपने देहात में चिकित्सालय के निर्माण के लिए कोशिश की जा रही है । तिम्मक्का करोड़ों मूल्य की अमूल्य वृक्ष-संपदा भूमाता को मरकत- हार के रूप में पहना कर स्वयं निर्धन वनिता रह गई । तिम्मक्का का प्रेरणात्मक आदर्श जीवन है ।

Meanings and Explanations

champion (n) /tfempion/ (ఛాంపిఅన్ ) (disyllabic) : someone who works for a cause, ఒక ప్రత్యేక పనికై శ్రమించే వ్యక్తి

saalumarada (n-Kannada word): a row of trees, చెట్ల వరుస

conceive (v) /kansi:v / (కన్ సీవ్ ) (disyllabic) : to become pregnant, గర్భము ధరించు

saplings (n-pl) /sep/inz/ (స్యాప్లింగ్ జ్ ) (disyllabic) : young plants, లేత మొక్కలు

stretch (n) /stretf/ (స్ట్రెచ్ ) (monosyllabic) : an area or extent of land, విస్తీర్ణము, ప్రదేశము, స్థలము

challenging (v+ing=adj) / tfelondzi/ (చ్యలంజింగ్ ) (trisyllabic) : difficult, hard to do, కష్టమైన

relatively (adv) /relativli / (రెలటివ్ లి ) (polysyllabic – 4 ) : in relation to, somewhat, పోల్చి చూసినప్పుడు, ఒక మాదిరి

take up (phrase): accept to do some work, ఒక పనిని చేపట్టుట

grazing (v+ing) /grerzin / (గ్రెఇజింగ్ ) (disyllabic) : feeding, cattle, sheep, etc, పశువులకు మేత మేపుట

fence (v) /fens/ (ఫెన్ స్ ) (monosyllabic) : guard with a barrier, కంచెతో కాపాడుట, కంచె నిర్మించుట

guard (v) / ga: (r)d/ (గా(ర్)డ్ ) (monosyllabic): protect, రక్షించుట

respite (n) /respart / (రెస్ప్రైట్) (disyllabic) : relief, ఉపశమనము

sole (adj) /soul/ (సఉ ల్ ) (monosyllabic) : only, ఏకైక

pails (n-pl) /peilz/ (పెఇ ల్ జ్) (monosyllabic) : buckets, నీటి పాత్రలు

resources (n-pl) / ris: (r)s/ (రిపో(ర్)స్5) (disyllabic): means, వనరులు

monson (n) /monsun / (మెన్ సూన్) (disyllabic) : rainy season, వర్షఋతువు

invariably (adv) /mveoriabli/ (ఇన్ వె అరి అబ్ లి ) (polysyllabic – 4 ) : without fail, తప్పనిసరిగా

onset (n) /onset/ (ఓన్ సెట్ ) (disyllabic) : beginning, ప్రారంభము

routine (n) /ru:ti:n/(రోటీన్) (disyllabic): a course of action done regularly, దైనందిన కార్యక్రమము

formal (adj) /fo:(r)mol/ (ఫో(ర్)మల్ ) (disyllabic): official, లాంఛనప్రాయ, అధికారిక

confer (v) /konf3:(r) / (కన్ ఫ(ర్) ) (disyllabic) : award, present, పురస్కారము అందించు

civilian (adj) /sıvıliən/ (సివిల్యన్ ) (trisyllabic) : related to civil citizens, not to military, పౌరులకు చెందిన, సైనికులకు చెందని

environmental (adj) /mvaırənmentǝl/ (ఇన్ వైరన్ మెంటల్ ) (polysyllabic): of or related to the surroundings, పర్యావరణ సంబంధ

incredible (adj) /mkredǝbl/ (ఇన్ క్రెడ్ బ్ ల్ ) (trisyllabic) : difficult to believe, నమ్మశక్యము కాని

massive (adj) /mæsiv/ (మ్యాసివ్ ) (disyllabic): very large, చాలా పెద్ద మొత్తములో

patrol (v) /pətrəul/ (పట్రఉ ల్) (disyllabic) : go round an area to look after its safety, 380 ఒక ప్రాంతమును పర్యవేక్షించు

facet (n) /fæsit/ (ఫ్యాసిట్) (disyllabic): a particular aspect, ఒక పార్శ్యము

capture (v) /kæptsə(r)/ (క్యాప్ చర్ ) (disyllabic) : catch and confine, పట్టి బందించు

straying (v+ing) /strenŋ/ (స్ట్రెఇఇంగ్) (disyllabic) : wandering, దారితప్పి అటూ ఇటూ తిరుగుతున్న

preserve (v) /preəzç:(r)v/ (ప్రజ(ర్)వ్ ) (disyllabic) : protect, కాపాడు, రక్షించు

foster (adj) /fastǝ(r)/ (ఫోస్ట(ర్)) (disyllabic) : adopted, దత్త

tending (v+ing) /tendıŋ/ (టెండింగ్) (disyllabic) : tending care of, బాధ్యత వహిస్తున్న, రక్షిస్తున్న

cherish (v) /tferis/ (చెరిష్) (disyllabic): hold dear, ప్రియమైనదిగా భావించు

ranger (n) /reındzə(r)/ (రెఇన్ జ(ర్)) (disyllabic) : a keeper, సంరక్షకులు

approval (n) /ǝpru:vəl/ (అప్రూవల్ ) (trisyllabic): permission, అనుమతి

secure (v) /sskjua(r)/ (సక్యూఅ(ర్)) : get, పొందు, సేకరించు

deforestation (n) /difaisteisǝn/ (డిఫోరిస్టెఇష్ న్ ) (polysyllabic-5): the process of destroying forests, అడవుల నిర్మూలన

remarkable (adj) /rıma:(r)kəbl/ (రిమా(ర్)కబ్ ల్ ) (trisyllabic): notable, ప్రత్యేకముగా పేర్కొనదగిన

evidently (adv) /evidəntli/ (ఎవిడన్ ట్ లి ) (polysyllabic-4): clearly visible, సుస్పష్టగా కనిపిస్తున్న

initiative (n) /ınıfǝtiv/ (ఇనిషటివ్) (polysyllabic-4): the beginning, ప్రారంభము

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year Economics Study Material 1st Lesson అర్థశాస్త్ర పరిచయం Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year Economics Study Material 1st Lesson అర్థశాస్త్ర పరిచయం

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
అర్థశాస్త్ర సంపద, శ్రేయస్సు నిర్వచనాలను పరిశీలించండి.
జవాబు.
అర్థశాస్త్రానికి సంపద నిర్వచనాన్ని ఆడమస్మిత్ అనే ఆర్థికవేత్త తెలియజేసారు. ఆడమ్స్మత్ను అర్థశాస్త్ర పితామహుడుగా చెప్పవచ్చు.

ఇతని ఉద్దేశ్యంలో అర్థశాస్త్రం సంపదను గురించి వివరించే శాస్త్రం. ఆడమస్మిత్ తన ప్రఖ్యాతి పొందిన “రాజ్యాల సంపద” అనే గ్రంథంలో అర్థశాస్త్రాన్ని “రాజ్యాల సంపద స్వభావం, కారణాల పరిశీలన” అని నిర్వచించాడు. ఆడమస్మిత్ ఉద్దేశ్యంలో మానవుని ప్రధాన కార్యకలాపము సంపదను ఆర్జించడం. అతని అనుచరులయిన జె.బి. సే, జె. యస్. మిల్. మొదలగువారు సంపద నిర్వచనాన్ని సమర్థించారు.

సంపద నిర్వచనములోని ప్రధానాంశాలు :
ఆడమస్మిత్ సంపద నిర్వచనంలోని ప్రధానాంశాలు క్రింది విధంగా పేర్కొన్నారు.

1. మానవుని ఆర్థిక కార్యకలాపాల ముఖ్యోద్దేశం సంపదను ఆర్జించడం.
2. సంపద అంటే ఉత్పత్తి చేయబడిన వస్తువులు.
3. మానవుని స్వార్థపరమైన ఆలోచన సంపదను ఎక్కువగా ఆర్జించడం.

విమర్శ :
అర్థశాస్త్రం సంపదను గురించి వివరించే శాస్త్రమనే సంకుచిత భావన వల్ల ఈ నిర్వచనం విమర్శలకు గురయింది.

1. కార్లైల్, రస్కిన్ అర్థశాస్త్రం నిర్వచనాన్ని విమర్శించారు. వారి ఉద్దేశ్యంలో ఈ నిర్వచనం సామాన్య మానవుని కార్యకలాపాలను గురించి అధ్యయనం చేయాలిగాని, ఆర్థిక మానవుని గురించికాదు అని విమర్శించారు. దానివల్ల వారు దీనిని “దయనీయమైన” శాస్త్రంగా వర్ణించారు.
2. ఆడమ్ స్మిత్ తన నిర్వచనంలో సంపదకు అత్యధిక ప్రాధాన్యతను ఇచ్చినాడు. కాని సంపద అనేది కేవలం మానవుని కోరికను తీర్చే ఒక సాధనం మాత్రమేనని మార్షల్ విమర్శించాడు.
3. కేవలం భౌతిక వస్తువులను మాత్రమే ఆడమస్మిత్ సంపదగా పరిగణించారు. అభౌతిక కార్యకలాపాలైన ఉపాధ్యాయుల, వైద్యుల సేవలను పరిగణనలోనికి తీసుకోలేదు. అందువల్ల అర్థశాస్త్ర పరిధి పరిమితమై పోతుంది.
4. సంపద నిర్వచనం కేవలం ఉత్పత్తి వైపు మాత్రమే దృష్టిని కేంద్రీకరిస్తోంది. పంపిణీని నిర్లక్ష్యం చేస్తుంది.
5. స్వార్థాన్ని పెంచును : సంపద నిర్వచనంలో సంపదకు అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం జరిగింది. మానవుడు స్వార్థపరుడు, కనుక స్వప్రయోజనం కోసం పనిచేస్తాడు. స్మిత్ దృష్టిలో స్వప్రయోజనానికి, సామాజిక ప్రయోజనానికి తేడా లేదు. ఈ నిర్వచనం వల్ల ఆర్థిక వ్యక్తి ఏర్పడతాడు. ఈ ఆర్థిక వ్యక్తి పూర్తిగా స్వార్థపూరితమైనవాడు.
6. ధన దేవత ఉద్భోద (Gosfel of Mammon) : ఈ నిర్వచనం సంపద సృష్టికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. అందువల్ల దీనిని థామస్, కార్లైల్ “ధన దేవత”గా పేర్కొన్నారు.
7. లోపభూయిష్టమైనది : వాల్రాస్ కూడా సంపద నిర్వచనాన్ని పరిశీలించి అది లోపభూయిష్టమైనదని, అశాస్త్రీయమైనదని, అసంపూర్ణమైనదని పేర్కొనెను.
8. సంకుచితమైనది : ఆడమస్మిత్ తన నిర్వచనంలో సంపదకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చాడు. కాని సంపద మానవుని కోర్కెలను సంతృప్తిపరచటానికి ఒక సాధనంగా ఉండాలి. అనగా వ్యక్తికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి కాని, సంపదకు కాదు. ఈ విషయంలో సంపద నిర్వచనం అర్థశాస్త్రాన్ని సంకుచిత దృష్టిలో వివరించింది.

ఇన్ని లోపాలున్న కారణంగానే ఎక్కువమంది ఆర్థికవేత్తలు ఈ నిర్వచనాన్ని తిరస్కరించారు.

సంక్షేమం నిర్వచనం :
మార్షల్ అర్థశాస్త్రాన్ని “మానవుడు అతని శ్రేయస్సు గురించి చర్చించే శాస్త్రంగా” నిర్వచించారు. ఆయన నిర్వచనంలో మానవుడికి ప్రథమ స్థానాన్ని, సంపదకు ద్వితీయ స్థానాన్ని ఇచ్చారు. మార్షల్ ఉద్దేశ్యం ప్రకారం “దైనందిన కార్యకలాపాల్లో మానవ ప్రవర్తన గురించి అధ్యయనం చేసేది రాజకీయ అర్థశాస్త్రం.

శ్రేయస్సును సాధించడం కోసం వ్యక్తి, సమాజం ప్రవర్తనను గురించి అధ్యయనం చేస్తుంది. ఈ విధంగా ఒకవైపు సంపదను గురించి అధ్యయనం చేస్తూ, మరొకవైపు అధిక ప్రాధాన్యమైన మానవుని గురించి అధ్యయనం చేస్తుంది.” మార్షల్ అనుచరులైన ఏ.సి. పిగూ, ఎడ్విన్ కానన్ వంటి వారు మార్షల్ నిర్వచనాన్ని సమర్థించారు.

ముఖ్య లక్షణాలు :

1. సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేసే మానవ కార్యకలాపాలను గురించి మాత్రమే మార్షల్ నిర్వచనం పరిగణిస్తోంది.
2. మానవునికి, మానవ శ్రేయస్సుకు ప్రాధాన్యత ఇస్తూ సంపద అనేది మానవ సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేసే సాధనంగా పేర్కొన్నాడు.
3. ఇది కేవలం మానవుని ఆర్థిక విషయాలనే అధ్యయనం చేస్తుంది. రాజకీయ, సామాజిక, మత సంబంధమైన విషయాలతో దీనికి సంబంధం లేదు.
4. మానవ సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేయడానికి అవసరమైన భౌతిక సంపదను సముపార్జించడంలో వ్యక్తి, సమాజం ప్రవర్తనను అధ్యయనం చేస్తుంది.

విమర్శ :
మార్షల్ నిర్వచనం కూడా అనేక విమర్శలకు గురైంది. ముఖ్యంగా రాబిన్స్, మార్షల్ యొక్క “శ్రేయస్సు” అనే భావనను విమర్శించాడు.

1. అర్థశాస్త్రం సామాజిక శాస్త్రంగాని, మానవశాస్త్రం కాదు. అర్థశాస్త్ర మౌలిక సూత్రాలు మానవులందరికి వర్తిస్తాయి. అందువల్ల అర్థశాస్త్రాన్ని మానవ శాస్త్రంగానే తప్ప సామాజిక శాస్త్రంగా పరిగణించరాదు.
2. మార్షల్ వస్తువులను భౌతిక మరియు అభౌతికమైనవిగా విభజించడం జరిగింది. కాని, తన నిర్వచనంలో అభౌతిక వస్తువులకు ఎటువంటి ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదు.
3. శ్రేయస్సును కొలవవచ్చు అనేది తీవ్రమైన అభ్యంతరంగా రాబిన్స్ విమర్శించారు. శ్రేయస్సు అనేది వ్యక్తిని బట్టి, కాలాన్ని బట్టి మారుతుంది.
4. మానవ శ్రేయస్సును పెంపొందించే కార్యకలాపాలను మాత్రమే మార్షల్ పరిగణించాడు. అయితే మద్యం, విషంలాంటివి కూడా శ్రేయస్సును కలుగజేస్తాయి. మార్షల్ వీటిని విస్మరించాడు.

ప్రశ్న 2.
అర్థశాస్త్ర కొరత నిర్వచనాన్ని విమర్శనాత్మకంగా పరిశీలించండి.
జవాబు.
కొరత నిర్వచనం :
మార్షల్ నిర్వచనాన్ని విమర్శించి రాబిన్స్ అర్థశాస్త్రానికి విశ్లేషణాత్మక నిర్వచనాన్ని ఇచ్చారు. 1932 సంవత్సరంలో ‘యాన్ ఎస్సే ఆన్ ది నేచర్ అండ్ సిగ్నిఫికెన్స్ ఆఫ్ ఎకనామిక్ సైన్స్’ అనే గ్రంథంలో రాబిన్స్ తన నిర్వచనాన్ని తెలియజేసెను.

మానవుని అపరిమితమైన కోరికలను ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలున్న పరిమిత సాధనాలకు ఉండే సంబంధం పట్ల మానవ ప్రవర్తన అధ్యయనమే అర్థశాస్త్రం” అని నిర్వచించెను. ఈ నిర్వచనంలో మానవ జీవితానికి సంబంధించిన కొన్ని నిత్య సత్యాలు ఉన్నాయి.

1. అపరిమిత కోరికలు :
మానవుని కోరికలు అపరిమితం. ఒక కోరిక తీరగానే మరొక కోరిక ఉద్భవిస్తుంది. వాటిని తీర్చుకోవడానికి మానవుడు నిరంతరం కృషి జరపటం వల్ల ఆర్థిక కార్యకలాపాలు కొనసాగుతాయి.

2. వనరులు పరిమితం :
మానవుని కోర్కెలు సంతృప్తిపరిచే సాధనాలు లేదా వనరులు పరిమితమైనవి. సాధనాలు పరిమితంగా ఉండటం వల్ల కొరత మరియు ఆర్థిక సమస్యలు ఉత్పన్నమౌతున్నాయి.

3. ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలు :
వనరులు పరిమితంగా ఉండటమే కాకుండా వాటికి ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి. అనగా ఒక సాధనానికి అనేక ఉపయోగాలు ఉంటాయి.

4. ఎంపిక :
సాధనాల కొరత, అపరిమితమైన కోరికల వల్ల ఎంపిక అంశం అతి ముఖ్యమైనదిగా ఉంటుంది. సాధనాల కేటాయింపులోను, కోరికల ప్రాధాన్యతను అనుసరించి సంతృప్తిపరిచే విషయంలోను ఎంపిక సమస్య ఉత్పన్నమవుతుంది.

రాబిన్స్ నిర్వచనం మార్షల్ నిర్వచనం కంటే శాస్త్రీయమైనది :

1. కార్యకలాపాలను విభజించలేదు :
మార్షల్ అర్థశాస్త్రంలో భౌతిక అంశాలను గూర్చి మాత్రమే వివరించాడు. కాని రాబిన్స్ భౌతిక, అభౌతిక అంశాలను రెండింటిని గూర్చి అర్థశాస్త్రంలో చర్చించాడు.

2. శ్రేయస్సును విమర్శించుట:
మార్షల్ శ్రేయస్సు అనే పదానికి, అర్థశాస్త్రానికి ముడిపెట్టాడు. కాని రాబిన్స్ ప్రకారం, అర్థశాస్త్రానికి శ్రేయస్సుతో ఏ మాత్రం సంబంధం లేదు. కారణం అర్థశాస్త్రంలో శ్రేయస్సుకు దోహదపడని వస్తువులు ఉదాహరణకి మత్తు పానీయాలు, సిగరెట్లు, విషం మొదలగు వాటిని గూర్చి కూడా చర్చిస్తాం.

3. లక్ష్యాల మధ్య తటస్థంగా ఉండుట :
రాబిన్స్ ప్రకారం అర్థశాస్త్రం లక్ష్యాల మధ్య తటస్థంగా ఉంటుంది. ఏది మంచి, ఏది చెడు అనే నిర్ణయాలను చేయదు. అందువల్ల ఇది వాస్తవిక శాస్త్రం.

4. శాస్త్రీయమైనది :
రాబిన్స్ నిర్వచనం వల్ల ఆర్థిక సమస్య ఏ విధంగా ఏర్పడుతుందో తెలుసుకోవడానికి వీలైనది. రాబిన్స్ అర్థశాస్త్రాన్ని శాస్త్రీయ స్థాయికి చేర్చి, ఎంపిక శాస్త్రంగా మలిచాడు.

5. పరిధిని విస్తృతపరిచింది :
ఈ నిర్వచనం అన్ని రకాల ఆర్థిక వ్యవస్థలకు వర్తిస్తుంది. “వనరుల కొరత” అనేది ఒక సార్వత్రిక సమస్య. కనుక ఈ నిర్వచనం వల్ల అర్థశాస్త్ర పరిధి కూడా విస్తరించింది.

రాబిన్స్ నిర్వచనం మార్షల్ నిర్వచనం కంటే మెరుగైనప్పటికి కొన్ని విమర్శలకు గురైనది.
విమర్శ :

1. ఈ నిర్వచనం కొరతగా ఉన్న వనరులను ఉపయోగించి గరిష్ట స్థాయిలో కోరికలను ఏ విధంగా సంతృప్తి పరుచుకోవాలో అనే విషయం మీద దృష్టి సారించలేదు. విమర్శకుల అభిప్రాయం ప్రకారం ఈ నిర్వచనంలో శ్రేయస్సు అనే భావన అంతర్గతంగా ఇమిడి ఉంది.
2. రాబిన్స్ నిర్వచనానికి మరొక విమర్శ, ఇది మారుతున్న సమాజానికి వర్తించదు. కాలం మారుతున్న కొద్ది అనేక మార్పులు వస్తాయి. కాబట్టి వనరుల కొరత అనే సమస్యను అధిగమించవచ్చు.
3. ఆధునిక అర్థశాస్త్రంలో చాలా ముఖ్యమైన జాతీయ ఆదాయం, ఉద్యోగిత వంటి స్థూల ఆర్థిక విశ్లేషణను రాబిన్స్ నిర్వచనం విస్మరించింది.
4. ఆర్థిక వృద్ధి, ఆర్థికాభివృద్ధి వంటి ఆధునిక అర్థశాస్త్రానికి సంబంధించిన ముఖ్యాంశాలను కొరత నిర్వచనంలో చర్చించలేదు.
5. శ్రీమతి జాన్ రాబిన్సన్ ఈ నిర్వచనాన్ని విమర్శించారు. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉపయోగించని వనరులు ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ముఖ్య సమస్య వనరుల కొరత మాత్రమే కాదని, ఉన్న వనరులను ఏ విధంగా ఉపయోగించు కోవాలనేదే ముఖ్యమని ఆమె అభిప్రాయము.

ప్రశ్న 3.
అర్థశాస్త్రం స్వభావం మరియు పరిధిని వివరించుము.
జవాబు.
అర్థశాస్త్రమనేది విస్తృతమైన, విశాలమైన విషయం, అర్థశాస్త్ర పరిధి, స్వభావం, విషయ సంబంధిత అంశాలను తెలుసుకోవాలంటే సంప్రదాయవాదుల నుంచి ఆధునిక అర్థశాస్త్రవేత్తల వరకు వారి అభిప్రాయాలను గమనించాలి.

టర్గాట్ (Turgot) క్వజెన్ (Quesnay) అనే సామాజిక శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయం ప్రకారం ‘ఆర్థిక కార్యకలాపాలన్నీ మానవుని కోర్కెలను సంతృప్తి పరచడానికే వారి ఉద్దేశంలో ఆర్థిక కార్యకలాపాల ప్రాథమిక సూత్రం ఏమంటే పరిమిత సాధనాలతో గరిష్ట ప్రయోజనాన్ని పొందడమేనని భావించారు. దీనిని వారు మానవుని కోర్కెలను తృప్తి పరచడమే ఆర్థిక లక్ష్యంగా పేర్కొన్నారు.

సమాజాన్ని మనం గమనించినట్లయితే ఆర్థిక కార్యకలాపాలలో ద్రవ్యం ప్రాధాన్యత ఎంతో ఉంది. మానవుని కార్యకలాపాల అర్థశాస్త్ర అధ్యయనంలో ద్రవ్యం ఒక భాగమైంది. అయినప్పటికీ అర్థశాస్త్రమనేది వర్తక కార్యకలాపాలకే పరిమితమా ? లేక ద్రవ్య సంబంధమైనదా ? అనే దానికి స్పష్టత లేదు.

అర్థశాస్త్ర పితామహుడయిన ఆడమ్ స్మిత్ రచనలలోని ప్రఖ్యాతిగాంచిన జాతుల సంపద అనే ఆంగ్ల పుస్తకంలో అర్థశాస్త్ర స్వభానికి ఒక రూపమొచ్చింది. ఆ తరువాత చాలా మంది ఆర్థిక వేత్తలు అర్థశాస్త్రాన్ని వివిధ నిర్వచనాలతో వేరు వేరు మార్గాలలో విషయ పరిధిని
వివరించారు.

శాస్త్రానికి దేనితో అయితే సంబంధం ఉంటుందో అది వివరించేదే ఆ శాస్త్ర పరిధి. సంప్రదాయ ఆర్థిక సిద్ధాంతం | ప్రకారం అర్థశాస్త్రాన్ని వివిధ విభాగాలుగా పేర్కొన్నారు. అవి : వినియోగం, ఉత్పత్తి, వినిమయం, పంపిణీ, ఆదాయం, ఉద్యోగిత, ప్రణాళిక, ఆర్థికాభివృద్ధి అదే ఆధునిక ఆర్థిక సిద్ధాంతం ప్రకారం అర్థశాస్త్రాన్ని రెండు విభాగాలుగా పేర్కొనవచ్చు. అవి: సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం, స్థూల అర్థశాస్త్రం.

సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం :
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం వ్యక్తుల, చిన్న సంస్థల, వైయక్తిక యూనిట్ల ప్రవర్తనను, ఆర్థిక చర్యలను తెలుపుతుంది. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం, ఆర్థిక వ్యవస్థలో వినియోగదారులు, ఉత్పత్తిదారుల మధ్య సమర్థవంతంగా కేటాయించబడినవా లేదా అనే అంశాలను సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం పరిశీలిస్తుంది.

ఈ అంశం సంక్షేమ అర్థశాస్త్రానికి సంబంధించింది. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్ర పరిధి, ఉత్పత్తుల ధరలు, ఉత్పత్తి కారకాల ధరలు, సంక్షేమ అర్థశాస్త్రానికి సంబంధించింది.

స్థూల అర్థశాస్త్రం :
స్థూల అర్థశాస్త్రం సాధారణ ధరల స్థాయిని, అందులోని హెచ్చు తగ్గులను పరిశీలిస్తుందే కాని వస్తుసేవల పాపేక్ష ధరలను గురించి కాదు. స్థూల అర్థశాస్త్రం సమిష్టి జాతీయ ఆదాయం, మొత్తం వినియోగం, మొత్తం పొదుపులు, ఉద్యోగితల గురించి అధ్యయనం చేస్తుంది.

ఆర్థిక వృద్ధి సిద్ధాంతం స్థూల అర్థశాస్త్రంలో ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఆధునిక అర్థశాస్త్రం చాలామటుకు ఆర్థిక వృద్ధికి సంబంధించినది. ముఖ్యంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల ప్రధాన లక్ష్యం ఏమంటే అధికస్థాయి ఆర్థిక వృద్ధిని సాధించడం. స్థూల అర్థశాస్త్ర పరిధి ఆదాయ సిద్ధాంతం, ఉద్యోగిత, సాధారణ ధరల స్థాయి, ద్రవ్యోల్బణం, ఆర్థిక వృద్ధి, స్థూల పంపిణీ సిద్ధాంతానికి సంబంధించిందిగా చెప్పవచ్చు.

ఆర్థిక శాస్త్రం దానికి సంబంధిత అంశాల స్వరూపాన్ని వివరించడమేకాక, అవి ఏ విధంగా ఉండాలో అనే విషయాన్ని విశదీకరిస్తుంది. ఉదా : ఆర్థిక వ్యవస్థలో అమలులో నున్న వేతనాల స్థాయి, ధరలు, పన్ను రేట్ల గురించి అర్థశాస్త్రం చర్చించి అవి ఎలా ఉండాలో సూచిస్తుంది. కాబట్టి అర్థశాస్త్రాన్ని నిశ్చయాత్మక మరియు నిర్ణయాత్మక శాస్త్రంగా చెప్పవచ్చు.

సంప్రదాయ అర్థశాస్త్రం ప్రాథమికంగా వినియోగం, ఉత్పత్తి, వినిమయం, పంపిణీ, ఆదాయం, ఉద్యోగిత, ప్రణాళిక, ఆర్థికాభివృద్ధికి సంబంధించింది.

1. వినియోగం (Consumption) :
సేవల నుంచి ప్రయోజనాన్ని పొందడంగా నిర్వచించవచ్చు. వినియోగమనేది ప్రస్తుత కోరికలను సంతృప్తిపరచడం కోసం అంతిమ వస్తుసేవలను ఉపయోగించడం వినియోగం అవుతుంది. వినియోగం అనేది ఉత్పత్తి. వినిమయం, పంపిణీకి ఆధారంగా పేర్కొనవచ్చు.

2. ఉత్పత్తి (Production) :
అర్థశాస్త్రంలో ఉత్పత్తి అంటే ముడి సరుకులకు, రూప, స్థాన, కాల ప్రయోజనాన్ని కల్పించి అంతిమ వస్తువులగా మార్చే ప్రక్రియను ఉత్పత్తిగా చెప్పొచ్చు. ఉత్పత్తిలో పాల్గొనే కారకాలను ఉత్పత్తి కారకాలుగా పేర్కొంటాం. అవి : భూమి, శ్రమ, మూలధనం, వ్యవస్థాపన.

3. వినియోగం (Exchange) :
ఇది వస్తువుల వినిమయానికి సంబంధించింది. ఒక వస్తువుకు బదులుగా వేరొక వస్తువును లేదా ద్రవ్యానికి మారకం చేయడం. ద్రవ్యం అమలులో లేనప్పుడు వస్తువు మార్పిడి పద్ధతిలో వస్తువుకు బదులుగా వేరొక వస్తువును మార్పిడి చేయడం జరిగేది.

వస్తువు మార్పిడి పద్ధతిలో చాలా ఇబ్బందులున్నాయి. ద్రవ్యం అమలులోకి వచ్చిన పిదప ప్రతి వస్తువు విలువను ద్రవ్య రూపంలో (ధరలో) చెప్పడం, వస్తువులను ద్రవ్యానికి మార్పిడి చేయడం వల్ల వినిమయం సులభం అయింది.

4. పంపిణీ (Distribution) :
అర్థశాస్త్రంలో పంపిణీ మరొక ముఖ్యమైన అంశం. ఉత్పత్తిలో పాల్గొన్న ఉత్పత్తి కారకాల మధ్య వస్తువులు, సేవలు ఏ విధంగా పంపిణీ చేయబడతాయో తెలుపుతుంది. ఉత్పత్తి కారకాల ధరలను నిర్ణయించడానికి వివిధ రకాల సిద్ధాంతాలు అమలులో ఉన్నాయి.

5. ఆదాయం (Income) :
వివిధ రకాల ఆర్థిక కార్యకలాపాలలో పాల్గొనడం వల్ల వ్యక్తులు ఆదాయాలను పొందుతారు. ఈ ఆర్థిక కార్యకలాపాలు వస్తువుల, సేవల ఉత్పత్తికి సంబంధించింది. ఆదాయం ఒక ప్రవాహం. జాతీయాదాయ వివిధ భావనలు, జాతీయ ఆదాయ మదింపు పద్ధతులను స్థూల అర్థశాస్త్రంలో చర్చించడమైంది. ఆర్థిక వృద్ధి, ఆర్థికాభివృద్ధి విశ్లేషణలో పై అంశాలు స్థూల అర్థశాస్త్రంలో భాగమవుతాయి.

6. ఉద్యోగిత (Employment) :
ఆర్థిక వ్యవస్థలో వినియోగ వస్తువుల, పెట్టుబడి వస్తువుల డిమాండ్ మీద ఉద్యోగితా స్థాయి ఆధారపడుతుంది. సంపూర్ణోద్యోగిత అంటే అమలులో ఉన్న వేతన స్థాయి వద్ద ఎవరయితే అర్హత కలిగి ఉండి, పని చేయడానికి ఇష్టపడతారో వారందరికి పని కల్పించడం సంపూర్ణోద్యోగిత అవుతుంది.

7. ప్రణాళిక (Planning), ఆర్థికాభివృద్ధి (Economic Development) :
అందుబాటులో ఉన్న వనరుల సరైన, సమర్థవంతమైన ఉపయోగం కోసం ఆర్థిక ప్రణాళికలు అత్యంత అవశ్యకం. ఆర్థిక ప్రణాళిక ద్వారా ఒక నిర్ణీత కాల వ్యవధిలో ముందు నిర్ణయించుకొన్న వివిధ లక్ష్యాలను క్రమపద్ధతిలో సాధించవచ్చు. ప్రజల సంక్షేమాన్ని పెంపొందించడం, ఆర్థిక వ్యవస్థలోని వివిధ రంగాల మధ్య కొరతగా ఉన్న వనరుల పంపిణీని అభిలషణీయంగా చేపట్టడానికి ఆర్థిక ప్రణాళిక తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 4.
సూక్ష్మ, స్థూల అర్థశాస్త్రాల భావనలను, పరిధిని వివరించండి. వాటి మధ్య గల తేడాలను తెలపండి.
జవాబు.
ఆర్థిక సమస్యల విశ్లేషణకు ఆధునిక ఆర్థికవేత్తలు రెండు మార్గాలను అవలంబించారు. అవి :

• సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం
• స్థూల అర్థశాస్త్రంరాగ్నాష్ మొదటిసారిగా 1933లో సూక్ష్మ, స్థూల అనే పదాలను అర్థశాస్త్రములో ప్రవేశపెట్టారు.

1) సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం :
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అనేది ‘Micros’ అనే గ్రీకు పదం నుండి పుట్టింది. ‘Micro’ అంటే చిన్న అని అర్థం. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం ఒక వైయుక్తిక ఆర్థిక యూనిట్ను పరిగణనలోనికి తీసుకొని దాని ప్రవర్తనను సమగ్రంగా అధ్యయనం చేస్తుంది. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము ఆర్థిక వ్యవస్థలోని చిన్న చిన్న భాగాలను గూర్చి అధ్యయనం చేస్తుంది. వైయుక్తిక యూనిట్లను గూర్చి వివరంగా పరిశీలిస్తుంది. ఇవి జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో చిన్న చిన్న భాగాలు లేదా వైయుక్తిక యూనిట్లు మాత్రమే.

ఒక వినియోగదారుడు తన ప్రయోజనాన్ని ఏ విధంగా గరిష్టం చేసుకుంటాడో, ఒక సంస్థ గరిష్ట లాభాలను ఏ విధంగా పొందుతుందో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము మనకు తెలుపుతుంది. వస్తువుల ఉత్పత్తి కారకాల ధరలు ఏ విధంగా నిర్ణయించబడతాయో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము పరిశీలిస్తుంది. అందువలననే దీనిని ధరల సిద్ధాంతము అని కూడా పిలుస్తారు.

దీనిని క్రింది చార్టు ద్వారా వివరించవచ్చు.

2) స్థూల అర్థశాస్త్రం :
స్థూల అర్థశాస్త్రం అనేది ‘Macros’ అనే గ్రీకు పదం నుండి వచ్చింది. ‘Macros’ అంటే పెద్ద అని అర్థం. స్థూల అర్థశాస్త్రం మొత్తం ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించిన అంశాలను అధ్యయనం చేస్తుంది. జాతీయాదాయం, మొత్తం వినియోగం, మొత్తం పొదుపు, మొత్తం ఉద్యోగిత మొదలైన సమిష్టి అంశాలను స్థూల అర్థశాస్త్రం అధ్యయనం చేస్తుంది.

J.M. కీన్స్ స్థూల అర్థశాస్త్రానికి ఎక్కువ ప్రాచుర్యాన్ని కల్పించారు. ఆర్థికమాంద్యం కాలంలో ఆయన రాసిన పుస్తకం ఉద్యోగిత, వడ్డీ, ద్రవ్య సాధారణ సిద్ధాంతం ప్రచురణ తరువాత స్థూల ఆర్థిక సిద్ధాంతానికి ఎక్కువ ప్రాచుర్యం లభించింది.

స్థూల అర్థశాస్త్రాన్ని “ఆదాయ ఉద్యోగిత సిద్ధాంతం” అని కూడా అంటారు. ఎందుకంటే ముఖ్యంగా ఆదాయం, ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని వివరిస్తుంది.

సూక్ష్మ, స్థూల అర్థశాస్త్రాల మధ్య తేడాలు :

ప్రశ్న 5.
నిగమన, ఆగమన పద్ధతులను విశ్లేషించండి.
జవాబు.
ఆర్థిక సూత్రాలు, సిద్ధాంతాలు రూపొందించడంలో ఒక నిర్థిష్టమైన పద్ధతి అవలంబించబడుతుంది. పీటర్సన్ అభిప్రాయంలో “ఆర్థిక సూత్రాలను నిర్మించడంలో, పరిశీలించడంలో ఉపయోగించే పద్ధతులు, మౌలికాల ప్రక్రియను పద్ధతి (Method) అని అంటారు. ఆర్థిక సంబంధమైన విచారణ చేయడానికి ఆర్థికవేత్తలు సాధారణంగా రెండు రకాలైన పద్దతులను అవలంబిస్తారు.

• నిగమన పద్ధతి
• ఆగమన పద్ధతి

1. నిగమన పద్ధతి :
సాంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తలు ఈ పద్ధతిని ఎక్కువగా ఉపయోగించారు. దీనిని ‘పరికల్పన’ (Hypothetical) లేదా అనిర్థిష్టక (Abstract) పద్ధతి అని కూడా అంటారు. ఇది వాస్తవాలపై కాకుండా ఒక మానసిక అభ్యాసం, తర్కం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

ఒక తరం నుంచి మరొక తరానికి కొన్ని నిర్దిష్టమైన ప్రమాణాలు అంగీకరించబడ్డ సూత్రాలు లేదా వాస్తవాల నుంచి తర్కం ద్వారా ఆర్థిక సిద్ధాంతాలను రూపొందించడం జరుగుతుంది. ఇందులో సాధారణ విషయాల నుంచి ఒక నిర్ధిష్ట విషయాన్ని రాబట్టడం జరుగుతుంది.

ఉదా : హేతుబద్ధంగా ఆలోచిస్తే ఒక వ్యక్తి సాధారణంగా తక్కువ ధర గల వస్తువుని కొంటాడు. ఎక్కువ ధరగల వస్తువును విక్రయిస్తాడు. అయితే మార్కెట్ను గురించి సరైన పరిజ్ఞానం కలిగి ఉండాలి. నిగమన పద్ధతిలో నిర్ణయాలు చేసేటప్పుడు నాలుగు దశలు ఉంటాయి. అవి :

1. ఒక సమస్యను ఎన్నుకోవడం
2. ప్రమేయాలను రూపొందించడం
3. ఒక పరికల్పనను రూపొందించడం (Hypothesis)
4. పరికల్పన ప్రతిపాదనను పరిశీలించడం
   క్షీణోపాంత ప్రయోజన సూత్రం నిగమన పద్ధతికి ఒక ఉదాహరణ.

2. ఆగమన పద్ధతి :
దీనిని చారిత్రక లేదా గుణాత్మక లేదా అనుభవిక, వాస్తవ, నిర్థిష్ట పద్ధతి అని పిలుస్తారు. జర్మనీ ఆర్థికవేత్తలు దీనిని అభివృద్ధి పరిచారు. ఇది ఒక నిర్థిష్ట లేదా ప్రత్యేక అంశం నుంచి విశ్వజనీనతకు పయనిస్తుంది. ఇందులో వాస్తవాల వివరాల సేకరణ చేసి సమకూర్చి సాధారణ నిర్ణయాలు చేయబడతాయి.
ఉదా : మాల్టస్ సిద్ధాంతం. ఈ పద్ధతిలో నాలుగు దశలు ఉంటాయి.

1. సమస్యను ఎన్నుకోవడం
2. దత్తాంశాన్ని సేకరించడం
3. పరిశీలించడం
4. సాధారణీకరించటం విషయాలను ఉన్నవి ఉన్నట్టుగానే వివరించడం వల్ల ఈ పద్ధతి వాస్తవమైనదిగా భావించబడుతుంది.

ప్రశ్న 6.
వివిధ రకాల వస్తువులను వివరించండి.
జవాబు.
వస్తువు : మానవుని కోరికలను తీర్చగలిగే సాధనాలను లేదా సేవలను అర్థశాస్త్రంలో వస్తువులు అంటారు. స్పృశించదగిన మానవుని కోరికలను తీర్చగలిగే వాటిని వస్తువులు అంటారు.
ఉదా : నీరు, పుస్తకాలు, పెన్నులు, సెల్ఫోన్లు మొదలైనవి. వస్తువులను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.
అవి : ఉచిత వస్తువులు, ఆర్థిక వస్తువులు.

ఉచిత వస్తువులు :
మానవ కోరికలను సంతృప్తి, పరిచే ఏ పదార్థాన్నయినా వస్తువు అంటారు. ప్రకృతిలో ఏ విధమైన ధర లేకుండా లభించే వస్తువులను ఉచిత వస్తువులు అంటారు. వీటి సప్లయ్ డిమాండ్ కంటే ఎక్కువ. అందువలన వీటికే ధర ఉండదు. ఉచిత వస్తువులకు ఉపయోగిత విలువ ఉంటుంది. వినిమయపు విలువ ఉండదు.
ఉదా : గాలి, నీరు, సూర్యరశ్మి.

ఆర్థిక వస్తువులు :
డిమాండ్ కంటే సప్లై తక్కువగా అనగా కొరతగా ఉండి ధర కలిగిన వస్తువులను ఆర్థిక వస్తువులంటారు.
ఉదా : ఆహారం, వస్త్రాలు, యంత్రాలు మొదలైనవి. అవకాశం ఉంటే వీటిని వ్యక్తులు ఎక్కువగా కావాలనుకుంటారు. వీటికి ఉపయోగిత విలువ, వినిమయ విలువ ఉంటాయి. ఇది మానవ నిర్మితాలు. కనుక వీటికి ఉత్పత్తి వ్యయం ఉంటుంది.

వినియోగవస్తువులు :
మానవ కోరికలను సంతృప్తి పరిచే ఏ పదార్థాన్నయినా వస్తువు అంటారు. అంతిమ వినియోగం కోసం కుటుంబాలు కొనే ఆర్థిక వస్తువులను వినియోగవస్తువులు అంటారు. అంటే మానవుని కోరికలను ప్రత్యక్షంగా తీర్చగలిగేవి.
ఉదా : పాలు, పండ్లు, పెన్నులు, వస్త్రాలు మొదలగునవి. వినియోగ వస్తువులను నశ్వరవస్తువులు, | అనశ్వర వస్తువులు అని రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.

ఉత్పాదక వస్తువులు :
ఉత్పాదక వస్తువులనే మూలధన వస్తువులు అని కూడా అంటారు. ఇవి ఉత్పత్తి చేయబడిన ఉత్పత్తి సాధనాలు. ఏ వస్తువులైతే ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో పాల్గొని ఇతర వస్తువుల ఉత్పత్తికి తోడ్పడతాయో అటువంటి వస్తువులను ఉత్పాదక వస్తువులు లేదా మూలధన వస్తువులు అంటారు. ఇవి పరోక్షంగా మానవుని కోరికలను సంతృప్తిపరచును. వీటిని ద్వితీయ శ్రేణి వస్తువులంటారు.

వీటికి పరోక్ష లేదా ఉత్పన్న డిమాండ్ ఉంటుంది. ఇవి ఒకసారి ఉపయోగంలో నశించేవి, కొంతకాలంపాటు వినియోగంలో ఉండేవి అవి రెండు రకములు. ఉదా : యంత్ర పరికరాలు, కర్మాగార భవనాలు మొదలైనవి.

మాధ్యమిక వస్తువులు :
పూర్తిగా తయారు కాకుండా ఇంకా తయారీలో ఉన్న వస్తువుల ముడిసరుకులను, అంతిమ వినియోగ వస్తువులకు మధ్యలో వివిధ దశలలో ఉన్న వస్తువులను మధ్యంతర వస్తువులు అంటారు. అంతిమ వినియోగానికి కాకుండా ఇతర వస్తువుల ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో ఏదో ఒక దశలో, ఎక్కడో ఒకచోట ఉపయోగించే వస్తువులు మాధ్యమిక వస్తువులు. ఉదా : సిమెంటు, ఇటుకలు, స్టీలు మొదలైనవి నిర్మాణ రంగంలో మాధ్యమిక వస్తువులు.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
అర్థశాస్త్ర శ్రేయస్సు నిర్వచనాన్ని పరిశీలించండి.
జవాబు.
మార్షల్ అర్థశాస్త్రాన్ని “మానవుడు అతని శ్రేయస్సు గురించి చర్చించే శాస్త్రంగా” నిర్వచించారు. ఆయన నిర్వచనంలో మానవుడికి ప్రథమ స్థానాన్ని, సంపదకు ద్వితీయ స్థానాన్ని ఇచ్చారు. మార్షల్ ఉద్దేశ్యం ప్రకారం “దైనందిన కార్యకలాపాల్లో మానవ ప్రవర్తన గురించి అధ్యయనం చేసేది రాజకీయ అర్థశాస్త్రం.

శ్రేయస్సును సాధించడం కోసం వ్యక్తి, సమాజం ప్రవర్తనను గురించి అధ్యయనం చేస్తుంది. ఈ విధంగా ఒకవైపు సంపదను గురించి అధ్యయనం చేస్తూ, మరొకవైపు అధిక ప్రాధాన్యమైన మానవుని గురించి అధ్యయనం చేస్తుంది.” మార్షల్ అనుచరులైన ఏ.సి. పిగూ, ఎడ్విన్ కానన్ వంటి వారు మార్షల్ నిర్వచనాన్ని సమర్థించారు.

ముఖ్య లక్షణాలు :

1. సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేసే మానవ కార్యకలాపాలను గురించి మాత్రమే మార్షల్ నిర్వచనం పరిగణిస్తోంది.
2. మానవునికి, మానవ శ్రేయస్సుకు ప్రాధాన్యత ఇస్తూ సంపద అనేది మానవ సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేసే సాధనంగా పేర్కొన్నాడు.
3. ఇది కేవలం మానవుని ఆర్థిక విషయాలనే అధ్యయనం చేస్తుంది. రాజకీయ, సామాజిక, మత సంబంధమైన విషయాలతో దీనికి సంబంధం లేదు.
4. మానవ సంక్షేమాన్ని పెంపొందింపజేయడానికి అవసరమైన భౌతిక సంపదను సముపార్జించడంలో వ్యక్తి, సమాజం ప్రవర్తనను అధ్యయనం చేస్తుంది.

విమర్శ :
మార్షల్ నిర్వచనం కూడా అనేక విమర్శలకు గురైంది. ముఖ్యంగా రాబిన్స్, మార్షల్ యొక్క “శ్రేయస్సు” ‘అనే భావనను విమర్శించాడు.

1. అర్థశాస్త్రం సామాజిక శాస్త్రంగాని, మానవశాస్త్రం కాదు. అర్థశాస్త్ర మౌలిక సూత్రాలు మానవులందరికి వర్తిస్తాయి. అందువల్ల అర్థశాస్త్రాన్ని మానవ శాస్త్రంగానే తప్ప సామాజిక శాస్త్రంగా పరిగణించరాదు.
2. మార్షల్ వస్తువులను భౌతిక మరియు అభౌతికమైనవిగా విభజించడం జరిగింది. కాని, తన నిర్వచనంలో అభౌతిక వస్తువులకు ఎటువంటి ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదు.
3. శ్రేయస్సును కొలవవచ్చు అనేది తీవ్రమైన అభ్యంతరంగా రాబిన్స్ విమర్శించారు. శ్రేయస్సు అనేది వ్యక్తిని బట్టి, కాలాన్ని బట్టి మారుతుంది.
4. మానవ శ్రేయస్సును పెంపొందించే కార్యకలాపాలను మాత్రమే మార్షల్ పరిగణించాడు. అయితే మద్యం, విషంలాంటివి కూడా శ్రేయస్సును కలుగజేస్తాయి. మార్షల్ వీటిని విస్మరించాడు.

ప్రశ్న 2.
అర్థశాస్త్ర కొరత నిర్వచనాన్ని గురించి వివరించండి.
జవాబు.
కొరత నిర్వచనం :
మార్షల్ నిర్వచనాన్ని విమర్శించి రాబిన్స్ అర్థశాస్త్రానికి విశ్లేషణాత్మక నిర్వచనాన్ని ఇచ్చారు. ‘యాన్ ఎస్సే ఆన్ ది నేచర్ అండ్ సిగ్నిఫికెన్స్ ఆఫ్ ఎకనామిక్ సైన్స్’ అనే గ్రంథంలో రాబిన్స్ తన నిర్వచనాన్ని తెలియజేసెను.

మానవుని అపరిమితమైన కోరికలను ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలున్న పరిమిత సాధనాలకు ఉండే సంబంధం పట్ల మానవ ప్రవర్తన అధ్యయనమే అర్థశాస్త్రం” అని నిర్వచించెను. ఈ నిర్వచనంలో మానవ జీవితానికి సంబంధించిన కొన్ని నిత్య సత్యాలు ఉన్నాయి.

1. అపరిమిత కోరికలు :
మానవుని కోరికలు అపరిమితం. ఒక కోరిక తీరగానే మరొక కోరిక ఉద్భవిస్తుంది. వాటిని తీర్చుకోవడానికి మానవుడు నిరంతరం కృషి జరపటం వల్ల ఆర్థిక కార్యకలాపాలు కొనసాగుతాయి.

2. వనరులు పరిమితం :
మానవుని కోర్కెలు సంతృప్తిపరిచే సాధనాలు లేదా వనరులు పరిమితమైనవి. సాధనాలు పరిమితంగా ఉండటం వల్ల కొరత మరియు ఆర్థిక సమస్యలు ఉత్పన్నమౌతున్నాయి.

3. ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలు :
వనరులు పరిమితంగా ఉండటమే కాకుండా వాటికి ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి. అనగా ఒక సాధనానికి అనేక ఉపయోగాలు ఉంటాయి.

4. ఎంపిక :
సాధనాల కొరత, అపరిమితమైన కోరికల వల్ల ఎంపిక అంశం అతి ముఖ్యమైనదిగా ఉంటుంది. సాధనాల కేటాయింపులోను, కోరికల ప్రాధాన్యతను అనుసరించి సంతృప్తిపరిచే విషయంలోను ఎంపిక సమస్య ఉత్పన్నమవుతుంది.

రాబిన్స్ నిర్వచనం మార్షల్ నిర్వచనం కంటే శాస్త్రీయమైనది :

1. కార్యకలాపాలను విభజించలేదు :
మార్షల్ అర్థశాస్త్రంలో భౌతిక అంశాలను గూర్చి మాత్రమే వివరించాడు. కాని రాబిన్స్ భౌతిక, అభౌతిక అంశాలను రెండింటిని గూర్చి అర్థశాస్త్రంలో చర్చించాడు.

2. శ్రేయస్సును విమర్శించుట :
మార్షల్ శ్రేయస్సు అనే పదానికి, అర్థశాస్త్రానికి ముడిపెట్టాడు. కాని రాబిన్స్ ప్రకారం, అర్థశాస్త్రానికి శ్రేయస్సుతో ఏ మాత్రం సంబంధం లేదు. కారణం అర్థశాస్త్రంలో శ్రేయస్సుకు దోహదపడని వస్తువులు ఉదాహరణకి మత్తు పానీయాలు, సిగరెట్లు, విషం మొదలగు వాటిని గూర్చి కూడా చర్చిస్తాం.

3. లక్ష్యాల మధ్య తటస్థంగా ఉండుట :
రాబిన్స్ ప్రకారం అర్థశాస్త్రం లక్ష్యాల మధ్య తటస్థంగా ఉంటుంది. ఏది మంచి, ఏది చెడు అనే నిర్ణయాలను చేయదు. అందువల్ల ఇది వాస్తవిక శాస్త్రం.

4. శాస్త్రీయమైనది :
రాబిన్స్ నిర్వచనం వల్ల ఆర్థిక సమస్య ఏ విధంగా ఏర్పడుతుందో తెలుసుకోవడానికి వీలైనది. రాబిన్స్ అర్థశాస్త్రాన్ని శాస్త్రీయ స్థాయికి చేర్చి, ఎంపిక శాస్త్రంగా మలిచాడు.

5. పరిధిని విస్తృతపరిచింది :
ఈ నిర్వచనం అన్ని రకాల ఆర్థిక వ్యవస్థలకు వర్తిస్తుంది. “వనరుల కొరత” అనేది ఒక సార్వత్రిక సమస్య. కనుక ఈ నిర్వచనం వల్ల అర్థశాస్త్ర పరిధి కూడా విస్తరించింది.

రాబిన్స్ నిర్వచనం మార్షల్ నిర్వచనం కంటే మెరుగైనప్పటికి కొన్ని విమర్శలకు గురైనది.

విమర్శ:

1. ఈ నిర్వచనం కొరతగా ఉన్న వనరులను ఉపయోగించి గరిష్ట స్థాయిలో కోరికలను ఏ విధంగా సంతృప్తి పరుచుకోవాలో అనే విషయం మీద దృష్టి సారించలేదు. విమర్శకుల అభిప్రాయం ప్రకారం ఈ నిర్వచనంలో శ్రేయస్సు అనే భావన అంతర్గతంగా ఇమిడి ఉంది.
2. రాబిన్స్ నిర్వచనానికి మరొక విమర్శ, ఇది మారుతున్న సమాజానికి వర్తించదు. కాలం మారుతున్న కొద్ది అనేక మార్పులు వస్తాయి. కాబట్టి వనరుల కొరత అనే సమస్యను అధిగమించవచ్చు.
3. ఆధునిక అర్ధశాస్త్రంలో చాలా ముఖ్యమైన జాతీయ ఆదాయం, ఉద్యోగిత వంటి స్థూల ఆర్థిక విశ్లేషణను రాబిన్స్ నిర్వచనం విస్మరించింది.
4. ఆర్థిక వృద్ధి, ఆర్థికాభివృద్ధి వంటి ఆధునిక అర్థశాస్త్రానికి సంబంధించిన ముఖ్యాంశాలను కొరత నిర్వచనంలో చర్చించలేదు.
5. శ్రీమతి జాన్ రాబిన్సన్ ఈ నిర్వచనాన్ని విమర్శించారు. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉపయోగించని వనరులు ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ముఖ్య సమస్య వనరుల కొరత మాత్రమే కాదని, ఉన్న వనరులను ఏ విధంగా ఉపయోగించుకోవాలనేదే ముఖ్యమని ఆమె అభిప్రాయము.

ప్రశ్న 3.
అర్థశాస్త్ర వృద్ధి నిర్వచనాన్ని వివరించండి.
జవాబు.
కాలం అనే మూలకం, చలన గుణం ఇమిడి ఉన్నాయి. అందుకే ఇది వృద్ధి సంబంధిత అర్థశాస్త్ర నిర్వచనంగా సిలువబడుతుంది.

సామూల్సన్ నిర్వచనం ప్రకారం “వర్తమాన, భవిష్యత్ వినియోగానికిగాను ప్రత్యామ్నాయ ప్రయోజాలున్న పరిమిత ఉత్పాదక వనరులతో ద్రవ్యాన్ని ఉపయోగించిగాని, ఉపయోగించకుండాగాని వివిధ వస్తువులను ఉత్పత్తి చేసి నీటిని వివిధ వ్యక్తులకు, సమూహాలకు పంపిణీ చేయడంలో ప్రజలు, సమాజం ఏ విధంగా ఎంపిక చేస్తారో అధ్యయనం చేసేది అర్థశాస్త్రం. మెరుగైన వనరుల కెటాయింపు పద్ధతుల వల్ల ఉండే లాభాలను ఇది విశ్లేషిస్తుంది”.

ముఖ్యాంశాలు :

1. రాబిన్స్ నిర్వచనంలాగా, ఈ నిర్వచనం కూడా వనరులు పరిమితంగా ఉండటమే కాకుండా వివిధ రకాల ఉపయోగాలు కలిగి ఉంటాయని తెల్పుతుంది.
2. వర్తమాన, భవిష్యత్ వినియోగం, ఉత్పత్తి, పంపిణీలను గురించి వివరిస్తుంది. అందువల్ల ఇది చలన స్వభావం కలిగింది.
3. చలన వ్యవస్థలో ఎంపిక సమస్యను గురించి ఈ నిర్వచనం చర్చిస్తుంది. ఈ నిర్వచనం అర్థశాస్త్ర పరిధిని విస్తృతపరిచింది.
4. రాబిన్స్ నిర్వచనం కంటే సామూల్సన్ నిర్వచనం మెరుగైంది. ఎందుకంటే వనరుల కొరత అనే అంశం నుంచి ఆదాయం. ఉత్పత్తి, ఉద్యోగిత ఈ తరువాత ఆర్థిక వృద్ధి సమస్యల చర్చకు దారితీసింది.

ప్రశ్న 4.
ఆర్థిక వ్యవస్థలోని మౌళిక సమస్యలను వివరించాలి.
జవాబు.
ఏ రకమైన ఆర్థిక వ్యవస్థలోనైనా కొన్ని మౌళిక సమస్యలు ఉంటాయి. వీటిని అర్థశాస్త్రవేత్తలు పరిశీలించాల్సి ఉంటుంది. ప్రధానమైన మౌళిక సమస్యలను కింద చర్చించడం జరిగింది. ఇవి పరస్పర సంబంధాన్ని కలిగి ఉండి పరస్పరం ఆధారపడి ఉంటాయి.

1. ఏ రకమైన వస్తువులను, ఎంత పరిమాణంలో ఉత్పత్తి చేయాలి ?
2. ఈ వస్తువులను ఏ విధంగా ఉత్పత్తి చేయాలి ?
3. ఈ వస్తు సేవలను ఎవరి కోసం ఉత్పత్తి చేయాలి ?
4. ఉత్పాదక వనరులను ఎంత సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుతున్నాం ? అందుబాటులో ఉన్న వనరులన్నీ పూర్తిగా ఉపయోగించబడుతున్నాయా ?
5. ఒక కాల వ్యవధిలో ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి చెందుతుందా లేదా స్థిరంగా ఉందా ?

1. వస్తువుల ఎంపిక, పరిమాణాలు :
వస్తువులు చాల రకాలు, అవసర వస్తువులు, సౌకర్యాలు, విలాస వస్తువులుగా అలాగే వినియోగ వస్తువులు, మూలధన వస్తువులుగా వస్తువులను వర్గీకరించవచ్చు. ఒక నిర్ణీత కాలంలో అన్ని వస్తువులను ఉత్పత్తి చేయడానికి అందుబాటులో ఉన్నటువంటి వనరులు సరిపోవు.

అందుకే ఏ రకమైన వస్తువులను ఉత్పత్తి చేయాలనేదే సమస్య. ఏ రకం వస్తువులను ఉత్పత్తి చేయాలో నిర్ణయించిన తరువాత, వీటిని ఏ పరిమాణంలో ఉత్పత్తి చేయాలో నిర్ణయించాలి. అదే విధంగా ఒకవేళ మనం డిమాండ్ కంటే అధికంగా వస్తువులను ఉత్పత్తి చేస్తే ధరలు తగ్గుతాయి.

అదే డిమాండ్ కంటే తక్కువ పరిమాణంలో వస్తూత్పత్తి జరిగితే ధరలు పెరుగుతాయి. ఉత్పత్తి పరిమాణాన్ని నిర్ణయించడంలో డిమాండ్, సప్లయ్ అంశాలను పరిగణలోకి తీసుకోవాలి. సమాజంలో ప్రాధాన్యతలను దృష్టిలో ఉంచుకొని ఏ వస్తువులను; ఎంత పరిమాణంలో ఉత్పత్తి చేయాలో నిర్ణయించాలి.

2. ఉత్పత్తి పద్ధతుల ఎంపిక :
వస్తువలును ఉత్పత్తి చేయడానికి వివిధ పద్ధతులున్నాయి. అవి : శ్రమ సాంద్రత పద్ధతి మరియు మూలధన సాంద్రత పద్ధతి. శ్రామిక మిగులు కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థలో మూలధన సాంద్రత పద్ధతి సరైనది కాదు. ఎందుకంటే ఇది శ్రామిక నిరుద్యోగ సమస్యను ఏర్పరుస్తుంది.

మూలధనం కొరతగా ఉంటుంది. కాబట్టి అందుబాటులో ఉన్నటువంటి వనరుల ఆధారంగా ఉత్పత్తి పద్ధతిని ఎంపిక చేసి ఉపయోగించాలి. శ్రమ సమృద్ధిగా ఉంటే శ్రమసాంద్రత పద్ధతిని, మూలధనం సమృద్ధిగా ఉంటే మూలధన సాంద్రత పద్ధతిని ఉపయోగిస్తారు.

3. వస్తువుల పంపిణీ :
ఏ దేశంలోనైనా ప్రజల సంక్షేమమే ముఖ్యం, వారు ధనికులు కాని పేదవారు కాని కావచ్చు. వస్తూత్పత్తి చేపట్టినప్పుడు అవి పేదవారికి ఉపయోగపడే విధంగా ఉండాలి, కాని ధనికుల కోసం కారాదు. కాబట్టి పంపిణీ కోణంలో వస్తూత్పత్తి జరగాలి.

4. అభిలషణీయరీతిలో వనరుల ఉపయోగం :
వనరుల కొరత ప్రధాన సమస్య అయినప్పటికీ సమర్థవంతమైన వనరుల ఉపయోగం అవసరం. అదే కాకుండా కొరతగా ఉన్న వనరుల అల్ప వినియోగం (under utilization) కూడా ఒక సమస్య. అందుకే వనరుల అల్ప వినియోగంలను అధిగమించాలి.

కొరత వనరుల అభిలషణీయమైన ఉపయోగం అవసరమెంతైనా ఉంది. ఒక ఆర్థిక వ్యవస్థలో అందుబాటులో ఉన్న వనరులను పూర్తిగా ఉపయోగించడం అంటే సాంకేతిక సామర్థ్యాన్ని లేదా సంపూర్ణ ఉద్యోగితను సాధించినట్లుగా భావిస్తాం.

5. ఆర్థిక వ్యవస్థలో నిరంతర మార్పులు :
ఒక కాల వ్యవధిలో ఆర్థిక వ్యవస్థలో నిశ్చల, నిలకడ స్థితిగతులు లేకుండా నిరంతర మార్పులుండాలి. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఆర్థికాభివృద్ధికి చలనత్వం తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 5.
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అంటే ఏమిటి ? దాని ప్రాధాన్యత ఏమిటి ?
జవాబు.
అర్థశాస్త్రాన్ని సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రమని, స్థూల అర్థశాస్త్రమని 1933 సం॥లో రాగ్నార్ ఫ్రిష్ ప్రతిపాదించెను. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అమె: ‘Micros’ అనే గ్రీకు పదం నుండి పుట్టింది. ‘Micro’ అంటే చిన్న అని అర్థం.

సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం ఒక వైయక్త యూనిట్ను పరిగణనలోనికి తీసుకొని దాని ప్రవర్తనను సమగ్రంగా అధ్యయనం చేస్తుంది. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థలోని చిన్నచిన్న భాగాలను గూర్చి అధ్యయనం చేస్తుంది. వైయక్తిక యూనిట్లను గూర్చి వివరంగా పరిశీలిస్తుంది.

ఒక వినియోగదారుడు తన ప్రయోజనాన్ని ఏ విధంగా గరిష్టం చేసుకుంటాడో ? ఒక సంస్థ గరిష్ట లాభాలు ఏ విధంగా పొందుతుందో ? సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం తెలుపుతుంది. వస్తువుల ఉత్పత్తి కారకాల ధరలు ఏ విధంగా నిర్ణయించబడతాయో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం పరిశీలిస్తుంది. అందువలనే దీనిని ధరల సిద్ధాంతం అని కూడా పిలుస్తారు.

పరిధి :
వైయక్తిక యూనిట్ల పరిశీలనయే సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం. “సంపూర్ణ ఉద్యోగిత” అనే ప్రమేయముపై సూక్ష్మ అర్థశాస్త్ర విశ్లేషణ జరుగుతుంది. ఇది వినియోగదారులను, ఉత్పత్తిదారులను విడివిడిగా వారి ప్రవర్తనను విశ్లేషించును.

సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం ముఖ్యంగా ఏమిటి ? ఎలా ? ఎవరి కోసం ఉత్పత్తి చేయాలి ? అనే అంశాలను అధ్యయనం చేస్తుంది. వస్తువుల మార్కెట్లలో ధర నిర్ణయం, కారకాల మార్కెట్లో ధర నిర్ణయం అధ్యయనం చేస్తుంది. ఈ క్రింది చార్టు సూక్ష్మ | అర్థశాస్త్ర పరిధిని వివరిస్తుంది.

సూక్ష్మ అర్థశాస్త్ర పరిధి :

ప్రాధాన్యత :

1. స్వేచ్ఛా మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అపరిమిత సంఖ్యలో ఉన్న వినియోగదారులు, ఉత్పత్తిదారుల మధ్య వనరులు అభిలషణీయంగా ఏ విధంగా కేటాయింపులు జరుగుతాయో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం వివరిస్తుంది.
2. ఇది వ్యక్తుల, సంస్థల సమతౌల్యాన్ని వివరిస్తుంది.
3. ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాల రూపకల్పనలో ఉపకరిస్తుంది. ఉదాహరణకు ఏకస్వామ్యాల నియంత్రణ, పరిశ్రమల సబ్సిడీ మొదలైనవి.
4. ఆర్థిక మంత్రికి పన్ను భారంను ఏ విధంగా వినియోగదారులకు, ఉత్పత్తిదారులకు, అమ్మకందారులకు పంపిణీ చేయాలో వివరిస్తుంది.
5. ఉత్పత్తి వ్యయాలు, డిమాండ్ను అంచనా వేయడం వంటి వ్యాపార సంబంధ విషయాలను అధ్యయనం చేస్తుంది.
6. పరిమిత సాధనాల నుండి గరిష్ట ప్రయోజనం పొందడానికి సహకరిస్తుంది.
7. ఇది స్థూల అర్థశాస్త్రానికి ప్రాతిపదిక.

ప్రశ్న 6.
స్థూల అర్థశాస్త్రం భావనను, దాని ప్రాధాన్యతను వివరించండి.
జవాబు.
అర్థశాస్త్రాన్ని సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం, స్థూల అర్థశాస్త్రమని రెండు విధాలుగా రాగ్నార్ ఫ్రిష్ 1933 సం||లో విభజించారు. అప్పటి నుండి ఈ విభజన ప్రచారంలోకి వచ్చింది.

స్థూల అర్థశాస్త్రం వైయక్తిక యూనిట్లను కాకుండా మొత్తం లేదా సమిష్టి యూనిట్లను మొత్తంగా పరిశీలిస్తుంది. యూనిట్ల మొత్తాన్ని స్పష్టంగా, నిర్వచించి వాటి మధ్య ఉండే పరస్పర సంబంధాలను పరిశీలించడం ఈ విశ్లేషణ ముఖ్యోద్దేశము.

గార్డెనర్ ఆక్లే ప్రకారం స్థూల అర్థశాస్త్రం ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించిన మొత్తం ఉత్పత్తి వనరుల నియామకం, జాతీయాదాయ పరిమాణం, సాధారణ ధరల స్థాయి మొదలైన వాటిని పరిశీలిస్తుంది. స్థూల అర్థశాస్త్రాన్ని “ఆదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతము” అని కూడా అంటారు. స్థూల అర్థశాస్త్రాన్ని జె.ఎం. కీన్స్ ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇచ్చాడు.

స్థూల అర్థశాస్త్ర పరిధి :

స్థూల అర్థశాస్త్రం – ప్రాధాన్యత :

1. ఆర్థిక వ్యవస్థ తీరుతెన్నుల పరిశీలనకు తోడ్పడుతుంది. ఆర్థిక సమస్యలకు మూలకారణాలను కనుగొని, వాటి పరిష్కారానికి మార్గాలను సూచిస్తుంది.
2. జాతీయోత్పత్తి స్థాయి, దాని కూర్పులను గురించి తెలుపుతుంది. తలసరి ఆదాయాలు, జీవన ప్రమాణాలు మొదలైన వాటిని విశ్లేషిస్తుంది.
3. ఆర్థికవ్యవస్థ వృద్ధి, స్థిరత్వాల చర్చలకు తోడ్పడుతుంది. వ్యాపార చక్రాల విశ్లేషణకు సహకరిస్తుంది.
4. పేదరికం, నిరుద్యోగితలకు కారణాలను కనుగొని వాటి పరిష్కారానికి తోడ్పడే ఆర్థికాభివృద్ధి విధానాల రూపకల్పనలో సహాయపడుతుంది.
5. ఆర్థిక వ్యవస్థలో పొదుపు, పెట్టుబడుల ప్రాధాన్యాన్ని వివరిస్తుంది.
6. ద్రవ్యోల్బణం, ఆర్థిక మాంద్యం కారణాలను స్పష్ట పరచటానికి సహాయపడుతుంది. అంతర్జాతీయ, జాతీయ సమస్యల పరిష్కారానికి ఈ శాస్త్రం తోడ్పడుతుంది.
7. ఆర్థిక విధానాల కల్పనకు, ఆచరణకు ఉపయోగపడుతుంది.

ప్రశ్న 7.
సూక్ష్మ – స్థూల అర్థశాస్త్రాలను విభేదించండి.
జవాబు.
ఆర్థిక సమస్యల విశ్లేషణకు ఆధునిక ఆర్థికవేత్తలు రెండు మార్గాలను అవలంబించారు. అవి :

• 1) సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం
• 2) స్థూల అర్థశాస్త్రం

రాగ్నార్ష్ మొదటిసారిగా 1933లో సూక్ష్మ, స్థూల అనే పదాలను అర్థశాస్త్రములో ప్రవేశపెట్టారు.

1. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం :
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అనేది ‘Micros’ అనే గ్రీకు పదం నుండి పుట్టింది. ‘Micro’ అంటే చిన్న అని అర్థం. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం ఒక వైయుక్తిక ఆర్థిక యూనిట్ను పరిగణనలోనికి తీసుకొని దాని ప్రవర్తనను సమగ్రంగా అధ్యయనం చేస్తుంది. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము ఆర్థిక వ్యవస్థలోని చిన్న చిన్న భాగాలను గూర్చి అధ్యయనం చేస్తుంది. వైయుక్తిక యూనిట్లను గూర్చి వివరంగా పరిశీలిస్తుంది.

ఇవి జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో చిన్న చిన్న భాగాలు లేదా వైయుక్తిక యూనిట్లు మాత్రమే. ఒక వినియోగదారుడు తన ప్రయోజనాన్ని ఏ విధంగా గరిష్టం చేసుకుంటాడో, ఒక సంస్థ గరిష్ట లాభాలను ఏ విధంగా పొందుతుందో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము మనకు తెలుపుతుంది.

వస్తువుల ఉత్పత్తి కారకాల ధరలు ఏ విధంగా నిర్ణయించబడతాయో సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రము పరిశీలిస్తుంది. అందువలననే దీనిని ధరల సిద్ధాంతము అని కూడా పిలుస్తారు.
దీనిని క్రింది చార్టు ద్వారా వివరించవచ్చు.

2. స్థూల అర్థశాస్త్రం :
స్థూల అర్థశాస్త్రం అనేది ‘Macros’ అనే గ్రీకు పదం నుండి వచ్చింది. ‘Macros’ అంటే పెద్ద అని అర్థం. స్థూల అర్థశాస్త్రం మొత్తం ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించిన అంశాలను అధ్యయనం చేస్తుంది. జాతీయాదాయం, మొత్తం వినియోగం, మొత్తం పొదుపు, మొత్తం ఉద్యోగిత మొదలైన సమిష్టి అంశాలను స్థూల అర్థశాస్త్రం అధ్యయనం చేస్తుంది.

J.M. కీన్స్ స్థూల అర్థశాస్త్రానికి ఎక్కువ ప్రాచుర్యాన్ని కల్పించారు. ఆర్థికమాంద్యం కాలంలో ఆయన రాసిన పుస్తకం ఉద్యోగిత, వడ్డీ, ద్రవ్య సాధారణ సిద్ధాంతం ప్రచురణ తరువాత స్థూల ఆర్థిక సిద్ధాంతానికి ఎక్కువ ప్రాచుర్యం లభించింది.

స్థూల అర్థశాస్త్రాన్ని “ఆదాయ ఉద్యోగిత సిద్ధాంతం” అని కూడా అంటారు. ఎందుకంటే ముఖ్యంగా ఆధాయం, ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని వివరిస్తుంది.

స్థూల అర్థశాస్త్ర పరిధి :

ప్రశ్న 8.
ఉచిత వస్తువుల, ఆర్థిక వస్తువుల మధ్య తేడాలు వ్రాయండి.
జవాబు.
వస్తువులు మానవుని కోరికలకు తీర్చగలిగే సాధనాలను లేదా సేవలను అర్థశాస్త్రంలో వస్తువులు అంటారు. స్పృశించదగిన మానవుని కోరికలను తీర్చగలిగే వాటిని వస్తువులు అంటారు. ఉదా ॥ నీరు, పుస్తకాలు, పెన్నులు, సెల్ఫోన్లు మొదలైన వస్తువులను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.

అవి : ఉచిత వస్తువులు, ఆర్థిక వస్తువులు.
ఉచిత వస్తువులు, ఆర్థిక వస్తువుల మధ్య తేడాలు : మానవుని కోర్కెలను సంతృప్తిపరచగలిగే ఏ పదార్థాన్నైనా అర్థశాస్త్రంలో “వస్తువు” అంటారు. వస్తువులు ప్రాథమికంగా రెండు రకములు. అవి : 1) ఉచిత వస్తువులు
2) ఆర్థిక వస్తువులు

1. ఉచిత వస్తువులు :
డిమాండ్ కంటే సప్లై శాశ్వతంగా ఎక్కువగా ఉండి, ధరలేని వస్తువులను ఉచిత వస్తువులంటారు. ఇవి మానవ నిర్మితాలు కాదు, ప్రకృతి ప్రసాదించినవి. వీటికి ఉపయోగిత విలువ మాత్రమే ఉంటుంది.
ఉదా : గాలి, నీరు.

2. ఆర్థిక వస్తువులు :
డిమాండ్ కంటే సప్లై తక్కువగా అనగా కొరతగా ఉండి ధర కలిగిన వస్తువులను ఆర్థిక వస్తువులు అంటారు. ఇవి మానవ నిర్మితాలు. వీటికి ఉత్పత్తి వ్యయం ఉంటుంది. వీటికి ఉపయోగిత విలువ, వినిమయ విలువలు ఉంటాయి.
ఉదా : ఆహారము, వస్త్రాలు, యంత్రాలు మొదలైనవి. ఇవి ఉచితంగా అనుభవించడానికి వీలుండదు.

ప్రశ్న 9.
ప్రయోజనం అంటే ఏమిటి ? అవి ఎన్ని రకాలు ?
జవాబు.
మానవుల కోరికలను సంతృప్తిపరచగలిగే వస్తుసేవల శక్తిని ప్రయోజనం అంటారు. అర్థశాస్త్రంలో ప్రయోజనం అనే భావనకు చాలా ప్రాధాన్యత ఉంది.

ప్రయోజనం – రకాలు :
1. రూప ప్రయోజనం :
ఒక వస్తువు ఆకారం, రంగు, పరిమాణం మొదలైనవి మార్చడం ద్వారా ఆ వస్తువుకు మానవుని కోరికను తీర్చగలిగే శక్తి పెరిగినట్లయితే దానిని రూప ప్రయోజనం అంటారు.

2. స్థల ప్రయోజనం :
స్థలాన్ని మార్చడం ద్వారా కొన్ని వస్తువులకు అదనపు ప్రయోజనం చేకూరుతుంది. వస్తువులను ఒక ప్రదేశం నుంచి మరో ప్రదేశానికి మార్చడం వల్ల ఆ వస్తువుకు స్థల ప్రయోజనం చేకూరుతుంది. ఉదా : సముద్రతీరంలో ఇసుకకు ప్రయోజనం ఉండదు. దీనిని బయటకు తీసి మార్కెట్లకు రవాణా చేయడం వల్ల స్థల ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.

3. కాల ప్రయోజనం :
కాలాన్ని బట్టి కూడా వస్తువులకు ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.
ఉదా : పంట చేతికి వచ్చిన కాలంలో ఆహార ధాన్యాలు ఎక్కువ మొత్తంలో అందుబాటులో ఉంటాయి. వ్యాపారస్తులు వీటిని నిలువచేసి, కొంతకాలం తరువాత ఈ వస్తువులను మార్కెట్లలో అమ్ముతారు. ఈ విధంగా వస్తువులను నిలవ చేయడం ద్వారా వ్యాపారస్తులు పొందే అదనపు ప్రయోజనాన్నే కాల ప్రయోజనంగా చెప్పవచ్చు.

4. సేవల ప్రయోజనం :
సేవకు కూడా మానవుని కోరికలను తీర్చగలిగే శక్తి ఉంటుంది.
ఉదా : టీచర్లు, లాయర్లు, డాక్టర్లు సేవలు మొదలైన సేవలు కూడా మానవులు కోరికలను ప్రత్యక్షంగా తీర్చగలుగుతారు. అందువల్ల వీటిని సేవల ప్రయోజనాలుగా చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న10.
కోరికల లక్షణాలను విశ్లేషించండి.
జవాబు.
మానివుని కోరికలు ఆర్థిక కార్యకలాపాల పురోగతికి దోహదం చేస్తాయి. కోరికలు లేనిదే వినియోగం ఉండదు. ఉత్పత్తి ఉండదు. పంపిణీ ఉండదు, వినిమయం ఉండదు.

కోరికలు లక్షణాలు :
1. కోరికలు అనంతాలు :
మా గవుల కోరికలకు ఒక పరిమితి అంటూ ఉండదు. ఒక కోరిక తీరగానే మరొక కోరిక పుట్టుకొస్తుంది. ఇవి వ్యక్తులను బట్టి, కాలాన్నిబట్టి, నివసించే ప్రదేశాన్నిబట్టి మారుతూ ఉంటాయి.

2. ఒక కోరికను పూర్తిగా తృప్తిపరచగలగటం :
మానవుడు తన కోరికలన్నింటిని పూర్తిగా సంతృప్తిపరచడం సాధ్యం కానప్పటికీ, ఒక కోరికను పూర్తిగా తృప్తి పరచటం సాధ్యమవుతుంది.
ఉదా : ఆకలిగా ఉన్న వ్యక్తి ఆహారాన్ని తీసుకోవడం ద్వారా ఆకలిని పూర్తిగా తీర్చుకోవచ్చు. అదే విధంగా ఒక కారును కొనుగోలు చేయడం ద్వారా, కారు కావాలనే కోరికను సంతృప్తిపరచవచ్చు.

3. కోరికలు పరస్పరం పోటీపడడం :
కోరికలు అపరిమితంగా ఉంటాయి. కాని వాటిని తీర్చుకొనే సాధనాలు మాత్రం పరిమితంగా ఉంటాయి. అందువల్ల కోరికలను సంతృప్తిపరచుకునే ప్రాధాన్యత క్రియవలె అది పరస్పరం పోటీపడతాయి.

4. కోరికలు పూరకాలు :
ఒక కోరికను సంతృప్తిపరచుకోవడానికి అనేక వస్తువులు అవసరమవుతాయి. ఉదా : ఏదైనా మనం రాయాలి అనుకున్నప్పుడు పెన్ను, కాగితం, ఇంకు ఉన్నప్పుడే ఆ కోరిక తీరుతుంది.

5. ప్రత్యామ్నాయాలైన కోరికలు :
ఒక కోరికను అనేక రకాలుగా తృప్తిపరచుకోవచ్చు.
ఉదా : ఆకలిగా ఉన్నప్పుడు భోజనం లేదా బ్రెడ్ లేదా పాలు, పండ్లు తీసుకోవడం ద్వారా ఆ కోరికను తృప్తిపరచుకోవచ్చు.

6. పునరావృత్తం :
అనేక కోరికలు, ఒక సమయంలో వాటిని తృప్తిపరచినప్పుడు మళ్ళీ, మళ్ళీ పుట్టుకొస్తాయి. సాధారణంగా ఇవి కనీస అవసరాలైన ఆహారం, నిద్ర మొదలైన కోరికల విషయంలో గమనించవచ్చు.

7. కోరికలు అలవాటుగా మారడం :
ఒక కోరికను క్రమం తప్పకుండా సంతృప్తిపరచినప్పుడు అది అలవాటుగా మారుతుంది. ఈ అలవాటును మార్చుకోవడం తొందరగా సాధ్యం కాదు.

8. కోరికల ప్రాముఖ్యంలో తేడా :
అన్ని కోరికల తీవ్రత ఒకే విధంగా ఉండదు. కొన్ని కోరికలను వాటి ప్రాముఖ్యతను బట్టి వెంటనే తీర్చుకోవాలని ఉంటుంది. మరికొన్నింటిని వాయిదా వేయడానికి అవకాశం ఉంటుంది.

అతిస్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
“సంపద” నిర్వచనాన్ని నిర్వచించండి.
జవాబు.
ఏదో ఒక రూపంలో ఆదాయాన్ని ఆర్జించకలిగి, వ్యక్తుల లేదా సంస్థల ఆధీనంలో ఉన్న ఆస్తుల నిల్వలను “సంపద” అంటారు. సంపద వివిధ రూపాలలో కలిగి వుంటుంది. వీటిలో ద్రవ్యం, షేర్లు, భూముల మొదలగునవి.

ప్రశ్న 2.
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం అనేది మైక్రోస్ అనే గ్రీకు పదం నుండి పుట్టింది. సూక్ష్మ అర్థశాస్త్రం ఒక వైయక్తిక ఆర్థిక యూనిట్ను పరిగణనలోకి తీసుకొని దాని ప్రవర్తనను సమగ్రంగా అధ్యయనం చేస్తుంది. ఉత్పత్తి కారకాల ధర నిర్ణయం గురించి వివరిస్తుంది. కాబట్టి దీనిని ధరల సిద్ధాంతం అంటారు.

ప్రశ్న 3.
స్థూల అర్థశాస్త్రం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
స్థూల అర్థశాస్త్రం అనేది మాక్రోస్ అనే గ్రీకు పదం నుండి పుట్టింది. ఆర్థిక వ్యవస్థ మొత్తానికి సంబంధించిన అంశాలను అంటే మొత్తం ఉద్యోగిత, మొత్తం ఆదాయం మొదలగు వాటిని గూర్చి అధ్యయనం చేస్తుంది. అందుచే స్థూల అర్థశాస్త్రాన్ని ఆదాయ ఉద్యోగిత సిద్ధాంతం అని కూడా అంటారు.

ప్రశ్న 4.
నిశ్చయాత్మక అర్థశాస్త్రం, నిర్ణయాత్మక అర్థశాస్త్రం.
జవాబు.
ఆచరణలో ఉన్న విషయాలను గురించి ఒక క్రమబద్ధమైన అధ్యయనం చేయడాన్ని నిశ్చయాత్మక అర్థశాస్త్రం అంటారు. సాంప్రదాయక ఆర్థిక వేత్తల అభిప్రాయంలో అర్థశాస్త్రం కేవలం ఒక నిశ్చయాత్మక అర్థశాస్త్రం, ఆర్థిక సూత్రాలు తప్పు అని గాని, ఒప్పు అని గాని, నిశ్చయాత్మక అర్థశాస్త్రం చెప్పదు. ఈ శాస్త్రం ప్రకారం ఆర్థికవేత్తలు ఏ విషయంలోను ఒక అంతిమ తీర్పును ఇవ్వరు.

ప్రశ్న 5.
నిర్ణయాత్మక ఆర్థిక వ్యవస్థ.
జవాబు.
ఆర్థిక వ్యవస్థ తీరు తెన్నులు ఎలా ఉండాలి. అనే విషయాన్ని ఒక క్రమ పద్ధతిలో అధ్యయనం చేసే శాస్త్రాన్ని నిర్ణయాత్మక అర్థశాస్త్రం అని అంటారు. ఈ శాస్త్రం వాస్తవికతకు, ఆదర్శనీయతకు మధ్య తేడాను తెలియచేస్తుంది. జర్మనీకి చెందిన చారిత్రక శాస్త్రవేత్తలు ఈ భావనకు ప్రాధాన్యతను ఇచ్చినారు.

ప్రశ్న 6.
ఉచిత వస్తువులు.
జవాబు.
ఉచిత వస్తువులు (Free Goods) : ప్రకృతిలో, ఎలాంటి ధర లేకుండా లభించే వాటిని ఉచిత వస్తువులు అంటారు. వీటి సప్లయ్ పరిమాణం డిమాండ్ కంటే చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. అందువల్ల వీటికి ధర ఉండదు. ఉచిత వస్తువులకు కేవలం ఉపయోగితా విలువ ఉంటుంది కాని వినిమయ విలువ ఉండదు.
ఉదా : గాలి, నీరు, సూర్యరశ్మి ఈ రోజుల్లో ఉచిత వస్తువులు కొన్ని ఆర్థిక వస్తువులుగా మారిపోవడంవల్ల వాటికి ధర చెల్లించవలసి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 7.
ఆర్థిక వస్తువులు.
జవాబు.
ఆర్థిక వస్తువులు (Economic Goods) :
మార్కెట్లో ధర కలిగి భౌతికమైన, సహజ సిద్ధమైన లేదా మానవ నిర్మితమైన వస్తువును లేదా సేవను ఆర్థిక వస్తువులు అంటారు. వీటి డిమాండ్ కంటే సప్లయ్ ఎప్పుడూ తక్కువగా ఉంటుంది. ఆర్థిక వస్తువులకు ఉపయోగితా విలువతోపాటు వినిమయ విలువ కూడా ఉంటుంది.

ఉదా : పెన్నులు, పుస్తకాలు, కంప్యూటర్లు మొదలైనవి. ఆర్థిక వస్తువులకు మూడు ప్రాముఖ్యమైన లక్షణాలు ఉంటాయి. అవి : ప్రయోజనం, కొరత, బదిలీ, ఆర్థిక వస్తువులను మరొక విధంగా కూడా వర్గీకరించవచ్చు. అవి : వినియోగ వస్తువులు, ఉత్పాదక | వస్తువులు, మాధ్యమిక వస్తువులు.

ప్రశ్న 8.
వినియోగ వస్తువులను వివరించండి.
జవాబు.
అంతిమ వినియోగం కోసం కుటుంబాలు కొనే ఆర్థిక వస్తువులను వినియోగ వస్తువులు అంటారు. అంటే ‘మానవుని కోరికలను ప్రత్యక్షంగా తీర్చగలిగేవి.
ఉదా : పండ్లు, పాలు, పెన్నులు, వస్త్రాలు మొదలైనవి. వినియోగ వస్తువులను రెండు రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి :

• నశ్వర వస్తువులు
• అనశ్వర వస్తువులు / మన్నికగల వస్తువులు.

ప్రశ్న 9.
మూలధన వస్తువులను వివరించండి.
జవాబు.
ఇతర వస్తువుల ఉత్పత్తిలో ఉపయోగపడే వాటిని పెట్టుబడి వస్తువులు అంటారు. ఇవి మానవుని కోరికలను పరోక్షంగా తీరుస్తాయి.
ఉదా : యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైనవి.

ఒకే వస్తువు ఉపయోగాన్ని బట్టి దానిని వినియోగ వస్తువు అని లేదా పెట్టుబడి వస్తువు అని వర్గీకరించవచ్చు.
ఉదా : వరి ధాన్యాన్ని ఆహారంగా ఉపయోగిస్తే అది వినియోగ వస్తువు అవుతుంది. దీనిని విత్తనంగా వ్యవసాయంలో వాడితే అది పెట్టుబడి వస్తువు అవుతుంది.

ప్రశ్న 10.
‘సంపద’ భావన అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ఒక రూపంలో ఆదాయాన్ని ఆర్జించగలిగి, వ్యక్తుల లేదా సంస్థల ఆధీనంలో ఉన్న ఆస్తుల నిల్వలను సంపద అంటారు. సంపదను వివిధ రూపాలలో కలిగి ఉండవచ్చు. వీటిలో ద్రవ్యం, షేర్లు, భూములు మొదలైనవి. సంపద లక్షణాలను కింది విధంగా పేర్కొనవచ్చు.

1. ప్రయోజనం
2. కొరత
3. వినిమయ విలువ
4. బదిలీ సౌలభ్యం.

భౌతిక రూపంలో ఉన్న సంపద స్పృశించదగింది. వజ్రాలు, ఫ్యాక్టరీలు, ఇండ్లు మొదలైనవి భౌతిక ఆస్తులు. మానవ వనరు అనేది స్పృశించలేని సంపద సంపదను వ్యక్తిగత సంపద, సామాజిక సంపద, సహజ సంపద, అంతర్జాతీయ సంపద అని వర్గీకరించవచ్చు.

ప్రశ్న 11.
‘ఆదాయ భావన’ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ఆదాయం సంపద నుంచి వచ్చే ప్రవాహం. సంపద ఒక నిల్వ. ప్రతి ఆర్థిక వ్యవస్థలో కుటుంబాల నుంచి ఆదాయం సంస్థలకు, సంస్థల నుంచి కుటుంబాలకు ప్రవహిస్తుంది. ఆ విధంగా కారకం మార్కెట్, వస్తువు మార్కెట్ సన్నిహిత సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. చక్రీయ ఆదాయ ప్రవాహ ప్రక్రియల ఆధారంగా ఆదాయం కుటుంబాల నుంచి సంస్థలకు, సంస్థల నుంచి కుటుంబాలకు ప్రవహిస్తుందని అర్థమవుతుంది.

ప్రశ్న 12.
ఉపయోగితా విలువ.
జవాబు.
ఉపయోగితా విలువ (Value in Use): మానవుని కోరికలను తీర్చగలిగే శక్తిని ఉపయోగితా విలువ అంటారు. ఉచిత వస్తువులకు ఉపయోగితా విలువ ఉంటుంది. కానీ వినిమయ విలువ ఉండదు.
ఉదా : నీటికి ఉపయోగితా మూల్యం ఉంటుంది. కాని వినిమయ విలువ లేదు.

ప్రశ్న 13.
వినిమయ విలువ.
వినిమయ విలువ (Value in Exchange) : ఒక వస్తువు వేరొక వస్తువును ఎంత పరిమాణంలో పొందగలుగుతుందో తెలియజేస్తుంది. అన్ని ఆర్థిక వస్తువులకు వినిమయ విలువ ఉంటుంది.
ఉదా : పెన్నుతో ఒక పుస్తకాన్ని మార్పిడి చేయవచ్చు.

ప్రశ్న 14.
ధర అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
రూపంలో వ్యక్తపరచబడిన విలువను ధర అంటారు. ఒక వస్తువు ఏ రేటులో మార్పిడి చేయబడుతుందో యజేస్తుంది. ఉదా : ఒక పెన్ను పది రూపాలయకు మార్పిడి చేయబడితే పెన్ను ధర పది రూపాయలు అవుతుంది.

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year Economics Study Material 8th Lesson ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాలు మరియు ప్రభుత్వ విత్తం Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year Economics Study Material 8th Lesson ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాలు మరియు ప్రభుత్వ విత్తం

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాన్ని విమర్శనాత్మకంగా పరిశీలించండి.
జవాబు.
ఆడమ్స్మిత్, రికార్డో, జె.బి.సే, జె.యస్. మిల్ మొదలగు వారిని సాంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తలంటారు. వీరు ప్రతిపాదించిన ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాన్నే సంప్రదాయ సిద్ధాంతం అని అంటారు. ఈ సిద్ధాంతం ప్రధానంగా జె.బి. సే మార్కెట్ సూత్రంపై ఆధారపడింది. జె.బి. సే అభిప్రాయంలో “సప్లై తనకు తానే డిమాండ్ సృష్టించుకుంటుంది”. ఆర్థిక వ్యవస్థలో డిమాండ్ కొరతగాని లేదా నిరుద్యోగితగాని ఏర్పడవు.

పరిపూర్ణ పోటీ పరిస్థితులలో దీర్ఘ కాలంలో ఒక పెట్టుబడిదారి ఆర్థిక వ్యవస్థ సంపూర్ణ ఉద్యోగితా స్థాయి వద్ద స్థిర సమతౌల్యంలో ఉంటుందని సాంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తలు భావించారు. సంపూర్ణ ఉద్యోగిత ఒక సాధారణ లక్షణం అని, నిరుద్యోగిత ఒక అసాధారణ పరిస్థితి అని భావించారు.

ప్రభుత్వ జోక్యం లేకపోతే మార్కెట్ శక్తుల స్వేచ్ఛా ప్రవర్తన ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థలో స్వయం చాలకంగా సర్దుబాటు జరుగుతుంది. ఈ అభిప్రాయాలను స్థూలంగా సంప్రదాయ ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం అంటారు.

సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ఈ క్రింది అంశాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

1. సే మార్కెట్ సూత్రం – ధరల సరళత్వం.
2. . పొదుపు, పెట్టుబడుల సమానత్వం.
3. వేతనాల సరళత్వం.

1. సే మార్కెట్ సూత్రం – ధరల సరళత్వం :
‘సే’ విశ్లేషణ ప్రకారం, పెట్టుబడిదారీ ఆర్థిక వ్యవస్థలలో “సప్లై తన డిమాండ్ను తానే సృష్టించుకుంటుంది” అంటే మార్కెట్లో ఎంత ఉత్పత్తి చేస్తే అంతకు డిమాండ్ ఏర్పడుతుంది. అందువల్ల అధికోత్పత్తి సమస్య ఉండదని ‘సే’ అభిప్రాయం.

స్వల్పకాలంలో ఉత్పత్తిదార్లు డిమాండ్కు సంబంధించిన అంచనాలలో వచ్చే తప్పిదాల వల్ల అధికోత్పత్తి, అల్పోత్పత్తి సమస్యలు రావచ్చు. కాని దీర్ఘకాలంలో ఈ పొరపాట్లను ధరలో సరళత్వం ద్వారా సర్దుబాటు చేయడం వల్ల సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లైల మధ్య సమతౌల్యం సాధించవచ్చు.

2. పొదుపు, పెట్టుబడుల సమానత్వం:
దీర్ఘకాలంలో ‘సే’ ప్రకారం సమిష్టి పొదుపు, పెట్టుబడి సమానంగా ఉంటాయి. ఈ సమానత్వం ఉన్నంత వరకు ఆర్థిక వ్యవస్థలో నిరుద్యోగిత ఉండదు. ‘సే’ అభిప్రాయంలో పొదుపు, పెట్టుబడుల మధ్య అసమతౌల్యం ఏర్పడినట్లయితే వడ్డీరేటులో మార్పు చేయడం ద్వారా వాటి మధ్య సమానత్వం చేకూరి సమతౌల్య స్థితిలో సంపూర్ణ ఉద్యోగిత సాధించవచ్చు. దీనిని ఇచ్చిన రేఖా పటం ద్వారా వివరించవచ్చు.

ఆ ప్రక్క రేఖాపటంలో ‘X’ అక్షం మీద పొదుపు, పెట్టుబడి, S “Y” అక్షంపై వడ్డీ రేటు సూచించబడింది. ‘E’ బిందువు వద్ద పొదుపు, పెట్టుబడులు సమానం. పొదుపు ఎక్కువగా ఉంటే వడ్డీరేటు తగ్గుతుంది. పొదుపు తక్కువగా ఉంటే వడ్డీరేటు పెరుగుతుంది.

3. వేతనాల సరళత్వం :
పిగూ అభిప్రాయం ప్రకారం శ్రామిక సప్లై, డిమాండ్ నిజవేతనాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆర్థిక వ్యవస్థలో నిరుద్యోగ సమస్య ఏర్పడినప్పుడు ద్రవ్య వేతనాలను తగ్గించడం ద్వారా సంపూర్ణ ఉద్యోగితను సాధించవచ్చని పిగూ వివరించారు. పిగూ సూచించిన విధానాన్నే “వేతన కోత విధానం” అంటారు.

సంప్రదాయక ఆర్థికవేత్తల ప్రకారం సంపూర్ణోద్యోగిత అనేది, ఆర్థిక వ్యవస్థలో దీర్ఘకాలంలో తప్పనిసరిగా చేరుకొనే వాస్తవిక పరిస్థితి. స్వల్పకాలంలో నిరుద్యోగ సమస్య తలెత్తితే, అది కూడా తాత్కాలికమైంది. ఇలాంటి సంపూర్ణ ఉద్యోగిత ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఐచ్ఛిక, సంఘృష్ట నిరుద్యోగిత ఉండే అవకాశం ఉంది.

ప్రమేయాలు : సాంప్రదాయ సిద్ధాంతం ఈ క్రింది ప్రమేయాలపై ఆధారపడి ఉంది.

1. సంపూర్ణ ఉద్యోగిత ఉంటుంది.
2. ఆర్థిక కార్యకలాపాలలో ప్రభుత్వ జోక్యం ఉండదు.
3. ఆర్థిక వ్యవస్థలో పరిపూర్ణ పోటీ మార్కెట్ కలిగి ఉంటుంది.
4. శ్రామికులు ఒకే రకమయిన సామర్థ్యం కలిగి ఉండాలి.
5. వేతనాలు, ధరలు స్థిరంగా ఉండక మారుతూ ఉంటాయి.
6. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ద్రవ్యం తటస్థంగా ఉంటుంది.
7. ఆర్థిక వ్యవస్థలో పొదుపు, పెట్టుబడి వడ్డీరేటుపై ఆధారపడి ఉంటాయి.

సంప్రదాయ సిద్ధాంతం – విమర్శ:
1930 సంవత్సరంలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఏర్పడిన ‘ఆర్థిక మాంద్యాన్ని’ ఎదుర్కోవడంలో సంప్రదాయ సిద్ధాంతాలు విఫలమవడంతో, జె.యమ్. కీన్స్ సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాన్ని కింది విధంగా విమర్శించడం జరిగింది.

1. సహజంగా ఉండేది అల్ప ఉద్యోగిత సమతౌల్యం అని, సంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తలు వివరించిన సంపూర్ణ ఉద్యోగిత సత్య దూరమని కీన్స్ విమర్శించాడు.

2. వేతనాలను తగ్గించడం ద్వారా ఉద్యోగితను పెంచవచ్చునన్న పిగూ వాదనను కీన్స్ తీవ్రంగా విమర్శించాడు. పటిష్టమైన కార్మిక సంఘాల ప్రతిఘటనను విస్మరించడాన్ని తీవ్రంగా ఖండించాడు. శ్రామికుల సప్లయ్ నిజ వేతనాలపై కాకుండా ద్రవ్య వేతనాలపై ఆధారపడుతుందని కీన్స్ పేర్కొన్నాడు.

కీన్స్ అభిప్రాయంలో వేతనాల స్థాయి తగ్గిస్తే కార్మిక సంఘాలు అంగీకరించవు. అంతేకాకుండా వేతనాలు తగ్గిస్తే ఉద్యోగిత పెరగడానికి బదులు ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితలు తగ్గుతాయి.

3. కీన్స్ అభిప్రాయంలో పొదుపు పరిమాణం ఆదాయంపై ఆధారపడుతుందే కాని, వడ్డీ రేట్లలోని మార్పులచే ప్రభావితం కాదు. అందువల్ల వడ్డీ రేటులో మార్పుల ద్వారా పొదుపు పెట్టుబడుల మధ్య సమానత్వాన్ని సాధించలేం.

4. డిమాండ్, సప్లయ్ల మధ్య సమతౌల్యం స్వయంచాలకంగా ఏర్పడదు. 1930లో ఏర్పడిన గొప్ప ఆర్థిక మాంద్యం దీనికి ఉదాహరణ. ఆర్థిక మాంద్య నివారణలో స్వయంచాలక సర్దుబాటు పని చేయలేదు. మార్కెట్ శక్తులు విఫలమైనందున ప్రభుత్వ జోక్యం ద్వారా సమగ్ర డిమాండ్ను పెంచాలని కీన్స్ సూచించాడు.

5. దీర్ఘకాలంలో సంపూర్ణ ఉద్యోగిత సమతౌల్యం ఉంటుందనే సంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తల వాదనను కీన్స్ ఖండించాడు. “దీర్ఘ కాలంలో మనమందరం మరణిస్తాం” (in the long run we all are dead) అని కీన్స్ పేర్కొన్నాడు. నిరుద్యోగిత స్వల కాలానికి సంబంధించినదని కీన్స్ తన ఆదాయ సిద్ధాంతంలో తెలియజేశాడు.

6. ఆర్థిక వ్యవహారాల్లో ద్రవ్యం తటస్థంగా ఉండదు. ద్రవ్యం వినిమయ మాధ్యమంగా మరియు విలువ నిధిగా తన విధిని నిర్వర్తిస్తుందని కీన్స్ తెలిపాడు. వినియోగం, పెట్టుబడి మరియు ఉత్పత్తి వంటి వాటిని ద్రవ్యం ప్రభావితం చేస్తుందని పేర్కొన్నాడు.

ప్రశ్న 2.
కీన్స్ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాన్ని వివరించండి.
జవాబు.
కీన్స్ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతానికి డిమాండ్ ఒక ముఖ్య భావన. సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లయ్ సమానంగా ఉండే స్థితిలో సార్థక డిమాండ్ నిర్ణయమౌతుంది. వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిలలో సమిష్టి డిమాండ్ వివిధ రకాలుగా ఉంటుంది.

ఏ, ఉద్యోగితా స్థాయిలో సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లైతో సమానమౌతుందో అది ఆర్థిక వ్యవస్థ సమతౌల్యాన్ని సూచిస్తుంది. కాని అది స్వల్పకాలిక సమతౌల్యం. అది సార్థక డిమాండ్ని సూచిస్తుంది. ఆర్థిక వ్యవస్థలో సమిష్టి సప్లై, సమిష్టి డిమాండ్కు అనుగుణంగా మారుతుంది.

సమిష్టి సప్లై ధర :
సమిష్టి సప్లై ధరను వివిధ ఉత్పత్తి రాశులను అమ్మటం వల్ల వ్యవస్థాపకుడు పొంది తీరవలసిన కనిష్ట ఆదాయంగా కీన్స్ వర్ణించాడు. సమిష్టి సప్లై పట్టిక వ్యవస్థాపకులు వివిధ ఉత్పత్తి రాశుల వద్ద పొందిన ఆదాయాన్ని కాకుండా పొంది తీరవలసిన వ్యయ, ఆదాయపు అంచనాలను మాత్రమే తెలియజేయును.

సమిష్టి డిమాండ్ ధర :
సమిష్టి డిమాండ్ వివిధ ఉత్పత్తి స్థాయిల వద్ద వ్యయసంస్థలు వ్యయ సేవలపై ఖర్చు పెట్టడానికి సిద్దపడే మొత్తాలను చూపుతుంది. వివిధ ఉత్పత్తి రాశులపై వ్యయ సంస్థలు ఖర్చు పెట్టే మొత్తాలను చూపే పట్టిక సమిష్టి డిమాండ్ పట్టిక. అనగా నిర్దిష్ట పరిమాణంలో వస్తువును ఉత్పత్తి చేసి మార్కెట్లో అమ్మడం ద్వారా భవిష్యత్తులో పొందగలిగే రాబడిని సమిష్టి డిమాండ్ ధర అంటారు.

సార్థక డిమాండ్:
సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లై రేఖలు ఒకదానినొకటి ఖండించుకున్న బిందువు సార్థక డిమాండ్ను సూచిస్తుంది. ఈ బిందువు వద్ద సమిష్టి డిమాండ్ ధర, సమిష్టి సప్లై ధరకు సమానమవటం వల్ల ఆ డిమాండ్ సార్థక డిమాండ్ అవుతుంది. ఆ స్థాయిలో జాతీయాదాయపు ఉద్యోగితాస్థాయిలు సమతౌల్య స్థితికి చేరుకుంటాయి. ఈ సార్థక డిమాండ్ వ్యవస్థలో ఉద్యోగితా స్థాయిని నిర్ణయిస్తుందని కీన్స్ పేర్కొన్నాడు.

సార్థక డిమాండ్ను ఈ క్రింది పట్టిక ద్వారా వివరించవచ్చు.

పై పట్టికలో 14 లక్షల మందిని నియమించి ఉత్పత్తి చేస్తున్న స్థాయి వద్ద సమిష్టి డిమాండ్ ధర, సమిష్టి సప్లై ధర, శ్రీ 700 కోట్లు వద్ద రెండు సమానమై సమతౌల్యం ఏర్పడింది. అంతకంటే తక్కువ ఉద్యోగితా స్థాయి వద్ద సమిష్టి సప్లై ధర కంటే సమిష్టి డిమాండ్ ధర అధికం. అదే విధంగా అధిక ఉద్యోగితాస్థాయి వద్ద సమిష్టి డిమాండ్ ధర కంటే సమిష్టి సప్లై ధర అధికంగా ఉంటుంది. దీనిని ఇచ్చిన రేఖాపటం ద్వారా వివరించవచ్చు.

పై రేఖాపటంలో ‘E’ బిందువు వద్ద AS మరియు AD రేఖలు సమానమై సార్థక డిమాండున్ను తెలియజేయును.

ఈ బిందువు వద్ద 14 లక్షల సమతౌల్య ఉద్యోగితా పరిమాణం తెలుపుచున్నది. అందువల్ల 14 లక్షల మంది శ్రామికుల నియామకం వద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ సమతౌల్య స్థితిని చేరుకుంది. ఆర్థిక వ్యవస్థలో 16 లక్షల మందిని నియమించినట్లయితే సమిష్టి సప్లై, సమిష్టి డిమాండ్ కంటే ఎక్కువగా ఉన్నట్లు గుర్తించవచ్చు. ఈ స్థితిని కీన్స్ “అల్ప ఉద్యోగితా సమతౌల్య స్థితి” గా పేర్కొనెను.

ప్రశ్న 3.
ప్రభుత్వ విత్త భావనను చర్చించండి. ప్రభుత్వ రాబడి ఆధారాలను విపులీకరించండి.
జవాబు.
ప్రభుత్వ ఆదాయ వ్యయాలను వివరించేది ప్రభుత్వ విత్తశాస్త్రం. ఇక్కడ ‘ప్రభుత్వం’ అనే పదం కేంద్ర, రాష్ట్ర, స్థానిక ప్రభుత్వాలకు వర్తిస్తుంది. సాంప్రదాయపరంగా వాడుతున్న ‘ప్రభుత్వ విత్తశాస్త్రం’ అనే అంశాన్ని ఆర్థికవేత్తలు వివిధ రకాలుగా నిర్వచించారు.

ఆచార్య డాల్టన్ అభిప్రాయం ప్రకారం, “ప్రభుత్వాల ఆదాయ, వ్యయాలను గురించి వీటి మధ్య సర్దుబాట్లకు సంబంధించిన విషయాలను అధ్యయనం చేసేదే ప్రభుత్వ విత్తశాస్త్రం.”

ఆధునిక ప్రభుత్వాలు ఆర్థిక, సాంఘిక అవస్థాపనా పరికల్పనలను ఏర్పాటు చేయడంలో కీలక పాత్రను పోషిస్తున్నాయి. ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో ప్రభుత్వాలు కోట్ల కొద్ది రూపాయలను రోడ్ల నిర్మాణం, రైల్వే మార్గాల పొడిగింపులు, రవాణా, తంతి తపాలా సౌకర్యాలలో పెంపు, విద్యా, ఆరోగ్యం, విద్యుచ్ఛక్తి, నీటి పారుదల సౌకర్యాలపై వెచ్చిస్తున్నాయి.

పేద, బడుగు వర్గాల కోసం అనేక కొత్త కొత్త సంక్షేమ పథకాలను ప్రవేశపెడుతున్నాయి. ఈ వ్యయాలను అవి వసూలు చేసే వివిధ పన్నులు, ఇతర మార్గాల ద్వారా పొందుతాయి. సరిపడా ఆదాయ వనరులు లభించనప్పుడు, ప్రభుత్వాలు రుణాలను స్వదేశంలోను, విదేశీ మార్గాల ద్వారా పొందుతాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో లోటు బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టడం ద్వారా కూడా వనరులు సమకూర్చుకొంటాయి.

ప్రభుత్వ ఆదాయం / రాబడి :
ఆధునిక ప్రభుత్వాలు అనేక విధులను నిర్వహించడమే కాకుండా అనేక సంక్షేమ కార్యక్రమాలను నిర్వహించడంవల్ల ప్రభుత్వ వ్యయం క్రమంగా పెరుగుతోంది. ప్రభుత్వం వివిధ మార్గాల ద్వారా ఆదాయాన్ని సేకరిస్తుంది.

పన్నులు, ఫీజులు, ప్రత్యేక విధింపులు, గ్రాంట్లు, వాణిజ్య ఆదాయాలు, రుణ సేకరణ, కరెన్సీ నోట్ల ముద్రణ మొదలైన మార్గాలద్వారా ప్రభుత్వం ఆదాయాన్ని సమకూర్చుకుంటుంది. వాటిని ప్రధానంగా

1. పన్నుల ద్వారా రాబడి అని
2. పన్నేతర రాబడి అని రెండుగా వర్గీకరించవచ్చు. వాటిలో పన్నులు ముఖ్యమైనవి.

1. పన్నుల ద్వారా రాబడి :
వ్యక్తులు, సంస్థలు ప్రభుత్వానికి నిర్బంధంగా చెల్లించేవి ‘పన్నులు’. వాటిని కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు విధిస్తాయి. ఈ పన్నులు రెండు రకాలు. అవి :

• ప్రత్యక్ష పన్నులు
• పరోక్ష పన్నులు.

2. పన్నేతర రాబడులు :
ప్రభుత్వానికి పన్నులు కాకుండా ఇతర మార్గాల ద్వారా లభించే ఆదాయాలను ‘పన్నేతర రాబడులు’ అంటారు. పన్నేతర రాబడుల ఆధారాలను కింది విధంగా పేర్కొనవచ్చు.

ఎ) పాలనా రాబడులు :
కొన్ని సేవలను అందించడం ద్వారా ఇలాంటి రాబడి ప్రభుత్వానికి లభిస్తుంది. ఉదా : లైసెన్స్ ఫీజు, ట్యూషన్ ఫీజు, జరిమానాలు, పెనాల్టీలు.

బి) వాణిజ్య రాబడులు :
ప్రభుత్వ సంస్థల్లో ఉత్పత్తి అయిన వస్తుసేవలను విక్రయించగా వచ్చిన ఆదాయాలను ‘వాణిజ్య రాబడులు’ అంటారు.
ఉదా : ఇండియన్ ఆయిల్ కార్పొరేషన్, BSNL, రైల్వేలు, స్టేట్ రోడ్డు రవాణా, ఎయిర్ ఇండియా, భారత్ హెవీ ఎలక్ట్రికల్స్.

సి) రుణాలు :
పైన తెలిపిన వివిధ మార్గాల ద్వారా సేకరించిన రాబడి సరిపోయినంతగా లేనప్పుడు, ప్రభుత్వం స్వదేశీ, విదేశీ రుణాలను, అంతర్గత, బహిర్గత రుణాలను సేకరిస్తుంది.

డి) గ్రాంట్లు :
ఒక ప్రభుత్వం మరొక ప్రభుత్వానికి చేసే ద్రవ్య సహాయాన్నే ‘గ్రాంట్లు’ అంటారు.
ఉదా : కేంద్రం రాష్ట్రానికి, రాష్ట్రాలు స్థానిక ప్రభుత్వాలకు ఇచ్చే గ్రాంట్లు. కొన్ని సందర్భాల్లో కేంద్ర ప్రభుత్వం విదేశాల నుంచి గ్రాంట్లు పొందవచ్చు. వీటిని తిరిగి చెల్లించనవసరం లేదు.

గ్రాంట్లు రెండు రకాలు.

1. సాధారణ గ్రాంట్లు : ఎలాంటి ప్రత్యేక ఉద్దేశానికి. (purpose) కాకుండా సాధారణ ఆర్థిక వనరుల కొరత ఏర్పడినప్పుడు ఇచ్చే గ్రాంట్లు.
2. ప్రత్యేక గ్రాంట్లు : ఒక ప్రత్యేక ఉద్దేశానికి నిర్దేశించి ఇచ్చే గ్రాంట్లు. ఉదా : విద్య, ఆరోగ్యం, ప్రజా సంక్షేమ కార్యక్రమాల కోసం ఇచ్చే గ్రాంట్లు.

ప్రశ్న 4.
ప్రభుత్వ రుణ భావనను వివరించండి. వివిధ రుణ విమోచన పద్దతులను విపులీకరించండి. జవాబు. ప్రభుత్వం చేసిన రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించటాన్ని రుణవిమోచన / విముక్తి అంటారు.
పద్ధతులు :
1. మిగులు బడ్జెట్ :
ప్రభుత్వాలు ఆదాయ వనరులు ప్రభుత్వ వ్యయం కంటే ఎక్కువ ఉండేటట్లు చేసుకోగలిగితే, పెరిగిన ఆదాయ వనరుల / మిగులు నుంచి రుణాలను తిరిగి చెల్లించడం జరుగును.

2. రుణ పరివర్తనం :
పాత రుణాన్ని చెల్లించటానికి మరలా కొత్త రుణం చేయటం రుణవిమోచన జరగదు – కానీ ఈ పద్ధతి ద్వారా రుణ విమోచన జరుగదు.

3. రుణ విమోచన నిధి :
ప్రభుత్వం అనుసరించే వివిధ పద్ధతులలో ఇది మంచి పద్ధతి అని చెప్పబడింది. ప్రభుత్వం ప్రతి సంవత్సరం తన రెవిన్యూ బడ్జెట్ నుంచి కొంత మొత్తాన్ని ఈ నిధికి బదిలీ చేస్తుంది. ఈ నిధిలో జమచేసిన మొత్తంపై వచ్చే వడ్డీని కూడా రుణాలు తిరిగి చెల్లించడానికి ఉపయోగించడం జరుగుతుంది.

4. రుణ నిరాకరణ :
వడ్డీనికాని, అసలు కాని లేదా రెండూ కలిపి చెల్లించడానికి నిరాకరించడం. ఏ ప్రభుత్వం కూడా ఈ పద్ధతిని అనుసరించదు. ప్రభుత్వ పరపతి దెబ్బతినే ప్రమాదం ఉండటం వల్ల, సాధారణంగా ఈ పద్ధతిని అనుసరించదు.

5. మూలధనంపై పన్ను :
ఈ పద్ధతిలో ప్రజల వద్ద ఉన్న మూలధనంపై ఒకసారి పన్ను విధిస్తారు. అందువల్ల ఇది ఉత్తమమైనదిగా డాల్టన్ భావించాడు.

6. మిగులు వ్యాపార చెల్లింపుల శేషం :
మిగులు వ్యాపార చెల్లింపుల శేషం ఏర్పడగలిగితే వాటిలో కొంతవరకు విదేశీ రుణాల నుంచి విముక్తి కలగడానికి అవకాశం ఉంటుంది.

ప్రశ్న 5.
భారతదేశంలో కేంద్ర – రాష్ట్ర ఆర్థిక సంబంధాలను విశ్లేషించండి.
జవాబు.
కేంద్ర – రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు సంబంధించిన ఆర్థిక సంబంధాలు భారత రాజ్యాంగంలో పేర్కొనబడ్డాయి. కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీ రాజ్యాంగంలో వివరణాత్మకంగా రూపొందించబడింది. పన్నులను ఏ విధంగా విధించాలి, పన్నుల రాబడిని కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఏ విధంగా పంపిణీ చేయాలనే విషయం రాజ్యాంగంలో తెలపబడింది.

అంటే పన్నును విధించిన ప్రభుత్వమే పన్ను రాబడిని పొందాలనే నియమం లేదు. ఉదాహరణకు కేంద్ర ప్రభుత్వం కొన్ని విధాలైన పన్నులను విధించి, వాటి రాబడిని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు పంపిణీ చేస్తుంది.

రాజ్యాంగం ప్రకారం పన్ను విధింపుకు సంబంధించి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ప్రత్యేక అధికారాలను కలిగి ఉన్నాయి. కేంద్ర జాబితా (union list) లోని అంశాల ఆధారంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం పన్నులను విధించగా, రాష్ట్ర జాబితా (state list)లోని అంశాల ప్రకారం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పన్నులను విధిస్తాయి.

1. పన్ను విధింపుకు సంబంధించిన కేంద్ర ప్రభుత్వ అధికారాలు :
కింద పేర్కొన్న అంశాలపై పన్ను విధింపుపై కేంద్ర ప్రభుత్వానికి అధికారాలుంటాయి. అవి :

• కస్టమ్స్ పన్ను
• కార్పొరేషన్ పన్ను
• మూలధన సంపాదన
• ఆదాయ పన్ను
• రైల్వే ఛార్జీలు మొదలైనవి.

2. పన్ను విధింపుకు సంబంధించిన రాష్ట్ర ప్రభుత్వ అధికారాలు :
కింద పేర్కొన్న అంశాలపై పన్ను విధింపుపై రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు అధికారాలుంటాయి. అవి :

• భూమి శిస్తు
• స్టాంప్ డ్యూటీ
• ఎస్టేట్ డ్యూటీ
• వ్యవసాయ ఆదాయం
• ఎంట్రీ పన్ను
• అమ్మకపు పన్ను
• వాహనాలు మరియు విలాసాలపై పన్ను మొదలైనవి.

కేంద్ర, రాష్ట్ర జాబితాలలో పేర్కొనని ఇతర అంశాలపై పన్నును విధించే అధికారం కేవలం కేంద్ర ప్రభుత్వానికే ఉంది. పైన పేర్కొన్న కేంద్ర, రాష్ట్ర జాబితాల్లోని అంశాలే కాకుండా కింద తెలిపిన మూడు అంశాలపై పన్ను విధింపు అధికారం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఉంది.

a) పన్నులను కేంద్ర ప్రభుత్వం విధిస్తుంది. కాని వాటి రాబడిని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వసూలు చేసుకొంటాయి.
ఉదా : బిల్లుల మారకంపై స్టాంపు డ్యూటీ, ఔషధాల తయారీపై ఎక్సైజ్ పన్ను.
b) కేంద్ర ప్రభుత్వం పన్నులను విధించి రాబడిని వసూలు చేసి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు పంచుతుంది. వ్యవసాయ భూమిని మినహాయించి ఎస్టేట్ డ్యూటీ, రైల్వే చార్జీలపై పన్ను, వార్తాపత్రికల అమ్మకాలు, అడ్వర్టైజ్మెంటు పై పన్నులు ఈ కోవకు సంబంధించినవి.
c) కేంద్ర ప్రభుత్వం పన్నులను విధించి, వసూలు చేసిన రాబడిని కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పంచుకొనేవి. ఆర్టికల్ 270 ప్రకారం వ్యవసాయేతర ఆదాయంపై పన్ను, ఎక్సైజ్ పన్నులు ఈ కోవలోకి వస్తాయి.

3. ఇతర అధికారాలు :

1. 73, 74వ రాజ్యాంగ సవరణల ప్రకారం గ్రామ పంచాయితీలు, మున్సిపాలిటీలకు వనరుల కల్పన కోసం సమీకృత నిధి (consolidated fund)ని ఏర్పాటు చేయాలి.
2. 360వ ఆర్టికల్ ప్రకారం, ఆర్థిక అత్యయిక పరిస్థితి ఉంటే రాష్ట్రపతి వివిధ రాష్ట్రాలకు ఆర్థిక సంబంధిత నిర్దేశాలివ్వవచ్చు.

ఇదే కాకుండా కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు a) కేంద్ర రుణాలు, b) గ్రాంట్స్ కూడా సమకూరుస్తాయి. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర ప్రభుత్వానికి అవసరానికి మించిన ద్రవ్యం అందుబాటులో ఉంటుంది. ఎందుకంటే వివిధ రాష్ట్రాల కలయికలో కేంద్ర ప్రభుత్వం కీలక పాత్రను పోషిస్తుంది. కాబట్టి సహజంగా కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఎక్కువ మొత్తంలో రాబడి మార్గాలుంటాయి.

అంతేకాక రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు శాంతి భద్రతలు, సంక్షేమ పథకాల అమలు, విద్య, వైద్య సౌకర్యాలపై వ్యయాలు మొదలగు వ్యయాల దృష్ట్యా వాటి రాబడులను వ్యయాలు మించుతాయి. అందుకే ఇవి కేంద్రంపై ఆధారపడతాయి.

ఇలాంటి పరిస్థితి నివారణ కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆర్టికల్ 275 ప్రకారం గ్రాంట్లను ఇస్తుంది. గిరిజనుల సంక్షేమ, ప్రకృతి వైపరీత్యాలైన వరదలు, క్షామం లాంటి వాటికి గ్రాంటులు ఉపకరిస్తాయి.

ప్రశ్న 6.
ఫెడరల్ విత్తంపై ఒక వ్యాసం రాయండి.
జవాబు.
కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఉండే ఆర్థిక సంబంధాలను తెలిపేదే ఫెడరల్ విత్తం. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర, స్థానిక ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీ వివరాలు ఉంటాయి.

1. ఫెడరల్ విత్త వ్యవస్థ లక్షణాలు : (Characteristics of Federal Finance)
ఫెడరల్ విత్త వ్యవస్థకు సంబంధించిన ప్రధాన లక్షణాలు కింది విధంగా ఉంటాయి :

1. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీ రాజ్యాంగంలో స్పష్టంగా తెలుపబడుతుంది. వీటి అధికారాలు, చట్ట సంబంధమైన ప్రాంతం (jurisdiction) రాజ్యాంగంలో పేర్కొనబడుతుంది.
2. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర ప్రభుత్వం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు గ్రాంట్లను ఇస్తుంది.
3. ఈ వ్యవస్థలో ప్రభుత్వాలకు స్వయంగా ప్రతిపత్తి ఉన్నా అవి కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆజమాయిషీలో పనిచేయాలి.
4. కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య తగాదాలేర్పడితే వాటి పరిష్కార మార్గాలు రాజ్యాంగంలో ఏర్పాటు చేయబడతాయి.

కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, వాటి ప్రాంతాల (భౌగోళిక వైశాల్యం) దృష్ట్యా స్వతంత్రంగా వ్యవహరిస్తాయి. అయితే వీటి విధులు, అధికారాలు రాజ్యాంగంలో పొందుపరచబడతాయి. వాటి ఆధికారాలు, విధులననుసరించి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వివిధ మార్గాలు ద్వారా ఆర్థిక వనరులకు సమీకరించుకొంటాయి. ఫెడరల్ వ్యవస్థ విజయవంతమవడానికి రెండు ముఖ్య నిబంధనలు పాటించాలి.

1. ప్రతి ప్రభుత్వం స్వతంత్రంగా రాబడి వనరులు కలిగి ఉండటం
2. ప్రతి ప్రభుత్వం దాని అవసరాలను తీర్చుకోవడానికి సరిపోయినంత రాబడిని కలిగి ఉండటం.

ప్రశ్న 7.
బడ్జెట్ భావనను, భాగాలను, రకాలను విశదీకరించండి.
జవాబు.
ప్రభుత్వ ఆదాయ – వ్యయాల పట్టికనే ‘బడ్జెట్’గా పేర్కొనవచ్చు. దీన్ని ప్రభుత్వం రాబోయే ఆర్థిక సంవత్సరంలో (ఏప్రిల్ – మార్చి) రాబడి అంచనాలు మరియు చేపట్టబోయే వివిధ ఆర్థిక, సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై వెచ్చించబోయే వ్యయాల వివరాలతో శాసనసభ ఆమోదానికి ఆర్థిక మంత్రి ద్వారా సమర్పిస్తుంది.

శాసనసభ ఆమోద ముద్ర లేకుండా సాధారణంగా ప్రభుత్వం వివిధ పథకాలపై వ్యయం చేయడానికి అవకాశం లేదు. పన్నుల ప్రతిపాదనలు, వివిధ కార్యక్రమాల అమలు ప్రభుత్వం తలపెట్టిన వ్యయాల కేటాయింపు, సంక్షేమ పథకాల వ్యయ కేటాయింపుల కోసం ప్రభుత్వం బడ్జెట్ను శాసనసభలో ప్రవేశపెట్టి ఆమోదం పొందాలి.

కొన్ని సందర్భాలలో ప్రభుత్వాలు ‘పూర్తి’ బడ్జెట్ను సమర్పించే వీలు లేనప్పుడు ‘ఓట్ ఆన్ అకౌంట్’ బడ్జెట్ను తాత్కాలికంగా కొన్ని నెలల కోసం సమర్పిస్తాయి.
ఉద్దేశాలు : పన్ను ప్రతిపాదనలు, వివిధ ప్రభుత్వ కార్యకలాపాలకు వనరుల కేటాయింపు గురించి చట్టసభ ఆమోదం పొందుట బడ్జెట్ ప్రధాన ఉద్దేశం. ప్రభుత్వం తన విధానాలను, కార్యక్రమాలను వివరించడానికి ఈ అవకాశాన్ని ఉపయోగించుకుంటుంది.

బడ్జెట్ అంచనాలు :
బడ్జెట్లో ఆర్థిక సంవత్సరానికి సంబంధించిన అంచనాలు ఉంటాయి. అట్లాగే బడ్జెట్లో గత సంవత్సరంలో వివిధ అంశాలపై జరిగిన వాస్తవిక వ్యయ వివరాలు (actual expenditure) ప్రస్తుత సంవత్సరపు అంచనాలతోబాటు సవరించబడిన అంచనాలు ఉంటాయి.

బడ్జెట్ నిర్మాణం దానిలోని అంశాలను క్షుణ్ణంగా తెలుసుకోవడానికి వీలుగా పట్టిక (ఈ సమాధానం చివర పొందుపరచబడింది) లో కేంద్ర ప్రభుత్వ 2017-18 వార్షిక బడ్జెట్ చూపబడింది.

బడ్జెట్ లోని అంశాలు (Components of the Budget) :
బడ్జెట్లో రాబోయే ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రభుత్వానికి లభించబోయే ఆదాయ అంచనా వివరాలతోపాటు చేయదలచిన వ్యయ వివరాలు పొందుపరచడం జరుగుతుంది. భారత ప్రభుత్వ బడ్జెట్లో ప్రధానంగా రెండు భాగాలు ఉంటాయి.

1. బడ్జెట్ రాబడులు :
ఇందులో (a) రెవిన్యూ రాబడులు రాబడులు – రుణాల వసూళ్ళు, ఇతర రాబడులు, రుణాలు, అప్పులు ఉంటాయి.

2. బడ్జెట్ వ్యయాలు :
కేంద్ర ప్రభుత్వ బడ్జెట్ బడ్జెట్ వ్యయాన్ని రెండు రకాలుగా విభజించడం జరిగింది. అవి : ప్రణాళికా వ్యయం, ప్రణాళికేతర వ్యయం. కాని కేంద్ర ప్రభుత్వం 2017 18 యూనియన్ బడ్జెట్ ద్వారా ప్రణాళిక, ప్రణాళికేతర వ్యయం భావనలను తొలగించి, వాటిస్థానంలో రెవెన్యూ వ్యయం, మూలధన వ్యయంను ప్రవేశపెట్టింది.

పైన పేర్కొన్న రాబడుల, వ్యయాల సమగ్ర అవగాహన కోసం భారతదేశంలో ఆచరణలో ఉన్న బడ్జెట్ నిర్మాణం, బడ్జెట్ లోని అంశాలు పట్టిక (ఈ సమాధానం చివర పొందుపరచబడింది. )లో చూడండి.

బడ్జెట్ రకాలు (Types of Budget) :
రాబడి, వ్యయాల మధ్య తేడాను అనుసరించి బడ్జెట్ మూడు రకాలని చెప్పవచ్చు.

1. మిగులు బడ్జెట్ (Surplus Budget) :
మొత్తం వ్యయాల (E) కంటే మొత్తం రాబడులు (R) ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే ‘మిగులు బడ్జెట్ ‘గా పేర్కొంటారు. (R > E).

2. లోటు బడ్జెట్ (Deficit Budget) :
మొత్తం రాబడుల కంటే మొత్తం వ్యయాలు ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే ‘లోటు బడ్జెట్’గా పేర్కొంటారు. (R < E).

3. సంతులిత బడ్జెట్ (Balanced Budget) :
మొత్తం రాబడులు, మొత్తం వ్యయాలు సమానంగా ఉంటాయి. (R = E).

బడ్జెట్ ద్రవ్యలోటు (Budget Deficit) :
సాధారణంగా బడ్జెట్లో మొత్తం రాబడులను మొత్తం వ్యయాలు అధిగమిస్తే ‘బడ్జెట్ లోటు’ ఏర్పడిందని అంటారు. సాంకేతికంగా బడ్జెట్ లోటును నాలుగు రకాలుగా పేర్కొనవచ్చు.

1. రెవెన్యూ లోటు :
రెవెన్యూ ఖాతాలో రెవెన్యూ రాబడిని రెవెన్యూ వ్యయం అధిగమించడాన్ని రెవెన్యూ లోటు (revenue deficit) అంటారు.
రెవెన్యూ లోటు = రెవెన్యూ రాబడులు – రెవెన్యూ వ్యయాలు.

2. బడ్జెట్ లోటు :
మొత్తం రాబడుల కంటే మొత్తం వ్యయాలు ఎక్కువ ఉన్నట్లయితే బడ్జెట్ లోటు (budget deficit) ఏర్పడుతుంది. ”
బడ్జెట్ లోటు = మొత్తం రాబడులు మొత్తం వ్యయాలు.

3. కోశపరమైన లోటు :
మొత్తం రాబడి మరియు మొత్తం వ్యయాల తేడాకు మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు కలిపినట్లయితే కోశపరమైన లోటు (fiscal deficit) తెలుస్తుంది.
కోశపరమైన లోటు = (మొత్తం రాబడులు మొత్తం వ్యయాలు) + మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు లేదా, కోశపరమైన లోటు = బడ్జెట్ లోటు + మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు.

4. ప్రాథమిక లోటు :
ఇందుకోసం కోశపరమైన లోటు నుంచి వడ్డీ చెల్లింపులు తీసేయాలి. -ప్రాథమిక లోటు = కోశపరమైన లోటు – వడ్డీ చెల్లిపులు.

వివిధ రకాలైన ఆర్థికాభివృద్ధి, సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై వ్యయాలు క్రమంగా పెరుగుతున్నందున ఆధునిక ప్రభుత్వాలు లోటు బడ్జెట్లను ప్రతిపాదిస్తున్నాయి. అయితే ఎక్కువ మోతాదులో లోటు ముఖ్యంగా తీవ్ర కోశ లోటు ఆర్థిక వ్యవస్థలో ప్రతికూల పరిస్థితులను ఏర్పరుస్తుంది.

భారత ప్రభుత్వ 2017 – 18 బడ్జెట్ ప్రతిపాదనల వివరాలు పట్టిక – 8.4లో పొందుపరచబడినవి.

అందులోని లెక్కల వివరాల ప్రకారం : (అన్ని విలువలు రూపాయలు కోట్లలో)
1. రెవెన్యూ లోటు = రెవెన్యూ రాబడి – రెవెన్యూ వ్యయం
రూ. 321163 = రూ.1515771 – రూ.1836934
2. బడ్జెట్ లోటు = మొత్తం రాబడులు – మొత్తం వ్యయాలు
(శూన్యం) = రూ. 2146735 – రూ.2146735
3. కోశపరమైన లోటు = బడ్జెట్ లోటు + మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు.
రూ.546532 = 0 + రూ.546532
4. ప్రాథమిక లోటు కోశపరమైన లోటు – వడ్డీ చెల్లింపులు
రూ.23,454 = రూ.546532 – రూ.523078.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
‘సప్లయి తన డిమాండ్ను తానే సృష్టించుకుంటుంది’ అను జె.బి. సే వ్యాఖ్యను వివరించండి.
జవాబు.
సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ‘సే’ మార్కెట్ సూత్రం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. మార్కెట్ సూత్రాన్ని జె.బి. సే ప్రతిపాదించాడు. అతని అభిప్రాయం ప్రకారం, “సప్లయి తన డిమాండ్ను తానే సృష్టించుకుంటుంది”.

S = D లేదా సప్లై ఎప్పుడు డిమాండ్కు సమానంగా ఉంటుందని ఈ సూత్రాన్ని సాధారణంగా వివరిస్తారు.

ఆర్థికవ్యవస్థలో ఎప్పుడు అదనపు ఉత్పత్తి ఏర్పడినా, ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో పాల్గొన్న ఉత్పత్తి కారకాలు భాటకం, వేతనం, వడ్డీ లాభం ప్రకారం రూపంలో ఆదాయాలను ఆర్జిస్తాయి. ఆ విధంగా పెరిగిన ఆదాయం మొత్తం అదుపులో ఉంచడానికి అదనపు ఉత్పత్తి కారకాల విలువకు సమానంగా ఉంటుంది.

ఆ ఆదాయం అదనపు ఉత్పత్తి అమ్మకానికి అవసరమైన అదనపు డిమాండ్ను సృష్టిస్తుంది. మొత్తం ఆదాయం వస్తువుల కొనుగోలు మీద వ్యయం చేయబడుతుందని భావించడమైంది. అలాంటి వ్యయం కొంతవరకు వినియోగ వస్తువుల మీద కొంతవరకు మూలధన వస్తువుల మీద వ్యయం చేయబడుతుంది.

ముఖ్యాంశాలు : ‘సే’ మార్కెట్ సూత్రంలోని ముఖ్యాంశాలను క్రింది విధంగా చెప్పవచ్చు.

1. సాధారణ అత్యుత్పత్తి, సాధారణ నిరుద్యోగం ఉండవు.
2. ప్రభుత్వ జోక్యం అవసరం లేదు.
3. ఆదాయం మొత్తం ఖర్చు చేయబడుతుంది. ఒకవేళ కొంత పొదుపు చేసినప్పటికీ ఆ పొదుపు మూలధన వస్తువులపై వ్యయం చేయటం జరుగుతుంది. అంటే పొదుపు, పెట్టుబడి సమానం.
4. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉపయోగంలో లేని వనరులు ఉన్నంతవరకు ఉత్పత్తి, ఉద్యోగితలను పెంచటం సాధ్యం అవుతుంది.
5. వస్తువులు, వస్తువులతో వినిమయం చేయటం జరుగుతుంది. ఆ విధమైన వస్తు వినిమయానికి ద్రవ్యం ఉపయోగపడుతుంది.
6. శ్రామిక మార్కెట్లో సరళ వేతన రేటువల్ల సమతౌల్యం ఏర్పడుతుంది.
7. సరళ వడ్డీరేటు ద్వారా పొదుపు, పెట్టుబడి సమతౌల్యం చేరుకుంటాయి.

ప్రశ్న 2.
సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంత ప్రమేయాలను, ప్రధాన అంశాలను పేర్కొనండి.
జవాబు.
సాంప్రదాయ అర్థశాస్త్రం అనే పదాన్ని మొదట కార్ల్ మార్క్స్ ఉపయోగించారు. ఆడమస్మిత్, డేవిడ్ రికార్డో, రాబర్ట్ మాల్టస్, జె.ఎస్. మిల్ మొదలైనవారి సిద్ధాంతాలను సాంప్రదాయ అర్థశాస్త్రంగా పేర్కొన్నారు.

ప్రమేయాలు :

1. స్వేచ్ఛాపూరిత పెట్టుబడి ద్వారా ఆర్థిక కార్యకలాపాలలో మార్కెట్ శక్తులకు పూర్తి స్వేచ్ఛ.
2. పరిపూర్ణ పోటీ పరిస్థితులు.
3. ఆర్థిక కార్యకలాపాలలో ప్రభుత్వ జోక్యం ఉండదు.
4. దీర్ఘకాలిక విశ్లేషణ.
5. సంపూర్ణ ఉద్యోగిత.
6. పొదుపులన్నీ నేరుగా పెట్టుబడిగా మారడం S = I, వడ్డీరేటు ద్వారా.
7. వడ్డీ సరళత్వం.
8. వేతనాల సరళత్వం.
9. అపరిమిత మార్కెట్ల పరిధి.
10. ద్రవ్యం వినిమయ మాధ్యమం అనే విధిని మాత్రమే నిర్వర్తిస్తుంది. ఆర్థిక కార్యకలాపాల నిర్వహణలో ద్రవ్యం తటస్థంగా వ్యవహరిస్తుంది.

11. స్వయంచాలక సర్దుబాటు :
ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉండే స్వయంచాలక సర్దుబాటు మూలంగా మొత్తం సప్లై, మొత్తం డిమాండ్ సమానమౌతాయి.

క్రింద పేర్నొన్న మూడు ముఖ్యమైన భావనల సహాయంతో సంప్రదాయ ఆదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతాన్ని వివరించవచ్చు.

• వస్తువు మార్కెట్ సమతౌల్యం.
• ద్రవ్య మార్కెట్ సమతౌల్యం.
• శ్రామికుల మార్కెట్ సమతౌల్యం.

పైన పేర్కొన్న వాటిలో మొదటి రెండు భావనలను జె.బి. సే ప్రతిపాదించగా మూడవ బావనను ఎ.సి.పిగూ అభివృద్ధి చేశాడు.

ప్రశ్న 3.
సమిష్టి సప్లయ్ ధర, సమిష్టి డిమాండ్ ధర భావనలను విభేదించండి.
జవాబు.
ఆర్థిక వ్యవస్థలో మొత్తం వస్తురాశికి ఉండే డిమాండ్ను సమిష్టి డిమాండ్ తెలియజేస్తుంది. వివిధ ఉత్పత్తులు రాశుల వద్ద సమాజంలో ప్రజలు ఎంత మొత్తంలో వ్యయం చేయటానికి సిద్ధపడతారో దానిని సమిష్టి డిమాండ్ పట్టిక తెలియజేస్తుంది. వస్తు సేవలపై సమాజం ఖర్చు చేసిన ఆదాయం ఉత్పాదక సంస్థలకు ఆదాయం అవుతుంది.

నిర్ణీత సంఖ్యలో శ్రామికులను నియమించి నిర్ణీత స్థాయిలో ఉత్పత్తి కొనసాగించి మార్కెట్లో విక్రయించగా వాస్తవంగా తమకు ఆదాయం వస్తుందని ఉద్యమదారులు ఆశించే ఆదాయాన్ని సమిష్టి డిమాండ్ ధర అంటారు. వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిలకు ఆ స్థాయిల వద్ద ఉత్పాదక సంస్థలు వాస్తవంగా పొందగలమని ఆశించే ఆదాయ ప్రవాహానికి మధ్య ఉండే సంబంధాన్ని సమిష్టి డిమాండ్ ధర పట్టిక తెలియజేస్తుంది.

సమిష్టి డిమాండ్ పట్టిక:

పై పట్టికననుసరించి సమిష్టి డిమాండ్కు, ఉద్యోగితా స్థాయికి మధ్య ప్రత్యక్ష సంబంధం ఉంటుందని తెలుసుకోవచ్చును. ఉద్యోగితా స్థాయి పెరిగినప్పటికి సమిష్టి డిమాండ్ కూడా పెరుగుతుంది.

ఆర్థిక వ్యవస్థలోని మొత్తం వస్తురాశి సప్లైని తెలియజేస్తుంది. సమిష్టి సప్లై పట్టిక వివిధ రకాల ధరల వద్ద ఎంత వస్తురాశి ఉత్పత్తి అవుతుందో తెలియజేస్తుంది. ఉత్పత్తి పెరిగిన కొద్దీ ఉత్పత్తి వ్యయం పెరుగుతుంది. ఉత్పత్తి వ్యయానికి సమానమైన ధరను ఉత్పాదక సంస్థలు పొంది తీరవలెను.

వివిధ ఉత్పత్తి రాశులకు ఉత్పాదక సంస్థలు పొంది తీరవలసిన కనీస ఆదాయాన్ని సమిష్టి సప్లై ధర అంటారు. వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిలకు ఆ ఉద్యోగితా స్థాయిల వద్ద ఉద్యమదారులు పొందాలని ఆశించే కనీస ఆదాయాలకు ఉన్న సంబంధాన్ని సమిష్టి సప్లై ధర పట్టిక తెలియజేస్తుంది. సమిష్టి సప్లై పట్టికని ఈ క్రింద పరిశీలింపవచ్చును.

సమిష్టి సప్లై పట్టిక:

పై పట్టికననుసరించి సమిష్టి సప్లై ధరకు, ఉద్యోగితా స్థాయికి మధ్య ప్రత్యక్ష సంబంధం ఉందని తెలుస్తుంది. ఉద్యోగితా స్థాయి సమిష్టి సప్లై కూడా పెరుగుతుంది.

ప్రశ్న 4.
సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతంపై విమర్శలను వివరించండి.
జవాబు.
సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం జె.బి. సే మార్కెట్ సూత్రంపై ఆధారపడింది. జె.బి. సే అనే ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త ప్రకారం, “సప్లై దానికి తగిన డిమాండ్ను తానే సృష్టించుకొంటుంది”. ఉత్పత్తి విలువకు సరిపడ ఆదాయం ఏర్పడును. కనుక ఉత్పత్తి అంతటికీ డిమాండ్ ఏర్పడుతుంది. అందువల్ల అత్యుత్పత్తి ఏర్పడక సప్లై అంతటికీ డిమాండ్ ఏర్పడుతుంది.

సాంప్రదాయ సిద్ధాంతం ప్రకారం సప్లై పెరిగినంతమేరకు డిమాండ్ కూడా పెరుగుతుంది. అందువల్ల మార్కెట్ విస్తరణకు పరిమితి ఉండదు. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం సార్వత్రిక అత్యుత్పత్తి ఉండదు. కనుక సార్వత్రిక నిరుద్యోగిత కూడా ఉండదు. వేతనాల రేటులో మార్పులు సప్లై, డిమాండ్లను సమానం చేస్తుంది. సాంప్రదాయ సిద్ధాంతం ప్రకారం వేతనాల తగ్గింపు వల్ల ఉద్యోగితాస్థాయి పెరుగుతుంది.

విమర్శలు : కీన్స్ అను ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త సాంప్రదాయ సిద్ధాంతాన్ని ఈ క్రింది విధంగా విమర్శించాడు.

1. సప్లై దానికి తగిన డిమాండ్ను సృష్టించదు :
సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ప్రకారము పొదుపు, పెట్టుబడి సమానంగా ఉండుట వలన సప్లయ్ దానికి తగిన డిమాండ్ను సృష్టించును, కాని వాస్తవానికి పొదుపు, పెట్టుబడులు సమానంగా ఉండవు. అందువలన సప్లై దానికి తగిన డిమాండ్ను సృష్టించదు.

2. వేతనాల తగ్గుదల ఉండదు :
సాంప్రదాయ ఉత్పత్తి ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ప్రకారం సప్లై కన్నా డిమాండ్ తక్కువైనపుడు వేతనాలు, ధరలు తగ్గును. కానీ వాస్తవానికి కార్మిక సంఘాలు వేతనాల తగ్గుదలను ప్రతిఘటిస్తాయి.

3. పరిపూర్ణ పోటీ ప్రమేయం వాస్తవం కాదు :
సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతంలో పరిపూర్ణ పోటీ మార్కెట్ ఉండుననే ప్రమేయం తీసుకొనడమైనది. కాని వాస్తవానికి పరిపూర్ణ పోటీ ఎక్కడా ఉండదు.

4. స్వల్ప కాలానికి అన్వయించబడదు:
దీర్ఘకాలంలో సాంప్రదాయక ఆర్థికవేత్తలు చెప్పిన ప్రకారము సప్లై, డిమాండ్లు సమానము కావచ్చు. కాని స్వల్పకాలంలో సప్లై, డిమాండ్లు సమానము కావు. అందువలన సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్దాంతము స్వల్పకాలానికి అన్వయించబడదు.

5. ఉత్పత్తి, వినియోగం సమానంగా ఉండవు :
సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ప్రకారం ఉత్పత్తి, ఆదాయం, వినియోగం సమానంగా ఉంటాయి. కాని ధనవంతుల విషయంలో వినియోగం కంటే ఆదాయం ఎక్కువగా ఉండును. పేదవారి విషయంలో ఆదాయం తక్కువగా ఉండును. అందువలన ఉత్పత్తి, వినియోగము సమానంగా ఉండవు.

ప్రశ్న 5.
‘సార్థక డిమాండ్’ భావనను వివరించండి.
జవాబు.
కీన్స్ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతానికి డిమాండ్ భావన ఆయువు పట్టు. సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లై సమానంగా ఉండే స్థితిలో సార్థక డిమాండ్ నిర్ణయమౌతుంది. వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిలలో సమిష్టి డిమాండ్ వివిధ రకాలుగా ఉంటుంది.

ఏ ఉద్యోగితా స్థాయిలో సమిష్టి డిమాండ్ సమిష్టి సప్లైతో సమానమౌతుందో అది ఆర్థిక వ్యవస్థ సమతౌల్యాన్ని సూచిస్తుంది. కానీ అది స్వల్పకాల సమతౌల్యం. అది సార్థక డిమాండ్ని సూచిస్తుంది. ఆర్థిక వ్యవస్థలో సమిష్టి సప్లై సమిష్టి డిమాండ్కు అనుగుణంగా మారుతుంది.

సార్థక డిమాండ్ :
సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లై రేఖలు ఒకదానికొకటి ఖండించుకున్న బిందువు సార్థక డిమాండ్ను సూచిస్తుంది. ఈ బిందువు వద్ద సమిష్టి డిమాండ్ ధర, సమిష్టి సప్లై ధరకు సమానమవటం వల్ల ఆ డిమాండ్ సార్థక డిమాండ్ అవుతుంది.

సమతౌల్య స్థాయి వద్ద ఉత్పత్తైన వస్తురాశిని కొనడానికైన మొత్తం వ్యయం సార్థకమైన డిమాండ్ అవుతుంది. సార్థకమైన డిమాండ్ ఉత్పత్తైన వస్తురాశి విలువకు సమానం. వస్తురాశి విలువ జాతీయాదాయానికి సమానం. ఆదాయం మొత్తం వ్యయానికి సమానమౌతుంది. దీనిని ఈ క్రింది విధంగా చెప్పవచ్చు.

సార్థకమైన డిమాండ్ = జాతీయ ఆదాయం వినియోగ వ్యయం + పెట్టుబడి వ్యయం.
ఈ విధంగా సార్థకమైన డిమాండ్ వినియోగ వ్యయం, పెట్టుబడికి సమానం. ఆదాయము మొత్తం వ్యయానికి సమానం.
Y = C + I
విదేశీ వ్యాపారం ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థలో నికర ఎగుమతులు (X – M)కు సమిష్టి డిమాండ్లో చేరి ఉంటుంది.
Y = C + I + G + (X – M)
Y = జాతీయోత్పత్తి
C = వినియోగ వ్యయం
I = పెట్టుబడి
G = ప్రభుత్వ వ్యయం
X = ఎగుమతి విలువ
M = దిగుమతి విలువ
సార్థక డిమాండు ఈ క్రింది పట్టిక పటముల సహాయంతో వివరించవచ్చు.

సార్థక డిమాండ్ పట్టిక:

పై పటములో X అక్షంపై ఉద్యోగిత, Y అక్షంపై సమిష్టి డిమాండ్ ధర, సమిష్టి సప్లై ధర చూపాం. AS సమిష్టి సప్లై రేఖ, AD సమిష్టి డిమాండ్ రేఖ. ఇది ‘E’ బిందువు వద్ద ఖండించుకుంటున్నాయి. కనుక ‘E’ బిందువు సార్థక డిమాండున్ను తెలియజేయును.

ప్రశ్న 6.
ప్రభుత్వ రాబడి మార్గాలేవి ?
జవాబు.
ఆధునిక ప్రభుత్వాలు అనేక విధులను నిర్వహించడమే కాకుండా అనేక సంక్షేమ కార్యక్రమాలు నిర్వహించడం వల్ల ప్రభుత్వ వ్యయం క్రమంగా పెరుగుతోంది. ప్రభుత్వం వివిధ మార్గాల ద్వారా ఆదాయాన్ని సేకరిస్తుంది.

పన్నులు, ఫీజులు, ప్రత్యేక విధింపులు, గ్రాంట్లు, వాణిజ్య ఆదాయాలు, రుణ సేకరణ, కరెన్సీనోట్ల ముద్రణ మొదలైన మార్గాల ద్వారా ప్రభుత్వం ఆదాయాన్ని సమకూర్చుకుంటుంది. వాటిలో పన్నులు ప్రధానమైనవి.

1. పన్నులు : వ్యక్తులు, సంస్థలు ప్రభుత్వానికి నిర్బంధంగా చెల్లించేవి ‘పన్నులు’ ఇవి రెండు రకాలు.

• ప్రత్యక్ష పన్నులు : వ్యక్తిగత ఆదాయ పన్ను, కార్పొరేటు పన్ను.
• పరోక్ష పన్నులు : వస్తువు, సేవలపై విధించే పన్నులు, ఎక్సైజ్ డ్యూటీ.

ప్రశ్న 7.
ప్రభుత్వ వ్యయంలోని వివిధ అంశాలను పేర్కొనండి.
జవాబు.
ప్రభుత్వ విత్తంలోని ముఖ్యమైన భాగాలలో ప్రభుత్వ వ్యయం ఒకటి. ప్రభుత్వ ఆర్థిక కార్యకలాపాలు నిరంతరం పెరుగుతూ ఉండటంతో అన్ని దేశాలలోను ప్రభుత్వ వ్యయం పెరిగింది. ప్రభుత్వ వ్యయ పరిమాణం ఆయా ప్రభుత్వాల రాజకీయ ఆర్థిక విధానాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సాధారణంగా ఈ క్రింది అంశాలపై ఖర్చు చేస్తుంది.

1. దేశ రక్షణ :
అంతర్గత, బహిర్గత ఒడిదుడుకుల నుండి దేశాన్ని రక్షించుకోవడానికి జాతీయాదాయంలో కొంత భాగాన్ని దేశ రక్షణకై ఖర్చు చేయవలసి ఉంటుంది.

2. ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల నిర్వహణ :
ప్రజా శ్రేయస్సు పెంపొందే విషయంలో ప్రభుత్వ రంగంలో కొన్ని వస్తూత్పత్తి సంస్థలను ప్రారంభించి నిర్వహించాల్సి వస్తోంది. ప్రభుత్వం విస్తరించిన కొద్దీ వ్యయం పెరుగుతుంది.

3. ప్రజాస్వామ్య సంస్థలు :
పార్లమెంటు, అసెంబ్లీ మొదలైన ప్రజాస్వామ్య సంస్థల పట్ల ప్రభుత్వానికి నిర్వహణ వ్యయం పెరుగుతుంది. భూములు, భవనాలు కొనుగోలు చేస్తుంది.

4. పాలనా వ్యయం :
ప్రభుత్వ కార్యకలాపాలు పెరుగుతున్నప్పుడు వాటిని నిర్వహించవలసిన సిబ్బందిని పెంచాల్సి ఉంటుంది.

5. వృద్ధాప్యపు భృతి, నిరుద్యోగ భృతి :
వృద్ధాప్యపు భృతి, నిరుద్యోగ భృతి వృద్ధాప్యపు భృతి, నిరుద్యోగ భృతి మొదలైన బదిలీ చెల్లింపులను సాంఘిక భద్రతల కల్పన దృష్ట్యా చెల్లించవలసి ఉంటుంది.

6. వడ్డీ చెల్లింపులు :
ప్రభుత్వ స్వదేశీ, విదేశీ ఋణాలపై వడ్డీలు చెల్లించాలి.

7. ప్రజోపయోగ కార్యక్రమాలు :
ప్రజోపయోగ కార్యకలాపాల కోసం ఆధునిక ప్రభుత్వాలు ఎక్కువగా ఖర్చు చేస్తున్నాయి. త్రాగు నీరు, రవాణా మొదలైన వాటిపై ప్రభుత్వం ఖర్చు చేస్తుంది.

8. అవస్థాపన సౌకర్యాల అభివృద్ధి :
ఆర్థికాభివృద్ధిని సాధించటానికి అవసరమైన అవస్థాపనా సౌకర్యాలను ప్రభుత్వం అభివృద్ధి పరచవలసి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 8.
ప్రభుత్వ ఋణ విమోచన పద్ధతులను పేర్కొనండి.
జవాబు.
ప్రభుత్వం చేసిన రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించటాన్ని రుణ విమోచన / విముక్తి అంటారు. ప్రభుత్వాలు రుణ విమోచన కోసం కింది పద్ధతులను అనుసరిస్తారు. అవి :

i) మిగులు బడ్జెట్ (Surplus Budget) :
ప్రభుత్వాలు ప్రభుత్వ వ్యయం కంటే ఆదాయ వనరులు ఎక్కువగా వుండేటట్లు చేసుకొనగలిగితే, పెరిగిన ఆదాయ వనరుల / మిగులు నుంచి రుణాలను తిరిగి చెల్లించడం.

ii) రీఫండింగ్ (Refunding) :
ప్రభుత్వం కొత్తగా బాండులను, సెక్యూరిటీలను జారీచేయడం ద్వారా పరిపక్వమైన రుణాన్ని వాయిదా వేయవచ్చు.

iii) వార్షిక పద్ధతి (Annuities) :
ఈ పద్ధతి ప్రకారం ప్రభుత్వం తాను తీసుకొన్న రుణాన్ని సంవత్సరవారీగా అంటే సంవత్సరానికొకసారి చెల్లిస్తుంది. తీసుకొన్న రుణం మొత్తం చెల్లుబాటు అయ్యేంతవరకు ఇది కొనసాగుతుంది.

iv) రుణ విమోచన నిధి (Sinking Fund) :
ప్రభుత్వం అనుసరించే వివిధ పద్ధతులలో ఇది మంచి పద్ధతి ‘అని చెప్పబడింది. ప్రభుత్వం ప్రతి సంవత్సరం తన రెవెన్యూ బడ్జెట్ నుంచి కొంత మొత్తాన్ని ఈ నిధికి బదిలీ చేస్తుంది. ఈ నిధిలో జమచేసిన మొత్తంపై వచ్చే వడ్డీని కూడా రుణాలు తిరిగి చెల్లించడానికి ఉపయోగించడం జరుగుతుంది.

v) రుణ పరివర్తనం (Conversion) :
పాత రుణాన్ని చెల్లించడానికి మరలా కొత్త రుణం చేయడం – కానీ ఈ పద్ధతి ద్వారా రుణ విమోచన జరగదు. అయితే ప్రస్తుతం పొందిన రుణంపై చెల్లించే వడ్డీ రేటు కంటే గతంలో పొందిన రుణంపై చెల్లించే వడ్డీ రేటు ఎక్కువగా ఉంటే ఈ రుణం లాభదాయకం.

vi) అదనపు పన్నులు (Additional Taxation) :
కొన్ని సందర్భాల్లో రుణ విమోచన కోసం ప్రభుత్వాలు అదనపు పన్నులను విధించి రాబడితో రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించవచ్చు. ఈ విధానంలో కొత్త పన్నులు విధించబడతాయి.

vii) మూలధనంపై పన్ను (Capital Levy) :
ఈ పద్ధతిలో ప్రజల వద్ద ఉన్న మూలధన ఆస్తులపై లేదా ఎస్టేట్ల పై ఒకేసారి పన్ను విధిస్తారు. అందువల్ల ఇది ఉత్తమమైందిగా డాల్టన్ భావించాడు.

viii) మిగులు వర్తక శేషం (Surplus Balance of Trade) :
ఎగుమతుల విలువ, దిగుమతుల విలువ కంటే ఎక్కువగా ఉండి మిగులు వర్తక శేషం ఏర్పడగలిగితే, వాటిలో కొంత వరకు విదేశీ రుణాల నుంచి విముక్తి కలగడానికి అవకాశం ఉంటుంది.

ప్రశ్న 9.
ఫెడరల్ విత్త లక్షణాలేవి ?
జవాబు.
కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఉండే ఆర్థిక సంబంధాలను తెలిపేదే ఫెడరల్ విత్తం. ఫెడరల్ విత్త వ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర స్థానిక ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక పంపిణీ వివరాలు ఉంటాయి.

ఫెడరల్ విత్త వ్యవస్థ లక్షణాలు (Characteristics of Federal Finance)
ఫెడరల్ విత్త వ్యవస్థకు సంబంధించిన ప్రధాన లక్షణాలు కింది విధంగా ఉంటాయి :

1. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీ రాజ్యాంగంలో స్పష్టంగా తెలుపబడుతుంది. వీటి అధికారాలు, చట్ట సంబంధమైన ప్రాంతం (jurisdiction) రాజ్యాంగంలో పేర్కొనబడుతుంది.
2. ఫెడరల్ వ్యవస్థలో కేంద్ర ప్రభుత్వం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు గ్రాంట్లను ఇస్తుంది.
3. ఈ వ్యవస్థలో ప్రభుత్వాలకు స్వయంగా ప్రతిపత్తి ఉన్నా అవి కేంద్ర ప్రభుత్వ అజమాయిషీలో పనిచేయాలి.
4. కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య తగాదాలేర్పడితే వాటి పరిష్కార మార్గాలు రాజ్యాంగంలో ఏర్పాటు చేయబడతాయి.

కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వాటి ప్రాంతాల (భౌగోళిక వైశాల్యం) దృష్ట్యా స్వతంత్రంగా వ్యవహరిస్తాయి. అయితే వీటి విధులు, అధికారాలు రాజ్యాంగంలో పొందపరచబడతాయి. వాటి అధికారాలు విధులనుసరించి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వివిధ మార్గాల ద్వారా ఆర్థిక వనరులను సమీకరించుకొంటాయి.

ఫెడరల్ వ్యవస్థ విజయవంతమవడానికి రెండు ముఖ్య నిబంధనలు పాటించాలి. అవి :

1. ప్రతి ప్రభుత్వం స్వతంత్రంగా రాబడి వనరులను కలిగి ఉండటం
2. ప్రతి ప్రభుత్వం దాని అవసరాలను తీర్చుకోవడానికి సరిపోయినంత రాబడిని కలిగి ఉండటం.

ప్రశ్న 10.
ఆర్థిక (విత్త) సంఘం దాని విధులపైన ఒక వ్యాఖ్య వ్రాయండి.
జవాబు.
మన దేశంలో 1951లో ఆర్థిక సంఘం లేదా విత్త సంఘం ఆవిర్భవించింది. రాజ్యాంగంలోని 280వ ఆర్టికల్ ప్రకారం భారత రాష్ట్రపతి దీన్ని ప్రవేశపెట్టారు. కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీని ఇది చేపడుతుంది.

ఆర్థిక సంఘ సభ్యుల నియామకానికి సంబంధించిన అర్హతలు, పదవీకాలం లాంటి నియమ నిబంధనలు ఆర్థిక సంఘపు 1951 చట్టంలో రూపొందించబడ్డాయి. ఈ చట్టం ప్రకారం ప్రతీ 5 సంవత్సరాలకొకసారి ఈ సంఘ సభ్యులను నియమిస్తారు.

మొదటి ఆర్థిక సంఘం 1952లో తన నివేదికను సమర్పించింది. వివిధ రకాల పన్నుల నుంచి వచ్చే ఆదాయాన్ని కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య కేటాయింపు విషయంలో రాష్ట్రపతికి ఆర్థిక సంఘం సలహాలనిస్తుంది.

ఆర్థిక సంఘం పనిచేయడం ప్రారంభించిన నాటి నుంచి నేటి వరకు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో చెప్పుకోదగిన స్థూల ఆర్థిక మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. ఇప్పటివరకు 14 ఆర్థిక సంఘాలు వాటి నివేదికలను ప్రభుత్వానికి సమర్పించాయి.

ఆర్థిక (విత్త) సంఘం విధులు :
ఆర్థిక సంఘం ప్రధాన విధులు కింద పేర్కొన్న విధంగా ఉంటాయి.

1. పన్నుల ద్వారా సమీకరించిన రాబడిని కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య పంపిణీ చేయడం.
2. వివిధ రాష్ట్రాలకు పంపిణీ చేయవలసిన గ్రాంట్ల రూపంలో సహాయానికి సంబంధించిన సిఫారసులు చేయడం.
3. 73, 74వ రాజ్యాంగ సవరణల ప్రకారం గ్రామ పంచాయితీలకు, మున్సిపాలిటీలకు వివిధ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ‘సమీకృత నిధి’ (consolidated fund) నుంచి పంపిణీ చేసే వనరుల పెంపుదలకు సంబంధించిన అంశాల్లో రాష్ట్రపతికి సలహాలనివ్వడం.

ప్రశ్న 11.
బడ్జెట్ లోటులను వివరించండి.
జవాబు.
సాధారణంగా మొత్తం రాబడులను మొత్తం వ్యయాలు అధిగమిస్తే ‘బడ్జెట్ లోటు’ ఏర్పడిందని అంటారు. సాంకేతికంగా బడ్జెట్ లోటును నాలుగు రకాలుగా పేర్కొనవచ్చు.

1. బడ్జెట్ రెవెన్యూ లోటు (ద్రవ్య) :
రెవెన్యూ ఖాతాలో రెవెన్యూ రాబడిని రెవెన్యూ వ్యయం అధిగమించడాన్ని బడ్జెట్ రెవెన్యూ లోటు (revenue deficit) అంటారు.
రెవెన్యూ లోటు = రెవెన్యూ రాబడులు – రెవెన్యూ వ్యయాలు.

2. బడ్జెట్ లోటు (ద్రవ్య) :
మొత్తం రాబడుల కంటే మొత్తం వ్యయాలు ఎక్కువ ఉన్నట్లయితే ‘బడ్జెట్ లోటు’ (budget deficit) ఏర్పడుతుంది.
బడ్జెట్ లోటు = మొత్తం రాబడులు – మొత్తం వ్యయాలు.

3. కోశపరమైన లోటు :
మొత్తం రాబడి మరియు మొత్తం వ్యయాల తేడాకు మార్కెట్ రుణాలు మరియు అప్పులు కలిపినట్లయితే కోశపరమైన లోటు (fiscal deficit) తెలుస్తుంది.
కోశపరమైన లోటు = ద్రవ్యలోటు + మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు.
లేదా కోశపరమైన లోటు = (మొత్తం రాబడులు మొత్తం వ్యయాలు) + మార్కెట్ రుణాలు, అప్పులు.

4. ప్రాథమిక లోటు :
ఇందుకోసం కోశపరమైన లోటు నుంచి వడ్డీ చెల్లింపులు తీసేయాలి.
ప్రాథమిక లోటు = కోశపరమైన లోటు – వడ్డీ చెల్లింపులు.

వివిధ రకాలైన ఆర్థిక మరియు సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై వ్యయాలు క్రమంగా పెరుగుతున్నందున ఆధునిక ప్రభుత్వాలు అదనపు వనరుల సమీకరణ కోసం లోటు బడ్జెట్లను ప్రతిపాదిస్తున్నాయి. అయితే ఎక్కువ మోతాదులో లోటు బడ్జెట్ ప్రతిపాదనలు తీవ్ర కోశ లోటుకు దారితీసి ప్రతికూల పరిస్థితులు ఏర్పడతాయి.

అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
సంప్రదాయక అర్థశాస్త్రం భావనను నీవేవిధంగా వివరిస్తావు ?
జవాబు.
18వ శతాబ్దం చివరి అర్థభాగం నుంచి 20వ శతాబ్దపు ఆరంభం వరకు అభివృద్ధి చేయబడిన ఆర్థిక సిద్ధాంతాలు సంప్రదాయ అర్థశాస్త్ర విశ్లేషణలో ప్రస్ఫుటిస్తాయి. సంప్రదాయవాదులు “స్వేచ్ఛా వ్యాపార” (laissez-faire) భావనను సమర్థించారు.

వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ, ప్రైవేట్ ఆస్తి, ప్రైవేట్ వ్యాపార స్వేచ్ఛలాంటి వాటిని స్వేచ్ఛా వ్యాపార విధానం బలపరుస్తుంది.
ఉదా : సమిష్టి డిమాండ్, సమిష్టి సప్లై మొదలగునవి. దీనిని అభివృద్ధిపరిచినది J.M. కీన్స్.

ప్రశ్న 2.
ద్రవ్య మార్కెట్ సమతౌల్యం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.

ద్రవ్య, శ్రామిక మార్కెట్ల సమతౌల్యానికి వస్తు మార్కెట్ సమతౌల్యం దారితీస్తుంది. వస్తు మార్కెట్లో ఉత్పత్తి కారకాలు సంపాదించినదంతా ఖర్చు చేయబడుతుందని ప్రమేయం చేయబడింది. అయితే సంపాదించిన మొత్తం ఖర్చు చేయకుండా కొంత పొదుపు (S) చేయవచ్చు.

ఒకవేళ పొదుపు చేసినా దాన్ని వారు మూలధన వస్తువులపై ఖర్చు చేస్తారనేది సంప్రదాయవాదుల వాదన. మూలధన వస్తువులపై వ్యయమే పెట్టుబడి (I), వీరి ప్రకారం పొదుపును, పెట్టుబడికి సమానం (S = I) చేసే ముఖ్య కారకం సరళత్వ వడ్డీ రేటు (i). ఈ పరిస్థితిని పటం ద్వారా వివరించబడింది.

ప్రశ్న 3.
సే మార్కెట్ సూత్రం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
సంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతం ప్రధానంగా జె.బి. సే మార్కెట్ సూత్రంపై ఆధారపడింది. జె.బి. అను ఆర్థిక శాస్త్రవేత్త ప్రకారం సప్లై తనకు తగిన డిమాండ్ను తానే సృష్టించుకొంటుంది. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం ఉత్పత్తికి సమానంగా ప్రజలకు ఆదాయం వస్తుంది.

దీనికి సమానంగా ప్రజలకు కొనుగోలు శక్తి ఏర్పడుతుంది. దీని వలన వస్తువులకు సరిపడా డిమాండ్ ఏర్పడుతుంది. ఈ విధంగా ఎవరి ప్రమేయం లేకుండా సప్లయ్ మేరకు డిమాండ్ దానంతట అదే ఏర్పడుతుంది. దీనినే ‘సే’ మార్కెట్ సూత్రం అంటారు.

ప్రశ్న 4.
సంపూర్ణోద్యోగితను నీవేవిధంగా గ్రహిస్తావు ?
జవాబు.
ఇవ్వబడిన వేతనం దగ్గర పనిచేసే శక్తి, ఆసక్తి ఉన్న శ్రామికులందరికి ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించగలిగే స్థితిని సంపూర్ణ ఉద్యోగిత అని అంటారు. సాంప్రదాయ ఉద్యోగితా సిద్ధాంతంలో సంపూర్ణ ఉద్యోగితా భావం ప్రాముఖ్యాన్ని వహించింది.

సాంప్రదాయ ఆర్థికవేత్తల ప్రకారం దీర్ఘకాలంలో ఆర్థిక వ్యవస్థలో సంపూర్ణ ఉద్యోగిత సమతౌల్యం ఏర్పడుతుంది. కీన్స్ అభిప్రాయం ప్రకారం సమిష్టి డిమాండ్ను పెంచుట ద్వారా సంపూర్ణ ఉద్యోగితా సమతౌల్యం ఏర్పడును.

ప్రశ్న 5.
సమిష్టి డిమాండ్ ఫలం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
సమిష్టి డిమాండ్ రాగల ఆదాయాన్ని ఊహించి తెలుపుతుంది. వినియోగ వస్తువులు, పెట్టుబడి వస్తువులపై చేసిన మొత్తం వ్యయం సమిష్టి డిమాండ్. ఉత్పత్తి విలువ ప్రజల ఆదాయానికి సమానం. ఉత్పత్తి పెరిగితే ఆదాయం కూడా పెరుగుతుంది. కనుక వస్తువుల డిమాండ్ కూడా పెరుగుతుంది.

వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిల వద్ద చేసిన ఉత్పత్తిని అమ్మినందువల్ల ఉత్పత్తిదారులు రాగలదని ఊహించే ఆదాయాన్ని సమిష్టి డిమాండ్ అని అంటారు. ఆర్థిక వ్యవస్థలో వివిధ ఉద్యోగితా స్థాయిల వద్ద ఏర్పడే సమిష్టి డిమాండ్ ధరను చూపించే పట్టికను సమిష్టి డిమాండ్ ఫలం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
ఉద్యోగితస్థాయి, సమిష్టి సప్లయ్ ధరకు ఏ విధమైన సంబంధం గలదు ?
జవాబు.
ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఒక ఉద్యోగితా స్థాయి వద్ద ఉత్పత్తిదారులు అందరూ చేసిన అన్నీ వస్తువుల ఉత్పత్తిని సమిష్టి సప్లయ్ తెలుపుతుంది. ఉద్యోగితా స్థాయిపైన సమిష్టి సప్లయ్ స్థాయి ఆధారపడుతుంది. ఉద్యమదారులు భూమి, మూలధనం, శ్రమ ఉత్పత్తి కారకాలను ఉపయోగించి వస్తువులను ఉత్పత్తి చేస్తారు.

మార్కెట్లో కొనసాగుతున్న ధరల ప్రకారం ఉత్పత్తి కారకాలకు ప్రతిఫలాలు చెల్లింపబడతాయి. ఉత్పత్తి కారకాలపై చేసిన వ్యయమే (సాధారణ లాభంతో కలుపుకొని) ఉత్పత్తి వ్యయం.

ఉత్పత్తిదారులు అదే స్థాయిలో వస్తూత్పత్తి చేయాలంటే వస్తూత్పత్తికయ్యే వ్యయం కంటే వస్తువుల అమ్మకం ద్వారా వారు పొందే రాబడి ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ తక్కువగా ఉండరాదు. ఆర్థిక వ్యవస్థలోని ఉద్యమదారులు మొత్తం ఉత్పత్తికి ధరగా తప్పక పొందాల్సిన ఈ కనిష్ట మొత్తాన్ని సమిష్టి సరఫరా ధర అంటాం.

ప్రశ్న 7.
సార్థక డిమాండ్ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
సమిష్టి సప్లయికి సమానంగా ఉన్న సమిష్టి డిమాండే సార్థక డిమాండ్. అంటే సమతౌల్యంలోని సమిష్టి డిమాండు.

ప్రశ్న 8.
వేతన – కోత విధానాన్ని నీవెట్లు గ్రహించితివి ?
జవాబు.
సాంప్రదాయవాదుల ప్రకారం స్వల్పకాలంలో నిరుద్యోగిత ఉండవచ్చు. వీరి ప్రకారం, ప్రభుత్వ జోక్యం లేదా ఉద్యోగ సంఘాల చర్యల ఫలితంగా వేతనాలు పెరగడం వలన నిరుద్యోగిత ఏర్పడుతుంది. అంతేకాని డిమాండు తగినంత లేకపోవడం వలనకాదు.

A.C. పిగూ ప్రకారం, ఈ విధమైన నిరుద్యోగిత నివారించి సంపూర్ణ ఉద్యోగితను సాధించాలంటే తన కోత చేయాలని సూచించాడు. వేతన నిధి స్థిరంగా ఉండి వేతనరేటును తగ్గిస్తే, ఉద్యోగిత పెరుగుతుందని నా పేర్కొన్నాడు.

ప్రశ్న 9.
ప్రభుత్వంను నిర్వచించండి.
జవాబు.
ఇది ప్రభుత్వాలు అంటే కేంద్ర, రాష్ట్ర, స్థానిక ప్రభుత్వాల ఆదాయం, వ్యయాల గురించి వివరిస్తుంది.

ప్రశ్న 10.
పన్ను రాబడి, పన్నేతర రాబడిని విభేదించండి.
జవాబు.
పన్ను రాబడి :
ప్రభుత్వం ప్రజల నుండి పన్నుల రూపంలో పొందిన రాబడి పన్ను రాబడి. రాజ్యాంగంలో కేటాయించబడిన ప్రకారంగా కేంద్రం మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పన్నులను వసూలు చేస్తాయి. స్థూలంగా పన్నులను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చును. అవి :

1. ప్రత్యక్ష పన్నులు
2.  పరోక్ష పన్నులు.

పన్నేతర రాబడి :
ప్రభుత్వానికి పన్నులు కాకుండా ఇతర మార్గాల ద్వారా లభించే ఆదాయాలను ‘పన్నేతర రాబడులు’ అంటారు.

ప్రశ్న 11.
ప్రభుత్వ వ్యయం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ప్రభుత్వ వ్యయ స్వభావం, ఆయా ప్రభుత్వాలు చేపట్టే సంక్షేమ కార్యకలాపాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆధునిక ప్రభుత్వాలు రక్షణ, శాంతిభద్రతలపై మాత్రమే కాకుండా అవస్థాపన సౌకర్యాల కల్పన, ప్రజా సంక్షేమం మరియు ప్రజా సేవా కార్యకలాపాల పైన చేసే వ్యయాన్ని ప్రభుత్వ వ్యయం అంటారు.

ప్రభుత్వ కార్యకలాపాలు అధిక రెట్లు పెరగటం వలన, ప్రభుత్వ వ్యయం కూడా అధిక మొత్తంలో పెరుగుతుంది. ప్రభుత్వ వ్యయ పరిమాణం ఆయా ప్రభుత్వాల రాజకీయ, ఆర్థిక విధానాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 12.
ప్రభుత్వ రుణం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
వివిధ రకాల కార్యకలాపాలపై పెరుగుతున్న ప్రభుత్వ వ్యయం రాబడిని మించి ఉంటే రుణాల ప్రభుత్వం సమకూర్చుకుంటుంది. ఇందుకోసం ప్రభుత్వాలు స్వదేశంతోబాటు విదేశాల నుంచి కూడా రుణాలను వివిధ మార్గాలలో సేకరిస్తాయి. దీనివల్ల ప్రభత్వ రుణం ఏర్పడుతుంది.

ప్రశ్న 13.
రుణ విమోచన పద్ధతులేవి?
జవాబు.
ప్రభుత్వ రుణభారం నుండి విముక్తి అవ్వడం.

ప్రశ్న 14.
మూలధన లెవి అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
మూలధన ఆస్తులు మరియు ఎస్టేటులపై ఒకేసారి విధించే పన్నును మూలధన లేవి అంటారు.

ప్రశ్న 15.
ఫెడరల్ విత్తం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
కేంద్ర రాష్ట్రాల మధ్య ఉండే ఆర్థిక సంబంధాలను తెలిపేదే ఫెడరల్ విత్తం. ఫెడరల్ విత్తవ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర, స్థానిక ప్రభుత్వాల మధ్య ఆర్థిక వనరుల పంపిణీ వివరాలు ఉంటాయి.
ఫెడరల్ విత్తం లక్షణాలు క్రింది విధంగా ఉంటాయి.

1. కేంద్ర ప్రభుత్వం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు గ్రాంట్లను ఇస్తుంది.
2. ప్రభుత్వాలకు స్వయం ప్రతిపత్తి ఉన్నా అవి కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆజమాయిషీలో పనిచేయాలి.
3. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య తగాదాలేర్పడితే రాజ్యాంగ పరిధిలో పరిష్కరించుకో”.

ప్రశ్న 16.
ఆర్థిక సంఘం విధులను పేర్కొనండి.
జవాబు.
ఆర్థిక సంఘం ప్రధాన విధులు క్రింద పేర్కొన్న విధంగా ఉన్నాయి.

1. పన్నుల ద్వారా సమీకరించిన నికర రాబడి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య పన్నులలో వాటి సంబంధిత తోడ్పాటులను బట్టి పంపిణీ చేయడం.
2. వివిధ రాష్ట్రాలకు పంపిణీ చేయవలసిన గ్రాంట్ల రూపంలో సహాయానికి, గ్రాంట్ల పరిమాణానికి సంబంధించిన సిఫారసులు చేయడం.
3. గ్రామ పంచాయితీలకు, మున్సిపాలిటీలకు వివిధ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ‘సమీకృత నిధి’ (consolidated fund) నుంచి పంపిణీ చేసే వనరుల పెంపుదలకు సంబంధించిన అంశాల్లో రాష్ట్రపతికి సలహాలనివ్వడం.

ప్రశ్న 17.
బడ్జెట్ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ఒక ఆర్థిక సంవత్సరానికి (ఏప్రిల్ 1 నుంచి మార్చి 31 వరకు) ప్రభుత్వానికి చెందిన అంచనావేసిన రాబడి, వ్యయాల పట్టిక.

ప్రశ్న 18.
బడ్జెట్ లోని అంశాలు ఏవి ?
జవాబు.
బడ్జెట్లో రాబోయే ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రభుత్వానికి లభించబోయే ఆదాయ అంచనా వివరాలతోపాటు చేయదలచిన వ్యయ వివరాలు పొందుపరచడం జరుగుతుంది. భారత ప్రభుత్వ బడ్జెట్లో ప్రధానంగా రెండు భాగాలు ఉంటాయి.

1. బడ్జెట్ రాబడులు : ఇందులో

• రెవెన్యూ రాబడులు పన్నులు, పన్నేతర రాబడులు
• మూలధన రాబడులు రుణాల వసూళ్ళు, ఇతర రాబడులు, రుణాలు, అప్పులు, ఉంటాయి.

2. బడ్జెట్ వ్యయాలు :
కేంద్ర ప్రభుత్వ బడ్జెట్లో బడ్జెట్ వ్యయాన్ని రెండు రకాలుగా విభజించడం జరిగింది. అవి : ప్రణాళికా వ్యయం, ప్రణాళికేతర వ్యయం. కాని కేంద్ర ప్రభుత్వం 2017-18 యూనియన్ బడ్జెట్ ద్వారా ప్రణాళికా, ప్రణాళికేతర వ్యయం భావనలను తొలగించి, వాటిస్థానంలో రెవెన్యూ వ్యయం, మూలధన వ్యయంను ప్రవేశపెట్టింది.

ప్రశ్న 19.
రెవెన్యూ అకౌంట్, మూలధన అకౌంట్ను విభేదించండి.
జవాబు.
బడ్జెట్లో రాబోయే ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రభుత్వానికి లభించబోయే ఆదాయ అంచనా వివరాలతోపాటు గత ఆర్థిక సంవత్సరం వ్యయ వివరాలు పొందుపరచడం జరుగుతుంది. భారత ప్రభుత్వ బడ్జెట్ లో ప్రధానంగా రెండు భాగాలు ఉంటాయి.

1. బడ్జెట్ రాబడులు : ఇందులో
a) రెవిన్యూ రాబడులు – పన్నులు, పన్నేతర రాబడులు.
b) మూలధన రాబడులు – రుణాల వసూళ్ళు, ఇతర రాబడులు ఉంటాయి.

2. బడ్జెట్ వ్యయాలు : కేంద్ర ప్రభుత్వ బడ్జెట్లో వ్యయాన్ని రెండు రకాలుగా విభజించడం జరిగింది.
1. ప్రణాళికా వ్యయం
2. ప్రణాళికేతర వ్యయం.

ప్రణాళిక వ్యయంలో

• రెవెన్యూ ఖాతాలో ప్రణాళికా వ్యయం,
• మూలధన ఖాతాలో ప్రణాళికా వ్యయంగా

ప్రణాళికేతర వ్యయంలో

• రెవెన్యూ ఖాతాలో ప్రణాళికేతర వ్యయం
• మూలధన ఖాతాలో ప్రణాళికేతర వ్యయంగా విభజింపబడి వ్యయం చేయబడతాయి.

ప్రశ్న 20.
ప్రాథమిక లోటు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
ఇందుకోసం కోశపరమైన లోటు నుంచి వడ్డీ చెల్లింపులు తీసేయాలి.
ప్రాథమిక లోటు = కోశపరమైన లోటు – వడ్డీ చెల్లింపులు.

వివిధ రకాలైన ఆర్థిక మరియు సంక్షేమ కార్యక్రమాలపై వ్యయాలు క్రమంగా పెరుగుతున్నందున ఆధునిక ప్రభుత్వాలు అదనపు వనరుల సమీకరణ కోసం లోటు బడ్జెట్లను ప్రతిపాదిస్తున్నాయి. అయితే ఎక్కువ మొతాదులో లోటు బడ్జెట్ ప్రతిపాదనలు తీవ్ర కోశ లోటుకు దారితీసి ప్రతికూల పరిస్థితులు ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 21.
లోటు బడ్జెట్ వాంఛనీయమా ?
జవాబు.
మొత్తం రాబడుల కంటే మొత్తం వ్యయాలు ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే ‘లోటు బడ్జెట్’గా పేర్కొంటారు (R < E).

ప్రశ్న 22.
కేంద్ర ప్రభుత్వానికున్న ప్రత్యేక అధికారాలెట్టివి ?
జవాబు.
కింద పేర్కొన్న అంశాలపై పన్ను విధింపుపై కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ప్రత్యేక అధికారాలుంటాయి.

1. కస్టమ్స్ డ్యూటీ
2. కార్పొరేషన్ పన్ను
3. మూలధన సంపాదనలు
4. ఆదాయ పన్నుపై సర్చార్జీ
5. రైల్వే ఛార్జీలు మొదలైనవి.

ప్రశ్న 23.
కోశలోటు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు.
మొత్తం రాబడి మరియు మొత్తం వ్యయాల తేడాకు మార్కెట్ రుణాలు మరియు అప్పులు కలిపినట్లయితే కోశపరమైన లోటు (fiscal deficit) తెలుస్తుంది.
కోశపరమైన లోటు = ద్రవ్యలోటు + మార్కెట్ రుణాలు, ఇతర అప్పులు.
లేదా కోశపరమైన లోటు = (మొత్తం రాబడులు మొత్తం వ్యయాలు) + మార్కెట్ రుణాలు, అప్పులు.

ప్రశ్న 24.
ఓట్ ఆన్ అకౌంట్ బడ్జెట్ ప్రాధాన్యత ఎట్టిది ?
జవాబు.
కొన్ని సందర్భాలలో ప్రభుత్వం “పూర్తి’ బడ్జెట్ను సమర్పించే వీలులేనప్పుడు “ఓట్ ఆన్ అకౌంట్” బడ్జెట్ను తాత్కాలికంగా కొన్ని నెలల కోసం సమర్పిస్తుంది. పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్కు అనుమతి పెండింగ్లో ఉన్నా ప్రభుత్వం వ్యయం చేయుటకు ఇది వెసులుబాటు కల్పిస్తుంది.

ప్రశ్న 25.
14వ ఆర్థిక సంఘం గురించి వ్రాయండి.
జవాబు.
ప్రథమ ఆర్థిక సంఘం నివేదికను 1952 సంవత్సరంలో సమర్పించింది. ఆర్థిక సంఘం రాష్ట్రపతికి ఆదాయపన్ను రాబడిలో కేంద్రానికి ఎంత శాతం ఉండాలి మరియు రాష్ట్రాల మధ్య ఆదాయపన్ను రాబడి పంపిణీకి ఏ సూత్రాలు అమలుపరచాలో సలహాలిస్తుంది.

ప్రథమ ఆర్థిక సంఘం సమయం నుంచే భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో గట్టి మార్పులు సంభవించిన ఫలితంగా స్థూల ఆర్థిక పరిస్థితిలో (scenario) మార్పులు ఏర్పడ్డాయి.

కాబట్టి ఆర్థిక సంఘం సిఫారసులలో గొప్ప మార్పులు ఏర్పడ్డాయి. అందుచేత పద్నాలుగవ ఆర్థిక సంఘం (2015-20) సూచనలను పరిశీలించడం ఆవశ్యకం. ఈ కమిటీ ప్రత్యేకంగా దేశంలో స్థిరమైన, సుస్థిరమైన కోశ పర్యావరణాన్ని కొనసాగించడానికి తగిన చర్యలను సూచించింది. 14వ ఆర్థిక సంఘం జనవరి 2, 2013 నాడు వై.వి. రెడ్డి అధ్యక్షతన ఏర్పాటైంది. ఇది నివేదికను 15 డిసెంబరు 2014న సమర్పించింది.

ప్రశ్న 26.
15వ ఆర్థిక సంఘం గురించి వ్రాయండి.
జవాబు.
భారత ప్రభుత్వం పదిహేనవ ఆర్థిక సంఘంను నవంబర్ 27, 2017న ఎన్.కె.సింగ్ అధ్యక్షతన నియమించింది. ఈ సంఘ సిఫారసులు 5 సంవత్సరాల (2020-25) కాలానికి వర్తిస్తాయి. నివేదికను అక్టోబర్ 30, 2019 నాటికి సమర్పించవలసిందిగా కమీషన్ను ఆజ్ఞాపించడమైనది.

వివిధ రాష్ట్రాల వ్యయ అవసరాల లెక్కింపునకు 2011 జనాభా గణాంకాలను ఆధారంగా పరిగణించమని సంఘానికి సూచనను ఇచ్చారు. ఈ సంఘం, జి.ఎస్.టి. (GST) అనంతర కాలంలో సిఫారసులను ప్రతిపాదించే ప్రథమ కమీషన్ గా గుర్తించబడుతుంది.

ప్రశ్న 27.
GST గురించి క్లుప్తంగా రాయండి.
జవాబు. వస్తువులు, సేవలపై పన్ను (Good and Services Tax – GST) :
ఇది ఒక పరోక్ష పన్ను, భారతదేశంలో అనేక పరోక్ష పన్నుల స్థానంలో ఇది ప్రవేశపెట్టబడినది. పార్లమెంట్లో మార్చి 29, 2017 నాడు వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను చట్టం ఏర్పాటుచేయబడినది. ఈ చట్టం జూలై 1, 2017 నుంచి అమలులోకి వచ్చింది. GST ఒక సమగ్రమైన, బహుళదశల (Multistage), గమ్యస్థాన ఆధారిత పన్ను, ఏర్పడే ప్రతి విలవపై ఈ పన్ను విధించబడుతుంది.

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year Telugu Study Material 2nd Poem మిత్రధర్మం Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year Telugu Study Material 2nd Poem మిత్రధర్మం

అభ్యాసం

I. వ్యాసరూప ప్రశ్నలు సమాధానములు

ప్రశ్న 1.
శ్రీకృష్ణుడు కుచేలుడిని ఎలా గౌరవించాడో వివరించండి.
జవాబు:
కుచేలుడును, శ్రీకృష్ణుడును బాల్య స్నేహితులు. నిరంతర దరిద్ర పీడితుడైన కుచేలుడు భార్య ఆప్తమైన ఉపదేశముచే శ్రీకృష్ణుని దర్శించుటకై ద్వారకానగరమునకు బయలుదేరెను. కక్ష్యాంతరములు దాటి మణిమయ సౌధములో – అంతఃపురములో హంసతూలికా తల్పముపై కూర్చుండి ప్రియురాలితో కలసి వినోద క్రీడలలో మునిగియున్న శ్రీకృష్ణుని గాంచి బ్రహ్మాయనందమును పొందెను.

శ్యామల కోమలాకారుడును, ఇంద్రాది దేవతలచే స్తుతింపబడు వాడును, కౌస్తుభముడిన అలంకారముగా ధరించినవాడును, సమస్తలోకములచే ఆరాధింపబడు వాడును, పాల సముద్రము నందు విహరించువాడును ఐన శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమైన శ్రీకృష్ణుని చూచెను. అట్టి శ్రీకృష్ణ పరమాత్ముడు నిరంతర దారిద్య్రము చేత పీడింపబడువాడు, బక్క చిక్కిన శరీరముతో, చినిగిపోయిన వస్త్రములతో పరిహాసమునకు స్థానమైన ఆ పేద విప్రుని గాంచి గబగబ తన పాన్పు మీది నుండి క్రిందికి దిగి, ఆదరముతో ఎదురుగా వచ్చి బాల్యమిత్రుడైన ఆ కుచేలుని కౌగిలించుకొనెను. తీసుకొని వచ్చి, తన పట్టు పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టెను. ప్రేమతో బంగారు కలశము నందలి నీటితో వాని కాళ్ళు కడిగెను. కాళ్ళు కడిగిన ఆ నీటిని తన శిరస్సుపై చల్లుకొనెను.

తరువాత కుచేలుని శరీరమునకు మంచి గంధము నలదెను. ప్రయాణ ప్రయాస పోవుటకై వింజామరలతో వీచెను. సువాసనా భరితమైన ధూపముల నొసగెను. మణిమయం దీపములతో ఆరతి పట్టెను. సిగలో పూలమాలలు అలంకరించెను. కర్పూర తాంబూలము నొసంగెను. గోవును దానముగా సమర్పించెను. ఈ విధముగా శ్రీకృష్ణుడు చేసిన సేవలను గాంచి, కుచేలుని శరీరము పులకించిపోయెను.

గగుర్పాటుతో ఆయన వెంట్రుకలు నిక్కపొడుచుకొనెను. ఆయన కన్నుల నుండి ఆనంద బాష్పములను స్రవించెను. అంతేకాదు
– శ్రీకృష్ణుని భార్యామణియగు రుక్మిణీ దేవి స్వయముగా చామరములు వీచుచుండెను. ఈ విధముగా రుక్మిణీ కృష్ణులు చేయు సపర్యలను అందుకొనుచున్న ఆ కుచేలుని భాగ్యమునకు ఆశ్చర్యపోయి అంతఃపుర కాంతలు ఇట్లు ప్రశంసించిరి.

ఈ బ్రాహ్మణుడు పూర్వ జన్మమునందు ఎటువంటి తపస్సు చేసెనో గదా ! యోగులచే ఉపాసింపబడు జగత్ప్రభువు, లక్ష్మీదేవి ప్రియుడైన శ్రీకృష్ణుని తల్పముపై కూర్చుండినాడు ఎటువంటి మునీశ్వరులైనను ఈ మహనీయమూర్తికి సాటియగునా ?

“తన భార్యమణియైన రుక్మిణీదేవి ఏమనుకొనునోయని కూడ భావింపక, యదువంశేఖరుడైన శ్రీకృష్ణుడు ఎదురుగా వెళ్ళి, ఆలింగనము కావించుకొని, వివిధములైన సేవలచే ఆయనను సంతృప్తుని కావించినాడు. ఈ బ్రాహ్మణోత్తముడెంత అదృష్టశాలియో గదా !” ఆ అంతఃపురకాంతలు కుచేలుని భాగ్యమున కచ్చెరువందినారు.

ఇట్లు కుచేలుడు కృష్ణుని దర్శించి, ఆయన అనుగ్రహమునకు పాత్రుడై, సాక్షాత్తు భగవంతుని చేతనే సేవలు చేయించుకొనినాడు. మధురమైన స్నేహమునకు కుచేలోపాఖ్యానము ఉజ్జ్వలమైన ఉదాహరణము.

ప్రశ్న 2.
‘మిత్రధర్మం’ పాఠ్యభాగ సారాంశం వివరించండి.
జవాబు:
కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని బాల్యమిత్రులు – వారిరువురు సాందీపుని సన్నిధిలో విద్యాభ్యాసం చేశారు. తరువాత శ్రీకృష్ణుడు ద్వారకా నగరాధిపతియైనాడు. కుచేలుడు దుర్భరమైన దారిద్య్ర బాధ అనుభవించాడు. కుచేలుని భార్య మహాపతివ్రత, అభిమనవతి. ఆ ఇల్లాలు దారిద్య్ర బాధతో పిల్లలు మలమలమాడిపోబడం చూచి – భర్తను, శ్రీకృష్ణుని ఆయన అనుగ్రహంతో తమను కాపాడుమని ప్రార్థించు సన్నివేశంతో కథ ప్రారంభమగుచున్నది.

భర్తకు కర్తవ్యోపదేశము చేసిన అర్ధాంగిగా కుచేలుని భార్య ఎంతటి దుర్భరమైన దారిద్ర్యము అనుభవించినను నోరు తెరచి సహాయమును అర్థింపని అభిమనధనుడుగా కుచేలుడు – అవధులు ఆదరాభిమానాలతో బాల్య మిత్రునికి సర్వ సంపదలను అనుగ్రహించిన ఆర్తజన రక్షకుడిగా శ్రీకృష్ణుడు మనకు ఈ పాఠ్యభాగములో సాక్షాత్కరిస్తారు. కుచేల శ్రీకృష్ణుల మధురమైన స్నేహానికి, శ్రీకృష్ణుని భక్తజన వాత్సల్యమునకు కుచేలోపాఖ్యానం నిదర్శనంగా నిలుస్తుంది.

మహాపతివ్రతయు, క్రుంగికృశించి పోయినది. యునైన కుచేలుని భార్య దుర్భరమైన దరిద్రపీడచే అలమటించుచు, పిల్లలు ఆకులు, గిన్నెలు పట్టుకొని. తల్లి వద్దకు వచ్చి పట్టెడన్నము పెట్టుమని యడిగిరి. వారి మాటలు వినినంతనే పట్టరాని దుఃఖముతో భర్త కడకరిగి “ప్రాణేశ్వరా ! ఇంటిలో దారిద్ర్యము తాండ వించుచున్నది. దానిని తొలగించుటకు మార్గమును ఆలోచింపరైతిరి.

మీ బాల్య మిత్రుడైన శ్రీకృష్ణుని దర్శించి, దారిద్య్రమనెడి అంధకారము నుండి మమ్ము కాపాడుము. ఆర్తజన శరణ్యుడు, దయా సాగరుడైన శ్రీకృష్ణుడు మిమ్ములను చూచినంతనే, అపారమైన సంపదలను అనుగ్రహించును. కలలోనైన తనను తలవని నీచుని పైతము, కష్ట సమయములో ఆదుకొను జగత్ప్రభువు, ఎల్లవేళల ఆయనను భక్తితో సేవించు మీకు విశేష సంపదల ననుగ్రహింపడా ?” అని పలికెను.

భార్య మాటలను విని, ఆమె ధర్మయుతమైన వాక్యములకు సంతసించి, శ్రీకృష్ణుని దర్శనము ఇహపరసాధనముగా భావించెను. “ నీవు చెప్పినట్లుగా శ్రీకృష్ణుని పాదపద్మములను ఆశ్రయించుటశుభకరమే- ఆ చక్రపాణికిచ్చుటకేమైన కానుకగలదా ? – యని అడుగగా ఆ ఇల్లాలు కుచేలుని ఉత్తరీయపు కొంగునకు కొన్ని అటుకులు ముడి వేసెను. గోవింద సందర్శనమునకై వెడలుచున్న ఆనందముతో కుచేలుడు ద్వారకా పట్టణమునకై బయలుదేరెను.

“ద్వారకా నగరమునకు నేనెట్లు వెళ్ళగలను ? అచ్చట అంతఃపురములో నుండు శ్రీకృష్ణుని ఎట్లు దర్శింపగలను ? ద్వారపాలకులు ఈ బీద బ్రాహ్మణుని చూచి, నీ వెక్కడ నుండి వచ్చుచుంటివి ? ఎందులకు వచ్చితివని అడిగినచో – వారికి బహుమానమిచ్చుటకు -” అనుకొనుచు కుచేలుడు కూడ కాసు డబ్బు లేదు. ఆయన దయ నా భాగ్యము ద్వారకా నగరమును ప్రవేశించి, కక్ష్యాంతములు దాటి, అంతఃపుర మందిరములో హంసతూలికా తల్పముపై ప్రియురాలితో వినోద క్రీడలలో మునిగి తేలుచున్న శ్రీకృష్ణుని బ్రహ్మానందమును అనుభవించెను.

అల్లంత దూరముననే కుచేలుని గాంచి, శ్రీకృష్ణుడు గబగబ పాన్పు దిగి, మిత్రునకు ఎదురుగా వచ్చి, ప్రేమతో ఆలింగనము కావించుకొని, పట్టు పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టెను. బంగారు కలశము నందలి నీటితో కుచేలుని కాళ్ళు కడిగి, ఆ నీటిని తలపై చల్లుకొనెను. మంచి గంధమును శరీరమునకు అలదెను.

వింజామరలతో గాలి విసరి మార్గాయాసమును పోగెట్టేను. కర్పూర తాంబూలము నొసంగెను. ఆదరముతో గోవును దానము చేసెను. మణిమయ దీపములతో ఆరతి పట్టెను, సాక్షాత్తు రుక్మిణీదేవి కుచేలునికి వింజామరలు వీచెను. ఇట్లు శ్రీకృష్ణునిచే సేవులు చేయించుకొనుచున్న కుచేలుని గాంచి కాంతలు ఆశ్చర్యపడుచు, కుచేలుని అదృష్టమును అనేక విధములుగా ప్రశంసించిరి.

శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమగు శ్రీకృష్ణుని చేతను, లక్ష్మీదేవి స్వరూపిణియగు రుక్మిణి చేతను సేవలు పొందిన మహనీయ మూర్తిగా కుచేలుడు ఈ పాఠ్యభాగమందు గోచరించును శ్రీకృష్ణ, కుచేలుల నిర్మలమైన స్నేహమును ఈ పాఠ్యభాగము నిరూపించును.

కృష్ణుడు ప్రేమతో కుచేలుని చేతిని తన చేతిలోకి తీసుకుని తాము గురుకులంలో చదివిన రోజులలోని సంఘటనలు గుర్తుచేసాడు. కుచేలుని భార్యా పిల్లల కుశలమడిగాడు. ధర్మనిష్ఠతో, కర్తవ్య నిష్ఠతో జీవించే ఉత్తములను భక్తితో గురువును సేవించే వారిని ప్రేమిస్తాను. మనం గురు నివాసంలో ఉంటు ఒక రోజు కట్టెల కోసం అడవికి వెళ్ళాం గుర్తుంది కదా ! దారి తెన్నూ కనపడకుండా పడిన ఆ కష్ట సమయంలో ఒకరికొకరు ఆసరాగా ఆ అడవిలో చలికి వణుకుతూ గడిపాము. ఇంతలో తెల్లవారడంతోనే మనకోసం గురువుగారు వెతుకుతూ వచ్చి మనలను దీవించారు.

కృష్ణుని మాటలకు పొంగిపోయిన కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని గొప్పతనాన్ని శ్లాఘించాడు. నా కోసం ఏమి తెచ్చావు అని అడుగగా సిగ్గుతో తలదించుకుని కూర్చున్న కుచేలుని ఉత్తరీయం ముడిలో ఉన్న అటుకులను ప్రేమతో తిని అతనికి సకల సంపదలను అనుగ్రహించాడు. తిరిగి ఇంటికి వెళ్ళిన సుధామునికి (కుచేలుడు) ఇదంతా కృష్ణలీల అని గ్రహించి ఆనందించాడు. స్నేహంలో ఆస్తుల తారతమ్యం, ధనిక బీద తేడాలుండకూడదని శ్రీకృష్ణభగవానుడు ఈ విధంగా లోకానికి చాటి చెప్పాడు.

II. సంగ్రహరూప ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
పోతన గురించి తెలుపండి.
జవాబు:
భక్తకవిగా ప్రసిద్ధి చెందిన బమ్మెర పోతన 15వ శతాబ్దపు కవి. కేసన, లక్కమాంబ తల్లిదండ్రులు. వ్యాస భాగవతాన్ని రసరమ్యంగా తెలుగువారికి అందించాడు. పోతనకు సహజపండితుడు అనే బిరుదు ఉంది. పోతన వీరభద్ర విజయం, భోగినీ దండకం కూడా రచించాడు.

ప్రశ్న 2.
కుచేలుడి దారిద్ర్యాన్ని వర్ణించండి.
జవాబు:
కుచేలుడు అతని భార్యాపిల్లలు ఆకలి బాధతో కృశించిపోయారు. కుచేలుడు పేదరికంలో చిక్కి శల్యమైన శరీర అవయవములు కలిగి ఉన్నాడు. చినిగిన బట్టలు ధరించాడు. మనసులో శ్రీకృష్ణుడు సహాయం చేస్తాడనే గొప్ప ఆశతో ఉండి, చూడగానే నవ్వు పుట్టించే వాడుగా ఉన్నాడు. చినిగిన వస్త్రాన్ని ధరించి తన మిత్రుడైన శ్రీకృష్ణుని చూసి తొట్రుపాటుతో దూరంగా నిలబడ్డాడు అని కుచేలుని దారిద్ర్య స్థితిని వర్ణించాడు.

ప్రశ్న 3.
శ్రీకృష్ణుడిని దర్శించేందుకు కుచేలుడు భార్యకు చెప్పిన కారణమేమిటి ? –
జవాబు:
శ్రీకృష్ణుని పాదపద్మములను ఆశ్రయించుట మిక్కిలి శుభదాయకమే. కాని ఆయనకు తీసుకొని వెళ్లుటకై మన దగ్గర ఏదైన కానుక ఉన్నదా ?” అని కుచేలుడు భార్యనడిగెను.అప్పుడు కుచేలుని భార్య ‘సరే’ యని కొన్ని అటుకులను భర్త యొక్క చినిగిన వస్త్రము చివర ముడివేసి ప్రయాణమునకు సిద్ధము చేసినది – శ్రీకృష్ణ సందర్శనోత్సాహంతో కుచేలుడు ద్వారకకు బయలుదేరెను. నేనెట్లు ద్వారకా నగరమును చేరగలను ?

దివ్వ దీప్తితో ప్రకాశించు అంతఃపురము నేనెట్టు ప్రవేశింపగలను ? సర్వేశ్వరుడైన ఆ కృష్ణుని ఎట్లు దర్శింపగలను ? నీవెవ్వడవు ? ఎక్కడినుండి, ఎందులకు వచ్చితివి ? అని ప్రశ్నించి ద్వారపాలకులు అడ్డు పెట్టినచో – వారికేమైన బహుమానమిచ్చి వెళ్ళవచ్చునన్నచో, నేను డబ్బు లేనివాడును. అయినను ఆయన దయ – నా భాగ్యము. ఆలోచింపగా మరేమి యున్నది ? ఐనను బాలమిత్రుడైన ఆ కృష్ణుడు నన్నేల అశ్రద్ధ చేయును ?” అని తలచుచు కుచేలుడు ద్వారకా నగరములో ప్రవేశించెను.

ప్రశ్న 4.
శ్రీకృష్ణుడు, కుచేలుడిని ఏవిధంగా ఆదరించాడు ?
జవాబు:
శ్రీకృష్ణుడు మిక్కిలి ఆదరముతో ఎదురుగా వెళ్లి కుచేలుని ప్రేమతో కౌగిలించు కొనాడు. బంధుత్వము, మిత్రత్వము వెల్లడియగునట్లుగా తీసుకొని వచ్చి, ప్రేమాదరములతో తన పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టినాడు. కుచేలుని తన పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టినాడు. ప్రేమతో బంగారు చెంబులోని నీటితో ఆయన పాదములు కడిగినాడు.

ఆ కాళ్లు కడిగిన నీటిని భక్తితో తన శిరస్సు మీద చల్లుకొనినాడు. కస్తూరి పచ్చకర్పూరము కలిపిన మంచి గందమును కుచేలుని శరీరమునకు పూసెను. అగరుధూపము వేసి, అలసట పోవునట్లుగా మిత్రునకు విసనకర్రతో విసరెను. మణిమయ దీపాలతో హారతి పట్టెను. మంచి సువాసనలు గల పూలదండలు కుచేలుని జుట్టుముడిలో అలంకరించెను. కర్పూర తాంబూలము నొసంగెను. గోదానమిచ్చెను.

ఇట్లు కృష్ణుడు తనకు సాదరముగా స్వాగతము పలుకగా, కుచేలుని శరీరమున గగుర్పాటుతో వెంట్రుకలు నిక్కబొడుచుకొనెను. ఆయన కన్నుల నుండి ఆనంద బాష్పములు స్రవించెను. ఆ సమయమున సాక్షాత్తు శ్రీకృష్ణుని సతీమణియైన రుక్మిణీదేవి అప్పుడు పుట్టిన చేతుల గాజులు ఘుల్లుఘల్లు మనుచుండగా వింజామరలు విసరెను. చల్లని గాలులు మార్గాయాసముచేత పుట్టిన కుచేలుని శరీరము నందలి చెమట బిందువులను పోగొట్టెను. ఈ ఘట్టమును చూచి, అంతఃపుర కాంతామణులు ఆశ్చర్యపోయి, తమలో తామిట్లనుకొనసాగిరి.

III. ఏకపద / వాక్య సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సంస్కృత భాగవతాన్ని ఎవరు రచించారు ?
జవాబు:
వేదవ్యాసుడు.

ప్రశ్న 2.
భక్తితో సమర్పిస్తే శ్రీకృష్ణుడు ఏం స్వీకరిస్తాడు ?
జవాబు:
ప్రీతితో దాన్ని మధురాన్నంగా భావించి ఆరగిస్తాను అన్నాడు.

ప్రశ్న 3.
కుచేలుడికి మరోపేరు ఏమిటి ?
జవాబు:
సుధాముడు.

ప్రశ్న 4.
శ్రీకృష్ణ – కుచేలులు ఎవరి వద్ద విద్యాభ్యాసం చేసారు ?
జవాబు:
సాందీపని

ప్రశ్న 5.
కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని ఇచ్చేందుకు ఏమి తీసుకొని వెళ్ళాడు ?
జవాబు:
అటుకులు.

ప్రశ్న 6.
శ్రీకృష్ణుడు కుచేలుడికి ఏమి ప్రసాదించాడు.
జవాబు:
ఇంద్రాది దేవతలకు సాధ్యంకాని అనేక సంపదలిచ్చాడు.

ప్రశ్న 7.
కుచేలుడు ఇంటికి వెళ్ళగానే భార్య ఎలా కనిపించింది ?
జవాబు:
మానవ రూపం దాల్చిన లక్ష్మీదేవి వలె కనిపించింది.

ప్రశ్న 8.
‘మిత్ర ధర్మం’ పాఠ్యభాగం ఏ గ్రంథం నుండి తీసుకోబడింది ?
జవాబు:
శ్రీమదాంధ్ర మహాభాగవతం దశమ స్కంధం నుండి గ్రహించబడింది.

IV. సందర్భ సహిత వ్యాఖ్యలు

ప్రశ్న 1.
గోవింద దర్శనోత్సాహియగుచు.
జవాబు:
కవి పరిచయం :
భక్త కవి పోతన రచించిన ఆంధ్రమహాభాగవతం నుండి గ్రహింపబడిన మిత్రధర్మం అనే పాఠ్యభాగం నుండి గ్రహించబడింది. పోతనకు “సహజపాండిత్యుడని” బిరుదు.

సందర్భము :
తన భార్య పలికిన ధర్మ వాక్యములకు సంతరించి కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని దర్శనము ఇహపర సాధనమని భావించి, శ్రీకృష్ణ దర్శనార్థమై కుచేలుడు బయలుదేరు సందర్భములోనిదీ వాక్యము.

వివరణ :
“నీవు చెప్పినట్లుగా శ్రీకృష్ణుని పాదపద్మములను దర్శించుట శుభకర మైనది-వానికి సమర్పించుటకు కానుక ఏమైనా కలదా ?” – యని కుచేలుడు అడుగగా సరేని కొన్ని అటుకులను కుచేలుని చినిగిపోయిన వస్త్రము కొంగున ముడివేసెను. అంత కుచేలుడు గోవిందుని సందర్శన ఉత్సాహముతో ద్వారకకకు బయలుదేరు సన్నివేశమును పోతన మహాకవి వర్ణించు సందర్భములోనిదీ పద్యపాదము.

విశేషము :
భగవంతుని దర్శించుటకై వెళ్ళు సందర్భము నందు భక్తుని భావోద్వేగమును ఈ పద్యపాదము సూచించును. ఇది “తేటగీతి” పద్యపాదము.

ప్రశ్న 2.
సంభ్రమ విలోలుండై దిగెం దల్పమున్
జవాబు:
కవి పరిచయం :
భక్త కవి పోతన రచించిన ఆంధ్రమహాభాగవతం నుండి గ్రహింపబడిన మిత్రధర్మం అనే పాఠ్యభాగం నుండి గ్రహించబడింది.

సందర్భము :
తన భార్య కోరికపై కుచేలుడు శ్రీకృష్ణ సందర్శనార్థమై ద్వారకా నగరము చేరుకొని-అంతఃపుర మందిరములో హంసతూలికా తల్పముపై ప్రియురాలితో వినోదములలో మునిగియున్న శ్రీకృష్ణుని గాంచెను. వచ్చిన తన బాల్యమిత్రుడైన కుచేలుని చూచి, శ్రీకృష్ణుడు హంసతూలికా తల్పము నుండి దిగి, ప్రేమతో ఎదురేగి స్వాగతము పల్కు సందర్భములోనిదీ పద్యపాదము.

వివరణ :
ఎడతెగని దారిద్య్రముచేత పీడింపబడువాడును, చిక్కిపోయిన అవయవ ములు కలవాడును, చినిగిపోయిన వస్త్రములను ధరించినవాడును, హాస్యమునకు నిలయమైన వాడునగు ఆ పేద విప్రుని గాంచి, శ్రీకృష్ణుడు గబగబ తన పాన్పుపై నుంది క్రిందికి దిగెనని పోతన వర్ణించినాడు.

ప్రశ్న 3.
చరితములని కొన్ని నుడివి చతురత మఱియున్.
జవాబు:
కవి పరిచయం :
భక్త కవి పోతన రచించిన ఆంధ్రమహాభాగవతం నుండి గ్రహింపబడిన మిత్రధర్మం అనే పాఠ్యభాగం నుండి గ్రహించబడింది.

సందర్భము :
తనను దర్శించడానికి వచ్చిన కుచేలుని చూసి అతిధి సత్కారాలు చేసి కుచేలునితో చిన్ననాటి సంఘటనలు గుర్తుచేసుకున్న సందర్భంలోనిది.

వివరణ :
కుచేలుని అదృష్టానికి అంతఃపుర కాంతలు ఆశ్చర్యపోతున్న సమయంలో కృష్ణుడు ప్రేమతో కుచేలుని చేతిని తన చేతిలోకి తీసుకుని ఇద్దరూ కలిసి గురుకులవాసం చేసిన రోజులలోని విశేషాలను కొన్నింటిని శ్రీకృష్ణుడు గుర్తుచేసుకున్నాడు అని భావం.

ప్రశ్న 4.
రుచిరాన్నముగనే యేను భుజింతున్.
జవాబు:
కవి పరిచయం :
భక్త కవి పోతన రచించిన ఆంధ్రమహాభాగవతం నుండి గ్రహింపబడిన మిత్రధర్మం అనే పాఠ్యభాగం నుండి గ్రహించబడింది.

సందర్భము :
నాకోసం ఏమి తెచ్చివు అని కుచేలుని కృష్ణుడు అడుగుతూ ప్రేమ, భక్తి యొక్క గొప్పదనాన్ని చెబుతున్న సందర్భంలోనిది.

భావం :
పత్రమైనా, పుష్పమైనా, జలమైనా, ఫలమైనా సరే నిశ్చల భక్తితో నాకు సమర్పిస్తే దాన్ని మధురాన్నంగా భావించి ఆరగిస్తాను అని శ్రీకృష్ణుడు కుచేలునితో అన్నాడు.

V. సంధులు

1. పేదరికమిట్లు : పేదరికము + ఇట్లు = ఉకార సంధి
సూత్రం : ఉత్తునకచ్చు పరంబగునపుడు సంధియగు

2 జీవితాశ : జీవిత + ఆశ = సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అకార, ఇకార, ఉకార, ఋకారములకు సవర్ణములు పరమైనచో వాని దీర్ఘమేకాదేశమగును.

3. పదాఙ్ఞాతంబు : పద + అఙ్ఞాతంబు = సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అకార, ఇకార, ఉకార, ఋకారములకు సవర్ణములు పరమైనచో వాని దీర్ఘమేకాదేశమగును.

4. దారిద్ర్యాంధకార : దారిద్య్ర + అంధకార = సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం. : అకార, ఇకార, ఉకార, ఋకారములకు సవర్ణములు పరమైనచో వాని దీర్ఘమేకాదేశమగును.

5. వాలుఁగన్నులు : వాలున్ + కన్నులు = సరళాదేశ సంధి
సూత్రం : ద్రుత ప్రకృతికము మీది పరుషములకు సరళములుగు.

6. సేసెనొకొ : సేసెను + ఒకొ = ఉత్వ సంధి
సూత్రం : ఉ

7. దర్శనోత్సాహి దర్శన + ఉత్సాహి = గుణ సంధి
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ వర్ణములు పరమైనచో క్రమముగా ఏ, ఓ, అర్ – లు ఏకాదేశమగును

8. అప్పద్మనేత్రం : ఆ + పద్మనేత్రు = త్రిక సంధి
సూత్రం :

1. ఆ, ఈ, ఏ – అను సర్వనామములు త్రికమనబడును.
2. త్రికంబు మీది అసంయుక్త హల్లునకు ద్విత్వంబు బహుళంబుగానగు.
3. ద్విరుక్తంబగు హల్లు స్వరంబు కంటే పరంబైన స్వరంబునకు యడాగమగును.

9. దివ్యాంబర : దివ్య + అంబర = సవర్ణదీర్ఘ సంధి
సూత్రం : అకార, ఇకార, ఉకార, ఋకారములకు సవర్ణములు పరమైనచో వాని దీర్ఘమేకాదేశమగును.

VI. సమాసాలు

1. శిథిలవస్త్రంబు : శిధిలమైన వస్త్రము – విశేష పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
2. చక్రపాణి : చక్రము పాణియందుకలవాడు – బహువ్రీహి కర్మధారయ సమాసము
3. గరుగృహం : గురువుయొక్క గృహం – షష్ఠీతత్పురుష సమాసము
4. దయాపయోనిధి : దయా పయోధి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
5. దయార్ద్ర దృష్టి : దయార్ద్రమైన దృష్టి – విశేష పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము
6. మురసంహరుడు : ముర అనే రాక్షసుని సంహరించినవాడు – బహువ్రీహి సమాసము
7. రాజీవనేత్రుడు : రాజీవము వంటి నేత్రములు కలవాడు – బహువ్రీహి సమాసము
8. కరకంకణ రవంబు : కరకంకణముల యొక్క రవంబులు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
9. ద్వారకానగరంబు : ద్వారక అను పేరుగల నగరము – సంభావన పూర్వపద కర్మధారయ సమాసము

అర్థ తాత్పర్యములు

“పరీక్షిన్మహారాజా ! శ్రీకృష్ణుని బాల్య సఖుడు కుచేలుడు. ఆ బ్రాహ్మణోత్తముడు అభిమానధనుడు – విజ్ఞాని. రాగద్వేషాలు లేనివాడు. పరమ శాంతమూర్తి. ధర్మ తత్పరుడు జితేంద్రియుడు. తన గృహములో దారిద్ర్యము తాండవించుచున్నను ఎవ్వరిని దీనము యాచించి యెరుగడు. తనకు ప్రాప్తించిన కాసును కూడ పదివేలుగా భావించి ఏదో ఒక విధముగా భార్యాపుత్రులను పోషించుచుండెను.

1వ పద్యం :

తే. బాలసఖుండైనయప్పద్మపత్ర నేత్రుం
గాన నేఁగి దారిద్య్రంధకార మగ్ను
లైన మనుమునుద్ధరింపుమున; హరికృపా క
“టాక్ష రవిదీప్తి వదసి మహాత్మ ! నీవు,

అర్థాలు :
మహా + ఆత్మ = మహానుభావా !
నీవు = నీవు (కుచేలుడు)
బాలసఖుడైన = చిననాటి స్నేహితుడైనట్టి
ఆ + పద్మపుత్ర నేత్రున్ = తామరరేకుల వంటి కన్నులు గల ఆ శ్రీకృష్ణుని
కానన్ = చూచుటకు
ఏగి = వెళ్ళి
దరిద్ర + అంధకార = బీదఱికమనెడి చీకటిలో
మగ్నులయిన =
మమున్ = మమ్ములను
హరి కృపాకటాక్ష = శ్రీకృష్ణుని దయతో కూడిన కడకంటి చూపు అనెడి
రవిదీప్తిన్ = సూర్యకాంతిని
పడసి = పొంది
ఉద్దరింపుము = రక్షింపుము, ఆపద నుండి తొలగింపుము

భావం:
“మహాత్మా ! నీ చిననాటి స్నేహితుడైన, వాడును, తామరరేకుల వంటి కన్నులు కలవాడును అగు శ్రీకృష్ణుని దగ్గరకు వెళ్ళి, ఆ హరి యొక్క కడకంటి చూపు అనెడి సూర్యకాంతి చేత దారిద్ర్యమనెడి చీకటిలో మునిగియున్న మమ్ములను కాపాడుము” భార్య తన భర్తను కోరెనని భావము.

2వ పద్యం :

చ. వరదుఁడు సాధుభక్తజన వత్సలుఁ దార్తశరణ్యం ఉందిరా
వరుఁడు దయాపయోనిధి భగవంతుఁడు కృష్ణుఁడు దాం గుతస్థలీ
పురమున యాదవ ప్రకరముల్ భజియింపఁగ నున్నవాఁదు; నీ
వరిగిన నిన్నుఁ జూచి విభుఁడప్పుడు యిచ్చు ననూస సంపదల్.

అర్థాలు :
విభుడు = విశ్వ ప్రభువైన ఆ కృష్ణుడు
వరదుడు = వరములనిచ్చువాడు
సాధు భక్తజనవత్సలుడు = సత్పురుషులను భక్తుల యందు దయ గలవాడు
ఆర్త శరణ్యుడు = దీనులను రక్షించువాడు
దయాపయోధి = దయకు సముద్రుని వంటివాడు
భగవంతుడు = సకల సంపదలు కలవాడునగు
కృష్ణుడు = శ్రీకృష్ణ పరమాత్ముడు
తాన్ = తాను
కుశస్థలీ పురమునన్ = ద్వారకా నగరమందు
యాదవ ప్రకరముల్ = యాదవుల సమూహములు
భుజియింపగన్ = సేవింపగా
ఉన్నవాడు = నివసించుచున్నాడు
నీవు + అరిగినన్ = నీవు వెళ్ళినచో
నినున్ + చూచి = నిన్ను గాంచి
అప్పుడ = అప్పుడే – అనగా వెంటనే
అనూన సంపదల్ = అపారమైన సంపదలను
ఇచ్చు = ప్రసాదించును

భావం :
“వరములను ప్రసాదించువాడును, భక్తుల యందు దయగలవాడును, దీన జనులను రక్షించువాడును, దయకు సముద్రుని వంటివాడును, సకల సంపదలు కలవాడును అగు శ్రీకృష్ణ పరమాత్మడు యాదవుల సేవలందుకొనుచు ద్వారకాపురములో నున్నాడు. నీవు వెళ్ళినచో నిన్ను చూచి, మరుక్షణమే ఆ విశ్వవిభుడు అపారమైన సంపదలనిచ్చును”. అని కుచేలుని భార్య తన భర్తతో పలికెను. భక్తుల పట్ల శ్రీకృష్ణ పరమాత్మునికి గల కృపా విశేషమును పోతన ఈ పద్యములో వర్ణించినాడు.

3వ పద్యం :

మ. కలలోనం దను మున్నెఱుంగని మహాకష్టాత్ముడై నట్టి దు
ర్బలుఁ దావత్సమయంబునన్ నిజపదాఙ్ఞాతంబు లుల్లంబులో
దలఁప న్నంతన మెచ్చి యార్తిహరుఁడై తన్నెన నిచ్చున్, సుని
శ్చలభక్తిని భజియించు వారి కిడఁడే సంపద్విశేషోన్నతుల్ (శ్రీకృష్ణుడు – కర్త)

అర్థాలు :
తను = తనను (శ్రీకృష్ణుని)
కలనైనన్ = స్వప్నము నందైనను
మున్ను = పూర్వమ
ఎరుంగని = తెలియని, స్మరింపని
మహా కష్టాత్ముడు + ఐనట్టి = మిక్కిలి చెడ్డ మనస్సు కలవాడగు
దుర్భలుడు = హీనుడు
ఆపత్ + సమయమ్మునన్ = కష్ట కాలమునందు
నిజ = తనయొక్క
పద + అఙ్ఞాతంబములు = పద్మముల వంటి పాదములను
ఉల్లంబులోన్ = మనస్సులో
తలపన్ = స్మరింపగా
అంతనే = వెంటనే
మెచ్చి= మెచ్చుకొని
ఆర్తిహరుడై = బాధను పోగొట్టినవాడై
తన్నైనన్ + ఇచ్చును = తన్ను తానే సమర్పించుకొనును
సునిశ్చల భక్తిన్ = ఏ మాత్రము చలిపంని భక్తితో
భజియించు వారికిన్ = సేవించువారికి
సంపత్ + విశేష + ఉన్నతుల్ = అపారమైన సంపదలను
ఇడడే = ఈయడా!

భావం :
ఆ శ్రీకృష్ణ పరమాత్ముడు కలలో కూడ తన్ను స్మరింపని నీచాత్ముడు కష్ట సమయంలో తన పాద పద్మములను మనస్సులో తలచినంత మాత్రముననే మెచ్చుకొని వాని ఆపదను బట్టి తన్ను తాను సమర్పించుకొనును. అట్టి కరుణామయుడు తనను నిశ్చలమైన భక్తితో సేవించు వారికి అపారమైన సంపదలను ఈయడా ? (ఇచ్చునని భావము) – అని కుచేలుని భార్య తన భర్తతో పలికెను.

ఈ పద్యమునుందు భగవంతుని భక్తజన వాత్సల్యమును పోతన మహాకవి వర్ణించినాడు.

3వ పద్యం :

క. అని చెప్పిన న మ్మానిని
సునయోక్తుల కలరి భూమిసురుఁ దా కృష్ణుం
గున నేయుట యిహపద సా
“ధన మగు నని మదిఁ దలంచి తన పతితోడన్

అర్ధాలు :
అని పలికినన్ = అని పలుకగా
ఆ + మానిని = ఆ అభిమానవతి యొక్క
సునయ + ఉక్తులకున్ = మంచి మాటలకు
అలరి = సంతసించి
భూమిసురుడు = ఆ బ్రాహ్మణుడగు కుచేలుడు
ఆ కృష్ణున్ + కనన్ + ఏగుట = ఆ కృష్ణుని చూచుటకై వెళ్లుట
ఇహ పర = ఇహలోక, పరలోక సుఖములకు
సాధనము + అగును + అని = ఉపకరణమగునని
మదిన్ = మనసునందు
తలంచి = భావించి
తన సతితోడన్ = తన భార్యతో (తరువాత పద్యముతో అన్వయము)

భావం :
భార్య మాటలకు కుచేలుడు సంతోషించాడు. శ్రీకృష్ణుని చూచుట ఇహలోక, పరలోక సుఖములకు సాధనమగునని భావించి, తన భార్యతో ఇట్లు పలికినాడని (తరువాతి పద్యముతో అన్వయము)

5వ పద్యం :

చు. నీవు సెప్పిన యట్ల రాజీవనేత్రు
పాదపద్మంబు లాశ్రయింపంగం జనుట.
పరమశోభన మా చక్రపాణి కిపుడు
గానమైన గొంపోవఁ గలదె మనకు ?

అర్థాలు :
నీవు చెప్పిన + అట్ల = నీవు పలికిన విధముగనే
రాజీవనేత్రం = పద్మముల వంటి కన్నులు గలగిన శ్రీకృష్ణుని యొక్క
‘పాద పద్మమలు = పద్మముల వంటి పాదములు
ఆశ్రయింపగన్ = చేరుటకు
చనుట = వెళ్లుట
పరమ శోభనము = మిక్కిలి శుభము
ఇపుడు = ఈ సమయమున
ఆ చక్రపాణి = చక్రము పాణియందు కలిగిన ఆ శ్రీకృష్ణునకు
కానుక + ఏమైన = ఏదైన కానుక
కొంపోవన్ = తీసుకొని వెళ్లుటకు
మనకున్ = మనకడ
కలదె = ఉన్నదా !

భావం :
“నీవన్నట్లు శ్రీకృష్ణుని పాదపద్మములను ఆశ్రయించుట మిక్కిలి శుభదాయకమే. కాని ఆయనకు తీసుకొని వెళ్లుటకై మన దగ్గర ఏదైన కానుక ఉన్నదా ?” అని కుచేలుడు భార్యనడిగెను.

6వ పద్యం :

తే. అనిననయ్యింతి యౌఁగాక యనుచు విభుని,
శిథిల వస్త్రంబు కొంగునఁ బృథుక తండు
లముల నొకకొన్ని ముడిచి నెయ్యమున ననుపఁ
జనియె గోవింద దర్శనోత్సాహి యగుచు.

అర్థాలు :
అనినన = అని పలుకగా
ఆ + ఇంతి = ఆ స్త్రీ (కుచేలుని భార్య)
ఔన్ + కాక = సరే
అనుచు = అనుచు
విభుని = భర్త యొక్క
శిథిల = చినిగిన
వస్త్రంబు + కొంగునన్ = వస్త్రము యొక్క కొంగున
పృథుకతండులములన్ = అటుకులను
ఒకకొన్ని = కొన్నింటిని
ముడిచి = కట్టి
నెయ్యమునన్ = ప్రేమతో
అనుపన్ = పంపగా
గోవింద = శ్రీకృష్ణుని యొక్క
దర్శన = చూచుటయందు
ఉత్సాహి + అగుచు = ఉల్లాసము కలవాడై
చనియెన్ = వెళ్ళెను

భావం :
అప్పుడు కుచేలుని భార్య ‘సరే’ యని కొన్ని అటుకులను భర్త యొక్క చినిగిన వస్త్రము చివర ముడివేసి ప్రయాణమునకు సిద్ధము చేసినది – శ్రీకృష్ణ సందర్శనోత్సాహంతో కుచేలుడు ద్వారకకు బయలుదేరెను.

అర్థాలు :
చనుచు = వెళ్ళుచు
తనమనంబునన్ = తన మనస్సులో ఇట్లు భావించెనని

7వ పద్యం :

వ. అట్లు సనుచుం దన మనంబున.

8వ పద్యం :

సీ. ద్వారకానగరంబు నే రీతిఁ జొత్తును ?
భాసురాంతఃపురవాసి యైన
య పుండరీకాక్షు నఖిలేశు నెబ్భంగిఁ
దర్శింపఁ గలనా ? తద్వారపాలు
రెక్కడి విప్రుఁడ ? విందేల వచ్చెద ?
పని యడ్డ పెట్టిరే నపుడు వారి
కే మైనం బంచాన మిచ్చి చొచ్చెద నన్ను
సూహింప సర్దశూన్యుండ నేను ;
తే. నయిన నా భాగ్య; మతని దయార్ద్రదృష్టి
గాక తలపోయంగా నొండు గలదె ? యాతం.
డేల నన్ను ముపేక్షించు 2 వేటమాట ?
లనుచు నా ద్వారకాపుర మతండు సొచ్చి.

అర్థాలు :
ద్వారకానగరంబున్ = ద్వారకా పట్టణమును
ఏ రీతిన్ = ఏవిధముగ
చొత్తును = ప్రవేశింతును ?
భాసుర = దివ్వ దీప్తితో ప్రకాశించు
అంతఃపురవాసి + ఐన = అంతఃపురములో నుండునట్టి
ఆ + పుండరీక + అక్షున్ = పద్మముల వంటి కన్నులు కలిగిన వాడగు ఆ కృష్ణుని
అఖిల + ఈశున్ = సర్వేశ్వరుని
ఏ + భంగిన్ = ఏ రీతి
దర్శింపగలను = చూడగలను ?
తత్ + ద్వార పాలకులు = ఆయన యొక్క అంతఃపుర ద్వార పాలకులు
ఎక్కడి విప్రుండవు = ఎక్కడి నుండి వచ్చిన బ్రాహ్మణుడవు
ఇందున్ + ఏల + వచ్చెదవు = అవి = ఇక్కడికెందులకు వచ్చితివని
అడ్డు పెట్టిరేని = నన్ను నిరోధించినచో
పరిదానము + ఇచ్చి = బహుమానమిచ్చి
చొచ్చెదన్ + అన్న = ప్రవేశించెదమన్నచో
ఊహింపన్ = ఆలోచింపగా
అర్థ శూన్యుండను = డబ్బు లేని వాడను
నా భాగ్యము = నా అదృష్టము
అతని = ఆ కృష్ణుని యొక్క
దయా దృష్టి = దయతో తడిసిన చూపు (కటాక్ష వీక్షణము)
కాక = అంతేగాని
ఒండగలదె = ఇతర మేమున్నది ?
అతడు = ఆ కృష్ణుడు
నన్నున్ + ఏల + ఉపేక్షించును = నన్నెందులకు అశ్రద్ధ చేయును ?
ఏటి మాటలు = ఇన్ని మాటలెందులకు ?
చొచ్చి = ప్రవేశించి

భావం :
నేనెట్లు ద్వారకా నగరమును చేరగలను ? దివ్వ దీప్తితో ప్రకాశించు అంతః పురము నేనెట్టు ప్రవేశింపగలను ? సర్వేశ్వరుడైన ఆ కృష్ణుని ఎట్లు దర్శింపగలను ? నీవెవ్వ డవు ? ఎక్కడినుండి, ఎందులకు వచ్చితివి ? అని ప్రశ్నించి ద్వారపాలకులు అడ్డు పెట్టిన చో-వారికేమైన బహుమానమిచ్చి వెళ్ళవచ్చునన్నచో, నేను డబ్బు లేనివాడను. అయిననుఆయన దయ-నాభాగ్యము. ఆలోచింపగా మరేమి యున్నది ? ఐనను బాల్యమిత్రుడైన ఆ కృష్ణుడు నన్నేల అశ్రద్ధ చేయును ?” అని తలచుచు కుచేలుడు ద్వారకా నగరములో ప్రవేశించెను.

9వ పద్యం :

ఎ. ఇట్లు ప్రవేశించి రాజమార్గంబునం జని చని కక్ష్యాంతరంబులు గడచి చనిముందట.

అర్థాలు :
కక్ష్యాంతరంబులు = లోగిళ్ళ వాకిళ్ళు
కడచి = దాటి
చని = వెళ్లి
ముందటన్ = ఎదుట

భావం :
ఇట్లు కుచేలుడు ద్వారకలో ప్రవేశించి, కొన్ని లోగిళ్ళ వాకిళ్ళు దాటి, ముందుకు వెళ్ళి – (తరువాతి పద్యముతో అన్వయము)

10వ పద్యం :

మ. కని దాయం జనునంతఁ గృష్ణుండు దళత్కకంజాక్షుఁ డ ప్పేద వి
పుని నశ్రాంత దరిద్రపీడితుఁ గృశీభూతాంగు జీర్ణాంబరున్
ఘనతృష్ణాతురచిత్తు హాస్యనిలయున్ ఖందోత్తరీయం గుణే
లుని నల్లంతనే చూచి సంభ్రమ విలోలుండై దిగెం డల్పమున్

అరాలు :
కని = కుచేలుడు కృష్ణుని చూచి
డాయన్ + చనునంతన్ = సమీపించగానే
దళత్ + కంజ + అక్షుడు = విరిదామరల వంటి కన్నులు కలవారునగు కృష్ణుడు
ఆ + పేద విప్రునిన్ = ఆ బీద బ్రాహ్మణుని
అశ్రాంత = ఎడతెగని
దరిద్ర పీడితున్ = పేదరికము చేత బాధపడు వాడను
కృశీభూత + అంగున్ = చిక్కి శల్యమైన శరీర అవయవములు కలవాడును
జీర్ణ + అంబరున్ = చినిగిన బట్టలు కలవాడను
ఘన + ఆతుర + చిత్తున్ = గొప్ప ఆశతో కూడిన మనస్సు కలవాడును (ఆశాపూరిత చిత్తుడును)
హాస్య నిలయమున్ = పరిహాసమునకు స్ధానమైన వాడును
ఖండ + ఉత్తరీయున్ = ముక్కలైన ఉత్తరీయము కలవాడును (అయిన)
కుచేలునిన్ = తన మిత్రుడైన కుచేలుని
అల్లంతన చూచి = కొంచెము దూరము నందు చూచి
సంభ్రమ విలోలుండై = తొట్రుపాటు కలవాడై
తల్పమున్ = హంస తూలికా తల్పమును (శయ్యను)
దిగెన్ = దిగెను

భావం :
కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని సమీపించాడు శ్రీకృష్ణుడు నిరంతరము బీదఱికము చేత బాధపడు పేద బ్రాహ్మణుడును, చిక్కి శల్యమైన శరీరము కలవాడును, చినిగిన వస్త్రములను ధరించినవాడును, ఆశాపూరిత చిత్తుడును, హాస్యమునకు స్థానమైన వాడును, అయిన బాల్యమిత్రుడైన కుచేలుని అల్లంత దూరములో చూచి, గబగబ తన పాన్పుపై నుండి క్రిందికి దిగెను.

మహాకవి పోతన ఈ పద్యమునుందు కుచేలుని స్వరూపమును, స్వభావమును అద్భుతముగా వర్ణించినాడు. మాసినట్టిగాని, చినిగి నట్టిగాని వస్త్రములు కట్టువాడు కుచేలుడు. (చేలమనగా వస్త్రము).

11వ పద్యం :

మ. కరమర్థి నెదురుగాఁ జని
పరిరంభణ మాచరించి, బంధు స్నేహ
స్ఫురణం దోచ్చి, సమా
ధడమునఁ గేర్చుందఁ బెట్టెఁదన్ తల్పమునన్,

అర్థాలు :
కరమున్ + అర్ధిన్ = మిక్కిలి ఆసక్తితో
ఎదురుగా + చని = ఎదురుగావెళ్ళి
పరిరంభణము + ఆచరించి = ప్రేమతో కౌగిలించుకొని
బంధు స్నేహ స్ఫురణన్ = చుట్టరికము,మైత్రీభావములు వెల్లడి యగునట్లు
తోడైచ్చి = తీసుకొని వచ్చి
సమాదరమునన్ = మిక్కిలి ఆదరముతో
తన తల్పమునన్ = తన పాన్పుపై
కూర్చుండన్ + పెట్టెన్ = కూర్చుండబెట్టెను

భావం :
శ్రీకృష్ణుడు మిక్కిలి ఆదరముతో ఎదురుగా వెళ్లి కుచేలుని ప్రేమతో కౌగిలించు కొనినాడు. బంధుత్వము, మిత్రత్వము వెల్లడియగునట్లుగా తీసుకొని వచ్చి, ప్రేమాధారములతో తన పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టినాడు.

12వ పద్యం :

తే. అట్లు గూర్చుండఁబెట్టి నెయ్యమునఁ గనక
కలశ సలిలంబుచేఁ గాళ్ళు గడిగి భకిం
దుజ్జలంబులు దనడు మస్తమునఁ దాల్చి,
లలిత మృగమద ఘనసార మిళిత మైన

అర్థాలు :
నెయ్యమునన్ = స్నేహముతో
కనక కలశ సలిలంబుచే = బంగారు చెంబు నందలి నీటితో
కాళ్లు కడిగి = కుచేలుని పాదములు కడిగి
తత్ + జలంబున్ = ఆ నీటిని
తనదు మస్తకమునన్ = తన శిరస్సుపై
తాల్చి = ధరించి
లలిత = మనోహరమైన
మృగమద = కస్తూరి
ఘనసార = పచ్చ కర్పూరములతో
మిళితము = అయిన = కలిపినట్టి

భావం :
కుచేలుని తన పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టినాడు. ప్రేమతో బంగారు చెంబులోని నీటితో ఆయన పాదములు కడిగినాడు. ఆ కాళ్లు కడిగిన నీటిని భక్తితో తన శిరస్సు మీద చల్లుకొనినాడు.

13వ పద్యం :

తే. మలయజము మేన తొబ్బిల్ల నలంది యంత,
శ్రమము వాయంగఁ దాళవృంతమున విసరి
బంధురామోదకలిత ధూపంబు లొసఁగి,
మించు మణిదీపముల నివాళించు మఱియు.

అర్థాలు :
మలయజము = మంచి గంధము
మేనన్ = శరీరమున
జొబ్బిల్లన్ + అలది = దట్టముగా పూసి
అంతన్ = పిమ్మట
శ్రమము + పాయంగన్ = అలసట పోవునట్లుగా
తాళ వృంతమునన్ = విసనకర్రతో
బంధుర = అధికమైన
ఆమోద = సువాసనతో
కలిత = కూడిన
ధూపంబులు + ఒసగి = సుగంధపు పొగవేసి
మించు = అతిశయించిన
మణి దీపములన్ = మణిమయ దీపములతో
నివాళించి = ఆరతి యిచ్చి
మఱియు = మఱియు (తరువాతి పద్యముతో అన్వయము)

భావం :
కస్తూరి పచ్చకర్పూరము కలిపిన మంచి గంధమును కుచేలుని శరీరమునకు పూసెను. అగరుధూపము వేసి, అలసట పోవునట్లుగా మిత్రునకు విసనకర్రతో విసరెను. మణిమయ దీపాలతో హారతి పట్టెను.

14వ పద్యం :

వ. సురభికుసుమ మాలికలు సిగ్గముడం దుఱిమి, కర్పూరమిళిత తాంబూలంబు విడి.
ధేనువు నొసంగి, సాదరంబుగా స్వాగతం బడిగిన నప్పుడవ్వివుండు మేనం
బులకాంకురంబు లంకురింప నానందబాష్ప జలబిందు సందోహుందయ్యెం, నట్టియెడు
బద్మలోచనుందు మన్నించు సంగనామణి యగు రుక్మిణి కరకంకణ రవంబు లొలయం
జామరలు వీవం దజ్ఞాత వాతంబున ఘర్మ సలిలంబు నివారించుచుండఁ జూచి
శుద్ధాంత కాంతా నివహంబులు దమ మనంబుల సద్భుతం బండి యిట్లనిరి.

అర్థాలు :
సురభి = సువాసనగల
కుసుమ మాలికలు = పూల దండలు
సిగమున్ = జుట్టు ముడిలో
తుఱిమి = ముడిచి
కర్పూర మిళిత = పచ్చ కర్పూరము కలిపిన
తాంబూలంబులు + ఇడి = తాంబూలములు ఇచ్చి
ధేనువున్ + ఒసంగి = గోదానము చేసి
సాదరంబు గాన్ = ఆదరముతో
స్వాగతంబు + అడిగినన్ = దయ చేయుడని కోరగా
ఆ + విప్రుండు = ఆ కుచేలుడు
మేనన్ = శరీరమున
పులక + అంకురంబులు = గగుర్పాటులు
అంకురింపన్ = కలుగగా
ఆనంద బాష్ప జల బిందు సందోహుండు + అయ్యెన్ = ఆనందముతో కూడిన కన్నీటి బిందువులు కలవాడయ్యెను
అట్టి + ఎడన్ = ఆ సమయము నందు
పద్మలోచనుండు = పద్మముల వంటి కన్నులు కలబాడగు శ్రీకృష్ణుడు
మన్నించ = గౌరవించు
అంగనామణి + అగు = స్త్రీ రత్నము
రుక్మిణీ = రుక్మిణీ దేవి యొక్క
కరకంకణంబులు = చేతి గాజులు
మెఱయన్ = ప్రకాశించుచుండ,
చామరలు వీనన్ = వీననలు విసరగా
తత్ + జాత వాతంబు = పుట్టిన గాలుల చేత
ఘర్మ సలిలంబు = చెమట పట్టిన
నివారింపుచుండన్ = పోగొట్టగా
శుద్ధాంత కాంతా జనంబులు = అంతఃపురము నందలి స్త్రీలు
మనంబునన్ = మనస్సు నందు
అద్భుతంబు + అంది = ఆశ్చర్యపడి
ఇట్లు + అరి = ఇట్లు పలికిరి

భావం :
మంచి సువాసనలు గల పూలదండలు కుచేలుని జుట్టుముడిలో అలంకరించెను. కర్పూర తాంబూలము నొసంగెను. గోదానమిచ్చెను. ఇట్లు కృష్ణుడు తనకు సాదరముగా స్వాగతము పలుకగా, కుచేలుని శరీరమున గగుర్పాటుతో వెంట్రుకలు నిక్కబొడుచుకొనెను. ఆయన కన్నుల నుండి ఆనంద బాష్పములు స్రవించెను.

ఆ సమయమున సాక్షాత్తు శ్రీకృష్ణుని సతీమణియైన రుక్మిణీదేవి చేతుల గాజులు ముల్లుఘల్లు మనుచుండగా వింజామరలు విసరెను – అప్పుడు పుట్టిన చల్లని గాలులు మార్గాయాసముచేత పుట్టిన కుచేలుని శరీరము నందలి చెమట బిందువులను పోగొట్టెను. ఈ ఘట్టమును చూచి, అంతఃపుర కాంతామణులు ఆశ్చర్యపోయి, తమలో తామిట్లను కొనసాగిరి.

15వ పద్యం :

వ. ఏమి తపంబు సేసినాకా ! యీ ధరణీదివిజోత్తముందు తొల్
బామున ! యోగివిస్పర మపాస్యకుఁడై తనరారు నీ జిగ
త్స్వామి రమాధినాథ నిజతల్పమునన్ వసియించి యున్నవాఁ;
డీ మహనీయమూర్తి కెనయే మునిపుంగవు లెంతవారలున్ ?

అర్థాలు :
ఈ ధరణీ దివిజ + ఉత్తముండు = ఈ జగత్ స్వామిన్
తొల్ బామునన్ = పూర్వ జన్మమునందు
ఏమి తపంబు = ఎంత గొప్ప తపస్సును
చేసెనొకొ = చేసి యుండెనో కదా !
యోగి = యోగుల చేత
విస్ఫురత్ + ఉపాస్యకుడై = చక్కగా ఉపాసింపబడువాడునై
తనరారు = ఒప్పునట్టి
ఈ బ్రాహ్మణ శ్రేష్ఠుడు = ఈ లోకేశుని
రమా + అధినాథున్ =లక్ష్మీదేవి భర్తయగు విష్ణుమూర్తి యొక్క
నిజ తల్పమునన్ = సొంత పడకమీద
వసియించి + ఉన్నవాడు = కూర్చుండియున్నాడు
మునిపుంగవులు = ముని శ్రేష్టులు
ఎంతవారలున్ = ఎంత గొప్పవారయినను
ఈ మహనీయ మూర్తికిన్ = గొప్ప తేజస్సు గల ఈ బ్రాహ్మణునికి
ఎనయే = సాటియగునా ! (కారని భావము)

భావం :
ఈ బ్రాహ్మణోత్తమునకు పూర్వ జన్మమునందు ఎట్టి గొప్ప తపస్సు చేసినాడో కదా ! మహర్షుల చేత ఉపాసింపబడునట్టి ఈ జగత్ప్రభువు, లక్ష్మీదేవి భర్తయగు శ్రీకృష్ణుని పాన్పుపై కూర్చుండినాడు. మునీశ్వరులు ఎంత గొప్పవారైనను అఖండ తేజస్సుతో ఒప్పునట్టి ఈ కుచేలునితో సాటిరారు గదా !” అని అంతఃపుర కాంతామణులు ఆశ్చర్యపోయిరని భావము. శ్రీకృష్ణుని అపారమైన ప్రేమకు పాత్రుడైన కుచేలుని అదృష్టమును పోతన ఈ పద్యము వర్ణించినాడు.

16వ పద్యం :

అర్థం :
అదియునుగాక = అంతేగాక

17వ పద్యం :

చ. తన మృదుతల్పమందు పనితామణి యైన రమాలలాను సాం
దును నెదఁగాఁ దలంపక యడుప్రవరుం డెదురేఁగి మోచముం
దనుకంగఁ గౌఁగిలించి యుచితక్రియలం బరితుష్టుఁ జేయుచున
వినయమునన్ భజించె; ధరణీసురుఁ దెంతటి భాగ్యవంతుదో ?

అర్థాలు :
యదువరుండు = యదు వంశంలో శ్రేష్ఠుడు
తన మృదు తల్పమందున్ = తన యొక్క మెత్తని పాన్పునందు
వనితామణి + ఐన = స్త్రీ రత్నమగు
రమాలలాసు = లక్ష్మీదేవి యొక్క
పొందును = సామీప్యమును
ఎవగాన్ + తలంపక = అడ్డుగా భావింపక
ఎదురేగి = ఎదురుగా వెళ్ళి
మోదమున్ + తనుకగన్ = సంతోషముప్పొంగగా
కౌగిలించి = కౌగిలించుకొని
ఉచితక్రియలన్ = సముచితమైన పనుల చేత
పరితుష్టన్ + చేయుచున్ = సంతృప్తుని కావించుచు
వినయమునన్ = వినమ్రతతో
భజించెన్ = సేవించెను
ధరణీసురుడు = బ్రాహ్మణుడైన ఈ కుచేలుడు
ఎంతటి భాగ్యవంతుడో = ఎంత గొప్ప అదృష్టవంతుడో కదా !

భావం :
“ఆహా !. యాదవవంశ శ్రేష్ఠుడగు శ్రీకృష్ణుడు తన సతీమణియగు సాక్షాత్తు లక్ష్మీదేవియైన రుక్మిణి ఏమనుకుంటుందో అని కూడ భావింపక, తాను ఎదురుగా వెళ్ళి సంతోషముతో మిత్రుడైన కుచేలుని కౌటిలించుకున్నాడు. సముచితమైన సేవలతో ఆయనను సంతృప్తిని కావించాడు. ఈ బ్రాహ్మణుడెంతగి అదృష్టవంతుడో కదా !” అని అంతఃపుర కాంతలు ఆశ్చర్యముతో భావించిరి.

ఈ పద్యము నందు శ్రీకృష్ణుని అపారమై, అనుగ్రహమునకు పాత్రుడైన బాల్యమిత్రుడైన కుచేలుని అదృష్టమును పోతన మహాకవి అద్భుతముగా అభివర్ణించినాడు.

సూచన : గుర్తు గలవి పాఠ్య గ్రంథములోని “అధ్యయన వేదిక” లో యిచ్చినవిగా గుర్తింపగలరు.

18వ పద్యం :

మ అను వ య్యవసరంబుగ

అర్థాలు :
అయ్యవసరంబుగ = ఆ సమయంలో
అను = అనుకుంటుండగా

19వ పద్యం :

క. మురసంహరుడు కుచేలుని
కరము గరంబునం దెమల్ని కథంకన్ మన ‘మా
గురుగృహమున వర్తించిన.
చరితములని కొన్ని మడిని చతురత మరియున్,

అర్ధాలు :
మురసంహరుడు = ముర అనే రాక్షసుని సంహరించిన శ్రీకృష్ణుడు.
కుచేలుని = సుదాముని
కరము = చేతిని
కరంబున = తన చేతిలో
తెమల్చి = ఒడిసి పట్టుకొని
కడకన్ = పూని
మనమా = మనము
ఆ = ఆ యొక్క
గురుగృహమున = గురువుగారి ఇంటిలో
వర్తించిన. = నడచిన (ప్రవర్తించిన
చింతములని = గడచిన సంఘటనలని
కొన్ని = కొన్నింటిని
నుడివి = చెప్పి
చతురత = నేర్పరితనంతో
మఱియున్ = ఇంకను

భావం :
అంతఃపుర కాంతలు అలా అనుకున్న సమయంలో కృష్ణుడు ప్రేమతో కుచేలుని చేతిని తన చేతిలోకి తీసుకున్నాడు. తాము గురుకుల వనం చేసిన దినాలలో జరిగిన విశేషాలను కొన్నింటిని ప్రస్తావించి ఇలా అన్నాడు.

20వ పద్యం :

సీ బ్రాహ్మణోత్తమ! వేదపారనబడ
క్షత గల చారువంశంబు వలనం
బరిణయం బైనట్టి భార్య సుశీలప
ర్తనములఁ దగ భవత్సదృశ యగునె ?
తలఁప గృహ క్షేత్రధనదారపుత్రాడు.
లందు నీ చిత్తంబు సెందకుంట
తోఁచుచున్నది; యేను దుది లోకసంగ్రహా
ర్థంబు కర్మాచరణంబు సేయు

తే. గతి, మనంబులఁ గామమోహితులు గాక
యర్థిపై యుక్త కర్మంబు లాచరించి
ప్రకృతి సంబందములు వాసి భవ్యనిష్ఠ
దవిలి యుందురు కొంద ఱుత్తములు భువిని.

అర్థాలు :
బ్రాహ్మణ + ఉత్తమ = బ్రాహ్మణులలో ఉత్తముడా
వేద = వేదములను
పాఠన = చదువుచుండుటచే
లబ్ది = లభించిన
దక్షత = సామర్థ్యము
కల = కలిగినట్టి
చారువంశంబున్ = చక్కని వంశస్థురాలు
వలన = తోట
పరిణయంబైనట్టి = వివాహము అయినట్టి
భార్య = భార్య
సుశీల = మంచి స్వభావం చేత
వర్తనములన్ = నడవడిక చేత
తగన్ = చక్కగా
భవత్యదృశ = నీకు సరిపడునామె
అగునె = అయి ఉన్నదా ?
తలపన్ = విచారించినచో (ఆలోచిస్తే)
గృహ = ಇಲ್ಲು
క్షేత్ర = పొలములు
ధన = సంపదలు
దార = భార్య
పుత్ర = పిల్లలు
ఆదులు = మొదలైనవి
అందున్ = ఎడల
నీ = నీ యొక్క
చిత్తంబు = మనస్సు
సెందకుంట = తగుల్కొనకుండుట
తోచుచున్నది = తోచుచున్నది (కనబడుతున్నది)
ఏనుతుదిన్ = నేను చివరకు
లోక = లోకాచరమును
సంగ్రహార్థంబు = స్వీకరించుటకు
కర్మాచరణంబు = కర్మములు ఆచరించుట
సేయు = చేసెడి
గతి = విధముగా
మనంబునన్ = మనస్సు
కావు = కోరికలందు
మోహితులు = భ్రమ చెందినవారు.
కాకన్ = కాకుండగా
అర్థమై = ప్రీతితో
యుక్త కర్మలు = తగినట్టి కర్మలు
ఆచరించి = చేసి
ప్రకృతి సంబంధములు = మాయా సంబంధములు
వసి = దూరమై
భవ్యనిష్ఠన్ = గొప్ప నియములతో
తనివి = పూని
ఉందురు = ఉంటారు
కొందరు+ఉత్తములు = కొందరు గొప్పవారు
భువిన్ = = భూలోకమందు

భావం :
భూగురోత్తమా! వేదాధ్యయనంలో దక్షులైన వారి యింట పుట్టిన నభార్య సద్గుణాలతో నీకు తగినట్లు ప్రవర్తిస్తున్నదా? ఇంతకూ నీ మనస్సు గృహక్షేత్రాల మీద పతనము మీద లగ్నమై ఉన్నట్లు కనిపించడం లేదు. లోక కళ్యాణం కోసం నేను కర్మాచరణలో ప్రవర్తించినట్లు కొందరు ఉత్తములు కామ మోహాలకు వశం కాకుండా తమ విద్యుక్త ధర్మాన్ని నిర్వహిస్తూ ఉంటారు. అలాంటివారు ప్రకృతి సంబంధాలకు అతీతంగా ఉంటూ కర్తవ్యనిష్ఠతో, జీవిస్తారు.

21వ పద్యం :

వ ఆదియునుగాక సకల భూతాత్మకుండవైన యేసు దపో వ్రత యజ్ఞ దాన శము దమాదులచేత
సంతసింపను, గురుజనంబులం బరమభక్తి సేవించు వారలం బరిణమించునని
మఱియు మనము గురుమందిరమున నున్న యెడ నొక్క నాఁడు గుపల్నీ నియుక్తులమై
బంధనార్థం బడవికిం జనిన నయ్యవసరంబును

అర్థాలు :
ఆదియునుంగాన్ = అంతేకాకుండా
సకల = సర్వ
భూతాత్మకుండనైన = ప్రాణులందు ఉండేవాడైన
ఏను = నేను
తపః = తపస్సులచే
వ్రత = వ్రత ములచే
యజ్ఞ = యజ్ఞములచే
దాన = దానములచే
శవు = బహిరింద్రియనిగ్రహములచేత
దమదులచేత = అంతరింద్రియ నిగ్రహములు
సంతసింపను = సంతషింపను
గురు = గురువులైన
జనంబులన్ = వారిని
పరిణమించున్ = హర్షింతును
అని =అని
చెప్పి = చెప్పి
మరియు = ఇంకను
మనము = మనము
గురుమందిరమున = గురువు యొక్క గృహంలో
ఉన్న = ఉన్నట్టి
ఎడన్ = సమయంలో
ఒక్క = ఒకానొక
నడు = దినమున
గురు = గురువు యొక్క
పత్నీనియుక్తులమై = భార్యచేత పంపబడినవారమై
ఇంధన = కట్టెల
అర్థంబు = కొరకు
అడవికిన్ = అడవికి
చవినన్ = వెళ్ళగా
ఆ+అనవసరంబునన్ = ఆ సమయంనందు

భావం :
అంతేగాక సకల భూతాలలో ఆత్మగా ఉన్న నేన తపోదాన యజ్ఞాదులవల్ల సంతోషించవు. భక్తితో గురువును సేవించే వారిని ప్రేమిస్తాను. ఈ విధంగా పలికె కృష్ణుడు కుచేలునితో ఇలా అన్నాడు. మనం గురుగృహంలో ఉన్న దినాలలో ఒకనాడు గురుపత్ని ఆజ్ఞానుసారం కట్టెలు తేవడానికి అడవికి వెళ్ళాము గుర్తుంది కదూ!’

22వ పద్యం :

తే. బయలు గొందియుఁ బెను మిఱ్ఱుపల్లములును,
రహిత సహితస్థలంబు తీర్చఱుపరాక
యున్న యచ్చటి మనము నొండొరుల చేతు
లూతఁగాఁ గొని నదచుచు నుండునంత.

అర్ధాలు:
బయలు = బహిప్రదేశము
గొందియున్ = సందు
పెను = పెద్ద
మిఱ్ఱు = ఎత్తున్న ప్రదేశము
పల్లములును = కిందున్న ప్రదేశము
రహిత = లేనివి
సహిత = ఉన్నవి ఐన
స్థలంబుల = ప్రదేశములు
ఏర్పఅయి పరాక = తేడా తెలియకుండ
యున్న = ఉన్న
ఆ+తఱిన్ = ఆ సమయంలో
మనము = మనము
ఒండొరులు = పరస్పరము
చేతులను = చేతులున్
ఊతగాన్ = ఆసరాగా
కొని = తీసుకొని
నడుచుచున్ = నడుస్తూ
ఉండున్ = ఉండగా
అంతట = అంతటి

భావం :
తోవలు, డొంకలూ, ఎత్తు పల్లాలు కనపడకుండా వాన నీరు ఉన్నసమయంలో మనం ఒకరి చేతిని ఇంకొక ఆసరాగా తీసుకొని ఆ అడవిలో నడిచాము.

23వ పద్యం :

క. బిసబిన నెప్పుడు నుడుగక,
విసరెడ్డి వలిచేత వడఁకు విడువక మనముం
బస చెడి మార్గముఁ గానక,
మసలితి మంతటను సంశుమంతుఁడు పొడిచెస్.

అరాలు :
బిసబిస = బిసబిస అను
ఎప్పడున్ = ఎప్పుడు
ఉడుగక = ఆగకుండ
విసరెడి = వస్తున్నట్టు
వలి = చల్లనిగాలి
చేత = వలన
వడకు = వణుకు
విడువక = వదలకుండ
మనమున్ = మనము
వలిచేడి = శక్తిపోయి
మార్గమున్ = దారి
కానక = కనబడక
మసలితిమి = అక్కడే తిరిగాము
అంతటను = పిమ్మట
అంశుమంతుడు = సూర్యుడు (కిరణములుగలవాడు)
పొడిచెన్ = ఉదయించెన్

భావం :
బిసబిసమని తీవ్రంగా వీచే చలిగాలులకు మన శరీరాలు కనిపించాయి. మనం శక్తి కోల్పోయి దిక్కూ తెన్నూ తెలియన్ వనమంతా తిరిగాము. ఎట్టకేలకు సూర్యోదయమైంది.

24వ పద్యం :

క. తెలతెలవాజెడి వేళం
గలగల మని పంకం బక్షిగణ మెలెడున
మిలమిలని ప్రొద్దుపొడుపున,
దళ ధళ మను మెఱుగు దిగ్వికాసము నిండెన్.

అరాలు :
తెల = తెల్లగా
తెలవాఱెడి = ఉదయించెడి
వేళన్ = సమయంలో
కలకలమని = కలకల అని
పక్షి = పక్షుల
గణము = సమూహములు
ಎಲ್ಲ = అన్ని
ఎడలన్ = చోట్ల
పలికెన్ = కూసేను
మిలమిల = మిలమిల మెరుస్తూ అని వేళ
ప్రొద్దుపొడుపునన్ = సూర్యోదయవేళ
ధళధళయను = తళతళలాడునట్టు
మెఱుగు = వెలుగులు
దిక్ = దిక్కులు
విలూను =సమూహములు
నిండెన్ = నిండిపోయెను

భావం :
తెల్లవారింది. పక్షుల కలకలారావాలు అతిశయించాయి. మిలమిల మెరిసే సూర్యోదయ కాంతుల తళతళ వెలుగులు నలు దిక్కులా నిండిపోయింది.

25వ పద్యం :

క. అప్పుడు సాందీపని మన,
చొ ప్పరయుచు వచ్చి వాససాంకునను వలిం
……………………….
బుసృతిం బలికె నకట ! యో ! పటులారా !

అర్థాలు :
అప్పుడు = ఆ సమయంలో
సాందీపని = గురువు సాందీపనుడు
మన = మన యొక్క
చొప్పు = జాడ
అరయుచు = వెతుకుతు
వచ్చి = వచ్చి
వాన = వర్షముకు తడిసి
సోకునన్ = తగులుటచే
వలిన్ = చలికి
తెప్పఱిలుటన్ = తెరుకొనుచుండుట
కని = చూసి
భేదురున్ = దుఃఖము
ఉప్పతిలన్ = పొంగిపొర్లగా
అకట = అయ్యో
ఓ = ఓయి
వటులార = పిల్లలూ
పలికెన్ = అనెను

భావం :
అప్పుడు మన గురువుగారైన సాందీపని మనలను వెదుక్కుంటూ వచ్చారు. వానలో తడిసి చలికి గజగజమని వణుకుతున్న మనలని చూచి బాధతో అయ్యో ఓ పిల్లలూ అనెను.

26వ పద్యం :

చ. కటకట ! యిట్లు మా కొడకుఁగాఁ జనుదెంచి మహానిని సము
త్కటపరిపీడ నొందితిరి; గావున శిష్యులు ! మీ ఋణంబు నం
గట కిది కారణంబు సమకూరెడిన బో యిట మీద మీకు ఎ
స్ఫుట ధన బంధు దార బహుపుత్ర విభూతి జయాయురున్నతులె.

అర్ధాలు :
కటకట = అయ్యో
ఇట్ల = ఇలా
మా కొఱకున్ = మా కోసము
కాన్ = అయి
చనుదెంచి = వచ్చి
మహా + అటవిన్ = గొప్ప అడవిలో
సమ+ఉత్కలు = మిక్కిలి ఎక్కువైన
పరిపీడన్ = మిక్కిలి ఎక్కువైన
ఒందితిరి = పొందారు
కావునన్ = లావుంది కాబట్టి
శిష్యులు = శిష్యులుగా
మీ = మీ యొక్క
ఋణంబున్ = ఋణమును (చేసిన మేలుకు తీర్చని ప్రతిఫలం)
ఈగుట = తీర్చుకొనుటకు
ఇది = దని
కారణంబు = నిమిత్తమున్
సమకూరెడిచో = తప్పక కలుగునుగాక
ఇటు = ఇక
మీదన్ = మీదట
మీకున్ = మీకు
విస్ఫుట = విస్తారమైన
ధన = సంపదలు
బంధు = బంధువులు
దార = భార్య
బహు = పెక్కుమంది
పుత్ర = కొడుకులు అనే
విభోంది = వైభవములు
జయ = జయములు
ఆయుస్  = జీవితకాలము
ఉన్నాతల్ = గౌరవములు

భావం :
అయ్యో ఇలా మాకోసం వచ్చి ఘోర అడవిలో చాలా బాధలు పడ్డారు. శిష్యులుగా మీరు మీ ఋణం తీర్చుకున్నారు. మీకు విస్తారమైన సంపదలు, బంధువులు, భార్యలు, అనేక మంది కుమారులు, దీర్ఘాయువు, ఉన్నతులు, విజయశ్రీలు చేకూరగలవు.

27వ పద్యం :

క. కని గౌరవించి యాయన
మనలం దోడ్కొనుచు నాత్యమందిరమునకుం
జనుదెంచుట లెల్లను నీ
“మనమునఁ దలఁతే యటంచు మఱియుం బలికెన్,

అర్ధాలు :
కని = చూసి
గౌరవించి = గారాబములు చూపి
ఆయన = ఆ సాందీపని గురువు
మనలన్ = మనలను
తోడ్కొనుచున్ = కూడా తీసుకొని వెళుతూ
ఆత్మ = తన
మందిరమునమున్ = ఇంటికి
చనదెంచుట = వచ్చుట
ఎల్లను = అంత
నీ = నీ యొక్క
మనమునన్ = మనసునందు
తలతే = గుర్తు చేసుకుంటావా
అటంచు = అది అంటూ
మఱియున్ = ఇంకను
పలికెన్ = చెప్పెను

భావం :
అలా దీవించిన సాందీపని వాత్సల్యంలో మనలను తన మందిరానికి తీసుకుని వెళ్ళాడు. ఇవన్నీ నీకు గుర్తున్నాయా? ఎప్పుడైనా అనుకుంటూ ఉంటావా ? అని కృష్ణుడు కుచేలునితో ఇంకా ఇలా అన్నాడు.

28వ పద్యం :

వ. ‘అనఘ ! మన సుద్యయనంబు సేయుచు నన్యోన్య స్నేహ వాత్సల్యంబులం
జేయు కృత్యంబులు ముఱవవు గదా !” యని యని యెల్లం దలంచి యాడు.
మాధవు మధురాలాపంబులు ఏవి యతనిం గనుంగొని కుచేలుం డిట్లననియె:

అర్ధాలు :
అనఘ = పుణ్యుడా
మనము = మనము
అధ్యయనంబు = చదువుకొనుట
చేయుచున్ = చేస్తూ
అన్యోన్య = పరప్సర
స్నేహ = చెలిమితో
వాత్సల్యంబులన్ = ప్రీతికత
చేయి = చేయునట్టి
కృత్యంబులున్ = పనులు
మఱువవుకదా = మరవలేదుకదా
అవి = అవి
అది = వాటిని
ఎల్లన్ = అన్నింటినీ
తలచి = జ్ఞాపకం చేసుకొని
ఆడు = పలికెడు
మాధవు = కృష్ణుని
మధుర = తీయని
ఆలాపంబులు = మాటలు
విని = విని
అతనికి = అతనిది
కనుంగొని = చూసి
కుచేలుండు = కుచేలుడు
ఇట్ల = ఈ విధంగా
అనియె = పలికాడు

భావం :
పుణ్యాత్మా! మనం చదువుకున్న దినాలలో అన్యోన్య స్నేహ వాత్సల్యాలతో చేసిన పనులన్నీ నీవు మరువవు కదా! ఈ విధంగా కృష్ణుడు తాము చిన్ననాటి ముచ్చటలను పేర్కొని పలికిన మధుర వచనాలను విని కుచేలుడు ఉప్పొంగిపోయాడు. అతడు కృష్ణునితో ఇలా అన్నాడు.

29వ పద్యం :

గురుమతిఁ దలఁపఁగల ద్రిజగ
దురంద వనం దగిన నీమ గురుఁ దనఁగా నౌ
దొరుఁ దెవ్వ ? ఉంతయును నీ
కరయంగ విదంబనంబ యగుఁ గాదె హరీ !”

అర్ధాలు :
గురు = గొప్ప
మతిన్ = ಬುದ್ಧಿ
తలపగన్ = విచారించగా
త్రిజగత్ = ముల్లోకములను
అనన్ = చెప్పు
తగిన = తగినట్టి
నీకు = నీకు
గురుడు = గురువు
అనగన = అనుటకు
ఒండొరుండ = ఇంకొకడు
ఎవ్వడు = ఎవరు
ఇంతయున్ = ఇదంతా
నీకు = నీవు
అరయంగన్ = తరచిచూసినచో
విడంబునంబు = లోకమర్యాదకై
అగున్గాదె = అవునుకదా
హరీ = కృష్ణా

భావం :
గొప్పబుద్ధిలో ఆలోచించిచూస్తే నీవు ముల్లోకాలకు గురుడవు. నీకు గురుడయీ మరొక్కటున్నదా? ఇదంతా నీవు లోక మర్యాదకై ఆడిన లీలే కాని మరేమీ కాదు కృష్ణా!

30వ పద్యం :

వ. అని సాభిప్రాయంబుగాఁ బలికిన పలుకులు విని సమస్త భావాభిజుండైన పుండరీకాక్షుండు
మందస్మిత వదనారవిందుండగుచు నతనిం జూచి ‘నీ విచ్చటికి వచ్చునప్పుడు
నాయందుల భక్తింజేసి నాకు సుపాయంబుగ నేమి పదార్థంబు దెచ్చితి ? వప్పదార్థంబు
లేశమాత్రంబైనఁ బదివేలుగా సంగీకరించు, నట్లు గాక నీచవర్తనుండై మద్భక్తిం
దగులని దుష్టాత్ముందు హేమాచల తుల్యంబైన పదార్థంబు నొసంగిన నది నా మనంబునకు
సమ్మతంబు గాదు; కావున,

అర్థాలు :
అది = అని
సాభిప్రాయంబుగాన్ = సాభిప్రాయముగా
పలికిన = చెప్పిన
పలుకులు = మాటలు
విని = విని
సమస్త = ఎల్లవారి
భావ = అభిప్రాయములు
అభిజ్ఞుడు = తెలిసినవాడు
ఐన = అయిన
పుండరీకాక్షుడు = కృష్ణుడు
మందస్మిత = చిరునవ్వుగల
వదన = మోము అనె
అరవిందుడు = పద్మములు కలవాడు
అగుచున్ = అవుతూ
అతనినే =అతనిని (కుచేలుడు)
చూచి = చూసి
నీవిచ్చటికి = నీవు ఇక్కడికి
మార్చునప్పుడు = వచ్చేటపుడు
నాయందుల = నాఎడల
భక్తింజేసి = ప్రేమతో (భక్తితో)
నాకున్ = నాకు
ఉపాయనంబు = కానుక
కన్ = అగునట్లు
ఏమి = ఏ
పదార్ధంబున్ = పదార్ధమును
తెచ్చితి = తీసుకొచ్చావు
అదార్థంబు = ఆ పదార్ధాన్ని
లేశమాత్రంబు = రవ్వంత
ఐనను = అయినను
పదివేలు = పదివేలు
కాన్ = అయినట్లుగా
అంగీకరింతున్ = గ్రహించెదను
అట్లుగాక = అలాకాకుండా
నీచవర్తనుండై = అల్పబుద్ధికల నడవడిక కలవాడు
మత్ = నాయొక్క
భక్తిన్ = భక్తియందు
తగులని = ఆసక్తిలేని
దుష్టాత్ముండు = దుష్టుడు
హేమ + అచల = బంగారపు కొండ
తుల్యంబు = అంత
ఐనన్ = అయినట్లు
పదార్థంబునన్ = పదార్థమును
ఒసంగినన్ = ఇచ్చినవు
అది = అది
నమనంబునకు = నామనస్సునకు
సమ్మతంబుగాదు = అంగీకారముకాదు
కావునన్ = కాబట్టి

భావం :
కుచేలుడు సాభిప్రాయంగా పలికిన మాటల్లోని ఆంతర్యాన్ని కృష్ణుడు గ్రహించాడు. శ్రీకృష్ణుడు మందస్మిత వదనార విందుడై కుచేలునితో నీవిక్కడికి వస్తూ భక్తితో నాకేమి బహుమానం తెచ్చావు? ఆ పదార్థం లేశమైనా పదివేలుగా స్వీకరిస్తాను. నాపై భక్తిలేని నచుడు పర్వతమంత బంగారం ఇచ్చినా అది నాకంగీకారం కాదు.

31వ పద్యం :

క. దళ……………………….
ఫలమైనను సలిలమైనం బాయని భక్తం
గొలిచిన జనులర్పించిన,
నెలమిన్ రుచివాన్నముగణ యేసు ………………

అర్థాలు :
దళము = అకులరెమ్మ
పుష్పము = పువ్వు
ఐనను = అయినను
ఫలము = పండు
సలిలము = నీళ్ళు
ఐనను = అయినను
పాయని = పాడవని
భక్తిన్ = భక్తితో
కొలిచినన్ = సేవించినచో
జనులు = మానవులు
సమర్పించిన = ఇచ్చినచో
ఎలమిన్ = ప్రీతితో
రుచిర = పరిశుద్ధమైన
అన్నము = అన్నము
కనె = అయినట్లే
ఏను = నేను
భుజింతున్ = ఆరగించెదను

భావం :
పత్రమైనా, పుష్పమైనా, జలమైనా, ఫలమైనా సరే నిశ్చల భక్తితో నాకు సమర్పిస్తే దాన్ని మధురాన్నంగా భావించి ఆరగిస్తాను అని కృష్ణుడన్నాడు.

32వ పద్యం :

క. అని పద్మోదరుఁ వాడిన,
వినియోక్తుల కాత్మ నలరి విప్రందు దాఁ దె
చ్చిన యదుకులు దగ్గ నర్పిం
పను నేరక మోము వాంచి పలుకక యున్నస్.

అర్థాలు :
అని = అని
పద్మ+ఉదరుడు = కృష్ణుడు
ఆడిన = = పలికిన
వినయోక్తులకు = వినయపు మాటలకు
ఆత్మన్ = మనసులో
అలరి = సంతోషించు
విప్రుడు = బ్రాహ్మణుడు
తాన్ = తాను
తెచ్చిన = తీసుకొచ్చినట్లు
అటుకులన్ = అటుకులను
తగన్ = తగినట్లు
సమర్పింపన్ రక = ఇవ్వలేక
మోము = ముఖమును
వాంచి = వంచి
పలుకకన్ = ఏమీ మాట్లాడకుండా
ఉన్నానన్ = ఉండగా

భావం :
కృష్ణుని వినయపూరిత మాటలకు కుచేలుడు మనసులో సంతోషించాడు. తాను తెచ్చిన అటుకులను ఇవ్వలేక తలదించుకుని మౌనంగా ఉన్నాడు.

33వ పద్యం :

వ. అవ్విప్రుండు సనుదెంచిన కార్యంబు కృష్ణుఁడు దన దివ్యచిత్తంబున నెఱింగి ‘యితండు
పూర్వభవంబున నైశ్వర్యముండై నన్ను సేవింపండైన నిక్కుచేలుండు నిజకాంతా
ముఖోల్లాసంబు కొఱకు నా యొద్దకుఁ జనుదెంచినవాఁ డితనికి నిద్రాదులకుం
బడయరాని బహువిధంబులైన సంపద్విశేషంబు లీ క్షణంబ యెడఁ గూర్పవలయు’
నని తలంచి యతండు జీర్ణ వస్త్రంబు కొంగున ముడిచి తెచ్చిన యదుకుల ముడియం
గని ‘యిది యేమి’ యని యొయ్యన నమ్ముడియఁ దన కరకమలంబుల విడిచి
యయ్యడుకులు కొన్ని పుచ్చుకొని ‘యివియ సకల లోకంబులను సన్నును ఇరితృపిం
బొందిందఁజాలు’ నని యప్పుడు.

అర్ధాలు :
ఆ + విప్రుడు = ఆ బ్రాహ్మణుడు
చనుదెంచిన = వచ్చిన
కార్యంబున్ = పనిని
కృష్ణుండు = కృష్ణుడు
తన = తన
దివ్య = దివ్యమైన
చిత్తంబునన్ = మనసులో
ఎఱింగి = తెలుసుకొని
పూర్వ = ముందటి
భావంబునన్ = జన్మమునందు
ఐశ్వర్య కాముడై = సంపదకోరినవాడు అయ్యి
నన్నున్ = నన్ను
సేవింపండు = సేవించినవాడుకాదు
ఐన = అయినట్టి
ఈ కుచేలుండు = కుచేలుడు
నిజ = తన
కాంత = భార్య యొక్క
ముఖ = ముఖమున
ఉల్లాసంబు = సంతోషం
కొఱకున్ = కోసం
నాయొద్దకు = నాదగ్గరకు
చనుదెంచినవాడు = వచ్చాడు
ఇతనికిన్ = ఇతనికి
ఇంద్రాదులకుం = ఇంద్రుడు మున్నగువారికి
పడయరాని = పొందలేని
బహువిధములైన = పెక్కువిధములు అయిన
సంపద = సంపదలు
శ్రీవిశేషంబులున్ = అధికములు కలుగుట
ఈక్షణంబు = ఈక్షణంలోనే
ఒడిగూర్చవలయం = కలుగజేయవలెను
అని = అని
తలంచి = భావించి
అతడు = ఆ కృష్ణుడు
జీర్ణవస్త్రరంబు = చినిగిపోయిన బట్ట యొక్క
కొంగున్ = మూలన
ముడిచి = ముడివేసి
తెచ్చిన = తీసుకొచ్చినట్టు
అటుకులున్ = అటుకులను
ముడియన్ = మూటను
కని = చూసి
ఇదియేని = ఇది ఏమిటి ?
అని = అని
ఒయ్యనన్ = మెల్లిగా
ఆముడియన్ = ఆ ముడిన
తన = తన యొక్క
కర = చేతులు అనే
కమలంబులన్ = కమలములతో
విడిచి = విప్పి
ఆ అటుకులున్ = ఆ అటుకులు
కొన్ని = కొన్నింటిని
పుచ్చుకుని = తీసుకుని
ఇదియ = ఇవే
సకల = ఎల్ల
లోకంబులను = లోకములను
నన్నున్ = నన్ను
పరితృప్తిం = సంతృప్తి
పొందింపన్ = పొందించుటకు
చాలున్ = సరిపడును
అని = అని
అప్పుడు = అప్పుడు

భావం :
కుచేలుడు వచ్చిన కారణాన్ని కృష్ణుడు గ్రహించాడు. పూర్వ జన్మలో ఇతడైశ్వర్యాన్ని కోరి నన్ను సేవింపలేదు. ఇప్పుడు తన భార్య సంతోషం కోసం నా వద్దకు వచ్చాడు. కావున ఇంద్రాదులకు సైతం లభించని బహువిధాలైన సంపదల్ని ఈ క్షణమే అతనికి ఇవ్వాలని భగవంతుడు (శ్రీకృష్ణుడు) నిశ్చయించుకున్నాడు.

కుచేలుడు చినిగిన ఉత్తరీయలో ముడివేసి తెచ్చిన అటుకుల ముడిని చూచి కృష్ణుడు ఇదేమిటి? అని అడుగుతూ ముడిని విప్పి అటుకులు గుప్పెడు తీసుకున్నాడు. నాకూ సమస్త లోకాలకూ సంతృప్తినివ్వడానికి ఇవి చాలునంటూ కృష్ణుడు ఆ అటుకుల్ని ఆరగించాడు.

34వ పద్యం :

క. మురహరుఁడు పిడికెర వడుకులు,
గర మొప్పఁగ నారగించి కౌతూహలియై
మఱియుడు విడికెడు గౌనం ద
త్కర మప్పుడు పళ్లెం గమల కరకమలములని,

అర్థాలు :
మురహరుడు = శ్రీకృష్ణుడు
పిడికెడు = గుప్పెడు
అటుకులు = అటుకులు
కరమొప్పగన్ = మిక్కిలి యుక్తంగా
ఆరగించి = తిని
కౌతూహలియై = కుతూహలము కలవాడై
మఱియును = మరికొంచెం
పిడికెడు = గుప్పెడు
కోనన్ = తీసుకొనగా
తత్ = అతని
కరముని = చేతిని
అప్పుడు = అప్పుడు
పట్టెన్ = పట్టుకొనెను
కమల = రుక్మిణీదేవి
కర = చేతులు అనే
కమలములన్ = పద్మములతో

భావం :
శ్రీకృష్ణుడు పిడికెడు అటుకుల్ని తిన్న తర్వాత మళ్ళీ ఇంకొక్క పిడికెడు తీసుకున్నాడు. అప్పుడు రుక్మిణీదేవి భర్త చేతిని తన చేతులతో వారిస్తూ ఇలా అన్నది.

35వ పద్యం :

క. సాంసారంగ నతనికి బహు,
సంపద అందింప నివియ చాలును నింక
క్షింపఁగ వలవదు త్రిజగ
తృపత్కర ! దేవ దేవ ! సర్వాత్మ ! హరి !

అర్ధాలు :
సొంపారన్ = సమృద్ధిగా కలవు
ఇతనికిన్ = ఇతనికి
బహు = పెక్కు
సంపదలన్ = సంపదలను
అందింపన్ = ఇచ్చుటకు
ఇవియున్ = ఇవే
చాలునున్ = సంపదను
ఇక = మరికొంచము
భక్షింపగన్ = తినుట
వలవదు = వద్దు
త్రిజగత్సపత్కర = ముల్లోకాలను సంపదనిచ్చేవాడు
వేదదేవ = కృష్ణ
సర్వాత్మ = జగత్తంతా నిండినవాడు
హరీ = కృష్ణా

భావం:
స్వామీ ఇతనికి సకల సంపదలను అందించడానికి ఇందాక మీరు తిన్న అటుకులే చాలు. ఇక భక్షించకండి అని భర్తను వారించింది.

36వ పద్యం :

సి. పరికింపఁ గృపణస్వభావుండ నై నట్టి
యే నేడు ? నిఖిలావనీశ్వరి యగు
నిందిరాదేవికి నెనయంగ నిత్య ని
డై యొప్పు నవ్వాసుదేవుల
డేడ ? సన్నధ్ధమైఁ దోడఁబుట్టిన వాని
కైవడిఁ గౌఁగిటఁ గదియఁ జేర్చి
దైవంబుగా నన్ను భావించి నిజతల్ప
మున నుంచి సత్రియల్ పూని నడపి

తే. చారు నిజవధూ కరసరోజాత కలిత,
చామరానిలమున గతశ్రమునిఁజేసి
శ్రీకుచాలిస్త చందనాంచితకరాబ్జ,
తలములను సద్గు లొతై వత్సలత మెఱసి.

అరాలు :
పరికింపన్ = తరచి చూసినచో
కృపణ = లోభపూరితమైన
స్వభావుండ = లక్షణములు కలవాడను
ఐన = అయినట్టి
యేనే = నేను ఎక్కడ
నిఖిల = సమస్తమైన
అవనీ = లోకములకు
ఈశ్వరి = సర్వనియామకురాలు
అగు = ఐన
ఇందిందేనికి = లక్ష్మీదేవికి
ఎనయంగన్ = పొందికగా
నిత్యనివాసుడు = శాశ్వతనివాసస్థానమైనవాడు
ఐ = అయ్యి
ఒప్పు = ఉండెడి
ఆవాసుడేవుడు = కృష్ణుడు
ఏడన్ = ఎక్కడ
అర్థమైన్ = ప్రీతితో
తోడబుట్టిన = సహోదరుడైన
వారి = అతని
కైవడిన్ = వలె
కౌగిటన్ = కౌగిట్లో
కదియున్ = దగ్గరకు
చేర్చి = తీసుకుని
దైవంబు = దేవుని
కాన్ = ఐనట్లు
నన్నున్ = నన్ను
భావించి = అనుకుని
నిజతల్పమున = తన పాన్పుపైకి
ఉంచి = కూర్చోబెట్టి
సత్రియల్ = మర్యాదలు
పూని = పట్టుగా
నడపి = జరిపించి
చారు = మనోజ్ఞమైన
నిజవధూ = తన భార్య యొక్క
కరసరోజాత = చేయి అనే పద్మమువంటి
కలిత = ఉన్నట్టి
చామర = విసనకర్ర
అనిలమనన్ = గాలివలన
గతశ్రమునిఁజేసి = తొలగిన శ్రమకలవాడుచేసి
శ్రీకుచాలిస్త = రుక్మిణీదేవి స్తనముపై పూయబడిన
చందన = మంచిగంధముల చేత
అంచిత = అలంకరించబడిన
కర = చేతులను
బ్దములను = కమలయుచేత
అడ్డలు = కాళ్ళు
ఒత్తెన్ = పిసికెన్
వత్సలతన్ =ప్రేమతో

భావం:
కుచేలుడు ఇలా భావించాడు. గర్భదరిద్రుడనైన నేనెక్కడ ? లక్ష్మీ నివాస స్థానమైన వాసుదేవుడెక్కడ ? అచ్చుతుడు అనురాగంతో తన తోడబుట్టిన వానిగా తలంచి కౌగిట చేర్చాడు. దైవసమానంగా భావించి తన పాన్పుమీద కూర్చుండబెట్టు కున్నాడు. నన్ను గొప్పగా సత్కరించాడు. ఆయన పట్టపుదేవి నాకు వింజామర వీచి నా శ్రమను పోగొట్టింది. శ్రీకృష్ణుడే సాక్షాత్తు లక్ష్మీదేవిని లాలించే తన చేతులతో ఆప్యాయంగా నా పాదాలొత్తాడు.

37వ పద్యం :

వ. అని తన మనంబున విత్కరించుచు నిజపురంబునకుఁ జని చని ముందట.
సీ. న చంద్ర ప్రభా భాసమాన స్వర్ణ
చంద్రకాంతోపల సౌధములును
గలకంఠ శుక నీలకంఠ సముత్కంఠ
మానిత కూజితోద్యానములును
పుల్లసితాంభోజ హల్లక కహ్లార
కైరవోల్లసిత కాసారములను
మణిమయం కనక కంకణ ముఖాభరణ వి
భ్రాజిత దాసదాసీజనములుఁ

అర్థాలు :
అని = అని
తన = తనయొక్క
మనంబున = మనస్సులో
వితర్కించుచు = ఆలోచిస్తూ
నిజ = తన
పురంబునకు = ఊరికి
చని చని = వెళ్ళిపోయి
ముందటన్ = ఎదుట

భావం :
అని ఈ రీతిగా ఆలోచిస్తూ కుచేలుడు తన నగరాన్ని చేరుకున్నాడు.

38వ పద్యం :

తే. గలిగి చెలువొందు సదనంబుఁ గాంచి విస్మ
యమును బొందుచు నెట్టి పుణ్యాత్ముఁ డుందు
నిలయ మొక్కొ ! యపూర్వమై నెగడె మహిత
వైభవోన్నత లక్ష్మీనివాస మగుచు
వ. ఇట్లు సనుదేర నతని భర్యయైన సతీలలామంబు తన మనంబున నానంద రసమన్న యగుచు

అర్థాలు :
భాను = సూర్యుని వంటి
చంద్ర = చంద్రుని వంటి
ప్రభా = కాంతులచే
భాసమాన = ప్రవేశించుచున్న
స్వర్ణ = బంగార
చంద్రకాంత = చలువరాళ్ళు
ఉపల = మొర్ర రాతి
సౌధములను = మేడలు
కలకంఠ = పావురములు
శుక = చిలుకలు
నీలకంఠ = నెమళ్ళు
సమ + ఉత్కంఠ = మిక్కిలి తహతహతో
మానిత = గౌరవింపబడిన
కుజత = కూతలు గల
ఉద్యానవనములు = తోటలు
ఫుల్ల = వికసించిన
సీత = తెల్లని
అంభోజ = తామరల చేత
హల్లన్ = ఎర్రకలువలు చేత
కహ్లార = కలువపూల చేత
కైరవ = తెల్లకలువల చేత
ఉల్లసిత = ప్రవేశించునట్టి
కాసారము = చెరువులును
మణిమయ = రత్నాలు పొదిగిన
కనక = బంగారం
కంకణ = చేతిగాజులు
ముఖాభరణ = మున్నగు ఆభరణాలచే
విభ్రాజిత = మిక్కిలి మెరుస్తున్న
దాస = సేవకులు
దాసీ = సేవకురాళ్ళు
కలిగి = ఉండి
చెలువొందు = అందగించుచున్న
సదనంబున్ = భవనమును
కాంచి = చూసి
విస్మయమును = ఆశ్చర్యమును
పొందుచున్ = పొందుతూ
ఎట్టి = ఎంతటి గొప్ప
పుణ్యాత్ముడు = పుణ్యపురుషుడు
ఉండు = ఉండెడి
నిలయమొక్క = నివాసమో కదా
అపూర్వము = అద్భుతమైనది
ఐ = అయ్యి
నెగడెన్ = అతిశయించింది
మహిత = గప్ప
వైభవ = వైభవములు
ఉన్నత = మేలైన
లక్ష్మీ = సంపదను
నివాసము = నిలయము
అగచున్ = అయినది

భావం :
కుచేలుడు తనయొక్క సూర్యచంద్రుల కాంతితో ప్రవేశించే పాలరాతి కట్టడాలు, శుక; పిక వలయాంత నిండిన చక్కని ఉద్యానవనాలు, వికసించిన పలువన్నెల తామరలతో కలువలతో కనుల పండువు చేస్తున్న సరోవరాలు, మణికంకణాలు బహువిధాలైన భూషణలు ధరించిన దాసదాస జనమా కలిగి వెలుగొందే మహోన్నత మందిరానన్ని చూసి ఆశ్చర్యపడ్డాడు. ఇది ఏ పుణ్యాత్ముని భవనమో ! సిరిసంపదలకు నిలయమై అపూర్వమై ప్రకావిస్తున్నదని కుచేలుడు భావించాడు.

39వ పద్యం :

సీ. తన విధురాకు ముందటఁ గని మనమన
హర్షించి వైభవం బలర మనుజ
కామినీరూపంబు గైకొన్న యిందిరాస
పనిత చందంబునఁ దనరుచున్న
కలకంఠి తన వాలుఁగన్నులు క్రేవల
నానందబాష్పంబు లంకురింప
నతని పాదంబుల కాత్మలో మ్రొక్క భా
నవంబున నాలింగనంబు సేసె

అర్థాలు :
ఇట్లు = ఈ విధముగా
చనుదేర = రాగా
అతని = కుచేలుని యొక్క
భార్య = ఇల్లాలు
ఐన = అయినటువంటి
సతీలలామంబు = స్త్రీలలో ఉత్తమురాలు
తన = తనయొక్క
మనంబునన్ = మనస్సునందు
ఆనందరస = ఆనందరసమున
మగ్న = మునిగినామె
అగుచున్ = అవుతూ

భావం :
అలా వచ్చిన కుచేలుని చూసి అతని భార్య ఆనందంతో తేలియాడింది.

40వ పద్యం :

తే. నా ధరాదేవుఁ డతుల దివ్యాంబరాభ
రణ విభూషితులై రతిరాజు సాయ
కముల గరి నొప్పు పరిచారికలు భజింప,
లలిత సౌభాగ్య యగు నిజ లలనఁ జూచి.

అర్థాలు :
తన = తనయొక్క
విభురాక = బర్త వచ్చుటకు
ముందటన్ = ఎదురుగా
కని = చూసి
మనముననె = మనస్సునందు
హర్చించు = ఆనందించి
వైభవంబులు = వైభవములు
అలరన్ = వికసించగా
మనుజ = మానవ
కామినీ = స్త్రీ
రూపంబున్ = రూపమును
కైకన్నా = వహించినట్టి
ఇందిరా = లక్ష్మి
వనిత = దేవి
చందంబునన్ = వలె
తనరుచున్న = ఒప్పుచున్న
కలకంఠి = స్త్రీ
తన = తనయొక్క
వాలుగన్నులక్రేవల = కంటికొనల చివరన
ఆనంద = సంతోషము వలన
భాష్పంబులున్ = కన్నీరు
అంకురింపన్ = ఊరుతుండగ
అతనిన్ = అతని
పాదంబులకున్ = కాళ్ళకు
ఆత్మలోన్ = మనస్సులోనే
మ్రొక్కి = నమస్కరించి
భావంబునన్ = మనస్సునందు
ఆలింగనంబు = కౌగిలించుకొనుట
చేసెన్ = చేసెను
ఆ ధరాధేవుడు = ఆ బ్రాహ్మణుడు
అతుల = సాటిలేని
దివ్య = దివ్యమైన
అంబర = బట్టలు
ఆభరణ = అలంకారములతో
విభూషితలై = అలంకరింపబడిన వారై
రతిరాజు = మన్మధుని
సాయకము = బాణముల
గతిన్ = వలె
ఒప్పు = చక్కగా ఉన్న
పరిచారకులు = సేవకురాండ్రు
భజింపన్ = సేవిస్తుండగా
లలిత = మనోజ్ఞమైన
సౌభాగ్య = సౌభాగ్యవతి
అగు = అయిన
నిజ = తన
లలనన్ = భార్యను
చూచి = చూసి

భావం :
ఆ ఇల్లాలు తన భర్త వస్తున్నాడని తెలుసుకొని ఎంతో ఆనందంతో ఎదురు వచ్చింది. మానవరూపం ధరించిన మహాలక్ష్మిలాగా ఉన్న ఆమో కనుకొలకుల్లో ఆనందభాష్పాలు రాలుతుండగా భర్త పాదాలకు నమస్కరించి మనస్సులో కౌగిలించుకొంది. దివ్యాంబరాలు, ఆభరణాలు ధరించి మన్మధుని బాణలలాగా ఉన్న పరిచారికల సేవలందుకొంటూ ఐశ్యర్యంతో తులదూగే తన భార్యను కుచేలుడు చూచాడు.

41వ పద్యం :

ఆ. ఎన్నం క్రొత్తులైన యిట్టి సంపదలు నా
కబ్బుటెల్ల హరిదయావలోక
నమునఁ జేసి కాదె ! నళినాక్షుసన్నిధి
కర్ది నగుచు నేను నరుగుటయును.

అర్థాలు :
ఎన్నన్ = ఎంచిచూసినచో
క్రొత్తలు = నేతనములు
ఐన = అయిన
సంపదలు = కలుములు
నాకున్ = నాకు
అబ్బుట = కలుగుట
ఎల్లన్ = అంతా
హరి = శ్రీకృష్ణుని
దయా = కృపతో కూడిన
అవలోకమునన్ = చూపు
చేసి = వలన
కాదె = కదా
నళినాక్షు = కృష్ణుని
సన్నిధికిన్ = వద్దకు
అర్దిన్ = కోరువాడ
అగుచున్ = అగుచూ
నేను = నేను
అదుగుటయున్ = వెళ్ళుట

భావం :
ఆలోచించి చూస్తే ఈ నూతన సమస్త సంపదలూ శ్రీహరి కృపాకటాక్షం వలనే నాకు ప్రాప్తించాయి. సంపద కోరుతూ కృష్ణుని వద్దకు నేనే వెళ్ళుట.

42వ పద్యం :

క. నను నా వృత్తాంతంబును
ధనమనమనఁ గనియు నేమి దడవక ననుఁ బొ
కమ్మని యీ సంపద లెల్లను,,
నొనరఁగ వొడఁగూర్చి నన్ను నొడయినఁ జేసెన్.

అర్థం :
ననున్ = నన్ను
నా = నా యొక్క
వృత్తాంతంబును = విషయము
తన = తనయొక్క
మనమునన్ = మనస్సునందు
కనియున్ = తెలుసుకొనినావు
ననున్ = నన్ను
పొమ్ము = వెళ్ళు
అని = అని
ఈ = ఈ
సంపదలు = సంపదలు
ఎల్లనున్ = సమస్తమును
ఒనరన్ = చక్కగా
ఒడగూర్చి = కలుగజేసి
నన్నున్ = నన్ను
ఒడయునిన్ = ప్రభువునకు
చేసెను = చేసెను

భావం:
ధనం కోసం నేను శ్రీకృష్ణుని వద్దకు వెళ్ళాను. ఆ మహానుభావుడు నా సంగతి తెలిసి కూడా నన్నేమీ అడగలేదు. నాకు వీడ్కోలిచ్చి పంపి తరువాత ఈ సకల సంపదలూ అనుగ్రహించాడు, నన్ను ప్రభువును చేసాడు.

మిత్రధర్మం Summary in Telugu

కవి పరిచయం

1. మిత్ర ధర్మం ‘ఆంధ్రమహాభాగవతం’ లోనిది.
2. భాగవత భాగములకు స్కంధములని పేరు.
3. భాగవతములో పండ్రెండు (12) స్కంధములు కలవు.
4. మధురస్నేహము దశమ స్కంధము నుండి గ్రహించబడినది.
5. సంస్కృతములో వేదవ్యాసుడు భాగవతమును రచించెను.
6. “మిత్ర ధర్మం” అను పాఠ్యభాగమును రచించినది మహాకవి పోతన.
7. పోతన ఇంటి పేరు, ఊరు పేరును “బమ్మెర” యే.
8. బమ్మెర గ్రామము వరంగల్ జిల్లాలో ఉన్నది.
9. పోతన తల్లి లక్కమాంబ – తండ్రి కేసన.
10. పోతన బిరుదు “సహజపాండిత్యుడు”.
11. పోతన కృతులు : భోగినీ దండకము, వీరభద్ర విజయము నారాయణ శతకం, ఆంధ్రమహాభాగవతం.
12. పోతన కీర్తి సౌధానికి మూలస్తంభం భాగవతం.
13. నవ విధ భక్తులలో కుచేలుని భక్తి “సఖ్య భక్తి”.
14. పోతన కవితా లక్షణములు : నిశ్చలమైన భక్తి – అద్భుత కథా కథన శిల్పం – లోకోత్తరమైన భావుకత – సజీవ పాత్ర చిత్రణ.
15. పోతన కాలం : 15వ శతాబ్దము.
16. మాధుర్యాన్నీ, ప్రేమతత్త్వాన్నీ స్నేహం పటిష్ఠం చేస్తుందని నిరూపించేది ఈ పాఠ్యభాగం.

పాఠ్యభాగ సందర్భం

పరీక్షిత్తు శుకమహర్షిని – “మునీంద్రా ! శ్రీకృష్ణుని అనంత గుణసంపదలను గురించి ఎన్ని మారులు విన్నా తనివి తీరదు. ఆ హరిని పూజించే చేతులే చేతులు. ఆయనకు నమస్కరించే శిరస్సే శిరస్సు. ఆ పరమాత్ముని చూచే కన్నులే కన్నులు. ఆ స్వామిని పొగడే నోరే నోరు, ఆయన కథలను వినే చెవులే చెవులు. ఆ పరమాత్ముని తెలుసుకునే మార్గమును వివరింపు” మని కోరాడు. అప్పుడు అభిమన్యుని కుమారుడైన ఆ పరీక్షిన్మహారాజుకు శుకమహర్షి కుచేలుడు దారిద్య్ర బాధను అనుభవిస్తూ, తన బాల సఖుడైన శ్రీకృష్ణుని దర్శించి, ఆయన అనుగ్రహంతో ఎలా అపారమైన సంపదలు పొందాడో వర్ణించే సందర్భములోనిదీ పాఠ్యాంశం.

పాఠ్యభాగ సారాంశం

కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుని బాల్యమిత్రులు – వారిరువురు సాందీపుని సన్నిధిలో విద్యాభ్యాసం చేశారు. తరువాత శ్రీకృష్ణుడు ద్వారకా నగరాధిపతియైనాడు. కుచేలుడు దుర్భరమైన దారిద్య్ర బాధ అనుభవించాడు. కుచేలుని భార్య మహాపతివ్రత, అభిమనవతి. ఆ ఇల్లాలు దారిద్య్ర బాధతో పిల్లలు మలమలమాడిపోబడం చూచి భర్తను, శ్రీకృష్ణుని దర్శించి ఆయన అనుగ్రహంతో తమను కాపాడుమని ప్రార్థించు సన్నివేశంతో కథ ప్రారంభమగుచున్నది.

భర్తకు కర్తవ్యోపదేశము చేసిన అర్ధాంగిగా కుచేలుని భార్య – ఎంతటి దుర్భరమైన దారిద్ర్యము అనుభవించినను నోరు తెరచి సహాయమును అర్థింపని అభిమనధనుడుగా కుచేలుడు – అవధులు ఆదరాభిమానాలతో బాల్య మిత్రునికి సర్వ సంపదలను అనుగ్రహించిన ఆర్తజన రక్షకుడుగా శ్రీకృష్ణుడు మనకు ఈ పాఠ్యభాగములో సాక్షాత్కరిస్తారు. కుచేల శ్రీకృష్ణుల మధురమైన స్నేహానికి, శ్రీకృష్ణుని భక్తజన వాత్సల్యమునకు కుచేలోపాఖ్యానం నిదర్శనంగా నిలుస్తుంది.

మహాపతివ్రతయు, అభిమనవతియునైన కుచేలుని భార్య దుర్భరమైన దరిద్రపీడచే క్రుంగికృశించి పోయినది. ఆకలిమంటచే అలమటించుచు, పిల్లలు ఆకులు, గిన్నెలు పట్టుకొని తల్లి వద్దకు వచ్చి పట్టెడన్నము పెట్టుమని యడిగిరి. వారి మాటలు వినినంతనే పట్టరాని దుఃఖముతో భర్త కడకరిగి “ప్రాణనాథా ! ఇంటిలో దారిద్ర్యము తాండ వించుచున్నది. దానిని తొలగించుటకు మార్గమును ఆలోచింపరైతిరి.

మీ బాల్య మిత్రుడైన శ్రీకృష్ణుని దర్శించి, దారిద్య్రమనెడి అంధకారము నుండి మమ్ము కాపాడుము. ఆర్తజన శరణ్యుడు, దయాసాగరుడైన శ్రీకృష్ణుడు మిమ్ములను చూచినంతనే, అపారమైన సంపదలను అనుగ్రహించును. కలలోనైన తనను తలవని నీచుని పైతము, కష్ట సమయములో ఆదుకొను జగత్ప్రభువు, ఎల్లవేళల ఆయనను భక్తితో సేవించు మీకు విశేష సంపదల ననుగ్రహింపడా ?” అని పలికెను.

భార్య మాటలను విని, ఆమె ధర్మయుతమైన వాక్యములకు సంతసించి, శ్రీకృష్ణుని దర్శనము ఇహపరసాధనముగా భావించెను. “ నీవు చెప్పినట్లుగా శ్రీకృష్ణుని పాదపద్మములను ఆశ్రయించుటశుభకరమే ఆచక్రపాణికిచ్చుటకేమైన కానుకగలదా ? యని అడుగగా – ఆ ఇల్లాలు కుచేలుని ఉత్తరీయపు కొగునకు కొన్ని అటుకులు ముడివేసెను. గోవింద సందర్శనమునకై వెడలుచున్న ఆనందముతో కుచేలుడు ద్వారకా పట్టణమునకై బయలుదేరెను.

“ద్వారకా నగరమునకు నేనెట్లు వెళ్ళగలను ? అచ్చట అంతఃపురములో నుండు శ్రీకృష్ణుని ఎట్లు దర్శింపగలను ? ద్వారపాలకులు ఈ బీద బ్రాహ్మణుని చూచి, నీ వెక్కడ నుండి వచ్చుచుంటివి ? ఎందులకు వచ్చితివని అడిగినచో – వారికి బహుమానమిచ్చుటకు కూడ కాసు డబ్బు లేదు. ఆయన దయ నా భాగ్యము -” అనుకొనుచు కుచేలుడు ద్వారకా నగరమును ప్రవేశించి, కక్ష్యంతరములు దాటి, అంతఃపుర మందిరములో హంసతూలికా తల్పముపై ప్రియురాలితో వినోద క్రీడలలో మునిగి తేలుచున్న గాంచి – శ్రీకృష్ణుని బ్రహ్మానందమును అనుభవించెను.

అల్లంత దూరముననే కుచేలుని గాంచి, శ్రీకృష్ణుడు గబగబ పాన్పు దిగి, మిత్రునకు ఎదురుగా వచ్చి, ప్రేమతో ఆలింగనము కావించుకొని, పట్టు పాన్పుపై కూర్చుండబెట్టెను. బంగారు కలశము నందలి నీటితో కుచేలుని కాళ్ళు కడిగి, ఆ నీటిని తలపై చల్లుకొనెను. మంచి గంధమును శరీరమునకు అలదెను.

వింజామరలతో గాలి విసరి మార్గాయాసమును పోగెట్టెను. కర్పూర తాంబూలము నొసంగెను. ఆదరముతో గోవును దానము చేసెను. మణిమయ దీపములతో ఆరతి పట్టెను, సాక్షాత్తు రుక్మిణీదేవి కుచేలునికి వింజామరలు వీచెను. ఇట్లు శ్రీకృష్ణునిచే సేవులు చేయించుకొనుచున్న కుచేలుని గాంచి – అంతఃపురకాంతలు ఆశ్చర్యపడుచు, కుచేలుని అదృష్టమును అనేక విధములుగా ప్రశంసించిరి.

శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమగు శ్రీకృష్ణుని చేతను, లక్ష్మీదేవి స్వరూపిణియగు రుక్మిణి చేతను సేవలు పొందిన మహనీయ మూర్తిగా కుచేలుడు ఈ పాఠ్యభాగమందు గోచరించును శ్రీకృష్ణ, కుచేలుల నిర్మలమైన స్నేహమును ఈ పాఠ్యభాగము నిరూపించును.

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year English Study Material 7th Lesson Father, Dear Father Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year English Study Material 7th Lesson Father, Dear Father

Annotations (Section – A, Q.No. 2, Marks : 4)

Question 1.
Yes. My first rank slipped to the second.
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from the prose piece, Father, Dear Father written by Raj Kinger. Actually this is an article published in the English daily, The Hindu.

Context & Explanation: Rahul is the class topper in his school. His first rank slips to the second. Admitting the guilt, he writes a letter to his father. His father’s advice to think before studying, before answering the papers makes him think and think. The word think makes him reflect on several issues including many pitfalls in our education system. Further, he says that the sense of life is not taught to him. He feels that the education should give a feel of life to him and should be useful in life.

Critical Comment:
Rahul, the class topper in his school, presents his anguish over the present education system through a letter to his father in this context.

కవి పరిచయం :
రాజ్ కింగర్ రచించిన ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’ అను గద్యభాగం నుండి ఈ వాక్యం గ్రహించబడినది. వాస్తవంగా ఇది ఆంగ్ల దినపత్రిక ‘హిందూ’లో ప్రచురించబడినది.

సందర్భం :
తరగతిలో మొదటి ర్యాంక్ విద్యార్థి అయిన రాహుల్ ఒక ఉత్తర రూపంలో ప్రస్తుత విద్యావిధానం మీద తన ఆవేదనను, బాధను తన తండ్రికి ఈ సందర్భంలో తెలియజేస్తున్నాడు.

వివరణ :
తరగతిలో మొదటి ర్యాంక్ విద్యార్థి రాహుల్. అతని మొదటి ర్యాంకు రెండవ ర్యాంకుకు జారింది. ఆ విషయాన్ని ఒప్పుకుంటూ, తన తండ్రికి లేఖ వ్రాస్తున్నాడు. తన తండ్రి సలహా చదువుటకు ముందు, సమాధానం వ్రాయుటకు ముందు. ఆలోచించు అను తన తండ్రి సలహా ఇతన్ని ఆలోచింపచేస్తుంది. ఆలోచన అనుపదం, ఇతన్ని మన విద్యావిధానంలోని అనేక లోపాలతో సహా అనేక విషయాల మీద ప్రతిబింబింపజేస్తుంది, లోపాలను లోతుగా విమర్శింపజేస్తుంది. అంతేగాక, జీవితసారం గురించి తనకు బోధించలేదు అంటున్నాడు. విద్య తనకు జీవిత అనుభూతి ఇవ్వాలని భావిస్తున్నాడు. అది తనకు జీవితంలో ఉపయోగపడాలని భావిస్తున్నాడు.

Question 2.
But in your Departmental Store, do you apply Pythagoras Theorem or Newton’s Law of Gravity ? *(Imp, Model Paper)
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from the prose piece, Father, Dear Father written by Raj Kinger. Actually this is an article published in the English daily, The Hindu.

Context & Explanation :
Rahul is a school boy. He is the class topper in his school. His first rank slips to the second. His father is angry with it. In response to his father’s disappointment, he writes a letter to his father. He raises several pertinent questions about our education system. He also wants his father to be his friend, philosopher and guide. Further, he loves a simple and natural life. He wants to get practical education.

Critical Comment:
Rahul presents his anguish over the present education system through this letter to his father.

కవి పరిచయం :
రాజ్ కింగర్ రచించిన ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’ అను గద్యభాగం నుండి ఈ వాక్యం గ్రహించబడినది. వాస్తవంగా ఇది ఆంగ్ల దినపత్రిక ‘హిందూ’లో ప్రచురించబడినది.

సందర్భం :
తన తండ్రికి ఈ లేఖ ద్వారా ప్రస్తుత విద్యావిధానం గురించి తన ఆవేదన, బాధను తెలియజేస్తున్నాడు.

వివరణ :
రాహుల్ ఒక బడి పిల్లవాడు. తరగతిలో మొదటి ర్యాంక్ వాడు. అతని మొదటి ర్యాంకు రెండవ ర్యాంకుకు జారింది. దీనితో అతని తండ్రి కోపపడ్డాడు. తన తండ్రి అసంతృప్తికి సమాధానంగా, రాహుల్ తన తండ్రికి లేఖ వ్రాస్తున్నాడు. మన విద్యావ్యవస్థ గురించి అనేక యుక్తమైన ప్రశ్నలు లేవనెత్తాడు. తన స్నేహితుడుగా, తత్వజ్ఞుడుగా మరియు మార్గదర్శకుడుగా ఉండమని తన తండ్రిని కోరుకుంటున్నాడు, ఆశపడుతున్నాడు. ఇంకను సామాన్యమైన, సహజమైన జీవితాన్ని ఇష్టపడుతున్నాడు. నిజజీవితంలో ఉపయోగపడే ఆచరణలో పెట్టదగిన విద్యావిధానం కోరుకుంటున్నాడు.

Question 3.
And she was cross. She said go ask the guy who keeps gardening things
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from the prose piece, Father, Dear Father written by Raj Kinger. Actually this is an article published in the English daily, The Hindu.

Context & Explanation:
Rahul has an unpleasant experience with his Biology teacher. When his rose plant is attacked by pests he seeks advice of his teacher to save his plant. But, the teacher gets irritated as she thinks it a question out of their syllabus and asks him to approach a gardener for advice. The teacher serves as a warning to all those teachers who do not show any interest or reverence towards their profession. Therefore, Rahul criticizes such an education system which curbs independent thinking and encourages blind adherence to whatever the teacher teaches.

Critical Comment:
Here, Rahul narrates the incident of his biology teacher not able to help him with a practical science related problem.

కవి పరిచయం :
రాజ్ కింగర్ రచించిన ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’ అను గద్యభాగం నుండి ఈ వాక్యం గ్రహించబడినది. వాస్తవంగా ఇది ఆంగ్ల దినపత్రిక ‘హిందూ’లో ప్రచురించబడినది.

సందర్భం :
ఇక్కడ, ఆచరణలో పెట్టుటకు వీలైన శాస్త్రజ్ఞాన సంబంధమైన సమస్యకు సహాయం చేయలేని అతని జీవశాస్త్రం ఉపాధ్యాయురాలి సంఘటనను రాహుల్ వివరిస్తున్నాడు.

వివరణ :
రాహుల్ ఒక చెడ్డ అనుభవం చవిచూశాడు తన జీవశాస్త్ర ఉపాధ్యాయురాలు నుండి. తన రోజా మొక్క క్రిముల వల్ల తెగులుకి గురైనప్పుడు, దాన్ని కాపాడటానికి అతని ఉపాధ్యాయురాలు సలహా కోరాడు. కానీ, ఆమె కోపగించుకొని, అది సిలబస్లో లేని ప్రశ్నగా భావించింది మరియు సలహా కోసం తోటమాలిని కలవమని చెప్తుంది. వృత్తిపట్ల శ్రద్ధ, గౌరవంలేని ఉపాధ్యాయులందరికీ ఒక హెచ్చరికలా ఈమె పనిచేస్తుంది, కనిపిస్తుంది. కావున ఉపాధ్యాయులు ఏది చెప్తే దానిని గుడ్డిగా అనుసరించడాన్ని ప్రోత్సహించడాన్ని మరియు స్వతంత్ర ఆలోచనను తుంచివేసే విద్యావిధానాన్ని రాహుల్ విమర్శిస్తున్నాడు.

Question 4.
This was only to lighten my over n burdened heart.
Answer:
Introduction:
This sentence is taken from the prose piece, Father, Dear Father written by Raj Kinger. Actually this is an article published in the English daily, The Hindu.

Context & Explanation:
This letter ends up with a postscript. Postscript is an addition to a letter, written after the writer’s name has been signed. It shows Rahul’s feelings and speaks out his heart. He feels that his father will not see his anguished plea. And he doesn’t understand his over-burdened heart. Therefore, it is to lighten his heart-rending condition.

Critical Comment:
Here, Rahul writes the postscript to lighten his over-burdened heart.

కవి పరిచయం :
రాజ్ కింగర్ రచించిన ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’ అను గద్యభాగం నుండి ఈ వాక్యం గ్రహించబడినది. వాస్తవంగా ఇది ఆంగ్ల దినపత్రిక ‘హిందూ’లో ప్రచురించబడినది.

సందర్భం:
ఇక్కడ, తన హృదయబరువును తగ్గించుకోవటానికి రాహుల్ కవి అదనపు వ్రాత.

వివరణ :
ఈ లేఖ అదనపు వ్రాతతో ముగుస్తుంది. అదనపు రాతంటే రచయిత సంతకం చేసిన తరువాత అదనంగా వ్రాసేది. ఇది రాహుల్ యొక్క భావాలను మరియు మనస్సును చెప్తుంది. అతని వేదనతో కూడిన ప్రార్థనను తన తండ్రి చూడడంటున్నాడు. మరియు గుండెభారాన్ని అతను అర్థం చేసుకోలేడు. కావున, ఇది తన హృదయ విదారకర పరిస్థితిని తగ్గించుకోవటానికి !

Paragraph Questions & Answers (Section – A, Q.No. 4, Marks : 4)

Question 1.
What does the boy think of his grandparents in his letter?
Answer:
Raj Kinger’s Father, Dear Father is a thought provoking commentary on the education system prevailing now. This short write-up is a letter to a father.

Rahul is a school boy. He is very much happy with his grandparents who enjoy life. He says that his grandfather had a carefree and beautiful childhood. His grandfather recollects how enjoyed in the mango and guava gardens. He says that his grandfather studies were secondary and living and experiencing was the major subject. He asks his father very innocently whether his grandfather is lying. And his grandmother is semi- literate. But, she is happy with her kitchen work, gardening and reading the Bhagavad Geeta and other holy books. Thus, he thinks of his grandparents.

ప్రస్తుతం ప్రబలమైయున్న విద్యా వ్యవస్థ మీద ఒక ఆలోచనను రేకెత్తించే వివరణ వ్యాసం రాజ్ కింగర్ యొక్క ఫాదర్ డియర్ ఫాదర్. ఇది తండ్రికి వ్రాసిన లేఖ.

రాహుల్ ఒక బడి పిల్లవాడు. జీవితాన్ని ఆస్వాదిస్తున్న తన తాత, నాయనమ్మలతో రాహుల్ చాలా సంతోషంగా ఉన్నాడు. అతని తాత అందమైన, సరదా బాల్యదశను గడిపాడు అంటున్నాడు. ఇతని తాత జామ, మామిడి తోటలలో ఎలా సంతోషంగా గడిపాడో గుర్తుతెచ్చుకుంటున్నాడు.

తన తాతకు విద్యాభ్యాసం ముఖ్యం కాదు, జీవించుట మరియు అనుభవించటం ప్రధాన విషయం అంటున్నాడు. తన తాత అబద్దం చెప్తున్నాడా! అని తన తండ్రిని అమాయకంగా అడుగుతున్నాడు. ఇతని నాయనమ్మ కొంత వరకు చదువుకుంది. కానీ ఆమె వంట పనితో, తోటపని మరియు భగవద్గీత మరియు ఇతర పవిత్ర పుస్తకాలు చదువుకుంటూ సంతోషంగా ఉంది. అలా తన తాత, నాయనమ్మల గురించి ఆలోచిస్తున్నాడు.

Question 2.
Write a paragraph on the present day education system as described in Rahul’s letter.
Answer:
Raj Kinger’s Father, Dear Father is a heart wrenching letter addressed to a father by his son, Rahul. In his letter, Rahul condemns our educational system and explains the reason for losing his first rank. If was due to his disagreement with his teacher regarding an answer in English Grammar. Although the teacher was wrong, he was adamant that he was correct. Rahul criticizes such an education system which curbs independent thinking and encourages blind adherence to whatever the teacher teachers. Thus, he condemns the emphasis placed on examinations, marks and ranks. For him practical education matters more than theoretical.

రాజ్ కింగర్ వ్రాసిన ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’, రాహుల్ అనే పిల్లాడు తన తండ్రికి వ్రాసిన హృదయ విదారక లేఖ. ఈ లేఖలో, రాహుల్ మన విద్యావ్యవస్థను ఖండించుతున్నాడు మరియు తన మొదటి ర్యాంక్ జారిపోవటానికి కారణం వివరిస్తున్నాడు. English లోని ఒక ప్రశ్నకు సంబంధించిన సమాధానంలో అభిప్రాయభేదమే దీనికి కారణం. ఉపాధ్యాయుడు చెప్పిన సమాధానం తప్పయినప్పటికీ అతను చాలా మొండి. అతని సమాధానం సరైందన్నాడు. రాహుల్, అలాంటి స్వతంత్ర ఆలోచనను తుంచివేసేది మరియు ఉపాధ్యాయుడు చెప్పినదానినే గుడ్డిగా అనుసరించమని ప్రోత్సహించు విద్యావ్యవస్థను తీవ్రంగా విమర్శిస్తున్నాడు.

Question 3.
What is the attitude of teachers towards learners as illustrated in Father, Dear Father?
Answer:
Raj Kinger’s Father, Dear Father is a thought provoking commentary on the present education system. It highlights the defects in the mind sets of parents, learners, teachers and the government bodies. It sets all to a new wave of thinking. However, the attitude of teachers towards learners are rude and adamant. When Rahul seeks advice of his Biology teacher to save his rose plant, she gets irritated.

She thinks it a question out of their syllabus and asks him to approach a gardener for advice. Her response to Rahul reveals her crossness, irritability and rudeness. She serves as a warning to all those teachers who do not show any interest or reverence towards their profession. The letter also illustrates Rahul’s experience with his English teacher who was adamant.

రాజ్ కింగర్ యొక్క ‘ఫాదర్ డియర్ ఫాదర్’ ప్రస్తుత విద్యావ్యవస్థ మీద ఒక ఆలోచనను రేకెత్తించే వ్యాఖ్యానం. తల్లిదండ్రుల, అభ్యాసకుల, ఉపాధ్యాయుల, ప్రభుత్వ విద్యాశాఖ ఆలోచనల్లోని లోపాలను బహిర్గతం చేస్తుంది. క్రొత్త ఆలోచనా మార్గాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. అందరికి ఏదైనప్పటికీ, అభ్యాసకుల పట్ల, ఉపాధ్యాయుల వైఖరి కఠినం మరియు మొండి.

తన రోజా మొక్కను కాపాడుకోవటానికి రాహుల్ తన ఉపాధ్యాయురాలి సలహా కోరినప్పుడు ఆమె కోప్పడుతుంది. అది సిలబస్లో లేని ప్రశ్నని, సలహా కొరకు తోటమాలిని సంప్రదించమని చెప్తుంది. రాహుల్ పట్ల ఆమె వైఖరి, ఆమె కఠినత్వం, చిరచిరలాడు కోపంను తెలియజేస్తుంది. వృత్తిపట్ల శ్రద్ధ, గౌరవంలేని ఉపాధ్యాయులందరికీ ఆమె ఒక హెచ్చరికను ఇస్తుంది. మొండివాడైన ఆంగ్ల ఉపాధ్యాయుడితో రాహుల్ అనుభవంను కూడా విశదపరుస్తుంది.

Question 4.
What is the significance of the postscript to the text in Father, Dear Father
Answer:
Raj Kinger’s Father, Dear Father is a thought provoking commentary on the present education system. It describes the defects in the mind sets of parents, learners, teachers and the government bodies. This is a letter written to a father by his son Rahul. The letter ends with a postscript. Postscript is an addition to a letter written after the writer’s name has been signed.

It describes Rahul’s feelings and speaks out his heart. Here we can understand Rahul ‘Father’s rigid mind-set. Rahul feels that his father’s eyes will not see Rahul’s feels that his father’s eyes will not see Rahul’s anguished plea. It is only to lighten his heart wrenching feeling. Thus, the postscript plays a significant role in expressing heart rending plight of Rahul, a school boy.

రాజ్ కింగర్ యొక్క ‘ఫాదర్, డియర్ ఫాదర్’ ప్రస్తుత విద్యా విధానం గురించి ఆలోచనను రేకెత్తించే వ్యాఖ్యానం. ప్రభుత్వ పరిపాలన యంత్రాంగాలు, ఉపాధ్యాయుల, అభ్యాసకుల, తల్లిదండ్రుల ఆలోచన విధానంలోని లోపాలను వివరిస్తుంది. రాహుల్ అనే పిల్లవాడు తన తండ్రికి వ్రాసిన లేఖ ఇది. ఈ లేఖ జాబు ముగిసిన తరువాత మరల రాయడంతో ముగుస్తుంది.

లేఖ వ్రాసిన వ్యక్తి సంతకం చేసిన తర్వాత అదనంగా రాయబడినదే తాజా కలం. ఇది రాహుల్ యొక్క భావాలను, బాధలను వివరిస్తుంది. తన మనస్సును చెప్తుంది. దీన్ని బట్టి మనం రాహుల్ తండ్రి యొక్క కఠినమైన ఆలోచనను తెలుసుకోవచ్చు. తన తండ్రి కళ్ళు తన వేదనను చూడవంటున్నాడు. ఇది కేవలం తన హృదయ విదారకర బాధను తగ్గించుకోవటానికి అంటున్నాడు. అలా, తాజాకలం బడి పిల్లవాడు రాహుల్ తన గుండెలు పిండే బాధను వ్యక్తపరచటంలో ప్రముఖపాత్ర పోషిస్తుంది.

Father, Dear Father Summary in English

Raj Kinger’s article, ‘Father, Dear Father’ is an excellent thought-provoking commentary on the present Indian education system. It highlights the defects in the mind sets of parents, learners, teachers and the government bodies. It sets all to a new way of thinking. This is a letter written to a father by his son, Rahul, a school boy. Rahul is the class topper. His first rank slips to the second. Admitting the guilt, he writes this letter in response to his father’s disappointment.

There are essential differences between the father and son. Father believes in high score and doesn’t trust his son but he trusts his teachers. Rahul believes in simple life and practical education therefore, Rahul’s father asks his son to think twice before studying and before answering the papers. Now, his father’s advice makes him think and think. The word, think, makes him reflect on several issues including many pitfalls in our education system. He wants his father to be his friend, philosopher and guide.

Rahul is inspired by the life system of his grandparents. He says that his grandfather had a carefree and beautiful childhood. His grandfather recollects how he enjoyed in the mango and guava gardens, the picnics on the banks of the river where men cooked mouth watering food and playing marbles and gilli danda. To his grandfather studies were only secondary. Living and experiencing was the major subject. Rahul asks his father very innocently whether his grandfather is lying or the world has turned upside down during this period of 70 years.

Rahul’s grandmother is semi-literate while his mother is highly qualified. Yet his grandmother is happy with her kitchen work, gardening and reading the Gita. Rahul’s mother, on the other hand, is always tensed and nervous. He questions his father whether literacy has become a harbinger of restlessness, fear and frustration.

Rahul explains to his father that whatever he learns in school has no practical application. He narrates his unpleasant experience with his Biology teacher to save his rose plant. The teacher gets irritated as she thinks it a question out of their syllabus. She asks him to approach a gardener for advice.

She serves as a warning to all the teachers who do not show any reverence towards their profession. He says that the essence of life is not taught to him. He feels that education should teach us how to we practically in life.

Rahul explains the reason for losing his first rank. It was due to his disagreement with his teacher over an answer in English grammar. Although the teacher was wrong, he was adamant that he was correct. Rahul criticizes such an education system which curbs independent thinking and encourages blind adherence to what the teacher says. For Rahul, practical education matters more than theoretical. He condemns the emphasis placed on marks and ranks. Classroom knowledge should come handy in our day to day life.

Father, Dear Father Summary in Telugu

శ్రీ రాజ కింగర్ యొక్క వ్యాసం ‘Father, Dear Father’ ప్రస్తుత విద్యావిధానం మీద ఆలోచనను రేకెత్తించే అద్భుతమైన వాఖ్యానం. తల్లిదండ్రుల, అభ్యాసకుల, ఉపాధ్యాయుల, ప్రభుత్వ సంస్థల ఆలోచనల్లోని లోపాలను ఎత్తి చూపుతుంది. అందరికి ఒక కొత్త ఆలోచనా మార్గాన్ని చూపుతుంది. ఈ లేఖ ఒక పిల్లవాడు తన తండ్రికి వ్రాసినది. రాహుల్ తరగతిలో ప్రథమ ర్యాంకు పిల్లవాడు. ఇతని మొదటి ర్యాంక్ కాస్త రెండుకు జారింది. అతని పొరపాటును ఒప్పుకుంటూనే, తన తండ్రి నిరుత్సాహానికి ఈ ప్రత్యుత్తరం వ్రాస్తున్నాడు.

తండ్రి కొడుకుల మధ్య ప్రధానమైన తేడాలున్నాయి. తండ్రికి మార్కుల పిచ్చి, తన కుమారుడ్ని నమ్మడు, కానీ ఉపాధ్యాయులను నమ్ముతాడు. రాహుల్ సమస్య జీవితం మరియు ఆచరణాత్మకమైన విద్యను నమ్ముతాడు. కావున, సమాధానం వ్రాసేముందు, చదివేముందు ఒకటి రెండుసార్లు ఆలోచించమని రాహుల్ని కోరతాడు తండ్రి. అతని తండ్రి సలహానే ఆలోచింపచేస్తుంది. ఆలోచించు అను పదం మన విద్యావిధానంలోని లోపాలతో సహా అనేక విషయాల మీద ప్రతిస్పందింపజేస్తుంది. తన తండ్రి తన స్నేహితుడిగా, తాత్వికుడిగా మరియు మార్గదర్శకుడిగా ఉండాలని కోరుకుంటున్నాడు.

తన తాత, నాయనమ్మల జీవన విధానంచే స్ఫూర్తి పొందుతాడు. తన తాతగారు అందమైన, సరదా బాల్యం గడిపాడు। జామ, మామిడి తోటల్లో విలాసంగా తిరిగాడో గుర్తుచేసుకుంటున్నాడు. తన తాతగారు నోరూరించే ఆహారంను తయారు చేస్తున్న మనుషులు, గోళీలు మరియు చిట్కా క్యాట్ ఆటలు ఆడుతున్న మనుషులు ఉన్న నదీ ఒడ్డున వెంట విహారయాత్రలు చేశాడు. అతని తాతగారికి అధ్యయనం తరువాతది అనుభవించటం ఆశీర్వదించటం ప్రధానమైన విషయం. ఈ 70 సంవత్సరాల్లో ప్రపంచం తలక్రిందులైందా లేదా తన తాతగారు అబద్దమాడుతున్నాడా అని తన తండ్రిని రాహుల్ అమాయకంగా అడుగుతున్నాడు.

రాహుల్ నాయనమ్మ సగం చదువుకొంది. కానీ తన తల్లి బాగా చదువుకున్న స్త్రీ. అయినప్పటికీ, తన నాయనమ్మ వంట పనితో, తోట పనితో మరియు భగవద్గీత చదువుతూ సంతోషంగా ఉంది. కానీ రాహుల్ తల్లి మాత్రం ఎప్పుడూ చూసిన ఒత్తిడి, ఆందోళన, కోపంతోనే ఉంటుంది అని తన తండ్రిని ప్రశ్నిస్తున్నాడు.

తాను, బడిలో ఏదినేర్చుకున్నా అది ఆచరణలో లేదని తన తండ్రికి వివరిస్తున్నాడు. తన రోజా మొక్కను కాపాడుకోవటానికి తన జీవశాస్త్ర ఉపాధ్యాయురాలు దగ్గరకు వెళ్ళినపుడు కలిగిన అవమానకరమైన సంఘటనను వివరిస్తున్నాడు. ఆ ప్రశ్న తన సిలబస్లో లేనిదిగా భావించి ఆమె చిరాకుపడుతుంది. సహాయం కోసం తోటమాలి దగ్గరకు వెళ్ళమని కోపంగా చెప్తుంది. వృత్తి పట్ల శ్రద్ధ, గౌరవం లేని ఉపాధ్యాయులందరికి ఇది ఒక హెచ్చరికను ఇస్తుంది. జీవితసారం బోధించుట లేదని రాహుల్ చెప్తున్నాడు. విద్య అనేది జీవితంలో ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో బోధించాలని భావిస్తున్నాడు.

తను మొదటి ర్యాంకు కోల్పోవడానికి గల కారణం వివరిస్తున్నాడు. ఇంగ్లీషు వ్యాకరణంలో సమాధానంకి సంబంధించి తన ఉపాధ్యాయుడితో ఏర్పడ్డ అసమ్మతే కారణం. ఉపాధ్యాయుడి సమాధానం తప్పయినప్పటికీ అతను మొండిగా ఉన్నాడు. ఉపాధ్యాయుడు చెప్పిన దాన్నే గుడ్డిగా అనుసరించుట ప్రోత్సహించే మరియు స్వతంత్ర ఆలోచనా విధానాన్ని తుంచివేసే విద్యావిధానాన్ని విమర్శిస్తున్నాడు. సైద్దాంతిక విద్య కన్నా ప్రాక్టికల్ విద్యే ముఖ్యం. మార్కులు, ర్యాంకులు మీద ఒత్తిడిని ఖండిస్తున్నాడు.

Father, Dear Father Summary in Hindi

प्रस्तुत पाठ्यांश, ‘पिताजी, प्रिय पिताजी’ – ‘Father, Dear Father’, राज किंगर द्वाश द् हिंदू अंग्रेजी दैनिक को प्रेषित पत्र है। राहुल नामक विद्यार्थी से अपने पिता को लिखित पत्र है, यह । यह लड़का कहता कि मैं अपने हृदय – भार उतारने के लिए यह पत्र लिख रहा हुँ । राहुल ने वर्तमान शिक्षा – पद्धति की कमियों को एवं माता- पिताऊा और आचार्यों से बच्चों पर डाते जानेवाते दबाव को जीता जागता चित्रित किया है ।

द्वितीय पद (सेकंड रैंक) क्यों पाया ? पिताजी के इस प्रश्न का उत्तर है, यह पत्र । पुत्र पिताजी से कहता है कि हमने कभी मानसिक रूप से निकट नहीं हो पाया । वह सीधा प्रश्न करता है कि हम अपने असली जीवन में शिक्षा का कहाँ उपयोग करते हैं। दादा – दादी ने उच्च शिक्षा नहीं पाई, फिरभी वे अपने जीवन के पद पद पर आस्वादन कव रहे हैं। उनके मुख पर मुस्कराहट नहीं हटती । उच्च शिक्षा प्राप्त माँ तो हमेशा दबाव, परेशानी, नाराजगी से रहती है । तो क्या शिक्षा ने हमें उद्वेग, उद्वेलन, कलेश, क्रोध ही दिए हैं ? क्या हम वास्तव में जी रहे हैं ?

मेरे प्यारे गुलाब – पौधे को पीड़क जीवों से कै से बचाना है ? यह प्रश्न करने पर हमारे आचार्या ने नाराज होकर कीटनाशक दवा दुकानदार से पूछने को कहा। कौन मेधावी है ? कौन समझदार है ? मेरी शिक्षा मेरे पसंद का कोई काम सिखा नहीं रही है ? यह शिक्षा वास्तविक जीवन केलिए उपयोगी नहीं है । यह शिक्षा सुहावने सपनों की दुनिया में विचरित नहीं करने देती । क्या, हमारे जीवन अबोध्य एवं अनर्थकारी विषयों की जानकारी को कंठस्थ करने केलिए है ?

फिर भी अपने रेंक खो जाने का कारण मैं नहीं हुँ । पिताजी, अपने आचार्यों की गलतियों से हम बलिपशु हो रहे हैं । तो भी, आपके कहने के अनुसार ज्यादा मेहनत कर, सोच विचार कर प्रथम पद पाने के लिए प्रयास करता हूँ । पिताजी, मेरी चिंता आपको समझ में नहीं आती । मेरा हृदय न केवल रकत – मांस से भश बलिक अनुभूतियों से भी भाश है। इस पंकित से राहुल इस पत्र को समाप्त करता है ।

पाठकों की आँखों आँसू उमड पड़ते हैं। शिक्षा नीति और शिक्षा पद्धति बच्चों के के आधातों को पहचानकर सुधार लाने और अच्छे दिन आने की आशा करेंगे ।

Meanings and Explanations

transgression (n) / trænzgrefn / (ట్రాన్గ్రేషన్ ) (trisyllabic): doing wrong, violation of a code, అపరాధం, నియమావళి, ఉల్లంఘన, अतिक्रमन, उल्लंधन , अपराध

muse (v) / mjʊ:z / (మ్యూ జ్ ) (monosyllabic): reflect, think over, లోతుగాచెప్పు, ఆలోచించుట , चिंतन करना, ध्यान करना

ancillary (adj)/ ænsiləri (యాన్సిలరి) (polysyllabic – 4): secondary, additional,, సహాయక, అదనపు వ్యక్తి , सहायक, गौण, अनुषंगी

fibbing (v+ing) / fibiŋ / (ఫిబింగ్) (disyllabic): telling a trivial lie, చిన్న అబద్దమాడుట, , झूठ बोलना, गप उड़ाना

highly strung (phrase) / p (r)z / (హైలీ స్ట్రాంగ్): nervous and easily upset, లేతగా, అధైర్యపడు, కలవరపడుట, अति संवेदनशली

harbinger (n) / ha: (r) bindzǝ(r) / (హా(ర్) బింజ(ర్)) (trisyllabic): something that foretells the coming of something, రాబోవుదానిని సూచించు, अग्रदूत

frustration (n) / frastreifen / (ఫ్రస్ట్రేషన్ )risyllabic) preventing somebody from seing, నిరుత్సహం, భంగం , नैराश्य, आशाभंग, क्रोध

cross (adj) / kros / (క్రోస్) (monosyllabic): annoyed, angry, చిరాకుగానున్న, కోపంగానున్న , अप्रसन्न, क्रोधित

obvious (adj) / pbies/ (ఒబ్విఅస్) (disyllabic) clear, స్పష్టమైన, सुस्पस्ट, प्रत्यक्ष, प्रकट

prattles (v)/prætlz/(ప్యాట్ ల్ జ్) (t). repeats meaninglessly, పిచ్చిమాటలు, పనికిరాని మాటలు , बकबक करना

hibiscus (n) / hibiskǝs / (హిబిస్కస్) (trisylaoic): a flower plant, ఒక పూలముక్క , गुड़हर

traverse (v) / trǝvç:(r)s / (ట్రావ(ర్)స్) (go across): travel across, అడంగాపోవు, అంతా ప్రయాణించు , पार करना, आर-पार जाना, आड़ा पड़ा होना

adamant (adj) / ædəmənt / (యాదమన్ ట్) (trisyllabic) : unyielding, inflexible, లొంగని , कठोर, सुदृढ, वज्र- सम

at stake (idiom): at risk to be lost, ప్రమాదంలోనున్న , दाँव पर , ख़तरे में

strive (v) / strarv /(స్ట్రీవ్) (monosyllabic) : undeavour, struggle, గట్టిగా ప్రయత్నించు, పోరాడు, , प्रयास करना, मेहनत करना

anguished (adj) /ængwist/(యాంగ్విష్ ట్) (trisyllabic): expressing great mental pain, ఆవేదన, బాధ , मनोव्यथित, तीत्र वेदना में मग्न

plea (n) / pli: / (ప్లి) (monosyllabic) : appeal, pray, request, ప్రార్ధన, విన్నపం , निवेदन, अनुनय, विनय, अभिवचन

Telangana TSBIE TS Inter 1st Year English Study Material 1st Lesson Happiness Textbook Questions and Answers.

TS Inter 1st Year English Study Material 1st Lesson Happiness

Annotations

NOTE: We are providing an EXAMPLE for Annotation to your reference.

What is Annotation ?
Annotations are used in order to add notes or more information about a topic. It is common to see highlighted notes to explain content listed on a page or at the end of publication.

• A student nothing important ideas from the content by highlighting or underlining passages in their text book.
• A student nothing examples or quotes in the margins of a text book.
• A reader noting content to be revisited at a later time.

Why we should Annotate ?
Annotations will ensure that you understand what is happening in a text when you come back to it.
What docs “Annotate” mean ?

Examples of annotations (or notes to make)

• m Underline key passage.
• Starring what you think is important.
• Responding with your own written comments.
• Circling words you do not know so you can look them up.
• ✓ n I understand.
• ? n I don’t understand
• ∞ n I made a connection

How to write an annotation. We are providing an example for your reference.
Eg : I asked the professors who teach the meaning of life to tell me what happiness is.

happiness. So, he asks the professors to tell about the meaning of happiness.
Finally, he finds the real meaning of happiness from a crowd of Hungarians with their women and children under a tree.

Section – A (Q.No. 2, Marks: 4)

Question 1.
I asked the professors who teach the meaning of life to tell me what happiness is.
Answer:
Introduction :
This line is taken from the poem ‘Happiness’ written by Carl Sandburg. He is a famous American poet. The poem is extracted from his collection of poems, ‘Chicago Songs’.

Context & Explanation :
It depicts the narrator’s experience. He wants to know what happiness is. First, he consults the professors for the answer. They represent the intelligence and success. But, they can’t answer it. They claim that they teach the meaning of life. Finally, he finds the real meaning of happiness from a crowd of Hungarians with their women and children under a tree.

Critical Comment:
Here the line describes the narrators experience. He asks the professors about the meaning of happiness.

కవి పరిచయం :
పై వాక్యం అమెరికన్ కవి కార్ల్ సాండ్బర్గ్ వ్రాసిన ‘సంతోషం’ అనే తాత్విక పద్యంలో కనిపిస్తుంది. సాదాగా కనిపిస్తున్న పద్యం ఒక గంభీర అంశాన్ని అందిస్తుంది. ఇది వారి కవితల సంకలనం ‘షికాగో పాటల’ నుండి వ్రాయబడినది.

సందర్భం :
ఇచ్చిన వాక్యం పద్యాన్ని ప్రారంభిస్తుంది. ” అనే పదం కథకుడిని సూచిస్తుంది. ‘సంతోషం’ అనే పదానికి అసలు అర్థం తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నారు వారు. సత్యం తెలుసుకోవాలనే వారి తపన అభినందనీయము. ‘సంతోషం’ అంటే, అనేదానికై వారి వేట వారిని విశ్వవిద్యాలయ ఆచార్యుల వద్దకు నడిపింది. ఆచార్యులు అంటే వారికి ఆరాధ్య భావము. ఆచార్యులు జీవితానికే అర్థము చెప్పగలవారు అంటున్నారు కథకులు. మొట్టమొదటి వాక్యమే కథకుడి ఉద్దేశ్యాన్ని తేటగా ప్రకటిస్తుంది. ఇది ప్రాధాన్యత కల అంశం. చివరగా కథకుడు ‘సంతోషం’ యొక్క నిజమైన అర్థాన్ని ఒక హంగేరియన్ సమూహం, తమ స్త్రీలు, పిల్లలతో చెట్ల క్రింద సంతోషంగా ఉండటంతో తెలుసుకుంటాడు.

వివరణ :
ఈ వాక్యం రచయిత అనుభవాన్ని తెలియజేస్తోంది. ‘సంతోషం’ యొక్క అర్థాన్ని అతడు ఆచార్యులను అడుగుతున్నాడు.

Question 2.
They all shook their heads and gave me a smile as though. I was trying to fool with them. ★(Imp, Model Paper)
Answer:
Introduction :
These lines are extracted from the poem, ‘Happiness’ written by Carl Sandburg, a famous American poet. This poem is from his collection of poems, Chicago Songs. It is a simple poem with a valuable message.

Context & Explanation :
The narrator seeks to know what happiness is. He enquires with many professors but in vain. Even the top executives are consulted to help him in this regard. But they express their inability. The professors and the executives smile to him as a reply of the question asked by the narrator. They look at him as if he is trying to fool them.

Critical Comment:
The narrator asks professors and top executives to tell the meaning of happiness, but in.vain.

కవి పరిచయం :
పై వాక్యం అమెరికన్ కవి కార్ల్ సాండ్బర్గ్ వ్రాసిన ‘సంతోషం’ అనే తాత్విక పద్యంలో కనిపిస్తుంది. సాదాగా కనిపిస్తున్న పద్యం ఒక గంభీర అంశాన్ని అందిస్తుంది. ఇది వారి కవితల సంకలనం ‘షికాగో పాటల’ నుండి వ్రాయబడినది.

సందర్భం :
‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నారు కథకులు. ముందుగా వారు ఆచార్యులను విచారించారు. అక్కడ వారికి వైఫల్యం ఎదురయింది. తన ప్రయత్నాలు కొనసాగించారు వారు. అప్పుడు వారు ప్రముఖ ఉన్నతాధికారుల వద్దకు వెళ్ళారు. వారు వేలకొలది ఉద్యోగుల పనిని పర్యవేక్షిస్తారు. వారి స్థానమును, అనుభవమును కథకులు గౌరవిస్తారు.

అయితే, దురదృష్టవశాత్తు నిరుత్సాహము వారికి ఎదురయింది ఇక్కడ. ఆచార్యులు, అధికారులు కూడా వారి తలలను అడ్డంగా ఊపారు అననుకూల సంకేతంగా, వారు చిరునవ్వులు మాత్రమే విసిరారు కథకుల వైపు. వాటి అర్థము ఏదో ఎత్తుగడతో కథకులు అక్కడికి వచ్చినట్లుంది అని. కవళికలు, కదలికలు ఇక్కడ సమాచారాన్ని అందిస్తాయి. సమర్థ సమాచార వ్యక్తీకరణలో అదొక మంచి పాఠం. వివరణ : రచయిత ‘సంతోషం’ యొక్క అర్థం గురించి ఆచార్యులు మరియు గొప్ప కార్యనిర్వాహకులను అడిగాడు. కానీ ఫలితం దక్కలేదు.

Question 3.
And then one Sunday afternoon I wondered out along the Desplaines river.
Answer:
Introduction :
This line is taken from the simple poem, ‘Happiness’ written by Carl Sandburg a famous American poet. It is from his collection of poems, Chicago Songs.

Context & Explanation :
The narrator enquires many professors and the top executives to know what happiness is. But, they are unable to answer it. At last, one Sunday afternoon he wanders along the Desplaines river. He sees a group of Hungarians with women and children under a tree. They are spending happy moments under the tree. He at once understands what happiness is. One should live in the present in order to enjoy the life. Wisdom lives in lives but in libraries.

Critical Comment :
It depicts the narrator’s experience in finding out what happiness is”…

కవి పరిచయం :
పై వాక్యం అమెరికన్ కవి కార్ల్ సాండ్ ్బర్గ్ వ్రాసిన ‘సంతోషం’ అనే తాత్విక పద్యంలో కనిపిస్తుంది. సాదాగా కనిపిస్తున్న పద్యం ఒక గంభీర అంశాన్ని అందిస్తుంది. ఇది వారి కవితల సంకలనం ‘షికాగో పాటల’ నుండి వ్రాయబడినది.

సందర్భం :
‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటి అని తెలుసుకోవాలనే కథకుల కోరిక చాలా బలమైనది. సత్యాన్వేషణ వారిని నిరంతరం వెంటాడుతూనే ఉంది. ఆచార్యుల నుండి, అధికారుల నుండి నేర్చుకోవాలనే వారి ప్రయత్నాలు ఏ ఫలితాలు ఇవ్వలేదు. అలా అందని సమాచారానికై అతను నిరంతరం ఆసక్తితో అన్వేషిస్తున్న సమయంలో, ఒక ఆదివారం మధ్యాహ్నం వారు డెస్పెయిన్ అనే నదీతీరమునకు వెళ్ళారు. ఆ నది అమెరికాలో ప్రవహిస్తుంది. -కథకుడు నదీతీరాన చెట్లక్రింద తమ స్త్రీలు, పిల్లలతో సంతోషంతో ఉన్న హంగేరియన్ సమూహాన్ని చూసాడు. వారు తమ సంతోషకర క్షణాలను అక్కడి చెట్ల కింద గడుపుతున్నారు. అప్పుడు కథకుడు ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో తెలుసుకున్నాడు.

వివరణ :
ఇది రచయిత ‘సంతోషం’ గురించి తెలుసుకునే సందర్భంలో అతనికి కలిగిన అనుభవాన్ని తెలుపుతుంది.

Question 4.
And 1 saw a crowd of Hungarians under the trees with their women and children and a keg of beer and an accordion.
Answer:
Introduction :
These lines are taken from the poem ‘Happiness’ written by Carl Sandburg, a famous American poet. The poem is extracted from his collection of poems, ‘Chicago Songs’.

Context & Explanation :
The poet wants to know the meaning of happiness. He asks professors and top executives to help him on this regard. But, they express their inability. At last he sees a group of Hungarians under the trees with their women and children. They do not have money, intelligence or success. They are spending happy moments under the tree. They are the symbol of real meaning of happiness. The poet at once understands what happiness is.

Critical Comment :
Here the poet describes how he came across a group of Hungarians, beside a river and beneath the tree.

కవి పరిచయం :
పై వాక్యం అమెరికన్ కవి కార్ల్ సాండ్బర్గ్ వ్రాసిన ‘సంతోషం’ అనే తాత్విక పద్యంలో కనిపిస్తుంది. సాదాగా కనిపిస్తున్న పద్యం ఒక గంభీర అంశాన్ని అందిస్తుంది. ఇది వారి కవితల సంకలనం ‘షికాగో పాటల’ నుండి వ్రాయబడినది.

సందర్భం :
కథకుల జ్ఞానాన్వేషణ విరామము లేనిది. సంతోషం గురించి అతడు అనుభవజ్ఞులైన ఆచార్యులను, ఉన్నత అధికారులను కలుస్తాడు. కానీ ఫలితము లేదు. చివరకు ఒక ఆదివారం మధ్యాహ్నం కథకుడు ఒక నదీతీరమున సంచరించుచుండిరి. అక్కడ వారొక హంగేరియనుల సమూహమును చూసిరి. వారు స్త్రీలు, పిల్లలతో కలిసి ఉన్నారు.

నది పక్కన, చెట్ల క్రింద వారు తింటూ, తాగుతూ, సంగీతం వింటూ జీవితమును పండుగలా గడుపుతుండిరి. కథకులు ఎంతకాలం నుండో వెతుకుతున్న ‘సంతోషం అంటే’ హంగేరియనులు సజీవంగా కళ్ళకు కట్టినట్లు చూపిరి. ‘సంతోషం’ జీవించటంలో, ఆస్వాదించటంలో ఉంటుంది. అది సంపదలో, ఖ్యాతిలో, అధికారంలో ఉండదు. ఇక్కడ ప్రశ్నలు, సమాధానములు లేవు. ‘సంతోషం’ అక్షరాలా చూపబడింది.

వివరణ :
ఇక్కడ కవి నది దగ్గర చెట్ల క్రింద సంతోషకర క్షణాలను గడుపుతున్న హంగేరియన్ సమూహం గూర్చి వివరిస్తున్నాడు.

Paragraph Questions & Answers (Section – A Q.No. 4 Marks : 4)

Question 1.
Explain the narrator’s experience in finding out what happiness is.
Answer:
The poem ‘Happiness’ is written by Carl Sandburg. It conveys a beautiful message. It is extracted from his collection of poems. Chicago songs. The poem is an expression of the narrator’s search for the meaning of happiness and his ultimate realization.

The narrator seeks to know what happiness is. He enquires with many professors but in vain. Even, the top executives are consulted, but to no avail. One Sunday afternoon, he wanders along a river. There, he sees a group of Hungarians with their women and children under the trees. They are spending happy moments there. He at once understands what happiness is. Happiness is living in the present. It is not wealth or success or fame.

కార్ల్ సాండబర్గ్ కవిత ‘సంతోషం’ తాత్వికము. అది సాదాగా కనిపిస్తుంది. కానీ చాలా విలువైన సందేశాన్ని అందిస్తుంది. ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో తెలుసుకోవాలని కథకునికి ఆసక్తి. అనుభవజ్ఞ ఆచార్యులు, ఉన్నత అధికారులు తనకు ‘సంతోషం’ అంటే వివరించగలరని భావిస్తాడు, కథకుడు. వారిని కలుస్తారు ఆయన. వైఫల్యమే ఎదురైంది ఆయనకు. అప్పుడు కథకుడు ఒక నదీతీరములో, చెట్ల కింద ఒక హంగేరియనుల సమూహాన్ని చూశాడు. పురుషులు, స్త్రీలు మరియు పిల్లలు తింటూ, తాగుతూ, వింటూ జీవితాన్ని గొప్పగా గడుపుతున్నారు. కథకుడు ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో కళ్ళారా చూశాడు. అది, జీవితాన్ని అనుభవించటము, ఆస్వాదించటము, మనకు ఎలా వస్తే అలా. అది చూసి కథకుడు ఆనందించాడు.

Question 2.
Seeing helps one better in understanding then listening to. Justify the statement with reference to the poem, ‘Happiness’.
Answer:
Carl Sandburg’s poem, ‘Happiness’ conveys a beautiful message.

It is extracted from his collection, Chicago songs. It shows how the narrator tries to find out the real meaning of happiness and his ultimate realization.

This seems like a more light hearted poem. The poet depicts the narrator’s experience. He asks people what they think of happiness. The first two he asks are the people who should know what happiness is. But, both look at him as if he is trying to fool them. He then ventures out to observe some of the lower class. He examplifies, what he sees, his image of happiness. The poem centers around the difference between the lower and the upper class. He favours the lower class for their simplicity.

They value the things in their lives. It is proved in the lives of Hungarians. They show him what happiness is. They enjoy then food, drink, music and fun. At last, seeing Hungarians helps the narrator in understanding how they spend happy moments under a tree. Then he realizes what happiness is. Even if they are not very well educated or wealthy, they stand as a symbol of sharing and helping mentality people.

‘సంతోషం’ అనే కవిత, కార్ల్ స్యాండ్బర్గ్ విరచితము, ఆలోచనాత్మకము మరియు బోధనాత్మకము. అది ఒక సంఘటనను వివరించినట్లుగానే ఉంటుంది. కానీ, అది పాఠకులకు గుర్తుంచుకోదగిన చాలా పాఠాలను నేర్పుతుంది. ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో తెలుసుకోవాలని కథకులకు ప్రత్యేక పట్టింపు. వారు బాగా చదువుకుని అనుభవము ఉన్న ఆచార్యులను, అధికారులను సంప్రదిస్తారు ఈ విషయమై. వారు కథకుల వైపు చూసి చిరునవ్వు విసురుతారు, మరియు వారిని అనుమానిస్తారు.

అయితే అక్కడ వారికి ఏమీ ఉపయోగం లేకపోయింది. అప్పుడు కథకులు ఒక నది ఒడ్డున, చెట్ల కింద తింటూ, తాగుతూ, వింటూ ఆనందపు అలలపై తేలిపోతున్న హంగేరియను గుంపును చూస్తారు. హంగేరియన్లు సమూహం బాగా చదువుకున్నవారు కానప్పటికి, సంపదలేకపోయినా వారు సంతోషానికి మరియు సహాయ దృక్పథం కలిగిన మనస్సులకు గుర్తింపుగా నిలిచారు. సజీవంగా చూసారు వారు సంతోషం అంటే ఏమిటో. ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటనేది అర్థం చేసుకోవటంలో కథకుడికి ఉపయోగపడింది చూడటం. ‘వినటం’ అంటే కేవలం సైద్ధాంతికము. ‘చూడటం’ సజీవము, ఆచరణాత్మకము. అందుకే అది మొదలైనది.

Happiness Summary in English

The poem ‘Happiness’ written by Carl Sandburg, a famous American Poet. Winner of three | Pulitzer prizes, he is popular for his biography of Abraham Lincoln. His works are mainly based j on the concept of industry, agriculture, and common man. The present poem talks about a man | who tries to find the meaning of happiness from different people and different perspectives. At last he finds the real meaning of happiness from a crowd of Hungarians with their women and children beside a river.

The poet begins the poem by asking the professors about the meaning of happiness. In spite of their intelligence and success, they can’t answer it. They claim that they teach the meaning of life. Then, he goes to the top executives and asks them the same question. Even though they boss | ten thousand men and represent money, they are unable to answer it. Both look at him as if he is ! trying to fool them.

He then ventures out to observe some of the lower class. One Sunday afternoon, he wanders j along the Desplaines river. There, he sees a crowd of Hungarians under the trees with their women | and children the poet at once understands what happiness is. These people do not have money, intelligence or success but they are spending happy moments under the trees. They share the time with people they care. They feel the moment through all their soul. Therefore, happiness is living in the present, feeling but not wealth or success.

At last, it is known that the people who know the way to live in the moment are happy. The poem shows the difference between the upper and the lower class. The upper class represent the professors and the executives who do not know the meaning of happiness. But, the lower class represent the Hungarians. They know to lead a happy life in the moment in accordance with nature. They enjoy their food, drink, music and fun. They stand as a symbol of sharing and helping mentality people. Therefore, one should live in the present in order to enjoy the life. Wisdom lives in lives but not in libraries.

Happiness Summary in Telugu

కార్ల్ సాండ్ ్బర్గ్ సంతోషం అను పద్యంను రచించాడు. ఇతను ప్రముఖ అమెరికా కవి, రచయిత, జీవిత చరిత్రకారుడు మరియు సంపాదకుడు. ఇతని రచనలు పరిశ్రమలు, వ్యవసాయం మరియు సామాన్య మానవుడు ఆధారంగా ఉంటాయి. ప్రస్తుత పద్యం ‘సంతోషం’. ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటో అర్థం తెలుసుకోవటానికి అనేక మంది నుండి అనేక దృక్పథాలలో ప్రయత్నించారో తెలియజేస్తుంది. కథకుడు, చివరికి ఒక నది ప్రక్కన చెట్ల క్రింద వారి స్త్రీలు మరియు పిల్లలతో ఉన్న హంగేరియన్లను చూచి సంతోషం అంటే ఏమిటో తెలుసుకుంటాడు.

ఆచార్యులను (Professors) ‘సంతోషం’ అంటే ఏమిటి అని కవి అడుగుతూ పద్యంను ప్రారంభిస్తాడు. జ్ఞానవంతులు మరియు విజేయులు అయినప్పటికీ వారు సమాధానం చెప్పలేరు. వారు జీవితాంతం భోదించుతా మంటారు. ఆ తర్వాత, గొప్ప నిర్వహణదారులు దగ్గరకు వెళ్తాడు. డబ్బును మరియు అధికారానికి ప్రతినిధులైనప్పటికీ, వారు కూడా చెప్పలేరు. అలా ఆచార్యులు మరియు కార్యనిర్వాహకులు అతని వైపు నవ్వుముఖం పెడతారు. వారిని, అవివేకులుగా చేయడానికి అడిగాడని చూస్తుంటారు.

ఆ తర్వాత కొంతమంది దిగువ తరగతి వారిని గమనించుటకు పూనుకుంటాడు. ఒక ఆదివారం మధ్యాహ్న వేళ, Desplaines నది వెంబడి సంచరిస్తుంటాడు. అక్కడ ఒక హంగేరియన్ సమూహంను చూస్తాడు. వారు తమ స్త్రీలు మరియు పిల్లలతో చెట్ల క్రింద సంతోషంగా ఉంటారు. అలాగ కవి ‘సంతోషం’ అంటే తెలుసుకుంటాడు. వారికి ధనం, జ్ఞానం, విజయాలు లేవు. కానీ ఆ చెట్ల క్రింద సంతోషకరమైన క్షణాలను గడుపుతుంటాడు. వారు సంరక్షించాల్సిన వారితో గడుపుతుంటారు. మనస్ఫూర్తిగా ఆ క్షణాలను ఆనందిస్తుంటారు. కావున, సంతోషం అంటే ప్రస్తుతంలో జీవించటం. సంపద కాదు మరియు విజయం కాదు.

చివరికి, ఎవరైతే ప్రస్తుతంను ఆనందించటం తెలుసుకుంటారో వారే సంతోషవంతులని తెలిసింది. ఉన్నత మరియు దిగువ తరగతి వారికి మధ్యగల తేడాను చూపిస్తుంది. సంతోషం అంటే తెలియని ఎగువ తరగతి వారికి ప్రతినిధులుగా ప్రొఫెసర్లను మరియు కార్యనిర్వాహకులను చిత్రీకరించాడు. దిగువ తరగతి వారికి ప్రతినిధులుగా హంగేరియన్లను వివరించాడు. వారికి ప్రకృతిలో ఈ క్షణాన్ని సంతోషంగా ఎలా జీవించాలో తెలుసు. తమ ఆహారం, సంగీతం మరియు ఆనందాన్ని ఆస్వాదించగలరు. ఇతరులతో పంచుకోవటం మరియు సహాయం చేసే మనస్సుగల వారికి ప్రతిబింబంలా నిలిచారు వీరు. కాబట్టి ప్రతిఒక్కరూ, జీవితాన్ని ఆనందించడం కోసం ప్రస్తుతంలో జీవించాలి. జ్ఞానం జీవితాల్లో వుంది కాని గ్రంథాలయాల్లో కాదు.

Happiness Summary in Hindi

बहुत विख्यात् अमरीका कवि कार्ल स्यांडबर्ग के कविता संग्रह ‘शिकागो गीत’ से उद्धृत है, प्रस्तुत गीत ‘आनंद’ (Happiness) | यह छोटा, लेकिन बहुत मीठा संदेशात्मक गीत है । यह तात्विक | गीत है, लेकिन इसमें वर्णित विषय आचरणीय है । उाठ – बाट के बिना सही अर्थ देनेवाला है, यह लगाता है कि यह छोटी घटना का वर्णन करनेवाला है, लेकिन गंभीर संदेश देनेवाला है ।

कथक की ‘आनंद’ (Happiness) का अर्थ जानने की इच्छा है। उसने आचार्यों से, अनुभवी एवं | जीवन परमार्थ पर चर्चा करनेवाले पंडितों से, तथा सर्वोच्च अधिकारियों से पूछा कि आनंद क्या है। लेकिन सभी ने असमर्थता से अपने अपने सिर हिलाए। उन्होंने उसे संदेह से देखा और समझा कि वह हमारी बेवकूपी, प्रकट करने जाया है । कथक निराश हुआ ।

कथक एक रविवार के दोपहर, एक नदी – तट पर धूम रहा था। एक दृश्य पर उसकी दृष्टि | पड़ी  तब उसका आनोदय हुआ । उस नदी – तट पर हंगरी देश का एक वृंद आनंद – तंरगों में लहराता दिखाई दिया । स्त्री- पुरुष, बाल बच्चे सभी खात-पीते, खेलते-कूदते, गाते – संगीत – साधना करते तन्मय होकर बता रहे थे मानो जीवन का अर्थ यही है । कथक को अनंद का मतलब मालूम होगया । आनंद का मतलब है कि क्षण क्षण जीवन का अनुभव करना, जीवन को आस्वादित करना और जिंदगी के मजे उड़ाना । संपदाएँ, नाम, यश, पद आदि आनंद नही दे सकते । जो आवश्यकता है, वह नहीं है । आवश्यकता है उनुभवसिद्ध ज्ञान की । यह छोटा गीत देता है मीठी
शिक्षा ।

Meanings and Explanations

professors (n-pl) / prǝfesə (r)z/((ప్రొఫెసర్ (ర్) జ్)) (trisyllabic): senior teachers in a university, ఆచార్యులు, విశ్వవిద్యాలయ స్థాయి బోధకులు, आचार्य

famous (adj) / ferməs / (ఫేమస్ ) (disyllabic): well known, ప్రసిద్ధిగాంచిన, प्रसिदध नामी

executives (n-pl) (ఇగ్జక్యుటి వ్ జ్ ) (polysyllabic) : top level administrators, కార్యనిర్వాహకులు , कार्यपालक

boss (v) bps / (బోస్ ) (monosyllabic) order others to work / supervise other’s work, అజమాయిషీ చేయటం, పర్యవేక్షించటం, मालिक होना, नियंतणा करना

shook head : moved head either way as to say no, తెలియదని అటు ఇటు తల ఊపటం

no fool (v) / fu: 1/(ఫూల్ ) (monosyllabic): to trick, తెలివి తక్కువవాడు , मुर्ख बनाना

wandered (v) / wondǝ(r) / (r) (వోన్ డర్) (disyllabic) : walked around without any particular purpose, సంచరించుట, घूमना

desplaines : name of a river in US, నది పేరు, नदी का नाम

crowd (n) / krand / (క్రౌడ్ ) (monosyllabic): group, గుంపు, సమూహము ,भीड, जन – समूह
Note: It is singular inform but plural in meaning.

hungarians : హంగేరియన్లు

accordion (n) /ǝkǝ: (r)diǝn / (అకో(ర్)డి అన్ ) (trisyllabic): a portable box shaped musical instrument, చిన్నసైజు సంగీత వాయిద్యపు పెట్టె, बकस

keg (n) / keg / (35) (monosyllabic): a container, ఒక పాత్ర , पीपा