TS 9th Class Telugu Important Questions 6th Lesson దీక్షకు సిద్ధంకండి

These TS 9th Class Telugu Important Questions 6th Lesson దీక్షకు సిద్ధంకండి will help the students to improve their time and approach.

TS 9th Class Telugu 6th Lesson Important Questions దీక్షకు సిద్ధంకండి

PAPER – 1 : PART – A

I. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత (స్వీయరచన)

అ) కింది ప్రశ్నలకు ఐదు వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
తెలంగాణ జనత ఆత్మగౌరవం కాపాడుకొనుటకు ధర్మయుద్ధం సాగిస్తున్నది- దీనిలోని ఆంతర్యం వివరించండి.
జవాబు:
గాంధీ పేరు చెప్పుకొని బ్రతుకుతున్న నాయకులు దేశభక్తి కన్నా తమ భుక్తే లక్ష్యంగా ఉంటూ జాతిపిత ప్రబోధాలకు నీళ్ళు ఒదులుతున్నారు. మతకల్లోలాలతో, హత్యలతో దేశంలోని ప్రతి అంగుళం రక్తంతోనో, కన్నీటితోనో తడుస్తోంది. ఆంధ్ర పాలకుల హయాంలో తెలంగాణ వెనుకబడింది. ఆంధ్ర ప్రభుత్వ ఉక్కుపాదాల కింద తెలంగాణ ప్రజలు నలిగిపోయి, స్వేచ్ఛను కోల్పోతున్నారు. దీని నుండి విముక్తి పొందడానికై తమ బానిస బంధాలను తెంచుకొని ఆత్మగౌరవం కాపాడుకోవడానికి తెలంగాణ జనత ధర్మయుద్ధం సాగిస్తున్నది.

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పది వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘దీక్షకు సిద్ధంకండి’ పాఠం ఆధారంగా 2014లో తెలంగాణ సిద్ధించుటకు తోడ్పడిన అంశాలు రాయండి.
జవాబు:
తెలంగాణ ఉద్యమం ఈ మధ్య వచ్చింది కాదు. ఎంతోమంది తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్ర సాధనోద్యమంలో తమ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నారు. ఆ అమరజీవుల త్యాగాలకు గుర్తే ఈ తెలంగాణ రాష్ట్రం. ఈ కొత్త రాష్ట్రం ఉద్యమాల ఫలితంగానే రూపుదిద్దుకొంది. ఈ మధ్య జరిగిన తెలంగాణ ఉద్యమానికి ముందే 1969లో తెలంగాణ ప్రజాసమితి పేరుతో ప్రత్యేక రాష్ట్ర సాధన పోరాటం మొదలయ్యింది. .

దీర్ఘకాలంగా శాంతియుతంగా ఉద్యమాలు చేసినప్పుడు ప్రభుత్వాలు నిర్లక్ష్యం వహిస్తాయి. లేదా అణచివేయడానికి ప్రయత్నిస్తాయి. అప్పుడు ఉద్యమాలు హింసాయుతంగా మారే అవకాశం ఉంది. ఉద్యమ నాయకత్వం, ఆ పరిణామాన్ని ముందుగానే ఊహించి, పాలకుల నిర్లక్ష్యాన్ని తప్పుపడుతూ, గాంధీజీ సిద్ధాంతాలకు అనుగుణంగా ఉద్యమం చేపట్టాలని పిలుపు నిచ్చారు. 1969 నాటి తెలంగాణ ఉద్యమంలో అహింసా పద్ధతులు అమలయ్యాయి. హైదరాబాదులో నివసిస్తున్న ఆంధ్రా స్త్రీలను ఉద్యమకారులు అవమానించారు. అల్లర్లు చేశారు.

2014లో తెలంగాణ సిద్ధించడానికి ప్రధాన కారణం ఆనాటి ఉద్యమ హింసా వాతావరణం లేకపోవడం. నిరాహారదీక్షలు, నిరసనలు, సకలజనుల సమ్మెవంటి పద్ధతులలో ఉద్యమం నడిచింది. నేటి ఉద్యమ నాయకులకు తెలంగాణలోని అన్ని పార్టీలు కలిసివచ్చాయి. ఈ విధంగా శాంతియుతంగా సాగడమే తెలంగాణ సిద్ధించడానికి తోడ్పడింది.

ప్రశ్న 2.
తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం జరిగిన ఉద్యమం గురించి వివరించండి.
జవాబు:
తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం మూడు దశలుగా ఉద్యమం జరిగింది. 1952 వరకు, 1969, 1996 లో తెలంగాణ ఉద్యమం సాగింది. తెలంగాణ ఉద్యమ భావజాలాన్ని వ్యాప్తి చేస్తూ ఎందరో మహనీయులు తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం అహరహం శ్రమించారు. ఆంధ్ర పాలకుల హయాంలో తెలంగాణ వెనుకబడింది. ఆంధ్ర ప్రభుత్వ ఉక్కుపాదాల కింద తెలంగాణ ప్రజలు నలిగిపోయారు. తమ బానిస బంధాలను తెంచుకొని ఆత్మగౌరవం కాపాడుకోవడానికి తెలంగాణ జనత ధర్మయుద్ధం సాగించింది. ఈ ప్రజా పోరాటంలో వందలాది ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. వేలాది యువకులు అంగవిహీనులయ్యారు. ఖైదు చేయబడ్డారు. గాంధీ కలలుగన్న దేశంలో రాబందుల రాచరికం నడుస్తున్నది.

రాష్ట్రంలో రోజురోజుకు దారుణ హింసాకాండ, రక్తపాతం ప్రజలను కోపోద్రిక్తులను చేస్తున్నది. అహింసా సిద్ధాంతం పట్ల ఆత్మవిశ్వాసం సడలిపోయే ప్రమాదం కనబడుతోంది. నాయకులు ఏ ఎండకాగొడుగు పడుతున్నారు. ముఠా రాజకీయాలు పెరిగిపోతున్నాయి. అప్పటి ఫజల్ అలీ కమిషనన్ను కలిసిన విద్యార్థి నాయకుడు ‘మంచిగ బతకలేకుంటే, బిచ్చమెత్తుకోనైనా అని ఖరాఖండిగా చెప్పి, నిరాహార దీక్షలు ప్రారంభించాడు. సామూహిక ఉపవాసదీక్షలు చేపట్టి, గాంధీ మార్గంలో నడిచి జాతిపితకు అంకితం చేశారు. మన ఆకలి మంటల జ్వాలలో గాంధీ సిద్ధాంతాలు వెలుగులు విరజిమ్మాలని కార్యకర్తలు ఆశాభావాన్ని వ్యక్తం చేసారు. ఈ విధంగా తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం జరిగిన ఉద్యమం నడిచింది.

PAPER – I : PART – B

భాషాంశాలు – పదజాలం :

I. సొంతవాక్యాలు :

1. అహర్నిశలు : రైతులు తమ పంట ఇంటికి వచ్చేదాక అహర్నిశలు కష్టపడతారు.
2. జనత : జనత కోరుకొన్న సాధారణ కోర్కెలకేకాక అసాధారణ ప్రాజెక్టులకు ప్రణాళికలు వేసి దేశాభివృద్ధికి పాటుపడాలి.
3. తిలోదకములిచ్చు : ప్రజానాయకులు ఓటు కోసం ఓటి మాటలకు తిలోదకాలిచ్చి గట్టి మేలు తలపెట్టాలి.
4. జాతిపిత : గాంధీ మన జాతిపితగానే గాక అహింసా మార్గ పోరాటం నేర్పి విశ్వపిత అయినాడు.
5. ఉపమానం : ఆయుధం లేకుండా శత్రువును ఓడించిన వారికి ఒక ఉపమానం గాంధీ తాత.
6. ఉక్కుపాదం ఆశ్రమ విద్యాభ్యాసం కాలంలో బ్రహ్మచారులు కోర్కెలను ఉక్కుపాదంతో అణిచిపెట్టి కోరిన విద్యలు నేర్చుకొనేవారు.
7. కట్టలు తెంచుకోవడం : తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రకటన వెలువడగానే ప్రజలలో ఆనందం కట్టలు తెంచుకొని ప్రవహించింది.
8. ఏ ఎండకాగొడుగు : ఏ ఎండకాగొడుగు పట్టే మా బాబాయి అంటే ఊరి వాళ్ళకెందుకో అంత ఇష్టం ?
9. ‘ రాబందులు : తుపానుకు కొంపగోడు పోయి ప్రజలు బాధపడుతుంటే రాబందుల్లా దోపిడి దొంగలు ఎగబడ్డారు.

II. అర్థాలు :

ఆ) కింది వాటికి సరైన సమాధానం గుర్తించి, (A, B, C, D) సంకేతాన్ని కుండలీకరణంలో రాయండి.

ప్రశ్న 1.
అమ్మ అహర్నిశలు మన కోసం శ్రమిస్తుంది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) కొంతకాలం
B) ఎల్లవేళలా (పగలురాత్రి)
C) చిన్నతనంలో
D) పెరిగేంతవరకు
జవాబు:
B) ఎల్లవేళలా (పగలురాత్రి)

ప్రశ్న 2.
సమ్మక్క-సారక్క జాతరకు జనత మొత్తం కదలివచ్చింది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) ఒక రైలు బండి
B) పాలకులు
C) జన సమూహం
D) భక్త బృందం
జవాబు:
C) జన సమూహం

ప్రశ్న 3.
“ఉక్కుపాదం మోపడం” అంటే అర్థం
A) ఇనుముతో చేసిన పాదం పెట్టు
B) బూట్లు ఇనుముతో చేసినవి
C) బలవంతంగా అణిచివేయడం
D) బరువు మీద పెట్టడం
జవాబు:
C) బలవంతంగా అణిచివేయడం

ప్రశ్న 4.
“తిలోదకాలు ఇవ్వడం” అంటే అర్థం
A) ఆశ వదులుకోవడం
B) అమరులైన వారికి నమస్కరించు
C) అన్నం నీళ్ళు ఇవ్వడం
D) ఒక పాదం ముందు పెట్టడం
జవాబు:
A) ఆశ వదులుకోవడం

ప్రశ్న 5.
“పోరాటం” అనే అర్థంలో వాడుతున్న పదం
A) సమ్మె
B) ఉద్యమం
C) బందులు
D) నిరాహారదీక్ష
జవాబు:
B) ఉద్యమం

ప్రశ్న 6.
“పోరాటం” అనే అర్థంలో వాడుతున్న పదం
A) తృణం
B) నమస్సు
C) నిర్బంధం
D) సమ్మతి
జవాబు:
D) సమ్మతి

ప్రశ్న 7.
“బడా మనుషులు” అంటే అర్థం
A) పొడుగు మనుష్యులు
B) ధనం కలవారు
C) పెద్ద మనుషులు
D) చెడ్డ మనసులు
జవాబు:
C) పెద్ద మనుషులు

ప్రశ్న 8.
“శత జయంతి” అనే పదానికి అర్థం
A) పుట్టి నూరు సంవత్సరాలు
B) వంద పరుగులు
C) ఒక పూవు పేరు
D) వందనము
జవాబు:
A) పుట్టి నూరు సంవత్సరాలు

ప్రశ్న 9.
ప్రతి చిన్న విషయం రుజువు చేయనక్కర లేదు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) సత్యవాక్యము
B) సాక్ష్యము చూపించు
C) ప్రయోగము చేయు
D) ఒట్టు వేయు
జవాబు:
B) సాక్ష్యము చూపించు

ప్రశ్న 10.
మన్నన చేయు – అనే పదానికి అర్థం
A) అంగీకరించు
B) తుంచి వేయు
C) గౌరవించు
D) ప్రోగుచేయు
జవాబు:
C) గౌరవించు

ప్రశ్న 11.
ఎంతోమంది అమరుల త్యాగాలకు చిహ్నంగా నిలిచింది ఈ తెలంగాణ – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) కోరిక
B) చిత్తం
C) గుర్తు
D) జ్ఞానం
జవాబు:
C) గుర్తు

ప్రశ్న 12.
లక్షలాది ప్రజలు సత్యాగ్రహ సమరంలో పోరాడారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) స్వర్గం
B) విజయం
C) సంగరం
D) సమయం
జవాబు:
C) సంగరం

ప్రశ్న 13.
ఉపవాస దీక్షల ద్వారా వారు నమ్మిన సిద్ధాంతానికి పుష్టిని చేకూర్చండి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం
A) బలం
B) ధైర్యం
C) నమ్మకం
D) గర్వం
జవాబు:
A) బలం

III. ప్రకృతి, వికృతులు:

ప్రశ్న 1.
ఛాయ – అనే పదానికి వికృతి
A) చాయి
B) చాయ
C) చూచు
D) చేయను
జవాబు:
B) చాయ

ప్రశ్న 2.
గౌరవం అంటే మనల్ని చూడగానే ఎదుటివారు పలకరించాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి
A) గారవము
B) పెద్దరికము
C) గార
D) గౌరు
జవాబు:
A) గారవము

ప్రశ్న 3.
హృదయము – అనే పదానికి వికృతి
A) హృది
B) హృత్
C) ఎద
D) ఉదయం
జవాబు:
C) ఎద

ప్రశ్న 4.
“దమ్మము” వికృతిగా గల పదం
A) దయ
B) ధర్మం
C) దమ్ము
D) ధార్మికం
జవాబు:
B) ధర్మం

ప్రశ్న 5.
ఎంతోమంది అమరుల త్యాగఫలితం నేటి మన స్వేచ్ఛ – గీత గీసిన పదానికి వికృతి
A) యాగం
B) చాగం
C) తాగం
D) తయాగం
జవాబు:
B) చాగం

ప్రశ్న 6.
దీర్ఘకాలంగా ఉద్యమాలు నిర్వహిస్తున్నా ఫలితంలేదు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి
A) దీగ
B) దీర్గ
C) తీగె
D) వైరు
జవాబు:
C) తీగె

ప్రశ్న 7.
జాతిపిత ప్రబోధాలకు తిలోదకాలిస్తున్నారు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి
A) తెలకలు
B) నువ్వులు
C) తిలకం
D) నీళ్ళు
జవాబు:
A) తెలకలు

ప్రశ్న 8.
ఈ ప్రజా పోరాటంలో ఎందరో ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోయారు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి
A) ఆయువు
B) పానం
C) నమ్మకం
D) గర్వం
జవాబు:
B) పానం

IV. పర్యాయపదాలు :

ప్రశ్న 1.
నమ్మిక, విశ్వాసం – పర్యాయపదాలుగా గల పదము
A) నమ్మకము
B) విసుమానము
C) నిశ్చయము
D) దృఢము
జవాబు:
A) నమ్మకము

ప్రశ్న 2.
“సముద్రము”నకు పర్యాయపదాలు కానివి.
A) జలధి, పయోధి
B) సముద్రము, సాగరము
C) సరస్సు, సరోవరము
D) సంద్రము, వారిధి
జవాబు:
C) సరస్సు, సరోవరము

ప్రశ్న 3.
“యుద్ధం” అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) యుద్ధం, మేళనం
B) పోరాటం, రణము, సమరం
C) ప్రయాణం, కారణం
D) దొమ్మి, లాఠీ
జవాబు:
B) పోరాటం, రణము, సమరం

ప్రశ్న 4.
జ్వాల – అనే పదానికి పర్యాయపదాలు
A) మంట, శిఖ
B) నిప్పు, దాహం
C) వెలుగు, కాల్చు
D) పొగ, వేడి
జవాబు:
A) మంట, శిఖ

ప్రశ్న 5.
వంట చేయటానికి ఇప్పుడు అగ్ని కావాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు
A) అనలం, నిప్పు
B) అగ్గి, ఆజ్యం
C) దాహం, తృష్ణ
D) కాల్చు, దహించు
జవాబు:
A) అనలం, నిప్పు

ప్రశ్న 6.
దేశంలోని ప్రతి అంగుళం రక్తంతోనో, కన్నీటితోనో తడిసిపోయింది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు
A) నల్ల, నెల్ల
B) రగతం, తగరం
C) రుధిరం, నెత్తురు
D) నలుపు, ఎఱుపు
జవాబు:
C) రుధిరం, నెత్తురు

ప్రశ్న 7.
ప్రశాంత గంభీర జలధిలోని ప్రళయాల పరిశీలన జరగడం లేదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు
A) సముద్రం, నది
B) సాగరం, రత్నాకరుడు
C) సంద్రం, జలదం
D) పయోధి, పదిలం
జవాబు:
B) సాగరం, రత్నాకరుడు

ప్రశ్న 8.
జాతిపితకు తెలంగాణ ప్రజలు భక్తి ప్రపత్తులతో సమర్పించే కానుక ఉపవాసదీక్ష – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు
A) తండ్రి, నాన్న
B) పిత, మాత
C) అయ్య, అన్న
D) జనకుడు, జనం
జవాబు:
A) తండ్రి, నాన్న

V. నానారాలు :

ప్రశ్న 1.
ప్రజలు, సంతానము – అను నానార్థములు గల పదం
A) సంతు
B) ప్రజ
C) జనులు
D) పుత్రులు
జవాబు:
B) ప్రజ

ప్రశ్న 2.
“ధర్మము” అను పదమునకు సరియగు నానార్థాలు
A) స్వధర్మము, శ్రేయస్సు
B) రసాయన ధర్మము, భిక్షము
C) న్యాయము, స్వభావము
D) పాడి, ధర
జవాబు:
C) న్యాయము, స్వభావము

ప్రశ్న 3.
సరుకులు పుష్టిగా తెప్పించాము – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు
A) అధికం, కొంచెం
B) బలము, సమృద్ధి
C) నిండుగా, నీరసంగా
D) తోడు, వెంట
జవాబు:
B) బలము, సమృద్ధి

ప్రశ్న 4.
అంగము అను పదమునకు నానార్థము
A) శరీరభాగము, అంగదేశము
B) దేశము, విజ్ఞానము
C) సైన్యంలో భాగము, ఒకరోజు
D) శరీర అవయవము, చొక్కా
జవాబు:
A) శరీరభాగము, అంగదేశము

ప్రశ్న 5.
జాతిపిత ప్రభోధాలకు తిలోదకాలిస్తున్నారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు
A) మాట, పాట
B) ఆట, మాట
C) మేలుకోలు, మిక్కిలి తెలివి
D) అనుబోధం, నమ్మకం
జవాబు:
C) మేలుకోలు, మిక్కిలి తెలివి

ప్రశ్న 6.
గాంధీజీ కన్న కలలు ఫలించి తీరుతాయి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు
A) నిద్ర, నిదుర
B) స్వప్నం, శిల్పం
C) భాగం, పాలు
D) వడ్డీ, అసలు
జవాబు:
B) స్వప్నం, శిల్పం

ప్రశ్న 7.
భక్తిని వదిలేసి భుక్తి మార్గం వెతుకుతున్నారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు
A) సేవ, స్నేహం
B) భాగం, వంతు
C) మైత్రి, నైయ్యం
D) ఊడిగం, కయ్యం
జవాబు:
A) సేవ, స్నేహం

VI. వ్యుత్పత్యర్థములు :

ప్రశ్న 1.
మరణముతో కూడినది – అను వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) సమరం
B) యుద్ధం
C) రణం
D) పోరు
జవాబు:
A) సమరం

ప్రశ్న 2.
అగ్నికి జ్వాల అందం – గీత గీసిన పదానికి సరియైన వ్యుత్పత్తి
A) చాలా మండునది
B) జ్వలించునది (మండునది)
C) జలజల మండునది
D) జారుడు స్వభావం కలది
జవాబు:
B) జ్వలించునది (మండునది)

ప్రశ్న 3.
“జలము దీనిచే ధరించబడును” – అను వ్యుత్పత్తి గల పదం
A) జలదము
B) జలజము
C) జలధి
D) జలపుష్పం
జవాబు:
C) జలధి

ప్రశ్న 4.
సాగరం – అనే పదానికి సరియైన వ్యుత్పత్తి
A) గరంగరంగా సాగునది
B) సాగని నీరు కలది
C) సగరులచే త్రవ్వబడినది
D) పెద్ద అలలు కలది
జవాబు:
C) సగరులచే త్రవ్వబడినది

ప్రశ్న 5.
సత్యం – అనే పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థాలు
A) చెడ్డవారి మనసులో ఉండేది’
B) దేవతలకు సంబంధించినది
C) సత్పురుషులందు పుట్టునది
D) రాక్షసులకు చెందినది
జవాబు:
C) సత్పురుషులందు పుట్టునది

ప్రశ్న 6.
జ్వలించునది – అనే పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థాలు
A) చలి
B) జ్వాల
C) రవ్వ
D) శిఖ
జవాబు:
B) జ్వాల

PAPER – II : PART – A

అపరిచిత గద్యాలు

ప్రశ్న 1.
కింది గద్యాన్ని చదివి, అర్థవంతమైన ఐదు ప్రశ్నలను తయారుచేయండి.

“తెలుగు సాహిత్యంలోని పంచకావ్యాల్లో మనుచరిత్రను మొట్టమొదట లెక్కపెడతారు. ఆంధ్రప్రబంధ కవులలో ప్రథమపూజ అల్లసాని పెద్దన గారికే చేస్తారు. ఆదికవులు, కవిబ్రహ్మలు, ప్రబంధ పరమేశ్వరులు, కవి సార్వభౌములు మొదలైన ఆజానుబాహులు ఎందరున్నా, మన సాహితీ రంగంలో ఒక జానెడు ఎత్తుగా కనిపించే జాణ ఆంధ్రకవితా పితామహ బిరుదాంకితులు అల్లసాని పెద్దనగారే. దీనికి కారణం కృష్ణరాయలవారు అందరికన్నా పెద్దనగారికి పెద్దపీట వేయడమే కాదు. ఆయన సహజంగా ఉన్నతుడు. దానికి కారణం ఆయనలో పూర్వకవుల శుభలక్షణాలన్నీ కేంద్రీకృతం అయ్యాయి.
జవాబు:
ప్రశ్నలు

1. తెలుగు పంచకావ్యాల్లో మొదట లెక్కపెట్టదగిన కావ్యం ఏది ?
2. ఆంధ్ర ప్రబంధ కవులలో ఎవరిని శ్రేష్ఠునిగా గౌరవిస్తారు ?
3. ‘ఆంధ్రకవితా పితామహుడు’ అనే బిరుదు పొందిన కవి ఎవరు ?
4. పెద్దన కవి సహజంగా ఉన్నతుడు కావడానికి కారణం ఏమిటి ?
5. పెద్దన గారిని ఆదరించిన కవి రాజు ఎవరు ?

ప్రశ్న 2.
కింది వచనాన్ని చదివి, దాని దిగువ ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

“సాహితీ సృజనలో అంతర్జాతీయ కీర్తి నందుకొన్న మహాకవి రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్. కవిగా, రచయితగా, తత్త్వవేత్తగా, సంగీతజ్ఞుడిగా, చిత్రకారుడిగా బహుముఖ ప్రజ్ఞను ప్రదర్శించారు. వీరి పేరు వినగానే చప్పున స్ఫురించేవి ‘జనగణమన ‘గీతం’, ‘గీతాంజలి’. జనగణమన గీతం భారత జాతీయ గీతంగా గుర్తింపబడింది. బంగ్లాదేశ్ జాతీయ గీతం కూడా వీరి లేఖిని నుండి వెలువడినదే. ఇలా రెండు జాతీయ గీతాలనందించిన కవిగా, అపూర్వ చరిత్రను సృష్టించారు. “శాంతి నికేతన్” పేరున ఆదర్శ విద్యాలయాన్ని స్థాపించి, ‘గురుదేవుడు’ గా కీర్తింపబడ్డారు.

ప్రశ్నలు – సమాధానాలు

ప్రశ్న 1.
అంతర్జాతీయ కీర్తినందుకొన్న భారతీయ మహాకవి ఎవరు ?
జవాబు:
అంతర్జాతీయ కీర్తినందుకొన్న భారతీయ మహాకవి “రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్”.

ప్రశ్న 2.
ఏ రెండు దేశాలకు ఠాగూర్ జాతీయ గీతాలను అందించాడు ?
జవాబు:
భారత్, బంగ్లాదేశ్లకు ఠాగూర్ జాతీయ గీతాలను అందించాడు.

ప్రశ్న 3.
రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ నెలకొల్పిన విద్యాసంస్థ ఏది ?
జవాబు:
రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ ‘శాంతినికేతన్’ అనే విద్యాసంస్థను నెలకొల్పాడు.

ప్రశ్న 4.
రవీంద్రుని ప్రసిద్ధ రచనలు రెండింటిని రాయండి.
జవాబు:
రవీంద్రుడు 1) గీతాంజలి 2) జనగణమన గీతం రచించాడు.

ప్రశ్న 5.
రవీంద్రుని బహుముఖ ప్రజ్ఞను వివరించండి.
జవాబు:
రవీంద్రుడు కవి, రచయిత, తత్త్వవేత్త, సంగీతజ్ఞుడు, చిత్రకారుడు.

ప్రశ్న 3.
కింది వచనాన్ని చదివి, కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

“పద్యనాటక రచయితలలో ప్రత్యేకస్థానాన్ని అందుకున్న వారు తిరుపతి వేంకట కవులు. వీరు

1) దివాకర్ల తిరుపతిశాస్త్రి
2) చెళ్ళపిళ్ళ వేంకటశాస్త్రి.
వీరు శతావధానులు. తమ అవధానాలతో వీరు ఆంధ్రదేశం అంతా పర్యటించి, సాహిత్య ప్రపంచంలో నూతనోత్తేజాన్ని కలిగించారు. వీరి అవధానాలతో స్ఫూర్తి పొందిన ఎందరో వ్యక్తులు సాహిత్యరంగంలో అడుగిడి కృషి చేశారు. ఆధునికాంధ్ర సాహిత్యంలో వీరికి ఎందరో లబ్ధ ప్రతిష్ఠులైన శిష్యులున్నారు. విశ్వనాథ, వేటూరి, కాటూరి, పింగళి వారలు వీరి శిష్యులే. వీరు రచించిన పాండవోద్యోగ విజయ నాటకాలకు లభించిన ప్రసిద్ధి ఇంతింతనరానిది. పశులకాపరి నుండి పండితుల వరకు అందరి నాల్కలపై వీరి పద్యాలు నాట్యం చేస్తున్నాయి.

ప్రశ్నలు – సమాధానాలు

ప్రశ్న 1.
తిరుపతి వేంకట కవులు ఎవరు ?
జవాబు:
తిరుపతి వేంకట కవులు జంట కవులు. వీరు

1. దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి
2. చెళ్ళపిళ్ళ వేంకట శాస్త్రి.

ప్రశ్న 2.
వీరు సాహిత్య రంగంలో నూతనోత్తేజాన్ని దేని ద్వారా కల్పించారు ?
జవాబు:
వీరు అవధానాల ద్వారా సాహిత్యరంగంలో నూతనోత్తేజాన్ని కలిగించారు.

ప్రశ్న 3.
వీరి శిష్యులలో ఇద్దరిని పేర్కొనండి.
జవాబు:
‘పాండవోద్యోగ విజయాలు’ అనే వీరి నాటకాలు ప్రసిద్ధి పొందాయి.

ప్రశ్న 4.
వీరి ప్రసిద్ధికెక్కిన నాటకాలు ఏవి ?
జవాబు:
వీరి శిష్యులలో

1. విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
2. వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి ప్రసిద్ధులు.

ప్రశ్న 5.
అందరి నాల్కలపై నాట్యం చేసే వీరి పద్యాలు ఏ నాటకాలలోనివి ?
జవాబు:
వీరి పాండవోద్యోగ విజయాలు అనే నాటకాలలో పద్యాలు ప్రజల నాల్కలపై నాట్యం ఆడుతున్నాయి.

ప్రశ్న 4.
కింది పేరా చదివి, అర్థవంతమైన ఐదు ప్రశ్నలు రూపొందించండి.

గాంధీ మహాత్ముడు పోరుబందరులో జన్మించాడు. అక్కడ అతని బాల్యంలో చదువు ఏ మాత్రమూ సాగలేదు. అతని తండ్రి పోరుబందరు నుండి రాజకోట వచ్చి కొత్త ఉద్యోగంలో చేరాడు. అక్కడ గాంధీ విద్యార్థి జీవితం ప్రారంభం అయింది. అతడు ముందుగా సబర్బను స్కూలులోను, ఆ తరువాత హైస్కూలులోను చేరి చదువుకున్నాడు. విద్యార్థి దశలో అతను ఎక్కువ బిడియంతో ఉండి ఎవరితోను కలిసిమెలిసి ఉండేవాడు కాదు. ఒకనాడు పరీక్షాధికారి అయిదు మాటలు చెప్పి వాటి వర్ణక్రమాన్ని వ్రాయమన్నాడు. వాటిలో కెటిల్ అనే మాటను గాంధీ తప్పుగా వ్రాశాడు.
జవాబు:

ప్రశ్నలు

1. గాంధీ ఎక్కడ జన్మించాడు?
2. అతడు ఏయే స్కూళ్లల్లో చదువుకున్నాడు?
3. విద్యార్థి. దశలో అతను ఎలా ఉండేవాడు?
4. అతడు పరీక్షలో దేనిని తప్పుగా వ్రాశాడు?
5. గాంధీ తండ్రి పోరుబందరు నుండి ఎక్కడకు వచ్చాడు ?

ప్రశ్న 5.
కింది పేరా చదివి, అర్థవంతమైన ఐదు ప్రశ్నలు రూపొందించండి.

“కవిత్వం, సంగీతం, నృత్యం, చిత్రలేఖనం, శిల్పం – ఈ ఐదింటిని లలిత కళలంటారు. ఈ కళల్లో కృష్ణరాయలకు తగినంత చొరవ ఉండేది. ఆయన ఆస్థానంలో కవులు, గాయకులు, నాట్యకారులు, చిత్రకారులు, శిల్పులు ఉండేవారు. వారు తమ తమ కళలను అద్భుతరీతిలో ప్రదర్శించి రాయల మన్ననలందుకొనేవారు. కళలు మానవుని హృదయాన్ని స్పందింపజేసే స్వభావం కలవి. కళలను ఆనందించలేనివాడు రాయిలాగే జడుడని చెప్పవచ్చు.”
జవాబు:

ప్రశ్నలు

1. లలితకళ లేవి?
2. కవులు రాయల మన్ననలందుకొనడానికి గల కారణమేమి?
3. కళలను ఆనందించలేని వాడు రాయిలాగే జడుడు అంటే అర్థం ఏమిటి?
4. సంగీతం పాడేవారిని గాయకులంటారు. అలాగే చిత్రాలను వేసే వారిని ఏమంటారు?
5. కళల స్వభావం ఏమిటి ?

వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
“చెరువులు గ్రామాలకు పట్టుకొమ్మలు” అని తెలుపుతూ నీ మిత్రునికి లేఖ రాయుము.
జవాబు:

లేఖ

ముదిగొండ,
X X X X.

ప్రియ మిత్రుడు ప్రవీణ్కు,

నేను బాగా చదువుతున్నాను. నీవూ బాగా చదువుతున్నావనుకుంటున్నాను. ‘చెరువులు గ్రామాలకు పట్టుకొమ్మలు’ అనే విషయం నీకు చెప్పదలచి ఈ లేఖ రాస్తున్నాను.

మన తెలంగాణ ప్రాంతంలో నేడు నీటి కొరతను మనం ఎదుర్కొంటున్నాం. మనకు కృష్ణా, గోదావరి నదులు ఉన్నా తగినంత వర్షపాతం లేకపోవడం దానికి ముఖ్య కారణం. ఈ మధ్యకాలంలో చెరువులు పూడ్చి, ఆ స్థలంలో భవనాలు కట్టడం జరుగుతోంది. చెరువుల పట్ల శ్రద్ధ తగ్గడం వల్ల నీటితూడు వగైరా పిచ్చి మొక్కలతో నిండిపోయాయి. కొన్ని చెరువులు ఎండిపోయాయి.

శాతవాహనుల కాలం నుండి మన ప్రాంతంలో చెరువుల నిర్మాణంపై శ్రద్ధ ఉంది. మన ప్రభుత్వం చెరువుల ప్రాధాన్యం గుర్తించి “మిషన్ కాకతీయ” పేరుతో పాత చెరువుల అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యత నిస్తోంది. చెరువులు కళకళలాడుతుంటేనే ప్రజలు, పశువులు, పక్షులు జీవంతో ఉండేది. వ్యవసాయం, తాగునీరు, నిత్యావసర పనులకు చెరువులపై ఆధారపడే గ్రామాలకు చెరువులు పట్టుకొమ్మలు కదా !

మీ అమ్మానాన్నలకు నా నమస్కారాలు.

ఇట్లు,
నీ మిత్రుడు,
కె. జస్వంత్.

చిరునామా :
డి. ప్రవీణ్,
9వ తరగతి,
పాల్వంచ, ఖమ్మం జిల్లా.

ప్రశ్న 2.
స్వచ్ఛ భారత్ స్ఫూర్తితో నగరాన్ని / గ్రామాన్ని శుభ్రంగా ఉంచుకుందామని కరపత్రాన్ని తయారుచేయండి. (లేదా) స్వచ్ఛ తెలంగాణ – సామాజిక బాధ్యత ఈ అంశంపై కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:
సూచన : ప్రశ్నలలో భారత్ / తెలంగాణ అడగడం జరిగింది. పేరు మార్చి రెండిటికి విషయం ఒకటే.

స్వచ్ఛ భారత్ / స్వచ్ఛ తెలంగాణ

ప్రియమైన నా సోదర సోదరీమణులారా !

ఎక్కడ చూసినా, ఎటు చూసినా అపరిశుభ్రం, అశుద్ధం. దోమలు, ఈగల నిలయాలా ? ఇవి జనవాసాలా ? ఆలోచించే శక్తి కోల్పోయారా ? ఆలోచించరా ? ఇప్పటికైనా కళ్ళు తెరవండి, చైతన్యవంతులు కండి. పరిసరాలు శుభ్రంగా లేకపోతే రోగాలు చుట్టుముట్టుతాయి. దోమలు, ఈగల వల్ల భయంకర వ్యాధులు సోకుతాయి. మన నివాసాలు, పశువుల కొట్టాలకన్నా అధ్వానంగా ఉన్నాయి. నీ ఒక్క ఇల్లు బాగుంటే చాలనుకోకు. బయటకు రా. నీతోటి వారి క్షేమాన్ని నీవే కోరకపోతే ఎవరొస్తారు. ఒకరికొకరు మనమే సాయం చేసుకోవాలి. ఈ మురికిలోనే పసిపిల్లలు తిరుగుతున్నారు. వారి భవిష్యత్ కోసమైన పాటుపడదాం. మీ కోసం మేము తోడుంటాం. మరి మీ కోసం మీరేమి చేయరా ? చేయి చేయి కలిపి కష్టాన్ని దూరం చేద్దాం. గ్రామాన్ని తద్వారా దేశాన్ని ప్రగతి పథాన నడుపుదాం. ఈ రోజు నుండే పరిసరాలను శుభ్రంగా ఉంచుదాం. స్వచ్ఛ భారత్ / స్వచ్ఛ తెలంగాణలో భాగస్వాములవుదాం.

ఇట్లు,
స్వచ్ఛ భారత్ / స్వచ్ఛ తెలంగాణ నిర్మాణ యువత.

ప్రశ్న 3.
తెలంగాణ ఉద్యమంలో చురుగ్గా పాల్గొన్న ఒక పెద్ద రాజకీయ నాయకుడు నీ వద్దకు వస్తే ఆయన్ని ఏమేమి ప్రశ్నలడుగుతావో ప్రశ్నావళిని తయారుచేయండి.
జవాబు:
తెలంగాణ ఉద్యమంలో పాల్గొని వచ్చిన రాజకీయ నాయకునితో ఈ ప్రశ్నలు అడుగుతాను.

1. రాష్ట్రానికి మీరు ఏం చేయాలనుకుంటున్నారు ?
2. మీరు చెప్పినవన్నీ నిస్వార్థంగా చేస్తారా ?
3. ఎన్నిసార్లు మీరు జైలు కెళ్ళారు ?
4. ఓటుకు నోటు ఇచ్చారా ?
5. ఉద్యమంలో పాల్గొనటం కాక ఇంకా మీరు ఏమి చేశారు ?
6. మీ పిల్లల్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలలోనే చేర్పిస్తారా ?
7. ఖద్దరు ధరించిన మీరు గాంధీ సిద్ధాంతాలు పూర్తిగా పాటిస్తున్నారా ?
8. మద్యపాన రహిత రాష్ట్రంగా తెలంగాణను చూడగలమా ?
9. అంటరానితనం నేరమంటూనే పుట్టింది మొదలు చచ్చేవరకు కులం అనే ‘కాలం’ ఎందుకు సర్టిఫికెట్స్లో పెట్టారు?

PAPER – II : PART – B

భాషాంశాలు – వ్యాకరణం

కింది వాటికి సరైన సమాధానం గుర్తించి, (A, B, C, D) సంకేతాన్ని కుండలీకరణంలో రాయండి.

I. సంధులు:

ప్రశ్న 1.
“ప్రత్యేకం” సంధి విడదీసి రాయగా
A) ప్రత్య + ఏకం
B) ప్రతి + యేకం
C) ప్రతి + ఏకం
D) ప్రతికి + ఏకం
జవాబు:
C) ప్రతి + ఏకం

ప్రశ్న 2.
“సవర్ణదీర్ఘ సంధి”కి ఉదాహరణ
A) ప్రత్యేకం
B) ప్రజాభిప్రాయం
C) ప్రజలంతా
D) నాలుగెకరాలు
జవాబు:
B) ప్రజాభిప్రాయం

ప్రశ్న 3.
చిన్నచిన్న హాస్యాలకు కోపోద్రిక్తులు కాకండి – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి ?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) ఉత్వ సంధి
D) అత్వ సంధి
జవాబు:
B) గుణసంధి

ప్రశ్న 4.
“స్వ + ఇచ్ఛ” సంధి కలిపి రాయగా
A) స్వచ్ఛ
B) స్వచ్ఛ
C) సర్వేఛ్ఛ
D) స్వేచ్ఛ
జవాబు:
D) స్వేచ్ఛ

ప్రశ్న 5.
“సవర్ణదీర్ఘ సంధి”కి ఉదాహరణ కానిది.
A) ప్రజాభిప్రాయం
B) సత్యాగ్రహం
C) సత్యాహింసలు
D) తిలోదకాలు
జవాబు:
D) తిలోదకాలు

ప్రశ్న 6.
“ప్రాణాలు + అర్పించు” – సంధికార్యములో వచ్చు సంధి పేరు
A) ఉత్వ సంధి
B) అత్వ సంధి
C) గుణసంధి
D) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
A) ఉత్వ సంధి

ప్రశ్న 7.
య, వ, రలు ఆదేశముగా వచ్చు సంధి
A) యడాగమ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
జవాబు:
C) యణాదేశ సంధి

II. సమాసములు :

ప్రశ్న 1.
సత్యమును, అహింసయు, భక్తియు మరియు ప్రపత్తియు – అనే విగ్రహవాక్యాలు ఏ సమాసానికి చెందినవి ?
A) ద్విగు సమాసము
B) ద్వంద్వ సమాసము
C) బహువ్రీహి సమాసము
D) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసము
జవాబు:
B) ద్వంద్వ సమాసము

ప్రశ్న 2.
“విద్యార్థి నాయకుడు” – అను సమాస పదంనకు సరియైన విగ్రహవాక్యము
A) విద్యార్థుల యందు నాయకుడు
B) విద్యార్థి నాయకుడుగా కలవాడు
C) విద్యార్థుల వలన నాయకుడు
D) విద్యార్థులకు నాయకుడు
జవాబు:
D) విద్యార్థులకు నాయకుడు

ప్రశ్న 3.
మలినమైన హృదయము – సమాసముగా మార్చగా
A) మలిన హృదయము
B) మలినమగు హృదయము
C) మలినాల హృదయము
D) మలిన హృదయుడు
జవాబు:
A) మలిన హృదయము

ప్రశ్న 4.
“విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయము”నకు ఉదాహరణ
A) సత్యాహింసలు
B) సత్యాగ్రహము
C) ఉత్కృష్టమైన లక్ష్యము
D) రాష్ట్ర ధ్యేయము
జవాబు:
C) ఉత్కృష్టమైన లక్ష్యము

ప్రశ్న 5.
“సత్యం కొరకు ఆగ్రహం” – ఈ విగ్రహవాక్యము ఏ సమాసమునకు ఉదాహరణ ?
A) షష్ఠీ తత్పురుష
B) చతుర్థీ తత్పురుష
C) తృతీయా తత్పురుష
D) ద్వంద్వ సమాసము
జవాబు:
B) చతుర్థీ తత్పురుష

ప్రశ్న 6.
“తీవ్ర పరిస్థితుల వలన ధర్మయుద్ధంలో విద్యార్థులు అగ్నిజ్వాలల వలె మండిపడ్డారు.” – ఈ వాక్యములో షష్ఠీ తత్పురుష సమాసమునకు ఉదాహరణ
A) తీవ్ర పరిస్థితులు
B) ధర్మయుద్ధం
C) అగ్నిజ్వాలలు
D) మండిపడు
జవాబు:
C) అగ్నిజ్వాలలు

ప్రశ్న 7.
“ప్రాణాలను అర్పించు” వారు త్యాగవీరులు – ఈ విగ్రహవాక్యంను సమాసంగా మార్చండి.
A) ప్రాణార్పణవీరులు
B) ప్రాణాలర్పించు
C) ప్రాణదాతలు
D) ప్రాణ త్యాగవీరులు
జవాబు:
B) ప్రాణాలర్పించు

III. అలంకారములు :

ప్రశ్న 1.
“కిషోర్ లేడిపిల్లలా పరుగులు పెడుతున్నాడు.” – ఈ వాక్యంలో ఉన్న అలంకారం
A) ఉపమాలంకారం
B) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
C) అంత్యానుప్రాస
D) యమకము
జవాబు:
A) ఉపమాలంకారం

ప్రశ్న 2.
……….. గుడిసెకు విసిరి పోతివా
……….. నడుం చుట్టుక పోతివా
………. దిక్కు మొక్కుతు పోతివా – ఈ వాక్యాలలో ఉన్న అలంకారం
A) ఛేకానుప్రాస
B) లాటానుప్రాస
C) వృత్త్యనుప్రాస
D) అంత్యానుప్రాస
జవాబు:
D) అంత్యానుప్రాస

IV. వాక్యాలు

ప్రశ్న 1.
వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద మద్రాసు వెళ్ళాడు. వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద బెంగళూరు వెళ్ళాడు. పై వాక్యాలను సంయుక్త వాక్యంగా మార్చండి.
A) వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద మద్రాసు వెళ్ళి బెంగళూరు వెళ్ళాడు.
B) వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద మద్రాసు మరియు బెంగళూరు వెళ్ళాడు.
C) వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద మద్రాసు నుండి బెంగళూరు వెళ్ళాడు.
D) వెంకట్రామయ్య వెళ్ళాడు బెంగళూరుకి, మద్రాసుకి.
జవాబు:
B) వెంకట్రామయ్య ఆఫీసు పనిమీద మద్రాసు మరియు బెంగళూరు వెళ్ళాడు.

ప్రశ్న 2.
సీత కాఫీ తాగుతుంది. సీత హార్లిక్స్ తాగుతుంది.
పై వాక్యాలను సంయుక్త వాక్యంగా మార్చండి.
A) సీత కాఫీ మరియు హార్లిక్స్ కూడా తాగుతుంది.
B) సీత కాఫీ తాగి హార్లిక్స్ తాగుతుంది.
C) సీత తాగింది హార్లిక్స్ మరియు కాఫీలు.
D) సీతకు కాఫీ మరియు హార్లిక్స్ కూడా ఇష్టమే.
జవాబు:
A) సీత కాఫీ మరియు హార్లిక్స్ కూడా తాగుతుంది.